YAYINLARI later Yayinlan, Zafer Yay1n Grubu'nun bir kurulu~udur.

OOfup YAYINLARI

YAYIN NO: 265 Genel yayin yonetmeni: Ergun Or yayinevi editoru: Ozkan bze iy duzen/kapak: lafer Yayinlan Bask1, cil t: Vesta Ofset tel : O 212 445 72 52 Birinci bask1: Agustos, 2010 ~ YAYINLARI later Yayinlan, Zafer Yay1n Grubu'nun bir kurulu~udur. Mahmutbey Mh. Deve kald1nm Cd. Gelincik Sk. No:6 Bagc1lar- istanbul,torkiye Tel: (O 212) 446 21 00, Fax: (O 212) 446 01 39 http://www.zaferyayinlari.com E-mail: zafer@zaferyayinlari.com isbn: 978 975 261 172 6 Copyright 2010 Zafer Yay1nlar1. Her hakk1 mahfuzdur.

SORULARLA RI SALE-I NUR DERSLERI Onbirinci Soz I Onikinci Soz I Oniic;:iincii Soz 4 Alaaddin Ba~ar

takdim OKUYUCULARIMIZIN, Nur Risaleleri'ndeki anahtar niteligindeki kelime ve ciimleleri izah etme gayesiyle kaleme ald1g1 Nur'dan Kelimeler-Cumleler kitaplanyla tamd1g1 Alaaddin Ba~ar; bu yeni dizide, Risale-i Nur derslerine, soru-cevap ~eklinde devam ediyor. "Sorularla Risale-i Nur Dersleri", www.nuriklimi.com (www.sorularlarisaleinur.com) sitesinin editorleri tarafmdan, ba~lattlan ve uzun soluklu olmas1 limit edilen bir c;al1~ma. Sitede goriintiilii olarak yaymlanmas1 ic;in goriintiilii kayd1 yaptlan "Sorularla Risale-i Nur Dersleri", 5

internet kullamctlannm hizmetine sunulurken; bu kiymetli sohbetlerin metinleri, yazanm1z tarafindan, kitap haline getirmek amac1yla yeniden diizenlendi. Boylece, bu kiymetli sohbetler, c;ok daha kahc1 bir hal aldi. Dizinin bu dordiincii kitabmda, soru-cevap fash, 11, 12,13. Soz'lerle ilgili... -Zafer Yay1nlar1 6

"Kat'i ve c;:ok tecriibelerle anla tlmt ki, imam kurtarmak ve kuvvetlendirmek ve tahkiki yapmanm en ktsa ve en kolay yolu Risale-i Nur'dad1r~ " - Kastamonu Lahikasz

On Birinci Soz

SORU: Bu Soz'iin ba~mda zikredilen sfue ile konunun ilgisi hususunda bilgi verebilir misiniz? Yani "hikmet-i alemin ttls1m1, insanm hilkatinin muammas1 ve namaz hakikatinin remizleri" surede nazara veriliyor mu? BiLiNDiGi GiBi surenin ba~mda bir takim mahluklara kasem (yemin) edilir. Ve sonunda bu kasemlerin cevab1 olarak, "Nefsini kotiiliiklerden anndiran kurtulu~a ermi~, onu kotiiliiklere gomen de ziyan etmi~tir."buyrulur. Stirenin temel mesaj1 bu iki ayette ifadesini bulur: Nefsini, yani kendi varhgm1, ruhunu ve ona takih biitiin manevi duygulanm, bedenini ve onda gorev yapan biitiin organlar1m temiz tutan, onlan kiifur ve isyan ile kirletmeyip her birini yarat1h~ gayesinde istimal edenler felaha ererler, kurtulurlar. Bu felah, ba~ta Allah'm gazabmdan, raz1 olmad1g1 kul olmaktan kurtulu~ ve bunun neticesi olarak da cehennem azabmdan azade olmaktrr. Nefsini temizleyenler temiz i~ler yaparlar. Bunun i<;indir ki Kur'an-1 Kerimde imandan sonra amel-i salih zikredilir. $u var ki, surede "felaha erenlerin kimler oldugu ve zarara dii~enlerin hangi kesim olacag1" dogrudan zikre- 11

SORULARLA RiSALE-i NUR DERSLERi-4 dilmek yerine, once giine~e, aya, giindiize, geceye ve nefse yemin edilmi~, nefse yeminin ardmdan insan mahiyetinin c;ok onemli bir ozelligine dikkat c;ekilmi~tir. Bu ozellik, insan ruhuna ve vicdanma "iyi ile kotiiyii ayirt edecek bir kabiliyetin ilham edilmi~ olmas1dir". Kasemin bu son kism1, dogrudan, insanla ilgili oldugu gibi, onun bu diinyada bir imtihana tabi tutuldugunu da hat1rlatmaktadir. Kasemlerde dikkati c;eken onemli bir nokta da, yaptlan kasemlerde once insana hizmet eden mahluklara ve en sonunda da "insan nefsine" kasem edilmi~ olmas1dir. Boylece insana, "bu lciinat ve ic;indeki varhklann, ozellikle de kendi nefsinin ve mahiyetinin kaseme lay1k bir onem ta ~1d1g1, bunlarm iistiinkorii gec;ilmeyip iizerlerinde tefekkiir edilmesi, ~iikredilmesi gerektigi " ders verilmi~tir. ''Kur'an'da kasem ile temeyyuz,efmif olan ecram-t ulviye ve sujliyeyi tefekkurden gajlet edenleri daima ikaz ederler. Evet kasemat-i Kur'aniye, nevm-i gajlete dalanlara kar'-ul asadir." -Mektubat Kasemlerin, "insan nefaine kasemle" son bulmas1, insanm "bu lciinatm en son ve en miikemmel meyvesi"oldugunu ikaz etmektedir. Kasemlerin cevabmda "nefsini kotiiliiklerden annd1-12

