BĠLGĠ SĠSTEMLERĠ MODERNĠZASYON PROJESĠ TEKNĠK ġartname 2012 MALİ SUÇLARI ARAŞTIRMA KURULU BAŞKANLIĞI T.C. Maliye Bakanlığı Dikmen Kampüsü N Blok 06100 Çankaya, ANKARA
ĠÇĠNDEKĠLER 1 GİRİŞ... 5 2 TANIM ve KISALTMALAR... 5 3 MEVCUT DURUM... 7 4 GENEL HÜKÜMLER... 9 5 VERİ MERKEZİ... 10 5.1 VERİ MERKEZİ İLE İLGİLİ GENEL HÜKÜMLER... 10 5.2 ENERJİ ALTYAPISI... 13 5.2.1 ELEKTRİK PANOLARI... 13 5.2.2 TOPRAKLAMA MALZEMELERİ... 16 5.2.3 ENERJİ İLETİM ALTYAPISI... 17 5.2.4 KESİNTİSİZ GÜÇ KAYNAĞI (KGK)... 19 5.3 HASSAS KONTROLLÜ KLİMA ÜNİTELERİ... 22 5.4 OTOMATİK GAZLI SÖNDÜRME SİSTEMİ... 25 5.5 SİSTEM ODASI ALTYAPI MALZEMELERİ... 29 5.6 SOĞUK HAVA KORİDORU MALZEMELERİ... 33 6 DONANIM... 33 6.1 RACK KABİN (16 adet)... 33 6.2 VERİ DEPOLAMA SİSTEMİ (1 adet)... 34 6.3 SAN ANAHTAR (2 adet)... 37 6.4 SUNUCULAR... 37 6.4.1 BLADE ŞASİSİ (2 adet)... 37 6.4.2 TİP -1 BLADE SUNUCU (24 Adet)... 39 6.4.3 BLADE SUNUCU YÖNETİM YAZILIMI... 40 6.4.4 TİP - 2 VERİTABANI SUNUCUSU (4 Adet)... 42 6.4.5 TİP - 3 GÜVENLİK DUVARI SUNUCUSU (4 Adet)... 43 6.4.6 TİP - 4 YÖNETİM SUNUCUSU (2 Adet)... 45 6.5 UÇ KULLANICI SİSTEMLERİ... 46 6.5.1 MASAÜSTÜ BİLGİSAYAR (220 Adet)... 46 6.5.2 LCD MONİTÖR (200 Adet)... 48 7 AĞ ALTYAPISI... 50 7.1 AKTİF CİHAZLAR... 50 2
7.1.1 OMURGA ANAHTARI (2 Adet)... 50 7.1.2 KENAR ANAHTAR (30 Adet)... 52 7.2 YAPISAL KABLOLAMA... 55 7.2.1 KATLARIN KABLOLAMASI... 55 7.2.2 SİSTEM ODASI VERİ KABLOLAMASI... 56 7.2.3 CAT6 UTP PATCH PANEL (50 Adet)... 57 7.2.4 CAT6 UTP KABLO... 58 7.2.5 CAT6 UTP RJ45 KEYSTONE JACK... 58 7.2.6 CAT6 UTP PATCH CORD... 58 7.2.7 FİBER OMURGA KABLOLAMA... 58 7.2.8 FİBER KABLO TAŞIMA KANALLARI... 60 7.2.9 FİBER OPTİK PATCH PANEL... 60 7.3 AĞ YÖNETİM YAZILIMI... 61 8 GÜVENLİK... 62 8.1 GÜVENLİK DUVARI YAZILIMI... 62 8.2 AĞ TABANLI SALDIRI TESPİT VE ÖNLEME SİSTEMİ (1 Adet)... 63 8.3 LOG TOPLAMA VE YÖNETİM YAZILIMI... 65 9 HAZIR YAZILIM LİSANSLARI... 68 9.1 SANALLAŞTIRMA YAZILIMI... 68 9.2 LINUX İŞLETİM SİSTEMİ... 70 9.3 MICROSOFT LİSANSLARI KURUMSAL ANLAŞMA... 71 9.4 VERİTABANI YÖNETİM SİSTEMİ... 72 9.4.1 ANA VERİTABANI YÖNETİM SİSTEMİ... 72 9.4.2 ANA VERİTABANI GÜVENLİK YAZILIMI... 77 9.4.3 DIŞ VERİTABANI YÖNETİM SİSTEMİ... 79 9.5 UYGULAMA SUNUCUSU... 83 10 TESLİM, KABUL VE MUAYENE... 86 11 KURULUM VE DESTEK... 87 12 BAKIM VE GARANTİ... 89 3
TABLO LĠSTESĠ Tablo 1 - Kısaltmalar... 6 Tablo 2 - Enerji Altyapısı Kalite Standartları... 12 Tablo 3 - Elektrik Panoları Elektriksel Değer Aralıkları... 15 Tablo 4 - Otomatik Gazlı Söndürme Sistemi Malzeme Listesi... 26 Tablo 5 - UTP Patch Panel Özellikleri... 57 Tablo 6 - Temin Edilecek Güvenlik Duvarı Lisansları... 63 Tablo 7 - Mevcut Güvenlik Duvarı Lisansları... 63 Tablo 8 - Microsoft Ürünleri Temin Edilecek Lisanslar... 72 Tablo 9 - Temin Edilecek Eğitim Listesi... 89 ġekġl LĠSTESĠ Şekil 1 - Sistem Odası Şeması... 8 4
1 GĠRĠġ Bu belge Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı bilgi sistemlerinin modernize edilmesi projesinin teknik şartnamesidir. İşbu belge içerisinde; Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı İdare veya Kurul İhaleye teklif verecek firmalar İstekli(ler) İhaleyi kazanan firma Yüklenici olarak anılacaktır. 2 TANIM ve KISALTMALAR MASAK IEEE KGK BT DMO EOL V Hz TSE ISO KGK Cu AC DC TMŞ LCD Mali Suçları Araştırma Kurulu Institute Of Electrical and Electronic Engineers Kesintisiz Güç Kaynağı Bilgi Teknolojileri Devlet Malzeme Ofisi End Of Life Volt Hertz Türk Standartları Enstitüsü International Standards Organization Kesintisiz Güç Kaynağı Bakır Alternatif Akım Doğru Akım Termik Manyetik Şalter Likid Crystal Display 5
FC LUN DIMM SAS SATA SSD TB GB MB RAID SAN WWN MAC RPM WOL P2P V2P P2V V2V HCL HDMI DVI USB VLAN Fiber Channel Logical Unit Number Dual In-line Memory Module Serial Attached SCSI Serial ATA (Advanced Technology Attachment) Solid State Disk Tera Byte Giga Byte Mega Byte Redundant Array Of Independent Disks Storage Area Network World Wide Name Medium Access Control Rings Per Minute Wake On LAN Fizikselden Fiziksele Sanaldan Fiziksele Fizikselden Sanala Sanaldan Sanala Hardware Compatibility List High Definition Multimedia Interface Digital Visual Interface Universal Serial Bus Virtual Local Area Network Tablo 1 - Kısaltmalar 6
