HALI SEKTÖRÜ 2013 NİSAN AYLIK İHRACAT BİLGİ NOTU İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE VE MEVZUAT ŞUBESİİ Mayııs 2013 1
2013 YILI NİSAN AYINDA HALI SEKTÖRÜ İHRACATININ DEĞERLENDİRMESİ Ülkemiz halı ihracatı 2012 yılını % 23,5 oranında artışla kapanmış ve 2 milyar dolar sınırını aşmıştır. 2013 yılının ilk dört ayının sonunda ise halı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 11,8 oranında artarak 688,5 milyon dolara yükselmiştir. Nisan ayı tek başına ele alındığında ise ülkemizin halı ihracatının 2012 yılının aynı ayına göre % 13,6 oranında artarak 190,6 milyon dolar olarak kaydedildiği tespit edilmiştir. YILLAR Aylar 2009 2010 2011 2012 2013 % Değişim Ocak 63.575 77.658 101.355 132.653 166.895 25,8 Şubat 65.441 80.596 105.020 148.773 162.239 9,1 Mart 77.797 101.550 121.291 166.442 171.300 2,9 Nisan 86.752 100.311 132.538 167.710 190.564 13,6 Mayıs 81.567 95.767 134.650 172.854 Haziran 87.147 96.784 132.886 155.575 Temmuz 97.257 104.000 134.004 165.286 Ağustos 93.677 111.881 145.109 162.100 Eylül 95.313 103.277 135.949 168.925 Ekim 119.107 139.843 169.752 188.929 Kasım 116.923 129.963 152.721 198.421 Aralık 101.550 143.418 163.225 188.954 Kaynak:İhracatçı Birlikleri Kayıtları Aylar İtibariyle Halı İhracat Kaydı Birim: 1000 $ Aylar İtibariyle Halı İhracatının Gelişimi 2009 2010 2011 2012 2013 220.000 1.000 $ 170.000 120.000 70.000 20.000 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2
Yukarıda yer alan tablo ve grafikten son beş yılda ülkemizin halı ihracatının aylar itibariyle seyri izlenebilmektedir. 2013 yılının ilk dört ayında halı ihracatının ülkemizin toplam ihracatı içerisindeki payı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 0,09 oranında artarak % 1,41 e yükselmiştir. Aynı dönemde Türkiye nin toplam ihracatı % 5 artmışken halı ihracatında kaydedilen artış hızı genel ihracat artış hızının iki katından fazla olarak gerçekleşmiştir. Türkiye Genel İhracatında Halı İhracatının Payı Birim: 1000 $ 2012 2013 Ocak - Nisan Ocak - Nisan Değişim % Türkiye Genel İhracatı 46.621.165 48.943.028 5,0 Halı İhracatı 615.578 688.474 11,8 Halı İhracatının Payı % 1,32 1,41 Türkiye nin halı ihracatına el halısı ve makina halısı ayrımı ile bakıldığında, 2013 yılının Ocak - Nisan döneminde el halısı ihracatımız bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 6,5 oranında azalırken, ihracat değeri 38,1 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. 2013 Nisan ayında el halısı ihracatı bir önceki yılın aynı ayına kıyasla % 15,4 oranında azalarak 10,5 milyon dolara gerilemiştir. Diğer taraftan, aynı döneminde makina halısı ihracatı bir önceki yılın ilk dört ayına kıyasla % 13,1 oranında artmış ve 650,4 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 2013 yılı Nisan ayında makine halısı ihracatı bir önceki yılın aynı ayına kıyasla % 16 artarak 180 milyon dolara yükselmiştir. El Halısı ve Makina Halısı İhracatımızın Halı İhracatındaki Payı Birim: 1000 $ 2012 2013 Toplam Halı Ocak - Nisan Ocak - Nisan Değişim % İhracatta Pay % El Halısı İhracatı 40.743 38.110-6,5 5,5 Makine Halısı İhracatı 574.835 650.365 13,1 94,5 Toplam Halı İhracatı 615.578 688.474 11,8 100,0 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları 3
