Yüksek Fırın Cürufu ve Bazaltik Pomza Katkılı Betonların Mekanik Aşınması ve Su Geçirimliliği

Benzer belgeler
Yüksek Fırın Cürufu ve Bazaltik Pomza Katkılı Betonların Hidro Aşınma Özelliklerinin Araştırılması

YÜKSEK FIRIN CÜRUFU VE BAZALTİK POMZA KATKILI BETONLARIN BAZI DURABİLİTE ÖZELLİKLERİ

Kum Boyutunda Yüksek Firin Cürufu Ve Pomza Katkili Beton Borularin Durabilite Özelliklerinin Araştirilmasi

Atık Demir Tozu Katkılı Harç ve Betonların Durabilite Özellikleri

YAPI MALZEMESİ OLARAK BETON

The Effect of Fine Aggregate Type on Wear Resistance of Pavement Concrete

YÜKSEK FIRIN CÜRUFUNUN PARKE VE BORDÜR ÜRETİMİNDE KULLANILMASI

TEKSTİL FABRİKASI ATIK KÜLÜ VE BAZALTİK POMZA KATKILI TUĞLALARIN MÜHENDİSLİK ÖZELLİKLERİ

Silis Dumanı, Uçucu Kül ve Yüksek Fırın Cürufu Katkılı Betonların Bazı Durabilite Özellikleri

UÇUCU KÜLLÜ BETONLARIN DONMA-ÇÖZÜLME ETKİSİNDE MEKANİK ÖZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI. Necdet Sezer Kampüsü Gazlıgöl Yolu Afyon,

beton karışım hesabı

Donma-Çözülmenin Farklı Kür Görmüş Kendiliğinden Yerleşen Betonlar Üzerindeki Etkisi

ALKALİ AKTİVE EDİLMİŞ YÜKSEK FIRIN CÜRUFLU HARÇLARDA ASİT ETKİSİ. İlker Bekir TOPÇU & Mehmet CANBAZ *

Pomza, Barit, Kolemanit ve Yüksek Fırın Cürufu Katkılı Harçların Dayanımı ve Sülfat Direnci

Elazığ Ferrokrom Cürufunun Betonun Basınç Dayanımı ve Çarpma Enerjisi Üzerine Etkisi

Uçucu Kül İçeriğinin Beton Basınç Dayanımı ve Geçirimliliği Üzerine Etkisinin Araştırılması

AGREGALAR Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

UÇUCU KÜL KATKI MĠKTARININ BETON ĠġLENEBĠLĠRLĠĞĠ VE SERTLEġME SÜRELERĠNE OLAN ETKĠSĠ

POLİPROPİLEN LİF KATKILI YARI HAFİF BETONLARIN BASINÇ DAYANIMI ÖZELLİKLERİ

CACSAND. yüksek performanslı kalsiyum alüminat agregası. Yüksek dayanıklılık gerektiren uygulamalarınız için özel bir agrega!

UÇUCU KÜL VE YÜKSEK FIRIN CÜRUFUNUN SÜPER AKIŞKANLAŞTIRICI KATKILI BETON ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ

İNCE AGREGA TANE BOYU DAĞILIMININ ÇİMENTOLU SİSTEMLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ. Prof. Dr. İsmail Özgür YAMAN

Türkiye Hazır Beton Birliği İktisadi İşletmesi Deney / Kalibrasyon Laboratuvarı. Deney Listesi

ÖĞÜTÜLMÜŞ YÜKSEK FIRIN CÜRUFU İÇEREN ve İÇERMEYEN BETONLARDA KIRMATAŞ KUMU İÇERİĞİNİN BETON ÖZELİKLERİNE ETKİSİ

ISIDAÇ 40. karo. Özel ürünleriniz için özel bir çimento!

BİR BİLİM ADAMININ ARDINDAN

Beton Melike Sucu ZEMİN BETONLARINDA KALSİYUM ALÜMİNAT ÇİMENTOSU KULLANIMI. Nisan, 17

ÇELİK LİFLERİN TAZE BETON ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ EFFECT OF STEEL FIBERS ON FRESH CONCRETE PROPERTIES

YAPI LABORATUVARI CİHAZ KATALOĞU

Farklı Çimentolarla Üretilen Lastik Agregalı Harçların Bazı Özellikleri. Some Properties of Rubberized Mortars Produced With Different Cements

Beton sınıfına göre tanımlanan hedef (amaç) basınç dayanımları (TS EN 206-1)

Mermer Tozu Katkılı Kendiliğinden Yerleşen Betonların Taze ve Mekanik Özelliklerinin İncelenmesi

3/9/ µ-2µ Filler (taşunu) 2µ altı Kil. etkilemektedir.

Çimentolu Sistemlerde Geçirgenlik - Sebepleri ve Azaltma Yöntemleri - Çimento Araştırma ve Uygulama Merkezi

GERİ DÖNÜŞÜM AGREGASININ BETON ÜRETİMİNDE KULLANILABİLİRLİĞİ VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK AÇISINDAN DEĞERLENİRİLMESİ

Maksimum Agrega Tane Boyutu, Karot Narinliği ve Karot Çapının Beton Basınç Dayanımına Etkisi GİRİŞ

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MADEN İŞLETME LABORATUVARI. ( Bahar Dönemi) BÖHME AŞINMA DENEYİ

YAPIDAKİ BETON DAYANIMININ STANDART KÜRDE SAKLANAN NUMUNELER YARDIMIYLA TAHMİNİ. Adnan ÖNER 1, Süleyman DİRER 1 adnan@kou.edu.tr, sdirer@engineer.

