2010 SOSYAL HAK İHLALLERİ RAPORU SOSYAL HAKLAR DERNEĞİ / İSTANBUL



Benzer belgeler
TMMOB Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği 41. DÖNEMDE RESİMLERLE TMMOB

ASIL KRİZ İŞSİZLİKTE! Geniş Tanımlı İşsiz Sayısı 7 Milyona Yaklaştı

İşsizlik ve İstihdam Raporu-Ağustos 2016

EMEK ARAŞTIRMA RAPORU-2

BODRUM DA SAĞLIK ÇALIŞANLARI GREVDE

İşsizlik ve İstihdam Raporu-Eylül 2016

AKADEMİK ZAMMI ADIMDA ALDIK

İşsizlik İstikrarlı Biçimde Yükseliyor! Son 10 Yılın En Yüksek İşsiz Sayısı

İşsizlik Dikiş Tutmuyor İşsizlikte Kriz Günlerine Dönüş

TMMOB MADEN MÜHENDİSLERİ ODASI

TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 37. Dönem Çalışma Raporu. BASIN ÇALIġMALARI

BELEDİYELERDE İŞTEN ÇIKARTILAN İŞÇİLERİN EKONOMİK-SOSYAL DURUMLARINA İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA

İKİ AYDA 500 BİN YENİ İŞSİZ Krizin Tahribatı

İŞSİZLİK HIZLA ARTARKEN İSTİHDAM ARTIŞI YETERSİZ KALDI

HALKIN DOKTORLARINDAN KORKUYORLAR

TARİHİ REKOR İŞSİZ SAYISI 7 MİLYONU AŞTI! HALKIN DERDİ BAŞKANLIK DEĞİL İŞSİZLİK!

Bölüm 18. Demokrasi Mücadelesinde Odamız

HAZİRAN 2012 FAALİYET RAPORU. Prof. Dr. Aytuğ ATICI Mersin Milletvekili

SAĞLIKLI ŞEHİR HAREKETİ KADIN ÇALIŞMALARI Kasım Eylül 2011

MART 2016 FAALİYET RAPORU. Prof. Dr. Aytuğ ATICI Mersin Milletvekili

7. dönem çalışma raporu TMOOB KOCAELİ İKK ÇALIŞMALARI. EMO Kocaeli Şubesi 146

TBMM MİLLETVEKİLLERİ Cinsiyete göre dağılım. TBMM MİLLETVEKİLLERİ Partilere göre dağılım YEREL YÖNETİMLER KADIN ORANI (%)

Çalışma hayatında barış egemen olmalı

YAZILI VE GÖRSEL BASINA YANSIYANLARDAN ÖRNEKLER

2011 KADIN İSTATİSTİKLERİ

KRİZ İŞSİZ BIRAKIYOR

Genel Başkanımız Haydar Arslan ın okuduğu basın açıklaması metni aşağıdadır. KGM Önünde Basın Açıklaması Yaptık

İŞSİZLİKTE PATLAMA!: AKP İşsizlikle Mücadelede Başarısız!

Direnişteki Trakya Otocam işçileriyle söyleşi

İŞSİZLİK VE İSTİHDAM RAPORU

Temmuz 2013 FAALİYET RAPORU. Prof. Dr. Aytuğ ATICI Mersin Milletvekili

GENİŞ TANIMLI İŞSİZLİK 6 MİLYONA YAKLAŞTI!

EYLÜL 2014 FAALİYET RAPORU. Prof. Dr. Aytuğ ATICI Mersin Milletvekili

KRİZ ÜÇ KOLDAN SARSIYOR ENFLASYON-KÜÇÜLME-İŞSİZLİK

İSTİHDAM SEFERBERLİĞİ LAFTA KALDI: İSTİHDAM ARTIŞI YAVAŞLADI

Mevsimlik İşçiliğe Hayır Dedik

İşsizlik ve İstihdam Raporu-Aralık 2017 İŞSİZLİK VE İSTİHDAM RAPORU- AĞUSTOS 2018 MEVSİM ETKİLERİNDEN ARINDIRILMIŞ İŞSİZLİK ARTTI, İSTİHDAM DÜŞTÜ

İŞSİZLİKTE TIRMANIŞ SÜRÜYOR!