ON BiRiNCi sbz ranlann kurtulu~a ereceklerinin'' haber verilmesinde ~oyle bir mesaj da vardir: Kainattaki her ~ey insan is:in, insan da nefsini kotiihiklerden anndirarak "cennete lay1k bir kiymet almak'' is:indir. Zira, bu diinya ahiretin tarlas1dir. Bu tarladan istenen mahsul, cennet meyveleridir. Aksi yolda gidip "nefsini kotiiliiklere gomen'' kimselerin akibeti ise "cehennem ehli" olmaktir. Ozetleyecek olursak, On Birinci Soz, ~ems Suresinin manevi bir tefsiri mahiyetindedir. Kainat nis:in yarattlm1~tir? Bu alem ve is:indeki e~ya insana nis:in hizmet etmektedir? Ve insanm asli gorevi nedir? sorular1 bu Soz'de cevaplarm1 kemaliyle bulmu~lardir. Surede yap1lan kasemlerle kainata dikkat s:ekilmekte, insan nefsine kasem edilmekle kainatm insan is:in yarattld1g1 vurgulanmakta, insanm mahiyetine haynn ve ~errin ilham edilmi~ olmas1yla "insanm bu diinyada bir imtihana tabi tutuldugu, bu imtiham kazanmas1 is:in nefsini - iman ve salih ameller ile - anndirmas1 gerektigi ve onun kotiiliiklere gomiilmemesi is:in de takva yolunu tutmas1- nm liizumu" ders verilmektedir. Surenin devammda, nefsini tezkiye etmeyenlerin ac1 akibetlerine bir ornek olarak Salih aleyhisselamm kavmine gelen azap anlattlmaktadir. En son ayette, "(Allah) 13

SORULARLA RiSALE-i NUR DERSLERi-4 onlann bu akibetlerinden korkacak degildir." buyrularak, isyan yoluna girenlerin benzeri bir azaba ugrayabilecekleri ihtar edilmektedir. "Cenab-i Hak, Kur'anda rok ;eylere kasem etmi;. Kasemat-t Kur'anivede cok buvuk nukteler var, rok sirlar var. Mesela: ~ ~~ ~ ~ da kasem, Onbirinci Sdz'deki muhte;em temsilin esaszna i;aret eder. Kainati bir saray ve bir ;ehir suretinde gosterir. daki kasemde; havamn temevvucatt ve tasrifatt irinde muhim hikmetleri ihtar etmek irin, ruzgarlara memur melaikelere kasem ile nazar-t dikkati celbediyor ki, tesadufi zannolunan unsurlar, rok nazik hikmetleri ve ehemmiyetli vazifeleri goruyorlar." -Mektubat, Yirmi Dokuzuncu Mektup SORU: Temsildeki gizli hazinelerden maksat nedir? Bunlann gizli kalmasmm hikmeti ne olabilir? KO NUNUN devammda "gizli definelerin cevherleri ise,..,, Esma-i Kudsiyye-i ilahiyyenin cilvelerine misal- 14

ON BiRiNCi SOZ dir." denilerek bu noktaya izah getirilmi~tir. Gizlilik, goriinmeme manasmadrr. Cenab-1 Hakk'm isimleri ve s1fatlan gori.ilmezler, ancak tecellileriyle anla ~1hrlar. insanm mahiyetine de bu hakikati ders verecek ozellikler yerle~tirilmi~tir. Biz bir kimsenin ilmini, sanat1m, imamm, irfamm ancak tezahiirleriyle, onun ruhundan di~a akseden fiillerle anlar1z. Sinan'm mimarhg1 bir gizli hazine gibidir. Yapt1g1 biitiin camiler, kopriiler, hanlar, hamamlar o hazineden <_;:1km1~ birer cevher gibidirler. 0 halde, isimlerin gizli kalmalar1, goriinmemeleri mahiyetlerinin geregidir. Cennette, ehl-i iman, riiyetulah ~erefine mazhar olduklarmda da yine bu gizlilik devam edecektir. Ahirette de esma-i ilahiye goriinmeyecek, ancak bu isimlerin cilveleri s:ok daha miikemmel manada kendini gosterecektir. SORU: "Sanayi-i garibedeki mahareti, fiinun-u acibedeki marifeti ve ulumu bediaya ilim ve 1tttlru" nastl anlamahy1z. Birer ornekle farklar1m izah edebilir misiniz? 15

