Dünya Futbolu Futbol Para Ligi

Dünya Futbolu Futbol Para Ligi Spor Hizmetleri Grubu Ocak 217 A

Deloitte Football Money League 217 Section title goes here Manchester United, 23/4 sezonundan bu yana ilk kez 515 milyon Pound luk rekor gelir ile Para Ligi nde yeniden birinciliğe yükseldi. Bu sene 2. sini yayınladığımız Futbol Para Ligi raporuna giren ilk üç kulüp, 1996/97 sezonunda yaptığımız ilk rapora giren ilk üç takımla aynı. Farklı olarak, bu üç kulüp Manchester United, FC Barcelona ve Real Madrid, 215/16 sezonunda o zamanlarda elde ettikleri gelirin yedi katından fazlasını kazandılar. B

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İçindekiler İçindekiler Giriş 2 Yükselenler ve düşenler 7 Dünya Futbolu 8 Deloitte Futbol Para Ligi 1 Spora daha çok kazandırmak 4 Editör Dan Jones Yardımcı editör Timothy Bridge Yazarlar Samuel Boor, Matthew Green, Chris Hanson and Christopher Winn Spor Hizmetleri Grubu Telefon: +44 ()161 455 8787 PO Box 5, 2 Hardman Street, Manchester, M6 2AT, UK E-posta: sportsteamuk@deloitte.co.uk www.deloitte.co.uk/sportsbusinessgroup Ocak 217 1

Deloitte Futbol Para Ligi 217 Giriş Giriş Deloitte, bu sene 2. sini yayınladığı Futbol Para Ligi raporunda yine dünyanın en popüler spor dalında en yüksek kazancı sağlayan kulüplerin profilini çıkarıyor. 215/16 sezonu sona erdikten sadece sekiz ay sonra yayınlanan Para Ligi, kulüplerin birbirleriyle karşılaştırılan mali performanslarının en güncel ve güvenilir analizini sunmaktadır. Büyük başarı 2. Para Ligi raporunda 6 milyon Avroluk gelir bariyerinin ilk kez aşıldığına ve Manchester United, Barcelona ve Real Madrid olmak üzere üç kulübün birden bu başarıya ulaştığına şahit olduk. Barcelona Para Ligi El Clásico derbisini kazanarak Real Madrid i çok küçük bir farkla ikinci sıraya iterken güçlü bir ticari büyüme ile UEFA Şampiyonlar Ligi ne geri dönen Manchester United ise Para Liginde liderlik tacını aldı. Stadyum seyircisi, dünya çapındaki taraftar kitlesi, yayın izleyicisi ve sahadaki başarı gibi, kulüpleri karşılaştırmak için kullanılabilecek mali olan ve olmayan bir takım ölçütler vardır. Para Ligi, kulüplerin (bilet ve kurumsal ağırlama satışları da dahil olmak üzere) maç gününden, (yerel liglere, kupalara ve Avrupa kulüpleri müsabakalarına katılımlarından doğan yayın geliri payları da dahil olmak üzere) yayın haklarından ve (sponsorluk, mağazacılık, stadyum turları ve diğer ticari operasyonlar da dahil olmak üzere) ticari kaynaklardan gelir elde etme becerilerine odaklanarak kulüpleri bu temelde sıralamaktadır. Fantastik Futbolun sürekli değişen mali manzarası, son 2 yılda olağanüstü ve büyüleyici bir hal almıştır. 1996/97 sezonunu konu alan Deloitte Futbol Para Ligi ilk kez yayınlandığında, tablonun zirvesinde 88 milyon Pound gelirle Manchester United vardı. 217 ye uzanan 2 yıl hızla geçmiş ve United, 1997 yılındakinden yaklaşık altı kat daha büyük bir gelirle, 11 yıllık İspanya hakimiyetinin ardından birinci sırayı Real Madrid den almıştır. Deloitte Futbol Para Ligi kapsamında bugüne kadar yapılan 2 raporda, dünya genelinde ilk 2 de 11 farklı ligden 42 farklı takım yer almış, bunların arasında sadece 1 takım her zaman ilk 2 de kalmayı başarabilmiştir. Nadiren büyük beş Avrupa Ligi dışından gelen kulüpler de Para Ligi nde ilk 2 de görünürken; İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya ve İspanya dan gelen kulüplerin hakimiyeti, özellikle son yıllarda daha belirgin hale gelmiştir. Bu hakimiyet, sadece Para Liginin değil, futbol dünyasının genelinde de yaygın olan, artan kutuplaşma eğilimini yansıtmaktadır. 1997 yılında ilk 2 ye girenlerden en çok kazanan ve en az kazanan iki kulüp arasındaki gelir oranı 3,2:1 idi. Bu oran bu yılki yayında 4:1 olmuştur. Avrupa daki büyük beş ligin dışındaki liglerden gelen en büyük kulüpler bile en iyi 2 futbol takımı arasına girmek için mücadele ediyorlar. Bu yılki rapor, Avrupa dışından bir kulübün Dünya Futbolu bölümündeki Para Liginde bir yer bulma ihtimalini değerlendirerek Avrupa dışında görülen bazı trendleri de ele almaktadır. Son üç yıldır Para Ligi ilk onda aynı kulüpler yer alırken, ilk beşinin sıralamasının değiştiği gözlenmektedir. Real Madrid ile Manchester United yer değiştirmiş, Bayern Münih bir sıra yükselerek dördüncülüğe ve Manchester City bir sıra yükselerek bu güne kadar ulaştığı en yüksek sıra olan beşinciliğe çıkmış, Paris Saint-Germain iki sıra gerileyerek altıncı sıraya düşmüştür. Premier Lig şampiyonu Leicester City müthiş bir yıla yakışan bir sonla Para Ligi ne ilk kez girmiş, ilk 2 de yer alan tek yeni takım olmuştur. Geçen yıl yayınlanan raporda da öngörüldüğü gibi, ilk 2 için toplam gelir bir diğer rekoru kırmış ve ilk 2 nin toplam geliri 7 milyar Avroyu aşarak toplamda 7,4 milyar Avro olmuştur. Bu rakam, geçen yılki ilk 2 ye göre %12 lik bir artışı ifade etmektedir.,8 milyar Avroluk toplam artışın %49 u yayın geliri, %42 si ise ticari gelir olup, bu artışın sadece %9 u maç günü gelirinden kaynaklanmaktadır. 2

Deloitte Futbol Para Ligi 217 Giriş Internazionale nin 165 milyon Avro gelirle 2 nci sırayı garantilemesiyle, artık bir kulübün ilk 2 ye girmek için bir önceki Para Ligi raporunda ortaya çıkan miktara göre %4 lük bir artışla 172 milyon Avro gelir elde etmesi gerekmektedir. 1996/97 sezonunda 2. sıradaki kulüp olan Arsenal, sadece 36 milyon Avro toplam gelir elde etmişti. 214/15 ve 215/16 toplam gelirdeki pay yüzdeleri (milyon Avro) Grafik 1: 2. sıradaki kulüplerin gelirleri; Deloitte Futbol Para Ligi (milyon Avro) 2 172.1 164.8 16 121.1 12 11 8.5 85.1 8 68.3 36.2 4 %43 %19 1996/97 1999/ 22/3 25/6 28/9 211/12 214/15 215/16 Kaynak: Deloitte analizi. 214/15 6.626.4 Maç günü Yayın Ticari %43 %38 %18 215/16 7.417.6 %39 Kaynak: Deloitte analizi. Şaşırtıcı Leicester City, 215/16 sezonunda Premier Lig şampiyonluğunu kazanarak sporda tüm zamanların en büyük şoklarından birini yaşattı. Tilkiler in sahadaki başarısı, bu başarı ile elde ettiği maddi kazanca dönüşerek, kulübün Para Ligi nde ilk kez ilk 2 ye girmesine yol açtı. Premier Ligi kazandığı için elde ettiği yayın geliri payından dolayı yayın gelirinin 21 milyon Pound yükselmesiyle kulübün gelirleri %23 oranında arttı. Tilkiler, 216/17 Şampiyonlar Ligi ndeki performansları sayesinde, Para Ligi nin bir sonraki yayınında da ilk 2 de kalacak ve muhtemelen birkaç sıra üste tırmanacaktır. Manchester United, 515 milyon Poundluk toplam gelirle bu yılki Para Ligi nde ilk sırayı aldı. United, 2 yıldır yapılan Para Ligi raporları boyunca sadece bir kez dünya genelinde en yüksek gelir elde eden ilk üç kulüp dışında kalmış ve her zaman en yüksek sırayı alan İngiliz kulübü olmuştur. Yerel rakiplerinden daha fazla ticari gelir elde etmeleri, başarılarının ardındaki asıl faktör olmaya devam etmektedir. Son zamanlardaki saha performansları hayranlarının alıştıkları seviyelere ulaşmamasına rağmen, önde gelen bir global spor markası olmaları sayesinde büyük gelir elde etme becerilerini bugüne kadar korumuşlardır. Para Ligi nin zirvesindeki konumları açısından en büyük tehdit, kontrolleri dışındaki bir unsur olabilir. İngiltere nin Avrupa Birliği nden ayrılma kararı buna benzer bir unsurdur. Bu kararın ardından Pound un Avro karşısında zayıflamasıyla, 218 de Para Ligi nin zirvesinde kalmak Manchester United için zor olacaktır.. İngiliz kulübünün mali üstünlüğü genel bir kanı olmasına karşın, Manchester City nin beşinci sıraya çıkmasıyla, 211/12 sezonundan bu yana ilk beşe ilk kez iki İngiliz kulübü girmiş oldu. Manchester City, sadece ilk kez kendini dünyanın ilk beş kulübü arasında bulmakla kalmadı, aynı zamanda bugüne kadar 5 milyon Avro nun üzerinde gelir elde edebilen altı kulüpten biri oldu. Arsenal, Chelsea ve Liverpool sırasıyla yedinci, sekizinci ve dokuzuncu sıralardaki yerlerini korudular. Üçü arasında gelirini en çok arttırmayı başaran Arsenal oldu. Tottenham Hotspur 12. sırada kalırken, West Ham United 144 milyon pound geliriyle 18. sırada yer aldı. 3

