КЫРГЫЗ-ТҮРК МАНАС УНИВЕРСИТЕТИ КИТЕПКАНА ЖАНА ИШ КАГАЗДАРЫ БАШКАРМАЛЫГЫ Келечек колубузда... Gelecek Elimizde KIRGIZİSTAN-TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ KÜTÜPHANE VE DOKÜMANTASYON DAİRESİ BAŞKANLIĞI Lisans ve Önlisans Öğrencilerin Kitap Okuma Analizi (2010-2011 yıllarına göre karşılaştırma) HAZIRLAYAN Maksatbek INAKBEKOV Kütüphane ve Dokümantasyon Dairesi Başkanı 1 ŞUBAT 2012
Önsöz Kütüphane ve Dokümantasyon Dairesi Başkanlığı tarafından son iki yıl için (2010-2011) Lisans ve Önlisans Öğrencilerin Kitap Okuma Analizi yapılmıştır. Analiz kütüphanemiz tarafından kullanılmakta olan otomasyon programın üzerindeki Ödünç verme modülünün Ödünç verilmiş kitap sayısının istatistiklerine dayanarak, 14 Birimin (Fakülte ve Yüksek okul) ve onlara bağlı olan 43 Bölümün üzerinde yürütülmüştür. Genel olarak 2010 yılında Lisans ve Önlisans Öğrencilerine 48 283 adet kitap, 2011 yılında ise 47 735 adet kitap ödünç verildiği tespit edilmiştir. Analizin birinci bölümünde Abone olduğumuz Elektronik veritabanların kullanım bilgileri ve Ödünç verilmiş kitap sayısı ile Öğrencilerin Fakülte/YO na, Bölümüne göre dağlım incelendi. Bu bilgiler yıllara göre karşılaştırıldı. Sonunda 2011 yılında en çok kitap okuyan Öğrencilerin listesi sunuldu. İkinci bölümde Ödünç verilmiş kitap sayısı ve Öğrenci sayısına göre Okuma Oranı çıkartıldı. Öğrenci sayıları için Üniversitemizin Öğrenci İşleri Dairesi Başkanlığından alınan bilgiler kullanıldı (2010 yılı için - 10.01.2011 tarihine göre, 2011 yılı için - 03.01.2012 tarihine göre sayılar). Okuma Oranı Kütüphanecilik alanında kullanılmakta olan üsüllere göre çıkartılmıştır (Okuma oran = Ödünç verilmiş kitap sayısı / Öğrenci ve ya okuyucu sayısı). Oran sonuçları yıllara göre karşılaştırıldı. Analizin üçüncü bölümünde Öğrenciler tarafından Okunmuş Kitapların Konusuna, Diline ve Edebi Kitapların Türüne (Janr) Göre analiz yapıldı. Ödünç verilmiş bütün kitaplar Konusuna, Diline göre ayrılarak incelendi. Bunun dışında Ödünç verilmiş kitapların arasından Edebi kitaplar seçilip, Türüne (Janrına) göre ayrılarak incelendi. Sonuçlar yıllara göre karşılaştırıldı. Dördüncü kısımda ise 2010-2011 yıllarına ait Genel Oran Bilgileri (Genel Okuma Oranı, Devam Oranı, Koleksiyon Kullanım Oranı, Materyal Dağlım Oranı) çıkarıldı. Oranlar sadece Lisans ve Önlisans öğrencilere ait bilgilerden alınmadan, genel olarak, kütüphanemizin bütün kullanım istatistik bilgileri alınarak yapıldı. Oran Bilgileri Kütüphanecilik alanında kullanılmakta olan üsüllere göre çıkartılmıştır. Sonuçlar yıllara göre karşılaştırıldı. 2
İçindekiler Önsöz 2 Analiz 1: Ödünç verilmiş Kitap sayısı ile Öğrencilerin Fakülte/YO ve Bölümüne göre analiz 4 Analiz 2: Ödünç verilmiş kitap sayısı ve Öğrenci sayısına göre Okuma Oranı 9 Analiz 3: Öğrenciler tarafından Okunmuş Kitapların Konusuna, Diline ve Edebi Kitapların Türüne (Janr) Göre Analiz. 12 Analiz 4: 2010-2011 yıllarına ait Genel Oran Bilgileri (Genel Okuma Oranı, Devam Oranı, Koleksiyon Kullanım Oranı, Materyal Dağlım Oranı) 17 3