SORULARLA RiSALE-i NUR DERSLERi-4 ONCE ~u noktanm siirekli goz oniinde bulundurulmas1 gerekiyor: Bu Soz'de, Cenab-1 Hakk'm bu alemi ve insam yaratmasmdaki hikmetler, bir padi~ahm yapt1g1 bir saray omegiyle anlattlmaktad1r. Temsildeki padi~ah hakkmda kullantlan ifadelerin, tabirlerin bir kism1 dogrudan Allah hakkinda da kullantlabilirse de, bir kism1 ancak insani sultanlar i<;in ges:erlidirler; Cenab-1 Hak hakkinda mecazi manada kullantl1rlar. Onun i<;in her ifadeyi, ilahi hakikatlere aymyla uygulamaya s:al1~mak yantlt1c1 sonus: lar dogurabilir. Bu noktay1 dikkate alarak, soruda ges:en ifadeleri, insan eksenli olarak as:1klayacag1z. Sanayi denilince teorinin uygulamaya, bilginin sanata donii~tiiriildiigii faaliyetler anla~tl1r. "Sanayi-i garibeye" ornek, biitiin sanayi kurulu~lanm1z, biitiin fabrikalar1- m1zd1r. Fiinun, "fenler" demektir; fizik, kimya, biyoloji, astronomi, jeoloji gibi kainatla ilgili ilimleri i<;ine al1r. Fenler, kainat kitabmdaki ince ve gizli manalan as:1ga s:1kanrlar ve onlann, insan ihtiya<;lannm giderilmesinde kullamlmalanna yol as:arlar. Ulum, "ilimler" demektir. Bu kelime, fen sahasmdaki bilgiler yanmda ve onlarm otesinde manevi, metafizik, 16

ON BiRiNCi SOZ ruhi sahalan da hatirlat1r. Yani, ulum denilince, ba ta marifetullah, muhabbetullah, kalbin tasfiyesi, nefsin tezkiyesi ile ilgili ilimler olmak iizere, sosyoloji, psikoloji gibi ilimler hatira gelir. Temsildeki padi ah, hem fen sahasmda bilgili, hem bunlan sanayiye donii tiirme yetenegine sahip, hem de manevi ilimlerde derinlik kazanml birisidir. ~imdi, temsilden hakikate gec;:erek "Sanayi-igaribedeki mahareti, fiinun-u acibedeki marifeti ve ulumu bediaya ilim ve 1tttla1" nastl anlamam1z gerektigi iizerinde kisaca durahm. Sanayi-i garibedeki maharet: Nur Kiilliyatmda Cenab-1 Hak hakkmda Sani-i Ziilcelal ifadesi kullantl1r. Sani', "sanath yapan, yaratan" demektir; Allah'm yaratig1 her eser sanath ve hikmetli olarak yaptlm1 bir sanat mucizesidir. Fiinun-u acibedeki marifet: Bu ifade ancak kullar ic;:in kullantlabilir. Fenler, ic;:in Nur Kiilliyatmda "cevasis" tabiri kullamhr. Cevasis, "casuslar" demektir. Bu fenler, kainat kitabmda bulunan ince ve gizli manalann ac;:1ga c;:1kartlmasma c;:al1 1rlar. Fen sahasmda yaz1lan eserler kainat kitabmm tefsiri mahiyetini ta rrlar. 0 halde, "fiinun-u acibedeki marifet" ifadesi, hakiki manas1yla, ancak kullar ic;:in kullantlabilir. Allah ise, U muhte em aleme "fizikten, 17

SORULARLA RiSALE-i NUR DERSLERi- 4 kimyaya,jeolojiden astronomiye kadar nice bilim dallar1- na kaynakhk eden harika manalan" yerle~tiren Zattir. Ulumu bediaya ilim ve 1tttla: Allah'm ilmi sonsuzdur ve mutlakt1r. insanlar, ilahi eserlerde sergilenen ilim ve hikmeti dii~iinmekle Allah'm ilmine muttali olurlar; yani, o ilimden haberdar olurlar. SORU: Her cemal ve kemal sahibi, kendi cemal ve kemalini gormek ve gostermek istemesi s1rnnm; Cenab-1 Hak ve insanlar apsmdan degerlendirmesini yapar m1s1mz? Bu, bir ihtiyas:tan m1 geliyor veya iradi bir tasarruf mudur? "INSAN, ~uun-u ilahiyenin bir mikyas1dir" buyuran Ustad hazretleri bu derin hakikati de insandan bir ornek vererek akl1m1za yakla~tmyor: '1;te nast!ki bir ;ahts, bir vazife-i jitriyeyi veyahut bir vazife-i irtimaiyeyi yapsa ve o vazife irin hararetli bir surette ra!t;sa; elbette ona dikkat eden anlar ki, o vazifeyi ona gorduren iki ;eydir: Birisi: Vazifeye terettub eden maslahatlar, semereler, Jaidelerdir ki; ona "ille-i gaiye" denilir. 18

ON BiRiNCi s6z jkincisi: Bir muhabbet, bir iftiyak, bir lezzet vardtr ki: Hararetle o vazifeyi yaptmyor ki, ona "dai ve muktazi" tabir edilir." - Mektubat, On Sekizinci Mektup Birinci ~1kta zikredilen "maslahatlann, semerelerin, faidelerin" tamam1, bu lciinat saraymda misafir edilen canhlar ic;in soz konusudur. Allah'm, ne giine~te yaratt1g1 1~1ga, ne agac;tan c;1kard1g1 meyveye ihtiyac1 olmayacag1 c;ok ac;1k bir gerc;ektir. Ikinci maddede nazara verilen "dai ve muktazi" ~1kki, Cenab-1 Hak ic;in de dii~iiniilebilir; ancak, "muhabbet, i~tiyak, lezzet" denilince bizim kendi olc;iilerimizle anlad1- g1m1z manalardan Cenab-1 Hakk'm miinezzeh oldugunu hatirdan c;1karmamak ~art1yla. Bunun ic;indir ki, Ustad1- m1z bu konuda ornekler verirken "lezzet-i mukaddese, a~k-1 miinezzeh, ferah-1 mukaddes, ~evk-i mukaddes, siirur-u mukaddes" gibi tabirler kullamr. Konuya ~oyle yakla~mak gerekiyor: "Allah var di ve onunla beraber hirbir fey yoktu." - Hadis-i Kutsi Yaratt1g1 her ~ey O'nun lutfuyla varhk sahasma c;1kiyor. Eger bu varhk, hayat sahibi ise yine O 'nun ihsamyla, bir 19

