LİSANS EĞİTİMİ. Hava Harp Okulu lisans eğitiminin amacı;

LİSANS EĞİTİMİ Hava Harp Okulu lisans eğitiminin amacı; yürürlüğe girmesi ile birlikte lisans eğitiminden sorumlu olan Öğretim Başkanlığının adı Dekanlık olarak değiştirilmiştir. Askerliğin gerektirdiği liderlik niteliklerini, öğretme ve eğitme yeteneğini kazanmış, ahlâken, fikren ve bedenen gelişmiş, sağlam karakter ve üstün kişilik özelliklerine sahip, Hava Harp Okulu Dekanlığının vazifesi; Hava Kuvvetlerine muvazzaf subay yetiştirmek amacıyla, akademik eğitim öğretimi planlamak, uygulamak, takip/kontrol etmek, geliştirmek, koordine etmek, desteklemek ve emrindeki teşkilatın bu amaçlar doğrultusunda etkin ve verimli bir şekilde yönetilmesini sağlamak yanında Havacılık ve Uzay Teknolojileri Enstitüsü nü eğitim öğretim yönüyle desteklemektir. Mezuniyet sonrası eğitim ve öğretimi izleyebilecek ve ileri safhalardaki görevleri yapmaya temel olacak yönelişi kazanmış, karşılaşacağı yurt ve dünya sorunlarını Atatürk ilkeleri doğrultusunda çağdaş ve bilimsel yaklaşımla kavrama ve izleme yeteneğine sahip, Hava Harp Okulu Dekanlığında verilecek lisans eğitimi; Hava Harp Okulunun amaçlarına ve Yüksek Öğretim Kurulunun (YÖK) mühendislik eğitimi için belirlediği çerçeve programa uygun olacak şekilde düzenlenmektedir. Çağın isteklerine ve bilimin gereklerine göre, Silahlı Kuvvetlerin gelişiminde önderlik edebilecek yeterlikte, askeri, fen, teknik ve sosyal bilimlerde bilgi ve beceriye sahip lisans düzeyinde öğrenim görmüş muvazzaf subay yetiştirmektir. HHO da bulunan bölümler, mühendislik lisans bölümleri ile bu bölümleri destekleyen bölümler olarak iki gruba ayrılmaktadır. Bunlardan mühendislik lisans bölümleri; Havacılık Mühendisliği, Elektronik Mühendisliği, Bilgisayar Mühendisliği, Endüstri Mühendisliği Bölümleridir. Hava Harp Okulu Subay Gelişim Sisteminin (SGS) en kapsamlı kısmı dört yıllık lisans eğitimini de kapsayan akademik eğitimdir. Bu eğitimin gelişim süreci, Hava Harp Okulunun 1951 yılında Eskişehir de kurulmasıyla başlar. Hava Harp Okulunun Eğitim-Öğretim süresi 1969 yılına kadar iki yıl, 1969 dan 1974 e kadar 3 yıl ve 1974 yılından itibaren de dört yıl olarak belirlenmiştir. Dört yıllık eğitim süresi ile birlikte HHO eğitim-öğretim faaliyetleri Uçak, Yönetim ve Elektronik Bölümlerinde sürdürülmeye başlanmıştır. 1991-1992 Eğitim-Öğretim yılından itibaren de verilen eğitimler, Hava Kuvvetlerinin ihtiyaç alanları ve Hava Harp Okulu imkânları doğrultusunda Uçak, Elektronik, Bilgisayar ve Endüstri Mühendisliği Bölümleri şeklinde yeniden yapılandırılmıştır. 19941995 Eğitim-Öğretim yılında Uçak Mühendisliği bölümünün adı Havacılık Mühendisliği olarak değiştirilmiştir. Bu dört ana bölümü destekleyen bölümler ise; Askeri ve Sosyal Bilimler, Fen Bilimleri ve Yabancı Diller (İngilizce) bölümleridir. Lisans eğitim programları, derslerin saat ve kredi ağırlıkları ile içerikleri aynı ya da benzer eğitimi veren ulusal ve uluslararası kurumlardaki standartlar dikkate alınarak hazırlanır. Akademik programda yer alan derslerin, bir haftada okutulan teorik, laboratuvar ve uygulamalı kısımlarının bileşkesi tıpkı diğer yükseköğretim kurumlarında olduğu gibi kredi olarak isimlendirilir. n kredisi hesaplanırken haftalık her teorik ders saati için 1 kredi, uygulama ve laboratuvar dersleri için ise 0,5 kredi uygulanmaktadır. 17 Mayıs 2000 tarihinde yürürlüğe giren 4566 sayılı Harp Okulları Kanunu, yürütülmekte olan lisans eğitiminin yasal dayanağını oluşturmuş, bu tarihten itibaren Hava Harp Okulundan mezun olan pilot adayı muvazzaf subaylara Mühendislik diploması da verilmeye başlanmıştır. Harp Okulları Kanununun 23

Hava Harp Okulu akademik eğitim-öğretim yılı iki yarıyıldan oluşmaktadır. Her yarıyıl, 15 veya 16 hafta akademik eğitim (ara sınavlar dahil) ve yarıyıl sonu sınavları için ayrılan süreyi kapsar. Sınıf geçme esasının uygulandığı HHO da, dersler yarıyıl esasına göre planlanır. Her ders için bir yarıyılda en az bir ara sınavı ve bir bitirme sınavı yapılır. Hava Harbiyelilerin başarı değerlendirmesinde sabit tabanlı, sabit harf aralıklı not sistemi uygulanır ve sınavlar merkezi olarak gerçekleştirilir. Sınavlarda karma sistem uygulandığı için tüm sınıflar aynı anda sınava girerler. Hava Harp Okulunda eğitim-öğretim yılı, Eylül veya Ekim ayında başlar ve akademik yıl süresince haftada beş gün ders yapılır. Öğrencilere verilecek yarıyıl izni asgari iki hafta olarak uygulanır. Yaz ve tatbiki eğitim-öğretim döneminde; tatbiki eğitim, intibak eğitimi, bir sonraki eğitim-öğretim yılına hazırlık ve öğrencilere verilecek izin faaliyetleri Genel Yıllık Faaliyet Planı nda belirlenir ve uygulanır. Tatbiki eğitim dönemi iki haftadan az, sekiz haftadan çok olmayacak şekilde planlanır ve uygulanır. Dersler, öğrencilere okuma ve araştırma alışkanlığı kazandıracak şekilde planlanarak uygulanır. Derslerin işlenişi esnasında öğrenciyi merkeze alan Aktif Öğrenme Tekniklerinden azami oranda yararlanılır. Aynı zamanda, öğrencilere değişik kaynaklardan okuma, inceleme, araştırma yapma yeteneği kazandıracak uygulamalar esas alınır. Eğitimin daha verimli ve etkili hale getirilmesi amacıyla ders ve konularına uygun olacak şekilde klasik ve modern öğretim yöntemleri birlikte uygulanmaktadır. Uygulamalı dersler, olanaklar ölçüsünde laboratuvarlarda veya özel dersliklerde yapılır. Eğitim ve öğretim sisteminin geliştirilmesinde, Hava Kuvvetlerinin kıt a, birlik, kurum ve kuruluşlarından sağlanan geri beslemeler ve yurtiçi/yurtdışı benzer eğitim kurumlarındaki uygulamalar ile bilim ve teknolojideki gelişmeler paralelinde geleceğin ihtiyaçları dikkate alınmaktadır. Belirtilen esaslar çerçevesinde eğitim veren Hava Harp Okulu Dekanlığı; Havacılık Mühendisliği, Bilgisayar Mühendisliği, Elektronik Mühendisliği, Endüstri Mühendisliği, Fen Bilimleri, Askeri ve Sosyal Bilimler ile Yabancı Diller Bölüm Başkanlıkları bünyesinde verilen teorik ve uygulamalı derslerle, Hava Harbiyelilere çağın gerektirdiği akademik bilgi ve becerileri kazandırmaya her geçen gün artan bir şekilde devam etmektedir. 24