İşsizliğin Önlenemeyen Yükselişi: Son Beş Yılın Zirvesi

20. ŞUBE ÇALIŞMA RAPOR ÖZETLERİ

KASIM 2011 FAALİYET RAPORU. Prof.Dr. Aytuğ ATICI Mersin Milletvekili

TMMOB TEMSİLCİLERİNE AÇILAN DAVALAR

İşten Atılan Asil Çelik İşçilerinin okuduğu basın açıklaması: 15/03/2012

TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ NEDİR? GERÇEK BİR TOPLU SÖZLEŞME İÇİN

En Yüksek Prim Ödeyen 10 İşverene Ödül Verildi

Necla Akgökçe den bilgi aldık. - İlk olarak ülkede kadınların iş gücüne katılım ve istihdam konusuyla başlayalım isterseniz

İŞSİZLİK VE İSTİHDAM RAPORU- EYLÜL 2018 İŞSİZLİK TIRMANIYOR. Gerçek İşsiz Sayısı 6 Milyon. İşsiz Sayısı Bir Yılda 192 Bin Arttı

Şebinkarahisar lı bir baba ve Rumeli göçmeni bir annenin oğlu, İlk, orta ve lise öğrenimini Özel Tarhan Koleji'nde tamamladı,

Erkek egemenliğine, sömürüye, şiddete ve cinsel ayrımcılığa hayır demek için

ESP/SOSYALİST KADIN MECLİSLERİ

Emeğin İktidarını Birlikte Kuracağız

Ekonomik Rapor Kaynak: TÜİK. Grafik 92. Yıllara göre Doğuşta Beklenen Yaşam Süresi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği /

Koç Üniversitesi nde neler oluyor?

SUNUŞ. Birleşik Metal İşçileri Sendikası Genel Yönetim Kurulu

Türkçe Ulusal Derlemi Sözcük Sıklıkları (ilk 1000)

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

Cumhuriyet Halk Partisi

SON EKONOMİK GELİŞMELERDEN SONRA ESNAF VE SANATKARLARIN DURUMU

Mesleğe ve Odanıza Hoşgeldiniz Etkinliği. LPG Sorumlu Müdürlük Eğitimi Gerçekleştirdik. Üyelerimizle Kahvaltıda Buluştuk!

TMMOB ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ ODASI DİYARBAKIR ŞUBESİ 17. DÖNEM ÇALIŞMA RAPORU PANEL, ÇALIŞTAY, FORUM, SEMPOZYUM, KURULTAY, KONFERANS, KONGRE

TEMMUZ 2012 FAALİYET RAPORU. Prof. Dr. Aytuğ ATICI Mersin Milletvekili

ESENYURT BELEDİYESİ ERİŞİLEBİLİRLİK ÇALIŞMALARI

Amerika Birleşik Devletleri nin saygın yüksek öğretim kurumlarından Yale Üniversitesi nde tarih bölümü öğretim üyesi olarak çalışan ve eski LGBT

Birleşik Metal İş Sendikası üyesi işçilerin % 92,4 ü erkek, % 7,6 sı kadındır.

Hava-İş: İşten atılanlar işe alınana kadar mücadeleyi bırakmayacağız!

İŞSİZLİK GERÇEK, İSTİHDAM SEFERLİĞİ YAPAY!

KASIM 2014 FAALİYET RAPORU. Prof. Dr. Aytuğ ATICI Mersin Milletvekili

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

Bakanımız, Çocuk Bakım Kuruluşları Öz Değerlendirme Toplantısında

81 İl için Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Karnesi Ülker Şener & Hülya Demirdirek

İŞÇİ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

MAYIS 2014 FAALİYET RAPORU. Prof. Dr. Aytuğ ATICI Mersin Milletvekili

Saðlýk çalýþanlarý GöREV'de

GENÇ, KADIN ve ÜNİVERSİTE MEZUNU İŞSİZLİĞİNDE VAHİM TABLO!

TÜRKİYE İŞSİZLİKTE EN KÖTÜ DÖRT ÜLKE ARASINDA

Ýstanbul hastanelerinde GREV!

Eşsiz Bodrum Tanıtım TIR ı Zonguldak ta

İktidarıyla, muhalefetiyle bütün Belediye Meclis Üyesi arkadaşlarımın da aynı bilinçle görev yaptığına inanıyorum.

BİR GRUP EĞİTİM-SEN ÜYESİ GÖREVİNDEN AYRILAN MUSTAFA ÖZCAN ALEYHİNE EYLEM YAPTI

İBRAHİM ARAP. e-posta: Tel: / : Dokuz Eylül Üni. Sosyal Bilimler Enst.

