KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ PROJE VE BİTİRME YAZIM REHBERİ BİTİRME ÇALIŞMASI Derin TUNCER DANIŞMAN Prof. Dr. M. Fırat ÖZER HAZİRAN 2010
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ PROJE VE BİTİRME YAZIM REHBERİ BİTİRME ÇALIŞMASI Derin TUNCER 080213000 DANIŞMAN Prof. Dr. M. Fırat ÖZER HAZİRAN 2010
ÖZET (12 punto, koyu ve büyük harfler) Proje I, Proje II, Sunumlu Proje ve Bitirme Çalışmaları kapsamında öğrencilerin, hazırlamış oldukları konu ile ilgili ayrıntılı bilgi edinmeleri hedeflenmektedir. Bununla birlikte, araştırma yapma, araştırarak öğrendiklerini değerlendirme ve bir sonuca ulaşma, çalışma sonucunda elde ettiklerini belirli bir biçimde raporlama ve sunma konularında deneyim kazanmaları beklenmektedir. Bu rehber, çalışmalarını raporlandırma aşamasında öğrencilere yardımcı olmak amacıyla hazırlanmıştır. Proje ve/veya Bitirme çalışmaları genel olarak Giriş, Veriler, Yöntemler, Sonuçlar ve Tartışma bölümlerinden. Proje ve bitirme çalışmalarının raporlarının metin kısmı, Times New Roman yazı tipinde, 12 yazı tipi boyutunda hazırlanmalıdır. Şekil alt yazıları ve tablo üst yazıları 10 yazı tipi boyutunda yazılmalıdır. Öğrencilerin hazırlamış oldukları çalışmalarını, A4 boyutundaki kağıda çıkış alınmış ve karton ciltlenmiş olarak, 3 nüsha halinde teslim etmeleri gerekmektedir. Bunun yanında, çıkış alınan çalışmanın bir örneği ve Sunumlu Proje ve/veya Bitirme çalışmasının Power Point sunum dosyasının bir örneği de tek bir CD ye kopyalanarak teslim edilmelidir. CD üzerinde çalışmayı teslim eden öğrencinin adı, soyadı, numarası, çalışmanın türü (Proje I, Sunumlu Proje vs.), danışman hocanın adı ve soyadı ile CD içindeki dosyaların isimleri yazılmalıdır. Özet bölümünün başlığı büyük ve koyu harfler ile 12 yazı tipi büyüklüğünde ve sola yaslanmış şekilde, tek satır aralıklı olarak yazılmalıdır. Özet bölümü, yapılan çalışmanın ana kısımlarının (Giriş, Veriler ve Yöntemler, Sonuçlar ve Tartışma) her birinin kısa bir özetini içermeli ve çalışmada ne yapıldığı hakkında açık olarak bilgi vermelidir. Yazım dili geçmiş zaman olarak kullanılmalıdır. Özet bölümü yaklaşık olarak 250 kelimeden oluşmalı, sayfa numarası i şeklinde verilmelidir. i
ÖNSÖZ ve/veya TEŞEKKÜR (12 punto, koyu ve büyük harfler) Önsöz başlığı altında, çalışma kapsamında yapılan tüm işlemlerin, rapor içindeki dağılımından bahsedilmelidir. Hangi bölümde, neden bahsedildiği kısa ve açık cümleler ile anlatılmalı, kısa bir konu dizini şeklinde verilmelidir. İstenildiği durumlarda Teşekkür bölümüne yalın ve nazik bir dil ile yer verilebilir. Bu bölümde, çalışma için teknik yardım alınan kişi veya kişilere sırası ile teşekkür edilmelidir. Bunun yanında, varsa veri alınan ve/veya çalışmaya maddi katkı sağlayan kurumların da adı Teşekkür bölümünde yer almalıdır. Başlığın tamamı büyük ve koyu harflerle, sola yaslanmış ve 12 yazı tipi büyüklüğünde olmalı, metin kısmı 1.5 satır aralığı ile yazılmalıdır. Sayfa numarası ii şeklinde olmalıdır. ii
İÇİNDEKİLER (12 punto, koyu ve büyük harfler ile aşağıdaki formatta hazırlanmalıdır) ÖZET...i ÖNSÖZ ve TEŞEKKÜR...ii İÇİNDEKİLER...iii 1 GİRİŞ...1 2 YAZIM KURALLARI...2 2.1 Genel Yazım Biçimi...2 2.2 Yazı Alanı Biçimi...2 2.3 Konu Başlıkları...3 2.3.1 Ana başlıklar (bölüm başlıkları)...3 2.3.2 Alt başlıklar...3 2.4 Şekil ve Tablolar...4 2.5 Kaynak Gösterme (atıf)...5 2.6 Denklemler...7 2.7 Sayfa Numaraları...8 2.8 Dış Kapak ve İç Kapak...8 3. SONUÇLAR ve TARTIŞMA...9 KAYNAKLAR...10 iii