Deloitte Futbol Para Ligi 217 Giriş Grafik 2: 217 Deloitte Futbol Para Ligi nde ilk üç kulübünün gelir değişimleri (milyon Avro) 7 6 5 4 3 2 1 1996/97 21/2 22/3 23/4 24/5 25/6 26/7 27/8 28/9 29/1 21/11 211/12 212/13 213/14 214/15 215/16 Manchester United FC Barcelona Real Madrid Kaynak: Deloitte analizi İlk 2 de yer alan İngiliz kulübü sayısı yine rekor değer olan sekiz rakamına ulaştı, ancak ilk 3 da yer alan İngiliz kulübü sayısı, diğer Avrupa kulüplerinin etkileyici gelir artışları nedeniyle bir önceki yılın rekor değeri olan 17 den 12 ye düştü. Bununla birlikte, 216/17 sezonunda yürürlüğe giren rekor düzeyde yerel yayın anlaşması nedeniyle, gelecek sene Para Ligi nde ilk 3 a rekor sayıda Premier Lig kulübünün girmesine dair belirgin bir ihtimal hala varlığını sürdürmektedir. Grafik 3: Deloitte Futbol Para Ligi nde (İlk 2 de) yer alan İngiliz kulüplerinin sayısı 1 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 7 7 7 7 6 6 6 6 6 6 5 4 2 1 Yıl 5 Yıl 1 Yıl 15 Yıl 2 Yıl Kaynak: Deloitte analizi 4

Deloitte Futbol Para Ligi 217 Giriş 215/16 sezonunda 21-3. sıralarda yer alan Para Ligi kulüpleri Kulüp Pozisyonu Gelir milyon 21. Newcastle United 168,2 22. Southampton 163,3 23. Everton 162,5 24. Olympique Lyonnais 16 25. Fenerbahçe 157,7 26. Galatasaray 155,9 27. Benfica 152,1 28. Borussia Mönchengladbach 149,3 29. Sunderland 144,4 3. Napoli 142,7 Kaynak: Deloitte analizi İngiltere dışından Paris Saint-Germain, bu yıl ilk 2 de yer alan tek Fransız kulübü olarak kaldı, ama 216 da dördüncü iken bu yıl altıncı sıraya geriledi. Kulüp, en yüksek ticari gelire sahip Para Ligi kulübü olma iddiasını da, Manchester United e kaptırarak kaybetmiş oldu. Eskiden İtalya 2 yıldır Futbol Para Ligi nde ilk 2 de sekiz kulübüyle boy göstermiş ve en son 24/5 sezonunda ilk beşe iki kulübüyle (AC Milan ve Juventus) girmişti. Bu yıl ilk 2 de İtalya dan dört kulüp var ve bunların üçü 2 raporun hepsinde vardı. Juventus, %5 artan geliri ile onuncu sıradaki konumunu korudu. Juventus, kendi stadyumunu inşa ederek ve sahada güçlü bir performans sergileyerek Para Ligi nde ilk onda kaldı ve İtalya da liderliği elde etti. Hatta Juventus, 26/7 sezonunda B Serisi ne düşmesine rağmen 2 yıldır Para Ligi ndeki sırasını korumayı başardı. İlk on Para Ligi raporunda, her zaman ilk beşte yer almıştı ve 2 ile 23 yılları arasında üç yıl boyunca ikinci sıradaydı. AS Roma, Para Ligi nde ilk kez AC Milan ın üzerinde, 15. sırada yer aldı. Bu başarı, rakiplerini nakavt ettiklerini gösteren başarılı bir Şampiyonlar Ligi mücadelesinin ardından artan yayın geliri paylarının bir sonucudur. Internazionale bir sıra tırmanarak 19 oldu. İtalyan kulüplerinin dörtte üçünün maç günü geliri bakımından ilk 2 nin son çeyreğinde olmasından da anlaşılacağı gibi, İtalyan futbolunda maç günü gelirindeki artış, stadyumlara yaygın yatırım yapılmadığı için hala kısıtlıdır. Bunu değiştirmeye yönelik bireysel çabalara rağmen, Premier Lig deki yeni yayın anlaşmalarının yürürlüğe girmesiyle birlikte Internazionale veya AC Milan ın, ya da her ikisinin de bir sonraki yıl ilk 2 nin dışında kalma olasılığı vardır. Bağlılık Bayern Münich, ilk 2 ye girmiş tüm kulüpler arasında en büyük ikinci toplam gelir artışını açıkladı ve bir Para Ligi kulübü olarak 2 yıl boyunca aynı pozisyonu koruyan tek Alman kulübü oldu. Borussia Dortmund, bir Para Ligi kulübü olarak listeye 13. girişinde 11. sırayı korudu. Tüm Bundesliga kulüpleri için uluslararası yayın hakları geliri 215/16 sezonunda artış gösterdi. Fakat, Şampiyonlar Ligi ne gitmeye hak kazanamayınca azalan UEFA yayın geliri paylarından dolayı Borussia Dortmund için bu miktar düştü. Schalke 4, bu yılda ilk 2 listesinde 14. sıradakini yerini korudu ve bu yılı Para Ligi ilk 2 de aralıksız yer aldıkları 14. yıl haline getirdi. Bu yıl gerçekleşen başka bir olumlu gelişme ise, ilk 3 da ikinci bir Fransız kulübünün görülmesi oldu. Para Ligi nde en son 211/12 sezonunda yer alan, toplamda on kez ilk 2 ye giren ve en yüksek sıralaması 25/6 sezonunda 11.lik olan Olympique Lyonnais, Şampiyonlar Ligi ne döndükten sonra gelir artışı yaşadı ve bu yıl Para Ligi nde 24. oldu. 211/12 sezonunda Fransa nın Para Ligi nde üç kulübü vardı, ancak büyük beş lig arasında en düşük meblağlı olan 1. Lig yayın anlaşması ile, Fransa nın üç kulübünün bir kez daha Para Ligi ilk 2 ye girme şansı yakın gelecekte zayıf görünmektedir. Grafik 4: Mevcut İtalyan Para Ligi kulüplerinin tarihsel sezon sonu pozisyonları 1996/97 1999/ 22/3 25/6 28/9 211/12 214/15 215/16 5 1 15 2 Juventus AC Milan Internazionale AS Roma Kaynak: Deloitte analizi 5

