DIŞ TİCARET DÜNYASI/2 TÜRKİYE DE ANTREPOLAR DIŞ TİCARET ŞUBESİ R.A.B / 01 Nisan 2010
TÜRKİYE DE ANTREPOLAR Türkiye de toplam antrepo sayısı 1326 dır. Bu antrepoların adresi belirtilmeyen az sayıda olanlar hariç tutulduğu takdirde toplamda 48 ilde yerleştiği görülmektedir. Toplam alanı net olarak belirlenen antrepolar 45 ilde 10.592 m² olup ayrıca adresleri net olarak bilinmeyen yaklaşık 468 bin m² antrepolarla birlikte yaklaşık 11 milyon m² antrepo alanından söz etmek mümkündür. Bu toplama Kırıkkale, Tekirdağ ve İzmit illeri antrepo alanları hakkındaki bilgi m3 veya m² olduğu net olmadığı için dahil edilmemiştir. Rakamlar itibariyle bakıldığında ilk sırada 356,4 milyon m? ile yeralan Kırıkkale de sadece 3 antrepo bulunmasına karşın bunlar Tüpraş ve MKE kuruluşlarına aittir. İzmit de 6.325 milyon m?, Tekirdağ da 3,983 milyon m? alan gözükmekte olup bu rakamlar bu hali ile İstanbul un (2,2 milyon m²) çok üzerindedir. Tabı ki, bu illerdeki alanların önemli bir bölümü m3 olmalıdır. Sıvı ve gaz depolama imkanlarına sahip antrepo sayısı çok daha az olmakla birlikte hacim olarak 896 milyon m³ e ulaşmaktadır. GRAFİK-1 TÜRKİYEDE BULUNAN ANTREPOLARIN İLLERE GÖRE DAĞILIMI Karadeniz; 1.292 İç Anadolu; 292 Marmara; 5184 Ege; 1372 D.Anadolu; 32 Akdeniz; 2380 G.Anadolu; 40 Türkiye de bölgeler baz alınarak antrepolara bakıldığında; Marmara Bölgesi toplamda 721 antrepoyla ve 5,2 milyon m² lik alan ile bölgeler arasında ilk sırada yer almaktadır. Akdeniz Bölgesi 132 antrepo ve toplamda 2,4 milyon m² lik alanla ikinci, Ege Bölgesi 130 antrepo ve toplamda 1.4 milyon m² lik alan ile üçüncü sıradadır. Son yıllarda Rusya ile ilişkilerin gelişmesinden olacak Karadeniz bölgesi az sayıdaki (40 adet) ancak alan olarak 1,3 milyon m² varlığı ile bu bölgeleri izlemektedir.
300 bin m² dolayında 48 antrepoyla İç Anadolu Bölgesi beşinci sırayı alırken, sıralamada son sıraları Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan 11 antrepo ve Doğu Anadolu Bölgesinde bulunan 10 antrepo almaktadır. GRAFİK-2 TÜRKİYEDE BULUNAN ANTREPOLARIN İLLERE GÖRE DAĞILIMI Diğer; 325 İstanbul; 381 Bilgi eksik; 207 Bursa; 38 Mersin; 60 İzmir; 107 Kocaeli ; 207 Yukarıdaki grafikte görüldüğü üzere, Türkiye de bulunan antrepoların illere göre dağılımında, İstanbul 381 adet antrepo ile %28 oranla ilk sırada yer alırken, ilk beş ilimizin dışında kalan diğer tüm illerimizin sahip olduğu %24 lük oranı tek başına geçmektedir. Sıralama, Kocaeli %16, İzmir %8, Mersin %5, Bursa %3 antrepo dağılım oranları ile devam etmektedir. Grafikte bilgi eksik olarak belirtilen dilim, verilere göre adres ve firma bilgilerinin eksik olduğu illere ait olup, Kocaeli ile eşit sayıda antrepoların illere göre dağılımında sayı açısından % 16 lik orana sahiptir. Genel bir fikir verme açısından bu kez Türkiye de en çok antrepo