3 MEVCUT DURUM Mali Suçları Araştırma Kurulu, Türkiye de suç gelirinin aklanması ve terörün finansmanı ile mücadele amacı ile kurulmuş, mali istihbarat birimi tanımına uygun olarak faaliyet gösteren, bir kuruluştur. MASAK yasa ile kendisine verilen görevleri daha etkin olarak yerine getirebilmek amacı ile 2004 yılında bir bilgi teknolojileri projesi yürütmüş ve tüm bilgi sistemleri altyapısı bu proje ile inşa edilmiştir. Halihazırda kurul muhtelif özellik, kabiliyet ve kapasitedeki sistemlerden oluşan bir altyapıya sahiptir. Kurulun yerel ağında biri Internet e erişim yapan birisi Internet ile herhangi bir fiziksel bağlantısı olmayan iki adet yerel ağ sistemi bulunmaktadır. Herbir kullanıcı iki ayrı fiziksel masaüstü bilgisayar sistemine sahiptir. Bu bilgisayarlardan birisi Internet e çıkan ağ sistemine (Masak.WEB), diğeri kapalı devre olarak çalışan ve MASAK kurumsal uygulamalarının çalıştığı ağ sistemine (Masak.NET) bağlıdır. İki ağ arasında herhangi bir fiziksel bağlantı bulunmamaktadır. Mevcut bilgi sistemlerinde her iki ağ için ayrı ayrı konuşlandırılmış omurga anahtarlar, sunucu sistemler (veri depolama, web, mail, application, database vs..) yer almaktadır. Bu sistemleri oluşturan bileşenlerin birçoğu 2004 yılında yürütülmüş olan proje kapsamında temin edilmiş sistemlerdir. Ayrıca BT altyapısı farklı zamanlarda temin edilmiş, farklı kabiliyet ve kapasitedeki sistemlerden oluşan heterojen bir yapıya sahiptir. Bu proje ile MASAK BT sistemlerinin yeni ve modern teknolojik olanaklar kullanılarak yeniden tesis edilmesi amaçlanmaktadır. Bu bağlamda halihazırda MASAK da mevcut bulunan sistemlerin büyük bir çoğunluğu bu ihale ile oluşturulacak altyapıya dahil edilmeyecek, yeni sistem bu proje kapsamında temin edilecek altyapı ve sistem bileşenlerinden teşekkül edecektir. Temin edilecek yeni sistemler mevcut sistemler ile doğrudan entegre edilmeyecek ancak mevcut sistemler içerisinde yer alan verilerin ve konfügirasyon bilgilerinin (veri depolama, e-posta, alan yönetimi,kullanıcılar,veri tabanı verileri, veri ambarı verileri, konfigürasyonlar) eksiksiz olarak yeni sistemler üzerine aktarılması gerekecektir. MASAK halihazırda bilgi sistemlerinin yer aldığı bir sistem odasına sahiptir. Mevcut sistem odasının hemen bitişiğinde daha geniş ve daha büyük bir oda yer almakta olup bu oda yeni sistem odası olarak tesis edilecektir. Odanın yatay ve dikey eksendeki boyutları aşağıda belirtilmiştir. Bu doğrultuda mevcut altyapıdaki servislerin yeni sistemler üzerine aktarılmasını müteakip mevcut sistem odasındaki sistemler devre dışı bırakılacak ve bu odaya yeni sistem odasına ilişkin enerji dağıtım panoları, kesintisiz güç kaynakları, yangın söndürme tüpleri gibi yardımcı ekipmanlar yerleştirilecektir. 7
Yeni kurulacak sistem odasının ölçüleri : - Odanın Eni : 6 metre - Odanın Boyu : 10 metre - Yükseltilmiş Taban Yüksekliği : 40 cm - Yükseklik : 310 cm - Tavan Boşluğu : 230 cm ġekil 1 - Sistem Odası ġeması 8
4 GENEL HÜKÜMLER 4.1 Bu ihale kapsamında yapılacak satın alma işlemleri, ihale öncesi ve sonrası hususlarda öncelikle bu şartnamede bulunan şartlar geçerlidir. Bu şartnamede hüküm bulunmayan konularda DMO ticari şartnamesindeki hükümler geçerli olacaktır. 4.2 İstekliler teknik şartnamenin ve eklerinin tüm maddelerine aynı madde sırasında ve herbir madde için ayrı ayrı cevap verecek, eksik ve cevapsız madde bırakılmayacaktır. Eksik ve cevapsız madde bırakılması ihaleden elenme nedeni sayılacaktır. Şartnamedeki maddelere Evet/Hayır, Okundu / Anlaşıldı gibi cevaplar yerine net olarak istenen şartı sağladığını belirten ifadelere yer verilerek cevap verilecektir. Aksi takdirde ilgili madde cevapsız sayılacaktır. Şartname maddelerine uygunluğun bazı ek belgeler ile ispatlanması gereken hallerde ilgili belgeler tekliflere eklenmeli ve ilgili maddeye verilen cevapta bu belgeye referans verilmelidir. 4.3 Bu şartname kapsamında teklif edilecek ürünlerin end-of-life (EOL) duyurusu yapılmış olmamalıdır. 4.4 Bu şartname kapsamında teklif edilecek tüm donanım, yazılım ve ağ bileşenleri Türkçe karakter setini desteklemelidir. 4.5 Tüm ürünler, yeni ve kullanılmamış olacak, ayrıca orijinal ambalajında sağlam ve çalışır vaziyette, tüm aksesuarları, dökümanları ve kabloları ile teslim edilecektir. Sistemler kesinlikle toplama parçalardan oluşturulmayacaktır. Cihaz ve malzemelerin hiç bir bölümünde kırık, çatlak, deformasyon ve malzeme hataları bulunmayacaktır. Her türlü nakliye, hamaliye, işçilik masrafları yükleniciye ait olacaktır. 