Deloitte Futbol Para Ligi 217 Giriş Bir başka köşeden FC Zenit Saint Petersburg, yayın geliri neredeyse iki katına çıktıktan sonra 18. sıradan 17. sıraya yükselerek bir Para Ligi kulübü olarak yerini korudu. Zenit in Para Ligi ndeki yeri, esasen Para Ligi nde dokuzuncu en yüksek değer olan ve toplam gelirlerinin %74 ünü oluşturan ticari gelirlerinden kaynaklanmaktadır. Kulüp, şu sıralar, 218 yılında yapılacak FIFA Dünya Kupası maçlarına ev sahipliği yapacak 688 kişilik yeni Krestovsky Stadyumu nu inşa etme sürecinde. Bu, ilk 2 ye tekrar girmek için gereken maç günü gelirlerini arttırmak açısından önemli bir fırsattır. Zenit, Para Ligi ne giren tek Rus kulübü olmaya devam etmektedir ve 218 Dünya Kupası na ev sahipliği yapılacak olması diğer Rus kulüpleri için teşvik sağlasa dahi diğer Rus kulüplerinin Para Ligi nde yer alması mümkün değildir. Cennetin kıyısından Real Madrid, 215/16 sezonunda yerel rakibi Atlético de Madrid i finalde penaltılarla yenip bir rekor kırarak 11. kez Avrupa Şampiyonu oldu, ama %7 lik bir gelir artışına rağmen 11 yıldan sonra Manchester United tarafından Para Ligi nde sahip olduğu lider konumundan düşürüldü. Ayrıca, ezeli rakipleri FC Barcelona nın hemen altında yer alarak, 22/3 sezonundan beri ulaştıkları en düşük sıra olan üçüncülüğe indiler. FC Barcelona, Real Madrid i çok küçük bir farkla geçerek Para Ligi nde ikinci sırayı korumayı başardı. Kulüp, 215/16 sezonunda 24. yerel lig şampiyonluğunu kazandı ve ticari kazanç artışlarının etkisiyle yıl içinde %11 lik bir gelir artışı gördü. Para Ligi nde üç sıra yükselen tek kulüp olan Atlético de Madrid 13. sıraya çıktı. Gelirlerindeki büyüme, öncelikle Şampiyonlar Ligi finaline gitmelerinden kaynaklanmıştır. Real Madrid, %7 lik bir gelir artışına rağmen Para Ligi nde zirvede geçirdiği aralıksız on bir yıldan sonra Manchester United tarafından liderlik konumundan düşürüldü. 215/16 sezonu, İspanyol kulüplerinin yayın haklarının yeni toplu satışından yararlandığı ilk sezon olmuştu. 216/17 sezonunda, kulüpler daha da iyileştirilmiş bir yerel yayın anlaşmasından yararlanacaktır. 215/16 ve 216/17 sezonlarına ait gelir rakamlarının tamamına erişildiğinde, La Liga nın ikinci en yüksek gelir getiren lig olarak Bundesliga yı küresel düzeyde aştığının görülmesi muhtemeldir. Her bir kulübün geliri arttıkça, Para Ligi nde sıralamaya girmek için mücadele eden daha çok İspanyol kulübü görmeyi bekleyeceğiz. Bugüne kadar yapılan 2 Para Ligi raporunda, Para Ligi ilk 2 de sadece dört İspanyol kulübü görülmüştür; bu durum toplu yayın anlaşmalarının değeri artmaya devam ederse değişebilir. Finalde Artan yayın gelirleri ve ticari gelirler güdümündeki bu rekorlar yılının, önümüzdeki yıl gölgede kalmasını bekliyoruz. 216/17 sezonunda Premier Lig ve La Liga kulüpleri için başlayan yeni yerel yayın anlaşmaları (yanı sıra Premier Lig e yönelik uluslararası yayın anlaşmaları), 21. Para Ligi raporumuzda 8 milyar dolar rekorunun kırıldığı görülecek anlamına geliyor. Değer kaybeden Pound; Real Madrid, FC Barcelona ve Manchester United arasındaki üçlü zirve mücadelesinin çekişmeli geçmesine neden olacaktır. Avrupa futbolu mali açıdan üstün olmasına ve Para Ligi nin ilk 2 yılına damga vurmasına karşın, bir sonraki futbol dinamosu haline gelmek isteyen cazip yeni futbol pazarları ile birlikte uzun vadede manzara büyük ölçüde değişebilir. Dünya Futbolu bölümünde, dünyanın diğer futbol liglerinden bazılarına ait bir tablo ortaya çıkarılmakta ve 23 yılı itibariyle Para Ligi nde Avrupa dışındaki bir ülkeden bir kulüp görme şansımız olup olmadığına dair değerlendirmeler sunulmaktadır. Bu yılki raporda ilk 2 kulübün her birinin profili de sunulmaktadır. Deloitte Futbol Para Ligi; Dan Jones, Timothy Bridge, Samuel Boor, Matthew Green, Chris Hanson ve Christopher Winn tarafından derlenmiştir. Deloitte uluslararası ağının içinden ve dışından ekibimize yardım eden herkese teşekkürlerimizi sunar, bu yayından keyif almanızı dileriz.. Dan Jones, Ortak www.deloitte.co.uk/sportsbusinessgroup 6

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İnişler ve çıkışlar Yükselenler ve düşenler 215/216 Geliri (Milyon Avro) 1 2 Manchester United 2 3 214/215 Geliri (Milyon Avro) 689 1 Real Madrid FC Barcelona 62,2 2 2 FC Barcelona 56,8 (2) Real Madrid 62,1 3 (1) Manchester United 519,5 4 1 Bayern Munich 592 4 1 Paris Saint-Germain 48,8 5 1 Manchester City 524,9 5 (2) Bayern Munich 6 (2) Paris Saint-Germain 52,9 6 Manchester City 463,5 7 Arsenal 468,5 7 1 Arsenal 435,5 8 Chelsea 447,4 8 (1) Chelsea 42 9 Liverpool 43,8 9 Liverpool 391,8 1 Juventus 341,1 1 Juventus 323,9 11 Borussia Dortmund 283,9 11 Borussia Dortmund 28,6 12 Tottenham Hotspur 279,7 12 1 Tottenham Hotspur 257,5 13 3 Atlético de Madrid 228,6 13 1 Schalke 4 219,7 14 (1) Schalke 4 224,5 14 (2) AC Milan 199,1 15 AS Roma 218,2 15 yok yeni AS Roma 179,1 16 (2) AC Milan 214,7 16 (1) Atlético de Madrid 176,6 17 1 FC Zenit Saint Petersburg 196,5 17 2 Newcastle United 169,3 192,3 18 179,2 19 1 Everton 165,1 172,1 2 (3) Internazionale 164,8 18 19 2 yok yeni West Ham United 1 Internazionale yok yeni Leicester City DFPL sıralaması Bir önceki yıldaki değişim yok yeni FC Zenit Saint Petersburg 577 474 167,8 Değişen sıra sayısı 7

Deloitte Futbol Para Ligi 217 Dünya Futbolu Dünya Futbolu Futbolun küresel manzarası değişmeye ve şaşırtmaya devam ediyor. Para Ligi bugün için belirgin bir Avrupalı hissi vermesine rağmen, gelişmekte olan ülkelerdeki kulüplerin de nasıl büyüyebileceklerini ve Para Ligi sıralamasına nasıl girebileceklerini anlamaya çalışacaklarını değerlendiriyoruz. Özellikle Çin de son 12 ay boyunca kulüp futbolunun gelişmesi ve kulüp futboluna karşı ilginin artması, mevcut Para Ligi bölgesine ait sınırların ötesine bakmamıza yol açmıştır. Dünya genelindeki ülkelerde bulunan kulüplerin 23 yılı itibariyle Para Ligi ne girme şanslarını değerlendirirken, referans noktası olarak kullanılmak üzere bu liglere dair bazı Temel Performans Göstergeleri (KPI)belirledik.. Aşağıda Dünya Futbolunun şu andaki görüntüsü sunulmaktadır. ABD ve Kanada Para Ligi 217 kulüpleri bölgesi FIFA sıralaması: ABD 28., Kanada 117. En üst düzey profesyonel lig: Major League Soccer Küme atlama/küme düşme: Takım sayısı: 2 (17 ABD/3 Kanada) Gelir aralığı: 1-3 milyon Avro Ortalama stadyum seyircisi: 21.7 DFPL 23 Görüşü: Brezilya FIFA sıralaması: 2. En üst düzey profesyonel lig: Campeonato Brasileiro Série A Küme atlama/küme düşme: Var Takım sayısı: 2 Gelir aralığı: 7-84 milyon Avro Ortalama stadyum seyircisi: 15.7 DFPL 23 Görüşü: Gelir aralığı: 172-689 milyon Avro DFPL 23 Görüşü: En yüksek DFPL 23 kulüp temsili şansı En düşük DFPL 23 kulüp temsili şansı 8