Agreganın En Büyük Tane Boyutu ve Numune Boyutunun Betonun Karot Dayanımına Etkisi

I. GİRİŞ Son yıllarda beton teknolojisinde pek çok endüstriyel atık beton agregası olarak kullanılmaktadır. Ülkemizde ve dünyada çok miktarda ortaya ç

ISIDAÇ 40. refrakter. Özel ürünleriniz için özel bir çimento!

Cam Elyaf Katkılı Betonların Yarmada Çekme Dayanımlarının Yapay Sinir Ağları İle Tahmini

BETON KARIŞIM HESABI. Beton; BETON

ISIDAÇ 40. yapı kimyasalları. Özel ürünleriniz için özel bir çimento!

Büro : Bölüm Sekreterliği Adana, 22 / 04 /2014 Sayı : /

YÜKSEK FIRIN CÜRUFU İKAMELİ PARKE VE BORDÜR ÜRETİMİ

5/3/2017. Verilenler: a) TS EN standardından XF1 sınıfı donma-çözülme ve XA3 sınıfı zararlı kimyasallar etkisi için belirlenen kriterler:

Mustafa Kara, Yasemin K

FARKLI TİPTE AGREGA KULANIMININ BETONUN MEKANİK ÖZELİKLERİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI

KİMYASAL İÇERİĞİ DEĞİŞTİRİLEN UÇUCU KÜLÜN BETON KATKISI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ

1. Projeden, malzemeden gerekli veriler alınır

KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ MADEN İŞLETME LABORATUVARI DENEY ADI: AGREGA ELEK ANALİZİ VE GRANÜLOMETRİ EĞRİSİ

C30 SINIFI ATIK BETONUN GERİDÖNÜŞÜM AGREGASI OLARAK BETON ÜRETİMİNDE KULLANILABİLİRLİĞİ. Can DEMİREL, 2 Osman ŞİMŞEK

Cem III Tipi Çimentoların Betonda Kullanımının Teknik Ve Ekonomik Yönlerinin Değerlendirilmesi

GENLEŞTİRİLMİŞ KİL AGREGASI İLE TAŞIYICI HAFİF BETON ÜRETİMİ

Bolomey formülünün gelişmiş şekli; hava boşluğunun dayanıma etkisini vurgulamak

Kırmataşla Üretilen Hazır Betonların Donma-Çözülmeye Karşı Dayanıklılığının Araştırılması

DÜŞÜK MUKAVEMETLĐ ATIK BETONLARIN BETON AGREGASI OLARAK KULLANILABĐLĐRLĐĞĐ

Volkanik Cüruf Agregaların Yapı Sektöründe Kullanımı. S. Demirdağ, L. Gündüz & S. Saraç

EKOBEYAZ. yapı kimyasalları. Hem ekonomik, hem yüksek beyazlık!

Volkanik Kayaçların Beton Agregası Olarak Kullanılması. Use of Volcanic Igneous Rocks as Concrete Aggregate

KÜR KOŞULLARI VE SÜRESİNİN BETON NUMUNELERİN BASINÇ DAYANIMINA ETKİLERİ

Kuruca Dağından Elde Edilen Agregaların Beton Agregası Olarak Kullanılabilirliği

FARKLI İNCELİKLERDEKİ TRAS VE UÇUCU KÜLÜN ÇİMENTO DAYANIMLARINA ETKİSİ

Yüksek Dayanımlı Betonlarda Pomza ve Zeolitin Kullanılabilirliği *

7. Yapılar ile ilgili projelerin ve uygulamalarının tekrarlı olması durumunda, her bir tekrar için ücret, belirtilen miktarın % 25 si kadardır.

Öğütülmüş Granüle Yüksek Fırın Cürufu İçeren Harçların Aşınma ve Mukavemet Özellikleri

Ağır Betonların Fiziksel ve Mekanik Özelliklerine Filler Malzemenin Etkisi. Filler Effects on Physical and Mechanical Properties of Heavy Concrete

ARAŞTIRMA MAKALESİ /RESEARCH ARTICLE

SİGMA BETON FAALİYETLERİ. Engin DEMİR Şirket Müdür Yardımcısı

Betonarme Eleman Tipinin Sertleşmiş Betonun Dayanım Özelliklerine Etkisi

ALKALİ AKTİVE EDİLMİŞ YÜKSEK FIRIN CÜRUFLU HARÇLARDA DONMA ÇÖZÜLME FREEZE THAW EFFECT ON MORTARS WITH ALKALI ACTIVATED BLAST FURNACE SLAG

Mermer Parça Atıklarının Beton Agregası Olarak Değerlendirilmesi. Evaluation of Concrete Aggregate Marble Pieces

KENDİLİĞİNDEN YERLEŞEN BETONLARDA BİLEŞENLERİN TAZE VE SERTLEŞMİŞ BETON ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ

ENDÜSTRİYEL DEMİR TALAŞI ATIĞININ BETONUN BAZI MEKANİK ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ

Faz Malzeme Oranının Polimer Beton Özellikleri Üzerindeki Etkisinin Araştırılması

taze beton işlenebilirlik

Zeolit ve Silika Dumanı Katkılı Betonların Mekanik ve Geçirimlilik Özellikleri

Geçirimli Beton Üretiminde Bazalt Agrega Kullanımının Mekanik Özelliklere Etkisi

TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR

DEÜ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ FEN ve MÜHENDİSLİK DERGİSİ Cilt: 4 Sayı: 2 sh Mayıs 2002 DEĞİŞİK AKIŞKANLAŞTIRICILARIN BETONDAKİ PERFORMANSLARI

TANE İNCELİĞİNİN TRASLI ÇİMENTO ÖZELLİKLERİNE ETKİSİ

YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

BETON YOL KAPLAMALARINDA VAKUM UYGULAMASI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Uçucu Külün Betonun Bazı Fiziksel ve Mekanik Özelliklerine Etkisi. Effect of Fly Ash on Some of the Physical and Mechanical Properties of Concrete

SÜPER BEYAZ. karo. Yüksek performanslı beyaz çimento!

YÜKSEK HACİMDE C SINIFI UÇUCU KÜL İÇEREN BETONLARIN MEKANİK ÖZELLİKLERİ VE SÜLFÜRİK ASİT DAYANIKLILIĞI

DENEYİN YAPILIŞI: cm lik küp kalıbın ölçüleri mm doğrulukta alınır. Etiket yazılarak içine konulur.

(276) /2732 (312)

CAM LİF TAKVİYELİ ÇİMENTO HARÇLARININ AŞINMA DİRENCİ ÜZERİNE ATIK MERMER TOZUNUN ETKİSİ

Verilenler: a) TS EN standardından XF1 sınıfı donma-çözülme ve XA3 sınıfı zararlı kimyasallar etkisi için belirlenen kriterler:

Sugözü Uçucu Külünün Beton Katkısı Olarak Kullanılabilirliği

METİLEN MAVİSİ DEĞERİ YÜKSEK AGREGALAR VE FARKLI ÖZELLİKTEKİ KİMYASAL KATKILARLA YAPILAN BETON ÇALIŞMALARI

Değişik Sıcaklıklarda Kür Edilen Salt Portland Çimentolu, Yüksek Fırın Cürufu veya Uçucu Kül Katkılı Betonlarda Dayanım Gelişimi 1

SÜPER BEYAZ. yapı kimyasalları. Yüksek performanslı beyaz çimento!

Deniz Suyunun F Tip ve Dozajdaki Mineral K K Y H Mekanik Özelliklerine Etkisi

EKOBEYAZ. prekast. Hem ekonomik, hem yüksek beyazlık!

FARKLI KARIŞIM ORANLARINA SAHİP POLİPROPİLEN LİFLİ BETONLARIN DAYANIM VE DURABİLİTE ÖZELLİKLERİ

ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ MADEN MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ ADANA

Eğik Yüzeyli Betonlara Farklı Kür Metotlarının Etkisi 1

Transkript:

Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi Cilt: 6, No: 1, 2010 (1-10) Electronic Journal of ConstructionTechnologies Vol: 6, No: 1, 20 (1-10) TEKNOLOJİK ARAŞTIRMALAR www.teknolojikarastirmalar.com e-issn:1305-631x Makale (Article) Yüksek Fırın Cürufu ve Bazaltik Pomza Katkılı Betonların Mekanik Aşınması ve Su Geçirimliliği Hanifi Binici *, Ela Bahşude GÖRÜR **, Muhammed Yasin DURGUN * * Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Müh. Mim. Fak. İnş. Müh. Böl., Kahramanmaraş/TÜRKİYE ** Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu İnş. Prg., Kahramanmaraş/TÜRKİYE hbinici@ksu.edu.tr Özet Öğütülmüş yüksek fırın cürufu ve bazaltik pomzayı ayrı ayrı veya birlikte içeren betonların mekanik aşınma ve geçirgenlik özelliklerinin araştırılması bu çalışmanın temel amacıdır. İnce agreganın yüksek fırın cürufu veya bazaltik pomza ile yer değiştirme yüzdeleri bu çalışmada değişik şekillerde araştırılmıştır. Üretilen betonların aşınma dayanımları araştırılmıştır. Beton aşınmaları TS 2824 EN 1338 e göre belirlenmiştir. Test sonuçları betonda yüksek fırın cürufu ve bazaltik pomza varlığının aşınmazlık ve su geçirimsizliğine olumlu etkiler yaptığını göstermiştir. Sonuçlar beton aşınması ve geçirgenliliğinin katkı tipi ve miktarına bağlı olduğunu ortaya koymuştur. Katkılı örneklerin aşınma dayanımı kontrol betonundan daha düşük bulunmuştur. Diğer yandan özellikle bazaltik pomza katkılı örneklerin permeabilite değerleri kontrol örneğinden daha düşük bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Granüle Yüksek Fırın Cürufu, Granüle Bazaltik Pomza, Aşınma, Geçirgenlik. Mechanical Abrasion and Permeability of Ground Blast Furnace Slag and Ground Basaltic Pumice Concretes The aim of this research work is to investigate the mechanical abrasion resistance and permeability of the concrete incorporating ground blast furnace slag (GBS) and ground basaltic pumice (GBP) each separately or both together. The variable investigated in this study is the level of fine aggregate replacement by GBS and GBP. Abrasion resistances of plain concrete specimens were investigated. The abrasion of concretes was determined according to TS 2824 EN 1338. The test results showed that the presence of GBS and GBP had a beneficial effect on the permeability of concrete and mechanical abrasion value. The results create perspectives of forecasting the abrasion and permeability of concrete depending on the types and amount of additives. Concretes made with GBS and GBP had lower abrasion value than control specimen. On the other hand, especially concrete made with basaltic pumice had lower permeability value than the control specimens. Keywords: Granule Blast Furnace Slag, Ground Basaltic Pumice, Abrasion, Permeability. 1. GİRİŞ Betonun yıllar boyunca dış etkenlerden ve betonun bileşenlerinden ileri gelen faktörlerden olumsuz etkilenmeyerek dayanımını ve niteliklerini kaybetmemesine durabilite adı verilir [1]. Beton durabilitesini etkileyen etkenlerden biri de aşınmaya karşı dirençtir. Beton yüzeyine sürtünme ve çarpma şeklinde gelen kuvvetler, beton yüzeyini adeta törpülercesine etki yaratmakta, yüzeyin aşınmasına yol açmaktadır. Bu makaleye atıf yapmak için Binici H., Bahşude E. G., Durgun M. Y., Yüksek Fırın Cürufu ve Bazaltik Pomza Katkılı Betonların Mekanik Aşınma ve Su Geçirimliliği Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi 2010, 6(1) 1-10 How to cite this article Binici H., Bahşude E. G., Durgun M. Y., Mechanical Abrasion and Permeability of Ground Basalt Furnace Slag and Ground Basatic Pumice Concretes Electronic Journal of Construction Technologies, 2010, 6(1) 1-10