16. bölüm. demokrasi mücadelesinde şubemiz

Mevzuat Değişikliklerinin Meslek Alanımıza ve Odamıza Yansıması

MART 2014 FAALİYET RAPORU. Prof. Dr. Aytuğ ATICI Mersin Milletvekili

KAMU İSTİHDAM RAPORU. Giriş

Gezi Parkı Araştırması. GEZİ PARKI ARAŞTIRMASI Kimler, neden oradalar ve ne istiyorlar?

Business Network Center Turkey

Bu araştırma, 24 Haziran 2018 de yapılacak Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili seçimlerinde seçmenin oy tercihlerini tahmin etmenin yanı sıra seçmenin

CHP EMEK BÜROLARI EMEK BÜLTENİ

2015 YILINDA EĞİTİME ALINACAK MALİ HİZMETLER UZMANLARININ LİSTESİ ( 23 Şubat - 27 Mart 2015 )

T.C ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI ÇALIŞMA VE İŞ KURUMU KIRIKKALE İL MÜDÜRLÜĞÜ

İŞÇİLERİN 3 ACİL TALEBİ VAR!

2.9. TMMOB,İKK,ÖKP,AEMÖP VE NKP İLİŞKİLER

İstihdam Seferberliği 2019 ŞUBAT 2019

MUĞLA DA ÇEVRE TALANINA TEPKİ

7. dönem çalışma raporu ÜYE TOPLANTILARI. EMO Kocaeli Şubesi

26 milyar YTL'den işsize düşen 1.2 milyar YTL

8 MART DÜNYA EMEKÇİ KADINLAR GÜNÜ 1 MAYIS 10 KASIM ATATÜRK Ü ANMA ETKİNLİĞİ SANATSAL ETKİNLİKLER

İSTİHDAM İZLEME BÜLTENİ

KAYIT DIŞI İSTİHDAM İLE MÜCADELE Ağustos 2017

19 EYLÜL MÜHENDİS, MİMAR, ŞEHİR PLANCILAR DAYANIŞMA GÜNÜ

Transkript:

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 1 2010 SOSYAL HAK İHLALLERİ RAPORU SOSYAL HAKLAR DERNEĞİ / İSTANBUL

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 2 Sosyal Haklar Derneği Mithat Paşa Caddesi Başak Sokak No: 5/3 Çakmak Ümraniye / İstanbul Telefon: 0216 329 76 75 www.sosyalhaklar.org "Friedrich-Ebert-Stiftung Derneği'nin katkılarıyla hazırlanmıştır." Editör / Yayına Hazırlayan Sinan Yıldırmaz - Hakan Güneş Rapor Editörü Serap Altun Kapak Tasarım Osman Ersoy Sayfa Tasarım Serap Altun Baskı: TEC Tekstil Dokuma Baskı Matbaa San. ve Tic. A.Ş. Hadımköy / Büyükçekmece- İstanbul Tel: 0212 866 93 00 Faks: 0212 886 40 14

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 3 2010 SOSYAL HAK İHLALLERİ RAPORU