Deloitte Futbol Para Ligi 217 Dünya Futbolu Hindistan FIFA sıralaması: 135. En üst düzey profesyonel lig Hindistan Süper Ligi Küme atlama/küme düşme: Takım sayısı: 8 Gelir aralığı: 1-1 milyon Avro Ortalama stadyum seyircisi: 2.1 DFPL 23 Görüşü: Çin FIFA sıralaması: 82. En üst düzey profesyonel lig: Çin Süper Ligi Küme atlama/küme düşme: Var Takım sayısı: 16 Gelir aralığı: 15-6 milyon Avro Ortalama stadyum seyircisi: 24.2 DFPL 23 Görüşü: Japonya FIFA sıralaması: 45. En üst düzey profesyonel lig: J1 Ligi Küme atlama/küme düşme: Var Takım sayısı: 18 Gelir aralığı: 12-47 milyon Avro Ortalama stadyum seyircisi: 18. DFPL 23 Görüşü: Güney Afrika FIFA sıralaması: 6. En üst düzey profesyonel lig: Güney Afrika Premier Ligi Küme atlama/küme düşme: Var Takım sayısı: 16 Gelir aralığı: 2-15 milyon Avro Ortalama stadyum seyircisi: 6.5 Avustralya ve Yeni Zelanda FIFA sıralaması: Avustralya - 47., Yeni Zelanda - 19. En üst düzey profesyonel lig: A-Ligi Küme atlama/küme düşme: Takım sayısı: 1 Gelir aralığı: 3-2 milyon Avro Ortalama stadyum seyircisi: 12.7 DFPL 23 Görüşü: DFPL 23 Görüşü: Geçtiğimiz 2 yıl boyunca Deloitte Spor Hizmetleri Grubu, 5 den fazla yönetim organı ve 15 ten fazla Uluslararası yönetim organı da dahil olmak üzere 4 ın üzerinde ülkedeki liglere, federasyonlara ve kulüplere tavsiyelerde bulunmuştur. 9

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 1. Manchester United 216 Geliri 689m ( 515,3m) 215 Geliri 519,5m ( 395,2m) Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): ABD Baş antrenör: Louis Van Gaal, Hollanda 23/4 sezonundan bu yana ilk kez ve 2 yıldır dokuzuncu kez Manchester United Para Ligi mizin zirvesinde. Başta ticari gelir olmak üzere son yıllarda yaşadıkları çarpıcı büyüme, saha performansındaki düşüşünün getirdiği olumsuzlukları etkisiz kıldı. Manchester United: 216 Gelir profili (milyon Avro) 7 689 6 5 518 52 424 4 396 3 2 1 Maç günü (1) 137,5m ( 12,8m) %2 Yayın (7) 187,7m ( 14,4m) %27 Ticari (1) 363,8m ( 272,1m) %53 212 213 214 215 216 Öngörü 216/17 sezonunda UEFA Şampiyonlar Ligi ne katılma hakkı kazanamamasına karşın United in, gelirlerinin en az 53 milyon Pounda ulaşmasını beklediklerini bildirmesi, Kızıl Şeytanlar ı (Red Devils) dünyanın en çok gelir elde eden kulübü unvanını koruma mücadelesine sokacaktır. 3 4 2 3 1 DFPL 216 sıralaması 3. Toplam DFPL sıralamasına girme sayısı 2 Yıllık gelir 215/16 sezonu yerel lig sıralaması 5. DFPL sıralaması Ortalama lig maçı stadyum seyircisi 75.327 UEFA Şampiyonlar Ligi performansı Grup UEFA Avrupa Ligi performansı R16 (Çeyrek Final Elemeleri) Forma sponsoru Chevrolet Teknik ekipman tedarikçisi adidas Twitter takipçileri 9,8m (3) Facebook beğenileri 72,2m (3) Instagram takipçileri 15,4m (3) 1

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 11

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 2. FC Barcelona 216 Geliri 215 Geliri FC Barcelona: 216 Gelir profili (milyon Avro) 62,2m ( 463,8m) 56,8m ( 426,6m) Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): İspanya Baş antrenör: Luis Enrique, İspanya FC Barcelona, kısmen daha yüksek bir ortalama lig maçı stadyum seyircisinden elde edilen gelir artışları, ama esasen daha iyi ve yeni ticari ortak sözleşmeleri sayesinde Para Ligi nde ikinci sırada yer alıyor. Kulübün Camp Nou stadyumunun bir Bruce Springsteen konseri ve En İyi 14 Rugby müsabakasının finali için kullanılması da ek gelir yaratmıştır. 7 6 5 4 3 2 1 62 561 483 483 485 212 213 214 215 216 2 2 4 2 2 Yıllık Gelir Maç günü (4) 121,4m ( 9,8m) %19 Yayın (3) 22,7m ( 151,6m) %33 Ticari (4) 296,1m ( 221,4m) %48 DFPL sıralaması Öngörü Barça, 1 milyar Avro toplam gelir elde eden ilk kulüp olma hedeflerini ve 216/17 sezonu için daha da sağlıklı gelir artışı beklediklerini kamuoyuna açıklamıştır. FC Barcelona nın 218 yayınında Para Ligi nde zirveyi gören üçüncü kulüp olabilme ihtimali olmakla birlikte, hem Manchester United hem de Real Madrid den güçlü meydan okumalar ile karşılaşacaklardır. DFPL 216 sıralaması 2. Toplam DFPL sıralamasına girme sayısı 2 215/16 sezonu yerel lig sıralaması 1. Ortalama lig maçı stadyum seyircisi 79.724 UEFA Şampiyonlar Ligi performansı Çeyrek final UEFA Avrupa Ligi performansı Forma sponsoru Qatar Airways Teknik ekipman tedarikçisi Nike Twitter takipçileri 19,5m (2) Facebook beğenileri 95,5m (1) Instagram takipçileri 44,1m (1) 12

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 3. Real Madrid 216 Geliri 62,1m ( 463,8m) 215 Geliri 577m ( 439m) Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): İspanya Baş antrenör: Zinedine Zidane, Fransa Aralıksız 11 yıl Para Ligi nin zirvesinde kaldıktan sonra Real Madrid bu yıl Manchester United ve FC Barcelona nın ardından üçüncü sıraya düştü. Şampiyonlar Ligi ndeki zaferleri, 11. Avrupa Kupası başarıları ve kazançlı Çin ve Avustralya turları %7 lik bir gelir artışı sağlamış, ancak büyük rakiplerinin elde ettiği artışa ulaşamamışlardır. Real Madrid: 216 Gelir profili (milyon Avro) 7 62 6 577 55 5 513 519 4 3 2 1 212 213 214 215 216 Maç günü (3) 129m ( 96,5m) %21 Yayın (1) 227,7m ( 17,3m) %37 Ticari (5) 263,4m ( 197m) %42 1 1 1 1 3 Yıllık gelir DFPL sıralaması Öngörü Real Madrid birinci sırayı kaybettiği için hayal kırıklığına uğrasa da, dünyanın önde gelen spor kulüplerinden biri olarak adidas ile rekor bir ekipman anlaşması yaptığı yakın zamanda açıklanmıştır. Bu ve benzeri ticari fırsatlar, Madrid in gelecek yıllarda yine zirve için Manchester United ve FC Barcelona ya meydan okumasına imkan tanıyacaktır. DFPL 216 sıralaması 1. Toplam DFPL sıralamasına girme sayısı 2 215/16 sezonu yerel lig sıralaması 2. Ortalama lig maçı stadyum seyircisi 71.28 UEFA Şampiyonlar Ligi performansı Şampiyon UEFA Avrupa Ligi performansı Forma sponsoru Emirates Teknik ekipman tedarikçisi adidas Twitter takipçileri 21,7m (1) Facebook beğenileri 94,1m (2) Instagram takipçileri 42,6m (2) 14

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 4. Bayern Munich 216 Geliri 592m ( 442,7m) 215 Geliri 474m ( 36,6m) Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): Almanya Baş antrenör: Pep Guardiola, İspanya %25 lik etkileyici gelir artışı, Bayern in Para Ligi nde dördüncü sıraya tırmanmasını sağlamıştır. Bu yılki Para Lig raporunda dünyagenelinde en çok gelir elde eden beş kulüpten biri olarak sıralanan Bayern, bu başarıya art arda dokuzuncu kez imza atmıştır. Bayern, Bundesliga tarafından imzalanan merkezi uluslararası yayın sözleşmelerinden ve ayrıca ticari ortaklarla yapılan yeni ve daha iyi anlaşmalardan dolayı artan yayın geliri paylarından yararlanmıştır. Bayern Munich: 216 Gelir profili (milyon Avro) 7 6 592 5 488 474 431 4 368 3 2 1 212 213 214 215 216 4 3 3 5 4 Yıllık gelir Maç günü (5) 11,8m ( 76,1m) %17 Yayın (1=) 147,6m ( 11,4m) %25 Ticari (2) 342,6m ( 256,2m) %58 DFPL sıralaması Öngörü Bavyera gelirini etkileyici bir şekilde büyütürken, Premier Lig in ve iki İspanyol kulübünün mali gücü, Para Ligi nde daha da yukarı tırmanmalarını zorlaştıracaktır. DFPL 216 sıralaması 5. Toplam DFPL sıralamasına girme sayısı 2 215/16 sezonu yerel lig sıralaması 1. Ortalama lig maçı stadyum seyircisi 75.17 UEFA Şampiyonlar Ligi performansı Yarı final UEFA Avrupa Ligi performansı Forma sponsoru Deutsche Telekom Teknik ekipman tedarikçisi adidas Twitter takipçileri 3,2m (11) Facebook beğenileri 4,4m (5) Instagram takipçileri 8,7m (4) 16