4.6 Teklif edilecek tüm sistemlerin Türkiye de çalışacağı düşünülerek şebeke koşullarına uygun elektrik bağlantısı yapılacak, tüm ekipmanlar ekipmanlar 220V ve 50Hz şebeke geriliminde ± 5 tolerans ile çalışabilmelidir. Güç kabloları ve girişleri Türkiye de kullanılan standartlara uygun olmalıdır. 4.7 Bu şartnamede belirtilen veya donanımlar ile birlikte verilen tüm yazılım lisansları eksiksiz olarak ve orjinal lisans belgeleri ile teslim edilecektir. 4.8 Yüklenici, hiç bir suretle donanım ve yazılımlara, garanti süresi boyunca aylık veya yıllık olarak lisans/bakım/destek ücreti altında ek ücret talep edemez. Söz konusu işin süresi boyunca tüm güncellemeler (yeni çıkan sürümler), bakım ve teknik destek yüklenici tarafından ücretsiz yapılacaktır. 4.9 Temin edilecek sistemler için belirtilen teknik özellikler asgari düzeyde olup, idare lehine olan daha üstün özellikler (aksi belirtilmedikçe) teklif edilebilecek ve bu husus isteklilerin tekliflerinde açıkça belirtilecektir. 9
4.10 Yüklenici teslim ettiği tüm donanım ve yazılım sistemlerinin kurulum ve konfigürasyonunu yaparak sistemleri idarenin belirlediği kurallar çerçevesinde çalışır durumda teslim etmekle yükümlüdür. Varsa ilgili sistemlerin kurulumu ve yapılandırması için gerekli her türlü ek parça/teçhizat/lisans vs. yüklenici tarafından ücretsiz olarak sağlanacaktır. 4.11 Tekliflerde belirtilen cevaplarda herhangi bir çelişki veya aykırılık tespit edilirse ilgili istekli devre dışı bırakılabilecektir. 4.12 Yüklenici bu şartname kapsamında teklif edeceği tüm donanım ve yazılım sistemlerinin idaredeki mevcut sistemler ile uyumlu şekilde çalışmasından sorumludur. 4.13 İsteklilerin Ankara da yerleşik bir ofisi olmalı ve bu şartname kapsamında temin edilecek sistemlerin kurulum, yapılandırma gibi işleri yerine getirebilecek teknik kapasitede ve tecrübede personeli bulunmalıdır. 4.14 Bu şartname kapsamında yürütülecek olan her türlü iş gizlilik prensipleri içerisinde yürütülecektir. Yüklenici bu şartname kapsamında tesis edilecek sistemler ile ilgili ve idarede mevcut bulunan sistemler ile ilgili hiçbir belge ve bilgiyi (sistemlerin cinsi, mahiyeti, kurulum şekli, mimarisi, konfigürasyonu) herhangi bir amaçla 3. parti bir kurum, firma veya kuruluş ile hiçbir şekilde paylaşmayacağını açıkça taahhüt edecektir. İstekliler aksi bir durumda idarenin uğrayacağı her türlü zararı tazmin edeceğini tekliflerinde açıkça taahhüt etmelidir. 4.15 İstekliler bu şartname kapsamında temin edilen her türlü mal ve hizmete ilişkin garanti süresinin dolumunu müteakip 10 yıl boyunca her türlü yedek parça, ikmal ve bakım desteğini ücreti mukabilinde yapacağını açıkça taahhüt edecektir. 4.16 İstekli işbu şartnamede belirtilen koşulların bir bütün olarak sağlamak zorundadır. Kısmi teklifler kabul edilmeyecektir. Şartname maddelerinden herhangi birinin karşılanamaması halinde teklif geçersiz sayılır. 5 VERĠ MERKEZĠ 5.1 VERĠ MERKEZĠ ĠLE ĠLGĠLĠ GENEL HÜKÜMLER 5.1.1 İdarece yeni sistem odası olarak yapılandırılmak üzere teslim edilen mahalde iş güvenliği kurallarına uygun tedbirler alınarak çalışma yapılacaktır. Gerekirse tadilata başlanılan bölüm ile daha sonra tadilat yapılacak bölümler arasında uygun malzeme ile paravan yapılacaktır. 5.1.2 Bu şartname kapsamında tesis edilmesi öngörülen yeni sistem odası idarenin mevcut sistem odasına bitişik yeni bir salonda oluşturulacaktır. Yüklenici bu şartname 10
kapsamında gerçekleştirilecek tüm tadilat ve kurulum faaliyetleri sırasında mevcut sistem odasında (yapılacak yeni odanın hemen bitişik odası) yer alan cihazların zarar görmemesi ve (mesai saatleri içerisinde) herhangi bir servis kesintisinin olmaması yönünde her türlü tedbiri almak ile yükümlüdür. 5.1.3 Bu şartname kapsamında üretilecek her türlü malzemeye ilişkin imalatlarda kullanılacak malzemelerin örnekleri, cihazlara ait teknik doküman ve kataloglar hem elektronik ortamda hem de çıktı olarak işe başlanılmadan yüklenici tarafından idareye teslim edilecek, ilgili üretim sözkonusu örneklerin idare tarafından onaylanmasını müteakip başlatılacaktır. 5.1.4 Bu şartnamede yer alan şartların yerine getirilmesi sırasında kullanılacak her türlü malzeme TSE ve ISO gibi yürürlükte olan kalite standartlarına uygun olmak zorundadır. Kullanılacak malzemeler ve yapılacak işçilik 1.sınıf olacaktır. İstekliler teklif ettikleri mal ve hizmetlerin kalitesini ve standardını gösterecek her türlü belgeyi tekliflerine ekleyecektir. 5.1.5 Bu şartnamede öngörülen sistem odası tefrişatı kapsamında gerekecek her türlü nakliye ve taşıma giderleri tamamen yükleniciye aittir. Bu kapsamda idareden herhangi bir ek ödeme talep edilmeyecektir. 