Belli Başlı Pazarlarda Halı İhracatındaki Gelişmeler Türkiye nin halı ihracatında % 18,8 lik payıyla en büyük ihracat pazarı konumunda olan S.Arabistan a 2013 yılının ilk dört ayının sonunda gerçekleştirilen ihracat, bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 13,4 oranında artarak 129,6 milyon dolara yükselmiştir. Anılan dönemde, ikinci büyük pazarımız konumundaki Libya ya halı ihracatımız % 55,6 oranında artarak 83,9 milyon dolar olmuştur. Kaydedilen bu ihracat değeri ile Libya nın toplam halı ihracatı içerisindeki payı % 12,2 olarak hesaplanmıştır. Bu dönemde en büyük üçüncü ihracat pazarımız konumundaki ABD ye yönelik halı ihracatımız ise bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 8,3 oranında artmış ve 64,1 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Bu ihracat değeri ile ABD nin toplam halı ihracatımız içerisindeki payı % 9,3 olarak gerçekleşmiştir. Halı ihracatımızda 2013 yılının Ocak Nisan dönemine ait veriler incelendiğinde, ilk on pazar içerisinde yer alan ülkelerden Irak ve Mısır haricinde kalan sekiz ülkeye yönelik ihracatımızın % 1,2 ile % 55,6 arasında değişen oranlarda arttığı anlaşılmaktadır. Aynı dönemde Irak a yönelik ihracat % 2,9, Mısır a yönelik ihracat ise % 55,7 oranında azalarak 21,2 (Irak) ve 12 (Mısır) milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Irak ın toplam halı ihracatımız içerisindeki payı % 3,1, Mısır ın payı ise % 1,7 olarak hesaplanmaktadır. EN ÇOK HALI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER Birim: 1.000 $ ÜLKELER 2012 2013 PAY DEĞİŞİM OCAK - NİSAN OCAK - NİSAN % % S. ARABİSTAN 114.308 129.620 18,8 13,4 LİBYA 53.953 83.925 12,2 55,6 ABD 59.230 64.139 9,3 8,3 ALMANYA 37.251 37.699 5,5 1,2 IRAK 21.875 21.245 3,1-2,9 RUSYA FED. 14.816 19.440 2,8 31,2 BAE 18.716 19.131 2,8 2,2 İNGİLTERE 17.291 18.272 2,7 5,7 ÇİN 10.161 14.454 2,1 42,2 MISIR 27.070 11.993 1,7-55,7 DİĞER ÜLKELER 240.906 268.557 39,0 11,5 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI 374.672 419.918 61,0 12,1 TÜRKİYE TOPLAM HALI İHRACATI 615.578 688.474 100,0 11,8 4
Yukarıdaki tabloda, ülkemizin halı ihracatında ilk on pazara ilişkin gelişmeler yer almaktayken aşağıdaki grafikte ilk 10 pazarın ihracatımız içerisindeki payları gözlemlenebilmektedir. EN ÇOK HALI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER 2013 OCAK - NİSAN Toplam Halı İhracatı: 688,5 Milyon $ DİĞER ÜLKELER 39,0% S. ARABİSTAN 18,8% LİBYA 12,2% MISIR 1,7% ÇİN 2,1% İNGİLTERE 2,7% RUSYA FED. 2,8% ALMANYA 5,5% IRAK 3,1% ABD 9,3% BAE 2,8% El Halısı Pazarlarımızdaki Gelişmeler Ocak Nisan 2013 döneminde ülkemizin el halısı ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 6,5 oranında azalarak 38,1 milyon dolar olmuştur. Aylar İtibariyle El Halısı İhracatının Gelişimi 2009 2010 2011 2012 2013 1.000 $ 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 5