HAVACILIK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI Bölümün Amacı-Vazifesi Havacılık Mühendisliği Bölümünün temel amacı, havacılık bilim ve teknolojilerine hakim, bilgiye ulaşabilen, yorumlayabilen, bilimsel düşünceye ve bilim ahlakına sahip, sorgulayabilen ve gelişime açık Havacılık Mühendisliği mezunu subaylar yetiştirmektir. Havacılık Mühendisliği Bölümü bu amaç doğrultusunda her gün kendini yenileyen ve geliştiren öğretim elemanı kadrosu, sürekli gelişen teknolojiye uyum sağlayan laboratuvarları, eğitim öğretimi destekleyen güncel ders dokümanları, benzer programı uygulayan sivil üniversitelere eşdeğer ve Hava Kuvvetleri Komutanlığının ihtiyaçlarını göz önüne alan ders programı ile geleceğin havacı pilotunu yetiştirmekte üzerine düşen görevi yapmaktadır. Verilen mühendislik eğitimleri temel olarak Aerodinamik, İtki Sistemleri, Yapısal Analiz, Uçuş Mekaniği ve Kontrol, Tasarım ve Geliştirme alanlarını kapsar. Havacılık Mühendisliğinde 4 yıllık lisans eğitimi 1974 yılından itibaren verilmekte olup bu süreç o tarihten bugüne sürekli olarak yenilenerek geliştirilmiştir. Gelişen ve yenilenen teknoloji ve bilim dünyasına uyum sağlayan dinamik bir programa sahiptir. 1974-1997 yılları arasında Uçak Mühendisliği adı altında eğitim verilmiştir. 1992 yılında üniversiteler ile eşdeğerliği sağlama amacıyla güncellenen müfredat programı ile 1997 yılından itibaren Havacılık Mühendisliği adını almıştır. Yüksek Öğretim Kurulunun standartlarına tam olarak uyum sağlamış ve benzer eğitim veren diğer üniversitelere eşdeğer bir programa sahip olmuştur. 2000 yılından itibaren de yasal olarak Havacılık Mühendisi unvanı ile Hava Harbiyeliler mezun edilmektedir. Her yılın sonunda ders uygulamaları ve içerikleri yeniden incelenmekte ve yapılan değerlendirmeler sonucunda uygun görülen değişiklikler uygulamaya konmaktadır. Kodu BGL 200 Adı Bireysel Gelişim -I Kredisi AKTS Kodu Adı Kredisi (1 0 0) 1,0 2,0 MAT 101 Matematik-I (3 2 0) 4,0 7,0 İNG 101 İngilizce-I (5 10 10) 15,0 25,0 İNG 102 İngilizce-II (1 3 3) 4,0 3,0 BLG 100 Bilgisayara Giriş Bölüm Tarafından Verilen Dersler Havacılık Mühendisliği Bölümü 1 inci Sınıf 1 inci Dönem (0 0 1) 0,5 3,0 SOS 100 Sosyoloji (2 0 0) 2,0 2,0 HVG 100 Havacılığa Giriş AKTS (2 0 0) 2,0 2,0 HRT 100 Harita (1 0 0) 1,0 1,0 HVC 201 Havacılık Mühendiliğine Giriş 2 nci Dönem (2 0 0) 2,0 3,0 FZK 101 Fizik-I (3 1 1) 4,0 7,0 KİM 100 Kimya (2 1 0) 2,5 5,0 TOPLAM 27 16,5 30 TOPLAM 27 21,5 30 25

Kodu Adı Havacılık Mühendisliği Bölümü 2 nci Sınıf 1 inci Dönem Kredisi AKTS Kodu Adı 2 nci Dönem Kredisi İNG 201 İngilizce-III (1 2 1) 2,5 3,0 İNG 202 İngilizce-IV (1 2 1) 2,5 2,5 MAT 202 Diferansiyel Denklemler (4 0 0) 4,0 4,0 MAT 201 Lineer Cebir (4 0 0) 4,0 5,0 MAT 102 Matematik-II (3 2 0) 4,0 5,0 LİD 402 Liderlik (2 0 0) 2,0 1,5 FZK 102 Fizik-II (3 1 1) 4,0 5,0 HVC 212 Malzeme Bilgisi (3 0 0) 3,0 3,0 BLG 101 Bilgisayar Programlama (3 0 1) 3,5 5,0 HVC 214 Mukavemet-I (3 0 0) 3,0 4,0 HVC 207 Statik (3 0 0) 3,0 5,0 HVC 216 Akışkanlar Mekaniği (3 0 0) 3,0 4,0 HVC 285 Bilgisayar Destekli Teknik (2 1 0) 2,5 3,0 HVC 218 Dinamik (3 0 0) 3,0 3,0 Resim HVC 203 Termodinamik (4 0 0) 4,0 5,0 HRK 401 Harekat-I (2 0 0) 2,0 2,0 TOPLAM 28 23,5 30 TOPLAM 28 26,5 30 AKTS Kodu Adı Kredisi AKTS Kodu Adı Kredisi İNG 301 İngilizce-V (1 1 1) 2,0 2,0 İNG 302 İngilizce-VI (1 1 1) 2,0 3,0 ELK 200 THU 301 Elektrik Mühendisliğinin Temelleri Temel Havacılık ve Uçuş Bilgileri-I Havacılık Mühendisliği Bölümü 3 üncü Sınıf 1 inci Dönem (2 0 0) 2,0 2,5 İTA 202 (1 0 0) 1,0 1,0 THU 302 TRK 100 Türkçe (2 0 0) 2,0 2,0 HSA 300 T.C.İnk.Tarihi ve Atatürkçülük-II Temel Havacılık ve Uçuş Bilgileri-II Hava Harp Silah ve Teknolojileri 2 nci Dönem AKTS (2 0 0) 2,0 1,5 (1 0 0) 1,0 1,0 (2 0 0) 2,0 1,5 İTA 301 T.C.İnk.Tarihi ve (2 0 0) 2,0 1,5 HVC 316 Isı Transferi (3 0 0) 3,0 4,0 Atatürkçülük-I HVC 311 İmal Usulleri (3 0 0) 3,0 3,0 ELK 210 Temel Elektronik (2 0 0) 2,0 2,5 HVC 307 Mukavemet-II (2 0 0) 2,0 3,0 SYT 300 Siyasi Tarih (2 0 0) 2,0 1,5 HVC 301 Aerodinamik-I (3 1 0) 3,5 5,0 HVC 302 Aerodinamik-II (3 1 0) 3,5 5,0 HVC 303 Makine Elemanları (3 0 0) 3,0 3,0 (3 0 0) 3,0 3,0 HVC 309 Sayısal Analiz (3 0 0) 3,0 4,0 (3 0 0) 3,0 4,0 BGL 300 Bireysel Gelişim-II (1 0 0) 1,0 1,0 BLG 495 Yönetim Bilişim Sistemleri (2 0 0) 2,0 2,0 TOPLAM 28 26,5 30 TOPLAM 28 26,5 30 26

Kodu Adı Havacılık Mühendisliği Bölümü 4 üncü Sınıf 1 inci Dönem Kredisi AKTS Kodu Adı 2 nci Dönem Kredisi İNG 401 İngilizce-VII (1 1 1) 2,0 2,5 İNG 402 İngilizce-VIII (1 1 1) 2,0 2,5 END 250 İstatistik Olasılık (3 0 0) 3,0 3,5 HRK 402 Harekat-II (2 0 0) 2,0 2,0 EKO 200 Ekonomi (2 0 0) 2,0 1,5 DVB 300 Davranış Bilimleri (2 0 0) 2,0 2,0 HTR 400 Harp Tarihi (2 0 0) 2,0 1,0 AYZ 400 Askeri Yazışma (2 0 0) 2,0 2,0 END 496 Lojistik Sistemlerin Yönetimi Organizasyon Yönetim ve (2 0 0) 2,0 1,5 YÖN 302 (2 0 0) 2,0 2,0 HUK 400 Hukuk (2 0 0) 2,0 1,5 ISL 402 Uluslararası İlişkiler (2 0 0) 2,0 1,0 HVC 493 Araştırma Yöntem ve (1 0 0) 1,0 1,0 HVC 494 Bitirme Projesi (2 1 0) 2,5 5,0 Teknikleri HVC 409 Uçuş Mekaniği (3 0 0) 3,0 4,0 (2 0 0) 2,0 3,0 HVC 403 İtki Sistemleri (3 0 0) 3,0 4,0 (2 2 0) 3,0 5,0 (2 0 0) 2,0 4,0 (3 0 0) 3,0 4,0 Strateji ve (3 0 0) 3,0 4,0 STR 402 Güvenlik - II (2 0 0) 2,0 1,5 STR 401 Strateji ve Güvenlik - I (2 0 09 2,0 1,5 TOPLAM 28 27 30 TOPLAM 27 24,5 30 AKTS HAVACILIK MÜHENDİSLİĞİ SEÇMELİ DERSLER S/N n Kodu n Adı D/S 1 HVC 361 Gaz Dinamiği (3 0 0) 2 HVC 362 Turbo Makina Teorisi (3 0 0) 3 HVC 363 Yanma (3 0 0) 4 HVC 364 Pistonlu Motorlar (3 0 0) 5 HVC 365 Ölçme Teknikleri (3 0 0) 6 HVC 366 Kompozit Malzeme Mekaniği (3 0 0) 7 HVC 368 Mekanik Titreşimler (3 0 0) 8 HVC 369 Bilgisayar Destekli Tasarım ve İmalat (3 0 0) 9 HVC 372 Uçak Yapı Analizi (3 0 0) 10 HVC 461 Sınır Tabaka (3 0 0) 11 HVC 462 Uzay Bilimlerine Giriş (2 0 0) 12 HVC 463 Sonlu Elemanlar Analizi (3 0 0) 13 HVC 464 Helikopter Aerodinamiği ve Tasarımına Giriş (3 0 0) 14 HVC 465 Otomatik Kontrol (2 0 0) 15 HVC 466 Meteoroloji (2 0 0) 16 HVC 467 Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği (3 0 0) 17 HVC 468 Uçak Bakım ve Onarımı (2 0 0) 18 HVC 472 İtki Sistemleri II (3 0 0) 19 HVC 474 Uçak Motor Tasarımı (2 2 0) 20 HVC 476 Uçak Tasarımı (2 2 0) 21 HVC 478 Stabilite ve Kontrol (3 0 0) 22 END 308 Karar Verme Teknikleri ve Ağ Analizi (2 0 0) 27