SORULARLA RiSALE-i NUR DERSLERi-4 omiir boyu, biitiin ihtiyas:lanm goriiyor, O'nun yaratt1g1 nz1klarla besleniyor, O'nun giine~iyle aydmlamyor, O'nun havas1m teneffus ediyor. Hayatlanm devam ettirebilmeleri is:in, biitiin bir varhk a.iemine muhtas: olan bu canwara Allah'm his:bir cihetle muhtas: olmayacag1 as:1k bir gers:ektir. Allah ne goziin gormesine, ne kulagm i~itmesine, ne akhn anlamasma, ne vicdamn tasdikine, ne de kalbin inanmasma muhtas:tir. Allah'm varhg1 vaciptir, insamnki ise miimkindir. Bu iki varhk mertebesi arasmdaki fark, insan ile yazd1g1 bir ciimle arasmdaki farktan s:ok daha ileridir. Yani, insan da bir varhktir, yazd1g1 yaz1 da. Arna aralarmdaki fark, rakamlara s1gmayacak kadar biiyiiktiir. Ve o insan, yazd1g1 yazmm his:bir kelimesine, his:bir manasma muhtas: olmaz. Yaz1lar, kelimeler birbirleriyle kiyasa girerler, birbirleriyle benzerlik gosterirler. Arna katip, o yazilarm his:birine, his:bir cihetle benzemez. Nur Kiilliyatmda "kelimat-1 kudret, mektubat-1 Samedani, mektub-u Rabbani" gibi tabirler ges:er. insan da kudret kalemiyle yazilm1~ bir kelimedir. Allah' m terbiye ettigi, biitiin mahlukata muhtas: olarak yaratt1g1 ve biitiin ihtiyas:larm1 gordi.igu Samedani ve Rabbani bir mektup. Ve bir katip, yazd1g1 yazmm his:bir kelimesine benze- 20

ON BiRiNCi SOZ medigi gibi, Cenab-1 Hak da bu varhklann hi<;birine, hi<; bir cihetle benzemez. Yani, Onun varhg1 ba~ka varhklara benzemedigi gibi, gormesi ba~ka gormelere, i~itmesi diger i~itmelere benzemez. Aym ~ekilde, O'nun kendi kemalini aynalarda bizzat mii~ahede etmesi ve kudret kalemiyle yazd1g1 Rabbani mektuplara "mii~tak seyircilerin nazanyla bakmas1" da, insanlarm kendi eserlerini seyretmelerine ve onlara ba~kalannm nazanyla bakmalanna benzemez. Bu onemli noktay1 goz oniinde bulundurarak, sorunun cevabm1 vermeye <;al1~al1m. Allah'm zat1, Kur'anm ifadesiyle "Ganiyyii'n- ani'l-alemin" dir; kendi yaratt1g1 ve terbiye ettigi alemlere muhta<; olmadan miinezzehtir. Bu konuda pek <;ok ayet-i kerime mevcuttur. Bunlardan sadece ii<;iinii, numune olarak takdim ediyoruz: ''Kim cihat ederse, kendi nefsi ifin cihat etmif olur. f;unku, Allah, alemlerden mustagnidir." - Ankebut Suresi, 6 "Yoluna gucu yeten her kimsenin o beyti haccetmesi de, insanlar uzerine Allah'tn bir hakktdtr. Ve her kim bu hakkt tammazsa, bilmif olsun ki, Allah'tn buna ihtiyact yoktur ve 0 butun alemlerden ganidir." -.A.l-i imran Suresi, 97 21

SORULARLA RiSALE- i NUR DERSLERi-4 ''Eger inkar ederseniz, 1uphe yok ki, Allah'zn size ihtiyaci yoktur. Bununla beraber, kullari hesabzna, kufre razz olmaz. " - Ziimer Suresi, 7 Cenab-1 Hakk'm isimleri ve s1fatlan bu noktada biraz farkhl1k arz eder. Onlar da "tecelliye muhta<; degillerdir, ama tecelli isterler". istemekle ihtiyac1 kar1~t1rmamak gerekir. Ustad hazretleri, "Rezzak ismi nz1k vermek ister, ~afi ismi hastahklarm viicudunu ister.... " buyurur. Yani Rezzak isminin mahiyetinde muhtas;lann nz1klandmlmasm1 istemek vard1r. Aksi halde bu isim tecelli etmeyecektir. Baz1 tasavvuf ilimleri, "Rahmetim gazab1m1 ge<;ti."hadis-i kutsisine mana verirken ~oyle derler: "Allah'm butiin isimleri tecelli isterler. Eger tecelli etmeseler, bu isimler tecellisiz kalacaklar, bu ise onlarla sergilenecek rahmet eserlerinin yoklukta buaktlmas1 demek olacakt1r. Allah'm rahmeti gazab1m ge<;ti de isimlerini tecellisiz b1rakmad1 ve mahlukat1 yaratti." Bu manayi insanhk aleminde, uzaktan uzaga, bir derece seyredebiliriz: - <;ok comert bir insan, ama kimseye his;bir yard1m yaptig1 henuz gorillmemi~. - <;ok ilim bir ki~i ama, bu gune dek ne bir soz soy- 22