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 5. Manchester City 216 Geliri 524,9m ( 392,6m) 215 Geliri 463,5m ( 352,6m) Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): Abu Dhabi Baş antrenör: Manuel Pellegrini, Şili Manchester City için 215/16, Şampiyonlar Ligi nde yarı final oynadığı ve sonuç olarak da Para Ligi nde ilk beşe girdiği için ilklerle dolu bir sezondu. Maç günü gelirleri, diğer gelirlere kıyasla en zayıf gelir akışı konumundadır. Etihad Stadyumu nun genişletilmiş olmasına ve City nin kendi sahasında ağırladığı ortalama lig seyircisinde %19 luk bir artış olmasına rağmen, Para Ligi nde ancak dokuzuncu en yüksek maç günü gelirine sahiptir. Manchester City: 216 Gelir profili (milyon Avro) 7 6 525 5 464 417 4 3 316 286 2 1 212 213 214 215 216 7 6 6 6 5 Yıllık gelir Maç günü (9) 7,2m ( 52,5m) %13 Yayın (2) 215,8m ( 161,4m) %41 Ticari (6) 238,9m ( 178,7m) %46 DFPL sıralaması Öngörü 216/17 sezonunda Premier Lig yayın gelirinin artmış olması, City nin gelirinin gelecek sene Para Ligi nde bir sonrakiartacağı anlamına geliyor. Bu da onlara 218 Para Ligi sıralamasında ilk beşte yer almaları bakımından mükemmel bir şans tanıyor. DFPL 216 sıralaması 6. Toplam DFPL sıralamasına girme sayısı 12 215/16 sezonu yerel lig sıralaması 4. Ortalama lig maçı stadyum seyircisi 54.13 UEFA Şampiyonlar Ligi performansı Yarı final UEFA Avrupa Ligi performansı Forma sponsoru Etihad Airways Teknik ekipman tedarikçisi Nike Twitter takipçileri 3,9m (9) Facebook beğenileri 22,6m (11) Instagram takipçileri 4,2m (9) 18

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 6. Paris Saint-Germain 216 Geliri 52,9m ( 389,6m) 215 Geliri 48,8m ( 365,8m) Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): Katar Baş antrenör: Laurent Blanc, Fransa Gelirlerinde %8 lik bir artış olmasına rağmen PSG, 211/12 ten bu yana ilk kez Para Ligi nde ilk beşin dışında kaldı. Artan gelirleri büyük oranda UEFA yayın geliri paylarındaki yükselmeden, bilet fiyatı artışlarından ve özellikle Kurumsal Ağırlama tesislerinin genişlemesinden kaynaklanıyor. Parc des Princes de, 214/15 sezonunda 3.5 kurumsal ağırlama koltuğu varken, artık 4.4 kurumsal ağırlama koltuğu bulunmakta. Paris Saint-Germain: 216 Gelir profili (milyon Avro) 7 6 5 521 471 481 4 399 3 221 2 1 212 213 214 215 216 1 5 5 4 6 Yıllık gelir Maç günü (7) 92,5m ( 69,2m) %18 Yayın (14) 123,1m ( 92,1m) %24 Ticari (3) 35,3m ( 228,3m) %58 DFPL sıralaması Öngörü PSG nin Fransız liginde son yıllarda yaşadığı saha hakimiyeti, 216/17 sezonunda şu ana kadar elde edilemedi. Ek olarak, Şampiyonlar Ligi ne girme hakkı kazanamaması, PSG nin yakın gelecekte Para Ligi nde yeniden ilk beşe girme umudunu kıracak bir etkiye sahip olacaktır. DFPL 216 sıralaması 4. Toplam DFPL sıralamasına girme sayısı 7 215/16 sezonu yerel lig sıralaması 1. Ortalama lig maçı stadyum seyircisi 46.16 UEFA Şampiyonlar Ligi performansı Çeyrek final UEFA Avrupa Ligi performansı Forma sponsoru Emirates Teknik ekipman tedarikçisi Nike Twitter takipçileri 4,1m (8) Facebook beğenileri 26,2m (8) Instagram takipçileri 7,2m (7) 2

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 7. Arsenal 216 Geliri 215 Geliri Arsenal: 216 Gelir profili (milyon Avro) 468,5m ( 35,4m) 435,5m ( 331,3m) Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): ABD Baş antrenör: Arsène Wenger, Fransa Arsenal, büyük ölçüde Şampiyonlar Ligi ne katılımından dolayı UEFA dan alınan yayın geliri paylarının artması nedeniyle gerçekleşen %6 lık bir gelir artışı sonrasında Para Ligi nde yedinci sıradaki yerini korudu. Ayrıca bu yılki Para Ligi raporunda, dünya genelinde ikinci en yüksek maç günü geliri elde eden kulüp olarak Manchester United tan sonra listede yerini aldı. 7 6 5 4 3 2 1 469 436 359 29 284 212 213 214 215 216 6 8 8 7 7 Yıllık gelir Maç günü (2) 133,6m ( 99,9m) %29 Yayın (5) 192m ( 143,6m) %41 Ticari (1) 142,9m ( 16,9m) %3 DFPL sıralaması Öngörü Arsenal da, tüm Premier Lig kulüpleri gibi, 216/17 sezonunda artan Premier Lig yayın gelirlerinden mali açıdan fayda görecek. Para Ligi ndeki ikinci en yüksek maç günü gelirine sahip olmasına rağmen Arsenal in, ilk beş Para Ligi kulübü arasında yer alma mücadelesi vermesi için ticari gelirini belirgin şekilde arttırması gerekecektir. DFPL 216 sıralaması 7. Toplam DFPL sıralamasına girme sayısı 2 215/16 sezonu yerel lig sıralaması 2. Ortalama lig maçı stadyum seyircisi 59.98 UEFA Şampiyonlar Ligi performansı R16 (Çeyrek Final Elemeleri) UEFA Avrupa Ligi performansı Forma sponsoru Emirates Teknik ekipman tedarikçisi Puma Twitter takipçileri 8,9m (4) Facebook beğenileri 37,5m (6) Instagram takipçileri 8,6m (5) 22

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 8. Chelsea 216 Geliri 215 Geliri Chelsea: 216 Gelir profili (milyon Avro) 447,4m ( 334,6m) 42m ( 319,5m) Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): Rusya Baş antrenör: Guus Hiddink, Hollanda Chelsea, sahada tutarsız geçen bir sezonun sonunda Premier Lig i onuncu sırada bitirdi ve Şampiyonlar Ligi çeyrek final elemelerine ulaştı. UEFA dan alınan ödemelerdeki artış, Premier Lig den alınan ödül ödemelerindeki düşüş ile büyük ölçüde eksildiği için, bu durum gelirin %5 artmasına, yani yayın gelirinin sadece 7,3 milyon Pound artmasına yol açtı. Kulüp, ohama Lastikleri ile forma önü sponsorluğunun ilk yılına girdiği için ticari gelir 8,9 milyon Pound arttı. 7 6 5 4 3 2 1 447 42 388 323 33 212 213 214 215 216 5 7 7 8 8 Yıllık gelir Maç günü (6) 93,2m ( 69,7m) %21 Yayın (6) 191,1m ( 142,9m) %43 Ticari (7) 163,1m ( 122m) %36 DFPL sıralaması Öngörü 216/17 sezonunda Şampiyonlar Ligi nde futbol oynamayan Chelsea, önümüzdeki yılın Para Ligi nde Liverpool un önünde kalmaya çalışırken biraz zorlanabilir. Orta vadede, 216/17 sezonundaki güçlü performanslarının devam etmesi ve Stamford Bridge stadyumunun genişletilmesi konusundaki ilerleme, Chelsea nın ilk ondaki pozisyonunu daha da sağlamlaştıracak ve güçlendirecektir. DFPL 216 sıralaması 8. UEFA Şampiyonlar Ligi performansı R16 (Çeyrek Final Elemeleri) Toplam DFPL sıralamasına girme sayısı 19 UEFA Avrupa Ligi performansı 215/16 sezonu yerel lig sıralaması 1. Forma sponsoru ohama Tyres Ortalama lig maçı stadyum seyircisi 41.5 Teknik ekipman tedarikçisi adidas Twitter takipçileri 7,8m (5) Facebook beğenileri 47,3m (4) Instagram takipçileri 8,2m (6) 24

