October 2, 2009_HACH LANGE United for Water Quality_page 1 HACH LANGE United for Water Quality Proses Analizörleri ile Atıksu Arıtma Tesislerinde Enerji Verimli Kontrol Örnek Uygulamaları / Beispiele von energieeffizienten Regelungen auf Kläranlagen mittels Prozess-Analysatoren October 2, 2009_HACH LANGE United for Water Quality_page 2 HACH LANGE DANAHER 1981 yılında ABD de kuruldu New York borsasında işlem görmektedir Fortune 500 şirketlerinden biri DBS adı verilen ve sürekli olarak kalitesini geliştirmeye adanmış bir yönetim sistemi uygulanmaktadır $ milyar Danaher Yıllık Ciro Rakamları $13,00 $13 $13 $12,00 $12 $12 $11 $11 $10 $9,50 $10 $8,70 $9 $9 $7,80 $8 $7,20 $8 $7 $6,40 $7 $6 $6 $5 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Yıl Source: www.danaher.com 1
October 2, 2009_HACH LANGE United for Water Quality_page 3 HACH LANGE Dünya çapında her yerde Her yerde yerel hizmet ve servis ağı Tüm analitik ihtiyaçlar için lab ve proses cihazları ile tek kaynak Eksiksiz ürün portföyü ile uygulama odaklı çözümler Dünya genelinde AR-GE merkezleri HACH LANGE SU ANALİZ SİSTEMLERİ Ltd. ŞTİ., TÜRKİYE Aralık 2005 te kuruldu Merkez Ofis Ankara Marmara, Ege ve Anadolu Bölge Temsilcileri 20 kişilik daimi ekip Yerel stok ile ihtiyaçların daha kısa sürede karşılanabilmesi October 2, 2009_HACH LANGE United for Water Quality_page 4 HACH LANGE: tüm analitik ihtiyaçlarınız için size yeten tek kaynak Cihazlar Titratörler Reaktifler Fotometreler Görsel Testler LAB - O 2, ph, İletkenlik Kontrol Üniteleri - Bulanıklık Problar - Mikrobiyoloji Analizörler - Nütrientler Reaktifler - KOİ, TOK, AOX, BOİ - Klor - Metaller - Diğer Parametreler NUMUNE ALMA - Portatif - Sabit PROSES - O 2, ph, İletkenlik - Bulanıklık - Çamur, Katılar - Nütrientler - TOK, SAC - Klor, Ozon - Debi, Seviye, Basınç 2
October 2, 2009_HACH LANGE United for Water Quality_page 5 ATIKSU ARITMA TESİSLERİNDE ENERJİ TÜKETİMİ Enerji Tüketimine etki eden başlıca etmenler: Proses seçimi Hidrolik dizayn Ekipman seçimi Proses Kontrolü Infrastructure 4% Sludge treatment 12% Mechanical cleaning 15% Filtration 13% Aeration 56% October 2, 2009_HACH LANGE United for Water Quality_page 6 ATIKSU ARITMA TESİSLERİNDE ENERJİ TÜKETİMİ Uygun proses analizörleri ile online izleme Reel parametrelerle Etkin proses kontrolü %10-20 daha az enerji tüketimi!! Source: Steigerung der Energieeffizienz auf kommunalen Kläranlagen - Abwasserwirtschaft Förderkennzeichen (UFOPLAN) 205 26 307, 2006 3