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 5 ÖNSÖZ Hak ihlalleri raporu, 2005 yılında kurulan Sosyal Haklar Derneği (SHD) bünyesinde yer alan Hak İhlalleri İzleme Komisyonu tarafından 2006 yılından bu yana aylık olarak hazırlanmaktadır. Rapor 2007 den bu yana 3 er aylık çeyrek dilimler halinde basılı, 2009 dan bu yana ise www.sosyalhaklar.org sitesi aracılığıyla sadece elektronik dosya olarak yayınlanmaktadır. 2009 yılı raporunun yayınlandığı 2010 yılından bu yana da yıllık bir kitap olarak basılı olarak ilgililere ulaştırılmaya çalışılmaktadır. Elinizdeki çalışma yıllık raporlardan ikincisi olup 2010 yılı Türkiye sinin sosyal haklar fotoğrafını yansıtan bir çalışmadır. Raporun hazırlanmasındaki amaç Türkiye de yaşanan sosyal hak ihlallerini sistematik olarak takip etmek, konu hakkında kamuoyunun ve ilgililerin dikkatini çekmek, farkındalık ve bilinç yaratmak olarak özetlenebilir. Hak ihlalleri çeşitli kategoriler altında ele alınmıştır. Bu başlıkları oluştururken Türkiye Sınıf Araştırmalar Merkezi nin hazırlamış olduğu "Emek Arşivi" çalışmasının sınıflandırmalarından faydalandık. Ayrıca uluslararası hukuksal metinlerde yer alan başlıklar ve sınıflandırmalar da yol gösterici oldu. Rapor sadece hak ihlallerinden oluşmamakta, ilgili alanı doğrudan ilgilendiren açıklama, rapor ve raporlara da yer verilmektedir. Bu sebeple 2007 yılından itibaren raporumuza yol gösterici olduğunu düşündüğümüz sosyal haklar alanında kazanılmış hukuk davalarını eklemekteyiz. Elinizdeki kitap, aylık sosyal hak ihlalleri raporlarının kategorik başlıklar halinde yıllık dökümünün kısaltılmış halini ve bu başlıklarla ilgili yıllık analizleri içermektedir. Çalışmanın sonunda da 2010 yılı sosyal haklar gelişmeleri ile ilgili makale, değerlendirme ve raporlardan daha önce yayınlanmış yazılardan bir seçki yer almaktadır. Rapor çalışmamız 5. yılını geride bırakırken, tamamen gönüllü bir emekle kesintisiz bir biçimde bu raporların çıkartılmasını sağlayan SHD üyelerine ve özellikle 2006 dan bu yana çalışmanın fikri ve pratik takibini yapan Nazır Kapusuz a, çalışmanın başlangıç dinamiklerini oluşturmadaki emeği nedeniyle Ulaş Karan a, raporun matbu basıldığı dönemlerdeki yoğun emekleri nedeniyle Eyüp Özer e, aylık raporları uzun süre derleme işini sürdüren Serap Altun a, logo tasarım ve kapak çalışmaları nedeniyle Osman Ersoy a, barınma hakkı kısmındaki önemli gelişkinliği sağlayan Kaldırım yazarları Besime, Can, Derya, Cansu, Aslı ve Dilek arkadaşlarıma çalışmanın kitap olarak yayınlanabilmesi ve dağıtımı konusundaki katkıları nedeniyle Friedrich Ebert Vakfi ndan Michael Meyer ve Cihan Hüroğlu na ve son olarak adlarını bilmediğim matbaa çalışanlarına ve elbette analiz yazarlarımıza, teşekkürü bir borç biliriz. Hakan Güneş

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 7 İÇİNDEKİLER Önsöz 5 İçindekiler 7 Kısaltmalar 8 Analiz: Hakan Güneş - 2010 Türkiye si: Büyüyen Ekonomi, Artan Eşitsizlik ve İhlaller 9 Rapor: Adil Bir Ücret, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Hakkı 13 Rapor: Grev ve Toplu Sözleşme Hakkı 55 Analiz: Demet Ş. Dinler - İnsanca Çalışma ve Sendika Hakkı 63 Rapor: Sendika ve Örgütlenme Hakkı 71 Analiz: Nazır Kapusuz - 2010 yılında güzel ölen işçiler 85 Rapor: İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları 91 Analiz: Serap Altun - Cinsiyete, Cinsel Yönelime, Etnik ve Dini Kimliğe Dayalı Ayrımcılık ve Taciz 117 Rapor: Cinsiyete, Cinsel Yönelime, Etnik ve Dini Kimliğe Dayalı Ayrımcılık ve Taciz 121 Analiz: Neşe Şahin Taşğın - Çocuk Hakları 131 Rapor: Çocuk ve Genç Emeği 143 Rapor: İşyeri Uygulamaları 147 Rapor: Tarım ve Üretici Hakları 151 Analiz: Dilek Karabulut - Barınma Hakkı 167 Rapor: Barınma ve Kentsel Yaşam Hakkı 173 Analiz: Mustafa Sütlaş Sağlık Alanında İhlâl Edilen Ya Da Gereği Yerine Getirilmeyen Haklar 243 Rapor: Sağlık Hakkı 267 Analiz: Serdar Yazıcı 2010 Yılı Eğitim Hakkı İhlalleri 289 Rapor: Eğitim Hakkı 295 Rapor: Engelli Hakları 331 Rapor: Sosyal Politika ve Yardımlar 337 2010 Değerlendirmeleri / Makaleler Ahmet İnsel - İş kazası kader değildir! 339 SHD - Ekonomi-Politik Kentsel Siyaset Deklerasyonu 341 Can Atalay -Sendika Tekel Direnişinden Nasıl Feragat Etti? 343 SHD - Bellek: Tekel Arazilerinin Özelleştirilmesi 345 Ömer Şan - HES (Hidroelektrik Santralleri) Raporu 347 Can Atalay - Yasalar "Kentsel Bölüşüm"ü Hızlandırmak İçin Değişiyor 359 Desa İşçileri - Basın Açıklaması 360 AYÖP - Ataması Yapılmayan Öğretmenler Anlatıyor 363 KAHİP - Kamu Harcamalarını İzleme Raporu 365