O N Bi Ri NCi SO Z ledigi i~itilmi~ ne bir eser yazd1g1 goriilmu~. Omekler s:ogalttlabilir. Bu ve benzeri kemallerin mutlaka kendini gostermesi gerektigi, aksi halde bilinemeyecekleri ve onlardan istifade edilemeyecegi bir gers:ektir. Bu kus:uk insan bile, kendinde bulunan bu ustiinlukleri tecelli ettirerek ba~kalanm faydalandirma yoluna giderse, Rahman ve Rahim olan Allah elbette esma ve s1fatlanm tecelli ettirecek ve onlan seyredecek varhklan da yarat1p onlan tef ekkurle, ~ukurle kemale erdirecektir. Allah'm butun isimlerinin tecelli istediklerini ifade etmi~tik. Her ismin de, tabir-i caizse, alt birimleri, farkl1 ~ubeleri var. Omek olarak "Rab" ismini alal1m. Rabbu'l-alemin, "butiin alemlerin terbiye edicisi" demektir. Rabbus-semavati vel arz, "semamn ve arzm Rabbi"; Rabbu'n-nas ise "insanlarm Rabbi" demektir. Bu noktadan hareketle diyebiliriz ki, her bir canh tiirunun, hatta her bir elementin terbiyesi farkl1 oldugundan, Rab isminin onun terbiyesine bakan bir alt ~ubesi vardir. Her bir insan da ayn bir alem oldugundan, Rab isminin her insana bakan ayn bir ves:hesi vardir. i~te birbirinden farkl1 bu kadar mahlukun her biri, "kendine bakan Rab isminin tecelli etmek istemesiyle ortaya s:1krn1~lardir" diyebiliriz. 23

SORULARLA RiSALE-i NUR DERSLERi-4 Bu konuya ~u hadis-i kutsinin 1~1gmda bakabiliriz: "Ben gizli bir hazine idim. Bilinmek istedim (bilinmeye muhabbet ettim) de mahlukati yarattim." Bu mana, en ileri derecesiyle insanda kendini gosterir: Allah, hayat vermekle bize "Hayy (hayat sahibi) ve Muhyi (hayat verici) oldugunu bildirmi~, biz de Allah'1 boylece tamma imkanma kavu~mu~uz. Bize verdigi ciiz'i kudretle O'nun sonsuz kudretini, ciiz'i irademizle O'nun kiilli iradesini, ciiz'i i~itmemizle O'nun her ~eyi birlikte i~itmesini bildigimiz gibi, ~efkatimizle O'nun merhametini, ofkemizle gazabm1, suc;lulan bag1~lamam1zla O'nun afv ve magfiretini bilmi~, ~abbimizi bu s1fatlanyla tamm1~ oluruz. insan, bu alemde, hem Allah'm en miikemmel eseri, hem de kainat sergisinin yine en miikemmel seyircisidir. Bu sergide te~hir edilen eserlerin her biri ayn bir mucize oldugu gibi, onlan seyir, taktir ve tahsin edecek bir varhk yaratmas1 da Allah'm yine en biiyiik bir mucizedir. Ozetleyecek olursak: Allah'm bilinmek istemesi rahmetindendir ve o mukaddes s1fatlarmm ve giizel isimlerinin tecelli etmek istemelerinin bir neticesidir. Bunu ihtiyac; olarak degerlendirmek hatad1r. 24

O N BiRiNCi SOZ SORU: "Cerna:! ve kemal-i manevisini iki vecihle mii~ahede etme; yani biri bizzat nazar-1 dekaik a~inas1yla, digeri ise gayrm nazar1yla bakma" hususunu nastl anlamahyiz? Buradaki cemal ve kemal-i manevi ifadesi ne anlama geliyor? insanin sima giizelligi ic;in cemal, manevi giizellikleri ic;in ise hiisiin tabiri kullamhr. insamn manevi giizelligi, onun ruh aleminin, kalp diinyasmm, ahlak yap1smm giizelligini ifade eder. Temsildeki padi~ahm ilim ve fenlere vukufiyeti, sanayi-i garibeden anlamas1 manevi bir kemaldir. Cenab-1 Hakmaddeden miinezzeh oldugundan O'nun cemal ve kemali manevidir. Zatmm giizelligi, esmasmm giizellikleri, s1fatlanmn sonsuzlugu, rahmetinin e~sizligi, iradesinin kiilli, kudretinin mutlak olmas1 gibi biitiin kemal ve cemaller hep manevidir. Bu tabirler temsildeki sultan ic;in kullamlm1~t1r. ilim, sanat ve fen konusunda c;ok ileri seviyede olan o sultan, kendi yapt1g1 eserin biitiin inceliklerini bilir, onlarda ne gibi sanatlar sergiledigine vakiftrr. Kendi eserlerini boylece mii~ahede eder. Bir ba~kas1 ise bu inceliklerden habersiz olarak, sadece o eserlerin goriinen giizelliklerine, ha~me- 25

