KAPAK_EKO_girisim_OCAK.qxp:EKO_girisim_kapakKOBI 1/8/15 2:50 PM Page 1 Üniversiteler girişimcileri bekliyor Hangi üniversite girişimciler için ne gibi etkinlikler düzenliyor? Üniversiteler girişimciler için ne kadar kaynak ayırdı? Bu ekosistemde yerinizi nasıl alabilirsiniz? Çinli hamile kadınları giydirecek Altın Çarşı kuyumcuları tek çatı altında toplanıyor Meyve sebze suyunu herkese sevdirdiler Çocuklar için Oyun Kütüphanesi kuruyor TİCARET FIRSATI: YURTDIŞINDAN 28 İŞBİRLİĞİ ÇAĞRISI
kobi_sirketkur e-02.pdf 1 07/11/14 11:11 C M Y CM MY CY CMY K
EDITOR_EKO_girisim_OCAK.qxp:Layout 1 1/8/15 2:20 PM Page 1 EDİTÖR Burcu Tuvay btuvay@ekonomist.com.tr Girişimciliği üniversiteler yükseltecek Girişimcilik kavramını son yıllarda geniş bir kesim konuşuyor, sorguluyor STK lara kamuya, özel sektörlerden üniversitelere kadar artık girişimcilik kültürünün yaygınlaşması için çeşitli etkinliklere imza atıldığını, bu konunun enine boyuna sorgulandığını ve tartışıldığını görüyoruz. Kuşkusuz girişimcilik kültürünün benimsenmesinde en büyük rollerden biri üniversitelere düşüyor. Artık üniversitelerin de girişimci kimlikleriyle ön plana çıkmaya başladığını görüyoruz. Çoğu üniversite girişimcilik konusunu bir ders olarak okutmasının yanı sıra, düzenledikleri ulusal ve uluslararası organizasyonlarda bu konuyu ana gündem maddesi haline getiriyorlar. Zira dünyadaki örneklerine bakarsak bizim henüz yolun oldukça başında olduğumuzu görüyoruz. Örneğin Sydney Üniversitesi nde girişimcilik dersleri sosyal girişimcilik, girişim ve yaratıcı endüstriler, girişimci yapılanma ve yenilenme, inovasyon ve özel girişim projeleri, uluslararası girişimcilik gibi çok geniş bir yelpazede yer alıyor. Üstelik hayırseverlikten uluslararası düzeyde girişimcilik fırsatlarının algılanmasına, film sektöründe girişimcilik olgusunun değerlendirilmesine kadar derinlemesine bir içerik söz konusu bu üniversitelerde Dünya üniversitelerinde lisans düzeyinde girişimcilik dersleri iktisadi ve idari programlarda yoğunlaşırken, mühendislik ve eczacılık gibi diğer programlarda da girişimcilikle ilgili dersler bulunuyor. Eczacılık fakültelerinde ilaç girişimciliği, seracılık bölümünde sera girişimciliği, finans bölümlerinde ise finans girişimciliği gibi spesifik alanlara yönelik dersler var. Georgia Institute of Technology, de mühendislik bölümünde verilen girişimcilik dersinde Girişimcilik ruhun bilim adamı mıdır? Yoksa mühendislik mi? ifadesinin sorgulanması bu konunun ne kadar önemli bir yer tuttuğunun göstergesi. Bu ay üniversitelerin girişimciler için yeni yılda ajandalarında neler olduğunu araştırdık. Kapak haberimizde okuyacağınız gibi girişimciler için oldukça güzel bir program hazırlamışlar Başta söylediğimiz gibi, bu ülkede iyi girişimlerin çıkmasını istiyorsak bunu yükseltecek olan üniversitelerdir Hepinize iyi bir ay geçirmeniz dileğiyle Ekonomist HAFTALIK EKONOM VE S YAS HABER DERG S YAYINCI Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş. İCRA KURULU BAŞKANI Mehmet Y. Yılmaz YAYIN DİREKTÖRÜ M. Rauf Ateş YAYIN YÖNETMENİ Talat Yeşiloğlu YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ (Sorumlu) Orhan Karaca HABER MÜDÜRÜ Mustafa Kemal Çolak GÖRSEL YÖNETMEN Özcan Çaycoşar EDİTÖRLER KOBİ GİRİŞİM Burcu Tuvay BORSA - FİNANS Talip Yılmaz MEDYA Fatoş Bozkuş DIŞ HABERLER Emrah Gürkan TEKNOLOJİ Gözde Yeniova HABER MERKEZİ Levent Gökmen, Özlem Bay, Mustafa Gündoğdu, Sibel Atik, Ayşegül Sakarya Pehlivan, Aram Ekin Duran MARKA MÜDÜRÜ Pınar Gürus SAYFA UYGULAMA Fatih Kubilay Tural GRAFİK Yaman Tetik FOTOĞRAFLAR Hüseyin S. Öngen, Gökhan Çelebi ARŞİV Nihal Yörükçü ANKARA TEMSİLCİSİ Erdal İpekeşen Tel: 0 312 207 00 71-207 00 95 ekonomist@doganburda.com YÖNETİM GENEL YAYIN KOORDİNATÖRÜ Yeşim Denizel İŞ GEN. VE PROJELER DİREKTÖRÜ (TÜZEL KİŞİ TEMSİLCİSİ) Ferit Özkaşıkçı SATIŞ DİREKTÖRÜ Orhan Taşkın FİNANS DİREKTÖRÜ Didem Kurucu ÜRETİM DİREKTÖRÜ Servet Kavasoğlu REKLAM GRUP BAŞKANI Viki Habif GRUP BAŞKAN YARDIMCISI Nil Ertan Aydemir SATIŞ MÜDÜRÜ Filiz Kavak - Ayşin Sarıkaya Selin Uğur - Yonca Gönen - Ebru Elçi Tel: 0 212 336 53 60 (3 hat) Faks: 0 212 336 53 90 REZERVASYON Tel: 0 212 336 53 00 / 57 / 59 Faks: 0 212 336 53 92 / 93 ANKARA REKLAM BÖLGE TEMSİLCİSİ Sezinur Balıkçıoğlu Tel: 0 312 207 00 72 / 73 HEDEF SAYFALAR Tel: 0 212 336 53 70 Faks: 0 212 336 53 91 BÖLGELER REKLAM MÜDÜRÜ Cengiz Güneş Tel: 0212 336 53 11 YÖNETİM YERİ Trump Towers Kule 2, Kat 21-24 34387 Şişli İstanbul Tel: 0 212 410 32 56 Faks: 0 212 410 32 55 BASKI Doğan Ofset Matbaacılık ve Yayıncılık AŞ Sanayi Mahallesi 1650.Sokak No:2 Doğan Medya Tesisleri Esenyurt/İstanbul Tel: 0 212 622 19 00 DAĞITIM Yaysat AŞ 0 212 622 22 22 YAYIN TÜRÜ Yerel, süreli, haftalık üyesidir. Ekonomist Dergisi Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş. tarafından T.C. yasalarına uygun olarak yayımlanmaktadır. Ekonomist Dergisiʼnin isim ve yayın hakkı Doğan Burda Dergi Yayıncılık ve Pazarlama A.Ş.ʼye aittir. Dergide yayımlanan yazı, fotoğraf, harita, illüstrasyon ve konuların her hakkı saklıdır. İzinsiz, kaynak gösterilerek dahi alıntı yapılamaz. DB OKUR HİZMETLERİ HATTI 0 212 478 0 300 okurhizmetleri@doganburda.com DB ABONE HİZMETLERİ HATTI Tel: (0 212) 478 0 300 Faks: (0 212) 410 35 12-13 abone@doganburda.com www.doganburda.com Pazar hariç hergün saat 08.00-20.00 arasında hizmet verilmektedir. 03
ICINDE_EKO_girisim_OCAK.qxp:Layout 1 1/8/15 2:22 PM Page 1 İÇİNDEKİLER Girişimci üniversiteler girişimci gençleri bekliyor TÜRKİYE NİN ÖNEMLİ ÜNİVERSİTELERİ 2015 YILINDA GEREK EĞİTİMLER GEREK YARIŞMALAR GEREKSE DE KULUÇKA MERKEZLERİYLE GİRİŞİMCİLİK KÜLTÜRÜNÜN YAYGINLAŞMASINDA ÖNEMLİ ROL OYNAYACAKLAR. KURULAN MELEK YATIRIM MERKEZLERİYLE YATIRIMCI VE GİRİŞİMCİLERİ BULUŞTURMAYA HAZIRLANAN ÜNİVERSİTELER, BİRÇOK ETKİNLİĞE DE EV SAHİPLİĞİ YAPACAKLAR. Biri finans diğer reklam sektöründe çalışan Sedef Dördüncü ve Deniz Derman, güçlerini birleştirip Juico yu kurdular. Ortaklar, juice cleanse yani meyve ve sebze suları karışımlarıyla detoks yapmak için özel ürünler imal edip, kapıya teslim servis yapıyorlar. Juco ile kısa sürede ünlenen yatırımcılar, İstanbul da ciddi bir büyüme içerisine girdiler. 5 E-ticaret Anadolu ya kayıyor 6 KOBİ Gündemi 10 KAPAK KONUSU Girişimci üniversiteler girişimci gençleri bekliyor 16 Narköy ile ekolojik turizm başlattı 18 Dünyayı duvar kağıdıyla kaplayacak 19 Tarıma 150 milyon dolar yatırdı 20 Meyve sebze suyunu herkese sevdirdiler 22 İTÜ Amerikan rüyasını yaşatacak 24 Çinli hamile kadınları giydirecek 26 Trakya da Bağ Rotası girişimi başlattı 28 Çocuklar için Oyun Kütüphanesi kuruyor 30 Altınçatı kuyumcuları tek çatıda toplanıyor 32 Ali Burak Dikmenoğlu: Girişimcilik ve inovasyon ekonomileri nasıl etkiliyor? 34 Doç. Dr. Volkan Demir: 2015 yılında beklentiler ve KOBİ ler 36 Yurtdışı fuar takvimi 37 Yurtiçi fuar takvimi 38 Yurtdışı mal talepleri 42 Vergi takvimi Türkiye de ekolojik otel girişimlerinin sayısı artıyor. Bu otellerden biri olan Kocaeli nin Kandıra ilçesinde yer alan Narköy, 100 dönüm arazi üzerinde 800 çeşit tohumuyla tüm yiyeceğini kendisi üretiyor. Gönüllülük esasına göre çalışan Narköy, Kandıra Belediyesi ile yaptığı işbirliğiyle Kandıra, Kefken, Kerpe bölgesini bir eko turizm alanına dönüştürmeyi hedefliyor. Kurduğu GeBe markasıyla hamile kadın giyim pazarında 12 mağazayla faaliyet gösteren ABT Tekstil in kurucusu Adnan Bulak, 2015 te iki yeni yatırım yapmaya hazırlanıyor. Jasmine markasıyla büyük beden pazarına girmeye hazırlanan Bulak, büyük bir Çinli grupla Çin pazarına girerek, 3 yıl içerisinde 65 mağaza açmayı hedefliyor. Yıllarca çocuk gelişimi ve eğitimi üzerine uzmanlık hizmeti veren Ayşim İncesulu, çocuklar için oyun alanlarının giderek azalmasından yola çıkarak Oyun Kütüphanesi kurdu. Haftanın değişik gün ve saatlerine yayılmış devam alternatifleri ve etkinlikleri ile her yaştan bebek ve çocuklara açık bir kütüphane olan Oyun Kütüphanesi, kadınlara özel franchising vererek şubeleşmeyi hedefliyor. 04