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 8 KISALTMALAR AİHM: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ASM: Aile Sağlığı Merkezi AYÖP: Ataması Yapılmayan Öğretmenler Platformu BMİS: Birleşik Metal İş Sendikası ÇSGB: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Dev Sağlık-İş: Devrimci Sağlık-İş Sendikası Emekli-Sen: Tüm Emekliler Sendikası GDO: Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar ICAO: Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı ILO: Uluslararası Çalışma Örgütü İBB: İstanbul Büyükşehir Belediyesi İEO: İstanbul Eczacı Odası İSKİ: İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi İŞKUR: Türkiye İş Kurumu KARDEMİR: Karabük Demir ve Çelik Fabrikaları KESK: Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu KKKA: Kırım Kongo Kanamalı Ateşi KTÜ : Karadeniz Teknik Üniversitesi LYS : Lisans Yerleştirme Sınavı MESS - Metal Sanayicileri Sendikası ÖKM : Öğrenci Kültür Merkezi SES: Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası SGK: Sosyal Güvenlik Kurumu SHÇEK: Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu TEB: Türkiye Eczacılar Birliği TEKSİF: Türkiye Tekstil Örme ve Giyim Sanayi İşçileri Sendikası TGS: Türkiye Gazeteciler Sendikası TİB-DER: Tersane İşçileri Birliği Derneği TİGEM: Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü TİS: Toplu İş Sözleşmesi TOKİ: Başbakanlık Toplu Konut İdaresi TOLEYİS: Türkiye Otel, Lokanta, Dinlenme Yerleri İşçileri Sendikası TTB: Türk Tabipleri Birliği TTKB: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı TÜİK: Türkiye İstatistik Kurumu YİBO : Yatılı Bölge İlköğretim Okulu

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 9 2010 Türkiyesi: Büyüyen Ekonomi, Artan Eşitsizlik ve İhlaller Hakan Güneş Uzunca bir zamandır dünyanın 17. büyük ekonomisi olarak övünen Türkiye 2010 ile birlikte 16 büyük ekonomi olduğunu ilan etti. Sıralamada bir hile yok. Dünyanın 17. büyük nüfusuna ve 37. büyük yüzölçümüne sahip Türkiye gerçekte insani gelişmişlik, işsizlik oranı, gelir dağılımı eşitliği, eğitim, sağlık harcamaları düzeyi dış borçlanma ve cari açık gibi konulardaki sıralamalarda sözü edilen noktaya bir türlü giremiyor. Son yıllarda ekonomik büyüklüğe ihracat şampiyonluğu ve büyüme oranları konusunda AKP mucizesi olarak adlandırılan başka dereceler de eklendi ama Türkiyelilerin sosyo-ekonomik yaşam standartları hala gelişmiş bir ekonomiden çok çelişkilerle dolu, adaletsiz ve dengesiz göstergelerle dolu: Türkiye 2010 yılında genel insani gelişmişlik endeksi sıralamasından 83. sırada yer aldı. Cinsiyet eşitsizliği sıralamasında 77. sıra ile Avrupa ve OECD ortalamsının hayli gerisinde yer alıyor. Türkiye nin iktisadi pazar büyüklüğü, yıllık büyüme oranlarındaki ilerleme, hatta kişi başına milli gelir ortalamasındaki gelişmeye karşılık eğitim sağlık işsizlik ve, sosyal adalet ve özgürlükler konusundaki karnesinin zayıflığı 2010 yılında da 2009 taki negatif performansını aratmadı. 2010 Türkiye sinin kazananlarını vergi rekortmenleri, ilk 500 sanayi ve ticaret kuruluşu gibi listelerde görebilirsiniz. Kaybedenleri, mağdurları, işsizlik yoksulluk ve ayrımcılığa maruz bırakılanları ise bu raporda yer alıyor. Elinizdeki raporda detaylarıyla göreceğiniz gibi 2010 Türkiye sosyal hak ihlalleri konusunda 2009 u ve daha önceki yılları aratmadığı gibi uygulamalardaki adaletsizliğin artışı ile daha da kutuplaşmış bir ülke tablosu sunuyor. Geride bıraktığımız yılda temel sosyal haklar, çalışma, geçinilebilir ve adil bir ücret, sosyal güvence, sağlık, eğitim ve barınma hakları konularında mağduriyetlerin arttığı, haksızlık ve ihlallerin bir yandan yeni yasa ve kararnamelerle ortaya konurken bir yandan da uygulayıcıların adaletsizliğiyle yasaların kısmı koruyuculuğuna rağmen gerçekleştiği görülüyor. Teğet geçtiği söylenen krizin reel ücretlerde yarattığı gerileme, işsizlik rakamlarındaki artış, gelir dağılımı eşitsizliği ülkenin adeta kaderi gibi kanıksanmış olgular olarak karşımıza çıkıyor. 2010 da belirginleşen yeni bir eğilim de sosyal hak gaspları içeren yasal düzenlemelerin torba yasalar halinde geçirilmesi oldu. 2009 da başlayan bu yeni yasal düzenleme yaklaşımı ile örneğin öğrenci ve vergi affı ile işsizlik sigortası fonu tasarruflarına ilişkin hak gaspları tek bir yasa ile meclisten geçirildi. Anayasa referandumunda uygulanan yöntem, birkaç olumlu maddenin araya konduğu bir dizi gayrı demokratik düzenlemenin tek bir pakette kamuoyuna sunulması yaklaşımı, sosyal politika kapsamındaki düzenlemelerde de aynen uygulandı. 21. yüzyılın ilk on yılını geride bırakırken Türkiye hak gaspları karşısında işçiler,

