DRT Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim A.Ş. Sun Plaza No:24 34398 Maslak İstanbul, Türkiye Tel: + 90 (212) 366 60 00 Fax: + 90 (212) 366 60 15 www.deloitte.com.tr www.verginet.net VERGİ SİRKÜLERİ 09 Nisan 2013 NO: 2013/55 KONU 6455 Sayılı Kanun ile Getirilmesi Öngörülen Vergi ve TTK Düzenlemeleri. Gümrük Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, son şeklini alarak 6455 Kanun Numarası ile yasalaşmıştır. Henüz Cumhurbaşkanınca onaylanmamış, dolayısıyla Resmi Gazete de yayımlanmamış olan 6455 Sayılı Yasa ile vergi uygulamaları, Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde yapılması öngörülen düzenlemeler bu sirkülerimizin konusunu oluşturmaktadır. 1. Vergi Usul Kanunu nda Yapılması Öngörülen Düzenleme Söz konusu Kanun un 1 inci maddesi ile Vergi Usul Kanunu na Teminat uygulaması başlıklı 153/A maddesinin eklenmesi öngörülmektedir. Öngörülen düzenleme, münhasıran sahte belge düzenlemek amacıyla mükellefiyet tesis ettirdiği vergi inceleme raporu ile tespit edilip mükellefiyeti terkin edilenlerin yeniden mükellefiyet tesis ettirme talebiyle vergi dairesine işe başlama bildiriminde bulunmaları halinde, adlarına mükellefiyet tesis edilebilmesi için idareye teminat göstermeleri istenilecektir. Buna göre, terkin edilenler adına yeniden mükellefiyet tesis edilebilmesi için 75 bin TL'den ve sahte belgelerde yer alan toplam tutarın yüzde 10'undan az olmamak üzere teminat şartı aranacak.
2. Özel Tüketim Vergisi Kanunu nda Yapılması Öngörülen Düzenlemeler 2.1. Aynı Kanun un 32 nci maddesi ile ÖTV Kanunu nun Diğer istisnalar başlıklı 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin aşağıdaki şekilde değiştirilmesi öngörülmektedir. Yapılması öngörülen düzenlemeyle, kaçak akaryakıt ile kara, hava ve deniz hudut kapılarında gümrüğe terk edilen veya terk edilmiş sayılan akaryakıtın gümrük idarelerine, diğer kamu kurum ve kuruluşları ile mahalli idarelerin kullanımına bedelsiz tahsis edilmesi doğrultusunda bu ürünlerden vergi alınmamasını amaçlamaktadır. Yürürlükteki düzenleme c) 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca tasfiyelik hale gelenlerinin tabiî afetler, bulaşıcı hastalıklar ve benzeri olağanüstü durumlarda genel ve katma bütçeli dairelere, il özel idarelerine, belediyelere, köylere ve bunların teşkil ettikleri birliklere bedelsiz teslimi, Öngörülen düzenleme: c) 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca tasfiyelik hale gelenlerinin tabii afetler, bulaşıcı hastalıklar ve benzeri olağanüstü durumlarda genel ve özel bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyelere, köylere ve bunların teşkil ettikleri birliklere bedelsiz teslimi ile 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 16/A maddesi uyarınca tasfiyelik hale gelenlerinin bu bentte sayılanlara bedelsiz teslimi, 2.2. Diğer taraftan aynı Kanun un 33 üncü maddesi ile ÖTV Kanunu nun Müteselsil sorumluluk ve ceza uygulaması başlıklı 13 üncü maddesinin dördüncü fıkrasının aşağıdaki şekilde değiştirilmesi ve maddeye aşağıdaki fıkranın eklenmesi öngörülmektedir. Yapılması öngörülen düzenlemeyle, mevcut fıkrada yer alan akaryakıt, alkollü içecekler ve tütün mamulleri ve benzeri mallarla ilgili kaçakçılıkla mücadelede etkinliği arttırmak amacıyla "işyeri sahibi adına" kavramı "bulundurduğu tespit edilen" olarak değiştirilmiş, ayrıca, ithal edilen ve yurt içinde üretilen ürünlerle ilgili olarak bandrolsüz ürün tespitlerinde, söz konusu ürünleri bulunduran, üreten veya ithal edenlerin de cezalı tarhiyattan müteselsilen sorumlu tutulması öngörülmüştür. Böylelikle bandrolsüz tütün mamulü veya alkollü içki bulunduranlara ÖTV tarhiyatı yapılabilecek; ayrıca söz konusu bandrolsüz malların kimde bulunduğuna bakılmaksızın bunları üreten veya ithal edenler de cezalı tarhiyattan müteselsilen sorumlu tutulacaklardır. 2