Bu yılın Nisan ayında ise ülkemizin el halısı ihracatı bir önceki yılın Nisan ayına kıyasla % 15,4 oranında azalmış ve 10,5 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Kaydedilen bu değer son beş yıl içinde kaydedilen en düşük ikinci ihracat değeridir. Aşağıda yer alan tabloda son beş yılda ülkemiz el halısı ihracatının aylara göre dağılımı yer almaktadır. Aylar İtibariyle El Halısı İhracat Kaydı 2010-2011 - 2012-2013 Birim: 1000 $ YILLAR Aylar 2009 2010 2011 2012 2013 % Değişim Ocak 5.180 5.512 8.629 6.947 7.086 2,0 Şubat 7.117 8.139 9.812 9.060 9.369 3,4 Mart 8.491 14.890 17.968 12.284 11.352-7,6 Nisan 11.005 14.953 23.780 12.453 10.536-15,4 Mayıs 10.785 15.609 23.872 15.335 Haziran 10.336 12.566 15.271 11.828 Temmuz 9.359 8.781 12.336 11.212 Ağustos 7.180 8.965 12.006 10.496 Eylül 8.259 10.328 13.212 9.555 Ekim 15.911 19.963 15.688 12.449 Kasım 17.848 18.410 17.821 15.971 Aralık 13.128 16.669 14.396 15.136 2013 yılının ilk dört aylık dönemi itibariyle el halısı ihracatımızda en önemli ülkeler Çek Cumhuriyeti, Japonya, ABD, Almanya ve Macaristan olarak sıralanmaktadır. Anılan dönem itibariyle en önemli el halısı ihracat pazarımız olan Çek Cumhuriyeti ne yönelik ihracat geçen yılın Ocak - Nisan dönemine kıyasla yaklaşık 10 katın üzerinde artarak 724 bin dolardan 8,3 milyon dolara yükselmiştir. Ülkemiz için ihracat pazar büyüklüğü sıralamasında Çek Cumhuriyeti nin ardından Japonya gelmektedir. Bu ülkeye yönelik ihracatımız Ocak - Nisan 2013 dönemi itibariyle bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 49 artmış ve 7,9 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Japonya nın toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 20,7 olarak hesaplanmaktadır. Aynı dönemde ABD ye yönelik el halısı ihracatımız 2012 yılının ilk dört ayına kıyasla % 24,8 oranında azalmış ve 4,7 milyon dolara gerilemiştir. ABD nin toplam el halısı ihracatımız içerisindeki payı % 12,4 olarak hesaplanmaktadır. 6
Birim: 1.000 $ EN ÇOK EL HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER ÜLKELER 2012 2013 PAY % DEĞİŞİM OCAK - NİSAN OCAK - NİSAN % ÇEK CUMHURİYETİ 724 8.258 21,7 1.040,7 JAPONYA 5.299 7.898 20,7 49,0 ABD 6.302 4.741 12,4-24,8 ALMANYA 1.373 1.847 4,8 34,6 MACARİSTAN 11 1.821 4,8 16.193,0 AHL SERBEST BÖLGE 4.674 1.312 3,4-71,9 İTALYA 1.191 1.276 3,3 7,2 İSVİÇRE 1.359 1.041 2,7-23,4 HOLLANDA 648 966 2,5 49,0 İSVEÇ 1.034 914 2,4-11,6 DİĞER ÜLKELER 18.128 8.034 21,1-55,7 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI 22.615 30.075 78,9 33,0 TÜRKİYE TOPLAM HALI İHRACATI 40.743 38.110 100,0-6,5 El halısı ihracatımızın Ocak Nisan 2012 dönemine kıyasla % 16.193 gibi rekor bir seviyede artarak 11 bin dolardan 1,8 milyon dolara yükseldiği Macaristan anılan dönem itibariyle en çok dikkat çeken ülke olmuştur. EN ÇOK EL HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER 2013 OCAK - NİSAN Toplam El Halısı İhracatı: 38,1 Milyon $ HOLLANDA 2,5% İSVİÇRE 2,7% İSVEÇ 2,4% DİĞER ÜLKELER 21,1% ÇEK CUMHURİYETİ 21,7% İTALYA 3,3% AHL SERBEST BÖLGE 3,4% MACARİSTAN 4,8% ALMANYA 4,8% ABD 12,4% JAPONYA 20,7% 7