5.1.6 Sistem odası tüm bileşenleri itibarı ile kesintisiz hizmet kriterleri göz önünde bulundurularak tasarlanacak ve tesis edilecektir. Bu bağlamda enerji ve iklimlendirme altyapısı 2N mimarisinde (yedekli), kesintisiz güç kaynağı altyapısı 2(N+1) mimarisinde (yedekli ve modüler) olacaktır. 5.1.7 Enerji ve iklimlendirme altyapısı sistemler normal çalışır durumda iken bakım yapılabilir yapıda olmalıdır. Tüm bilişim donanımının en az iki güç girişi olduğu kabul edilecek ve bu bağlamda bu şartnamede A ve B hattı olarak anılacak iki adet enerji hattı oluşturulacaktır. 5.1.8 KGK, panolar ve iklimlendirme sistemi bilişim donanımlarına hizmet eden bağımsız birden fazla dağıtım yoluna sahip olmalı ancak sadece bir dağıtım yolu herhangi bir zamanda bilişim donanımlarına yeterli hizmeti (kapasiteyi) verebilmelidir. 5.1.9 Tüm soğutma ve enerji dağıtım bileşenlerinin planlı bakım ve servisi sırasında, bilişim donanımlarının çalışması ve performansı etkilenmemelidir. 5.1.10 Her yedek bileşen devreden çıkarıldığında geriye kalan kapasite talebe yeterli olmalıdır. 5.1.11 Tüm sistem ve bileşenlere ilişkin teferruatlı kullanım kılavuzları hazırlanarak idareye eksiksiz olarak teslim edilecektir. 11
5.1.12 Sistem odasında yer alacak tüm bileşenlerin (panolar, busbar hatları, KGK, klima) yerleşim ve yapılandırma planları tüm teferruatı ile dokümante edilerek idareye teslim edilecektir.bu dokümantasyon sistem odasının enerji, iklimlendirme yapısını hiç bilmeyen birisinin okuduğunda tüm yapıyı anlayabileceği teferruatta ele alınmalıdır. 5.1.13 Temin edilecek ve üretilecek tüm malzemelerin projeleri, tek hat şemaları, as built projeleri vs. yapılarak idareye teslim edilecektir. 5.1.14 İstekliler teklif ettikleri ürünlerin sağladığı standartları tekliflerinde eksiksiz olarak belirtecektir. Bu bağlamda kullanılacak malzeme ve sağlanacak hizmetler asgari olarak aşağıdaki tabloda yer alan kalite standartlarına uyumlu olacaktır. Mal/Hizmet Standart Termik/ manyetik korumalı şalterler IEC 947 2 Seçici anahtar ve butonlar IIEC 947 3 Gerilim kontrol röleleri VDE0435/303 CEI 529 (NF C20-010) Yarıklı kablo kanalları UNI EN ISO 9002 Kablo yüksükleri ISO 9001 DIN 46228 Kablo bağları EEC 92-101 ISO 9002 UL 1565 Enerji Altyapısı Genel kurallar IEC 947 1 Elektrik ekipman montajı VDE 0660 / T 500 IEC 439-1 Emniyet kuralları VDE 0106 Part 100 - VDE 0660 Part 102 IEC 364 Tablo 2 - Enerji Altyapısı Kalite Standartları 5.1.15 Bina ana dağıtım panosu ile sistem odası arasına iki adet (yedekli yapıda kurulacak iki panoya ulaşmak üzere) kablo çekilecektir.söz konusu mesafe yaklaşık 75 metredir.araya çekilecek güç ve sinyalizasyon kabloları için yüklenici firma sözleşme imzalanmasını müteakip güzergah keşfi yapacak, söz konusu kablo ve malzemeler ona göre temin edilecektir. Kablonun çekilmesi yüklenicinin sorumluğunda olacaktır. 5.1.16 Klima dış üniteleri idare tarafından yükleniciye gösterilecek yere konuşlandırılacaktır. 5.1.17 FM200 tüpleri, elektrik panoları ve KGK ları tesis edilecek sistem odasının yanındaki küçük odaya yerleştirilecektir. 5.1.18 Yapılacak tüm kablolamalarda mutlaka kablo kanalları veya tavaları kullanılacaktır. 12
5.1.19 Kablolama için kullanılacak kablo kanal ve tavaları kırık beyaz renkte, busbar sisteminin tavaları busbar sisteminin kendi renginde olacaktır. 5.2 ENERJĠ ALTYAPISI 5.2.1 ELEKTRĠK PANOLARI 5.2.1.1 Tüm panolarda nötr ve toprak baraları kesiti en az faz baraları kesiti kadar olacaktır. 5.2.1.2 KGK panoları seçilen KGK modeline göre kesintisiz hizmet sağlayacak şekilde tasarlanacaktır. 5.2.1.3 Enerji maliyetinin ölçülmesi için panolara akım/gerilim/güç ölçerler dahil edilecektir. Veri merkezinin toplam güç harcaması ile birlikte iklimlendirme sistemleri, güç sistemleri ve diğer sistemleri ayrıştıracak şekilde bir ölçüm sistemi teklif edilecektir. 5.2.1.4 KGK giriş çıkış panosundan başlamak üzere bütün dağıtım panolarında ana giriş şalterlerinin çıkışından akım ve gerilimler ölçülecektir. Ölçüm ekipmanı, arıza halinde enerji aktif iken kolayca ve tehlikesizce değiştirilebilir olmalıdır. Enerji akış diyagramı oluşturularak bilgisayar ortamında izlenebilir olacaktır. 5.2.1.5 Alçak gerilim ana dağıtım panelleri IEC 60439-1 ve DIN EN 60439-1 (VDE 0660 part 500) standartlarına uygun olmalıdır. 