Yürürlükteki düzenleme: 4. İhraç edilmek için üretilenler hariç olmak üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin verdiği yetki uyarınca kullanılma zorunluluğu getirilen özel etiketi veya işareti olmayan veya 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununun 18 inci maddesinin verdiği yetki uyarınca kullanılma zorunluluğu getirilen ulusal markeri bulunmayan ya da standartlara uygun olmayan özel tüketim vergisine tabi malları bulundurduğu tespit edilen işyeri sahibi adına, tespit tarihindeki malların emsal bedeli veya miktarı üzerinden resen özel tüketim vergisi tarh edilir. Tarh edilen bu vergi, asgari maktu vergi tutarına göre hesaplanacak vergiden az olamaz. Bu tarhiyata ayrıca vergi ziyaı cezası uygulanır. Öngörülen düzenleme: 4. 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanununun 18 inci maddesinin verdiği yetki uyarınca kullanılma zorunluluğu getirilen ulusal markeri bulunmayan ya da standartlara uygun olmayan özel tüketim vergisine tabi malları bulundurduğu tespit edilenler adına, malların tespit tarihindeki miktarı üzerinden 11 inci maddedeki esaslara göre özel tüketim vergisi resen tarh edilir. Bu tarhiyata ayrıca vergi ziyaı cezası uygulanır. Eklenmesi öngörülen fıkra: 5. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin verdiği yetki uyarınca kullanılma zorunluluğu getirilen özel etiketi veya işareti olmayan özel tüketim vergisine tabi malların bulundurulduğunun tespit edilmesi halinde, bu malları bulunduranlar adına; her bir tespit için bu Kanuna ekli (III) sayılı listenin (A) cetvelinde yer alan malların 50 litreyi, (B) cetvelinde yer alan 2402.20 ve 2402.90.00.00.00 (yalnız tütün yerine geçen maddelerden yapılmış sigaralar) G.T.İ.P. numaralı malların 5.000 adedi aşması hâlinde ise müteselsilen sorumlu olmak üzere, bu malları bulunduranlar ile ithal veya imal edenlerden herhangi biri adına; malların tespit tarihindeki emsal bedeli veya miktarı üzerinden 11 inci maddedeki esaslara göre özel tüketim vergisi resen tarh edilir. Bu tarhiyata ayrıca vergi ziyaı cezası uygulanır. 3
3. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu nda Yapılması Öngörülen Düzenleme Aynı Kanun un 77 nci maddesi ile 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu nun Eşin rızası başlıklı 584 üncü maddesine aşağıdaki fıkranın eklenmesi öngörülmektedir. Yapılan düzenlemeyle, ticari işletme sahipleri, esnaf ve sanatkarın kullanacakları kredi ve tarım kredi kooperatiflerince kullandırılacak kredilerin kefilliğinde eşin rızası aranmayacaktır. Eklenmesi öngörülen fıkra: Ticaret siciline kayıtlı ticari işletmenin sahibi veya ticaret şirketinin ortak ya da yöneticisi tarafından işletme veya şirketle ilgili olarak verilecek kefaletler, mesleki faaliyetleri ile ilgili olarak esnaf ve sanatkârlar siciline kayıtlı esnaf veya sanatkârlar tarafından verilecek kefaletler, 27/12/2006 tarihli ve 5570 sayılı Kamu Sermayeli Bankalar Tarafından Yürütülen Faiz Destekli Kredi Kullandırılmasına Dair Kanun kapsamında kullanılacak kredilerde verilecek kefaletler ile tarım kredi, tarım satış ve esnaf ve sanatkârlar kredi ve kefalet kooperatifleri ile kamu kurum ve kuruluşlarınca kooperatif ortaklarına kullandırılacak kredilerde verilecek kefaletler için eşin rızası aranmaz. 4. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu nda Yapılması Öngörülen Düzenlemeler 4.1. Aynı Kanun un 78 inci maddesiyle, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu nun 64 üncü maddesinde yapılması öngörülen düzenleme ile yevmiye defterinin kapanış onayı, izleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar, yönetim kurulu karar defterinin kapanış onayı ise izleyen faaliyet döneminin birinci ayının sonuna kadar notere yaptırılabilecek; ayrıca Kanunun yürürlük maddesinde yer alan yevmiye defterinin kapanış onayına ilişkin hüküm 1/1/2013 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde hükmü ile 2012 yevmiye defterinin kapanış tasdikinin 2013 Haziran sonuna kadar yaptırılabileceği anlaşılmaktadır. 4.2. Aynı Kanun un 79 uncu maddesiyle, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu nun Yönetim Kurulu na ilişkin 359 uncu maddesine; işletme konusunun kamu hizmeti olup olmadığına bakılmaksızın, bir anonim şirkette pay sahibi olan Devlet, il özel idaresi, belediye, köy ile diğer kamu tüzel kişilerinin esas sözleşmede herhangi bir hükme yer verilmeksizin, 4
yönetim kurullarında kendilerinin doğrudan üye seçilmeleri yerine temsilcilerinin görevlendirilmesine olanak sağlayan beşinci fıkranın eklenmesini öngören bir düzenleme yapılmaktadır. 4.3. Aynı Kanun un 80 inci maddesiyle, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu nun Denetleme başlıklı 397 nci maddesine eklenmesi öngörülen aşağıdaki fıkralar ile Bakanlar Kurulunca belirlenen şirketler dışında kalan anonim şirketler ile 4572 sayılı Kanun kapsamındaki kooperatifler ve bunların bağımsız denetime tabi olmayan üst kuruluşları Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanan ve Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelik ile denetlenmesi amaçlanmaktadır. (5) Dördüncü fıkra kapsamı dışında kalan anonim şirketler ile 4572 sayılı Kanun kapsamındaki kooperatifler ve bunların bağımsız denetime tabi olmayan üst kuruluşları bu fıkra hükümlerine göre denetlenir. Denetime ilişkin usul ve esaslar ile bu fıkra uyarınca denetim yapacak denetçilerin niteliklerine, uyacakları etik ilkelere, görev ve yetkilerine, seçilmelerine, görevden alınmalarına veya ayrılmalarına; denetimin ve denetim raporlarının içeriğine ve raporun genel kurula sunulmasına ilişkin hususlar Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca hazırlanan ve Bakanlar Kurulunca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir. Kanunun denetçinin sorumluluğuna ilişkin hükümleri, bu fıkra uyarınca denetim yapacak denetçilere de kıyasen uygulanır. (6) Beşinci fıkra kapsamında denetime tabi olduğu hâlde söz konusu denetimi yaptırmayanların finansal tabloları ve yönetim kurulu yıllık faaliyet raporu düzenlenmemiş hükmündedir. 4.4. Aynı Kanun un 81 inci maddesiyle, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu nun Denetçi olabilecekler başlıklı 400 üncü maddesinin ikinci fıkrasının ikinci cümlesini; uzun süre denetim gerçekleştirmiş olan denetçinin değiştirilme zorunluluğuna ilişkin fıkranın uygulamasındaki usul ve esasları düzenleme konusunda Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumuna yetki verilmesini teminen değiştiren bir düzenleme yapılması öngörülmektedir. 5