Bölüm Tarafından Verilen Derslerin Özetleri Zorunlu Dersler HVC 201 Havacılık Mühendisliğine Giriş: Atmosferik ve uzay uçuşları ile ilgili temel fizik kanunları, aerodinamik uçuşun temel ilkesi, akışkanlar mekaniğinin esasları, uçak elemanları ve bileşenleri, gaz türbinli uçak motorlarının bölümleri, gaz türbinli uçak motorlarının performans kıyaslaması. HVC 203 Termodinamik: Temel kavramlar, saf maddenin özellikleri, termodinamiğin birinci kanunu, kapalı sistemler, kontrol hacimleri, termodinamiğin ikinci kanunu, entropi, gaz akışlı güç çevrimleri. HVC 285 Bilgisayar Destekli Teknik Resim: Ölçülendirme komutları, teknik resmin temelleri, iki boyutlu çizim oluşturma teknikleri, düzenleme teknikleri, yardımcı komutlar, üç boyutlu çizim oluşturma, özel amaçlı komutlar, listeleme ve görüntüleme komutları. HVC 207 Statik: Temel mekanik, maddesel noktaların statiği, rijit cisimler, yayılı kuvvetler, şekil ve ağırlık merkezleri, taşıyıcı sistemlerin incelenmesi, kirişler, sürtünme, eylemsizlik momentleri. HVC 212-HVC 282-HVC 284 Malzeme Bilgisi: Malzeme kavramı ve yapısı, malzeme özellikleri, atomsal yayınım (difüzyon), eriyik sistemleri denge diyagramları, demir-karbon alaşımları, ısıl işlem, demir olmayan metal ve alaşımlar, seramik malzemeler, kompozit malzemeler, korozyon. HVC 214 Mukavemet I: Düzlemsel çerçeveler ve gerilme analizi, gerilmelerin grafiksel gösterimi ve denge denklemleri, şekil değiştirme, Hooke Yasası ve enerji ifadeleri, kırılma teorileri, halka problemi ve statikçe belirsiz sistemler, çok malzemeli yapılar ve sıcaklık etkisi, burulma ve eylemsizlik momentleri. HVC 216 Akışkanlar Mekaniği: Akışkanlar mekaniğine giriş, akışkan statiği, akışkan hareketi ile ilgili kavramlar, kontrol hacmi için integral formdaki denklemler, akışkan hareketinin diferansiyel analizi, Navier-Stokes denklemlerinin basitleştirilmiş formları, sınır tabaka kavramı ve karakteristikleri, boyut analizi ve akışkan sistemleri. HVC 218 Dinamik: Maddesel noktanın kinematiği, kuvvet ve ivme, iş ve enerji, impuls ve momentum, katı cisimlerin kinematiği, katı cismin düzlemsel kinematiği, kuvvet ve ivme, iş ve enerji, mekanik titreşimler. HVC 301 Aerodinamik I: Aerodinamiğin temel esasları ve havanın fiziksel özellikleri, akım tipleri, sınır tabaka, bir boyutlu akımlar, kanat profillerinin aerodinamiği, aerodinamik kuvvet ve momentler, iki boyutlu potansiyel akımlar. HVC 302 Aerodinamik II: İnce profil teorisi, üç boyutlu kanat teorisi, pervane teorisi, sıkıştırılabilir akımlar, izantropik akım denklemleri, şok dalgaları, lüle akışı. HVC 303 Makina Elemanları: Temel bilgiler, bağlama elemanları, triboloji, yataklar, güç ve hareket iletim elemanları. HVC 307 Mukavemet II: Eğilme, bileşik mukavemet halleri, kayma merkezi, elastik eğri, normal kuvvet ve eğilme, burulmalı eğilme, enerji yöntemleri, burkulma. HVC 309 Sayısal Analiz: Matematiksel bir modelin sayısal çözümü, analitik ve sayısal çözüm arasındaki farklar, sayısal türev, sayısal integral, doğrusal denklemlerin çözümü, kök bulma yöntemleri, eğri uydurma yöntemleri, adi diferansiyel denklemlerin sayısal çözümü. HVC 311-HVC 391 İmal Usulleri: Döküm tekniği, kaynak ve lehimleme tekniği, plastik şekil verme tekniği, takım tezgahları ve talaşlı imalat tekniği, toz metalurjisi tekniği, diğer metal işleme ve şekillendirme yöntemleri. HVC 314 Tasarım Projesi: Projenin ve proje verilerinin dağıtımı, proje hesaplamaları ve standart değerlerin seçimi, proje çizimleri. HVC 316 Isı Transferi: Isı transferine giriş, ısı iletimi, tek boyut kararlı rejimde ısı iletimi, zamana bağlı ısı iletimi, ısı taşınımı, dış akışta ısı transferi, iç akışta ısı transferi, doğal taşınım, ışıma ile ısı transferi. HVC 403 İtki Sistemleri: Giriş ve temel itki denklemi, pervane, fan ve rotorlar, uzay taşıtları termodinamik çevrimleri, yanma, gaz türbinleri, ramjet ve scramjet motorlar, roket motorları. HVC 409 Uçuş Mekaniği: Kanat geometrisi, profiller, profil grupları, modern profil geliştirilmesi, uçağın üzerine gelen kuvvetler, tepki yaratma, özgül motor karakteristikleri ve performans özellikleri, ağırlık kesirleri, hız karakteristikleri, uçak performansı, seyir uçuşu, seyir tavanı, en uzun menzilli seyir uçuşu, en uzun süreli seyir uçuşu, belirli kısıtlamalar altında seyir uçuşu, pistten kalkış hareketi, tırmanma, alçalma, dönüş hareketi performans analizi, güç grubu kuvvetlerinin uçak performansı üzerindeki etkileri. HVC 493 Araştırma Yöntem ve Teknikleri: Bilimsel araştırma ve eğitim, temel kavram ve yaklaşımlar, bilim, bilimsel yöntem, araştırma, araştırma eğitimi, araştırmada süreç ve teknikleri, bulgular ve yorum, özet yargı ve öneriler. Dersleri HVC 361 Gaz Dinamiği: Akış denklemleri, sıkıştırılamaz dahili akışlar, sıkıştırılabilir boru akışları, şok sistemleri, turbomakinalar, harici akışlarda viskoz etkiler. HVC 362 Turbomakina Teorisi: Turbomakinalarda giriş ve sınıflandırma, bağıl hareket, dönel hareket, ideal gazın izentropik akışı, potansiyel akışlar, dönel ve durağan pasajlarda eksenel simetrik akışlar, turbomakinalarda iki boyutlu akışlar, eksenel akış kompresör kademeleri, türbin kademelerinde tek boyutlu akış. 28 HVC 363 Yanma: Yanma ve enerji, yanma ve entropi, katı