5.2.1.6 Tüm sigorta seçimleri kısa devre ve selektivite hesaplarına dayanılarak yapılacaktır. Özellikle sistem odası içerisinde olası kısa devre durumları göz önünde bulundurularak daha hassas düzeyde gereken önlemler alınacaktır. 5.2.1.7 Alçak gerilim ana dağıtım panelleri minimum -5 C, (24 saatlik) ortalama +20 C ve (kısa zamanlı) maksimum +50 C sıcaklıkta anma değerleri, çalışma özellikleri ve işletme ömründe herhangi bir olumsuz etki olmadan çalışabilir olmalıdır. 5.2.1.8 Teklif edilecek paneller IEC 60439-1 ve IEC 60120 standartları çerçevesinde normal iklim şartlarında, %85 bağıl nem değeri, 1000 metreye kadar rakımlı yerde 40 C sıcaklıkta çalışma özellikleri ve işletme ömründe herhangi bir olumsuz etki olmadan çalışabilmelidir. 5.2.1.9 Yüklenici firma teklif edeceği paneller ve elektrik aksamına ilişkin tüm teknik dokümanlar ile broşürleri, panellere ait yerleşim planları ve önden görünüş çizimleri, test raporları (şalterler, kontaktörler, röleler vs. tüm ekipman dahil), selektivite ve kısa devre hesaplarını eksiksiz olarak teslim edecektir. 5.2.1.10 Yüklenici firma, teslim edilen tüm ürünlere ilişkin işletme ve bakım kitapçıkları, elektrik bağlantı şemaları, pano dış görünüş resmi (ön, yan ve üst cephe), pano iç 13
görünüş resmi, kısa devre ve nominal akım hesapları, kablo listesi ve kodları, etiketler ve kullanılan malzeme listesine ilişkin belgeleri eksiksiz olarak hazırlayacak ve teslim edecektir. 5.2.1.11 Yüklenici firma tesis edilecek enerji altyapısına ilişkin tek hat şeması oluşturacak ve bu şema camlı çerçeve içerisinde teslim edilecektir. 5.2.1.12 Teklif edilecek pano IEC 60439-1 standardında belirtilen sıcaklık artışı, yalıtım özellikleri, kısa devre dayanıklılık, koruyucu devre etkinliği, yalıtım uzaklıkları, mekanik işlerlik, koruma derecesi gibi tip testlerini geçmiş olmalıdır. Yüklenici firma teklif edeceği ürüne ait tip testleri sonuçlarını eksiksiz olarak teslim edecektir. 5.2.1.13 Teklif edilecek panolar için IEC 60439-1 standardında belirtilen Kablolama muayenesi ve elektrik işlerlik testi, (Madde 8.3.1) Yalıtım testi, (Madde 8.3.2) Koruma tedbirleri ve koruma devreleri testi, (Madde 8.3.3) Elektriksel süreklilik testi rutin testleri uygulanmış olmalı ve test raporları teklif ile birlikte teslim edilecektir. Rutin testlere (istenirse) idare tarafından görevlendirilecek bir personel gözlemci olarak katılabilecektir. 5.2.1.14 Teklif edilecek panonun bara bölümü, kablo ve ekipman bölümünden separasyon ile ayrılmış olmalıdır. Her bir bölme için ayrı ayrı kilitlenebilir kapılar veya vidalı kapaklar bulunmalıdır. Panellerin ön kapıları 180 açılabilmeli ve istenmeyen açılmalara imkan vermemek için yay mekanizmalı olmalıdır. 5.2.1.15 Teklif edilecek panolarda ekipman kompartımanındaki tüm ekipmanlara erişim ve müdahale öntaraftan yapılabilmelidir. Yatay ana baraların bulunduğu seperasyonla ayrılmış bara kompartımanı panoların üst kısmında olacaktır. 5.2.1.16 Teklif edilecek pano gerekirse arka kısmı duvara yaslanarak kurulabilmelidir. Bu nedenle panonun bara kompartımanıpanelin arka kısmında olmamalıdır. Tüm girişçıkış kablo bağlantılarını içeren kablo bağlantı kompartımanı, bağlantıların kolaylıkla yapılabilmesi amacıyla panelin önünde veya arkasında olacaktır. Aynı şekilde topraklama barası ve nötr barasına erişim ve bağlantılar kolaylıkla önden yapılabilecek şekilde olacaktır. 5.2.1.17 Panolar alttan yada üstten kablo giriş-çıkışlarına ve/veya bara giriş çıkışlarına uygun olarak tasarlanmalıdır. Kablo bağlantı kompartımanlarında kabloların geçişi ve sabitlenmesi için gerekli rakor ve destek malzemeleri bulunacaktır. Kabloların sabitlenmesinde anti-manyetik kroşeler kullanılacaktır. Paneller arasında, kontrol kablolarının geçişini sağlamak üzere, panellerin üst bölümünde kablo geçiş kompartımanı olacaktır. Kablolama TS IEC 60502-1, VDE 0276, IEC 60502 standartlarına uygun olarak yapılacaktır. 14