Makina Halısı Pazarlarımızdaki Gelişmeler 2013 yılının ilk dört ayının sonunda makina halısı ihracatımız 2012 yılı Ocak - Nisan dönemine kıyasla % 13,1 oranında artarak 650,4 milyon dolar olarak kaydedilmiştir. Öte yandan Nisan ayında ülkemizin makine halısı ihracatı bir önceki yılın aynı ayına kıyasla % 16 artarak 180 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bahse konu bu ihracat değeri son beş yıl içerisinde Nisan aylarında kaydedilmiş olan en yüksek ihracat değeridir. Aylar İtibariyle Makina Halısı İhracatının Gelişimi 2009 2010 2011 2012 2013 220.000 170.000 120.000 70.000 20.000 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım 1.000 $ Aralık Aylar İtibariyle Makina Halısı İhracat Kaydı 2010-2011 - 2012-2013 Birim: 1000 $ YILLAR Aylar 2009 2010 2011 2012 2013 % Değişim Ocak 58.395 72.146 92.726 125.707 159.809 27,1 Şubat 58.324 72.457 95.209 139.713 152.871 9,4 Mart 69.306 86.660 103.323 154.158 159.948 3,8 Nisan 75.747 85.357 108.758 155.257 180.028 16,0 Mayıs 70.782 80.158 110.778 157.519 Haziran 76.811 84.218 117.615 143.747 Temmuz 87.898 95.218 121.668 154.074 Ağustos 86.497 102.916 133.104 151.605 Eylül 87.055 92.949 122.737 159.371 Ekim 103.120 119.879 154.064 176.480 Kasım 99.075 111.553 134.899 182.450 Aralık 88.422 126.749 148.829 173.818 2013 yılı Ocak - Nisan döneminde, makina halısı ihracatımızda en büyük paya sahip olan ülke olarak 129,6 milyon dolarlık ihracat ve % 19,9 luk payıyla S.Arabistan öne çıkmaktadır. Suudi Arabistan a yapılan ihracat Ocak - Nisan 8
2013 döneminde bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 13,4 oranında artmıştır. EN ÇOK MAKİNA HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER Birim: 1.000 $ ÜLKELER 2012 2013 PAY % DEĞİŞİM OCAK - NİSAN OCAK - NİSAN % S. ARABİSTAN 114.281 129.594 19,9 13,4 LİBYA 53.940 83.842 12,9 55,4 ABD 52.928 59.398 9,1 12,2 ALMANYA 35.878 35.852 5,5-0,1 IRAK 21.235 20.771 3,2-2,2 RUSYA FED. 14.794 19.300 3,0 30,5 BAE 18.536 19.080 2,9 2,9 İNGİLTERE 14.496 18.004 2,8 24,2 ÇİN 10.117 14.342 2,2 41,8 MISIR 27.050 11.977 1,8-55,7 DİĞER ÜLKELER 211.580 238.205 36,6 12,6 İLK 10 ÜLKENİN TOPLAM İHRACATI 363.256 412.160 63,4 13,5 TÜRKİYE TOPLAM MAKİNA HALISI İHRACATI 574.835 650.365 100,0 13,1 Makina halısı ihracatında S.Arabistan ın ardından 83,8 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 12,9 luk pay ile Libya gelmektedir. Anılan dönemde Libya ya yönelik makina halısı ihracatı % 55,4 oranında artmıştır. Libya, anılan dönemde ilk 10 ihracat pazarı içerisinde makine halısı ihracatımızın bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla oransal olarak en fazla arttığı pazar olmuştur. ABD, 59,4 milyon dolarlık ihracat değeri ve % 9,1 lik pay ile en büyük üçüncü makina halısı ihracat pazarımız konumundadır. Bu ülkeye yönelik makina halısı ihracatımız 2013 yılının ilk dört ayının sonunda bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla % 12,2 oranında artmıştır. 9