TSOFT_EKO_girisim_ARALIK copy.qxp:layout 1 1/8/15 2:24 PM Page 1 E-TİCARET Özlem Bay Yılmaz /obay@ekonomist.com.tr E-ticaret Anadolu ya kayıyor 2 binin üzerinde internet girişimcisine hizmet veren T-Soft, anahtar teslimi e-ticaret sitesi kuruyor. Bu pazarın yüzde 15-20 sine hakim olduklarını belirten T-Soft Kurucu Yöneticisi Ömer Arıkan, Hizmet verdiğimiz şirketler genel olarak büyük şehirler ağırlıklı. Anadolu nun ilgisinde de büyük artış var diyor. E - ticaret son yılların yükselen iş alanlarından. Yüksek kiralar, mağaza giderleri ve çalışan ücretleri nedeniyle ödeme sıkıntısı duyabileceğini düşünen pek çok küçük girişimci sanal mağazacılık yoluyla ticaret yapmayı tercih ediyor. E- ticaret yapmaya karar veren girişimcilerin ilk kapısını çaldığı yer ise yazılım şirketleri oluyor. T- Soft da bu şirketlerden biri. 2003 yılında bir grup bilgisayar mühendisi tarafından kurulan şirket, e-ticaret girişimcilerine anahtar teslim e-ticaret sitesi kuruyor. Şirket müşterilerine; yazılım, yayınlanma, güvenlik ve eğitim hizmetleri sunuyor. AR-GE çalışmalarını Yıldız Teknik Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi'nde yürüttüklerini belirten T- Soft Kurucu Yöneticisi Ömer Arıkan, İstanbul, İzmir ve Kahramanmaraş taki beş ofisimiz ve 45'in üzerinde çalışanımız var. 2 bin müşteriye hizmet veriyoruz. Bu da pazarın yüzde 15-20 sine tekabül ediyor. Portföyümüzde yer alan e- ticaret sitelerinin geçen yılki toplam ciroları 900 milyon lira diyor. 14 milyar TL lik pazar TÜBİSAD Bilişim Sanayicileri Derneği verilerine göre Türkiye de e ticaret hacmi 2013 yılı sonu itibariyle 13-14 milyar lira. Bu da Türkiye deki perakende satışın yüzde 1. 3 üne tekabül ediyor. İngiltere de ise bu oran yüzde 12. Türkiye hızlı büyüyen bir pazar ama hala Avrupa nın gerisinde. Her yıl e ticaret sektörünün yüzde 15-20 oranında büyüdüğünü söyleyen Arıkan, şunları anlatıyor: Hala birçok işletme e- ticareti yeni duyuyor, yeni giriyor. Henüz Pazar bizim dinamiklerimize göre oturmuş değil. İç piyasada çok hızlı bir büyüme var. Bunda akıllı cihazların kullanımının artmasının, genç nüfusun artmasının etkisi büyük. Bunlara paralel olarak e-ticaret canlanıyor. Diğer taraftan da AVM lerdeki yüksek kiralar ÖMER ARIKAN gibi maliyetler çok yüksek. E- ticaret ise çok düşük maliyetlerle yapılabiliyor. 3-5 bin lirası olan çok rahat bir e-ticaret sitesi açabiliyor. Tüketici E- ticarette 7 temel değişim 1. Tek çekimle alışveriş ağırlık kazandı. 2. Kişiye özel ürünler revaçta. 3. Kurumsal tedarik ürünleri internete kaydı. 4. Petshop lar da internetten satış yapıyor. 5. Özellikle el işi ürünler. e-ticaretle değer buluyor. 6. Çeyiz alışverişlerinin büyük kısmı internetten yapılıyor. 7. Azerbaycan daki e-ticaret firmaları Türk yazılım. firmalarını tercih ediyor. açısından bakarsak da büyük şehir insanlarının alışverişe ayıracağı vakit azaldı. Artık alışveriş bir iş olarak görülüyor. Bunu internetten halledip kalan vakti daha dolu geçirmek isteniyor. Yöresel ürün satıyorlar Türkiye de ambalaj ve lojistik sektörü çok gelişiyor. Bu da e- ticaretin önünü açıyor. Firmalar ürünleri gönderiyor, beğenilmediğinde tüketici iade edebiliyor ya da değiştirebiliyor. E-ticaretin tüketici için cazipleştiğini söyleyen Arıkan, E ticaret sitelerinin yoğunluğuna bakıldığında büyük şehirlerin ağırlığı söz konusu. Pazarın yüzde 70 80 ini büyük şehirler oluşturuyor. Ancak Anadolu nun da ilgisinde artış var. Örneğin Kahramanmaraş tan 10 şirkete hizmet sunuluyor. Anadolu da bir yöresel ürün kültürü var. Bu siteler sayesinde yerel ürünler tüm Türkiye ye satılabiliyor. Hemen hemen her şehirden yöresel ürün satan müşterimiz var. Doğuda 746 site var Hizmet verdikleri e- ticaret sitelerinin dağılımına bakıldığında Güneydoğu ve Doğu Anadolu da faaliyet gösterenlerin sayının 746 ya ulaştığına dikkat çeken Arıkan, bu illerdeki insanların ulaşamadıkları mağazalara ve ürünlere e- ticaret siteleri üzerinden ulaşabildiklerini söylüyor. Son dönemde Doğu ve Güneydoğu Anadolu faaliyet gösteren e-ticaret sitelerinde kapasite artışları olduğuna da vurgu yapan Arıkan, şunları ekliyor: Özellikle bölgeye has ürünler e-ticaret siteleri üzerinden pazarlanıyor. Örneğin, kayısı, bal, telkâri işleme sanatı ürünleri ve dokuma, Bitlis sabunu gibi ürünler başta geliyor. T- Soft olarak Türkiye nin 30 şehrini gezip e- ticareti anlattıklarını da belirten Arıkan, beş yıl öncesine kadar Anadolu da e-ticaret sitesi varlığının yok denecek kadar az olduğunu bugün ise her şehirde üç- beş sitenin faaliyet gösterdiğini ifade ediyor. E- ticaretin başladığı yıllarda elektronik ürün satışının ağırlıklı olduğuna dikkat çeken Arıkan, Son zamanlarda ise tekstil başı çekiyor. Kişisel aksesuarlar, kişiye özel hediyelik ürünlerin satışlarında artış söz konusu diyor. 05
PANO_4_EKO_girisim_OCAK.qxp:Layout 1 1/8/15 2:27 PM Page 1 KOBİ GÜNDEMİ En samimi e-ticaret sitesi Ambalajda büyüme hız kesmiyor Ambalaj Sanayicileri Derneği (ASD) 2014 yılının ilk 9 ayına ait ambalaj sektörü dış ticaret verilerini açıkladı. Ambalaj sektöründeki dış ticaret verilerini değerlendiren ASD Yönetim Kurulu Başkanı Sadettin Korkut, Türkiye ekonomisi üçüncü çeyrekte yüzde 1,7 büyüdü. Bu büyümeye ihracatın net katkısı 2 puan oldu. Biz de ambalaj sektörü temsilcileri olarak yılın ilk 9 ayında yaklaşık 225 milyon dolar dış ticaret fazlası verdik ve Türkiye ekonomisinin büyümesine pozitif katkı sağlamayı sürdürdük dedi. Sektör, 2014 ün ilk 9 ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre ihracatını yüzde 11 artırdı ve 2,97 milyar dolar seviyesine çıkardı. Ambalaj türlerine göre incelendiğinde toplam ithalatta plastik ambalajlar yüzde 52 pay ile ilk sırada yer alırken onu yüzde 37 ile kâğıt/karton ambalaj ithalatı takip etti. Ambalaj sektörü, en fazla ihracatı 228,4 milyon dolar ile Almanya ya yaptı. Almanya yı 198,8 milyon dolar ile İngiltere ve 188,5 milyon dolar ile Irak takip etti. Ambalaj sektöründeki dış ticaret verilerini değerlendiren Korkut, küresel ekonomide kırılganlıkların devam ettiğini vurguladı ve ambalaj sektörünün ana ihracat pazarı olan Avrupa ekonomisinde gelişmeleri yakından takip ettiklerini belirtti. hepsiburada.com, Türkiye nin en samimi e-ticaret sitesi oldu. 2011, 2012 ve 2013 yıllarında Türkiye nin en sevilen markası, 2013 yılında ise Yılın e-ticaret sitesi seçilen hepsiburada.com, IPSOS tarafından yapılan Türkiye nin En Samimi Markaları 2014 araştırmasında, e-ticaret kategorisinin Makine imalat sektörü, Makine Sanayi Sektör Platformu (MSSP) çatısı altındaki birlikteliğini federasyona dönüştürdü. Farklı makine alt sektörlerini temsil eden 14 dernek, Makina İmalat Sanayi Dernekleri Federasyonu nu (MAKFED) kurdu. Sektörel bütünleşmeyi hedefleyen, makine imalat sanayi ile ilgili tüm politika ve uygulamaların oluşmasında etkin rol üstlenmeyi amaçlayan MAKFED in ilk başkanı ise aynı zamanda zirvesinde yer aldı. Araştırma, Türkiye nin temsili 12 şehrinde, 15-60 yaş arasında bin 200 kişinin katılımıyla yapıldı. Hepsiburada.com Pazarlama Grup Başkanı Özgür Doğan, müşterilerle alışverişin ötesine geçen bir bağ kurmaya çalıştıklarını, ihtiyaç duydukları ürünleri, en iyi servis ve uygun fiyatlarla onlara sunduklarını belirterek, şunları söyledi: Türkiye de online alışverişin referans platformu olarak, tüketicilerin hayatına değer katmak için çalışıyoruz. Ayda 15 milyon ziyaretçiye 500 bin ürün çeşitliliği ile servis yapıyoruz. Bu yüksek trafiği doğru bir şekilde yönetmek için müşterilerimizin tüm yorumlarına ve taleplerine kulak veriyoruz. Makineden federasyon çıktı Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) ve Makine Tanıtım Grubu (MTG) Başkan Yardımcılığı görevlerini yürüten Kutlu Karavelioğlu oldu. MAKFED Başkanı Kutlu Karavelioğlu, Makine imalat sektörünün 14 derneği olarak 3 yıla yakın bir süredir altyapısını hazırladığımız federasyonumuzu kurmuş olduk. MAKFED, makina imalat ailesinin tepe örgütü olmak vasfıyla çok önemli bir sorumluluk taşıyacak. 06