5.2.1.18 Baralar yüksek iletkenlikte, ISO 1337 standartlarına uygun olarak % 99,9 saflıkta ve Cu ETP tipinde içi dolu elektrolit bakır lama olacaktır. Ana baralar ile dağıtım baraları arasındaki bağlantılar baralarla yapılacak ve esnek bant bağlantı elemanları kullanılmayacaktır. Baralar tüm panel uzunluğu boyunca termik, dinamik ve yalıtım zorlanmalarına dayanabilecek yapıda boyutlandırılacaktır. 5.2.1.19 Topraklama barası ve nötr baraları, üzerine uygun aralıklarla civata - somun bağlantısına uygun delikler açılmış şekilde, panelin kablo bağlantıları için ayrılmış kablo kompartımanında bulunacaktır. Topraklama barası panelin ana baralarından izole olmalıdır. Tablo boyunca devam eden bir topraklama barası bulunmalıdır. 5.2.1.20 Paslanmaya karşı koruma içinkullanılan her türlü malzeme(civata, rondela somun, pul vs.) paslanmaya ve korozyona karşı elektrogalvaniz kaplanmış olacaktır. 5.2.1.21 Panolar en az aşağıdaki elektriksel değerleri sağlayacak ve belirtilen değerlerde sorunsuz çalışacak özellikte olmalıdır. Parametre Anma izolasyon gerilimi (Ui) Değer Aralığı 1000 volta kadar 3 faz AC için anma işletme gerilimi (Ue) 690 volta kadar 3 faz AC için anma darbe dayanım gerilimi (Uimp) 8 kv Anma frekansı Yatay ana baralar anma akımı Anma kısa süreli dayanma akımı (Icw) Anma tepe dayanma akımı (Ipk) 50 Hz 7400 A e kadar 150 ka / 1s, 120 ka / 3s 375 ka e kadar Tablo 3 - Elektrik Panoları Elektriksel Değer Aralıkları 5.2.1.22 Tüm şalterler çekmeceli olacaktır. Çekmeceli şalter çıkışları panoda enerji varken, herhangi bir çekmecenin yerine sürülmesi ya da yerinden çıkarılmasına imkân sağlayacak şekilde olacaktır. Şaltere test yapılması da panoda enerji varken mümkün olabilmelidir. Pano kapağı şaltere müdahale etmeyi ve izlemeyi mümkün kılacak şekilde tasarlanacaktır. 5.2.1.23 Her ünite üzerinde o ünitenin nereyi beslediğini gösteren etiket yer almalıdır. 5.2.1.24 Kısa devre hesapları yüklenici tarafından projenin başında hesaplanacak ve idareye onaylattırılacak, imalat bu onayı müteakip gerçekleştirilecektir. 15
5.2.1.25 Panoların faz, nötr ve toprak baraları yürürlükteki Yapılarda Elektrik Tesisatı Teknik Şartnamesi ne uygun olmalıdır. 5.2.1.26 Terminal klemenslerine çok telli esnek iletkenler bağlanacağı zaman iletkenlerin uçlarına mutlaka yüksük takılmalı veya uçları lehimlendikten sonra klemense bağlantı yapılmalıdır. Klemenssiz bağlantılar çok telli iletkenlerde, iletken kesitine uygun yarıksız tip kablo pabucu ile yapılacaktır. 5.2.1.27 KGK ve sistem odası bölümlerinde montajı yapılacak panolar yükseltilmiş taban üzerine kurulacak olup, pano altlarına konulacak gerekli tüm baralar (KGK ve KGK Giriş-Çıkış Panosu dahil) yüklenici tarafından sağlanacaktır. 5.2.1.28 Sistem odası panoları, bina ana dağıtım panosuna monte edilecek iki adet 250A TMŞ den gelecek 3x95mm²+50mm² N2XH kabloyla beslenecektir. Toprak hattı için ayrıca aynı boyda 150mm² 07Z1-K kablo çekilecektir. 5.2.1.29 Sistem odası içine kurulacak panolar için güç dağıtımı üstten planlandığından kablo çıkışı üstten olmalıdır. Kablo girişi hem alttan hem üstten girişe uygun tasarlanmalıdır. Tasarlanacak panolar idarenin isteği doğrultusunda kabinsel yapıda tasarlanıp kabin sıra başlarına konacak şekilde tasarlanabilmelidir. 5.2.2 TOPRAKLAMA MALZEMELERĠ 5.2.2.1 Trafo ve jeneratörlerin kurulduğu merkezden şebeke sistemi TN-C olacaktır ve panoları çıkışı ve salon dağıtım panolarında TN - S şebeke tipi kullanılacaktır. Salonlarda nötr ve toprak baraları ayrılacaktır. Buna uygun topraklama sistemi tasarlanacaktır. Bu sisteme göre yapılacaklar bir iş planı şekilde sunulacak ve bu plan idarenin onayına sunularak alınacak onaya göre hareket edilecektir. 5.2.2.2 Sistem odasına yeterli adette eş potansiyel barası (Potansiyel Dengeleme Barası) yapılacaktır. Eş potansiyel baraları bina çevre topraklamasına taşınacaktır. 5.2.2.3 Salon panosu topraklama barasından eş potansiyel barasına en az 1x120 mm² kesitinde kablo ile bağlantı sağlanacaktır. Eş potansiyel topraklama barasının boyutları en az 30x5x1000 mm olacak ve eş potansiyel baraya bağlantılar bara klemensi ile yapılacaktır. 5.2.2.4 Eş potansiyel barasından sistem odası içindeki her kabinete en az 1x16 mm² kesitinde kablo ile bağlantı sağlanacaktır. 5.2.2.5 Topraklama kablosu için en az 150mm² kesitinde kablo kullanılacaktır. 5.2.2.6 Teçhizatlar kurulmadan önce yüklenici tarafından topraklama sisteminin kontrolü yapılarak raporlanacaktır. Topraklamanın uygun olmaması durumunda eksiklikler 16