EN ÇOK MAKİNA HALISI İHRACATI YAPILAN ÜLKELER 2013 OCAK - NİSAN Toplam Makina Halısı İhracatı: 650,4 Milyon $ S. ARABİSTAN 19,9% DİĞER ÜLKELER 36,6% LİBYA 12,9% MISIR 1,8% ÇİN 2,2% İNGİLTERE 2,8% BAE 2,9% RUSYA FED. 3,0% IRAK 3,2% ALMANYA 5,5% ABD 9,1% 10
2013 YILI NİSAN AYINDA İHRACAT SEKTÖRLERİMİZİ ETKİLEYEN EKONOMİK GELİŞMELER 2013 yılı Nisan ayında ihracat sektörlerimiz için önem arz eden gelişmelerin başında başta önemli ihracat pazarlarımız olmak üzere küresel ekonomide devam eden belirsizlik ve krizin Türkiye ye olumsuz etkilerinin yılın ilk 4 aylık döneminde ihracat rakamlarını ve genel ekonomiyi yavaşlatması yer almaktadır. Bu kapsamda Türkiye genel ihracatı yılın ilk 4 ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 5 artışla 48,9 milyar dolar olarak kaydedilmiştir. Uzun süredir içine girdiği borç ve ekonomik durgunluk sarmalından çıkamayan AB ekonomisinde yeni tartışma konusu ise üye ülkelerin uzun süredir uyguladıkları kemer sıkma politikalarına devam edilip edilmeyeceği hususudur. Geçmişteki çizgisinden farklı olarak IMF kemer sıkan AB ülkelerinin durgun ekonomilerini canlandırabilmeleri için bütçe kesinti önlemlerini biraz olsun gevşeterek harcamalarını esnetmesini tavsiye ederken, bir çok AB ülkesi lideri gibi AB Konseyi Başkanı da büyüme ve istihdamı harakete geçirmek için hemen adım atılması gerektiğine dikkat çekerek kemer sıkma konusunda sabrın taştığını belirtmektedir. Bu kapsamda sıkı önlemlerin uygulandığı İspanya ve Yunanistan da ekonomik faaliyetlerin dibe vurduğu belirtilirken, son olarak Fransa da kemer sıkma döneminin sona erdiğini açıklamıştır. Diğer yandan AB nin son olarak ABD ile de STA hazırlıklarına başlaması, zaten mevcut durumda Gümrük Birliği nedeniyle AB nin STA imzaladığı ülkelere karşı AB pazarında dezavantajlı durumda olan Türkiye yi daha da endişelendirirken, Türk ekonomisinin bu süreçten zarar görmemesinin tek yolunun Türkiye nin ABD ile ayrı ticaret anlaşması yapması olduğu belirtilmektedir.bu kapsamda Türkiye ile G. Kore arasında imzalanan STA ise 1 Mayıs 2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir. İhracat sektörlerimizi yakından ilgilendiren döviz kurlarıyla ilgili olarak, rekabet gücünü doğrudan etkileyen euro/dolar paritesinde Ocak-Şubat döneminde 1,36 1,37 seviyelerine dek yükselen parite, Mart ayının başından Mayıs ayının ilk haftasına kadarki 2 aylık dönemde 1,29 1,31 aralığında seyretmektedir. 11
BELLİ BAŞLI PAZAR ÜLKELERDEKİ EKONOMİK GELİŞMELER Suudi Arabistan Dünyanın başlıca petrol ihracatçılarından Suudi Arabistan'da, ülkenin GSYH'sinin 600 milyar doları aştığı hesaplanırken, satın alma paritesine göre kişi başına gelir ise 25 bin dolar seviyesinde bulunmaktadır. Öte yandan, yüksek refah düzeyine rağmen genç nüfus arasında işsizlik oranının yüksek olduğu kaydedilmektedir. Bütçe gelirlerinin % 75'ini, toplam ihracatın ise % 90'ını petrol gelirlerinin oluşturduğu ülkede, son dönemde petrol