analiz Analiz 1: Ödünç verilmiş Kitap sayısı ile Öğrencilerin Fakülte/YO ve Bölümüne göre A) Lisans ve Önlisans Öğrencilerine ödünç verilmiş kitap sayısı 2011 yılında, 2010 yılına göre 584 kitaba azaldığı tespit edilmiştir. Bu azalmalar genel olarak aşağıdaki sebepler ile açıklanabilir: 1. Salon içinde kullanılan kitap sayısının artması (Öğrencilerin kitapları ödünç almadan salon içinde kullanmaları). Örnek, 2010 yılında salon içinde kullanılan kitap sayısı 298 607 iken, 2011 yılında 448 591 adete artmıştır; 2. Elektronik veritabanları ve kitap sayısının artması. Örnek, 2010 yılında 13 adet elektronik veritabana aboneliğimiz varken, 2011 yılında 20 adete abonelik yaptık. EBSCO Host veritabanının kullanımı 2010 yılında tarama sayısı 2850 adet, tam metin indirmeleri 417 adet iken, 2011 yılında tarama sayısı 7034 adet, tam metin indirmeleri 736 adete çıkmıştır. Diyagram 1: EBCKO Host 2010-2011 yıllarına göre dağlımı (Tarama sayısı) 4
Diyagram 2: EBCKO Host 2010-2011 yıllarına göre dağlımı (İndirilmiş Makale sayısı) B) Lisans ve Önlisans Öğrencilerin Kitap Okuma Analizi Fakülte/YO göre dağılımında, 2011 yılında 7 Birimin lisans öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığının azaldığı, 6 Biriminki ise arttığı tespit edilmiştir. 1 birimin (İlahiyat fakültesi) yeni açıldığı için, analizin bu kısmına katılmamıştır. Tablo 1: Okunmuş kitap sayısının 2010-2011 yıllarındaki Birimine göre dağılımı Fakülte / YO Fakülte/YO göre 2010 yılında Ödünç alınmış toplam kitap sayısı Fakülte/YO göre 2011 yılında Ödünç alınmış toplam kitap sayısı 1 Edebiyat Fakültesi 10269 9755 2 İİBF 9327 8618 3 Turizm ve Otelcilik YO 5680 5221 4 İletişim Fakültesi 4140 4790 5 Mühendislik Fakültesi 4637 4721 6 Meslek Yüksekokulu 3494 3055 7 Fen Fakültesi 2658 2963 8 Yabancı Diller YO 3025 2653 9 Ziraat Fakültesi 2468 2071 10 Veteriner Fakültesi 589 1203 11 Konservatuar YO 923 989 12 Beden Eğitim ve Spor YO 709 803 13 Güzel Sanatlar Fakültesi 364 761 14 İlahiyat Fakültesi 0 132 5
Diyagram 3: Okunmuş kitap sayısının 2010-2011 yıllarındaki Birimine göre dağılımı C) Lisans ve Önlisans Öğrencilerin Kitap Okuma Analizi Bölümüne göre dağlımında tersince artışlar tespit edildi. 19 bölümde azalma varken, kalan 24 bölümde artışlar olduğu ortaya çıktı. 2010 yılında En Çok kitap okuyan Bölüm Edebiyat Fakültesi Türkoloji Bölümü 3857 adet kitap, En Az kitap okuyan Meslek Yüksek Okulu Motor Teknisyenliği Bölümü 86 kitap olarak tespit edilmiştir. 2011 yılında ise En Çok kitap okuyan Bölüm tekrar Edebiyat Fakültesi Türkoloji Bölümü 3188 adet kitap (Ama 2010 yılına göre azalmış), En Az kitap okuyan aynı fakültenin Doğu Dilleri (Rus Dili ve Edebiyatı) Bölümü 121 adet kitap (Ama 2010 yılına göre artmış) olarak tespit edilmiştir. Meslek Yüksek Okulu Motor Teknisyenliği Bölümü bu yılı baya artış yapmış 363 adet kitapla 35. Sıraya gelmiş. Tablo 2: Okunmuş kitap sayısının 2010-2011 yıllarındaki Bölümüne göre dağılımı Bölümü Bölümüne göre 2010 yılında Ödünç alınmış toplam kitap sayısı Bölümüne göre 2011 yılında Ödünç alınmış toplam kitap sayısı 1 Türkoloji 3857 3188 2 Tarih 2781 2550 3 İktisat 2727 2417 4 İşletme 2488 2325 5 Maliye 2472 2311 6