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 9. Liverpool 216 Geliri 215 Geliri Liverpool: 216 Gelir profili (milyon Avro) 43,8m ( 32m) 391,8m ( 298,1m) Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): ABD Baş antrenör: Jürgen Klopp, Almanya Liverpool un geliri, UEFA Avrupa Ligi finaline kadar ulaştığı için 215/16 sezonunda bir miktar arttı, ancak yenileme çalışması yapıldığı için Anfield daki Ana Tribün düşük bir kapasitede çalıştığından maç günü stadyum seyircisinde düşüş yaşandı. Para Ligi ndeki rakipleri potansiyel ortaklara Şampiyonlar Ligi görünürlüğü sunabilmelerine rağmen, ticari gelirde sekizinci sırada yer aldı. 7 6 5 4 3 2 1 392 44 36 233 241 212 213 214 215 216 9 12 9 9 9 Yıllık gelir Maç günü (8) 75,9m ( 56,8m) %19 Yayın (8) 168,1m ( 125,7m) %42 Ticari (8) 159,8m ( 119,5m) %39 DFPL sıralaması Öngörü Yeni genişletilen Anfield stadyumunun artık tam kapasite çalışmasıyla Liverpool maç günü gelirinde dikkate değer bir artış sağlayacak ve bunun yanı sıra 216/17 sezonunda Premier Lig den aldığı yayın geliri payları da genel olarak anlamlı bir gelir artışına neden olacaktır. Buna karşın hiçbir Avrupa liginde oynamaması, Liverpool un önümüzdeki yılın yayınında Para Ligi nde Chelsea yi geçmeyi başaramayabileceği anlamına geliyor. DFPL 216 sıralaması 9. UEFA Şampiyonlar Ligi performansı Toplam DFPL sıralamasına girme sayısı 2 UEFA Avrupa Ligi performansı İkinci 215/16 sezonu yerel lig sıralaması 8. Forma sponsoru Standard Chartered Ortalama lig maçı stadyum seyircisi 44.18 Teknik ekipman tedarikçisi New Balance Twitter takipçileri 6,6m (6) Facebook beğenileri 29,5m (7) Instagram takipçileri 3,7m (1) 26

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 1. Juventus 216 Geliri 215 Geliri Juventus: 216 Gelir profili (milyon Avro) 341,1m ( 255,1m) 323,9m ( 246,4m) Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): İtalya Baş antrenör: Massimiliano Allegri, İtalya Hem maç günü hem de yayın gelirlerinde düşüş görülmesine rağmen Juventus, ticari gelirde 3 milyon Avroya yakın bir artış sayesinde toplam gelirde %5 lik bir artış kaydetti. Kulübün ekipman tedarikçisi olarak adidas a geçmesi ve Jeep ile forma önü sponsorluğu anlaşmasının uzatılması itici faktörler oldu. 7 6 5 4 3 2 1 195 272 279 324 341 212 213 214 215 216 Maç günü (13) 43,7m ( 32,6m) %13 Yayın (4) 195,7m ( 146,4m) %57 Ticari (12) 11,7m ( 76,1m) %3 Öngörü 216/17 sezonunda önemli oyuncular kaybetmesine rağmen, halihazırda Şampiyonlar Ligi nde çeyrek final elemelerine kalan ve kış tatilinde A Serisi nde zirveye oturan Juventus, Para Ligi nde ilk on içindeki pozisyonunu korumaya devam edeceğe benziyor. 13 9 1 1 1 DFPL 216 sıralaması 1. Toplam DFPL sıralamasına girme sayısı 2 Yıllık gelir 215/16 sezonu yerel lig sıralaması 1. DFPL sıralaması Ortalama lig maçı stadyum seyircisi 39.16 UEFA Şampiyonlar Ligi performansı R16 (Çeyrek Final Elemeleri) UEFA Avrupa Ligi performansı Forma sponsoru Jeep Teknik ekipman tedarikçisi adidas Twitter takipçileri 3,8m (1) Facebook beğenileri 25,2m (9) Instagram takipçileri 5,6m (8) 28

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 11. Borussia Dortmund Borussia Dortmund: 216 Gelir profili (milyon Avro) 7 6 Maç günü (1) 61,1m ( 45,7m) %22 5 216 Geliri 283,9m ( 212,3m) 215 Geliri 28,6m ( 213,5m) 4 3 2 1 197 256 262 281 284 Yayın (18) 82,6m ( 61,7m) %29 Ticari (11) 14,2m ( 14,9m) %49 Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): Almanya Baş antrenör: Thomas Tuchel, Almanya 212 213 214 215 216 12 11 11 11 11 Yıllık gelir DFPL sıralaması Diğer Alman kulüplerinde Bundesliga tarafından ödenen merkezi yayın geliri paylarındaki artış sayesinde sağlıklı gelir artışı görülürken, Borussia Dortmund un Şampiyonlar Ligi ne girememesi ve buna bağlı olarak UEFA dağıtımın payındaki azalma, bu kazancı neredeyse tamamen sıfırladı ve geliri sadece marjinal olarak %1 arttı. DFPL 216 sıralaması 11. Toplam DFPL sıralamasına girme sayısı 13 215/16 sezonu yerel lig sıralaması 2. Ortalama lig maçı stadyum seyircisi 8.76 Öngörü Dortmund un 216/17 sezonunda Şampiyonlar Ligi ne geri dönmesi, gelirde tam zamanında gelen bir artış sağlayacak, ancak Tottenham Hotspur Şampiyonlar Ligi futbolu ve Premier Lig yayın anlaşmasından yararlandığı için, muhtemelen Para Ligi nde alt sıralara inecek. UEFA Şampiyonlar Ligi performansı UEFA Avrupa Ligi performansı Çeyrek final Forma sponsoru Evonik Teknik ekipman tedarikçisi Puma Twitter takipçileri 2,5m (13) Facebook beğenileri 15,1m (12) Instagram takipçileri 3,3m (11) 3

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 12. Tottenham Hotspur 216 Geliri 279,7m ( 29,2m) 215 Geliri 257,5m ( 195,9m) Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): Birleşik Krallık Baş antrenör: Mauricio Pochettino, Arjantin Spurs, umut vadeden bir sezonun ardından Para Ligi nde 12. sırada kaldı. Aldıkları üçüncülük Premier Lig tarihinde elde ettikleri en yüksek sıralama oldu ve bu da Avrupa Ligi çeyrek final elemelerine kalmalarının sağladığı şekilde yayın gelirlerini arttırdı. Öngörü 216/17 sezonunda yeni yayın fırsatlarından ve Şampiyonlar Ligi nde oynadıkları futboldan elde ettikleri gelirdeki artışla Tottenham için gelecek parlak gözüküyor. 218/19 sezonunda yeni inşa edilen 61. kişilik stadyuma taşınmadan önce, şu anki planlar 217/18 sezonunda White Hart Lane stadyumundan uzakta, potansiyel olarak Wembley Stadyumu nda geçecek bir sezon odaklı yapılıyor. Bu, kulübe Para Ligi ilk on içinde sabit bir yer elde etmesi için gereken gelir artışını sağlayacaktır. Tottenham Hotspur: 216 Gelir profili (milyon Avro) 7 6 5 4 3 2 1 178 172 216 258 28 212 213 214 215 216 14 14 13 12 12 DFPL 216 sıralaması 12. Toplam DFPL sıralamasına girme sayısı 2 Yıllık gelir 215/16 sezonu yerel lig sıralaması 3. Maç günü (11) 54,6m ( 4,8m) %19 Yayın (1=) 147,6m ( 11,4m) %53 Ticari (15) 77,5m ( 58m) %28 DFPL sıralaması Ortalama lig maçı stadyum seyircisi 35.839 UEFA Şampiyonlar Ligi performansı UEFA Avrupa Ligi performansı R16 (Çeyrek Final Elemeleri) Forma sponsoru AIA Teknik ekipman tedarikçisi Under Armour Twitter takipçileri 1,8m (14) Facebook beğenileri 8,2m (15) Instagram takipçileri 1m (16) 31