SORULARLA RiSALE-i NUR DERSLERi - 4 tine, tenasiibiine bakarak hayran olur. Bizim, Siileymaniye Camiini seyredip hayran kalmam1zla, bir mimann seyri arasmda c;ok fark vardir; onun nazan daha dakiktir, sanat inceliklerini bizden c;ok daha iyi bilir ve goriir. Aynen bu misal gibi, Allah'm sonsuz ilim ve hikmetiyle, nihayetsiz kudret ve iradesiyle yaratt1g1 bu kainat ve ic;indeki mevcudat1 bizim seyretmemiz c;ok iistiinkorii, c;ok sathidir. Mesela, biz bir insana bakarken sadece organlarmm ~eklini ve onlar1 kaplayan derisini goriiriiz. Kulagm otesinde c;ah~an i~itme tezgahlar1m, kafatasmda yer alan beyni ve ondaki sinir sistemini, duyu merkezlerini, onlarm c;a11~malarm1, ruhla bedenin ilgisini ve boyle daha nice mucizeleri gormez, sadece bedenin d1~ goriinii~iiyle ilgileniriz. Bir doktor bunlan bize gore daha derin manada bilse bile, o da, mesela, beyin tezgahmm c;a11~masm1 siirekli seyredip durmadan hayret edecek degildir. Milyarlarca insamn beyin tezgahlarmm c;a11~masm1 sadece beyin ameliyat1 yapan birkac; doktor, kisa bir siire ic;erisinde ve bir derece seyredebilirler. Halbuki, bu faaliyetler mutlaka seyirci isterler. Ustadm ifadesiyle, "Evet, husun elbette bir apk ister; taam ise, ar olana verilir. Halbuki ins ve cin, JU nihayetsiz vazifeye, JU hajmetli nezarete ve JU vus'atli ubudiyete karji milyondan birisini 26

ON BiRiNCi SOZ ancak yapabilir. Demek bu nihayetsiz ve mutenevvi vezaife ve ibadata, nihayetsiz melaike enva'i ve ruhaniyat ecnasi lazimdir." - On Be inci Soz Melekler gibi, ruhanilerin de gen;:ek manada temap edemeyecekleri daha nice ince sanatlar insanda sergilenmektedir. i~te bi.itiin bunlar Allah'm sonsuz ilim ve hikmeti ile ortaya c;1kt1klan gibi, onlan gerc;ek manada seyreden de yine Allah'tir. SORU: "Her bir taifeye lay1k bir sofra" tayin edilmesini nastl anlamahyiz? TEMSiLDEKi sultam esas alarak dii~iindiigiimiizde, o sultanm "farkl1 bolgelerde ya~ayan, degi~ik kiilti.irlere sahip ve farkl1 meslekler icra eden"halkmm her biri ic;in onlarm zevklerine, i~tihalanna uygun yemekler haz1rlatt1g1, sofralar kurdugu anlatilm1~ oluyor. Temsilden hakikate gec;elim: Bu diinyada bir buc;uk milyonu a~km hayvan ti.irii ya~ad1g1 biliniyor. Bunlann her birinin biyolojik yapilan gibi ruh diinyalan da birbirinden farkli. Biiti.in bu ti.irlerin sonsuz denecek kadar c;ok fertleri, bu diinya sofrasmda kendilerine haz1rlanan nz1klarla beslenmekte, hayatlanm devam ettirmekteler. 27

SORULARLA RiSALE-i NUR DERSLERi-4 Kurdun nzkt ile kuzunun nzkt, aslanm nzkt ile ceylanm nzki, Ot:iimcegin nzki ile ipek boceginin nzki, anmn nzkt ile sinegin nzkt birbirinden s:ok farkhdrr. Her birinin ag1zlarma, sindirim sistemlerine ve midelerine uygun nz1klar haz1rlanm1~trr. insan arzm halifesi oldugu i<;:in onun sofras1 digerlerinden hem daha miikemmel, hem de s;ok s:e~itlidir. ''Hem zemin sofrastnda Kerim-i Mutlak olan Rahman-t Rahim' in misafirlerine, rahmet tarafindan ihzar edilen hadsiz taamlarm ayn ayn ve guzel kokularma ve muhtelif, suslu renklerine ve mutenevvi, ho; tatlarma ve her zihayatm zevk u safasma yardtm eden cihazlara bak, ikram ve kerimiyet-i Rabbaniyenin gayet ;irin cemalini ve gayet tatlt guzelligini gor. " - Dordiincii $ua Che yandan, biitiin maddi nz1klar, insan is;in bir yoniiyle de manevi nz1k olurlar. Onlann cans1z, renksiz, kokusuz, tats1z elementlerden yaratild1klarm1, ilahi bir terbiyeden ges;erek insan i<;:in en giizel, en faydah ve en lezzetli birer nz1k haline geldiklerini dii~iinmesi, insanm kalbine ve ruhuna s:ok onemli bir manevi nz1k olur. Onu hem ~iikre, hem tefekkiire davet eder. 28