fiyatlarındaki toparlanma ile birlikte ekonomide olumlu gelişmeler beklenmektedir. Güncel verilere göre Suudi Arabistan ın 2012 yılında % 6 düzeyinde bir oranda büyüdüğü tahmin edilirken, 2013 yılında ise % 4 oranında bir büyüme beklenmektedir. ABD Dünyanın en büyük ekonomisi ABD de Merkez Bankası FED in gevşek para politikasının ve parasal genişlemenin de yardımıyla ekonomi 2012 yılının son çeyrek dönemi ile yeni yılın ilk döneminde büyümeye devam etmekte ve AB ekonomilerinden daha iyi bir görünüm sergilemekle birlikte büyüme ve istihdam hedeflerine henüz ulaşılamadığı da belirtilmektedir. Başkan Obama ile Cumhuriyetçi ağırlıklı Kongre nin bütçedeki kesintiler konusunda bir uzlaşmaya varamaması sonucunda kamu harcamalarında otomatik kesintilerin devreye girmesi ülke ekonomisinin büyümesini bir nebze aşağı çekse de, daha tehlikeli bir risk olan borçlanma tavanında artışa gidilmemesi olasılığının düşük olduğu belirtilmektedir. Bu çerçevede ABD ekonomisi 2012 yılının 3. çeyrek döneminde % 0,4 büyüme gerçekleştirirken, 4. çeyrek dönemde ise % 3,1 büyüme kaydetmiştir. Güncel tahminlere göre ABD ekonomisinin 2012 yılı tamamında % 2,2 büyüdüğü tahmin edilirken, 2013 yılında ise % 1,9 büyüme öngörülmektedir. Ülke genelinde gıda dışı perakende satışlar 2013 yılının Mart ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 2,6 yükselirken, Ocak-Mart dönemi toplamında ise % 2,7 artış göstermiştir. Hazırgiyim ve aksesuar ile ayakkabı perakende satışları ise Mart ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 2,1 yükselirken, Ocak-Mart dönemi toplamında ise % 2,7 artış göstermiştir. Öte yandan, ABD genelinde 2012 yılının Aralık ayında % 7,8 seviyesinde olan işsizlik oranı, yeni yılın ilk ayında % 7,9 a çıkarken, Şubat ayında % 7,7 ye, Mart ayında ise % 7,6 ya gerilemiş bulunmaktadır. ABD genelinde işsizlik oranının yıl sonunda % 7,7 seviyesinde kalacağı tahmin edilmektedir. 12
ABD nin güncel dış ticaret verilerine göre ülkenin mal ihracatı 2013 yılı Ocak- Şubat döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 2,8 artarak 263 milyar dolar olarak gerçekleşirken, aynı dönemde ithalat % 0,5 artarak 383 milyar dolara yükselmiştir. Aynı dönemde ABD nin mallar bazında dış ticaret açığı ise % 4 düşüşle 122 milyar dolara gerilemiştir. Almanya İhracat sektörlerimizin en önemli pazarı olan Avrupa Birliği nin en büyük ekonomisi Almanya nın GSYH sinin 2012 yılının 4. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,4 büyüdüğü açıklanmıştır. Almanya ekonomisinin 2012 yılı genelinde ise % 0,9 büyüdüğü kaydedilirken, 2013 yılında ise % 0,6 büyüme öngörülmektedir. AB deki krize rağmen bugüne kadar ihracat ağırlıklı güçlü büyüme trendini nispeten koruyan Alman ekonomisinin güncel verilere göre ivmesini kaybetmeye başladığı görülmektedir. Almanya da işsizlik oranı ise Ocak ayında % 5,3 seviyesindeyken, Şubat ayında % 5,4 seviyesine yükselmiştir. İşsizlik oranının yıl sonunda % 5,7 ye ulaşması öngörülmektedir. Almanya genelinde perakende satışlarda ise