1 GİRİŞ (12 punto, koyu ve büyük harfler) Giriş bölümü, yapılan çalışmanın sonuçlarını anlayıp değerlendirmeye imkan sağlayacak ölçüde bilgi içermeli, çalışmanın amacını kısa ve açık bir şekilde kapsamalıdır. İyi bir Giriş bölümü için önerilen kurallar şöyledir: (i) öncelikle araştırılan konunun niteliği ve kapsamı açık bir şekilde dile getirilmelidir. (ii) Çalışma konusu ile ilgili daha önce yapılmış olan çalışmalar değerlendirilmelidir. (iii) Araştırma yöntemi belirtilmeli, eğer gerekli görülürse o yöntemin seçilme nedenleri de açıklanmalıdır. (iv) Araştırmanın ana bulguları belirtilmelidir. (v) Bulguların ortaya çıkardığı ana sonuçları ortaya koymalıdır (Altay, 1996). Giriş bölümü, çalışmanın ilk bölümünü oluşturmaktadır ve bölüm başlığı olarak 1 ile numaralandırılmalıdır. Başlık, 12 punto büyüklüğündeki büyük ve koyu harfler ile yazılmalıdır. Giriş bölümünden itibaren tüm çalışmaya, 1 den başlayarak sayfa numarası verilmelidir. 2
2 YAZIM KURALLARI (12 punto, koyu ve büyük harfler) Proje ve/veya Bitirme çalışmasının ilk bölümü olan Giriş bölümünde, kullanılan yöntem ile ilgili kısa bir bilgi verilmişti. İkinci bölümünde ise, çalışmada kullanılan veriler ve yöntem konusunda tüm ayrıntılara yer verilmelidir. Dolayısıyla bu bölüm, VERİLER ve YÖNTEM şeklinde isimlendirilebilir. Yapılan tüm çalışmayı her aşamasıyla anlatan en kapsamlı ve alt başlıkların kullanılması gereken ilk bölümdür. Kullanılan verinin gözlem peryodu, özellikleri, nereden ve/veya ne şekilde elde edildiği gibi konulara ayrıntıları ile yer verilmelidir. Veriler ile ilgili bilgilerden sonra bir başka alt başlık olarak yöntem ve ayrıntılarından bahsedilmelidir. Bu rehberde, bu bölüm altında Proje ve/veya Bitirme çalışması hazırlanırken dikkat edilmesi gereken konulara yer verilmiştir. 2.1 Genel Yazım Biçimi (12 punto, koyu ve sadece her kelimenin ilk harfi büyük) Proje (I, II ve Sunumlu) veya Bitirme çalışması, Times New Roman yazı tipinde, 12 punto büyüklüğünde, 1.5 satır aralıklı (sadece özet bölümü 1 satır aralıklı) ve iki yana dayalı biçimde hazırlanmalıdır. Tüm başlıklardan önce ve sonra bir satır boşluk bırakılarak metin kısmına geçilmelidir. Metin kısımları paragraf girintisi yapılmadan yazılmalıdır, paragraflar arasında bir satır boşluk bırakılmalıdır. Noktalama işaretlerinden sonra bir karakter boşluk bırakılmalıdır. 2.2 Yazı Alanı Biçimi (12 punto, koyu ve sadece her kelimenin ilk harfi büyük) A4 formatında (21 cm x 29.7 cm) üstten; 3 cm, alttan; 3 cm, soldan; 3 cm, sağdan; 2.5 cm (Şekil 2.1.a) olmalıdır. Rapor içerisinde yeni bir bölüme geçildiğinde mutlaka bir sonraki sayfadan başlamalı ve sadece bu sayfa için üstten 4cm boşluk bırakılarak bölüm başlığı yazılmalıdır (Şekil 2.1.b). 3