6 Halkla İlişkiler ve Reklamcılık 1831 2044 7 Yiyecek ve İçecek İşletmeciliği 1834 1883 8 Turizm ve Otel İşletmeciliği 2099 1862 9 Uygulamalı Matematik ve Enformatik 1480 1743 10 Uluslararası İlişkiler 1640 1565 11 Seyahat İşletmeciliği ve Tur. Reh. 1747 1476 12 Gazetecilik 1262 1448 13 Bilgisayar Mühendisliği 1553 1436 14 Felsefe 1282 1433 15 Sosyoloji 863 1338 16 Radyo-Televizyon ve Sinema 1047 1298 17 Biyoloji 1178 1220 18 Temel Bilimler (Veteriner) 589 1203 19 Gıda Mühendisliği 1268 1197 20 Çevre Mühendisliği 945 1137 21 Mütercim-Tercümanlık (Kırgızca-Türkçe) 720 1133 22 Bitki Koruma 641 1030 23 Kimya Mühendisliği 871 951 24 Bürö Yönetimi 1119 932 25 Mütercim-Tercümanlık (Kırgızca- 1850 897 İngilizce) 26 İnşaat Teknisyenliği 1098 884 27 Muhasebe 1191 876 28 Batı Dilleri (İngiliz Dili ve Edebiyatı) 1012 765 29 Bahçe ve Tarla Bitkileri 1022 706 30 Sahne Sanatları 566 592 31 Mütercim-Tercümanlık (T. Türkçesi- 263 455 Rusça) 32 Beden Eğitimi Öğretmenliği 398 443 33 Resim 220 404 34 Müzik 357 397 35 Motor Teknisyenliği 86 363 36 Antrenörlük Eğitimi ve Spor Yöneticiliği 311 360 37 Doğu Dilleri (Çin Dili ve Edebiyatı) 357 360 38 Grafik 144 357 39 Zootekni 805 335 40 Dil Eğitimi 192 168 41 İlahiyat 0 132 42 Doğu Dilleri (Rus Dili ve Edebiyatı) 117 121 43 Mütercim-Tercümanlık (T. Türkçesi- İngilizce) 0 0 7
D) 2011 yılnda En Çok kitap okuyan Lisans ve Önlisans Öğrenci olarak birinci sırada 116 adet kitapla İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Bölümü 1003.02026 No lu Öğrencisi Yunus DAŞTAN, İkinci sırada 107 kitapla Edebiyat Fakültesi Doğu Dilleri (Çin Dili ve Edebiyatı) Bölümü 0901.05006 No lu Öğrencisi Aycamal AKIYKATOVA, Üçüncü sırada ise 95 kitapla İletişim Fakültesi Radyo-Televizyon ve Sinema Bölümü 1003.03024 No lu Öğrencisi Aycan ASIRANKULOVA tespit edilmiştir. Tablo 3: 2011 yılında en çok kitap okuyan 20 Öğrenci Ad Soyad Öğrenci No Fakültesi / YO Bölümü 2011 yılında Ödünç almış kitap sayısı 1 Yunus DAŞTAN 1003.02026 İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık 116 2 Aycamal AKIYKATOVA 0901.05006 Edebiyat Fakültesi Doğu Dilleri (Çin Dili ve Edebiyatı) 107 3 Aycan ASIRANKULOVA 1003.03024 İletişim Fakültesi Radyo-Televizyon ve Sinema 95 4 Canıl BARPIBAEVA 0901.07004 Edebiyat Fakültesi Felsefe 94 5 Kulpunay BARAKANOVA 1002.04011 İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler 88 6 Elnura COLDUBAEVA 0908.01002 Ziraat Fakültesi Bahçe ve Tarla Bitkileri 85 7 Mayrambek ANARBEK 1002.02008 İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme 82 UULU 8 Aycamal BAKTIBEK KIZI 0913.01010 Güzel Sanatlar Fakültesi Resim 82 9 Aycamal ASKARBEK 1001.02002 Edebiyat Fakültesi Türkoloji 80 KIZI 10 Aycamal BOLOTOVA 1012.01025 Fen Fakültesi Uygulamalı Matematik ve Enformatik 79 11 Ayday MAARASIK KIZI 0901.02032 Edebiyat Fakültesi Türkoloji 79 12 Altınay ABDIRASULOVA 0805.01015 Yabancı Diller Yüksekokulu Mütercim-Tercümanlık (Kırgızca- 79 Türkçe) 13 Asel KURBANBAEVA 0801.07003 Edebiyat Fakültesi Felsefe 78 14 Nasiba KUÇKAROVA 0903.02005 İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık 76 15 Ramina ŞAMİLYEVA 1008.02002 Ziraat Fakültesi Bitki Koruma 74 16 Gulnara ABİBULLA 0803.01021 İletişim Fakültesi Gazetecilik 74 17 Gülkayır KALIBEK KIZI 1012.01024 Fen Fakültesi Uygulamalı Matematik ve Enformatik 73 18 Ernist KUBATOV 1003.02015 İletişim Fakültesi Halkla İlişkiler ve Reklamcılık 73 19 Asel MAHAMMADCAN KIZI 20 Canılmirza CAYLOOBEKOVA 1002.02039 İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme 73 1001.07004 Edebiyat Fakültesi Felsefe 71 8