giderilecektir. Raporlama işlemleri topraklama konusunda yetkili bir firma veya kuruma yaptırılacak ve sonuçları idareye teslim edilecektir. 5.2.3 ENERJĠ ĠLETĠM ALTYAPISI 5.2.3.1 Sistem odasında panolar ile kabinler arası enerji iletimi busbar sistemi ile yapılacaktır. 5.2.3.2 Busbar sistemi 125 A bakır iletkenli olmalıdır. 5.2.3.3 Busbar sistemi 5 tam iletkenli L1/L2/L3/N/CPE+Toprak(Gövde) konfigürasyonunda olacaktır. 5.2.3.4 Bakır iletkenler boydan boya kesintisiz olarak kalay kaplanmalı ve elektrolitik bakır olmalıdır. 5.2.3.5 Nötr iletkeni faz iletkenleri ile aynı kesitte ve izoleli olmalıdır. 5.2.3.6 Busbar kanal sistemi, uluslararası IEC 60439-2 standardına uygun olmalı, busbar sisteminin her akım kademesi için tip testi yapılmalı, uluslararası kabul görmüş test laboratuarlarından ( Kema, IPH, VDE vs. ) standartlara uygunluk belgesi alınmış olmalıdır. Kısa devre tip testleri de aynı standarda uygun olarak yapılmalı tip testi sertifikası alınmış olmalıdır. Busbar sisteminin sağladığı standartlar ve testlere ilişkin belgelerin tamamı teklifler ile birlikte teslim edilmelidir. 5.2.3.7 Busbar kanal sistemi CE işaretli olmalıdır. 5.2.3.8 Busbar kanal sistemi modülleri üzerinde standartlara uygun olarak bir tip etiketi bulunmalı, tip etiketinde sistemin markası, tipi, iletken sayısı ve elektriksel değerleri belirtilmelidir. 5.2.3.9 Busbar kanal sistemi ISO 9001 kalite sistemine ve ISO 14001 çevre sistemine sahip bir tesiste imal edilmelidir. 5.2.3.10 Busbar sistemi kullanılacak faz konfigürasyonuna ve iletken sayısına uygun olarak tam boy kalay ile kaplanmış bakır iletkenli yapıda ve hava izolasyonlu PLUG-IN tipte olmalıdır. 5.2.3.11 Busbar sisteminin koruma sınıfı IP 55 olmalıdır. 5.2.3.12 Busbar kanal sisteminin normal izolasyon gerilimi 1000V olmalıdır. 5.2.3.13 Busbar kanal sisteminin, çevre sıcaklığı 40 C iken, maksimum sıcaklık artışı 50 K olmalıdır. 5.2.3.14 Busbar kanal sisteminin minimum kısa devre değerleri 125 A için 1 sn değeri 15 ka, tepe değeri 30 ka olmalıdır. 17
5.2.3.15 Busbar sistemi ayrık baralı olmalıdır. 5.2.3.16 Busbar sisteminin deliksiz galvaniz sacdan oluşan gövdesinin bir yüzünde 50 cm'de bir çıkış alınmasını sağlayacak şekilde yerleştirilmiş plug-in pencereler olmalıdır. Bu pencereler busbar gövdesinin iki tarafına şaşırtmalı olarak yerleştirilmeli ve iki yüzden ortalama 25 cm'de bir çıkış alınabilmelidir. Busbar kanal boylarının eklenmesi sırasında faz sırasının ters olarak yapılmasını engellemek için, busbar kanal üzerinde doğru montajı güvence altına alan önlemler bulunmalıdır. 5.2.3.17 Busbar kanal üzerindeki plug-in noktalarının IP kapakları menteşeli olmalıdır. Plug-in pencerelerinin IP kapağının altında, kutu toprak kontağının plug-in penceresine sürülmesiyle açılan panjur sistemi olmalıdır. Panjur mekanizması çıkış kutusu takılır iken otomatik olarak açılabilmeli, çıkış kutusu çıkartıldığında ise otomatik olarak kapanmalıdır. Hiçbir şekilde pencere içine parmak girmemeli ve iletkenlere el değmemelidir. 5.2.3.18 Busbar kanalların gövdesi en az 1 mm kalınlığında, galvaniz üstüne RAL 7038 renginde epoksi polyester sınıfı boya ile boyanmış sacdan imal edilmelidir. 5.2.3.19 Busbar kanal sisteminde, aşağı-yukarı, sağa-sola dönüş elemanları, T ve ofset elemanları, pano, trafo ve kablo bağlantı elemanları, sonlandırma, yatay ve dikey genleşme elemanları standart olarak bulunmalıdır. Projenin uygulaması sırasında gerekli olabilecek özel modül ve ara boy busbar kanallar standart özelliklere ve tekniğine uygun olarak kısa zaman içinde imal edilebilmelidir. 5.2.3.20 Busbar hatları bina dilatasyon noktasından geçiyorsa geçiş yerinde muhakkak yatay dilatasyon elemanı kullanılmalıdır. Ayrıca yatay hatlarda 40 m'de bir yatay dilatasyon elemanı kullanılmalıdır. 5.2.3.21 Busbar sistemi iletkenleri alev yürütmez (850 GLW) yapıda izolatörler üzerine yerleştirilerek oluşturulan ayrık baralı yapı ile hava izolasyonlu olmalıdır. 5.2.3.22 Busbar kanal modüllerinin eklenmesi tüm akım kademelerinde merkezi tek civata, izolatörler, düzgün ek yapısını sağlayan kare pul ve belvil rondela düzeneğinden oluşan güvenli blok ek ve tek civata konstrüksiyonu ile yapılmalıdır. Sıkma işleminden sonra civata başı sabitlenmelidir. 5.2.3.23 Busbar kanal sisteminin her plug-in çıkış noktasından 125A'e kadar plug-in çıkış kutuları ile akım alınabilmelidir. Bu kutular busbarın enerjisi kesilmeden sökülüp takılabilmelidir. Bu pencereler kullanılmadığı zaman IP55 korumalı bir kapak ile kapalı olmalıdır. 5.2.3.24 Plug-in çıkış kutularının kontakları gümüş kaplı olmalıdır. 18