yakıtlar, sıvı yakıtlar, gaz yakıtlar, kıvılcım ateşlemeli motorda yanma, sıkıştırma ateşlemeli motorda yanma. HVC 364 Pistonlu Motorlar: Pistonlu motorların ideal çevrimleri, pistonlu motorların tanımı ve çalışması, yakıtlar, yanma kimyası, motorlarda gerçek çevrim zamanlar, benzin motorlarında karışımın oluşturulması, dizel motorlarında karışımın oluşturulması. HVC 365 Ölçme Teknikleri: Ölçme sistemleri, hata analizi ve ölçme sonuçlarının değerlendirilmesi, boyut, açı ve alan ölçümü, basınç ölçümü, akış ölçmeleri, sıcaklık ölçümü, gerilme, kuvvet ve moment ölçümü, genel tekrar ve laboratuvar çalışması. HVC 366 Kompozit Malzeme Mekaniği: Temel kavram ve karakteristikler, katmanların gerilme-birim şekil değiştirme bağıntıları, sürekli elyafla güçlendirilmiş katmanların etkin modülü, sürekli elyafla güçlendirilmiş katmanlı kompozitlerin mukavemeti, katmanlı kompozitlerin ısıl davranış analizleri, çok yönlü katmanların gerilme ve kırılma analizleri. HVC 368 Mekanik Titreşimler: Titreşimlerin kinematiği, tek serbestlik dereceli titreşimler, dejenere iki serbestlik dereceli titreşimler, iki serbestlik dereceli titreşimler. HVC 369 Bilgisayar Destekli Tasarım ve İmalat: İmalatın amacı, konvansiyonel imalat, otomasyon, otomasyon kapsamı içinde CAD/CAM, bilgisayar destekli konstrüksiyon, bilgisayar destekli takım tezgahları, takım yolu oluşturma teknikleri, imalatta otomasyon. HVC 372 Uçak Yapı Analizi: Yapı tasarımı kavramı ve giriş, hava taşıtlarına gelen yükler, yapı malzemelerinin davranışı ve irdelenmesi, gerilme analizi, yapıların yer değiştirme analizi, burkulma, yapıların analizinde sonlu elemanlar yöntemi. HVC 461 Sınır Tabaka: Vizkoziteli akışlar, Navier-Stokes denklemlerinin tam çözümleri, sınır tabaka teorisi, termal sınır tabaka ve zorlanmış taşınım sınır tabakası, serbest taşınım sınır tabakası. HVC 462 Uzay Bilimlerine Giriş: Astronomi ve astrofiziğe giriş, temel ölçümler, güneş sistemi, gök mekaniğine giriş, yörünge manevraları, çok cisim problemi, rijit cisimlerin yönelme hareketleri, uzaktan algılama, uluslararası uzay hukuku. HVC 463 Sonlu Elemanlar Analizi: Sonlu elemanlar analizi ve diğer yöntemler, formülasyon metotları, sonlu elemanlar analizinde izlenen adımlar, denge denklemleri, bünye denklemleri, birim şekil değiştirme ve yer değiştirme denklemleri, uygunluk denklemleri, yapı mekaniğinin formülasyon metotları, elastik bir yapının toplam potansiyel enerjisi, sonlu eleman için virtüel, bir boyutlu elemanlar, kafes-kiriş sistemler, eğilme elemanı, burulma elemanı düzlem gerilme ve düzlem şekil değiştirme, katılar. HVC 465 Otomatik Kontrol: Otomatik kontrole giriş, Laplace dönüşümü, sistem dinamiğine giriş, transfer fonksiyonu, blok diyagramı ve işaret akış diyagramı, geçici rejim cevabı, kontrol organı tipleri. HVC 466 Meteoroloji: Havacılık meteorolojisinin tanımı, havacılık meteorolojisinin önemi, havacılıkta kullanılan bazı meteorolojik ifadeler, ICAO standart atmosferi, hava hareketi, siklon ve anti siklonların gelişimi, cephelerde uçuş, atmosferde kararlılık, konveksiyon, kümülüs ve kümülonembüs bulutları, dalgalar ve dalgalarda uçuş, lokal rüzgarlar, görüş mesafesi, uydular, hava haritaları ve tahmin, uçuculukta önemli hava olaylarının analizi ve öngörüsü. HVC 467 Hesaplamalı Akışkanlar Dinamiği: Hesaplamalı akışkanlar dinamiği ve aerodinamik uygulamaları, kısmi diferansiyel denklemlerin özellikleri, sınır ve başlangıç koşulları, sonlu farklar yöntemi, parabolik denklemlerin sonlu farklar çözümleri, kararlılık analizi, eliptik denklemler, hiperbolik denklemler, sınır tabaka akışının sonlu farklar yöntemi ile modellenmesi ve analizi, sonlu hacim metodu, panel metotları. HVC 468 Uçak Bakım ve Onarımı: Uçak ana ve yardımcı sistemleri, uçak aviyonik ve silah sistemleri, uçak bakım ve destek sistemleri, bakım yönetimi usul ve prensipleri, bakım harekât usulleri. HVC 472 İtki Sistemleri II: İtki sistemlerine giriş, ideal çevrim analizi, ideal olmayan çevrim analizi, hava alığı ve eksoz nozulları, yanma ve yanma odaları. HVC 474 Uçak Motor Tasarımı: Tasarım kavramı, uçak motor sistem kısıtlarının analizi, görev analizi, motor seçimi motor boyutlandırma, motor birimlerinin tasarımı, genel ve özel değerler, dönen turbomakinalar, yanma sistemleri, hava alığı ve eksoz nozulları. HVC 476 Uçak Tasarımı: Uçak görünüşünü belirleme çalışmalarına genel bakış, genel düzenleme, gövde tasarımı, ses altı ve ses üstü motor teknolojisi, performansa göre tasarım, güç grubu seçimi ve yerleştirilmesi, kanat tasarımına giriş, uçak ağırlığı ve dengesi. HVC 478 Stabilite ve Kontrol: Statik stabilite ve kontrol, uzunlamasına statik stabilite, uçak elemanlarının katkısı, sabit-serbest lövye stabilitesi, manevra stabilitesi, uzunlamasına kontrol, yanlamasına-yönlemesine statik stabilite, yanlamasına-yönlemesine kontrol, spiral mod yaklaşımı, denklemlerin lineerleştirilmesi, boyutlu ve boyutsuz stabilite türevleri, uzunlamasına dinamik stabilite, hareket denklemlerinin indirgenmesi, kısa-uzun periyot hareket, yanlamasına-yönlemesine dinamik stabilite, dinamik stabilite ve kontrol: uçak hareket denklemleri, eksen takımları ve dönüşümler. Laboratuvar Olanakları HVC 464 Helikopter Aerodinamiği ve Tasarımına Giriş: Giriş, dikine uçuşta momentum teorisi, dikine uçuşta pala elemanı teorisi, ileri uçuşta rotor mekanizması, ileri uçuşta pal aerodinamiği, performans analizi, performans iyileştirme, kararlılık ve kontrol, helikopter ön tasarımına giriş. 29 Aerodinamik Laboratuvarı Aerodinamik laboratuvarı özellikle aerodinamik, akışkanlar mekaniği, termodinamik ve uçuş mekaniği gibi derslerin uygulama ve deney ortamı olarak kullanılmaktadır. Ayrıca son

gulamalı olarak gösterebilmektir. sınıf Hava Harbiyelilerin bir bölümü de, bitirme projelerini hazırlarken bu laboratuvardan yararlanmaktadır. Laboratuvarda bir adet ses üstü kapalı devre rüzgar tüneli mevcuttur ve tünelde 1.8 mach sayısına kadar hava hızı elde edilebilmekte ve oluşan şok dalgaları görüntülenebilmektedir. Ayrıca akım çizgilerinin görünür hale getirilebilmesi amacıyla kullanılan bir adet duman tüneli de mevcuttur. Bunun yanında bir adet sesaltı açık devre rüzgâr tüneli, çoklu basınç ölçüm sistemi ve lazer doppler ölçüm sistemi mevcuttur. Ayrıca sıcak tel sistemi ve bu sistemin kalibrasyonu için tasarımı yapılmış düşük hızlı açık devre bir rüzgâr tüneli bulunmaktadır. Bütün bu sistemler hava akımına ait hız, basınç, sıcaklık ve türbülans seviyesi gibi parametrelerin belirlenmesi amacıyla kullanılmaktadır. Malzeme ve İmalat Laboratuvarı Havacılık Mühendisliği bünyesinde bulunan Malzeme ve İmalat Laboratuvarı imalat süreçleri ile malzeme inceleme ve test yöntemlerini uygulamalı olarak gösterebilmek amacıyla kurulmuştur. Ayrıca son sınıf Hava Harbiyelilerin bir bölümü de bitirme projelerini hazırlarken bu laboratuvardan yararlanmaktadır. Malzeme ve İmalat Laboratuvarında çekme testi, sertlik ve yo- Uçak Elemanları Laboratuvarı Havacılık Mühendisliği bünyesinde bulunan uçak elemanları laboratuvarında bir uçakta bulunan flap, kumanda yüzeyleri gibi elemanlar, bu elamanları hareket ettiren hidrolik sistemler ve bunlara kumanda etmeye yarayan kokpitte bulunan kontrol panelleri ve diğer kumanda elemanları laboratuvar ortamında oluşturulmuştur. Mevcut sistemler F-4 uçağına aittir. Ayrıca laboratuvarda birer adet F-4 ve F-5 motorları, iç bölümleri görülebilecek şekilde kesilmiş halde bulunmaktadır. Burada amaç; Hava Harbiyelilere kumanda yüzeyleri, uçuş kontrol sistemleri ve motor gibi ana uçak elemanlarının çalışma prensiplerini uy- rulma ölçme cihazları ile mikroskop gibi malzeme inceleme sistemleri, ayrıca torna tezgahı, ısıl işlem fırını ve levha kesme-bükme tezgahı gibi imalat sistemleri bulunmaktadı Ölçme Laboratuvarı Havacılık Mühendisliği bünyesinde bulunan Ölçme Laboratuvarı öncelikle Ölçme Teknikleri dersinin uygulama alanı olarak kullanılmaktadır. Ayrıca son sınıf Hava Harbiyelilerin bir bölümü de bitirme projelerini hazırlarken bu laboratuvardan yararlanmaktadır. Ölçme Laboratuvarında basınç, sıcaklık, şekil değişimi gibi fiziksel olayların ölçümü için kurulmuş ölçme sistemleri ve ilgili yazılımlar bulunmaktadır. 30

ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI Bölümün Amacı-Vazifesi Elektronik Mühendisliği Bölümünün temel amacı, Hava Harbiyelilere subaylık hayatları boyunca karşılaşacakları elektronik cihaz ve sistemlerin kullanılması, tasarımı ve geliştirilmesi üzerine somut bilimsel ve teknik altyapı kazandırmaktır. Uygulanan lisans programının amacı mezun olacak her subaya havacılığın ve Hava Kuvvetlerinin günümüzdeki ve gelecekteki hızlı gelişimi paralelinde, gerekli taktik, teknik ve yönetim faaliyetlerini yeterlikle uygulayabilecek, geliştirebilecek ve daha ileri görevleri yapmaya temel olacak yönelişi kazanmış pilot adayı muvazzaf subay yetiştirmektir. Elektronik Mühendisliği Bölümü bu amaç kapsamında her gün kendini yenileyen ve geliştiren öğretim eleman kadrosu, sürekli gelişen teknolojiye uyum sağlayan laboratuvarlar, eğitim öğretimi destekleyen güncel ders dokümanları, benzer programı uygulayan sivil üniversitelere eşdeğer ve Hava Kuvvetleri Komutanlığının ihtiyacını göz önüne alan ders programı ile geleceğin havacı pilotunu yetiştirmekte üzerine düşen görevi yapmaktadır. Elektronik Mühendisliği Bölümü bünyesinde elektronik, haberleşme ve kontrol olmak üzere üç Ana Bilim Dalı bulunmakta ve seçmeli dersler bu bilim dalları altında yürütülmektedir. 2000 yılından itibaren de yasal olarak Elektronik Mühendisi unvanı ile Hava Harbiyeliler mezun edilmektedir. Kodu Adı Kredisi AKTS Kodu Adı İNG 101 İngilizce-I (5 10 10) 15 25 THU 301 BLG 100 BGL 200 Bilgisayara Giriş Bireysel Girişim-I Bölüm Tarafından Verilen Dersler Elektronik Mühendisliği Bölümü 1 inci Sınıf 1 inci Dönem Temel Havacılık ve Uçuş Bilgileri -I Kredisi AKTS (1 0 0) 1,0 1,0 (0 0 1) 0,5 3,0 SOS 100 Sosyoloji (2 0 0) 2,0 3,0 (1 0 0) 1,0 2,0 İNG 102 İngilizce-II (1 3 3) 4,0 3,0 31 MAT 101 Matematik - I (3 2 0) 4,0 7,0 HVG 100 Havacılığa Giriş (2 0 0) 2, 2,0 HRT 100 Harita (1 0 0) 1,0 2,0 FZK 101 Fizik - I (3 1 1) 4,0 7,0 BLG 101 Bilgisayar Programlama 2 nci Dönem (3 0 1) 3,5 5,0 TOPLAM 27 16,5 30 TOPLAM 27 21,5 30

Kodu Adı Kredisi AKTS Kodu Adı Kredisi İNG 201 İngilizce-III (1 2 1) 2,5 3,0 İNG 202 İngilizce-IV (1 2 1) 2,5 2,5 MAT 202 Diferansiyel Denklemler (4 0 0) 4,0 3,5 MAT 201 Lineer Cebir (4 0 0) 4,0 5,0 HRK 401 Harekat -I (2 0 0) 2,0 2,0 LİD 402 Liderlik (2 0 0) 2,0 1,5 MAT 102 Matematik-II (3 2 0) 4,0 6,0 ELK 212 Elektronik-I (3 0 0) 3,0 3,0 FZK 102 Fizik-II (3 1 1) 4,0 6,0 ELK 203 Devre Teorisi-I (3 0 0) 3,0 4,0 KİM 100 Kimya (2 1 0) 2,5 3,5 ELK 204 Devre Temelleri Laboratuvarı (0 0 2) 1,0 2,0 ELK 211 Elektronik Bireysel Devre Elemanları (2 0 0) 2,0 2,5 BGL 300 Gelişim-II (1 0 0) 1,0 1,0 ELK 201 Elektrik Mühendisliğinin Temelleri Elektronik Mühendisliği Bölümü 2 nci Sınıf 1 inci Dönem (3 0 0) 3,0 3,5 HVC 285 HVC 283 ELK 202 Bilgisayar Destekli Teknik Resim Malzeme Bilgisi Enerji Dönüşüm Temelleri 2 nci Dönem AKTS (2 1 0) 2,5 3,0 (2 1 0) 2,5 4,0 (3 0 0) 3,0 4,0 TOPLAM 28 24 30 TOPLAM 28 24,5 30 Kodu Adı Kredisi AKTS Kodu Adı Kredisi İNG 301 İngilizce-V (1 1 1) 2,0 2,0 İNG 302 İngilizce-VI (1 1 1) 2,0 3,0 HSA 300 Hava Harp Silah ve (2 0 0) 2,0 2,0 İTA 302 T.C. İnkilap Tarihi ve (2 0 0) 2,0 2,0 Teknolojileri Atatürkçülük-II HRT 400 Harp Tarihi (2 0 0) 2,0 2,0 DVB 300 Davranış Bilimleri (2 0 0) 2,0 2,0 TRK 100 Türkçe (2 0 0) 2,0 1,5 THU 302 Temel Havacılık ve (1 0 0) 1,0 1,0 Uçuş Bilgileri-II İTA 301 T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük-I (2 0 0) 2,0 2,0 SYT 300 Siyasi Tarih (2 0 0) 2,0 2,0 END 253 İstatistik Olasılık (1 1 0) 1,5 2,0 BGL 495 ELK 311 Elektronik-II (3 0 0) 3,0 4,5 ELK 362 ELK 301 Devre Teorisi-II (3 0 0) 3,0 3,5 ELK 333 ELK 361 ELK 312 ELK 332 Analog İşaret İşleme Analog Elektronik Laboratuvarı Elektromanyetik Alanlara Giriş Elektronik Mühendisliği Bölümü 3 üncü Sınıf 1 inci Dönem (3 0 0) 3,0 4,0 ELK 340 (0 0 3) 1,5 2,0 HVC 381 (3 0 0) 3,0 4,5 ELK 314 Yönetim Bilişim Sistemleri Sayısal İşaret İşleme Elektromanyetik Dalga Teorisi Otomatik Kontrol Havacılık Bilimlerine Giriş-I Sayısal Elektronik 2 nci Dönem AKTS (2 0 0) 2,0 1,0 (3 0 0) 3,0 4,0 (3 0 0) 3,0 4,0 (3 1 0) 3,5 4,0 (3 0 0) 3,0 3,0 (3 0 0) 3,0 4,0 TOPLAM 28 25 30 TOPLAM 28 26,5 30 32

Kodu Adı Kredisi AKTS Kodu Adı Kredisi İNG 401 İngilizce-VII (1 1 1) 2,0 2,5 İNG 402 İngilizce-VIII (1 1 1) 2,0 2,5 HUK 400 Hukuk (2 0 0) 2,0 2,0 HRK 402 Harekat-II (2 0 0) 2,0 1,5 STR 401 Strateji ve Uluslararası (2 0 0) 2,0 1,5 ISL 402 Güvenlik-I İlişkiler (2 0 0) 2,0 1,0 EKO 200 Ekonomi (2 0 0) 2,0 2,0 AYZ 400 Askeri Yazışma (2 0 0) 2,0 2,0 ELK 313 Sayısal Yönetim ve Elektronik (0 0 3) 1,5 4,0 YÖN 302 Organizasyon Laboratuvarı (2 0 0) 2,0 2,0 ELK 411 Mikroişlemciler (3 0 0) 3,0 4,0 ELK 494 Bitirme Projesi (2 1 0) 2,5 4,0 ELK 493 HVC 382 Araştırma Yöntem ve Teknikleri Havacılık Bilimlerine Giriş-II Elektronik Mühendisliği Bölümü 4 üncü Sınıf 1 inci Dönem (1 0 0) 1,0 1,0 (3 0 0) 3,0 4,0 (3 0 0) 3,0 3,0 (3 0 0) 3,0 3,0 END 496 (3 0 0) 3,0 3,0 STR 402 Lojistik Sistemlerin Yönetimi Strateji ve Güvenlik -II 2 nci Dönem AKTS (3 0 0) 3,0 4,5 (3 2 0) 3,0 4,5 (3 0 0) 3,0 4,5 (2 0 0) 2,0 2,0 (2 0 0) 2,0 1,5 TOPLAM 28 25,5 30 TOPLAM 27 23,5 30 ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ SEÇMELİ DERSLER S/N n Kodu n Adı D/S 1 ELK 421 Antenler ve Propagasyon (3 0 0) 2 ELK 422 Mikrodalga Devreleri (3 0 0) 3 ELK 423 Uzaktan Algılama (3 0 0) 4 ELK 424 Kontrol Sistem Teorisi (3 0 0) 5 ELK 431 Sayısal Kontrol (3 0 0) 6 ELK 441 Ölçme Tekniği ve Algılama (3 0 0) 7 ELK 443 Güç Elektroniği (3 0 0) 8 ELK 444 İleri Elektronik (3 0 0) 9 ELK 461 Radar Tekniği (H) (3 0 0) 10 ELK 464 Analog Haberleşme (3 0 0) 11 ELK 466 Sayısal Haberleşme (3 0 0) 12 ELK 467 Haberleşme Lab. (0 0 2) 13 ELK 471 Kont.Sist. Tasarımı (3 0 0) 14 ELK 472 Kontrol Lab. (0 0 2) 15 ELK 481 Hab. Elekt. Devreleri (3 0 0) 16 ELK 486 İleri Elektronik Lab. (0 0 2) 17 ELK 487 Bilgisayar Mimarisi (3 0 0) 18 ELK 488 Mikroişlemciye Dayalı Sistem Tasarımı (3 0 0) 19 ELK 491 Aviyonik Sistemler (3 0 0) 20 ELK 492 Otomatik Uçuş Kontrol Sistemleri (3 0 0) 21 ELK 493 Robot Kontrol Sistemlerine Giriş (3 0 0) 33