Analiz 2: Ödünç verilmiş kitap sayısı ve Öğrenci sayısına göre Okuma Oranı A) Okuma Oranlar Kütüphanecilik alanında kullanılmakta olan üsüllere göre çıkartılmıştır (Okuma oranı = Ödünç verilmiş kitap sayısı / Öğrenci ve ya okuyucu sayısı). 2010 yılında Okuma oranı yüksek olan Birim olarak Ziraat Fakültesi tespit edilmiştir (bir öğrenciye 23 kitap), ikinci sırada Edebiyat Fakültesi (bir öğrenciye 20 kitap), üçüncü sırada Fen Fakültesi (bir öğrenciye 19 kitap). 2011 yılında ise birinci sırada Edebiyat Fakültesi (bir öğrenciye 17 kitap), ikinci sırada Fen ve Veteriner Fakülteleri (bir öğrenciye 16 kitap), üçüncü sırada Ziraat Fakültesi (bir öğrenciye 15 kitap) tespit edilmiştir. İki yılın karşılaştırmasında tek Veteriner Fakültesinde Okuma oranı yükselmiştir, kalan birimlerde azalmalar olduğu 4 no lu tabloda gösterilmiştir. Genel olarak da 2010 yılına göre 2011 yılında Lisans ve Önlisans Öğrencilerin Kitap Okuma Oranı düşük olduğu tespit edilmiştir. Tablo 4: Birimlere göre Okuma Oranı Birimi Birimine göre Okunmuş kitap sayısı 2010 2011 Okuma Oranı Birimine (Bir Oğrenci Oğrenci göre Oğrenci Sayısı 1 Başına Düşen Okunmuş Sayısı 2 Okunmuş Kitap kitap sayısı Sayısı) Okuma oranı (Bir Oğrenci Başına Düşen Okunmuş Kitap Sayısı) 1 Edebiyat Fakültesi 10269 516 20 9755 587 17 2 Fen Fakültesi 2658 143 19 2963 184 16 3 Veteriner Fakültesi 589 56 11 1203 77 16 4 Ziraat Fakültesi 2468 107 23 2071 137 15 5 Turizm ve Otelcilik YO 5680 381 15 5221 411 13 6 Meslek Yüksekokulu 3494 215 16 3055 234 13 7 Yabancı Diller YO 3025 189 16 2653 210 13 8 Mühendislik Fakültesi 4637 377 12 4721 403 12 9 İİBF 9327 774 12 8618 749 12 10 Güzel Sanatlar Fakültesi 364 47 8 761 68 11 11 İletişim Fakültesi 4140 408 10 4790 442 11 12 Konservatuar YO 923 100 9 989 125 8 13 İlahiyat Fakültesi 0 0 0 132 21 6 14 Beden Eğitim ve Spor YO 709 105 7 803 136 6 15 Toplam 48283 3418 14 47735 3784 13 1 Öğrenci sayıları 10.01.2011 tarihine göre 2 Öğrenci sayıları 03.01.2012 tarihine göre 9
Diyagram 4: Birimlere göre Okuma Oranı (2010-2011 yılların karşılaştırılması) B) 2010 yılında Okuma oranı yüksek olan Bölüm olarak Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü tespit edilmiştir (bir öğrenciye 30 kitap), ikinci sırada Edebiyat Fakültesi Türkoloji ve Felsefe Bölümü (bir öğrenciye 28 kitap), üçüncü sırada tekrar Ziraat Fakültesi Bahçe ve Tarla Bitkileri Bölümü (bir öğrenciye 27 kitap). 2011 yılında ise birinci sırada Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü (bir öğrenciye 23 kitap), ikinci sırada aynı Fakültenin Türkoloji Bölümü (bir öğrenciye 22 kitap), üçüncü sırada da aynı Fakültenin Tarih Bölümü ile Yabancı Diller YO Mütercim-Tercümanlık (Kırgızca-Türkçe) Bölümü (bir öğrenciye 20 kitap) tespit edilmiştir. İki yılın karşılaştırılmasında, Lisans ve Önlisans Öğrencilerin Kitap Okuma Oranı 12 bölümde azalmalar, 4 bölümde değişiklik olmadığı, 27 bölümde ise artışlar