Şekil 2.1a Kenar boşlukları (10 punto) Şekil 2.1b Bölüm başları için kenar boşlukları (10 punto) 2.3 Konu Başlıkları (12 punto, koyu ve sadece her kelimenin ilk harfi büyük) 2.3.1 Ana başlıklar (bölüm başlıkları) (12 punto, koyu harfler, ilk kelimenin ilk harfi büyük) Bölüm başlıkları, sayfa üst sınırından 4cm boşluk bırakılarak, büyük, kalın ve 12 puntoluk harfler ile sola dayalı biçiminde olmalıdır. Bölüm başlıklarına numara verilmelidir (1, 2, 3 gibi). Her başlıktan sonra bir satır boşluk bırakılarak, metin bölümüne başlanmalıdır. 2.3.2 Alt başlıklar (12 punto, koyu harfler, sadece ilk kelimenin ilk harfi büyük) Her bir alt başlık, ait olduğu ana başlığa göre numaralandırılmalıdır (3.1, 3.2, 3.2.1 gibi). 2. derece (3.1, 3.2 gibi) alt başlığı oluşturan kelimelerin sadece baş harfleri büyük, kalın harflerle, sola dayalı biçimde yazılmalıdır. 3. 4. ve daha fazla dereceli (3.1.1. veya 3.2.1.1 gibi) alt başlıkların sadece ilk kelimelerinin ilk harfi büyük harfle, diğerleri küçük harflerle yazılmalıdır. Alt başlıklar da, ana başlıklar gibi koyu harflerle yazılmalıdır. Alt başlıklardan sonra da bir satır boşluk bırakılmalıdır (Lay ve diğ., 1995). 4
2.4 Şekil ve Tablolar (12 punto, koyu ve kelimelerin ilk harfleri büyük) Şekil veya tabloların öncesinde ve sonrasında bir satır boşluk bırakılmalıdır. Şekiller, kenar çizgileri görünmez hala getirilmiş tablo içerisine yerleştirilmeli, ortalanmalı, metin yan sınırlarını aşmamalıdır. Şekil numarası verilirken, ait olduğu bölüm ile ilişkili olarak, 1 den başlayarak numaralandırılmalıdır, örneğin, 2. bölümde yer alan ilk şekil için, Şekil 2.1, 2. şekil için Şekil 2.2 tanımlaması kullanılmalı ve bu şekilde bölüm sonuna kadar devam edilmelidir. 3. bölüm için ise numaralandırma, Şekil 3.1, Şekil 3.2 biçiminde olmalıdır. Kullanılan şekil veya tablo başka bir çalışmadan alınmışsa, şekil alt yazısı veya tablo üst yazısı sonunda kaynak belirtilmelidir (Şekil 2.2). a) Şekil, resim, grafik ya da akış diyagramı gibi özel alanların altına açıklama satırı olarak; Şekil 1. Şeklin adı biçiminde, 10 punto, iki yana dayalı olarak, b) Tablolar gibi özel alanların üstüne açıklama satırı olarak; Tablo 1. Tablo adı biçiminde, 10 punto, iki yana dayalı olarak yazılmalıdır (Tablo2.1). Şekil ve Tablo açıklamalarının varsa ikinci ve daha sonraki satırları herhangi bir girinti yapmadan, iki yana yaslanmalı ve tek satır aralığı ile yazılmalıdır. Şekil 2.2 YUBAM (Yer ve Uzay Bilimleri Araştırma Merkezi) ağına ait Kurna istasyonu kurulum aşaması (http://yubam.kou.edu.tr den alınmıştır) 5
Tablo 2.1 YUBAM ağında bulunan istasyonların listesi (http://yubam.kou.edu.tr den alınmıştır). İSTASYON KOORDİNAT YÜKSEKLİK (m) KASABA - KÖY ŞEHİR ORHG 40.5134N-29.2896E 182 Orhangazi Bursa ZYB 40.4408N-29.1977E 70 Zeytinbağı Bursa CFT 40.6642N-29.2994E 10 Atatürk Orman Yalova TRM 40.6095N-29.1735E 138 Termal Yalova ESK 40.6280N-28.9751E 144 Esenköy Yalova HAY 40.4500N-28.9659E 406 Hayriye Bursa IPA1 40.5464N-28.8412E 90 Armutlu Yalova IPA2 40.5464N-28.8433E 85 Armutlu Yalova KRS 40.4051N-29.2581E 179 Karsak Bursa FIS 40.4946N-28.8953E 64 Fıstıklı Yalova ALT 40.3579N-28.9641E 43 Altıntaş Bursa ILY 40.6129N-29.4390E 241 İlyasköy Yalova GEBZ 40.8250N-29.4113E 210 Gebze Kocaeli BLC 40.8793N-29.4558E 239 Balçık Kocaeli AKF 40.9274N-29.4165E 220 Akfırat İstanbul BYD 40.8539N-29.1181E??? Büyükada İstanbul ENG 40.3984N-29.1387E 102 Engürücük Bursa TSV 40.6267N-29.0874E 80 Teşvikiye Yalova SFR 40.6060N-29.2418E 112 Safran Yalova KYND 40.5369N-28.7897E 48 Armutlu Yalova HDR 40.5130N-28.1271E 390 Haydariye Bursa YKK 40.9212N-29.2319E 320 Yakacık İstanbul 2.5 Kaynak Gösterme (atıf) (12 punto, koyu ve kelimelerin ilk harfleri büyük) Kaynaklar başlığı, tümüyle büyük ve koyu harflerle satırı ortalayacak