Bölüm Tarafından Verilen Derslerin Özetleri Zorunlu Dersler ELK 201 Elektrik Mühendisliğinin Temelleri: Elektriksel Büyüklükler ve Devre Elemanları, Seri ve Paralel Devreler (DC), Elektrik Devrelerinin Analiz Yöntemleri (DC), Devre Teoremleri (DC), Devrelerin Geçici Durumları, Sinüzoidal Alternatif Akım ve Fazör, Seri ve Paralel Devreler (AC), Alternatif Akımda Güç. ELK 202 Enerji Dönüşüm Temelleri: Elektromekanik Enerji Dönüşümü, AC ve DC Manyetik Devreler, Transformatörler, Elektromekanik Sistemler, Asenkron Makineler, Senkron Makineler, Doğru Akım Makineleri, Step Motorlar. ELK 203 Devre Teorisi I: Fiziksel Sistemler, Graf Matrisleri, Devre Denklemleri, Devre Denklemlerinin Çözüm Yöntemleri, Durum Denklemleri Çözümleri. ELK 204 Devre Temelleri Laboratuvarı: Ölçü Aletlerinin Tanıtımı, Seri ve Paralel Bağlı Direnç Devreleri, Doğru Akım Kontrol ve Ölçümü, Ohm Kanunu ve Seri Devreler, Paralel Devreler, Seri-Paralel Devreler, Kirchoff un Kanunları, Thevenin Teoremi, Alternatif Akım Ölçümü, Kapasitörler, Kapasitif Reaktans ve Faz Ölçümü, Endüktans, Seri-Paralel Rezonans Devreleri, Filtre Devreleri. ELK 211 Elektronik Devre Elemanları: Elektron Balistiği, Elektron Yayma Olayı (Elektron Emisyon), İletim, P-N Jonksiyonu (Yarı İletken Diyot), Transistör ve Alan Etkili Transistör. ELK 212 Elektronik I: Metallerde ve Yarı İletkenlerde İletim Mekanizmaları, Yarı İletken Diyot, Diyotlu Devreler, Bipolar Jonksiyon Transistör, Transistörün Küçük Sinyal Eşdeğeri, Tek Katlı Transistörlü Kuvvet, Alan Etkili Transistörler (FET), Alan Etkili Transistör Devreleri, Güç Elektroniği Elemanları. ELK 301 Devre Teorisi II: Devre Fonksiyonları, İki Kapılı Devreler, İşlemsel Diyagramlar, İşaret-Akış-Diyagramları, Devre Sentezine Giriş. Bellek Elemanları ve Bellek Sistemleri, Bilgisayar Sistemine Giriş. ELK 332 Elektromanyetik Alanlara Giriş: Temel Varsayımlar, Elektrostatik, Manyetostatik Elektromanyetizma, Distribüsyon Anlamında Maxwell Denklemleri- Yüzeysel Yükler Ve Süreksizlikler, Elektromanyetik Alanın İzafiliği, Bazı Matematik Hatırlatmalar. ELK 333 Elektromanyetik Dalga Teorisi: Basit Ortamda Dalga Denklemi, Basit Ortamda Monokromatik Dalgalar, Düzlemsel Dalgalar, Kılavuzlanmış Dalgalar, Boşluk Rezonatörleri, Elektromanyetik Dalgaların Uyarılması-Antenler. ELK 340 Otomatik Kontrol: Geribesleme Kavramı, Transfer Fonksiyonları, Blok Diyagramları, İşaret Akış Diyagramları, Fiziksel Sistemlerin Matematiksel Modellenmesi, Durum Değişkenleri Analizi, Doğrusal Kontrol Sistemlerinin Kararlılığı, Kontrol Sistemlerinin Zaman Tanım Bölgesi Analizi, Köklerin Yer Eğrisi Tekniği, Frekans Tanım Bölgesi Analizi, Kontrol Sistemlerinin Tasarımı. ELK 361 Analog İşaret İşleme: İşaretler ve Sistemler, Lineer Zamanla-Değişmeyen Sistemler, Sürekli Zamanlı İşaretlerin ve Sistemlerin Fourier Analizi, Laplace Dönüşümü Ve Özellikleri, Analog Filtreler, Modülasyon. ELK 362 Sayısal İşaret İşleme: Ayrık Zamanlı İşaretler ve Sistemler, Sürekli İşaretlerin Örneklenmesi, Z-Dönüşümleri, Ayrık Zamanlı Sistem Yapıları, Dijital Filtreler, Ayrık Fourier Dönüşümleri, Rasgele İşaretler. ELK 411 Mikroişlemciler: Mikroişlemcilere Giriş, Mikroişlemci Mimarisi ve Çalışması, Mcs-51 Adresleme Modları, Mcs-51 Komut Kümesi, 8051 Programcılığı, Yazılım Tasarımı ve Doküman Hazırlama, 8051 Uygulamaları. ELK 493 Araştırma Yöntem Ve Teknikleri: Bilimsel Araştırma ve Eğitim Temel Kavram ve Yaklaşımlar, Bilim, Bilimsel Yöntem, Araştırma, Araştırma Eğitimi, Araştırmada Süreç Ve Teknikleri, Araştırma Süreç Ve Teknikleri, Bulgular ve Yorum. ELK 311 Elektronik II: Çok Katlı Kuvvetlendiriciler, İşlemsel Kuvvetlendiriciler, Devreleri ve Uygulamaları, Büyük Sinyal Yükselteçleri, Yükselteçlerin Frekans Cevapları, Osilatörler, Entegre Devreler, Doğrusal / Sayısal Entegre Devreler. ELK 312 Analog Elektronik Laboratuvarı: Yarıiletken Diyot, Diyotlu Devreler, Bjt Parametrelerinin Ölçülmesi, Bjt Yükselteç Devreleri, Fet Yükselteç Devreleri, İşlemsel Yükselteç Devreleri, Mantık Devreleri. ELK 313 Sayısal Elektronik Laboratuvarı: Sayısal Lojik Kapılar, Kombinezonal Devreler, Kod Çeviriciler (Decoder), Sayıcılar ve Bölücüler, Flip-Floplar, Kaydediciler (Regıster)), Analog Dijital Çeviriciler (A/D), Sayısal Analog Çeviriciler (D/A). ELK 314 Sayısal Elektronik: İkili Sayısal Sistemler, Boole Cebri Ve Lojik Kapılar, Boole Fonksiyonlarının Sadeleştirilmesi, Kombinasyonel Lojik, Birleşimsel Devre Tasarımı, Orta Çapta Tümdevreler, Ardışıl Mantık, Yazmaçlar ve Sayaçlar, 34 Dersleri: ELK 421 Antenler Ve Propagasyon: Temel Bilgiler, Eşdeğer Akımlarla Anten Analizi, Antenlerin Yöneticiliği, Propagasyon Temel Kavramlar, Propagasyona Atmosferin Etkisi. ELK 422 Mikrodalga Devreleri: Transmisyon Hatları, Transmisyon Boruları, Mikrodalga Düzenlerinin S Dağılma Parametreleri Yardımı İle Analizi, Ferrit Ortamda Dalga Propagasyonu Ve Ferritli Mikrodalga Düzenleri, Mikrodalga Tüpleri, Mikrodalga Tekniğinde Yarı İletken Düzenler, Milimetrik Dalgalar, Optoelektronik Düzenler. ELK 423 Uzaktan Algılama: Aktif Ve Pasif Uzaktan Algılama İle İlgili Elektromanyetik Temeller, Pasif Uzaktan Algılama Sistemleri, Aktif Uzaktan Algılama Sistemleri, Mikrodalga Görüntüleme Radarları, Algılama Platformları, Görüntü Karakteristikleri, Görüntü İşleme Donanımı, Uzaktan Algılama Uygulamaları İçin Örnekler ve Sayısal Görüntü İşleme Algoritmaları.