olduğu 5 no lu tabloda gösterilmiştir. Tablo 5: Bölümlere göre Okuma Oranı 2010 2011 Bölümü Bölümüne göre Okunmuş kitap sayısı Oğrenci Sayısı 3 Okuma Oranı (Bir Oğrenci Başına Düşen Okunmuş Kitap Sayısı) Bölümüne göre Okunmuş kitap sayısı Oğrenci Sayısı 4 Okuma oranı (Bir Oğrenci Başına Düşen Okunmuş Kitap Sayısı) 1 Felsefe 1282 46 28 1433 62 23 2 Türkoloji 3857 137 28 3188 142 22 3 Tarih 2781 121 23 2550 126 20 4 Mütercim-Tercümanlık (Kırgızca-Türkçe) 720 49 15 1133 57 20 5 Sosyoloji 863 61 14 1338 76 18 3 Öğrenci sayıları 10.01.2011 tarihine göre 4 Öğrenci sayıları 03.01.2012 tarihine göre 10
6 Biyoloji 1178 46 26 1220 73 17 7 Bitki Koruma 641 42 15 1030 62 17 8 Çevre Mühendisliği 945 67 14 1137 71 16 9 Bürö Yönetimi 1119 58 19 932 59 16 10 Uygulamalı Matematik ve Enformatik 1480 97 15 1743 111 16 11 Temel Bilimler (Veteriner) 589 56 11 1203 77 16 12 Bahçe ve Tarla Bitkileri 1022 38 27 706 47 15 13 Muhasebe 1191 61 20 876 61 14 14 Resim 220 22 10 404 30 13 15 Kimya Mühendisliği 871 61 14 951 71 13 16 Seyahat İşletmeciliği ve Turizm Rehberliği 1747 112 16 1476 113 13 17 Yiyecek ve İçecek İşletmeciliği 1834 127 14 1883 147 13 18 İktisat 2727 206 13 2417 196 12 19 Turizm ve Otel İşletmeciliği 2099 142 15 1862 151 12 20 Gazetecilik 1262 112 11 1448 118 12 21 Zootekni 805 27 30 335 28 12 22 İnşaat Teknisyenliği 1098 75 15 884 74 12 23 İşletme 2488 217 11 2325 195 12 24 Maliye 2472 209 12 2311 194 12 25 Halkla İlişkiler ve Reklamcılık 1831 178 10 2044 179 11 26 Gıda Mühendisliği 1268 101 13 1197 110 11 27 Mütercim-Tercümanlık (Kırgızca-İngilizce) 1850 78 24 897 85 11 28 Dil Eğitimi 192 13 15 168 16 11 29 Sahne Sanatları 566 54 10 592 61 10 30 Uluslararası İlişkiler 1640 142 12 1565 164 10 31 Bilgisayar Mühendisliği 1553 148 10 1436 151 10 32 Grafik 144 25 6 357 38 9 33 Motor Teknisyenliği 86 21 4 363 40 9 34 Radyo-Televizyon ve Sinema 1047 118 9 1298 145 9 35 Mütercim-Tercümanlık (Türkiye Türkçesi- 263 38 7 455 Rusça) 51 9 36 Doğu Dilleri (Çin Dili ve Edebiyatı) 357 43 8 360 46 8 37 Batı Dilleri (İngiliz Dili ve Edebiyatı) 1012 81 12 765 100 8 38 Beden Eğitimi Öğretmenliği 398 48 8 443 68 7 39 İlahiyat 0 0 0 132 21 6 40 Müzik 357 46 8 397 64 6 41 Antrenörlük Eğitimi ve Spor Yöneticiliği 311 57 5 360 68 5 42 Doğu Dilleri (Rus Dili ve Edebiyatı) 117 27 4 121 35 3 43 Mütercim-Tercümanlık (Türkiye Türkçesi- İngl.) 0 11 0 0 1 0 Toplam 48283 3407 14 47735 3784 13 11
Analiz 3: Öğrenciler tarafından Okunmuş Kitapların Konusuna, Diline ve Edebi Kitapların Türüne (Janr) Göre Analiz. A) 2010 yılında Okunmuş kitapların en çoğu Türk edebiyatı (% 9,17) konusunda, ikinci sırada Kırgız edebiyatı konusunda (%9,17), üçüncü sırada İngiliz edebiyatı (%9,16) olduğu tespit edilmektedir. 