Ocak ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 2,5 artış kaydedilirken, Şubat ayında ise % 2,1 artış meydana gelmiştir. AB nin sanayi üretiminde lokomotifi olan Almanya nın sanayi üretiminde ise son dönemdeki olumsuz gelişmelerin de etkisiyle 2012 yılının Aralık ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 0,3 düşüş kaydedilirken, yeni yılın Ocak ayında ise % 1,3 düşüş gerçekleşmiştir. AB yi derinden etkileyen finansal krize karşı güçlü sanayi ve ihracat altyapısıyla bugüne kadar iyi bir direnç gösteren Almanya nın daralan dış pazarlar nedeniyle 2013 yılının kalan bölümünde krizin etkilerini daha derinden hissetmesi ve artan enerji ve işgücü maliyetlerinin de eklenmesiyle ekonomik büyümenin yavaşlaması beklenmektedir. Irak Ortadoğu pazarının önemli ülkelerinden ve Türkiye nin yükselen ihracat pazarı Irak ekonomisinin 2012 yılında % 10 un üzerinde bir oranda büyüdüğü tahmin edilirken, 2013 yılında ise daha yüksek bir oranda büyüme beklenmektedir. 30 milyona yakın nüfusu ve gelecekte artması beklenen petrol gelirleri sayesinde özellikle ayakkabı, halı ve konfeksiyon sektörlerimiz için gittikçe büyüyen pazar haline gelen Irak ın önemi ihracat sektörlerimiz açısından 13
giderek daha da artmakta ve Kuzey Irak ta bir çok Türk hazır giyim firması mağaza açmaktadır. Öte yandan, yabancı petrol şirketlerinin Irak'ta petrol üretmeye başlamasıyla birlikte petrol ihracatının artması, buna paralel ülkenin mali durumunun düzelmesi ve büyümenin devam etmesi beklenmektedir. Halen milli gelirin büyük bölümü petrol ihracatından sağlanmaktadır. Diğer yandan, bilindiği üzere Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi bölgeye gerçekleştirilen ithalatta sevk öncesi inceleme uygulamasını kesin olarak başlatmış, buna istinaden ihracatçıların ihraç mallarını sevk etmeden önce, yetkilendirilmiş olan Bureau Veritas ile SGS gözetim şirketlerinden uygunluk belgesi edinmeleri zorunlu hale getirilmiştir. Sözkonusu uygulama nedeniyle ihracatçılarımız zaman ve maliyet yönünden çeşitli sorunlarla karşılaşmaktadır. Rusya İhracat sektörlerimizin en önemli ihracat pazarlarından Rusya ekonomisinin 2012 yılı genelinde büyüme oranı ise % 3,4 olarak açıklanmıştır. Bu rakamın son 3 yılın en düşük büyüme oranı olduğu kaydedilmektedir. Ülke genelinde perakende satışlarda 2012 yılının ikinci yarısında başlayan yavaşlama yeni yılın ilk döneminde de devam etmiş ve Ocak ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 3,5 artarken, Şubat ayında % 3 artışın ardından Mart ayında kısmen toparlanarak % 4,4 artış göstermiştir. Rusya genelinde resmi işsizlik oranının % 6 düzeylerinde olduğu kaydedilirken, 2013 yılı sonunda işsizlik oranınında düşüş beklenmektedir. Petrol fiyatlarındaki dalgalı seyir ve kamu harcamalarındaki artış nedeniyle Rusya nın cari fazlasının 2012 yılında % 4 olan seviyesinden 2013 yılında % 2,5 e gerilemesi beklenmektedir. Hazır giyim, deri ve tekstil ürünleri ihracatımız açısından önemli bir pazar olan Rusya ekonomisinde 2013 yılında