Teknolojik Araştırmalar: YTED 2010 (1) 1-10 Yüksek Fırın Cürufu ve Bazaltik Pomza Katkılı Betonların Aşınma yavaş tempoda gerçekleşen fiziksel ve mekanik bir olaydır. Aşınmanın etkili olduğu bazı alanlar; üzerinde insan trafiğinin (yayalar), hafif trafiğin veya kayarak sürtünmenin olabileceği kaldırım ve döşeme betonları, üzerinde ağır trafik (özellikle zincirli tekerlekleri bulunan) veya çivili lastikleri olan otoların hareket ettiği beton yollar, akarsular tarafından taşınmakta olan kum, çakıl veya sert parçacıkların sürtünme yaratarak veya çarparak aşındırdığı baraj, tünel, boru, köprü ayağı gibi yapılardır [2]. Geleneksel beton tipik olarak, kavitasyon ve aşınma dayanımı açısından zayıf performans gösterir. Betonun bu özelliğinin belirgin olarak gerektiği yerlerde beton içerisinde değişik malzemelerin kullanılması sonucu betonun bu zayıf özelliği iyileştirilerek beton gibi malzemelere olan ilginin artmasına neden olmuştur [3-4]. Dayanıklı bir beton üretiminde göz önüne alınan en önemli özellik betonun boşluk yapısı ve oranıdır [5]. Sertleşmiş betonun su emme kabiliyeti yani geçirimliliği betonun hizmet süresi boyunca karşılaşabileceği yıpratıcı fiziksel ve kimyasal olaylara dayanıklılığını ve dayanımını etkilemektedir [2]. Suyun ve diğer akışkanların beton içerisinde ilerlemesi sahip olduğu boşluklar yoluyla olur ve zararlı maddeler bu şekilde betonun içerisine taşınır. [6-7] Bu sebepten bazı depo, baraj vb. yapıların yapımında kullanılan betonlar başta olmak üzere, içerisinde su veya başla bir sıvı bulunduran bütün betonların mümkün olabildiği kadar geçirimsiz olmaları gerekmektedir [2]. Önceki bir çok çalışmada YFC ve pomzanının betonda aşınmayı etkisi ve beton durabilitesine olumlu katkısı araştırılmıştır [8-11]. Denelerle aşınma direnci ölçülerek yol beton kaplamalarının aşındırıcı mekanik etkilere karsı dayanıklılığı etkin olarak belirlenebilmektedir. Beton yollarda yüzeydeki birkaç mm lik kısımda, iri agrega danelerinden daha çok ince agrega daneleri ve çimentonun oluşturduğu hamur fazı bulunduğundan [12,13] bu deneysel çalışmada, aşındırıcı mekanik etkilere karsı beton yol yüzeyinin göstereceği direnci belirlemek amacıyla, kalker türü iri agregası ve diğer kriterleri sabit tutulan betonlarda, farklı sertlikteki kayaç türlerinden elde edilmiş kırma tas ince agreganın betonun aşınma direnci araştırılmıştır. Benzer bir çalışmada, ince agreganın aşınma direncinin yükseltilmesi betonun aşınma direncini önemli derecede arttırabilmektedir [14]. Aşınma önemli bir durabilite problemidir [15-19]. Son yıllarda beton çok geniş bir kullanım alanı bulabilen bir yapı malzeme olmuştur. Özellikle beton yollar, barajlar ve geniş yüzeyli kütle betonlarında aşınma önemli bir durabilite problemidir. Bu problemin çözümüne katkı sağlamak amacıyla öğütülmüş yüksek fırın cürufu ve bazaltik pomzayı ayrı ayrı veya birlikte içeren betonların mekanik aşınma ve geçirgenlik özellikleri araştırılmasıdır. İnce agreganın yüksek fırın cürufu veya bazaltik pomza ile yer değiştirme yüzdeleri bu çalışmada değişik şekillerde araştırılmıştır. Beton aşınmaları örneklerin kütle kayıplarına göre belirlenmiştir. 2. DENEYSEL ÇALIŞMADA KULLANILAN MALZEMELER 2.1 Yüksek Fırın Cürufu, Bazaltik Pomza ve Çimento Çalışmada İskenderun Demir Çelik Fabrikası Cürufu (YFC), Osmaniye bazaltik pomzası (GBP) (Şekil 1) ve CEM I 42,5 tipi çimento kullanılmıştır. Kullanılan YFC, bazaltik pomza ve çimentonun kimyasal içerikleri Tablo 1 de, çimentonun fiziksel analizleri Tablo 2 de verildiği gibidir. Kimyasal içerikler için deneyler; Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi, Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği, İskenderun Demir Çelik Fabrikası ve İskenderun OYSA Çimento Fabrikasında ayrı ayrı yapılmıştır. Bulunan sonuçlar birbirlerine çok yakın değerler vermiştir. 2