2011 yılında ise en çok Kırgız edebiyatı konusunda (%9,76), ikinci sırada Türk edebiyatı (% 8,5) konusunda, üçüncü sırada ise İngiliz edebiyatı (%8,05) olduğu 6 no lu tabloda gösterilmektedir. İki yılın karşılaştırılmasında Kırgız edebiyatı, İngiliz dili, Çocuk edebiyatı, Yönetim ve yardımcı hizmetler, Türkiye Türkçesi v.b. konularda artışlar; Türk Edebiyatı, İngiliz edebiyatı, İktisat, Bilgisayar Bilimi v.b. konularda azalışlar var olduğu görünmektedir. Tablo 6: Okunmuş kitapların Konusuna göre analiz Okunmuş Kitapların Konusu ve Bilim Alanı 2010 2011 Okunmuş Okunmuş Kitap sayısı % Kitap sayısı % 1 Edebiyat. Kırgız edebiyatı 4429 9.17 4660 9.76 2 Edebiyat. Türk Edebiyatı 4708 9.75 4056 8.50 3 Edebiyat. İngiliz edebiyatı 4421 9.16 3841 8.05 4 Edebiyat. Çocuk edebiyatı 2253 4.67 2882 6.04 5 Ekonomi (İktisat) 2544 5.27 2332 4.89 6 Dil ve Dilbilim. İngiliz dili 1256 2.60 1748 3.66 7 Yönetim ve yardımcı hizmetler (Genel yönetim. İşletme. Büro yönetim. Muhasebe. Pazarlama yönetimi. Reklamcılık) 1498 3.10 1614 3.38 8 Dil ve Dilbilim. Türkiye Türkçesi 1397 2.89 1467 3.07 9 Bilgisayar Bilimi. Veri Bilimi. (Bilgisayar programı. Programlama. Bilgisayar grafiği) 1599 3.31 1421 2.98 10 Tarih. Orta Asya. Kırgızistan 1556 3.22 1394 2.92 11 Sosyoloji. Kültür. Demografi. Antropoloji. Etnografi 1314 2.72 1354 2.84 12 Felsefe. (Genel. Etik, Mantık v.b.) 1297 2.69 1250 2.62 13 Doğa bilimler. Matematik 1274 2.64 1162 2.43 14 Edebiyat. Amerikan edebiyatı 1384 2.87 1159 2.43 15 Halk edebiyatı 1402 2.90 1096 2.30 16 Dil ve Dilbilim. Kırgız dili 885 1.83 897 1.88 17 Edebiyat. Rus edebiyatı 851 1.76 884 1.85 18 Psikoloji 932 1.93 824 1.73 19 Siyaset. Siyasal bilimler 719 1.49 756 1.58 20 Doğa bilimler. Fizik 692 1.43 734 1.54 21 Sanat (Güzel ve Dekoratif sanatlar. Müzik. Mimarlık. Spor) 724 1.50 706 1.48 22 Doğa bilimler. Kimya 664 1.38 667 1.40 23 Din. İslam 617 1.28 641 1.34 24 Tarım ve ilgili teknoloji 345 0.71 616 1.29 25 Hukuk 580 1.20 549 1.15 26 Tarih. Türkiye tarihi 619 1.28 543 1.14 27 Turizm 409 0.85 520 1.09 28 Biyografi 585 1.21 508 1.06 29 Coğrafya ve Seyahat 386 0.80 498 1.04 12
30 Doğa bilimler. Biyoloji 512 1.06 486 1.02 31 Edebiyat. Fransızca Edebiyat 399 0.83 438 0.92 32 Dil ve Dilbilim. Rus dili 361 0.75 422 0.88 33 Dil ve Dilbilim. Genel 401 0.83 334 0.70 34 Eğitim. Pedagoji (Eğitbilim) 259 0.54 283 0.59 35 Mühendislik (İnşaat, Yapı, Betonarme, Elektrik ve elektronik v.b.) 269 0.56 274 0.57 36 Gazetecilik 233 0.48 265 0.56 37 Tıp bilimleri 210 0.43 258 0.54 38 Edebiyat. Alman edebiyatı 209 0.43 248 0.52 39 Ev ekonomisi ve aile yaşamı (Yemek pişirme, Yiyecekler, Yemek servisi v.b.) 289 0.60 242 0.51 40 Dil ve Dilbilim. Türkoloji (Diğer türk diller) 173 0.36 240 0.50 41 Edebiyat. Genel (Edebi araştırma. Retorik v.b.) 139 0.29 186 0.39 42 Doğa bilimler. Çevre 227 0.47 179 0.37 43 Tarih. Orta Asya ve diğer Orta Asya ülkeleri 188 0.39 174 0.36 44 Dil ve Dilbilim. Diğer diller 104 0.22 166 0.35 45 Doğa bilimler. Bitkibilim (botanik) 181 0.37 163 0.34 46 Tarih. Dünya tarihi. Uygarlık ve olaylar 196 0.41 163 0.34 47 Edebiyat. Diğer ülke edebiyatları 99 0.21 146 0.31 48 Doğa bilimler. Zooloji 84 0.17 143 0.30 49 İletişim (Telekomünikasyon) 112 0.23 142 0.30 50 Tarih. Asya ve diğer Asya ülkeleri 166 0.34 140 0.29 51 İstatistik 227 0.47 132 0.28 52 Tarih. Göktürkler 158 0.33 131 0.27 53 Edebiyat. İspanyol edebiyatı 168 0.35 124 0.26 54 Kimya mühendisliği ve ilgili konular (Gıda teknolojisi. Biyoteknoloji. İçki teknolojisi v.b.) 115 0.24 123 0.26 55 Pazarlama. Ticaret 118 0.24 119 0.25 56 Din. Genel ve diğer dinler 158 0.33 117 0.25 57 