HAVALANDIRMA KONTROLÜ October 2, 2009_HACH LANGE United for Water Quality_page 7 Elektrokimyasal yöntemlerle karsılastırıldıklarında, optik yöntemler, kullanıcıya, ölçülmüs değerlerin niteliği ve gerekli bakım miktarı anlamında önemli avantajlar sunmaktadırlar HAVALANDIRMA KONTROLÜ ZAMANA BAĞLI KONTROL October 2, 2009_HACH LANGE United for Water Quality_page 8 Zamana dayalı kontrol, şimdiye kadar, kesikli isletilen pek çok atıksu arıtma tesisinde havalandırma kontrolünün standart yöntemi olmuştur Anlık yük göz önüne alınmadığından, bu yöntem, gerçekte gerekenden daha yüksek enerji tüketimi ve toplam nitrat konsantrasyonu ile sonuçlanır YÜKE BAĞLI KONTROL Optimum verimlilik üretmek için sürekli ölçülen nitrat ve amonyum değerleri Uzun dönemde elektrik giderinde azalma Toplam nitrat desarjındaki en az % 20'lik bir azalma Atıksu yüklerinin de düstüğü anlamına gelecektir. 4
October 2, 2009_HACH LANGE United for Water Quality_page 9 ÇAMUR KONTROLÜ ÖN ÇÖKERTMEDE ÇAMUR KONTROLÜ Çamur seviyesi ve katı madde oranı ölçümü sayesinde ön çökertmede primer çamur alımı, hidrolik ve havaya bağlı koşullara göre optimize edilebilir. Reel yüke bağlı çamur alımı çürütücülerin daha dengeli bir çamurla beslenmesini sağlar Pompalama ve çürütme işlemlerinde enerji tasarrufu elde edilir. Ön çökertmede çamur seviye ölçümü ile çamur su içeriğinde %20 lik bir azalma sağlanabilir. ÇAMUR KONTROLÜ ÇAMUR SUSUZLAŞTIRMA October 2, 2009_HACH LANGE United for Water Quality_page 10 Çamurun toplam katı madde oranının ölçülmesi ile floklaştırıcı kontrolü Toplam katı madde oranında önemli artış Çamur hacminde azalma Daha yoğun çamur ile daha az pompa çalışma zamanı ve enerji gereksinimi Filtre keki kalitesinde artış 5
October 2, 2009_HACH LANGE United for Water Quality_page 11 Ataköy İleri Biyolojik Atık Su Arıtma Tesisi Tesis nüfus eşdeğeri: 1. Kademe 1.600.000 PE; 2. Kademe 2.500.000 PE. Tesisteki Hach Lange online ölçüm cihazları: ph Ölçüm Sistemi : 5 set Çözünmüş Oksijen : 7 set Askıda Katı Madde : 5 set NO 3 Ölçüm Sistemi : 6 set ORP Ölçüm Sistemi : 6 set Örnekleyici : 2 set İSKİ Ataköy İleri Biyolojik Arıtma Tesisi Gaziantep GASKİ Baraj İzleme Sistemi October 2, 2009_HACH LANGE United for Water Quality_page 12 Parametre İletkenlik ph Çözünmüş Oksijen Sıcaklık Bulanıklık Askıda Katı Madde TOK Nitrat Amonyum Fosfat SAK254 Yağ Ölçüm Cihazı 3400 sc 8350 LDO LDO Ultraturb Solitax Toctax Nitratax Amtax Phosphax Uvas plus FP360 sc Ölçüm Aralığı 0... 2000 µs/cm 0... 14 ph 0... 20 mg/l 0... 125 C 0,001... 4000 FNU 0,001... 150 g/l TSS 1-100 mg/l TOK 0,1-100 mg/l NO2+3-N 0,02-1000 mg/l NH4-N 0,05... 15 mg/l PO4-P 1,0... 50 mg/l PO4-P 2... 3000 m-1 (Korelasyonla KOİ ye dönüştürülebilir). 0... 150 mg/l 6
October 2, 2009_HACH LANGE United for Water Quality_page 13 Gebze Org. San. Böl. Atık Su Arıtma Tesisi Çöktürme havuzları hareketli sıyırıcılarına kurulan çamur seviye ölçüm sensörlerinin verileri kablosuz veri aktarım sistemi Bluetooth üzerinden yapılmaktadır. Tesisteki tüm analitik (ph, çözünmüş oksijen, orp, çamur seviye vb) ölçümler tek kablo üzerinden ModBUS TCP IP ile otomasyon merkezine aktarılmaktadır. October 2, 2009_HACH LANGE United for Water Quality_page 14 TEŞEKKÜRLER 7