TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU ARAŞTIRMA-GELİŞTİRME MÜDÜRLÜĞÜ BÖLGESEL KALKINMA AJANSLARI Antalya - Mart 2011 1
BÖLGESEL KALKINMA AJANSLARI Kalkınma Ajansları, Devlet Planlama Teşkilatı koordinasyonunda, Düzey 2 Bölgeleri esas alınarak Bakanlar Kurulu Kararı ile kurulan, kendine özgü teknik ve bütçe mekanizmasına sahip, kar amacı gütmeyen, merkezi ve yerel idarelerin dışında, kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarını bir araya getirerek bölgeler arası farklılığı gidermeye yönelik faaliyet gösteren kalkınma birimleridir. 2
3 KALKINMA AJANSLARI 5449 Sayılı Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun la kurulmuştur. Ajanslar, tüzel kişiliği haiz ve Kanunla düzenlenmemiş bütün işlemlerinde özel hukuk hükümlerine tabidir.
4 DÜZEY 2 BÖLGESİ NEDİR? İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması na göre Türkiye, 12 Düzey1 Bölgesi ve 26 Düzey2 Bölgesine ayrılmıştır. Bu ayrım bir idari sınıflama değil, istatistiki bir sınıflamadır. Kalkınma Ajansları Düzey2 Bölgeleri esas alınarak kurulmuşlardır.
ÜLKEMİZDEKİ KALKINMA AJANSLARI 5
AJANS İSMİ DÜZEY-2 MERKEZİ KAPSADIĞI İLLER İzmir Kalkınma Ajansı (İZKA) Çukurova Kalkınma Ajansı (ÇKA) İstanbul Kalkınma Ajansı (İSTKA) Mevlana Kalkınma Ajansı (MEVKA) Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı (OKA) Kuzeydoğu Anadolu Kalkınma Ajansı (KUDAKA) Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı (DAKA) İpekyolu Kalkınma Ajansı (İKA) Karacadağ Kalkınma Ajansı Dicle Kalkınma Ajansı (DİKA) TR31 İzmir İzmir TR62 Adana Adana, Mersin TR10 İstanbul İstanbul TR52 TR83 TRA1 TRB2 TRC1 Konya Samsun Erzurum Van Gaziantep Karaman Konya Amasya, Çorum, Samsun, Tokat Bayburt, Erzincan, Erzurum Bitlis, Hakkari, Muş, Van Adıyaman, Gaziantep, Kilis TRC2 Diyarbakır Diyarbakır, Şanlıurfa TRC3 Mardin Batman, Mardin, Şırnak, Siirt 6
AJANS İSMİ DÜZEY-2 MERKEZİ KAPSADIĞI İLLER Doğu Akdeniz Kalkınma Ajansı (DOĞAKA) TR63 Hatay Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye Ahiler Kalkınma Ajansı TR71 Nevşehir Aksaray, Kırıkkale, Kırşehir, Niğde, Nevşehir Orta Anadolu Kalkınma Ajansı (ORAN) TR72 Kayseri Kayseri, Sivas, Yozgat Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı (BAKKA) TR81 Zonguldak Bartın, Karabük, Zonguldak Kuzey Anadolu Kalkınma Ajansı (KUZKA) TR82 Kastamonu Çankırı, Kastamonu, Sinop Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı (DOKA) TR90 Trabzon Artvin, Giresun, Gümüşhane, Ordu, Rize, Trabzon Serhat Kalkınma Ajansı (SERKA) TRA2 Kars Fırat Kalkınma Ajansı TRB1 Malatya Ağrı, Ardahan, Iğdır, Kars Bingöl, Elazığ, Malatya, Tunceli 7
AJANS İSMİ DÜZEY-2 MERKEZ İ Trakya Kalkınma Ajansı TR21 Tekirdağ KAPSADIĞI İLLER Edirne, Kırklareli, Tekirdağ Güney Marmara Kalkınma Ajansı (GMKA) Güney Ege Kalkınma Ajansı (GEKA) TR22 Balıkesir Balıkesir, Çanakkale TR32 Denizli Aydın, Denizli, Muğla Zafer Kalkınma Ajansı TR33 Kütahya Afyonkarahisar, Kütahya, Manisa, Uşak Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı (BEBKA) TR41 Bursa Bilecik, Eskişehir, Bursa Doğu Marmara Kalkınma Ajansı (MARKA) TR42 Kocaeli Bolu, Düzce, Kocaeli, Sakarya, Yalova Ankara Kalkınma Ajansı TR51 Ankara Ankara Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı (BAKA) TR61 Isparta Antalya, Burdur, Isparta 8