Tarih. Eskiçağ 109 0.23 116 0.24 58 Edebiyat. Diğer Türk edebiyatı. Türkoloji 81 0.17 105 0.22 59 Edebiyat. Kazak edebiyatı 100 0.21 101 0.21 60 Tarihi Araştırmalar 102 0.21 90 0.19 61 Diğer Bilimler 96 0.20 88 0.18 62 Doğa bilimler. (Genel. Yer bilimleri. Astronomi v.b.) 97 0.20 86 0.18 63 Edebiyat. Arap edebiyatı 83 0.17 86 0.18 64 Tarih. ABD 80 0.17 68 0.14 65 Tarih. Arkeoloji 50 0.10 67 0.14 66 Tarih. Avrupa 38 0.08 64 0.13 67 Edebiyat. İtalyan edebiyatı 92 0.19 58 0.12 68 Edebiyat. İran edebiyatı 43 0.09 45 0.09 69 Tarih. Rusya 69 0.14 44 0.09 70 Kamu yönetimi 84 0.17 38 0.08 71 Toplumsal sorunlar ve hizmetler 29 0.06 33 0.07 72 Edebiyat. Özbek edebiyatı 35 0.07 29 0.06 Toplam 48283 47735 13
B) Okunmuş kitapların en çoğu iki yılda da Türkçe kitaplar (2010-%39,19; 2011-%40,66), ikinci sırada Rusça kitaplar (2010-%26,01; 2011-%23,79), üçüncü sırada Kırgızca kitaplar (2010- %19,89; 2011-%21,36) olduğu tespit edilmiştir. İki yılın karşılaştırılmasında Rusça, İngilizce, Kazakça, Altayca ve Uygurca dillerde yayınlanmış kitapların okunmasında azalışlar, kalan dillerdeki kitapların okunmasında artışlar 7 no lu tabloda gösterilmektedir. Tablo 7: Okunmuş kitapların Diline göre analiz Okunmuş Kitapların Dili 2010 2011 Okunmuş Kitap sayısı % Okunmuş Kitap sayısı % 1 Türkçe 18926 39.198 19412 40.666 2 Rusça 12560 26.013 11360 23.798 3 Kırgızca 9605 19.893 10196 21.360 4 İngilizce 7048 14.597 6584 13.793 5 Özbekçe 49 0.101 59 0.124 6 Kazakça 63 0.130 44 0.092 7 Almanca 15 0.031 30 0.063 8 Azerice 6 0.012 12 0.025 9 İtalyanca 4 0.008 11 0.023 10 Moğolca 0 0 6 0.013 11 Slavca 1 0.002 6 0.013 12 Fransızca 1 0.002 4 0.008 13 Tuvaca 2 0.004 4 0.008 14 Çince 0 0 2 0.004 15 Hakasça 0 0 2 0.004 16 Polca - Lehçe 0 0 1 0.002 17 Tatarca 0 0 1 0.002 18 Türkmence 0 0 1 0.002 19 Altayca 1 0.002 0 0.000 20 Uygurca 2 0.004 0 0.000 Toplam 48283 47735 Diyagram 5: Okunmuş kitapların Diline göre analiz (2010-2011 yılların karşılaştırılması) 14
Diyagram 6: 2011 yılında Okunmuş kitapların Diline göre analiz C) Edebi kitapların Türüne (Janr) yaptığımız analizde iki yılda da en çok Romanlar (2010- %46,82; 2011-%45,85), ikinci sırada Hikayeler (2010-%34,05; 2011-%34,87), üçüncü sırada Şiirler (2010-%10,25; 2011-%10,07) olduğu tespit edilmiştir. İki yılın karşılaştırılmasında tek Drama kitaplarında artış olup, kalan Janrlarda azalışlar olduğu aşağıdaki 8 no lu tabloda gösterilmektedir. Tablo 8: Okunmuş kitapların Edebi Türüne (Janr) göre analiz Okunmuş Edebi Kitapların Türüne Göre 2010 2011 Okunmuş Kitap sayısı % Okunmuş Kitap sayısı % 1 Roman 5648 46.82 5232 45.85 2 Hikaye 4107 34.05 3979 34.87 3 Şiir 1236 10.25 1149 10.07 4 Öykü 558 4.63 531 4.65 5 Tiyatro. Dram 244 2.02 280 2.45 6 Hiciv ve mizah 232 1.92 204 1.79 7 Piyes 37 0.31 36 0.32 Toplam 12062 11411 15
Diyagram 7: Okunmuş kitapların Edebi Türüne (Janr) göre analiz (2010-2011 yılların karşılaştırılması) Diyagram 8: 2011 yılında Okunmuş kitapların Edebi Türüne (Janr) göre analiz 16