biçimde yazılmalı ve başlıktan sonra 1 satır boşluk bırakılmalıdır. Kaynaklar, sayfanın sol kenar boşluğu sınırından başlamalı ve harf sırasına göre numaralandırılarak ve kaynaklar arasında bir satır boşluk bırakılarak yazılmalıdır. Çalışma içinde adı geçen tüm kaynaklar mutlaka KAYNAKLAR bölümünde yer almalı, benzer şekilde KAYNAKLAR listesinde ki her kaynak da metin içinde kullanılmış olmalıdır. KAYNAKLAR bölüm başlığına numara verilmemelidir. Kaynaklarda kullanılan periyodiklerin uluslar arası kısaltmaları yazılmalıdır. Eğer bu kısaltmalar bilinmiyorsa periyodik, orijinal adıyla yazılmalıdır. Kaynaklar, kenarları görünmeyecek şekilde hazırlanmış tablo içine yerleştirilmelidir. Kaynaklar ile ilgili yazım biçimlerinin ayrıntılı bilgileri aşağıdaki örnekte gösterilmiştir. 6
Örnek: Yazar SOYADI-virgül-ilk ad(lar)ın baş harfi-nokta-virgül-yayın yılı-nokta-kaynağın adıvirgül-yayınlandığı yer (yayın organı veya yayınevi)-virgül-yayınlandığı şehir veya ülkevirgül- sayfa no-nokta AKI, K. And LEE, W. H. K., 1976. Determination of three-dimensional velocity anomalies under a seismic array using first P arrivals times from local earthquakes, I. A homogeneous initial model, J. Geophys. Res., 81, pp. 4381-4399. Web sayfaları için kaynak gösterim şekli: Yazar SOYADI-virgül- adını baş harfi-nokta-virgül-yayın yılı-nokta-başlık [online]-virgülyayın yeri-virgül- web Adresi: URL, (Ziyaret tarihi)-nokta HOLLAND, M., 2002. Guide to citing Internet sources [online], Poole, Bournemouth University, http://www.bournemouth.ac.uk/library/using/guide_to_citing_internet_sourch.html (Ziyaret tarihi: 10 Eylül 2005). Metin içerisinde kullanılan tek yazarlı kaynaklar, Soyadı, yıl (Peacock, 2001), birden fazla yazar olması durumunda ilk yazarın Soyadı ve diğ., yıl (Aki ve diğ., 1976), aynı alıntıda birden fazla kaynak kullanılması durumunda ise kaynaklar, noktalı virgül ile ayrılmış biçimde yazılmalıdır Soyadı, yıl; Soyadı yıl; Soyadı yıl (Kissling ve diğ., 2001; Lay ve diğ., 1995; Holland, 2002). Şekil veya tablo bir yayından alınmış ise, şekil alt yazısı veya tablo üst yazısı sonunda mutlaka kaynak belirtilmelidir. Kaynak olarak kullanılan internet sitelerinin tam adresleri, basılmış kaynaklarda olduğu gibi, alınan bilgi metninden hemen sonra parantez içinde yazılmalı ve gerekli noktalama işareti parantezden sonra kullanılmalıdır (Şekil 2.3). 7
Şekil 2.3 YUBAM (Yer ve Uzay Bilimleri Araştırma Merkezi) sismik ağı (http://yubam.kou.edu.tr/ den alınmıştır). 2.6. Denklemler (12 punto, koyu ve kelimelerin ilk harfleri büyük) İlgili denklem, metin içinde ilk bahsedildiği paragraftan hemen sonra, sola dayalı olarak yazılmalı, denklemin öncesinde ve sonrasında bir satır boşluk bırakılmalıdır. Denklemler normal yazı karakterinde eğik karakter kullanılmadan yazılmalı, denklemler yazılırken, Denklem Düzenleyicisi kullanılmalıdır (Şekil 2.3). Numaralandırma, denklemin içinde bulunduğu bölüm numarası ile ilişkili olarak, 1 den başlayarak verilmeli, parantez içinde ve satır sonuna dayalı olacak şekilde yazılmalıdır. Örneğin, 2. bölümdeki 1. denklem; (2.1) şeklinde numaralandırılmalı ve bölüm sonuna kadar (2.2), (2.3), (2.4), şeklinde devam etmelidir. Şekil 2.4 Denklem yazımı için izlenecek yol. 8