KALKINMA AJANSLARI NEDEN KURULMAKTADIR? Kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek, Kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak ve yerel potansiyeli harekete geçirmek, Ulusal kalkınma planı ve programlarda öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, Sürdürülebilirliğini sağlamak, bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak, 9
10 KALKINMA AJANSLARI NEDEN KURULMAKTADIR? Sosyal uyum ve adaletin güçlendirilmesini sağlamak, Değişen küresel rekabet şartlarına adaptasyonun hızlandırılmasını sağlamak, Sahiplenme ve işbirliği duygusunu güçlendirmek, Bölgenin girişimcilik potansiyelini harekete geçirmek ve sürekli olarak yükseltmek amacıyla kurulmaktadır.
11 BÖLGE PLANLARI Ülkemizdeki Kalkınma Ajanslarının ayrı ayrı bölge planları bulunmaktadır. Ajanslar, bölge planlarında belirlenen önceliklerin hayata geçirilmesine katkıda bulunacak, istihdam olanaklarını arttıracak ve kalkınmaya yardımcı olacak projelere öncelik vermektedir.
12 PROJE TEKLİF ÇAĞRISI İLANLARI Kalkınma Ajanslarının proje teklif çağrısı duyurularına Devlet Planlama Teşkilatı nın www.dpt.gov.tr adresinden ulaşılabilmektedir.
Kalkınma Ajansları, 8 Kasım 2008 tarih ve 27048 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Kalkınma Ajansları Proje ve Faaliyet Destekleme Yönetmeliği, Destek Yönetimi Kılavuzu ve ilgili başvuru rehberlerinde belirlenen alanlarda mali ve teknik destek sağlamaktadır. 13
14 MALİ DESTEK TÜRLERİ Ajanslar tarafından uygulanan mali destek türleri şunlardır: 1. Doğrudan finansman desteği 2. Faiz desteği 3. Faizsiz kredi desteği
15 BAŞVURULAR Başvurular; başvuru rehberinde belirtilen şekilde, rehberdeki kural ve koşullara uygun olarak, ekleriyle birlikte eksiksiz doldurularak yapılır. Ajansın proje teklif çağrısı ilanında belirtilen son kabul tarihi ve saatinden önce elden veya posta yoluyla yapılır.
16 Aynı takvim yılı içerisinde yapılacak proje teklif çağrıları kapsamında bir başvuru sahibi, ilgili ajansa tek başına en fazla 4 proje için destek başvurusunda bulunabilir ve ilgili ajans bunlardan en fazla 2 tanesine mali destek sağlayabilir.
BAŞVURU VE DEĞERLENDİRME Projenin Ajansa sunulması Ajans tarafından ön inceleme Bağımsız değerlendirme Başvurular, en yüksek puanı alan tekliften başlayarak sıralanır. Yapılan puanlamada 65 ve üzerinde puan alan başvurular başarılı projeler olarak listelenir. Eşit puan alan başvurularda, başvuru tarihi esas alınır. Değerlendirme komitesinin değerlendirmesi Başarılı proje listesinin Ajans genel sekreteri tarafından, kendi görüşü de eklenmek suretiyle, yönetim kurulunun onayına sunulması 17
18 BAŞVURU VE DEĞERLENDİRME Yönetim Kurulunca onaylanan asil ve varsa yedek proje listeleri ile toplantı tutanağı, en geç bir hafta içerisinde DPT ye gönderilir. Yönetim Kurulu tarafından gönderilen asil ve varsa yedek proje listeleri DPT nin onayına sunma niteliğinde olmayıp, DPT yi bilgilendirme ve listelerin DPT nin web sitesinde yayınlanması amacı taşımaktadır.