Analiz 4: 2010-2011 yıllarına ait Genel Oran Bilgileri (Genel Okuma Oranı, Devam Oranı, Koleksiyon Kullanım Oranı, Materyal Dağlım Oranı) A) 9 no lu tabloda belirtilen 2010-2011 yıllarına ait genel istatistik bilgilerini kullanarak Kütüphanemizin kullanımının Genel Oran bilgileri çıkartılmıştır. Tablo 9: Genel Oranda kullanılacak istatistik bilgiler Kullanım bilgileri 2010 2011 Kitap sayısı 1 (Okuma salon ile Ders kitapları birlikte) 71346 74972 Kitap sayısı 2 (Sadece Okuma salonunda bulunanlar) 48784 52361 Ödünç verilmiş kitap sayısı (Ders kitap dağıtımının dışında, 59629 56754 sadece Okuma salonundan ödünç verilen kitaplar) Üye olmuş okuyucu sayısı 4234 4684 Kütüphaneye gelen okuyucu sayısı 312506 276300 Genel Oran Bilgileri Kütüphanecilik alanında kullanılan ve aşağıda belirtilen üsüllere göre hesaplanmıştır: Genel Okuma Oranı = Yıllık Ödünç verilmiş kitap sayısı (Ders kitap dağıtımının dışında, sadece okuma salonundan ödünç verilen kitaplar) / Üye olan okuyucu sayısı; Devam Oranı = Yıllık Kütüphaneye gelen okuyucu sayısı / Üye olan okuyucu sayısı; Koleksiyon Kullanım Oranı = Yıllık Ödünç verilmiş kitap sayısı (Ders kitap dağıtımının dışında, sadece okuma salonundan ödünç verilen kitaplar) / Kitap sayısı 2 (Sadece Okuma salonunda bulunanlar); Materyal Dağılım Oranı = Kitap sayısı 1 (Okuma salon ile Ders kitaplar birlikte) / Üye olan okuyucu sayısı Sonuç olarak 10 no lu tabloda belirtilen oranlar çıkartılmıştır. Tablo 10: Genel Oran Bilgileri Oranların Türleri 2010 2011 Standartlara uygun ortalama oranlar 5 Genel Okuma Oranı 14 12 17-22 Devam Oranı 74 59 18 Koleksiyon Kullanım Oranı 1,2 1,1 3-1,4 Materyal Dağılım Oranı 17 16 10-15 5 Bu standartlar Üniversite Kütüphanesi olarak verilmeden genel olarak verilmiştir. Ancak bu ortalama oranlar Kütüphane tarafından üye olunmuş Elektronik Kaynakları, Veritabanları, Elektronik kitapları, İnternet hızını, Bilgisayar sayısını düşünmeden sadece kitap sayısın düşünerek verilmiştir. Modern Üniversite Kütüphanelerinde bu standart oranlara denk gelmeyebilir. 17
Oran Bilgilerin yıllara göre karşılaştırılmasında azalışlar ortaya çıkmıştır. Bu azalışların açıklamaları aşağıda sunulmaktadır: Genel Okuma Oranının azalışı: Analiz 1 de, A) kısmında belirtiği sonuca göre, ödünç almadan okuma salonlarda kullanılan kitap sayısı ve Elektronik veritabanlarının sayısı ile kullanımın artışından dolayı Yıllık Ödünç verilmiş kitap sayısının azalışı; Kütüphanede Üye olan Okuyucuların sayısının artışı sebep olabilir; Devam Oranının azalışı: Kütüphanemizde oturum kapasite sayısının azalışından dolayı Kütüphaneye gelen okuyucu sayısı 2010 yılına göre 2011 yılında az olduğu ile Kütüphanede Üye olan Okuyucuların sayısının artışı sebep olabilir. Ancak, Elektronik kaynakların, Veritabanların, Üniversitede bulunan bilgisayar sayısının, İnternet hızının sayısının çok olmasına rağmen, Standart Oranlara göre Kütüphanemizde Devam Oranların çok olduğu tespit edilmektedir; Koleksiyon Kullanım Oranının azalışı: Analiz 1 de, A) kısmında belirtiği sonuca göre, ödünç almadan okuma salonlarda kullanılan kitap sayısı ve Elektronik veritabanlarının sayısı ile kullanımın artışından dolayı Yıllık Ödünç verilmiş kitap sayısının azalışı; Kitap sayısının artışı sebep olabilir; Materyal Dağılım Oranının azalışı: Kütüphanede Üye olan Okuyucuların sayısının artışı sebep olabilir. 18