bulunan ilk on ilimiz aşağıdaki grafikte görülmektedir. Buna göre ilk 5 ile, 4 adet kıyı şehri eklenmiştir. Ankara denize kıyısı olmayan listedeki tek ildir. Ancak Ankara adet olarak 7. sıradaki yerini alan sözkonusu olduğunda 17. sıraya bırakmaktadır. GRAFİK- 3 TÜRKİYE DE EN ÇOK ANTREPO BULUNAN İLK ON İLİN DAĞILIMI 500 400 381 470 300 200 207 100 107 60 38 32 32 26 26 12 0 İstanbul Kocaeli İzmir Mersin Bursa Tekirdağ Ankara İzmit Adana Samsun Diğer
TÜRKİYE'DE ANTREPOLARIN İLLERDE KAPLADIKLARI ALANLAR (m²) 1 İSTANBUL 2.162.747 2 KOCAELİ 2.066.860 3 İZMİR 1.255.507 4 İSKENDERUN 1.168.942 5 SAMSUN 835.215 6 BURSA 685.144 7 HATAY 502.873 8 MERSİN 392.112 9 ZONGULDAK 213.684 10 ADANA 202.145 11 GİRESUN 161.591 12 BİLECİK 151.099 13 KIRKLARELİ 122.117 14 ANTALYA 114.064 15 MANİSA 98.690 16 TRABZON 60.680 17 ANKARA 57.402 18 ADAPAZARI 55.478 19 ÇANAKKALE 53.750 20 ISPARTA 38.383 21 KARABÜK 20.514 22 AĞRI 19.475 23 BALIKESİR 18.671 24 ŞIRNAK 17.312 25 ESKİŞEHİR 14.278 26 MUĞLA 14.051 27 MALATYA 12.035 28 ŞANLIURFA 11.000 29 SAKARYA 10.782 30 GAZİANTEP 10.127 31 RİZE 10.122 32 KAYSERİ 8.472 33 BARTIN 7.485 34 EDİRNE 5.449 35 ARTVİN 3.060 36 AYDIN 2.364 37 YALOVA 2.345 38 MARDİN 1.909 39 DENİZLİ 1.636 40 KONYA 1.391 41 SİNOP 350 42 KÜTAHYA 310 43 DÜZCE 288 44 KIRŞEHİR 135 45 VAN 88 10.592.132
GRAFİK -4 TÜRKİYE DE ALANI m³ lü OLAN ANTREPOLARIN DAĞILIMI 50 40 47 30 20 10 8 23 12 15 6 5 5 0 İSTANBUL KOCAELİ İZMİR MERSİN HATAY TEKİRDAĞ SAMSUN DİĞER Bilindiği üzere antrepo alanları açık depo şeklinde olan bölgelerde m² ile ifade edilirken, gaz tankı veya sıvı bulunan antrepo ise m³ ile ifade edilmektedir. Bu listede de, diğerleri gibi eksik bilgiler nedeniyle diğer kısmına konulmak zorunda kalan veriler çoğunluktadır. Ancak her halükarda liste ile kaba hatları ile de olsa Türkiye nin gaz ve sıvı depolarına ait ilk veriler açıkça ortaya çıkmaktadır. Listeden de görüleceği üzere 7 ilde yoğunlaşan bulunan bu tür depolarda, Kocaeli toplamda 23 adet antrepoyla ilk sırayı ele geçirmiştir. Tekirdağ toplamda 5 adet gaz sıvı depo olmasına rağmen ikinci sırada yer almaktadır. İstanbul toplam 381 antreponun sadece 8 tanesini bu tür antrepoya ayırırken bu sıralamada beşinci sıraya gerilemektedir. Diğer taraftan Hatay İlinde 6 adet antrepo, Samsun İlinde ise 5 adet antrepo bulunmaktadır. Kocaeli nin antrepo sayısı yanında hacim olarak sahip olduğu alan en yakın rakibi olan Tekirdağ ın yaklaşık 11 katıdır. Kocaeli 197 milyon m³ lük depo hacmine sahipken Tekirdağ sadece 5 antrepo ve sahip olduğu 18 milyon m³ hacim ile ikinci sıradadır. İzleyen tüm illerin her birinin hacimleri 1 milyon m³ ün altındadır. Hatta Kocaeli ve Tekirdağ dışı diğer beş ilin toplam hacmi 2 milyon m³ bulunmamaktadır. Alan m³ KOCAELİ 197.236.681 TEKİRDAĞ 18.016.957 MERSİN 809.188 HATAY 497.082 İZMİR 373.774 İSTANBUL 158.336 SAMSUN 132.339 DİĞER 678.943.000 TOPLAM 896.167.681