Yürürlükteki düzenleme: (2) On yıl içinde aynı şirket için toplam yedi yıl denetçi olarak seçilen denetçi üç yıl geçmedikçe denetçi olarak yeniden seçilemez. Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu bu süreleri kısaltmaya yetkilidir. Öngörülen düzenleme: (2) On yıl içinde aynı şirket için toplam yedi yıl denetçi olarak seçilen denetçi üç yıl geçmedikçe denetçi olarak yeniden seçilemez. Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye ve bu fıkrada belirtilen süreleri kısaltmaya yetkilidir. 4.5. Aynı Kanun un 82 nci maddesiyle, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu nun Denetçi başlıklı 635 inci maddesinin birinci fıkrasında; ilgili kanunun 397 nci maddesinin beşinci ve altıncı fıkralarında anonim şirketler bakımından öngörülen denetime ilişkin hükümlerin limited şirketlere uygulanmamasını teminen yapılan değişikliğe ilişkin bir düzenleme öngörülmektedir. 5. Öngörülen Diğer Düzenlemeler 1/7/2010 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, yolcu ve yük taşımacılığı faaliyetlerinde bulunan hava yolu şirketlerinin bu faaliyetlerinde kullanılmak üzere ithal edilen hava taşıtları, motorları ve bunların aksam ve parçaları gümrük vergilerinden muaf tutulacak. İthali yasaklanmış olan eşyanın tespiti halinde, gümrük vergilerinin alınmasının yanı sıra, gümrüklenmiş değerinin 4 katı idari para cezası verilecek. Yolcuların, kişisel ve hediyelik eşya kapsamı dışında olan eşyalarının gümrük vergileri 2 kat olarak alınacak ve eşya sahibine teslim edilecek. Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri'ndeki ortaklık payları, rehin ve haciz edilemeyecek. Bakanlar Kurulu, 15 liralık yurt dışı çıkış harcını sıfıra kadar indirmeye yetkili olacak. Söz konusu Kanununa aşağıdaki bağlantı yoluyla ulaşabilirsiniz. 6455 Sayılı Gümrük Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 6
Saygılarımızla, Deloitte Türkiye Sirkülerlerimizde yer alan bilgiler belli bir konunun veya konuların çok geniş kapsamlı bir şekilde ele alınmasından ziyade genel çerçevede bilgi vermek ve yorum yapmak amacını taşımaktadır. Bu sirkülerler ile amacımız muhasebe, vergi, yatırım, danışmanlık alanlarında veya diğer türlü profesyonel bağlamda tavsiye veya hizmet sunmak değildir. Bilgileri kişisel finansal veya ticari kararlarınızda yegane dayanak olarak kullanmaktan ziyade, konusuna hakim profesyonel bir danışmana başvurmanız tavsiye edilir. Bu sirkülerler ve içeriğindeki bilgiler, oldukları şekliyle sunulmaktadır; "DRT Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim A.Ş." ve İngiltere mevzuatına gore kurulmuş olan Deloitte Touche ve onun üye firmaları ve bunların iştirakleri ve filyalleri (bundan böyle ayrı ayrı veya birlikte "Deloitte"), bunlarla ilgili sarih veya zımni bir beyan ve garantide bulunmamaktadır. "Deloitte", söz konusu sirkülerlerin ve içeriğindeki bilgilerin hata içermediğine veya belirli performans ve kalite kriterlerini karşıladığına dair bir güvence vermemektedir. Sirkülerleri ve içeriğindeki bilgileri kullanımınız sonucunda ortaya çıkabilecek her türlü risk tarafınıza aittir ve bu kullanımdan kaynaklanan her türlü zarara dair risk ve sorumluluk tamamen tarafınızca üstlenilmektedir. "Deloitte", söz konusu kullanımdan dolayı, (ihmalkarlık kaynaklı olanlar da dahil olmak üzere) sözleşmesel bir dava, kanun veya haksız fiilden doğan her türlü özel, dolaylı veya arızi zararlardan ve cezai tazminattan dolayı sorumlu tutulamaz. 7