Binici H., Bahşude E. G., Durgun M. Y. Teknolojik Araştırmalar: YTED 2010 (1) 1-10 Şekil 1. Çalışmada kullanılan bazaltik pomza ocağı Tablo 1. Çimento, YFC ve GBP nın Kimyasal İçerikleri Bileşenler (%) Çimento YFC GBP SiO 2 20.1 39.7 43.9 Al 2 O 3 5.2 12.8 14.1 Fe 2 O 3 3.9 1.7 12.1 CaO 64.1 32.9 9.3 MgO 2.2 7.4 8.9 Na 2 O+K 2 O 1.4 0.8 0.3 SO 3 1.2 1.4 - LOI 0.5-0.5 EN 197-1 (%) 8CaO / SiO 2 MgO CaO+SiO 2 +MgO (CaO+MgO)/ SiO 2 2 < 5 66.7 1 Bileşen Özgül Ağırlık (g/cm 3 ) Tablo 2. Çimentonun Fiziksel Özellikleri Özgül Yüzey (cm 2 /g) 200 µ Üzerinde Alan (%) Çimento 3.19 2800 0.09 0.3 90 µ Üzerinde Kalan (%) 2.2 Agrega Çalışmada kullanılan agreganın elek analizi sonuçları ve fiziksel özellikleri Tablo 3 ve 4 de verildiği gibidir. 3

Teknolojik Araştırmalar: YTED 2010 (1) 1-10 Yüksek Fırın Cürufu ve Bazaltik Pomza Katkılı Betonların Tablo 3. Agregaların Elek Analizi Sonuçları İnce Agrega Kaba Agrega Elek no. Yüzde Geçen Elek no. Yüzde Geçen 150 µm 7.3 4.75 mm 5 300 µm 36.7 10 mm 33.4 600 µm 64.3 20 mm 96.3 1.18 mm 74.8 40 mm 100 2.36 mm 89.5 - - 4.75 mm 97.6 - - Tablo 4. Agregaların Fiziksel Özellikleri Özellik İnce Agrega Kaba Agrega Özgül Ağırlık 2.73 2.75 İncelik modülü 2.70 - Su Emme Kapasitesi (%) 0.80 1.22 Boşluk Oranı (%) 35.20 40.32 3. DENEYSEL ÇALIŞMALAR 3.1 Beton Karışımların Hazırlanması TS 802'ye uygun olarak yapılan beton karışımda ince agreganın % 40, 60 ve 80 i oranlarında YFC ve GBP nin her birini, birlikte veya ayrı ayrı katarak ve sadece kırma taş agregası kullanılarak üretilen kontrol örneği dâhil 10 çeşit örneğin karışım hesabı yapılmıştır. Örneklerin isimleri, karışım oranları ve kullanılan malzemeler Tablo 5 te verilmiştir. Bulunan karışım ağırlıklarına göre agregalar ve çimento hassas bir şekilde tartılarak betonyerde karılmıştır. Taze betonun işlenebilirliğini, akıcılığını belirlemek etmek amacıyla çökme deneyi yapıldı. Bunun için birçok yöntem geliştirilmiş olmakla beraber en çok kullanılan yöntem, Abrahms hunisi ile yapılan çökme deneyidir. Numunelerin çökme değerleri Tablo 5 te verilmiştir. Hazırlanan deney örnekleri aynı şartlarda, normal sıcaklıkta deniz suyu dolu kür havuzunda saklanmıştır. 3.2 Beton Yüzey Aşınmalarının Tayini Yüzey aşınmasını bulabilmek için 15x15x15 cm boyutlarında küp örnekler üretilmiş ve 90 günlük yaşa ulaştıktan sonra kesilerek 71x71x71 mm boyutlarında yeni örnekler elde edilmiştir. Boyutlandırdığımız bu örneklerin eğrilik ve paralellik kontrolleri yapıldıktan sonra etüvde kurutularak aşındırılacak yüzeyler 1 den 4 e kadar numaralandırılmış ve mikrometre ile ölçümleri yapılmıştır. Aşındırılacak yüzey aşağı gelecek şekilde yüzeysel aşındırma cihazına yerleştirilmiş (Şekil 2). İşlem tamamlandıktan sonra her bir noktadan ayrı ayrı 0.01 duyarlıktaki mikrometre ile ölçümleri yapılmış ve kalınlıktaki azalmanın yardımıyla aşınma kaybı aşağıdaki bağıntı ile hesaplanmıştır [20]. 4