PANO_4_EKO_girisim_OCAK.qxp:Layout 1 1/8/15 2:27 PM Page 2 KOBi Gündemi Ekolojik pazarlar büyüyor Kayseri Talas ve Kocasinan Belediyeleri, Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği, Kapadokya Organik Tarım Üreticileri Birliği Derneği ve Kayseri Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl Müdürlüğü işbirliği ile bir yıl ara ile açılan iki ekolojik pazar, üreticinin de tüketicinin de yüzünü güldürüyor. İki pazarda bu yıl toplam 190 bin kilogram sebze-meyve satıldı. Kayseri de şu Ankara Sanayici ve İşadamları Derneği (ASİAD) Başkanı Barış Aydın, Ankaralı girişimcilerin, son 10 yılda, patent, marka, faydalı model ve endüstriyel tasarım konularında 84 bin 892 başvuru yaptığını söyledi. Ekonomik büyümenin teknolojik gelişmişlik ve yenilikçi işadamlarıyla gerçekleşebileceğine işaret eden Barış Aydın Ankaralı sanayiciler olarak, patent, marka ve faydalı model başvurularında İstanbul dan sonra ikinci, endüstriyel tasarım başvurularında da beşinci sırada yer aldık. Öteden beri hep söylüyoruz, Ankara bir memur kenti değil Türkiye nin en önemli sanayi şehirlerinden biridir diye. Ankara nın ortaya koyduğu yenilikçi performans da bunun bir göstergesi olmuştur dedi. an ilgili proje kapsamında 75 üretici ile 2 bin 30 dekara çıkarılan alanda organik tarım üretimi yapılıyor. Pazarlara katılan 26 üreticiye bu sene Mersin den de bir üreticinin katılımı ile pazarda satışa sunulan ürün çeşitlerinde de çeşitlilik sağlanarak, 38 çeşidi buldu. 2013 te açılan Kocasinan Belediyesi Ekolojik Pazarı ile geçen temmuz ayında faaliyete geçen Talas Ekolojik Pazarı, sezonluk olarak hizmet veriyor. Ankaralı girişimcilerden rekor patent başvurusu Türk meleklerden İsviçre ye yatırım Dünya çapında web ve sosyal medya kaynaklı büyük veri analizi ve ölçümleme çözümleri geliştiren İsviçre çıkışlı girişim Faveeo, Türkiye'nin ilk melek yatırım organizasyonlarından Galata İş Melekleri (GBA) ve Fransa merkezli melek yatırım ağı Sophia Business Angels dan (SBA) toplam 800 bin Euro değerinde yatırım aldı. Şirket, 2014 ü yüzde 300 büyümeyle kapadı. Bilgiyi içgörüye dönüştürün sloganıyla yola çıkan Faveeo, internet sitelerinde, bloglarda ve sosyal medyada şirketler hakkında neler konuşulduğunu dinliyor, takip ediyor ve kök analizler ile çeşitli araçlar sayesinde müşteri algısını yönetme konusunda şirketlere yardımcı oluyor. Technologic Innovation Foundation of Canton de Vaud (FIT), Sophia Business Angels (SBA) ve GBA tarafından desteklenen Faveeo, çok küçük ölçekli işletmelerden (VSE) start up lara, küçük ve orta ölçekli firmalardan büyük şirketlere kadar kişiselleştirilmiş web ve sosyal medya takip araçları sunuyor. GBA yatırımcılarından Melih Ödemiş, yatırım kararıyla ilgili olarak şunları söylüyor: Kurulduğumuz günden bu yana Fransa'nın lider iş meleği derneklerinden Sophia Business Angels ile yakın bir ilişki içindeyiz. Bu sayede Türkiye'de yaptığımız yatırımların yanı sıra, dünya çapında başarı sağlayabileceğini düşündüğümüz Faveeo gibi şirketlere de yatırım yapma fırsatı yakalıyoruz. 07
PANO_4_EKO_girisim_OCAK.qxp:Layout 1 1/8/15 2:27 PM Page 3 KOBİ GÜNDEMİ Türkiye Belçika işdünyası savaş gemisinde buluştu Türk Belçika-Lüksemburg Ticaret Derneği, Belçika ve Türkiye arasındaki işbirliğini arttırmak amacıyla düzenlediği organizasyonlara bir yenisini daha ekledi. İstanbul Sarayburnu nda Belçika nın savaş gemisinde gerçekleşen ve çeşitli sektörlerden iki ülke işadamlarını bir araya getiren Networking Drink etkinliği büyük ilgi gördü. Açılış konuşmasını yapan İstanbul, Belçika Başkonsolosu Henri VANTIEGHEM in yanısıra Belçika nın 3 bölgesinin Ticaret ve Ekonomi Ataşelerinin de hazır bulunduğu etkinlikte katılımcılar, hem yeni iş ortaklıkları için fırsat yaratma imkanı, hem de Belçika Fırkateyni LEOPOLD 1 savaş gemisini gezme fırsatını buldular. Gecenin sonunda, Türk Belçika- Lüksemburg Ticaret Derneği Başkan Yardımcısı Tayfun YUMAK, iki ülke işdünyasını yeni işbirliklerine açmayı hedefleyen organizasyonların ileriki dönemlerde sayısını daha da artıracaklarını belirtti. Evlilik sektörü 10 milyar TL ye ulaştı Beyaz eşyadan mobilyaya, gelinlikten davetiyeye yaklaşık 22 farklı iş kolunu kapsayan evlilik sektörü, her yıl evlenen çiftlerin ve sektöre katılan yeni firma sayısının artması ile birlikte giderek büyüyen bir endüstri haline dönüştü. Ortalama 10 milyarlık bir hacme ulaşan evlilik sektöründe, her yıl birçok firma pastadan pay almak için rekabet ediyor. 16-18 Ocak 2015 tarihinde Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı nda bu yıl kapılarını 13 üncü kez açacak olan Evlilik Dünyası Fuarı evlenme sayılarının geçen yıla oranla yüzde 7,8 artmasıyla 60 bin çifti ağırlamayı hedefliyor. Fuar, 8 bin metrekare alanda, davetiyeden nikah şekerine, gelinlikten damatlığa, dekorasyondan mekana, pastadan fotoğrafa kadar pek çok ihtiyaca cevap vererek tam 160 firmayı bu yıl evlenecek çiftlerle buluşturmayı hedefliyor. Mobilyadan beyaz eşyaya, gelinlikten damatlığa, davetiyeden zücaciye kadar uzanan evlilik sektörü 20 den fazla farklı iş koluna talep doğuruyor. Bir ev kurmak için düğün alışverişi de hesaba katıldığında en az 40 bin TL gibi bir rakam ortaya çıkarken bu rakamın üst limiti ise sınır tanımıyor. TÜİK verilerine göre 2013 yılında evlenen çiftlerin sayısı 600 binin üzerinde. Bu sayının yaklaşık yüzde yirmisini İstanbul da evlenen çiftler oluşturuyor. Evlenme sayılarındaki artış ise önceki yıla oranla yüzde 7,8 olarak gerçekleşiyor. Fuarı bu yıl 13 üncü kez düzenleyecek olan Patika Fuarcılık Genel Müdürü Didem Cılga, 13 yıl önce bu Fuarı ilk kez düzenlediğimizde sektör oldukça küçüktü, ancak hedeflerimizi yüksek tutarak zaman içinde bu rakamlardan bahsedeceğimizi, katlanarak büyüyen ve ekonomide büyük rol edinecek bir organizasyon oluşturacağımızı planlayarak yolumuza devam ettik diyor. 08
PANO_4_EKO_girisim_OCAK.qxp:Layout 1 1/8/15 2:27 PM Page 4 KOBi Gündemi Nitelikli iş gücüne ihtiyaç var Türkiye nin 2023 yılında dünyanın en büyük 10 ekonomisi arasına girme hedefine ulaşılmasında Bilgi ve İletişim Teknolojileri önde gelen sektörler arasında yer alıyor. TÜİK istatistiklerine göre bilgi ve iletişim sektörü faaliyetleri 2014 yılı ikinci çeyreğinde cari fiyatlarla yüzde 8,8 lik artışla 8.415 milyon TL, sabit fiyatlarla yüzde 5,7 lik artışla 814 milyon TL lik büyüklüğe ulaştı. 2023 yılında GSYİH nın 2 trilyon dolar olması hedeflenirken, Bilgi ve İletişim Teknolojileri (BİT) payının ise yüzde 8 lik oranla 160 milyar dolarlık büyüklüğe ulaşması bekleniyor. Türkiye de, çoğu KOBİ niteliğinde olan bin 600 ün üzerinde firmanın faaliyet gösterdiği sektörde yaşanan sorunlar incelendiğinde ilk sırada nitelikli iş gücü açığı yüzde 61 ile dikkati çekiyor. 2014 yılı verilerine göre sektörde çalışan sayısının 215 bini aştığı tahmin ediliyor. Sektördeki büyümeyle birlikte nitelikli elemana duyulan ihtiyaç da her geçen gün artıyor. Sektördeki yazılım geliştiricilerin yaklaşık yüzde 47 sinin İstanbul da, yüzde 33 ünün ise Ankara da çalıştığı görülüyor. Vizyon Arge Proje Geliştirme Mühendisi Sibel Kocakuş Şengün; Sektörde başarılı ve kalıcı olmanın ilk şartının nitelikli ve sürdürülebilir iş gücüne bağlı olduğunun farkındayız. Hem firmamızın ihtiyaç duyduğu nitelikli eleman ihtiyacını karşılamak, hem de nitelikli iş gücünün yetişmesini sağlamak amacıyla Vizyon Akademi Programımız kapsamında farklı çalışma modelleri ile üniversitelerle iş birlikleri geliştiriyoruz. İstanbul Teknopark ta yer alan firmamızda çalıştığımız proje konularında yüksek lisans ve doktora öğrencilerinin tez çalışmalarına destek verirken, sunduğumuz staj imkanları ile de uygulamalı eğitime destek veriyoruz diyor. İspanyol tasarımcılardan işbirliği arayışı Bu yıl üçüncü kez düzenlenen ve İspanyol tasarımcılarla Türk firmaları bir araya getirmeyi amaçlayan İspanya dan Türkiye ye tasarım etkinliği Hilton İstanbul Bosphorus ta start aldı. İspanya Ticaret ve Yatırım Ajansı (ICEX) ve İspanya Büyükelçiliği Ekonomi ve Ticaret Ataşeliği İstanbul Ofisi işbirliğinde düzenlenen etkinlik, Türk firmalarına, endüstriyel tasarım, ürün tasarımı, kurumsal kimlik tasarımı ile yenilikçi ürün tasarımı danışmanlığı konularında faaliyet gösteren, İspanya`nın önde gelen ödüllü firmaları ile yakından tanışma ve işbirliği fırsatları sunmayı hedefledi. Türk şirketlerle ortak projelere imza atmak için İstanbul a gelen, Red Dot, If, Good Design, IDSA, Delta gibi ödüllere sahip olan dünyaca ünlü İspanyol tasarım firmaları Crous Calegaro, Magma Design, Mormedi, Stimulo Design, Tiscar Design firma sunumlarını gerçekleştirdi. Avrupa Melek Yatırım Fonu ilk kez İstanbul daydı Avrupa Melek Yatırım Ticaret Örgütü (EBAN), Avrupa da ilk kez organize edilen Avrupa Melek Yatırım Forumu nu TBAA Melek Yatırımcılar Derneği, Borsa İstanbul ev sahipliğinde Shangri La Bosphorus Hotel ve İstanbul Teknik Üniversitesi Teknoparkı nda düzenledi. Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Dr. M. İbrahim Turhan, Türkiye nin girişimcilik konusunda büyük bir potansiyeli bulunduğunu belirterek, bu potansiyeli hayata geçirerek ülkeyi start up lar için bölgesel bir merkez olarak konumlandırmayı amaçladıklarını belirtti. İstanbul Finans Merkezi projesi kapsamında erken dönem yatırım ve melek yatırımcılar konusuna Hükümetin büyük önem verdiğini belirten Turhan, bu tür yatırımlar için önemli vergi indirimleri ve mali yardımlar sağladığını söyledi. Küresel Girişimcilik Raporu na göre; erken aşama KOBİ lerin önümüzdeki 5 yıl içinde en az 5 kişi istihdam etme beklentisi oranında ise Türkiye nin, yüzde 60 ile ilk sırada yer aldığını kaydeden Turhan, Borsa İstanbul olarak Özel Pazar adını verdiğimiz yeni bir girişimi başlattık. Özel Pazar, WEB tabanlı ve üyelik esasına dayalı bir yapı. Yatırımcılar ve girişimciler birbirlerini bu dijital platform üzerinden bulabilecekler. Özel Pazar da start up şirketleri yani yeni girişimler ile yükselen girişimler doğrudan doğruya yatırımcılar ile buluşacaklar ve finansman imkanlarına kavuşacaklar diye konuştu. 09
