TANIM Doğum sırasında hekime yardımcı olan, hekim olmayan yerlerde doğum yaptıran, ana ve çocuk sağlığının korunması için yürütülen hizmetlerde diğer sağlık personeli ile işbirliği içinde görev alan sağlık elemanıdır. A- GÖREVLER - Sağlık kuruluşlarında veya evlerde kadınların hamilelik süresince sağlık kontrollerini yapar, gerekli tavsiyelerde bulunur, - Hekim olmayan yerlerde doğum yaptırır, hastanelerde hekime doğum sırasında yardımcı olur, - Yeni doğum yapan annenin bakımını yapar, - Normal dışı acil doğum vakalarının hastanelere gönderilmesine çalışır, - Bazı kadın hastalıklarının tedavisinde hekimle işbirliği içinde tedaviyi uygular, - Özel bakım gerektiren, prematüre, postmatüre, düşük doğum ağırlıklı veya hasta bebekler dahil olmak üzere; yeni doğan bebek gözlemini ve bakımını yapar, - Aile planlaması, ana-çocuk sağlığı konularında kadınları eğitir, - Sağlık kuruluşlarında altı yaşına kadar çocukların aşılarını yapar. KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN - Gebelik izlem çizelgeleri, - Tansiyon aleti, - Dinleme aleti, - Çocuk kalp sesi dinleme aleti, - Derece, - Lavman cihazı (doğumdan önce bağırsakları boşaltmak için), - Enjektör ve iğneler, - Pamuk, - Eldiven, - Bebek küveti, - Steril gazlı bez, - Maske, - Makas, - İpek iplik, - Muşamba ve önlük, - Havlu, - Sabun, - El fırçası, - Tülbent, - Tentürdiyot, - El kantarı - Eğitim araç ve gereçleri kullanır. BURSA A 1. 1. 2014/I
B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ GENEL ÖZELLİKLER Ebe olmak isteyenlerin; - Biyolojiye ilgili ve bu alanda başarılı, - İnsanlara yardım etmekten hoşlanan, - Sorumluluk duygusu yüksek, - Çabuk ve doğru karar verebilen, - Temiz, dikkatli, titiz, - Tedbirli, tertipli kimseler olmaları gerekir. C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Ebeler, resmi veya özel hastanelerde, dispanser ve sağlık ocaklarında ana çocuk sağlığı aile planlama merkezlerinde görev alabilirler. Çalışma ortamı genellikle temiz ve kapalıdır. Ebeler çalışırken hamile kadınlarla, bebeklerle, 0-6 yaş grubu çocuklarla, doktorlarla, uzman hekimlerle ve diğer sağlık personeliyle iletişim halindedir. Köylerde çalışan ebeler hizmet verirken sık sık seyahat etmek durumundadırlar. Görev yaptığı sağlık kuruluşlarında belirlenen takvime göre nöbete kalmak veya vardiyalı çalışmak durumundadır. BURSA B-C 1.1 2014/I
D- MESLEK EĞİTİMİ MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi üniversitelerin sağlık yüksekokullarının Hemşirelik Yüksekokulunun ve sağlık meslek liselerinin "Ebelik" bölümünde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Yüksek öğretim kurumlarındaki mesleğin eğitiminin verildiği programlara girebilmek için; - Lise veya dengi okul mezunu olmak, - Genel bakımdan sorumlu hemşirelerin resmi yeterlilik belgesine sahip olmak - ÖSYS (Öğrenci, Seçme ve Yerleştirme Sistemi) Kılavuzunda belirtilen şartları taşımak. - Meslek Yüksekokulları ile Açıköğretim Önlisans Programlarının; Dikey Geçiş Sınavı (DGS) Kılavuzunda belirtilen bölümlerinden mezun olanlar, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı nda başarılı oldukları takdirde Ebe lisans programına dikey geçiş yapabilirler. Meslek Liseleri için; - Ortaokulu tamamlamış olmak, - Milli Eğitim Bakanlığınca okul türlerine ve alan/dala göre belirlenen giriş koşullarını taşımak Ebelerin resmi yeterlilik belgelerinin tanınması için aşağıdaki kriterlerden birini karşılaması gerekir. - Resmi yeterlilik belgesine sahip genel bakımdan sorumlu hemşireler için en az 2 yıl veya 3600 saatlik tam gün süreli eğitim, - Resmi yeterlilik belgesine sahip genel bakımdan sorumlu hemşireler için 18 ay veya 3000 saatlik eğitim ve yetkili kurum tarafından düzenlenen, bir yıl meslekî uygulama yapıldığını gösteren sertifikaya sahip olmak. Bu sertifika, ebe olarak resmî yeterlilik belgesi alındıktan sonra tekabül eden sürede bir hastanede veya bu amaçla kurulmuş bir tıbbî bakım kuruluşunda bir ebe olarak tüm faaliyetlerin yeterli bir şekilde icra edildiğini gösterir. Bu bölüme sadece kız öğrenciler alınmaktadır. EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mesleğin eğitim süresi sağlık meslek liselerinde ortaokuldan sonra 4 yıl, Sağlık yüksekokullarında ise liseden sonra 4 yıldır. Eğitim teorik ve pratik eğitimlerden oluşur, Meslek dersleri: hastane, doğumevi ve ana-çocuk sağlığı merkezlerinde uygulamalı olarak yapılır. EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA Sağlık meslek liselerindeki eğitimlerini başarı ile tamamlayanlara, sağlık meslek lisesi diploması, Yüksek öğrenimlerini başarı ile tamamlayanlara Ebelik lisans diploması verilir. BURSA D 1.1 2014/I