Binici H., Bahşude E. G., Durgun M. Y. Teknolojik Araştırmalar: YTED 2010 (1) 1-10 Hacimsel kayıp aşağıdaki ifade ile bulunmuştur. m V = δr V = Hacimsel kayıp (cm 3 ), m = 16 periyot sonundaki ağırlık kaybı (g), δ R = Örnek birim hacim ağırlığıdır. Beton Bileşenleri (kg/m 3 ) Tablo 5. Örneklerin İsimleri ve Karışım Oranları Numune kodu Su Çimento Çakıl Kum GBP YFC Katkı (l/m 3 ) Yaş Beton Özellikleri Çökme (cm) Yoğunluk (kg/m 3 ) C (Referans) 135 300 1200 550 - - 2,5 22 2410 20 % 20 YFC % 20 GBP (S1) % 30 YFC % 30 GBP (S2) % 40 YFC % 40 GBP (S3) % 40 GBP (S4) % 60 GBP (S5) % 80 GBP (S6) % 40 YFC (S7) % 60 YFC (S8) % 80 YFC (S9) 159 300 1200 440 110 110 3,5 25 2390 19 165 300 1200 385 165 165 3,6 25 2380 159 300 1200 330 220 220 3,7 30 2360 159 300 1200 440 220-3,5 35 2360 19 159 300 1200 385 330-3,6 25 2390 20 159 300 1200 330 440-3,7 20 2350 24 15 300 1200 440-220 3,5 28 2390 20 150 300 1200 385-330 3,6 30 2410 19 159 300 1200 330-440 3,7 80 2420 20 Beton Isısı ( o C) 18 18 Şekil 2. Böhme deney aleti, deneyin yapılışı ve örnekler 5

Teknolojik Araştırmalar: YTED 2010 (1) 1-10 Yüksek Fırın Cürufu ve Bazaltik Pomza Katkılı Betonların 3.3 Permeabilite Değerinin Bulunması Genellikle betonun dayanıklılığının özellikle farklı koşullar altında bulunan yapılarda, betonun geçirgenliğiyle alakalı olduğu kabul edilir. Beton permeabilite deneyi geçirgenlik katsayısına karar vermek amacıyla yapılır. Bu çalışmada Darcy Kanunu kullanılarak silindirik örnek üzerinde su geçiş miktarı ölçülerek belirli olan geçirgenlik katsayısının bulunması amaçlandı ve bu amaçla bu test 7, 28, 90 ve 180 günlük örnekler üzerinde tekrarlanmıştır. Permeabilite cihazı ve deney örnekleri Şekil 3 de verilmiştir. Permeabilite deneyi TS 3455 [21] e göre yapılmış ve betonlardan geçen su miktarlarına veya betona işleyen su derinliğine göre yorumlanmıştır. Şekil 3. Permeabilite cihazı ve deney numuneleri 4. TARTIŞMA Böhme metoduyla yüzey aşınması için üretilen kontrol ve % 60 katkı içeren üçer adet, 71x71x71 mm ebatlarındaki örnekler kür tankında 90 günü tamamladıktan sonra, yüzey aşınma deneyine tabi tutulmuşlardır. 4.1. İnce Agrega Türünün Fiziksel Aşınmaya Etkisi Yüzey aşınma deney sonuçları Tablo 6, 7, 8 ve 9 da verilmiştir. Deney sonuçlarına bakıldığı zaman kontrol örneğinin aşınma değeri katkılı örneklerden daha az bulunmuştur. Bu sonuçlardan mekanik aşınmanın önemli olduğu yerlerde pomza veya yüksek fırın cürufu katkıları yerine kalker taşının kullanılmasının daha uygun olduğu söylenebilir. Ayrıca pomza katkılı örneklerin aşınma oranları diğer örneklere göre daha az bulunmuştur. Örnek No Tablo 6. C Örneğinin Böhme Aşınma Deneyi Sonuçları Aşınma Kaybı Boyutlar (mm) Ağırlık ( g ) Birim Alan Ağırlık Devir ( cm 2 ) (kg\m 3 ) Deney g cm\50cm Sayısı Uzunluk Genişlik Yükseklik Başlangıcı 352 C-1 75.9 71.2 72.7 54.1 2425 953.4 948.6 4.8 2.0 C-2 71.6 70.3 72.4 50.4 2439 889.9 885.9 4.0 1.6 C-3 70.5 69.7 75.1 49.1 2443 901.1 897.2 3.9 1.6 Ortalama 4.2 1.7 6