5.2.3.25 Busbar çıkış kutuları 80A'e kadar alev yürütmez (850 GLW) malzemeden imal edilmelidir. 160A'den itibaren çıkış kutuları sacdan imal edilmeli ve epoksi polyester sınıfı elektrostatik toz boya ile RAL 3020 renginde boyanmalıdır. 5.2.3.26 Çıkış kutuları içindeki koruma cihazı on pozisyonda iken kutunun busbara takılmasını yada çıkarılmasını engellemek için, kutuyu busbar gövdesine mekanik olarak kilitleyen bir güvenlik mekanizması olmalıdır. Kutunun kapağı ancak off pozisyonunda açılmalıdır. Kutu busbara takılı ve off pozisyonunda kapağı açık iken canlı hiçbir iletken açıkta olmamalı ve bu halde kutunun koruma sınıfı IP 2x olmalıdır. 5.2.3.27 Kutunun topraklama kontağı sisteme yerleştirilirken ilk temas etmeli ve sistemden sökülürken teması en son kesilmelidir. 5.2.3.28 Busbar çıkış kutuları yükün enerjisi kesilmeden kapağın açılmasını sınırlayan kilit mekanizmasına sahip kompakt şalterler ile donatılmış olmalıdır. 5.2.3.29 Busbar kanal sisteminin montajı elektrik projesine, elektrik tek hat şemalarına ve yerleşim planlarına uygun olarak bu planlarda gösterilen tip ve akım değerlerine uygun bir şekilde yapılmalı, montaj işlemleri sırasında üretici montaj talimatlarına dikkatle uyulmalıdır. Merkezi ek civataları mutlaka uygun değere ayarlanmış tork anahtarı ile sıkılmalı ve civatanın somun tarafı kilitleme kapağı ile sabitlenmelidir. 5.2.3.30 Busbar sisteminin montajı tamamlandıktan, projesine ve montaj talimatlarına uygunluğu kontrol edildikten sonra meger izolasyon test cihazı ile izolasyon testi yapılarak devreye alma test tutanağı düzenlenmelidir. Tüm iletkenler ve gövde arasındaki izolasyon değerleri 1 megaohm üzerinde olmalıdır. 5.2.3.31 Busbar sistemi üzerine takılacak 3X125A TMŞ (Termik Manyetik Şalter) li çıkış kutuları ile sistemi besleyecektir. 3x125A Busbar çıkış kutularından, 125A Busbar Baştan Besleme elemanları arası bağlantı kablo ile yapılacaktır. 5.2.3.32 Busbar hat başı besleme kutularına çekilecek kablo kesiti 5x50mm 2 olacaktır. 5.2.3.33 Busbar sistemi montajı ve askı sistemi ile birlikte idareden onay alınarak eksiksiz ve çalışır şekilde yüklenici tarafından teslim edilecektir. 5.2.3.34 Sistem odası kabin beslemesinde A Hattı için 12 m (4 boy), B Hattı için 12 m (4 boy), toplam 24 m 125A CU Busbar kullanılacaktır. 5.2.4 KESĠNTĠSĠZ GÜÇ KAYNAĞI (KGK) 5.2.4.1 KGK 2(N+1) yapısında kesintisiz çalışma özelliğini sağlayacak şekilde ve modüler olarak teklif edilecektir. 19
5.2.4.2 KGK gücü ayrı tesis edilecek A ve B hatları için ayrı ayrı en az 80kW olacaktır ve toplam KGK gücü en az 3 adet modül ve yedeği (2 adet 3x20kW+20kW) şeklinde teklif edilecektir. 5.2.4.3 Teklif edilecek KGK modül ilavesi ile en az 120kW güce ulaşabilmelidir. 5.2.4.4 KGK sistemleri mümkün olduğunca az yer kaplayan özellikte olmalıdır. 5.2.4.5 Modüler KGK sisteminde herbir güç modülü için ayrı ve bağımsız ekran, akü grubu ve statik by-pass anahtarı yer almalıdır. Bu sayede sistemin herhangi bir noktasında oluşacak bir arıza durumunda sistemin tamamı etkilenmeyecektir. 5.2.4.6 KGK dual girişli olmalı (redresör ve by-pass girişi ayrı kaynaklardan) ve bu konfigürasyonda yedekli çalışabilir olmalıdır. 5.2.4.7 KGK kurumda mevcut bulunan jeneratör ile uyumlu olarak çalışabilmelidir. Bu konuda (varsa) jeneratörden kaynaklanmayan her türlü çözümü üretmek yüklenicinin sorumluluğunda olacaktır. 5.2.4.8 Jeneratör devreye girdiğinde KGK nin (girişinden) jeneratöre nasıl yük bindirdiği belirtilmeli ve bu durum test edilerek sonuçları sunulmalıdır. 5.2.4.9 %10, %25, %50 yük seviyelerinde KGK giriş güç faktörü kapasitif ya da endüktif olup olmadığı net olarak belirtilerek verilmelidir. 5.2.4.10 KGK girişi akım harmoniklerini elimine edecek güç faktörü düzeltme devreli olacaktır. 5.2.4.11 Teklif edilen KGK nın %10, %25,%50 yük seviyelerindeki verimi giriş, filtre, transformatör ve bunun gibi donanımları da kapsayacak şekilde verilecektir. Ayrıca %50 ve %100 yükte KGK nın yaydığı ısı bilgileri de verilecektir. Bu verim değerleri %100 yük için %95,5, %50 yük için % 94,5 ten düşük olmamalıdır. 5.2.4.12 Cihazlar ON-LINE olarak çalışacak, sürekli çalışmada çıkış AC gerilimini daima invertör üretecek ve yükler sistem tarafından sürekli beslenecektir. 5.2.4.13 Akü bekleme süresi her bir KGK için 60kW yükte minimum 15 dakika olacaktır. Akü grubu tamamen bakımsız kurşun-asit karışımı (maintenance-free) tipte olmalıdır. Akü ile ilgili üretici teknik bilgileri teklifler ile birlikte verilecektir. 5.2.4.14 KGK tam yüklü iken akü ile KGK arasındaki DC Enerji kabloları arasındaki gerilim düşümü maksimum 0,5 Volt olacaktır. 5.2.4.15 KGK giriş ve çıkışı yüksek ve alçak gerilime karşı korumalı olacaktır. Limitler dışında cihaz kendini kapatacak, gerilimin limitler içine dönmesi halinde cihaz otomatik olarak çalışacaktır. 20