ELK 424 Kontrol Sistem Teorisi: Matrisler, Vektör Uzayları, Durum Uzayı Analizi, Faz-Frekans Analizi, Kanonik Formlar Ve Kanonik Değişkenler Model Analizi, Çok Değişkenli Kontrol Sistemlerinin Analiz Teknikleri, Çok Değişkenli Kontrol Sistemlerinin Sentez Teknikleri, Kontrol Edilebilirlik, Gözlenebilirlik, Kararlılık Kriterleri, Lıapunov Kararlılık Kriteri, Ayrık Zamanlı Sistemlerin Durum Uzayı Analizi, Z Dönüşümleri, Bilgisayarlı Uygulamalar. ELK 431 Sayısal Kontrol: Sayısal Kontrol Sistemlerine Giriş, Z Dönüşümü, Ayrık Transfer Fonksiyonları, Sayısal Kontrol Sistem Sentezi, Ayrık Zamanlı Sistemlerin Durum Uzayında İncelenmesi. ELK 441 Ölçme Tekniği Ve Algılama: Ölçme Tekniğinin Prensipleri, Hata Hesapları, Analog Ölçü Aletleri, Güç ve Enerji Ölçülmesi, Devre Elemanlarının (R, L, C) Ölçülmesi, Sayısal Ölçü Aletleri, Enstrümentasyon, Dönüştürücüler. ELK 443 Güç Elektroniği: Güç Elektroniği Sistemleri, Yarıiletken Güç Diyotları, Diyot Devreleri ve Doğrultucular, Tristör, Kontrollü Doğrultucular, Güç Transistörleri, DC Kıyıcılar, DC Makinelerin Kontrolü, AC Makinelerin Kontrolü. ELK 444 İleri Elektronik: Elektronik Devre Elemanlarının Büyük İşaret Ve Anahtarlama Özellikleri, Direnç Transistör Mantığı (RTL), Diyot-Transistör Mantığı (DTL), Transistör- Transistör Mantığı (TTL), ECL Devreleri, Metal Oksit Yarıiletken Transistörlü Devreler, Cmos Mantık Kapısı Devreleri, Ardışıl Mantık Devre Tasarımı, Çift Kararlı Mantık Kapıları, Adc ve Dac Devreler, Mikroişlemci Arayüz Devreleri. ELK 461 Radar Tekniği: Radar Kavramı Ve Çeşitleri, Radar Hedeflerinin Ölçülebilen Büyüklükleri, Hareketli Hedef Göstericisi (MTI) ve Darbeli Doppler Radarı, Radar Antenleri, Yapay Açıklıklı Radar ve Bazı Radar Uygulamaları. ELK 464 Analog Haberleşme: Haberleşme Sistemlerinde Temel Kavramlar, Matematiksel Temeller, İşaretlerin Lineer Sistemlerde İletilmesi, Genlik Modülasyonu, Açı Modülasyonu. ELK 466 Sayısal Haberleşme: Darbe Modülasyonu, Darbe Kod Modülasyonu Temel Bant Sayısal Bilgi İletimi, Temel Bant Bilgi İletiminde Bit Hata Oranı, Sayısal Modülasyon Sistemleri. ELK 467 Haberleşme Laboratuvarı: Frekans, Dalga Boyu Ve Zayıflama Ölçülmesi, Duran Dalga Oranının Ölçülmesi, Empedans Ölçme ve Uydurma, Doppler Radar, Bağıl Dielektrik Sabitinin Ölçülmesi, Hibrit T Jonksiyonunun İncelenmesi, Yönlü Kuplör Ve Reflektometrelerde Kullanılışı, S-Parametrelerinin Ölçülmesi, Anten Kazancının Ölçülmesi, Anten Diyagramının Çıkarılması, Transmisyon Hattı Simülatöründe Duran Dalga Oranı, Dalga Boyu Ölçülmesi. ELK 471 Kontrol Sistem Tasarımı: Genel Kontrol Teorileri, Kontrol Kriterlerinin oluşturulması ve Önemli Özellikler, Kontrol Kriterlerine Bağlı Olarak Kontrol Organlarının Seçimi. Uygun Transfer Fonksiyonunun Elde Edilmesi ve Analizi, Kompanzasyon Kutup Yerleştirme ve Kutup Yok Etme, 35 Matematiksel Model Üzerinde Analiz ve Simülasyon, Proses Kuvvetlendiricileri ve Karakteristiklerinin Düzeltilmesi, Geri- Besleme Yolu Elemanları ve Transducer ların Karakteristikleri ve Düzeltilmesi, Elektromekanik Sistemler ve Actuator lar, Kontrol Sisteminin Sayısallaştırılması, A/D ve D/A lerin Uygulanması, Ayrık Matematiksel Modelin Oluşturulması ve Analizi, Örnek Bir Sistem Kurulması ve Laboratuvarda İncelenmesi. ELK 472 Kontrol Laboratuvarı: Kazanç, P, I ve D Kontrol Karakteristikleri, Geri Besleme, Geri Beslemeli Sistemlerde Kompanzasyon ve Kararlılık, Geri Beslemeli Sistemlerde Frekans Cevabı, Analog Kontrol Sistemlerinin Sayısal Kontrole Dönüştürülmesi, Sayısal Kelime Uzunluğunun Kontrol Kalitesi Üzerine Etkisinin İncelenmesi, Örnekleme Frekansının Kontrol Kalitesi Üzerine Etkisi, Bilgisayarla İleri Beslemeli Kontrol. ELK 481 Haberleşme Elektroniği Devreleri: Genlik Modülasyonlu Alıcılar, Genlik Modülasyonlu Verici, Fm Alıcıları, Fm Verici, Televizyon Sistemleri, Haberleşme Ortamları. ELK 486 İleri Elektronik Laboratuvarı: Kombinasyonel Devreler, Sayıcılar Ve Bölücüler, Kod Çözücüleri, A/D Çeviriciler, D/A Çeviriciler, Genlik Modülasyonu, Frekans Modülasyonu, 8051 Mikrodenetleyici İle Led, Gösterge ve Lcd Sürme, 8051 Mikrodenetleyici İle Opto-İzole Girişler Ve Röle Çıkışları İle Otomasyon İşlemleri, 8051 Mikrodenetleyici ile Dc Motor, Adım Motor Kontrolü, 8051 Mikrodenetleyici ile Bellek Girişleri Arasında Veri Transferi. ELK 487 Bilgisayar Mimarisi: Yazmaç Transfer Seviyesi Dizaynı, Temel Bilgisayar Yapısı, Komut Setleri, Adresleme Teknikleri, Aritmetik Mantık Ünitesi, Mikrokontrolcüler, Hafıza Birimi, Giriş-Çıkış Birimleri Ve Kesme Rutinleri, Von Neumann Makinesinin Geliştirilmesi, BUS Yapıları, Makine Dili İle Programlama. ELK 488 Mikroişlemciye Dayalı Sistem Tasarımı: Mikrobilgisayar Donanım Düzeni, Mikroişlemcili Yapıların Anlaşılması, Mikroişlemcili Yapıların Mukayesesi, Mikroişlemcilerin Arabirimleşmesi, Görüntüleme Programı, Assembly Programlama Dili, Donanım Üretim Destekleri, Yazılım Üretim Destekleri. ELK 491 Aviyonik Sistemlere Giriş: Giriş ve Tarihçe, Hava Sahası Konsepti, Ulusal ve Uluslararası Sivil Havacılık Düzenleme Kurulları, RF Navigasyon (Seyrüsefer) Sistemleri, RF Uçuş ve İniş yardımcıları, Uydu Navigasyon Sistemleri, Gözetleme (Surveillance) Sistemleri, Haberleşme (HF, VHF, UHF, Intercom) Sistemleri, Gösterge Sistemleri, Hava Veri (Air Data) Sistemleri, Kontrol Sistemleri (Oto-Pilot) ve Ataletsel Seyrüsefer Sistemleri, Aviyonik Sistem Mühendisliği, Teknik İnceleme Gezisi. ELK 492 Otomatik Uçuş Kontrol Sistemleri: İnsanlı ve insansız hava araçları hareket denklemleri (SISO/MIMO Sistemler), Kontrol sistemlerinin açık çevrim, kapalı çevrim yapıları, kararlılık ve izleme tanımları, klasik kontrol teknikleri, dayanıklı kontrol teknikleri, sensörler, eyleyiciler, seyrü-sefer sistemleri, insanlı ve insansız hava araçları hareket denklemlerinin bilgisayar benzetimi, uçuş kontrol ve uçuş yörünge izle-

me kontrol sistemleri. Kontrol Laboratuvarı ELK 493 Robot Kontrol Sistemlerine Giriş: Robotik sistemler giriş. Robot kinematiği. Robot dinamiği. Robot dinamiği bilgisayar benzetimi. Robot uygulamalarında sensörler ve eyleyiciler. Klasik robot kontrol algoritmaları. Robotlarda yörünge planlaması. Hassas konum ve yörünge kontrol uygulamaları, Endüstriyel uygulama örnekleri. Kontrol Laboratuvarında farklı konularda deneylerin yapılmasını sağlayan FeedBack firmasına ait deney setleri kullanılmaktadır. Söz konusu deney setleri kullanılarak DC/AC motor konum, hız kontrolü, analog ve sayısal kontrolör, oransal, integral ve türevsel (PID) kontrol uygulamalarına ilişkin deneyler yaptırılmaktadır. Laboratuvar Olanakları Elektronik Mühendisliği Bölümünde, zorunlu ve seçmeli derslerdeki teorik konuların, uygulamalı olarak pekiştirilmesi amacıyla kullanılan elektronik, kontrol, haberleşme ve mikroişlemci laboratuvarı olmak üzere 4 adet laboratuvar mevcuttur. Laboratuvarlarda Hava Harbiyeliler görmüş oldukları teorik konulara ilişkin deneyleri, 2-4 kişilik gruplar halinde görevli öğretim elemanı gözetiminde yaparlar. Haberleşme Laboratuvarı Haberleşme laboratuvarında analog ve sayısal haberleşmeye ait temel kuramlar ile çeşitli modülasyon ve filtreleme yöntemlerine ilişkin deneyler National Instruments LabView görsel programlama ortamında sanal cihazlar vasıtasıyla yaptırılmaktadır. Laboratuvarda ayrıca osiloskop, işaret üreteci, sayısal multimetre olmak üzere temel ölçüm cihazları mevcuttur. Haberleşme laboratuvarında, haberleşme laboratuvarı dersi de yaptırılmaktadır. Elektronik Laboratuvarı Elektronik Mühendisliği bünyesinde bulunan Elektronik Laboratuvarında, sayısal ve analog elektronik devre elemanları ile bunlara ilişkin devre deneylerinin yapılabilmesi için gerekli olan deney setleri ile osiloskop, işaret üreteci, sayısal multimetre, transformatör, ayarlı direnç vb. gerekli ölçüm ve deney cihazları mevcuttur. Elektronik Laboratuvarında, sayısal elektronik, analog elektronik ve devre temelleri laboratuvarı olmak üzere üç adet laboratuvar dersi yaptırılmaktadır. Mikroişlemci Laboratuvarı Mikroişlemci Laboratuvarında, 8051 mikroişlemci mimarisi ve assembler programlama dili ile çevre birimlerin mikroişlemci vasıtasıyla programlamasına ilişkin deneylerin yaptırılması amacıyla kullanılan 8051 mikroişlemci deney setleri bulunmaktadır. Mikroişlemci laboratuarında, mikroişlemciler laboratuvarı dersi de verilmektedir. 36