ON BiRiNCi SOZ SORU: Her bir sofranm yiiz sanayi-i latifenin eserleriyle "viicud bulmas1" ifadesini as:ar m1sm1z? BU CUMLE ile diinya sofrasma serilen nz1klann sanat yoniinden de hirer harika olduklanna dikkat s:ekilmektedir. Toprakta, suda, havada bulunmayan nice 6zellikler, nice latif ve ince sanatlar bir bitkiye yerle~tiriliyor; vitaminden, kaloriye kadar biitiin 6zellikler her nzka ince 61- s:iilerle konuluyor. Ozellikle kii<;iik hayvanlann nz1klanmalarmda bu letafet ve bu incelik daha ileri manada kendini gosteriyor. Bilindigi gibi, biiyiik insanlarm hazmettikleri g1dalar1 bebekler hazmedemiyorlar. Onlara 6zel mamalar imal ediliyor. Bu 6rnegi esas alarak ~oyle bir dii~iinelim: Elimizde dola~an, ne yiiriiyii~iinii hissedebildigimiz, ne ayak seslerini i~itebildigimiz s:ok kii<;iik bir bocegin o kii<;iik bedeniyle midesi arasmdaki uyumu dikkate alal1m. Bizim bedenimiz midemizden ne kadar biiyiik ise, bu bocekle midesi arasmda da ona benzer bir ilgi olacakt1r. Sonra o kii<;iik mideye giden minnac1k nz1klara nazar edelim. Onu alan ve mideye gonderen o kii<;iiciik ag1zlar1 bir dii ~iinelim. 0 ag1zlarm alabilecegi ve o kii~iik midelerin hazmedebilecegi nz1klar yaratmak, s:ok latif ve ince bir 29

SORULARLA RiSALE-i NUR DERSLERi-4 sanatt1r; bir harikad1r, bir mucizedir. Latif, kesifin z1dd1d1r, yumu~akhk, incelik ve manevilik ifade eder. Latifin bir de "hituf eden, ihsan eden" manas1 vard1r. Her ikisi de biitiin nz1klar i<;:in ges;erlidir, ancak birinci mana kiis;iik hayvanlarm nz1klannda daha belirgin olarak kendini gosterir. Riz1k olma noktasmda "kesif" hiikmiinde olan elementleri, terbiye ederek "yenilen, is;ilen, koklanan, tadilan bir nimet" haline getirmek s;ok ince ve latif bir sanatt1r. SORU: " Aktar-1 memleketindeki ahali ve raiyetini seyre, tenezziihe ve ziyafete davet etti " ifadesinde; aktar-1 memleketin ahali ve raiyetinden maksat nedir? ILK SO RULARDA da i~aret ettigimiz gibi, temsildeki padi~ah is;in soylenen ~eyleri, aynen Cenab-1 Hak hakkmda da kullanmak bazen uygun dii~meyebilir, o taktirde bu ifadeleri mecazi olarak yorumlamak gerekir. Burada raiyetin o miikemmel saraya geli~leri i<;:in ii<;: gaye s1ralamyor: Seyir, tenezziih (gezinti) ve ziyafete i~tirak. Us;ii birden nazara ahnd1gmda, bu misafirlerin insanlar ve hayvanlar oldugu anla~1hr. Sadece seyir gayesini esas 30

ON BiRiNCi SOZ ald1g1m1zda melekleri de dahil edebiliriz. Aktar-1 memleket denilince, temsildeki sultanm hukmettigi ulkenin her tarafi anla~1hr. Yani, o sultan, iilkesinin her tarafmdaki beldelerden saraya misafirler davet etmi~ oluyor. Temsili hakikate uygulad1g1m1zda, Allah'm varhg1, ilmi, hikmeti konusunda munaka~a gotiirmez buyiik bir delille kaqila~mz. Bu konuyu hakkiyle anlatabilsek, ne tabiat<_;:ilar, ne materyalistler, ne de evrimciler soyleyecek bir soz bulamazlar. ikna olmasalar bile mutlaka ilzam olurlar. ~oyle ki: Nurlarda beyan edildigi gibi, :.. nast!ki Vdcib-ul Vucud'un Zat-t Akdesi, ba1kalara hir bir cihette benzemez ve stfatlarz mumkinatm stfatlarmdan hadsiz derece yuksektir. Oyle de, onun kudsi cemali, mumkinatm ve mahlukatm husunlerine benzemez, hadsiz derecede daha alidir. " - Dordiincii ~ua Bu gen;:egin i~1gmda ~unu goruyoruz: Allah'm insanlan ve hayvanlar1 bu kainat sarayma, bu dunya misafirhanesine davet etme ~ekli, insani sultanlarmkine hi<; mi hi<; benzemiyor. Insanlar ve hayvanlar bir ba~ka alemden bu diinyaya gelmiyorlar. Yani, hi<;biri gokten inmiyor, yild1zlardan akip yeryiiziine dii~miiyor- 31

SORULARLA RiSALE-i NUR DERSLERi-4 lar. Butiin misafirler saraym ic;inden c;1kiyorlar. Yeryiizii sofrasmdaki nimetler topraktan c;1ktiklar1 gibi, onlarla beslenecek, onlardan istifade edecek misafirler de yine topraktan c;1kiyorlar. $u var ki, bu c;1ki~ bitkilerde oldugu gibi dogrudan degil, dolayh oluyor. Mesela, tavugun yedigi gidalar dogrudan topraktan c;1kiyor. Onlan yiyen tavugun ic;inde yumurta meydana geliyor. Bu yumurtada ondan c;1kacak civcivin butiin ozellikleri genetik program olarak yaztl1yor. Daha sonra, bu yumurta belli bir 1s1 seviyesinde, belli bir sure kald1gmda, ondan yeni bir misafir meydana geliyor. Bu misafir de ash itibariyle topraktan c;1km1~tir, ama dogrudan degil, dolaylslyla. Aym ~ey insanlar ve diger canhlar ic;in de gec;erlidir. $imdi bu misafirhanenin ve bu misafirlerin sahibini tammak istemeyen insanlara ~unu sormak gerekiyor: Once sofralar seriliyor, ama ortada misafirden eser yok. Sonunda o sofradan faydalanacak misafirler yaratillyor. Bunu ne ile izah edeceksiniz? Heniiz ortada olmayan misafirler, birinin ilminde olacaklar ki, o zat o misafirlere uygun sofralar hazirlatsm. Aksi halde, sofradaki gidalann yoklukta bekle~en o misafirleri bilmeleri, tammalar1, zevklerine, mide yaptlarma, sindirim sistemlerine vakif olmalar1 gerekir ki, kendilerini 32