KAPAK_KONUSU_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 1/8/15 2:29 PM Page 1 KAPAK KONUSU Burcu Tuvay / btuvay@ekonomist.com.tr Girişimci üniversiteler girişimci gençleri bekliyor 10
KAPAK_KONUSU_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 1/8/15 2:29 PM Page 2 TÜRKİYE NİN ÖNEMLİ ÜNİVERSİTELERİ 2015 YILINDA GEREK EĞİTİMLER GEREK YARIŞMALAR GEREKSE DE KULUÇKA MERKEZLERİYLE GİRİŞİMCİLİK KÜLTÜRÜNÜN YAYGINLAŞMASINDA ÖNEMLİ ROL OYNAYACAKLAR. KURULAN MELEK YATIRIM MERKEZLERİYLE YATIRIMCI VE GİRİŞİMCİLERİ BULUŞTURMAYA HAZIRLANAN ÜNİVERSİTELER, BİRÇOK ETKİNLİĞE DE EV SAHİPLİĞİ YAPACAKLAR. Ekonominin genel dengesini sürdürebilir kılmak, mevcut işsizlik sorununa çözüm üretmek ve bütçe açıklarını azaltmak gibi noktalarda girişimcilik oldukça büyük önem taşıyor. Zira bahsettiğimiz sorunların çözümüne girişimciliğin katkısı yadsınamaz bir gerçek. Bu düşünceden yola çıkan ABD ve AB ülkeleri girişimcilik eğitimini en stratejik konulardan biri haline getirmesini bildi. Ve dolayısı ile geri dönüşlerini de fazlası ile alıyor. Dünyada girişimcilik eğitimine bakıldığında, ABD nin ilk sırada olduğunu görüyoruz. Girişimcilik ile ilgili Amerika da ilk eğitim 1947 yılında Harvard Business School da verilmeye başlandı. Bu konudaki ilk akademik programlar ise 1960 lı yıllarda başladı ve giderek yaygınlaştı. Bugün ABD de birçok üniversitede lisans veya yüksek lisans düzeyinde girişimcilik dersleri veriliyor. Dünya üniversitelerinde girişimcilik eğitiminin yüksek lisans ve doktora programlarında ağırlıklı olduğu, küreselleşmeden, krizlere, rekabet teorilerinden, iş ve ürün geliştirme stratejilerine, nano teknoloji ve girişimcilik olmak üzere çok zengin güncel bir içeriğe sahip olduğu ifade ediliyor. Türkiye bu anlamda yolun başında olsa da artık birkaç yıla kadar iddialı girişimci üniversiteler çıkaracağa benziyor. Zira birçok üniversitenin ajandasında girişimcilik önemli bir yer tutmaya başladı. Üniversitelerin 2015 yılı programlarında gerek dersler, gerek verecekleri girişimcilik eğitimleri gerekse de düzenleyecekleri yarışmalar, girişimcilik kültürünün oluşmasında önemli bir yer tutacak. Üniversitelerin 2015 yılı girişimcilik ajandalarını araştırdık. Kuluçka merkezini genişletiyor Örneğin Boğaziçi Üniversitesi tarafından kurulan BUBA, 2015 yılında başlangıç aşamasındaki girişimcilere yönelik, altı farklı modülden oluşan toplam 12 saatlik bir eğitim programı düzenleyecek. Buna ek olarak, yüksek teknoloji (high-tech) ürün üreten portföy girişimleri, ileri düzeyde AR-GE yapmaları ve teknolojilerini ticarileştirmeleri için Silikon Vadisi'ne 2'şer aylık programlar dahilinde gönderecek. Altı modülden oluşan girişimci eğitimlerin tamamının mayıs ayı içerisinde yapılması planlanıyor. İlkini 2014 yılının Kasım ayında düzenledikleri girişimci eğitimlerine kapasitenin üzerinde talep geldiğini söyleyen BUBA Koordinatörü Cem Ener, her modülde ortalama 110 kişilik bir katılım olduğunu ifade ediyor. Mayıs ayında da katılımın benzer seviyede En girişimci üniversiteler TÜBİTAK ın ilk kez 2012 de hazırladığı Girişimci ve Yenilikçi Üniversite Endeksi ile her yıl Türkiye nin en girişimci ve yenilikçi 50 üniversitesi belirleniyor. 2014 yılı endeksi, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık tarafından açıklandı. Buna göre ilk üç sırada Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sabancı Üniversitesi ve Boğaziçi Üniversitesi yer aldı. Listede yer alan ilk 10 üniversite şöyle: 1. Orta Doğu Teknik Üniversitesi 2. Sabancı Üniversitesi 3. Boğaziçi Üniversitesi 4. Bilkent Üniversitesi 5. Koç Üniversitesi 6. Özyeğin Üniversitesi 7. İstanbul Teknik Üniversitesi 8. TOBB ETÜ 9. İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü 10. Selçuk Üniversitesi olacağını öngördüklerini belirten Ener, BUBA'nın girişimci eğitimleri ücretsizdir ve katılmak isteyen herkese açıktır. Açılan kontenjanın üzerinde bir başvuru gelmesi halinde Boğaziçi Üniversitesi öğrencilerine ve mezunlarına öncelik tanınacak diyor. Boğaziçi Üniversitesi olarak Borsa İstanbul'un içerisinde Finans Teknopark'ı kurduklarını kaydeden Ener, finansal teknolojiler alanında çalışacak olan girişimleri buraya davet edeceklerini bildiriyor. Ener, Aynı zamanda, Boğaziçi Üniversitesi içerisinde yer alan kuluçka merkezi şu anda yüzde 100 dolulukla girişimcilere hizmet veriyor, alanın genişletilmesi ve daha çok sayıda girişimciye hizmet vermesi için çalışmalarımız devam ediyor şeklinde konuşuyor. 150 girişimciye ulaşacak Bu yıl 4 üncü kez kimyadan elektroniğe, bilişimden biyogenetiğe tüm sektörlerden teknoloji tabanlı girişimciler ile yola çıkacak İTÜ Çekirdek, dünyanın gelişen teknolojileri sıralamasında ilk sırada yer alan bulut bilişim kategorisi ve bu sene ilk kez özel kategori olarak otomotiv sektöründeki girişimleri desteklemeye hazırlanıyor. Teknoloji tabanlı girişimcilik söz konusu olduğunda, girişimciler çoğunlukla mühendislik alanlarından geliyor. İTÜ Çekirdek te girişimcilerin her zaman erişebilecekleri beş uzmanlık alanındaki danışmanlar, girişimcilere destek olmak ve alanlarında yol göstermek için hep hazır oluyor. (hukuk, patent, Ar-Ge fonları, yeminli mali müşavirlik ve iş modeli gelişimi) 150 den fazla mentör ve CEO lar, uzmanlar, danışmanlar tarafından verilen 150 saatlik verilen eğitimler kapsamında, İTÜ Çekirdek girişimcileri farklı bilgi, uzmanlık ve bakış açılarından faydalanarak, projelerini çok daha ileriye taşıyabiliyorlar. Başvcuru almaya başladıklarını söyleyen İTÜ ARI Teknokent Genel Müdürü Kenan Çolpan, 13 Mart 2015 tarihinde baş- 11
KAPAK_KONUSU_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 1/8/15 2:29 PM Page 3 KAPAK KONUSU Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere: Girişimcilere sadece sermaye değil, tecrübe de aktaracağız Garanti Bankası olarak, girişimcileri ülke ve dünya ekonomisindeki gelişmeler hakkında, düzenli olarak bilgilendiriyor; fikirlerini verimli, şeffaf ve sürdürülebilir bir yapı içerisinde hayata geçirmeleri için yönlendirmede bulunuyoruz. Bu kapsamda birçok çalışma yürütüyoruz, bunlardan sonuncusu Boğaziçi Üniversitesi Melek Yatırımcılık Platformu yla (BUBA) birlikte yürüttüğümüz, girişimlerin hayata geçirilmesini hızlandıracak Garanti Partners Platformu Ocak ayında hizmete sunacağımız Garanti Partners ta, yatırım alma ve büyüme potansiyeli olan her ölçekten ve sektörden erken aşama girişimlerin, KOBİ lerin ve büyüyen girişimlerin desteklenmesini, projelere ivme kazandırılmasını hedefliyoruz. Türkiye de bir bankayla üniversiteyi buluşturan ilk ve tek girişimcilik platformu olan Garanti Partners, Boğaziçi Üniversitesi nin bilgi birikimi ve bankamızın desteğiyle, girişimcilere sadece sermayenin değil tecrübenin de aktarılmasını sağlayacak. Girişimcilerin ihtiyaç duyduğu mentorluk ve finansman desteğine ulaşmasını sağlayacak oluşumdan, banka müşterisi olsun ya da olmasın, seçim sürecinden başarıyla geçen girişimciler faydalanabilecek. Öte yandan Boğaziçi Üniversitesi Mezunlar Derneği (BÜMED) tarafından hayata geçirilen BUMED Business Angels (BUBA), melek yatırımcıların oluşturduğu yatırımcı ağı sayesinde, genç girişimcilere destek vermeyi amaçlıyor. Melek yatırımcılarla girişimcileri bir araya getirecek olan BUBA, aynı zamanda girişimcilere yatırımcıların bilgi ve tecrübe birikiminden faydalanma ve finansal destek bulma fırsatı sunuyor. vurucu sürecinin sona ereceğini, nisan ayının ilk haftası itibari ile eğitimlerin başlayacağını ifade ediyor. Geçtiğimiz iki yıl boyunca İTÜ Çekirdek e seçilerek ödül veya ofis almış olan 13 girişim olduğuna dikkat çeken Çolpan, şu bilgileri veriyor: Bunlardan 11 tanesi halen aktif olarak girişimleri üzerinde çalışmaya devam ediyor. 