E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Ebeler Sağlık Bakanlığına, Sosyal Güvenlik Kurumu ve üniversitelere bağlı ve özel hastanelerde, doğumevlerinde, çocuk sağlığı ve aile planlaması merkezlerinde, doğum klinikleri ve dispanserlerde iş bulabilirler. Çalışma koşulları genelde ağır olmasına karşın, ülkenin her yerinde çalışma olanağının da olması bakımından işsizlik sorunu çok azdır. İşsizlik kişilerin çalışma yer ve ortamını beğenmemesinden kaynaklanmaktadır. Sağlık hizmetlerinde sosyalleştirme çalışmalarının yaygınlaşması ile bu alanda da iş alanları oldukça genişlemiştir. F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ EĞİTİM SÜRESİNCE Yüksek öğrenimleri süresince öğrenciler, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun sağlamış olduğu kredi ve yurt hizmetlerinden yararlanabilirler, ayrıca çeşitli resmi ve özel kurum ve kuruluşlar tarafından sağlanan burslardan faydalanabilirler. EĞİTİM SONRASI 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu çerçevesinde kamu sektöründe çalışmaları halinde; yüksek öğretim programlarından mezun olanlar 8. derecenin 1. kademesinden, sağlık meslek liselerini bitirenler 12. derecenin 2. kademesinden maaş alırlar. Maaşlar kıdeme ve belirlenen katsayı artışlarına paralel olarak artar. Özel hastane, poliklinik vb. yerlerde çalışanlar ise piyasa koşullarına göre zaman içerisinde hizmet süreleri, mesleki deneyim ve bilgilerine göre değişik oranlarda ücret almaktadırlar. BURSA E-F 1.1 2014/I
G- MESLEKTE İLERLEME MESLEKI EĞITIMDE İLERLEME İŞ HAYATINDA İLERLEME - BENZER MESLEKLER Sağlık meslek liselerinden mezun ebeler üniversite sınavlarına girerek yüksek öğrenim yapabilirler. Yüksek öğrenim yapan ebeler ise isterlerse lisans eğitiminden sonra alanlarında mastır (yüksek lisans) ve doktora eğitimi alarak akademik kariyer yapabilirler, yüksek öğretim kurumlarında araştırma görevlisi, doçent, profesör gibi unvanlarla öğretim üyesi olarak görev yapabilirler. - Hemşire, - Sağlık Memuru, - Laborant. BURSA G 1.1 2014/I
H- EK BİLGİLER GÖREV I- KAYNAKÇA - İş organizasyonu yapar, - Çevre koruma önlemleri alır, - İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin faaliyetleri uygular, - Kalite Yönetim Sistemi kurallarına uygun çalışır, - Mesleki gelişim faaliyetlerinde bulunur. - Meslek elemanları, - 224 Sayılı Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi Hakkındaki Kanun ve 154 Sayılı Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştiği Bölgelerde Hizmetin Yürütülmesi Hakkındaki Yönerge, - Çeşitli üniversitelerin katalogları, - ÖSYM Üniversiteler Yükseköğretim Programları ve Meslekler Rehberi-2000, - Türk Meslekler Sözlüğü İİBK Genel Müdürlüğü Yayın NO: 190, - Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar. - 02.02.2008 tarih ve 26775 sayı ile Doktorluk, Hemşirelik, Ebelik, Diş Hekimliği, Veterinerlik, Eczacılık Ve Mimarlık Eğitim Programlarının Asgari Eğitim Koşullarının Belirlenmesi ile Değişiklik Yapılmasına Dair 31.12.2009 tarih ve 2744931 sayılı Yönetmelik. - Orta Öğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Kılavuzu, - Sağlık Meslek Liseleri (Gündüzlü) Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınav Kılavuzu - İ- AYRINTILI BİLGİ İÇİN - İlgili eğitim kurumları, - Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr - Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/ - T.C. Ölçme Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı http://osym.gov.tr/ - Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi bulunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri/Hizmet Merkezleri Bu dosya; meslek seçme aşamasında olan gençleri bilgilendirme amaçlı olup, meslek mensupları, işyerleri, mesleğin eğitim yerleri ve meslek odalarından bilgi alınarak oluşturulmuştur. BURSA H-I-İ 1.1 2014/I