ON BiRiNCi s6z ona gore te~ekkiil ettirsinler. Bu noktadan hareketle du~uncemizi yayabiliriz: Henuz goz denen ~ey dunyada yokken, gune~ yarattlm1~; 1~1g1 o gozlere yol gosterecek 6zelliklere sahip kilmm1~. Henuz mide sahibi hic;bir varhk yeryiizune c;1kmam1~ken, gidalar yarattlm1~. i~itme 6zelligine sahip kulaklar daha yaratilmadan, bunu saglayacak hava unsuru yarat1lm1~. Henuz kan yarattlmam1~ken kirlenen kam temizlemek uzere hava unsuru gorevlendirilmi~. Misalleri c;ogaltabiliriz. Sonunda ~u gerc;ek butiin ac;1kl1g1yla kendini gosterir. Saray kimin ise misafirler de onun, sarayda serilen sofralar da. Butiin bunlar bir zaman yoktular. Arna Allah'm ilminde hepsi mevcut idiler. Onlar1, hikmetinin geregi uzere, belli bir s1ra ile yokluk karanhgmdan kurtanp varhk sahasma c;1kardi. Once havay1 yaratt1, sonra cigerleri. Once otlar1 yarattl, sonra otla beslenen hayvanlari. Once at1 yaratt1 sonra ona binecek ve onu surecek insam. Bunlarm hic;biri ne tesadufle ac;1klanabilir, ne evrimle, ne tabiatla. Aktar-1 memleketteki ahalinin daveti konusunda akla ~oyle bir ~ik da gelebilir: Ziyafete c;agrtlan misafirler "ruhlardir". Davete c;agnld1klannda "beden libaslanm giyer" ve ziyafete i~tirak ederler. 33

SORULARLA RiSALE-i NUR DERSLERi-4 SORU: Sonra bir yaver-i ekremini tarif edici olarak gondermesinde bir ~ah1s nazara veriliyor. Diger peygamberler ve miiqitler burada zahiren ifade edilmiyor. Bu meselenin hikmeti nedir? (Temsilin sonuna kadar yine tek zat ve tek tayin edici nazara veriliyor.) EUTON PEYGAMBERLER, insanlara Allah'1 tamtm1~lar, kainat kitabm1 okutmu~lar ve onlara ibadet vazifelerini ogretmi~lerdir. Bu vazifeyi kemaliyle yapan, ahirzaman peygamberi Hz. Muhammed (asm.) olmu~tur. Biiriin peygamberler "kerimdir", o ise "ekremdir." Ote yandan, bu ders bu asnn insamna verildigi ic_;in bizim muhatab1m1z oncelikle kendi peygamberimizdir. Bu ve benzeri derslerde gec;en peygamberlik konulanm dii ~iiniirken, bizim bilgi ve feyiz kaynag1m1zm Peygamber Efendimiz (asm.) oldugu daima hat1rl~nacakt1r. Temsilin hakikate uygulanmasmda da belirtildigi gibi, diger peygamberler onun avanesi (yard1mc1lan), evliya ve asfiya ise ~akirtleri hiikmiindedirler. Nur Kiilliyatmda Kur'an'm diger ilahi kelamlardan iistiinhigii anlat1hrken, eski devirlerin insanhgm bedeviyet ve c;ocukluk devreleri oldugu hat1rlatihr ve "iptidai derslerde izah az olur." buyrulur. Buriin peygamberlerin 34

ON BiRiNCi sbz teblig ve ir~at gorevleri, bu sahamn en bi.iyi.ik mi.imessili olan ahirzaman Peygamberinde en bi.iyi.ik temsilcisini bulmu~tur. "... Nur-u Muhammedi ve hakikat-t Ahmediye Aleyhissalatu Vesselam, divan-t nubuvvetin hem Jatihast hem hatimesidir. Butun Enbiya, onun ast! nurundan istifaza ve hakikat-t diniyenin ne1rinde onun muinleri ve vekilleri hukmunde...,, - Barla Lahikas1 SORU: Sarayve mii~temilatmm derunundaki manzum murassalar ve mevzun nuku~ nazara veriliyor. Acaba derunundaki vaziyet ile zahirdeki muamelat farkh m1 cereyan ediyor? "Manzum murassa ve mevzun nuku~" hakkmda bilgi verir misiniz? TEMSILDE sultan, hem kendi eserlerini kendi "nazar-1 dakaik a~inas1yla" yani onlardaki bi.iti.in incelikleri bilerek ve gorerek seyretmi~, hem de onlan mi.i~taklara seyrettirmi~ti. "Derun'' kelimesi bize bu dakik nazan hatirlatmaktadir. insanlann bir c;ogu, bu alemdeki gi.izellikleri gormek ve taktir etmekle birlikte, onlara iilfetle ve i.izerinde fazla di.i~i.inmeyerek nazar ettiklerinde meselenin 35