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 13. Atlético de Madrid Atletico de Madrid: 216 Gelir profili (milyon Avro) 7 6 Maç günü (14=) 36m ( 26,9m) %16 5 4 3 Yayın (12) 139,4m ( 14,3m) %61 216 Geliri 228,6m ( 171m) 215 Geliri 176,6m ( 134,4m) 2 1 18 12 17 177 229 Ticari (17) 53,2m ( 39,8m) %23 Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): İspanya Baş antrenör: Diego Simeone, Arjantin 212 213 214 215 216 yok 2 15 16 13 Yıllık gelir DFPL sıralaması Atlético de Madrid, merkezi bir yayın hakları satış modeline geçişten yararlanarak Para Ligi ne giren ilk İspanyol kulübü oldu. Toplam gelirdeki %29 luk artış, bütünüyle yayın gelirindeki 53 milyon Avroluk artış sayesinde gerçekleşti. Kulübün Şampiyonlar Ligi nde final oynayarak kazandığı tutarla birlikte yeni anlaşmalardan 215/16 sezonunda yaklaşık 25 milyon Avro düzeyinde yararlandığını tahmin ediyoruz. DFPL 216 sıralaması 16. Toplam DFPL sıralamasına girme sayısı 7 215/16 sezonu yerel lig sıralaması 3. Ortalama lig maçı stadyum seyircisi 43.87 Öngörü Atleti, yeni bir stadyum inşa etme ve artan stadyum seyircisinden ve daha iyi kurumsal ağırlama sunmaktan dolayı beklenebilecek gelir artışı sürecindeyken, kulüp Para Ligi nin gelecek yıllardaki sıralamalarında ilk on içinde bir yer kapmak için mücadele etmek isteyecektir. Bununla birlikte, kısa ila orta vadede bu açık kapatılamayacak kadar büyük olabilir. UEFA Şampiyonlar Ligi performansı İkinci UEFA Avrupa Ligi performansı Twitter takipçileri 2,7m (12) Forma sponsoru Plus5 Facebook beğenileri 13,6m (13) Teknik ekipman tedarikçisi Nike Instagram takipçileri 2,7m (13) 32

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 14. Schalke 4 216 Geliri 215 Geliri Schalke 4: 216 Gelir profili (milyon Avro) 224,5m ( 167,9m) 219,7m ( 167,1m) Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): Almanya Baş antrenör: André Breitenreiter, Almanya Şampiyonlar Ligi nde mücadele etmemesine rağmen Schalke, üst üste 14. yılda da Para Ligi ilk 2 kulübü olarak yerini korudu. Schalke, Para Ligi nde en çok yer alan ikinci Alman kulübüdür. Öngörü Schalke 4, 216/17 sezonu için Şampiyonlar Ligi ne katılma hakkını kaçırdığı için, daha çok gelir elde edebilmek amacıyla Avrupa Ligi nde güçlü bir mücadele sergileyecektir. Ancak yakın gelecekte kulübün Para Ligi sıralamasında yükselmekten ziyade düşmesi daha olasıdır. 7 6 5 4 3 2 1 214 22 225 198 175 212 213 214 215 216 15 13 14 13 14 Yıllık gelir Maç günü (12) 51,2m ( 38,3m) %23 Yayın (19) 75m ( 56,1m) %33 Ticari (14) 98,3m ( 73,5m) %44 DFPL sıralaması DFPL 216 Toplam DFPL 215/16 sezonu yerel Ortalama lig maçı sıralaması 13. sıralamasına girme sayısı 14 lig sıralaması 5. stadyum seyircisi 61.76 UEFA Şampiyonlar Ligi performansı UEFA Avrupa Ligi performansı R32 (İlk 32) Forma sponsoru Gazprom Teknik ekipman tedarikçisi adidas Twitter takipçileri,5m (2) Facebook beğenileri 2,9m (18) Instagram takipçileri,3m (18=) 33

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 15. AS Roma AS Roma: 216 Gelir profili (milyon Avro) 7 6 Maç günü (16) 28,4m ( 21,2m) %13 5 4 3 Yayın (9) 154m ( 115,2m) %71 216 Geliri 218,2m ( 163,2m) 215 Geliri 179,1m ( 136,3m) 2 1 116 124 127 179 218 Ticari (19) 35,8m ( 26,8m) %16 Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): ABD Baş antrenör: Luciano Spalletti, İtalya 212 213 214 215 216 yok 19 yok 15 15 Yıllık gelir DFPL sıralaması AS Roma, Para Ligi tarihinde ilk kez İtalyan rakibi AC Milan ın üzerine çıkarak 21/11 sezonundan bu yana elde ettiği en üst sıralama olan 15. sıraya çıktı. Roma nın Şampiyonlar Ligi çeyrek final elemelerine katılması, toplam %22 lik gelir artışının ana unsuru olan yayın gelirlerinde 4 milyon Avro luk bir artışa yol açtı. DFPL 216 sıralaması 15. Toplam DFPL sıralamasına girme sayısı 18 215/16 sezonu yerel lig sıralaması 3. Ortalama lig maçı stadyum seyircisi 35.321 Öngörü Şampiyonlar Ligi ne katılması, Roma nın Para Ligi ndeki sıralaması açısından hala çok önemlidir. Uzun vadede planlanan yeni bir stadyumun sağlayacağı potansiyelin yanı sıra, takım halen forma sponsoru olmadan oynadığı için kulübün kısa vadede ticari gelirini arttırma potansiyelinin de olduğu açıktır. UEFA Şampiyonlar Ligi performansı R16 (Çeyrek Final Elemeleri) UEFA Avrupa Ligi performansı Twitter takipçileri 1,2m (15=) Forma sponsoru Facebook beğenileri 8,4m (14) Teknik ekipman tedarikçisi Nike Instagram takipçileri,9m (17) 34

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 16. AC Milan 216 Geliri 215 Geliri AC Milan: 216 Gelir profili (milyon Avro) 214,7m ( 16,6m) 199,1m ( 151,5m) Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): İtalya Baş antrenör: Cristian Brocchi, İtalya Para Ligi ne sürekli giren kulüp, 215/16 sezonundaki küçük gelir artışı sonrası bugüne kadarki en düşük sıralamasına geriledi. Kulüp İtalya Kupası finaline ulaşarak ve kendi sahasında 214/15 sezonuna göre fazladan iki maç daha oynayarak maç günü gelirinde küçük bir artış yaşasa da, diğer büyük Avrupa kulüplerinin yeni gelir elde etme hızına ayak uydurmanın, oyunun en ünlü kulüplerinden biri için bile zor olduğunun ispatı oldu. 7 6 5 4 3 2 1 257 264 25 199 215 212 213 214 215 216 8 1 12 14 16 Yıllık gelir Maç günü (17) 25,9m ( 19,4m) %12 Yayın (17) 88m ( 65,8m) %41 Ticari (13) 1,8m ( 75,4m) %47 DFPL sıralaması Öngörü İtalyan kulüplerinin, özellikle Milan kulüplerinin son yıllarda yaşadığı mali gerilemeyi vurgulamıştık. Para Ligi nde İngiliz kulüplerinin 216/17 sezonunda artmasının beklenmesi ve AC Milan ın 216/17 Şampiyonlar Ligi ne katılma hakkı kazanamamasından dolayı yakın gelecekte ilk kez İtalyan devlerinin olmadığı bir Para Ligi görme olasılığı çok yüksektir. DFPL 216 sıralaması 14. Toplam DFPL sıralamasına girme sayısı 2 215/16 sezonu yerel lig sıralaması 7. Ortalama lig maçı stadyum seyircisi 37.777 UEFA Şampiyonlar Ligi performansı UEFA Avrupa Ligi performansı Forma sponsoru Emirates Teknik ekipman tedarikçisi adidas Twitter takipçileri 4,2m (7) Facebook beğenileri 24,8m (1) Instagram takipçileri 2,9m (12) 35

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 17. FC Zenit Saint Petersburg FC Zenit Saint Petersburg: 216 Gelir profili (milyon Avro) 7 6 Maç günü (2) 1,3m ( 7,7m) %5 5 4 3 Yayın (2) 4,4m ( 3,3m) %21 216 Geliri 196,5m ( 147m) 215 Geliri 167,8m ( 127,7m) 2 1 yok yok yok 168 197 Ticari (9) 145,8m ( 19m) %74 212 213 214 215 216 Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): Rusya Baş antrenör: André Villas-Boas, Portekiz yok yok yok 18 17 Yıllık gelir DFPL sıralaması FC Zenit, bir Para Ligi kulübü olarak konumunu korudu ve bugüne kadar ilk 2 de yer alan tek Rus kulübü olmaya devam etti. Gelirleri, neredeyse ikiye katlanan yayın geliri sayesinde 28,7 milyon Avro arttı. Buna karşın FC Zenit, Para Ligi nde yer alan tüm kulüpler arasında en düşük yayın ve maç günü gelirine sahi kulüp oldu. DFPL 216 sıralaması 18. Toplam DFPL sıralamasına girme sayısı 2 215/16 sezonu yerel lig sıralaması 3. Ortalama lig maçı stadyum seyircisi 16.813 Öngörü 216/17 sezonunda Şampiyonlar Ligi ne gitmeye hak kazanamadığı için 218 yılında FC Zenit in Para Ligi ndeki konumu da tehlikededir. UEFA yayın geliri paylarının azaldığı yıllarda Para Ligi ndeki yerini koruması için, kulübün maç günü gelirlerinde belirgin bir artış görmesi gerekecektir. UEFA Şampiyonlar Ligi performansı R16 (Çeyrek Final Elemeleri) UEFA Avrupa Ligi performansı Forma sponsoru Gazprom Teknik ekipman tedarikçisi Nike Twitter takipçileri,8m (19) Facebook beğenileri 1m (2) Instagram takipçileri,3m (18=) 36