19 TEMEL DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ Bütün küçük ölçekli altyapı projelerinin değerlendirilmesinde; Programın amaç ve önceliklerine uygun olması ve katkı sağlaması, Bölge ekonomisinin gelişmesi bakımından önem taşıması, Bölge içi veya bölgeler arası ortak amaçlara ve ihtiyaçlara yönelik olması, Kısa sürede hizmete girebilecek olması, Diğer önemli altyapı projelerini birbirine bağlayıcı ve/veya tamamlayıcı nitelikte ve işletmelerin ortak sanayi, ticaret ve hizmet altyapısını destekleyici olması Yararlanıcının sağladığı eş finansman miktarı temel değerlendirme kriterleri olarak alınmaktadır.
20 KARAR Yönetim Kurulu onayından sonra desteklenmesine karar verilen projelerin sahipleri ile sözleşme imzalanır. Başvurusu reddedilen projelerin sahiplerine, 10 gün içerisinde reddedilme gerekçeleriyle birlikte yazılı tebligatta bulunulur.
21 AJANSLAR TARAFINDAN VERİLEN HİZMETLER Kalkınma ajansları, bölgesini kapsayan illerde proje hazırlama eğitimleri düzenlemektedir. Ayrıca, ihtiyaç duyulması halinde potansiyel başvuru sahipleri için yardım masaları kurulmaktadır. Proje hazırlama eğitimleri ve yardım masaları desteğiyle potansiyel başvuru sahiplerinin proje yazabilir seviyeye gelmeleri amaçlanmaktadır. Ajans tarafından verilen hizmetler ücretsizdir.
22 Ajansa gelen proje başvuruları objektif bir şekilde değerlendirilir. Önemli olan; Projenin kalitesi Sürdürülebilirliği İşini iyi yapan ve motivasyonu yüksek bir yönetim kapasitesinin olmasıdır.
23 AKTARILAN KAYNAK 2008, 2009 ve 2010 yılları arasında Ajanslar tarafından teklife çıkarılan projelere Devlet Planlama Teşkilatı nın aktardığı toplam kaynak 600 Milyon TL. dir. Bunun 334 Milyon TL. si KOBİ lere verilmiştir.
24 ÖRNEK PROJE (Güney Ege Kalkınma Ajansı) Projenin Adı: Tarladan Pakete Projesi Projenin Amaçları: TR 32 (Aydın, Denizli, Muğla) Bölgesinde bakliyat ve perakende alanında faaliyet gösteren XXX Gıda ya ait iki işyerinde satılan toz şeker, mercimek, bulgur, nohut, fasulye vb. ürünler firma tarafından toptan alınmakta ve çalışanlar tarafından elle paketlenmektedir. Bu tür bir paketleme, zaman ve verim kaybına neden olmaktadır. Proje kapsamında alınacak olan dikey dolum paketleme makinası ile tüm bakliyat ürünleri çeşitli gramajlarda ve standart şekillerde 2 kat daha fazla paketlenebilecektir. Paketleme işleminin uygulanması sayesinde ürünün raf ömrü ve bozulma süresi uzayarak israfların önüne geçilecektir. Aynı zamanda bölgedeki çiftçilerin ürünleri için satış imkanı yaratacağından çiftçilerin de bakliyat ekim ve üretimi yapmalarını sağlayacaktır. Ayrıca paketlenen bu ürünler firmanın markası ile satışa sunulacaktır.
25 Dün söylenen dünde kaldı cancağızım, bugün artık yeni şeyler söylemek lazım
26 Teşekkür ederim Neslihan YOKUŞ neslihan@tesk.org.tr