Binici H., Bahşude E. G., Durgun M. Y. Teknolojik Araştırmalar: YTED 2010 (1) 1-10 Örnek No Boyutlar (mm) Tablo 7. S2 Örneğinin Böhme Aşınma Deneyi Sonuçları Uzunluk Genişlik Yükseklik Alan ( cm 2 ) Aşınma Kaybı Ağırlık ( g ) Birim Ağırlık Devir (kg\m 3 ) Deney g cm\50cm Sayısı Başlangıcı 352 S2-1 75.5 73.0 75.2 55.1 2304 954.2 944.2 9.9 4.3 S2-2 74.7 73.2 72.2 54.7 2296 906.0 894.5 11.5 5.0 S2-3 71.3 72.0 72.1 51.4 2310 855.8 843.0 12.7 5.5 Ortalama 11.4 4.9 Örnek No Boyutlar (mm) Tablo 8. S5 Örneğinin Böhme Aşınma Deneyi Sonuçları Uzunluk Genişlik Yükseklik Alan ( cm 2 ) Aşınma Kaybı Ağırlık ( g ) Birim Ağırlık Devir (kg\m 3 ) Deney g cm\50cm Sayısı Başlangıcı 352 S5-1 69.4 77.0 71.8 53.5 2310 886.0 871.8 14.3 6.2 S5-2 72.0 71.4 71.3 51.4 2264 829.8 816.5 13.3 5.9 S5-3 74.8 72.1 71.1 53.9 2258 865.9 852.4 13.6 6.0 Ortalama 13.7 6.0 Tablo 9. S8 Örneğinin Böhme Aşınma Deneyi Sonuçları Örnek No Boyutlar (mm) Uzunluk Genişlik Yükseklik Alan ( cm 2 ) Ağırlık ( g ) Aşınma Kaybı Birim Ağırlık Devir (kg\m 3 ) Deney g cm\50cm Sayısı Başlangıcı 352 S8-1 73.6 74.1 71.9 54.5 2361 925.0 913.4 11.6 4.9 S8-2 73.9 74.4 72.7 55.0 2290 915.2 902.5 12.7 5.5 S8-3 72.2 72.2 73.2 52.1 2331 888.3 875.1 13.2 5.6 Ortalama 12.5 5.4 4.2 İnce Agrega Türünün Permeabiliteye Etkisi Örneklerinin permeabilite değerleri Şekil 4 te verilmiştir. Bu sonuçlara göre, maksimum geçirgenliğin yalnızca pomza içeren örneklerde özellikle S4 te, minimum geçirgenliğin ise pomza ve YFC nin birlikte katılarak üretildiği örneklerden özellikle S3 te görülmüştür. 7

Teknolojik Araştırmalar: YTED 2010 (1) 1-10 Yüksek Fırın Cürufu ve Bazaltik Pomza Katkılı Betonların 7 Günlük 28 Günlük Permeabilite Değerleri(m/sn) 0,03 0,02 0,01 0 C S1 S2 S3 S4 S5 S6 S7 S8 S9 Numuneler Şekil 4. 7 ve 28 Günlük Örneklerin Permeabilite Değerleri 4.3. GBP ve YFC Katkısının Aşınma ve Permeabiliteye Etkisi Kontrol örneğinin ortalama aşınma miktarı (g) diğer örneklerin üçte biri kadardır. Bu ise kalker taşının yüzey sertliğinin bir sonucu olarak yorumlanmıştır. S2 örneği (%30 bazalt+%30 cüruf) katkılı örneğin aşınma miktarı diğer katkılı örneklerden daha az bulunmuştur. Pomza oranı arttıkça aşınma oranı azalmaktadır. Bu ise pomzanın gözenekli yapısından kaynaklanmaktadır. Yapılan önceki çalışmalarda bunu desteklemektedir [22, 23]. Örneklerin permeabilite değerleri karşılaştırıldığında; yedi ve yirmi sekiz günlük ölçümlere göre S4 (%40 bazaltik Pomza) katkılı örneğin permeabilite değeri en büyük bulunmuştur. Burada da bazaltik Pomza oranı arttıkça örneklerin geçirimliliği de artmaktadır. Yedi ve yirmi sekiz günlük ölçümlere göre S3 (%40 bazaltik pomza ve %40 yüksek fırın cürufu ) içeren örneğin permeabilite katsayısı en düşük bulunmuştur. Permeabilite açısından bu örneklerin katkı oranı artıkça genellikle permeabilite değerleri düşmektedir. 5. SONUÇ VE ÖNERİLER 1. Betonların aşınması ve geçirimliliği ile Yüksek Fırın Cürufu ve Granüle Bazaltik Pomza katkıları ve miktarları arasında direkt ilişki vardır. 2. Yüksek Fırın Cürufu ve Granüle Bazaltik Pomza katkılı örneklerin en düşük permeabilite değerlerine sahipken sadece Granüle Bazaltik Pomza katkılı örnekler en düşük aşınma dayanıma ve en yüksek permeabiliteye sahiptirler. 3. Elde edilen sonuçlar, aşınma ve geçirgenliğin önemli olduğu yapıların beton üretiminde Granüle Bazaltik Pomza ve Yüksek Fırın Cürufu ince agrega olarak kullanılabileceğini göstermektedir. Belirli oranlarda söz konusu katkılar ince agrega olarak kullanıldığında daha geçirimsiz beton üretileceğinden zararlı kimyasal ve fiziksel yıkımların önüne geçilebilir veya etki düzeyi azaltılabilir. 8