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 18. West Ham United 216 Geliri 192,3m ( 143,8m) 215 Geliri 16,9m ( 122,4m) Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): Birleşik Krallık Baş antrenör: Slaven Bilić, Hırvatistan West Ham United, bugüne kadar ulaştığı en yüksek sıralama ile 18. olarak Para Ligi nde üçüncü kez yer alabildi. 215/16 sezonu, Boleyn Ground stadyumundaki son sezonları oldu ve FA Kupası nda sergiledikleri güçlü performans maç günü gelirlerindeki artışa yardımcı oldu. Kulüp (214/15 sezonundaki 12. sıra ile karşılaştırıldığında) sezonu yedinci olarak tamamlayıp, artan Premier Lig ödemelerinden yararlandığı için ve Betway in yeni forma sponsoru olduğu duyurulduğu için hem yayın hem de ticari gelirlerinde artış yaşamıştır. West Ham United: 216 Gelir profili (milyon Avro) 7 6 5 4 3 2 192 161 139 1 15 58 212 213 214 215 216 yok yok yok yok 18 Yıllık gelir Maç günü (14=) 36m ( 26,9m) %19 Yayın (15) 115,9m ( 86,7m) %6 Ticari (18) 4,4m ( 3,2m) %21 DFPL sıralaması Öngörü 216/17 sezonunda artan kapasitesiyle Londra Stadyumu na taşınmaları, West Ham ın maç günü gelirlerini önemli ölçüde artıracaktır ve bu gelir artışı, Premier Lig yayın geliri paylarındaki artışla birlikte kulübün Para Ligi nde daha da yukarılara tırmanmasını sağlayacaktır. DFPL 216 sıralaması Toplam DFPL sıralamasına girme sayısı 3 215/16 sezonu yerel lig sıralaması 7. Ortalama lig maçı stadyum seyircisi 34.873 UEFA Şampiyonlar Ligi performansı UEFA Avrupa Ligi performansı Forma sponsoru Betway Teknik ekipman tedarikçisi Umbro Twitter takipçileri 1m (17) Facebook beğenileri 1,9m (19) Instagram takipçileri,3m (18=) 37

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 19. Internazionale Internazionale: 216 Gelir profili (milyon Avro) 7 6 Maç günü (18) 25,7m ( 19,2m) %14 5 4 3 Yayın (16) 98,6m ( 73,7m) %55 216 Geliri 179,2m ( 134m) 215 Geliri 164,8m ( 125,4m) 2 1 21 165 163 165 179 Ticari (16) 54,9m ( 41,1m) %31 Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): Endonezya Baş antrenör: Roberto Mancini, İtalya 212 213 214 215 216 11 15 17 2 19 Yıllık gelir DFPL sıralaması Para Ligi daimi kulübü olan Internazionale, ticari gelirindeki 9,5 milyon Avro luk artış sayesinde bir sıra yükselerek bu yılki Para Ligi nde 19. sırada yer aldı. Inter, reklam ve sponsorluk anlaşmalarından daha çok gelir elde etti ve aynı zamanda yurtdışında dostluk maçları oynayıp daha fazla kazanarak dünya futbolunun en ünlü kulüplerinden biri olarak pozisyonunu güçlendirdi. DFPL 216 sıralaması 2. Toplam DFPL sıralamasına girme sayısı 2 215/16 sezonu yerel lig sıralaması 4. Ortalama lig maçı stadyum seyircisi 45.538 Öngörü Yeni Premier Lig yayın sözleşmeleri halen Premir Lig de ilk 2 de yer alan İngiliz rakiplerine önemli bir gelir artışı sağladığı için, belki de gelecek sene Inter in Para Ligi nde ilk 2 de yer almadığı ilk yıl olabilir. UEFA Şampiyonlar Ligi performansı UEFA Avrupa Ligi performansı Forma sponsoru Pirelli Teknik ekipman tedarikçisi Nike Twitter takipçileri 1,2m (15=) Facebook beğenileri 6,1m (17) Instagram takipçileri 1,3m (15) 38

Deloitte Futbol Para Ligi 217 İlk 2 kulüp 2. Leicester City 216 Geliri 172,1m ( 128,7m) 215 Geliri 137,2m ( 14,4m) Çoğunluk mülkiyeti (uyruk): Tayland Baş antrenör: Claudio Ranieri, İtalya Şahane bir Premier Lig 215/16 sezonu şampiyonluğu, %23 lük gelir artışı, sadece Manchester United, Bayern Münih ve Atlético de Madrid tarafından aşılan bir büyüme oranı yaşandıktan sonra, Leicester City nin dünyanın en çok gelir elde eden 2 kulübü arasında yer aldığı görüldü. Leicester City: 216 Gelir profili (milyon Avro) 7 6 5 4 3 2 172 137 1 26 37 23 Maç günü (19) 15,4m ( 11,5m) %9 Yayın (13) 126,6m ( 94,7m) %74 Ticari (2) 3,1m ( 22,5m) %17 212 213 214 215 216 Öngörü Leicester in, 216/17 sezonunda şampiyonluk başarısını tekrarlaması pek olası görünmese de, Şampiyonlar Ligi nde mücadele ettiği için başına konan talih kuşu ve aynı zamanda artan Premier Lig yayın hakları nedeniyle, bir sonraki yayınımızda Para Ligi nde yer alması kesin görünüyor. Hatta Leicester ın bir sonraki yayında ilk 15 e girmesi dahi söz konusu olabilir. yok yok yok yok 2 DFPL 216 sıralaması Toplam DFPL sıralamasına girme sayısı 1 Yıllık gelir 215/16 sezonu yerel lig sıralaması 1. DFPL sıralaması Ortalama lig maçı stadyum seyircisi 32.24 UEFA Şampiyonlar Ligi performansı UEFA Avrupa Ligi performansı Forma sponsoru King Power Teknik ekipman tedarikçisi Puma Twitter takipçileri,9m (18) Facebook beğenileri 6,6m (16) Instagram takipçileri 1,4m (14) 39

Deloitte Futbol Para Ligi 217 Spor Hizmetleri Grubu Spora daha çok kazandırmak Deloitte, İngiltere de ve dünya genelinde spor sektörüne benzersiz şekilde odaklanmıştır. Deneyimimiz, kurduğumuz kalıcı ilişkiler ve endüstriye ilişkin anlayışımız, ilk günden itibaren projelere değerli bir uzmanlık kattığımız anlamına gelir. 2 yılı aşkın süredir, başka herhangi bir danışmandan daha çok sayıda spor kulübü ile çalıştık. Potansiyel yerel T2 rekabet yapılarının bağımsız finansal ve stratejik analizi. Başlıca uluslararası masa tenisi müsabakaları için rekabet yapısı ve takvim incelemesi. 223 Rugby Dünya Kupası nda İrlanda yı desteklemek üzere atanan Baş Danışman. Yeni uluslararası hokey takvimi için rekabet biçimi finansal modelleme ve risk değerlendirmesi. Deloitte uzman Spor Hizmetleri Grubumuz, aşağıdakileri de içeren danışmanlık, yönetim danışmanlığı ve kurumsal finansman hizmetleri sunmaktadır: Planlama Ligin ve rekabetin yeniden yapılandırılması Biletleme ve ağırlama stratejisi Deloitte aynı zamanda birçok spor kulübünün de denetim ve vergi danışmanıdır. Deloitte un projenize ve işinize nasıl değer katabileceği konusunda daha ayrıntılı bilgi için www.deloitte.co.uk/ sportsbusinessgroup web sitemizi ziyaret edin veya Dan Jones ile iletişime geçin. Telefon: +44 ()161 455 8787 E-posta: sportsteamuk@deloitte.co.uk Kıyaslama ve en iyi uygulama tavsiyesi Kulüp lisanslama ve maliyet kontrolü düzenlemeleri Müşteri verisi analizi ve taraftar anketleri İş geliştirme ve yeniden yapılandırma Spor Hizmetleri Grubu Finansal ve ticari durum tespiti Adli hizmetler ve ihtilaf hizmetleri Yönetişim ve teşkilat tasarımı Finansal bütçeler ve projeksiyonlar Strateji inceleme ve geliştirme Satın alma, elden çıkarma ve borç danışmanlığı Spor tesislerinin geliştirilmesi konusunda tavsiyeler Ekonomik etki araştırmaları İşyeri ve mekan fizibilite çalışmaları 4