11 girişimden 10 tanesi şirketleşmiş durumda ve 11 incisi ise şirket kurmadan buluşu lisanslama modeli ile çalışmalarına devam ediyor. Yani bugüne kadar ödül alan girişimlerden sadece 2 tanesinin projelerini hayata geçirmekten vazgeçtiğini söyleyebiliriz. 2015 yılında 60 girişim 150 girişimciye ulaşmayı hedefliyoruz. Türkiye deki ve dünya genelindeki bütün üniversitelerin öğrencileri, yüksek lisans ve doktora öğrencileri de İTÜ Çekirdek e projeleriyle başvurabilirler. Hayalindeki projeyi gerçekleştirmeyi kafasına koyan ve teknoloji tabanlı inovatif fikirleri olan tüm genç girişimci adaylarına kapımız sonuna kadar açık. Amacımız genç nesillerin girişimciliği bir kariyer olarak seçebilmeleri ve ilerledikleri yolda onların başarılı teknoloji firmaları olmalarına destek olabilmek. Fuarları ziyaret edecek 2015 yılında kuluçka firmaları başta olmak üzere iş geliştirme ve uluslararasılaşma faaliyetlerine ağırlık vermeyi planlayan Cyberpark, düzenlediği eğitimleri planlarken firmaların ihtiyaçları doğrultusunda hareket ediyor. Analizler, birebir ziyaretler ve anketler gerçekleştirerek firmaların talepleri doğrultusunda girişimcilik, yazılım satış, pazarlama, fikri mülkiyet hakları, teknoloji trans- CANAN ÇAKMAKÇI feri gibi konulardaki eğitimlere yöneliyor. Ayrıca yılda iki kez iş planı yazma eğitimleri düzenliyor. Eğitimler yıl boyu, sürekli olarak devam ediyor. Uygulamalı Teknoloji Ticarileştirme Programı (UTTP) yılın 4 üncü çeyreğinde, onun on-line versiyonu olan BO- OTCAMP Turkey 2015 (http://bootcampturkey2015.ttgv.org.tr) ise şubat ayında başlayacak. Cyberpark Genel Müdürü Canan Çakmakçı, firmaların yerli pazarlarda sıkış- PROF DR. MURAT ÖZGÖREN 12
KAPAK_KONUSU_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 1/8/15 2:29 PM Page 4 malarını önleyecek, dış pazarlara açılabilmelerini sağlayacak yeni mekanizmaları da tasarladıklarını söylüyor ve şu örnekleri veriyor: 100 saatlik eğitimden oluşan, gerçek projelerin ticarileştirilmesi üzerine çalışılan, teknoloji değerleme, pazarlama, lisanslama vb. konularda toplam 12 modülü kapsayan bir sertifikalı eğitim programı olan Uygulamalı Teknoloji Ticarileştirme Programı olan UTTP yi 2015 yılında 3 üncü defa gerçekleştireceğiz. Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı işbirliğinde 2013 ve 2014 yılında 2 nci defa düzenlenen bu sertifika programında 20 girişim, 60 teknoloji transfer uzmanı tarafından ticarileştirme analizlerine tabi tutuldu. Ayrıca, 26 üyesi ile 2014 yılında faaliyete geçen Cyberpark Bil-TEL Kümesi faaliyetlerine bütün hızıyla devam ediyor. Bil-TEL Kümesi kapsamındaki üyelerimize de dış ticaret ve kapasite kazandırma faaliyetleri, ihracat odaklı ziyaretler, fuarlar gerçekleştirmeye devam ediyoruz. Sadece son 2 ayda üyelerimizle birlikte Dubai ve Azerbaycan ziyaretleri düzenledik. 2015 te CEBIT Hannover ve Etiyopya ziyaretleri sırada. UTTP, BOOTCAMP ve Bil-TEL Küme eğitimleri ve yeni tasarladığımız ve 2015 te devreye girecek Cyberpak Hızlandırıcı programı CAP ile 200 e yakın girişimciyi desteklemiş olacağız. KUTLU KAZANCI Sağlık için hızlandırıcı proje Dokuz Eylül Üniversitesi kapsamında faaliyet gösteren DEPARK Teknoloji Geliştirme Bölgesi A.Ş, girişimcilik konularına farklı noktalardan destek olacak projeler ve eğitimler düzenliyor. 2015 yılında CoffeTalks başlığında, kuluçkalar ile yeni girişimcilere kısa ve hedef odaklı interaktif etkileşim toplantıları gerçekleştirilecek. Girişimcilik ekosistemine inovatif ve AR-GE tabanlı projelerle katılmaya aday girişimci fikirlerin olgunlaştırılarak şirketleşmesine dair konaklamalı ve sektörel profesyonellerin desteği ile yürütülen yaz dönemi çalışmaları yapılacak. 156 saatlik TÜ- BİTAK destekli DEGA Girişimcilik eğitimleri düzenlenecek. Bunun yanı sıra girişimciler için mentör ve danışmanların önerdiği eğitim programları, üçer aylık dönemlerde duyurularak girişimcilerle buluşturulacak. Eğitimler yılın dört dönemi için planlanıyor. Bunlardan ABD-Ecoland Institute işbirliği ile gerçekleştirilecek olan 20 Haziran 5 Temmuz 2015 SEK-İZ Critical Thinking and Entrepreneurship Programme öne çıkan eğitimlerden sadece birisi olacak. Geçtiğimiz bir yılı aşkın sürede ulaşılan 800'ü aşkın girişimci adayı sayısının bu yılı bini aşacağını söyleyen DEPARK Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Murat Özgören, Bioİzmir projesi ile one-stop-shop olarak adlandırılabilecek, fikirden hastanın başucuna bir sağlık sektörü hızlandırıcı projesi son aşamalarına ulaşmış durumda. Uzun yıllar ve yüksek maliyetler alan sağlık tabanlı girişimcilik ve AR-GE çalışmalarının Bioİzmir projesi kapsamında İzmir için önemli bir katalizör olacağı inancındayız diyor. Silikon Vadisi ne gidecek Sabancı Üniversitesi ise Sosyal Yatırım Programı ve Girişimci Geliştirme Programı na bu yıl da devam edecek. Ayrıca SUCOOL Ön Kuluçka Merkezi teknoloji ve yenilik içeren erken aşama girişimlere destek verecek. Bunların dışında uluslararası düzeyde ve iş dünyası ile henüz duyurulmayan yeni işbirlikleri olduğunu söyleyen Sabancı Üniversitesi Girişimcilik Kurulu Direktörü Kutlu Kazancı, Özellikle SUCOOL (Start-up Company League) Ön Kuluçka Merkezi miz seçtiği girişimcilere yıl boyunca destek verecek. Şubat ayı başında girişimci akıl ve girişimcilik serüveni, pazar ve müşteriler, değer önerisi, çözüm ve ürün, fiyatlandırma ve gelir modeli gibi ana başlıklı eğitimlerimiz başlayacak. Ardından bire bir mentörlük ile iş geliştirme desteğimiz devam edecek ve 2015 yazında, seçilen girişimciler MIT deki girişimcilik programına veya Silikon Vadisi turuna katılacak diyor. Sosyal Yatırım Programı nın mayıs ve ekim aylarında, Girişimci Geliştirme Programı nın kasım ayında olması planlanıyor. Şubat ayı itibari ile ise SUCOOL Ön Kuluçka Merkezi eğitim programına başlanacak. Geçtiğimiz yıl J.P. Morgan sponsorluğundaki Sosyal Yatırım Programı nda 60 sosyal girişimciye ve 30 sosyal yatırımcıya eğitim verdiklerini ifade eden Kazancı, bu yıla ilişkin olarak şunları söylüyor: Girişimci Geliştirme Programı nda ise 50 KOBİ eğitimlerimizden faydalandı. 2015 yılında da bu programlar için planlarımız bu şekilde. Ek olarak, 10 ile 15 arası proje ekibinin de 2015 yılında ön kuluçka desteklerinden faydalanacağını öngörüyoruz. SUCOOL Ön Kuluçka Merkezi için Sabancı Üniversitesi öğrencileri, araştırma görevlileri ve mezunlarının yer aldığı ekipler önceliklidir ancak dışarıdan başvurulara da açık. İlk yıl verilecek destek için girişimcilerden ücret talep edilmez. SUCOOL, kurulacak limited şirkete yüzde 3'lük sermaye yatırarak ortak olur. Ortaklık sonrası bir sene ücretsiz destek vermeye devam edilir. Sonrasında destek almaya devam etmek isteyen firmalar ufak bir hizmet bedeli karşılığı destek almaya devam edebilir. 10 bin girişimciye dokunacak Bahçeşehir Üniversitesi (BAU)'nun dikkat çeken yönlerinden bir tanesi CO-OP markalı dersleri Bu derslerde, CO-OP partnerleri kendi yetkin oldukları alanlarda kredili, sertifikalı dersler veriyor. 2015 yılında da girişimci lisans öğrencilerine yönelik markalı dersler düzenlemeyi hedefleyen BAU, TÜGİAD ile 4 akademik yıldır yürütülen TÜGİAD Entrepreneurship and Business Planning markalı dersinin beşincisini de açacak. Dünyanın en iyi hızlandırma programı seçilen Startupbootcamp ile de markalı ders açılacak. Startupbootcamp İstanbul Kurucu Ortağı / CO-OP Direktörü Ömer Yücel, BAU Teknoloji Transfer Ofisi'nin bir modülü de şirketleşme modülüdür. BAU TTO ile birlikte projeler yürütülmeye devam edilecek diyor. Dünyanın birçok farklı noktasında programları bulunan 13