bir yavaşlama olsa da iç pazardaki canlılığın devam etmesi beklenirken, olası bir küresel ekonomik krizde petrol fiyatlarının düşmesi durumunda gelirlerinin büyük bölümü petrole bağlı olan Rusya ekonomisinin orta ve uzun vadede düşük de olsa sıkıntıya girme olasılığı da mevcuttur. Nitekim Rusya Devlet Başkanı Putin in de derinleşen küresel ekonomik krizin petrol ihracatçısı Rusya yı 2013 yılında daha çok etkileyebileceğini vurgulayarak ekonomi yönetiminden gerekli tedbirleri almasını istediği belirtilmektedir. Güncel tahminlere göre Rusya ekonomisinin 2013 yılında % 3 civarında bir oranda büyümesi öngörülürken, küresel krizin derinleşmesi durumunda bundan olumsuz etkilenecek Rus ekonomisinin büyüme oranının bu oranın altına düşebileceği belirtilmektedir. 14
İngiltere Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden İngiltere nin GSYH sinin 2012 yılının 4. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine göre % 0,4 büyüdüğü açıklanmıştır. İngiltere ekonomisinin 2012 yılı genelinde ise % 0,2 büyüdüğü kaydedilirken, 2013 yılında ise % 0,7 büyüme öngörülmektedir. İngiltere de işsizlik oranı ise 2012 yılı Kasım ayında % 7,7 seviyesindeyken, Aralık ayında da aynı seviyede kaydedilmiştir. İşsizlik oranının 2013 yılı sonunda % 7,8 e yükselmesi öngörülmektedir. İngiltere genelinde perakende satışlarda ise Ocak ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 1,6 artış kaydedilirken, Şubat ayında ise % 3,8 artış meydana gelmiştir. İngiltere sanayi üretiminde 2012 yılının Aralık ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 2,6 düşüş kaydedilirken, yeni yılın Ocak ayında ise % 3,5 düşüş gerçekleşmiştir. İran Özellikle tekstil ve hammaddeleri ihracatımızda başlıca pazarlardan olan İran, son dönemde sıkıntılı bir süreçten geçmektedir. Bu çerçevede, ABD nin öncülük ettiği ek mali yaptırımlara AB nin de destek vermesinin de etkisiyle Türk bankacılık sistemi de İran bankaları ile çalışmama noktasında baskı altında olup, İran ile ticaret yapan Türk firmalarının ödemelerini tahsil etme seçenekleri sınırlanmış bulunmaktadır. Bu kapsamda AB, İran a yönelik yaptırımların kapsamını daha da genişleterek insani ihtiyaçlar dışında Avrupalı banka ve finans kuruluşlarının İran bankalarıyla tüm işlemlerini yasaklarken, İran Merkez Bankası na yönelik kısıtlamaları da genişletmiştir. Öte yandan, İran para birimi Riyal in dolar karşısında 2012 yılında % 50 ye yakın değer kaybetmesi ve İran Merkez Bankası nın döviz sıkıntısı nedeniyle İran a yapılan ithalatlarda döviz tahsisinde zorluk çıkarması Türkiye den bu pazara yapılan ihracatı daha da zorlaştırmaktadır. Diğer yandan, İran ekonomisinin ağırlaşan yaptırımlar nedeniyle 2012 yılında en az % 1 düzeyinde küçüldüğü tahmin edilirken, işsizlik oranının ise % 20 ye yaklaştığı tahmin edilmektedir. Halk hayat pahalılığından yakınmakta ve gerek ambargo, gerekse İran Hükümeti nin döviz sıkıntısından dolayı kendi koyduğu yasaklar nedeniyle birçok kalem ürünün temininde zorluk yaşanmaktadır. 15
16
17
18