37

38

BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜM BAŞKANLIĞI Bölümün Amacı-Vazifesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, Hava Harp Okulu Dekanlığı bünyesinde faaliyet gösteren dört mühendislik bölümünden biridir. Bölümün temel amacı, Hava Kuvvetleri Komutanlığı nın ihtiyaç duyduğu bilgi ve teknolojileri üretebilecek, uluslararası düzeyde rekabet edebilecek, Hava Kuvvetleri Komutanlığı nın sorunlarına yaratıcı çözümler yaratabilecek, evrensel değerlere duyarlı ve meslek ahlakını özümsemiş subayların yetişmesi için Hava Harbiyelilere eğitim vermektir. Bu amaç doğrultusunda Bölüm, bilgi toplumu olma konusunda hızla ilerleyen dünyaya uyum sağlamak için gerek Türkiye deki, gerekse dünyadaki teknolojik gelişmeleri takip edebilecek, yorumlayabilecek ve geliştirecek subayları yetiştirmektedir. Hava Harp Okulu Komutanlığı nda Bilgisayar Mühendisliği Bölümü, gelişen teknolojiye paralel olarak personel eğitim ihtiyaçlarını karşılamak için 1991 yılında kurulmuştur. Bu bağlamda, Yüksek Öğretim Kurulunun (YÖK) standartlarına tam olarak uyum sağlanarak benzer eğitim veren diğer üniversitelere eşdeğer bir Eğitim-Öğretim Programı oluşturulmuştur. 2000 yılından itibaren de yasal olarak Bilgisayar Mühendisi unvanı ile Hava Harbiyeliler mezun edilmektedir. Bölüm Tarafından Verilen Dersler Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 1 inci Sınıf 1 inci Dönem 2 nci Dönem Kodu BGL 200 BLG 100 Adı Bireysel Gelişim - I Bilgisayara Giriş Kredisi AKTS Kodu Adı Kredisi (1 0 0) 1,0 2,0 MAT 101 Matematik-I (3 2 0) 4,0 7,0 (0 0 1) 0,5 3,0 FİZ 101 Fizik-I (3 1 1) 4,0 7,0 İNG 101 İngilizce-I (5 10 10) 15,0 25,0 İNG 102 İngilizce-II (1 3 3) 4,0 3,0 AKTS TRK 100 Türkçe (2 0 0) 2,0 2,0 HVG 100 Havacılığa Giriş (2 0 0) 2,0 2,0 HRT 100 Harita (1 0 0) 1,0 2,0 BLG 101 THU 301 Bilgisayar Programlama Temel Havacılık ve Uçuş Bilgileri - I (3 0 1) 3,5 6,0 (1 0 0) 1,0 1,0 TOPLAM 27 16,5 30 TOPLAM 27 21,5 30 39

Kodu Adı Kredisi AKTS Kodu Adı Kredisi İNG 201 İngilizce-III (1 2 1) 2,5 3,0 İNG 202 İngilizce-IV (1 2 1) 2,5 2,5 MAT 201 Lineer Cebir (4 0 0) 4,0 4,0 MAT 202 Diferansiyel Denklemler (4 0 0) 4,0 4,0 LİD 402 Harekat - I (2 0 0) 2,0 1,0 LİD 402 Lİderlik (2 0 0) 2,0 1,0 MAT 102 Matematik -II (3 2 0) 4,0 5,0 SOS 100 Sosyoloji (2 0 0) 2,0 1,0 FZK 102 Fizik - II (3 1 1) 4,0 5,0 BLG 381 Kesikli Hesaplama Teorisi (3 0 0) 3,0 3,5 KİM 100 Kimya (2 1 0) 2,5 5,0 HVC 284 Malzeme Bilgisi (2 0 0) 2,0 2,5 BLG 211 Nesneye Veri Yapıları ve (3 0 0) 3,0 4,5 BLG 202 Yönelik Algoritmaları Programlama (3 0 0) 3,0 6,0 ELK 200 Elektrik Mühendisliğinin Temelleri Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 2 inci Sınıf 1 inci Dönem (2 0 0) 2,0 2,5 ELK 210 HVC 285 ELK 310 Temel Elektronik Bilgisayar Destekli Teknik Resim Analog Elektronik Lab. 2 nci Dönem AKTS (3 0 0) 3,0 4,0 (2 1 0) 2,5 4,0 (0 0 2) 1,0 1,5 TOPLAM 28 24 30 TOPLAM 28 25 30 Kodu Adı Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 3 üncü Sınıf 1 inci Dönem Kredisi AKTS Kodu Adı 2 nci Dönem Kredisi İNG 301 İngilizce-V (1 1 1) 2,0 2,0 İNG 302 İngilizce-VI (1 1 1) 2,0 3,0 HSA 300 Hava Harp Silah ve (2 0 0) 2,0 1,0 HRK 402 Harekat - II (2 0 0) 2,0 2,0 Teknolojileri EKO 200 Ekonomi (2 0 0) 2,0 1,0 BLG 372 Bilgisayar Organizasyonu (4 0 0) 4,0 5,0 BGL 300 Bireysel İşletim (1 0 0) 1,0 1,0 BLG 332 Gelişim-II Sistemleri (4 0 0) 4,0 5,0 HVC 389 Sayısal Analiz (3 0 0) 3,0 3,5 BLG 321 Veri Tabanı Sistemlerine (4 0 0) 4,0 5,0 SYT 300 Siyasi Tarih (2 0 0) 2,0 1,5 Giriş ELK 315 Sayısal Davranış (3 0 0) 3,0 3,0 DVB 300 Elektronik Bilimleri (2 0 0) 2,0 2,0 İTA 301 T.C. İnkilap Yöneylem Tarihi ve (2 0 0) 2,0 1,5 END 305 Araştırması Atatürkçülük - I (3 0 0) 3,0 3,5 END 250 İstatistik (3 0 0) 3,0 4,0 Olasılık (2 1 0) 2,5 3,0 ELK 316 Sayısal Elektronik Lab. (0 0 2) 1,0 2,0 (2 1 0) 2,5 4,5 (2 1 0) 2,5 5,0 TOPLAM 28 25 30 TOPLAM 28 26,5 30 AKTS 40

Kodu Adı Kredisi AKTS Kodu Adı Kredisi İNG 401 İngilizce-VII (1 1 1) 2,0 2,5 İNG 402 İngilizce-VIII (1 1 1) 2,0 2,5 HTR 400 Harp Tarihi (2 0 0) 2,0 1,5 STR 402 Strateji ve Güvenlik - II (2 0 0) 2,0 1,5 STR 401 Temel Havacılık Strateji ve (2 0 0) 2,0 1,5 THU 302 ve Uçuş Bilgileri - II Güvenlik - I (1 0 0) 1,0 1,0 YÖN 302 Yönetim ve Organizasyon (2 0 0) 2,0 1,0 AYZ 400 Askeri Yazışma (2 0 0) 2,0 2,0 BLG 495 Yönetim Bilişim Sistemleri (2 0 0) 2,0 2,0 İŞL 402 Uluslararası İlişkiler AKTS (2 0 0) 2,0 2,0 HUK 400 Hukuk (2 0 0) 2,0 1,0 BLG 494 Bitirme Projesi (2 1 0) 2,5 5,0 BLG 472 Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar (0 0 2) 1,0 2,0 HVC 382 Havacılık Bilimlerine (3 0 0) 3,0 3,0 Lab. Giriş - II BLG 451 Yazılım (3 0 0) 3,0 4,0 Mühendisliği (2 1 0) 2,5 3,5 BLG 441 BLG 471 BLG 493 Bilgisayarlar Arası İletişim ve Bilgisayar Ağları - I Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar Araştırma Yöntem ve Teknikleri Bilgisayar Mühendisliği Bölümü 4 üncü Sınıf 1 inci Dönem (3 0 0) 3,0 5,0 (3 0 0) 3,0 4,5 (1 0 0) 1,0 1,0 END 496 Lojistik Sistemlerinin Yönetimi 2 nci Dönem (2 1 0) 2,5 4,0 (2 1 0) 2,5 4,0 (2 0 0) 2,0 1,5 TOPLAM 28 26 30 TOPLAM 27 24 30 BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ SEÇMELİ DERSLER S/N n Kodu n Adı D/S 1 BLG 304 İleri Programlama (2 1 0) 2 BLG 305 Görsel Programlama (2 1 0) 3 BLG 353 Sistem Analiz (2 1 0) 4 BLG 431 Derleyici Tasarımı (2 1 0) 5 BLG 442 Bilgisayar Ağları II (2 1 0) 6 BLG 444 Bilgisayarda Şifreleme (CRYPTOGRAPHY) (2 1 0) 7 BLG 446 Interner Programlama (2 1 0) 8 BLG 452 Algoritma Analizi (2 1 0) 9 BLG 456 Sisitem Simulasyonu (2 1 0) 10 BLG 461 Bilgisayar Grafiği (2 1 0) 11 BLG 463 Yapay Zeka (2 1 0) 12 BLG 466 Görüntü İşleme (2 1 0) 13 BLG 467 Bilgisayar Destekli Tasarım ve Üretim (2 1 0) 41