KAPAK_KONUSU_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 1/8/15 2:29 PM Page 5 KAPAK KONUSU öğrenciyi merkeze alan fiziksel bir oluşum. idlab içerisindeki faaliyetler bahar dönemi itibarıyla başlayacak. Faaliyetler arasında panel, atölye ve ders içerisinde faydalı olabilecek muhtelif mentor çalışmaları yer alacak. idlab, fikri olan veya projesini geliştirme sürecinde fikir desteğine ihtiyacı olan ekipleri destekliyor. ÖMER YÜCEL İHSAN ELGİN DOÇ. DR. MEHMET KABASAKAL ve dünyanın en büyük girişimci hızlandırma programı olan Startupbootcamp, Türkiye, Ortadoğu ve Kuzey Afrika bölgelerinin merkezi olarak Bahçeşehir Üniversitesi nde açıldı. İstanbul da girişimcileri ve yatırımcıları yeni modellerle bir araya getiren Startupbootcamp, İstanbul'un ikinci programı da bu yıl duyurulacak. Geçen yıl ilk kez açılan programa 400'ün üzerinde başvuru alınan programda üç ay süren hızlandırma programı sonucunda gerçekleştirilen Demo Day'de birçok ulusal ve uluslararası yatırımcı yer aldı. Yüce, 2015 yılında gerçekleştirilecek etkinliklere ilişkin şu bilgileri veriyor: 15 Mart ta Google ile birlikte DevFestWoman uluslararası etkinliği organize edilecek. Tüm konuşmacıların kadın olduğu bu etkinlikte geçen yıl 800 katılımcı yeraldı. 4 Nisan da Marketing Talks etkinliğimiz yapılacak.23 Mayıs ta mobil uygulama konusunda etkinliğimiz mevcut. Startupbootcamp İstanbul'un ikinci hızlandırma programı Haziran-Ağustos 2015 arasında 3 ay sürecek. Bu hızlandırma programında yer alan etkinliklere geçen yıl olduğu gibi tüm girişimciler katılabilecek. Şubat ayında ilk kez Google ile birlikte ilk kez tüm katılımcıların kadın olduğu Developer Hackathon organize edilecek. Hem proje, hem eğitim, hem de etkinliklerimiz ile 10 binden fazla ulusal ve uluslararası girişimcinin yararlanmasını hedefliyoruz. STK lara özel kuluçka merkezi Bilgi Üniversitesi, 2009 yılından bu yana düzenlediği BİLGİ Genç Sosyal Girişimci Ödülleri ne 2015 yılında da devam edecek. Bilgi tarafından yürütülen ve International Youth Foundation (Uluslararası Gençlik Vakfı), Sylvan/Laureate Foundation (Sylvan/Laureate Vakfı) işbirliği ile hayata geçirilen BİLGİ Genç Sosyal Girişimci Ödülleri 2015 ajandası programın web sitesinde çok yakında tüm detayları ile yayınlanacak. 2009 yılından bu yana toplamda 50 finalist BİLGİ Genç Sosyal Girişimci Ödülleri kapsamında ödül almaya hak kazandı. Başvuru kabul döneminin 2015 yılı Nisan ayında başlaması için çalışmalar devam ediyor. Bunun yanı sıra Bilgi Sosyal Kuluçka Merkezi 8 Aralık 2014 tarihinde santralistanbul Kampüsü nde kuruldu. Merkez, kar amacı gütmeyen, hak temelli bir perspektif ile çalışan sivil toplum girişimleri ve kuruluşlarının yeni ve kar amacı gütmeyen çalışmalarına destek sağlamaya yönelik olarak çalışıyor. Ocak 2015 tarihinden itibaren 10 ay boyunca 13 sivil toplum kuruluşu ve girişimi Bilgi Sosyal Kuluçka Merkezi nden hizmet alacak. Ayrıca 4 sivil toplum kuruluşuna da hukuki ve fon bulma desteği verilecek. Bunun dışında tüm sene içinde yetenek geliştirici ve sivil toplumun daha kavramsal açıdan tartışılmasına yönelik düzenlenecek atölyelere 100 den fazla STK nın katılması bekleniyor. Ayrıca idlab (Innovation & Dream Lab), inovasyon ve hayal kelimelerinin kısaltmasından oluşan, İstanbul Bilgi Üniversitesi içerisinde Mühendislik Fakültesi'nde konumlandırdığı ve İş Modeli Yarışması düzenleyecek En girişimci üniversitelerden biri olan Özyeğin Üniversitesi, 2015 te tam zamanlı girişimcilerle beraber, girişimine daha kısıtlı zaman ayırabilecek olan beyaz yakalı girişimcilere de fırsat yaratmayı planlıyor. Bu sayede sadece tam zamanlı girişimcilerin değil aynı zamanda beyaz yakalı girişimcilerin de Girişim Fabrikası nın eğitimlerinden ve mentorluğundan faydalanacağı, startup süreçlerini deneyimleyecekleri girişimcilik eğitimlerine başlanacak. Eğitimler her ayın ilk haftası düzenli olarak yapılacak. Hızlandırma Programı nın 2015 senesi içinde 6 defa açılacağını belirten Girişim Fabrikası Kurucu Direktörü İhsan Elgin, bu yıla ilişkin şunları söylüyor: Yalın Yeni Girişim Eğitimi, ilk eğitime 5-6 Şubat tarihinde başlıyoruz ve her ay bir kere bu eğitimi vermeyi planlıyoruz. Kurumiçi Girişimcilik Eğitimleri firmalardan gelen talepler doğrultusunda planlanıyor. Kurumlarında bu tip programı hayata geçirmek isteyen inovasyon yöneticileri, ürün yöneticilerinin ortak katılımına açık eğitimimiz 26-27 Mart, 11-12 Haziran, 5-6 14
KAPAK_KONUSU_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 1/8/15 2:29 PM Page 6 Kasım tarihlerinde gerçekleşecek. Hızlandırma programımıza bu yıl içinde 80 girişimin yani ortalama 200 kurucu ortağın katılımını hedefliyoruz.yalın Yeni Girişim eğitimlerimize 130 katılımcı bekliyoruz. Kurumiçi Girişimcilik eğitimlerimizde 15 farklı şirketten 25 katılımcıyer alacak. Bunun yanı sıra bu yıl ilk kez gerçekleştirilecek olan, üniversitenin Girişimcilik Kulübü nün organize ettiği Gülden Yılmaz, Ali Sabancı ve Hüsnü Özyeğin'in jüriliğini yapacağı, sadece üniversite öğrencilerinin katılımına açık olan İş Modeli Yarışması düzenlenecek. Mevcut iş planı yarışmalarından farklı olarak, henüz çözülmemiş bir probleme/ihtiyaca yönelik öğrenme odaklı deneylerle ilerlemiş girişimlerinin ödüllendirileceği bu yarışmanın eğitim ve mentorluğunu Girişim Fabrikası sağlayacak. SELAHATTİN GÖNÜLATEŞ Yenilikçilik Girişimcilik Destek Programı Okan Üniversitesi içerisine Girişimcilik Merkezi ve Muhammed Yunus Sosyal Girişimcilik Merkezi kurulmuştu. Üniversitenin araştırma ve proje geliştirme direktörlüğü, araştırma projeleri geliştirmek ve sonuçlarını ticarileştirme amacı ile bir teknoloji transfer ofisi olarak hizmet veriyor. Ayrıca, üniversite içinde bir kuluçka merkezi de oluşturuldu. Kredili olarak alınabilen girişimcilik dersi 2015 bahar döneminde açılacak. Ayrıca, Türkiye nin YÖK tanımlı ilk Sosyal Girişimcilik merkezini açıp, Nobel ödüllü Prof. Muhammed Yunus un da kadrosunda bulunduğu Sosyal Girişimcilik ders ve vaka çalışmalarını yürüten üniversite, bu dersi akademik yılda her iki dönem de yayıyor. Bunun yanı sıra Avrupa Birliği Projesi olan SOGLA ile her yıl ocak ayında Sosyal Girişimcilik kampı düzenleyen üniversite, dokuz gün süren bu kampta Türkiye deki tüm üniversite öğrencilerinin başvurularına açık 13 eğitmen ve paydaşla birlikte sürdürüyor. Okan Üniversitesi Rektör Danışmanı ve Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mehmet Kabasakal, TÜBİTAK 1601 Yenilik ve Girişimcilik Alanlarında Kapasite Artırılmasına Yönelik Destek Programı doğrultusunda üniversitelerin, girişimcilik alanında Sertifika Programları başlatmasını ve yürütmesini teşvik edecek bir çağrı yaptı. Okan Üniversitesi, Yenilikçilik Girişimcilik Destek Programı na seçilen 14 üniversiteden biri oldu diyor. İki dönem sürecek 135 saatlik programa her dönem en çok 40 öğrenci ve öğretim elemanı seçilerek alınıyor. 2016 yılının şubat ayına kadar sürecek projenin son dönemi gelecek ay başlayacak. Her sertifika dönemi sonunda, uygulama dersi ile birkaç projenin kuluçka merkezine alınması amaçlanıyor. İkinci yazılım kümesi oluşturuyor Erciyes Teknopark, bugüne kadar kurmuş olduğu Teknoloji Transfer Ofisi ile çok sayıda etkinliğe imza attı. 2015 yılı içerisinde de yapılan etkinliklere hızla devam edilecek. Bu kapsamda proje yazma, proje hazırlama, girişimcilik, AR-GE destekleri, patent vb konularda onlarca seminer ve bilgi günü düzenlenecek. Ayrıca 2014 yılında 6 ncısı düzenlenen Proje Park Proje Pazarı etkinliği 2015 yılında tekrar düzenlenecek. Erciyes Teknopark A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı Selahattin Gönülateş, Yine 2015 yılında Erciyes Üniversitesi Mühendislik Fakültesi öğrencileri arasında Yenilikçi Projeler yarışması düzenliyoruz. Sera programı 2015 yılında yeni girişimci takımlarına açılacak, 10 takımın daha sera programına dahil olmasını bekliyoruz. Sera programı kapsamında ise muhasebe, finansman, pazarlama, dış ticaret, etkili iletişim teknikleri gibi çok sayıda programa has eğitimler sunuyoruz diyor. Eğitimlere 2015 yılında binin üzerinde katılım bekleniyor. Eğitimler genel katılıma açık yapılıyor. Fakat katılımcıların daha fazla faydalanabilmesi için konu ile doğrudan ilgili olmaları tercih ediliyor. Gönülateş, teknoparka yönelik olarak ise şu bilgileri veriyor: 2014 yılında faaliyetlerine başladığımız ETTOSOFT yazılım kümesi projesi faaliyetlerini arttırarak 2015 de de devam ettirecek. İkinci bir küme oluşturma çalışmalarına da başladık. Son olarak Erciyes Teknopark Avrupa Birliği COSME programı kapsamında Avrupa İşletmeler Ağı projesine 2015-2020 yılları için dahil oldu ve Kayseri, Yozgat, Sivas illeri için yetkili tek temsilci konumunda bulunuyor. 2015 yılında bu alanda da ciddi çalışmalar gerçekleştireceğiz. Girişimcilik akademisi kuracak ODTÜ ve ODTÜ Teknokent teki girişimcilik faaliyetlerini tek bir çatıda toplamak amacıyla 2012 yılında ODTÜ Girişimcilik ve İnovasyon Platformu (GİP) kuruldu. Birçok eğitim, mentorluk, networking faaliyetleri bu platform bünyesinde yapılıyor. ODTÜ de girişimciler için yapılan faaliyetler arasında öncelikli olarak eğitimler yer alıyor. Birisi lisans ve lisansüstü işletme bölümü öğrencilerine diğeri işletme bölümü dışındaki ODTÜ öğrencilerine yönelik iki adet KOSGEB Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi akrediteli girişimcilik dersinin yanı sıra, TÜBİTAK 1601 Sertifika Programı kapsamında ODTÜ lisans, yüksek lisans, doktora seviyesindeki öğrencilere, araştırma görevlilerine ve öğretim üyelerine yönelik 150 saatlik girişimcilik eğitimi düzenleniyor. ODTÜ Kurumsal Gelişim, Girişimcilik Direktörü İlknur İlkyaz Gül, önümüzdeki dönem daha fazla ODTÜ lüye ulaşmak ve üniversite içerisindeki bilgi birikimini girişimcilik yoluyla ticarileştirmek amacıyla, Girişimcilik Akademisi ni kuracaklarını söylüyor. ODTÜ de diğer üniversite öğrenci ve mezunlarının da başvurabildiği ve bir ön kuluçka programı niteliğinde olan Yeni Fikirler Yeni İşler Yarışması düzenleniyor. Girişimcilere 100 bin TL girişim sermayesi ve ofis altyapı desteğinin yanı sıra, eğitim, mentorluk ve iş geliştirme, Amerika kampı gibi destekler sunuluyor. 15