GRAFİK- 5 İSTANBUL UN ANTREPO DAĞILIMI İSTANBUL ANADOLU; 125 İSTANBUL AVRUPA; 256 Yukarıdaki grafikte görüldüğü üzere, antrepoların illere göre dağılımında ilk sırayı alan İstanbul, Anadolu ve Avrupa yakası olarak değerlendirildiğinde toplam 2163 bin m² alanın yaklaşık %73 ü olan 1,572 bin m² alan Avrupa yakasındadır. Anadolu yakası ise 590 bin m² alan ile ancak %27 lik pay sahibidir. Buna karşın adet olarak Avrupa yakası alandaki %73 üstünlüğün daha altında %67 pay sahibidir. GRAFİK- 6- İSTANBUL AVRUPA YAKASINDA BULUNAN ANTREPOLARIN SEMTLERE GÖRE DAĞILIMI İKİTELLİ-K.ÇEKMECE 6% ÇATALCA 2% HADIMKÖY- B.ÇEKMECE 22% HALKALI 3% DİĞER 55% YENİBOSNA 5% YEŞİLKÖY-AHL 7% Grafikte görüldüğü üzere, İstanbul Avrupa yakası antrepo dağılımında Hadımköy - Büyükçekmece 86 adet antrepo ile birinci sırada yer alırken, ikinci sırada 24 adet antrepo ile İkitelli Küçükçekmece, 20 adet antrepo ile Yenibosna üçüncü sırada bulunmaktadır. Bu sıralamayı 18 adet antrepo ile Yeşilköy-AHL ve 11 adet antrepo ile Halkalı takim etmektedir. Son sırada ise 9 adet antrepo ile Çatalca semti yer alırken, 213 antrepo ise İstanbul un diğer 33 ilçesine dağılmış durumdadır. Öte yandan m² olarak bakıldığında Hadımköy-B.Çekmece ve İkitelli- K.Çekmece birinci ve ikinci sıradaki yerlerini korumaktadırlar. Alan m² 1 Hadımköy-B.Çekmece 1.049.451 2 İkitelli-K.çekmece 80.540 3 Yeşilköy-AHL 60.881 4 Yenibosna 45.089 5 Halkalı 37.205 6 Çatalca 26.183 7 Diğer 272.651 Toplam 1.572.000
Antrepoların ilçe bazında isim ve m² verileri tek tek ekte verilmektedir. Ancak genel bir fikir vermek açısından yukarıdaki tablo baz alındığında ilçelerde antrepo başına düşen m² sayılarına bakıldığında; Hadımköy açık ara ilk sırayı almaktadır. Diğer ilçelere göre daha sonra ve nispeten düzenli gelişen ilçede antrepo başına düşen 12.200 m² en yakın ilçelere göre yaklaşık 4 kat daha büyük bir alanı temsil etmektedir. Bu ilçeyi antrepo başına 3.382 er m² ile Yeşilköy-AHL ve Halkalı, 3.356 m² ile İkitelli-K.Çekmece, 2.909 m² ile Çatalca ve 2.254 m² ile Yenibosna izlemektedir GRAFİK- 7 İSTANBUL ANADOLU YAKASINDA BULUNAN ANTREPOLARIN SEMTLEREGÖRE DAĞILIMI MALTEPE 8% DİĞER 18% KARTAL 38% ÜMRANİYE 10% TUZLA 26% İstanbul Anadolu yakasında semtlere göre antrepo dağılımında Kartal 46 adet antrepo ve 156,6 bin m² lik toplam antrepo alanı ile ilk sırada yer alırken, diğer semtler, Tuzla 33 antrepo ve 138,0 bin m², Ümraniye 13 antrepo ve 33.9 bin m², Maltepe 10 antrepo ve 34.2 bin m² ile antrepo dağılımına sahiptirler. Diğer taraftan grafikte bulunan semtlerin dışında Pendik, Sultanbeyli, Sancaktepe ve Sabiha Gökçen semtlerindeki antrepo dağılımı 23 adet olup 227,4 bin m² lik alan kaplamaktadır. (Bu bölüm, grafikte diğer kısmında belirtilmektedir.)