Binici H., Bahşude E. G., Durgun M. Y. Teknolojik Araştırmalar: YTED 2010 (1) 1-10 4. Bu çalışma, yüksek Fırın Cürufunun çimento üretimi dışındaki başka bir alanda kullanılabileceğini göstermiştir. Ülkemizde bol miktarda bulunan bazaltik pomza ile dayanıklılığı daha yüksek beton üretilebilecektir. 5. Çalışılmada pomza katkılı örneklerin daha fazla aşınma göstermesi onun yüksek oranda geçirimli yapısı ile açıklanabilir. Ayrıca hem yüksek fırın cürufu hem de pomza katkılı örneklerin daha az geçirimliliği ise cürufun boşluksuz yapısı ile izah edilebilir. 6. KAYNAKLAR 1. Yıldırım, H., Gülseren, H., Uyan, M. ve Kemerli, M. K., 2003, Geçirimsizlik Sağlayan Katkı Türlerinin Beton Geçirimlilik Özelliklerine Etkisi, TMMOB, İMO, Ulusal Beton Kongresi, 123-131, İstanbul. 2. Erdoğan T. Y., 2003, Beton, ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık ve İletişim A. Ş., Ankara. 3. Do, M. T., Chaal O. and Aitcin P. C, Fatigue Behavior of High-Performance Concrete, ASCE JM, 1(1993) 96-111. 4. Can, O., Durmuş, G., Subaşı, S., Yıldız, K. ve Arslan, M., 2009, Lif Katkılı Betonların Aşınma Direnci Üzerindeki Etkileri, 5. Uluslar arası İleri Teknolojiler Sempozyumu, Karabük. 5. Uyan, M., Pekmezci, B. Y. ve Yıldırım H., 2003, Akışkanlaştırıcı Katkı, Kür ve Koşullarının Betonun Geçirimlilik Özellikleri Üzerine Etkileri, SİKA Teknik Bülten, 1 (2003) 10-14. 6. Akman, M. S., 1989, Betonun Dayanıklılık Özelliği ve Önemi, I. Ulusal Beton Kongresi, İstanbul. 7. Young, J. F., 1998, A Review of the Pore Structure of Cement Paste and Concrete and Its Influence on Permeability, ACI 108. 8. Binici H, Effect of crushed ceramic and basaltic pumice as fine aggregates on concrete mortars properties, Construction and Building Materials, 21 (2007) 1191-1197. 9. Binici H, Aksogan O Kaplan H, Görur E.B, Bodur M.N, Hydro-abrasive erosion of concrete incorporating ground blast-furnace slag and ground basaltic pumice, Construction and Building Materials, 23 (2009) 804 811. 10. Binici H, Aksogan O, Kaplan H, Gorur E.B, Bodur M.N, Performance of ground blast furnace slag (GBS) and ground basaltic pumice (GBP) concrete against seawater attack Construction and Building Materials, 22 (2008) 1515 1526. 11. Yüksel İ, Bilir T and Özkan Ö, Durability of concrete incorporating non-ground blast furnace slag and bottom ash as fine aggregate, Building and Environment, 42(2007) 2651-2659. 12. Henry, J. J., Evaluation of Pavement Friction Characteristics. NCHRP Synthesis 291, Transportation Research Board, Washington DC, 2000. 13. Hall, J. W., Guide For Pavement Friction, NCHRP Project 1-43, Transportation Sector of Applied Research Associates (ARA). 9

Teknolojik Araştırmalar: YTED 2010 (1) 1-10 Yüksek Fırın Cürufu ve Bazaltik Pomza Katkılı Betonların 14. Karpuz O, Akpınar M.V., İnce Agrega Türünün Kaplama Betonunun Asınma Direncine Etkisi, Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi Cilt: 5, No: 2, 2009 (1-8). 15. Mehta P.K, Advancements in concrete technology, Concrete International, 21 (1999) 27 33. 16. Topçu I.B and Canbaz M, Properties of concrete containing waste glass, Cement and Concrete Research, 34 (2004) 267 274. 17. Erdoğan T.Y, Materials of construction, Metu Press, Ankara, (2002). 18. E. Horszczaruk, Abrasion resistance of high-strength concrete in hydraulic structures, Wear, 259 1 (2005) 62 69. 19. Yüksel I, Özkan Ö and Bilir T, Use of granulated blast-furnace slag in concrete as fine aggregate, ACI Materials Journal 103 (2006) 203 208. 20. TS 2824 EN 1338, DIN 52108, 2002, Testing of Inorganic Non-Metallic Materials Wear Test Using The Grinding Wheel According to Boehme-Grinding Wheel Method, Germany. 21. TS 3455, Betonda Geçirgenlik Katsayısı Tayin Metodu, TSE, Ankara, 1981. 22. Kelling G, Kapur S, Sakarya N, Akca E, Karaman C, Sakarya B, Basaltic tephra: potential new resource for ceramic industry. Brit Ceram Trans, 3(1999) 129 36. 23. Binici H, Aksogan O, Kaplan H, A study on cement mortars incorporating plain Portland cement ground granulated blast furnace slag and basaltic pumice. Ind Mater J, 12(2005) 214 220. 10