NAR_EKO_girisim_OCAK.qxp:Layout 1 1/8/15 2:31 PM Page 1 TURİZM Burcu Tuvay /btuvay@ekonomist.com.tr Narköy ile ekolojik turizm başlattı Türkiye de ekolojik otel girişimlerinin sayısı artıyor. Bu otellerden biri olan Kocaeli nin Kandıra ilçesinde yer alan Narköy, 100 dönüm arazi üzerinde 800 çeşit tohumuyla tüm yiyeceğini kendisi üretiyor. Gönüllülük esasına göre çalışan Narköy, Kandıra Belediyesi ile yaptığı işbirliğiyle Kandıra, Kefken, Kerpe bölgesini bir eko turizm alanına dönüştürmeyi hedefliyor. Dünyada ekolojik oteller yeni bir turizm modeli olarak dikkat çekiyor. Kocaeli Kandıra da yer alan Narköy de, alanında Türkiye'de ekolojik hizmet veren bir ekolojik otel Narköy, dünyadaki örneklerinin Türkiye'deki muadili olan bir sürdürülebilir turizm merkezi. İngiltere, Amerika, Avusturya, Venezuela gibi dünyanın farklı noktalarından ekolojik yaşam gönüllüsü gençlerin gelip kaldığı ve organik yaşama destek vermek için konaklama ve yemek karşılığı dönemsel olarak çalıştığı bir yerleşke denilebilir Narköy için. Gıdasının yüzde 90 ına yakınını kendi üretiyor. Ekolojik mimari ile yaratılan Narköy, tüm dünyadan çeşitli ekolojik yaşam dernekleri aracılığıyla konuk kabul ediyor. Ata tohumlarının bir arada olduğu 800'den fazla tohumun bulunduğu bir tohum bankası da mevcut. Narköy ün kurucusu Ozan Kuşçu, NAR Eğitim ve Danışmanlık ın yönetici ortağı. İş hayatına 1996 yılında Monitor Company isimli danışmanlık firmasında araştırma asistanı olarak başlayan, 1997 yılında Garanti Bankası na MT grubuyla ticari portföy yetkilisi olarak devam eden Kuşçu, daha sonra annesi Nardane Kuşçu nun kurduğu NAR NLP ismiyle pedagojik danışmanlık ve aile danışmanlığı veren şirkete geçti. Daha kurumsal bir kimlik kazanan şirket, NAR Eğitim ve Danışmanlık adını aldı. NAR bugün 22 danışmanıyla, senede 2 bin 500 günün üzerinde eğitim veriyor ve Türkiye nin önde gelen firmalarına uygulamaya dönük danışmanlık veriyor. Ayrıca kendi içerisinden Türkiye nin ilk eko-turizmeğitim konsepti olan Narköy ve mobil uygulamalar geliştiren Nartek şirketlerini çıkardı. OZAN KUŞCU 800 çeşit tohum Narköy için ailemizin ortak hayali diyebiliriz diyor Kuşçu... Zira aynı zamanda bir emekli sınıf öğretmeni olan annesinin, organik, ekolojik çiftlik hayalinin gerçeğe dönüşmesi de denilebilir Narköy için Ozan Kuşçu nun hayalinde de deneyimsel öğrenmeyi hedefleyen bir eko-eğitim tesisini kurmak olunca Narköy bu iki hayalin birleşmesiyle ortaya çıkmış NAR, Ozan Kuşçu nun eşi, annesi, babası ve kardeşi tarafından yönetilen bir aile işletmesi... Biz Narköy ü NAR ı kurduğumuz değer ve prensiplerin bir tezahürü olarak hayal ettik. Basit, sade, gerçek, derin, ekolojik, sürdürülebilir, hesap verebilen, bü- tüncül, lokal kültürü destekleyen bir yapı olsun istedik diyen Kuşçu, bugün 100 dönüm arazi üzerinde 800 çeşit atalık tohumdan organik üretim yapılan, atları, inekleri, koyun, keçi, köpek, kedileri ile bir organik tarım çiftliği oluşturduklarını ifade ediyor. Tohumlar Kuşçu nun annesi Nardane Kuşçu tarafından toplanıyor. Hibrit tohumlarla tamamen ithalata bağımlı hale gelindiğine ve GDO lu tohumların insan DNA sına ne yaptığını henüz tam olarak bilinmediğine dikkat çeken Kuşçu, Annemin çabasının kıymetini, bence önümüzdeki 10 yıllarda çok daha iyi anlayacağız şeklinde konuşuyor. 16
NAR_EKO_girisim_OCAK.qxp:Layout 1 1/8/15 2:31 PM Page 2 Sürdürülebilir kültür Narköy de damdaki yağmur suyu bile geri dönüştürülüyor. Güneş enerjisinden enerjisini kendisi üretiyor. Tüm gıda çiftlikten sağlanıyor. Kuşçu Narköy ü Bina ve orman içinde derslikleri olan, hep beraber çalınıp söylenen, atölyeler yapılan bir eko-otel olarak tanımlıyor Bir eğitim yerleşkesi olarak da anılıyor Narköy. Ozan Kuşçu, birçok farklı eğitmenin kendi eğitimlerini, atölyelerini Narköy e taşıdığını ifade ediyor. Klasik bakışla rakibimiz olması gereken bu dostlar Narköy ü bizden çok sahipleniyorlar. Aslında Narköy bize 21 inci yüzyılın ekoiş modellerinin başarılı olabileceğini, geleceğin aslında burada olduğunu gösteriyor diyen Kuşçu, şu bilgileri veriyor: Başta daha çok kurumsal organizasyonlara ev sahipliği yapan Narköy, bu kurumlardaki dostlarımızın ilgisi ile ailelerin tercih ettiği bir ekoturizm tesisi de oldu. Burada çocuklar, gençler, çiftler, aileler permakültür (sürdürülebilir kültür) prensiplerini, organik tarımla ekip, biçmeyi, kendi bahçesini yapmayı, ormanı okumayı ve daha bir çok prensibi sadece öğrenmiyor, aynı zamanda şehirdeki hayatlarına taşıyorlar. Burada geçirdikleri zaman sonrası kendi arazilerini alıp organik tarım yapmaya başlayan ve destek verdiğimiz dostlarımız da oldu. Restoranlara ürün sağlıyor 800 çeşit tohumdan yüzlerce çeşit ürününün üretildiği Narköy de sadece domateste 60 civarında çeşit bulunuyor. Kuşçu, İstanbul un bazı önemli restoranlarını da ürün tedarik ettiklerini belirtiyor. Gönüllülük esasına göre çalıştıklarını vurgulayan Kuşçu, Bizim burada bir gönüllü konseptimiz var. Dünyanın gönlü güzel birçok genci gelip burada bizimle kalıyor, bize yardım ediyor ve öğreniyor. Şimdiye kadar dünyanın her kıtasından ziyaretçimiz oldu. Biz henüz turizm anlamında yurt dışına hedefli bir aksiyon almadık ama buna rağmen geçen sene Suudi Arabistan dan bir aile bizi internetten bulmuş ve gelip bir hafta kaldılar diyor. Butik SPA kuracak Kurumsal organizasyonlar da dahil olmak üzere 2014 yılında Narköy, 2 bin kişiyi ağırlamış. Narköy de standart ve süit odalar dışında ailelerin hizmetine sunulan ev, yurt ve konak diye ayrı binalar bulunuyor. Toplam 50 kişilik konaklama kapasitesine sahip Narköy de 20 kişiye istihdam sağlanıyor. 2014 ü eğitim ve danışmanlık şirketiyle birlikte 5 milyon TL ciro ile tamamladıklarını ifade eden Kuşçu, Burada 1 yıllık bir tesis olarak Narköy ün payı 500 bin TL civarında. Önümüzdeki yıl Narköy cirosu 1 milyon TL yi geçecek diyor. 2015 yılında çeşitli projelerinin olacağını vurgulayan Kuşçu, sözlerine şöyle devam ediyor: Narköy de bu yıl yağmur sularından bir ekolojik yüzme göleti, beş element konsepti üzerine kurulan butik bir SPA ve birçok amaçlı salon yapmak istiyoruz. Şu an Kandıra Belediyesi ile beraber Kandıra turizm konseptini çalışıyoruz. Belediye başkanımız çok vizyoner ve istekli bu anlamda. Önümüzdeki yıllarda Narköy le başlayan ama çok ötesine geçecek bir ölçekte Kandıra, Kerpe, Kefken bölgesinin eko-turizm, deneyim turizmi anlamında çok önemli bir merkez olacağını düşünüyorum. Bizim şu an en önemli hedefimiz bildiklerimizi yörenin gelişimi için paylaşmak. Ayrıca personelimiz vasıtasıyla artık yöredeki köylerimiz de organik tarım yapmaya başladı ki bu çok sevindirici bir gelişme. 17