2.7 Sayfa Numaraları (12 punto, koyu ve kelimelerin ilk harfleri büyük) Sayfa numaraları, sayfanın alt, orta kısmında olmalıdır. Özet, Önsöz ve Teşekkür, İçindekiler sayfalarının sayfa numaraları i, ii, iii, iv. Şeklinde verilmelidir. Birinci bölüm (1. GİRİŞ) den, itibaren sayfa numaraları 1, 2, 3 şeklinde olmalı ve bölümlerin ilk sayfalarında sayfa numarası gösterilmemeli, ancak sonraki sayfalar sırasıyla devam etmelidir. Sayfa numaraları; Araç Çubuklarından sırasıyla; Ekle ve Sayfa Numaraları araçları kullanılarak, verilmelidir. Sayfa Numaraları menüsünde gerekli düzenlemeler yapılmalıdır (Şekil 2.5). Şekil 2.5 Sayfa numarası vermek için kullanılacak araç menüsü. 2.8 Dış Kapak ve İç Kapak (12 punto, koyu ve kelimelerin ilk harfleri büyük) Dış kapak, Proje veya Bitirme çalışmasının karton cildi üzerine basımda kullanılacaktır. Dış kapak üzerinde, Üniversite ve fakülte adı, çalışmanın konusu, türü, öğrencinin adı soyadı, danışman öğretim üyesinin adı ve soyadı ile tezin teslim edildiği tarih ay ve yıl olarak yer almalı ve bu rehberin ilk sayfasında gösterildiği biçimde, 14 punto büyüklüğünde harflerle hazırlanmalıdır. İç kapak, çalışmanın ciltten sonraki ilk sayfasıdır. İç kapak üzerinde, Üniversite ve fakülte adı, çalışmanın konusu, türü, öğrencinin adı, soyadı, numarası, danışman öğretim üyesinin adı ve soyadı ile tezin teslim edildiği tarih ay ve yıl olarak yer almalıdır ve bu rehberin ikinci sayfasında gösterildiği biçimde, 14 punto büyüklüğünde harflerle hazırlanmalıdır. 9
3. SONUÇLAR ve/veya TARTIŞMA (12 punto, koyu ve büyük harfler) Sonuçlar bölümünde çalışmanın daha önceki kısmında verilen detayları tekrarlamadan, uygulamaların genel bir tanımı verilmelidir. Çalışmanın önceki kısımları (Giriş, Veriler ve Yöntemler), Sonuçlar bölümünde anlatacaklarınızın neden ve nasıl elde edildiğini anlatmak içindir. Sonuçların açık ve basit cümlelerle anlatılması gerekir. Çalışmada yapılan deney, arazi çalışması vs gibi tekrarlı işlemler ve sonuçları metin şeklinde anlatmak yerine tablolar veya grafikler şeklinde verilmelidir. Tartışma bölümünde, çalışma sonucunda elde edilen sonuçların ne anlama geldiği anlatılmalıdır. Sonuçlar ve yorumların, daha önce yayımlanmış çalışmalarla nasıl uyum içinde veya uyumsuz olduğu bu bölümde belirtilmeli nedenleri tartışılmalıdır. 10
KAYNAKLAR 1. AKI, K. And LEE, W. H. K., 1976. Determination of three-dimensional velocity anomalies under a seismic array using first P arrivals times from local earthquakes, I. A homogeneous initial model, J. Geophys. Res., 81, pp. 4381-4399. 2 ALTAY, G. A., 1996. Bilimsel bir makale nasıl yazılır ve yayımlanır [online], TÜBİTAK Yayını, http://journals.tubitak.gov.tr/kitap/maknasyaz/index.html, (Ziyaret tarihi: 22.Şubat.2008). 3. HOLLAND, M., 2002. Guide to citing Internet sources [online], Poole, Bournemouth University, http://www.bournemouth.ac.uk/library/using/guide_to_citing_internet_sourch.html (Ziyaret tarihi: 10 Eylül 2005). 4. KISSLING, E., HUSEN, S., HASLINGER, F., 2001. Model paparmeterization in seismic tomography: a choice of consecuences for solutiom quality, Phys. Earth Planet Interiors, pp. 123, 89-111. 5. LAY, T and WALLACE T. C., 1995. Modern Global Seismology, Academic Pres, United States of America, pp. 287-290. 6. PEACOCK, S. M., 2001. Are the lower planes of double seismic zones caused by serpentine dehydration in subducting oceanic mantle, Geology, 29, 299-302.