WALL_1_EKO_girisim_OCAK.qxp:Layout 1 1/8/15 2:32 PM Page 1 GİRİŞİM Ayşegül Sakarya Pehlivan / asakarya@ekonomist.com.tr Dünyayı duvar kağıdıyla kaplayacak Mobilya ve dekorasyon endüstrisinde çeşitli markaların satışını ve temsilciliğini yaparken üretici olmaya karar veren ve dijital baskı teknolojisine yatırım yapan Sedat Balioğlu, Wallogy ve HipoMOOD markalarıyla hem iç pazarda, hem yurtdışında rekabet edecek. SEDAT BALİOĞLU Yurtdışına açılacak Balioğlu, 2015 yılı içinde dünyadaki büyük oyuncuları ve alıcıları bir araya getiren sektörün önemli yurtdışı fuarlarına katılarak Wallogy markasını yurtdışına açmayı planlıyor. Balioğlu, hali hazırda Kanada, ABD, Hollanda, Danimarka, Yunanistan, Suudi Arabistan, Kuveyt, İran gibi ülkelerle görüşmeler yaptıklarını söylüyor. Şirket yurtiçinde bayilik sistemiyle büyüyor. Beş aylık dönemde 10 bayii hedeflerken bu sayının 20 ye ulaştığını söyleyen Balioğlu, tüm illerde bir yetkili satıcı açmayı hedeflediklerini söylüyor. Türkiye nin lokomotif sektörlerinden biri olan konut, oluşturduğu ekosistemle pek çok yeni girişimin ortaya çıkmasını sağlıyor. Günümüz koşullarında konut talebinin artması ve kentsel dönüşüm projeleri nedeniyle gelecek 25 yıl içerisinde yaklaşık 7 milyon konutun yeniden yapılacak olması irili ufaklı pek çok girişimcinin bu alana yatırım yapmasına neden oluyor. Base Dekor un kurucusu Sedat Balioğlu da pazardaki potansiyeli fark ederek yatırıma soyunan girişimcilerden biri. 2003 yılında orman ürünleri ve mobilya endüstrisinde Türkiye de üretilmeyen kağıt, mürekkep gibi bazı özel malzemelerin satışını yapmak üzere Base Dekor u kuran Sedat Balioğlu, hem ürün çeşidi, hem de faaliyet alanını genişleterek bu sektörde büyüdü. 2011 yılında ise üretim yapma fikri şekillenmeye başladı Balioğlu nun kafasında. Araştırma sürecinin ardından dijital baskı teknolojilerine odaklanmaya karar verdi. Tasarıma öncelik verdi Bu alanda yatırım yapan girişimci ilk başta dijital baskılı dekor kağıdı üzerine odaklanırken, kısa bir süre içerisinde tasarım ekibinin de bünyesinde olmasının verdiği avantaj ile hızlı bir şekilde duvar kağıdı ve diğer dekorasyon ürünleri olan yastık, tepsi, lamba kafası gibi ürünleri de üretmeye başladı. Böylece uzun yıllardır mobilya ve dekorasyon endüstrisinde edindiği deneyimini dijital baskı teknolojisiyle birleştirerek duvar kağıdı markası Wallogy ve HipoMOOD u oluşturdu. Kuruluş sürecinde çok ciddi bir AR- GE çalışması yaptıklarını söyleyen Balioğlu, Ancak günün sonunda şunu gördük ki, bizi ileriye taşıyacak olan şey malzeme değil tasarım- dı. Hem Türkiye de hem de dünyada duvar kağıdının yeniden trend olması da bizi cesaretlendirdi. Sonuç olarak yaratıcılığımız ile üreticiliğimizi birleştirip bunu bir ürün olarak yapma kararımız sonucu Wallogy ve HipoMOOD markası ortaya çıktı diyor. 6 milyon dolar yatırım yaptı 2015 in ikinci çeyreğine kadar bu işe toplam yatırımı 6 milyon dolara ulaşacak olan Balioğlu, duvar kağıdı dışında iç mekanda mobilya ve dekorasyonda kullanılabilecek olan çok sayıda ürünü üretebilecek kapasitede bir tesise sahip olduklarını vurguluyor. Bugün beş ayrı ticari marka altında üretimlerini sürdüren şirket, duvar kağıdı pazarına odaklanmayı planlıyor. Yıllık 1 milyon metrekare duvar kağıdı üretebilecek kapasiteye sahip olan şirketin hedefi üç yıl içerisinde üç milyon metrekare duvar kağıdı üretip/satabilen bir marka olabilmek. 18
YONCA_1_EKO_girisim_ARALIK.qxp:Layout 1 1/8/15 2:34 PM Page 1 TARIM Burcu Tuvay / btuvay@ekonomist.com.tr Tarıma 150 milyon dolar yatırdı Yonca Hayvancılık hayvancılığın bilimsel metotlarla geliştirilmesi ve tarımla entegrasyonu sağlayarak ürünlerden katma değeri yüksek maksimum verim elde edilmesi için Tarımsal Hayvancılık Modeli ni Lüleburgaz'da hayata geçirdi. 2007 yılında kurulan Yonca Hayvancılık, Türkiye'de bir ilke imza atarak 150 milyon dolarlık yatırımla Tarımsal Kümelenme Modeli'ni hayata geçirdi. Tarımsal Kümelenme Modeli'nde tarım ve hayvancılığın tüm ihtisas alanlarını tek çatı altında toplayarak entegre eden ve geniş kapsamlı bir ekonomik ölçek yaratan Yonca Ciro hedefi 124 milyon Projenin 2015 birinci etabında 124 milyon TL yıllık ciro hedefleyen Yonca Hayvancılık, projenin 2018 ikinci etabında 300 milyon TL yatırımla yıllık 302 milyon ciro gerçekleştirmeyi amaçlıyor. Akdağ, projenin ikinci etabında ise hedeflerini şöyle anlatıyor: 12 bin damızlık süt sığırı, 11 bin 400 adet yıllık buzağı üretimi, yıllık 145 bin ton mısır silajı kapasitesi, yıllık 38 bin ton yonca kuru otu kapasitesi, yıllık 15.5 ton buğday sapı kapasitesi, yıllık 70 bin ton konsantre yem kullanma kapasitesi, günlük 288 ton süt üretimi, yıllık 200 bin ton karma yem üretim kapasitesi, yıllık 360 bin ton organik gübre üretimi, yıllık 400 ton buzağı maması kullanım kapasitesi, yıllık 5 bin 500 adet damızlık gebe düve üretimi, 24 bin 960 MWh/a ısı enerjisi üretimi ve 400 personel istihdamı ile rekor bir üretim hedefliyoruz. Yonca Hayvancılık, Lüleburgaz da 150 milyon dolarlık yatırımla Tarımsal Kümelenme Modeli'ni hayata geçirdi. Hayvancılığın tüm ihtisas alanlarını tek çatı altında toplayarak entegre eden kuruluş, 2018 itibariyle 20 bin dekar alanda tarımsal üretime ve 20 bin büyükbaş hayvana ulaşmayı hedefliyor. Hayvancılık, 2018 yılı DURSUN AKDAĞ itibariyle 20 bin dekar alanda tarımsal üretim ve 20 bin büyükbaş hayvan hedefiyle dev bir üretime doğru ilerliyor. Yonca Hayvancılık, Türkiye'de hayvancılık sektörü için örnek bir model olan Tarımsal Kümelenme Modeli ile hayvancılıkta dışa bağımlılığı azaltmanın yanı sıra üretim gücü ve kalitesiyle uluslararası pazarlara açılmayı da hedefliyor. Yonca Hayvancılık Yönetim Kurulu Başkanı Dursun Akdağ, gelişmiş ülkelerle kıyaslandığında Türkiye'de hayvancılık sektörünün kat edeceği çok mesafe olduğunu, hayvancılık sektörünün mevcut haliyle dünyaya açılması ve ihracat gerçekleştirebilmesinin mümkün olmadığını belirtiyor. Akdağ, hayata geçirdikleri Yonca Hayvancılık ile bu tabloyu tersine çevirebilecek bir modeli kurguladıklarına vurguluyor. 20 bin dekar üretim alanı hedefliyor Tarımsal Kümelenme Modeli'nin Türkiye'de bir ilk olduğunu kaydeden Akdağ, Yonca Hayvancılık olarak farklarının ihtisaslaşma olduğunu belirtiyor. Akdağ, hayvancılık sahasındaki gelişimin büyük ölçekli yatırım projelerinin yaygınlaşması ile sağlanabileceğini dile getiriyor. Yonca Hayvancılık'ın son derece önemli ilkleri gerçekleştirdiğini kaydeden Akdağ, Türkiye'nin ilk sağım protokolü ile ilk buzağı protokolünü yaptıklarını, tarımda ise damla sulama sistemini kurduklarını altını çiziyor. İhtisaslaşmada ulaştıkları aşamanın Türkiye'nin çok ilerisinde olduğuna değinen Akdağ, 6 milyon büyükbaş hayvanı yönetebilecek bir sisteme sahip olduklarını belirtiyor. Yonca Hayvancılık ın 10 büyük tarım ve hayvancılık çiftliği, 10 çiftlikten gelen düveleri yetiştiren düve yetiştirme merkezi, 10 çiftliğin yem ihtiyacını karşılayan yem hazırlama merkezi, et üretimi gerçekleştiren besi merkezi, çiftliklerin tüm enerji ve gübre ihtiyacını karşılamak üzere kurulmakta olan biyogaz tesisi, tarım işletmesi Selva Tarım ve serası bulunuyor. Yonca Hayvancılık, 2018 yılı itibariyle 20 bin dekar alanda tarımsal üretim ve 24 bin büyükbaş hayvana ulaşmayı hedefliyor. 19
JUICO_EKO_girisim_OCAK.qxp:Layout 1 1/8/15 2:36 PM Page 1 KADIN GİRİŞİMİCİ Ayşegül Sakarya Pehlivan /asakarya@ekonomist.com.tr Meyve sebze suyunu herkese sevdirdiler Biri finans diğer reklam sektöründe çalışan Sedef Dördüncü ve Deniz Derman, güçlerini birleştirip Juico yu kurdular. Ortaklar, juice cleanse yani meyve ve sebze suları karışımlarıyla detoks yapmak için özel ürünler imal edip, kapıya teslim servis yapıyorlar. Juico ile kısa sürede ünlenen yatırımcılar, İstanbul da ciddi bir büyüme içerisine girdiler. Trafik, bitmek bilmeyen mesai saatleri, düzensiz öğünler, sağlıksız besinler derken günümüz metropol insanı için sağlığını korumak giderek zorlaşıyor. Pek çok kişi kendini daha sağlıklı hissetmek, ideal kilosunu korumak için çözüm arayışında. Sedef Dördüncü de ABD de Ernst & Young da çalışırken ofiste geçirdiği uzun saatler ve dışarıda yenen yemekler nedeniyle sağlığıyla ilgili sıkıntılar yaşayan pek çok beyaz yakalıdan biriydi. Taki Amerika da çok popüler olan juice cleanse yani meyve ve sebze suları karışımlarıyla detoks yöntemi ile tanışana kadar Belli bir süre boyunca katı yiyecek tüketmeyerek sindirim sistemini dinlendirmeyi, vücudun bu sayede toksinlerden arınmaya ve yeniden yapılanmaya odaklanmasını sağlamayı amaçlayan yöntemin pozitif etkilerini gören Dördüncü, bu sistemi Türkiye ye getirmeye karar verdi. SEDEF DÖRDÜNCÜ - DENİZ DERMAN Üretime mutfaktan başladılar Önce vücudun işleyişi, besin ve beslenme üzerindeki bilgisini artırmak amacıyla Beslenme Danışmanlığı Sertifikası (Certified Nutritional Consultant) alan Sedef Dördüncü, 2013 te Türkiye ye kesin dönüş yaparken, yaşam ve beslenme tarzı ne olursa olsun herkesin kolaylıkla gündelik hayatına sokabileceği bir juice cleanse markasını İstanbul da yaratmaya karar verdi. 2013 yılının mart ayında Türkiye ye dönerek pazar araştırması yapmaya başladı. Kendisi finans konusunda deneyimli olduğu için bir büyüğünün tavsiyesi üzerine pazarlama konusunda uzman bir ortak bulmaya karar verdi. Bu sırada uzun yıllardır Sütaş ta pazarlama, Dupont da satış ve son ola- 20