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 10 10 2010 Sosyal Hak İhlalleri Raporu emekliler, küçük üretici ve çiftçiler başta olmak üzere çeşitli toplumsal kesimlerin kuralsız, hukuksuz ve keyfi hak ihlalleri karşısında sayısız direnişine sahne oldu. Tekel işçilerinin 2009 da başlayan eylemleri 2010 boyunca devam ederken iki önemli kitlesel itiraz kanalı daha gelişti. Bunlardan birincisi 300 bin kadar ataması yapılmayan öğretmen diğeri ise sayıları 3000 i bulan Hidroelektrik Santrallerin (HES) yaşam alanlarını daralttığı yerel halk grupları idi. Üçüncü önemli geniş bir gurup ise kentsel dönüşüm mağdurları olarak adlandırılabilecek kesimdir. Başta büyük kentlerde olmak üzere tüm ülkenin rant bölgeleri olarak yeniden dizayn edildiği son 10 yılda, yerinden edilen ve ciddi barınma problemleri yaşayan kesimler 2010 yılında daha görünür olmaya başladılar. Etnik, dinsel, mezhepsel, cinsel ve cinsel yönelimsel nedenlerle sosyal hak ihlali yaşayanların sayısı da krizin daha yoğun hissedildiği 2009 yılıyla benzer düzeyde seyretti. Ayrımcılık kaynaklı sosyal hak ihlaline uğrayan kesimlerin başında ülkenin kısa süren açılım süreci sonrasında şovenizme maruz kalan Kürt yurttaşları geldi. İkinci yaygın ayrımcılık mağduru kesim ise LGBTT bireyler olarak ihlal raporlarında yerlerini almak zorunda kaldılar. Serap Altun 2010 yılı ayrımcılık kaynaklı sosyal hak ihlalleri analizinde ihlalleri konularına göre ağırlıklandırırken yılın öne çıkan çarpıcı başlıklarına da mercek tutuyor. Adil bir ücret ve çalışma hakkı değerlendirmelerinde detaylıca göreceğiniz üzere 2010 yılı hak gaspları ve ihlallerinin en çok taşeron firmalarca yapıldığı ve bu noktada asıl işveren durumunda, kamu ya da özel olsun, işverenin yükümlülüklerini ısrarla yerine getirmediği gözlemleniyor. Taşeronluk adeta güvencesiz ve düşük ücretle çalıştırmanın yasal kılıfı olarak karşımıza çıkıyor: Toplum özellikle itfaiye gibi ciddi bir eğitim ve deneyim gerektiren işlerde bile sözleşmeli kadro istihdam edildiği gerçeğini en çok 2010 yılı içinde ortaya çıkan sorunlarla anlayabildi. Çeşitli yangınlarda hem itfaiyeci hem de yurttaşların yaşamlarını yitirmeleri olayları bile kamu ve özel işverenlerinin güvencesiz çalıştırma keyfiyetlerine mani olamadı. Güvencesiz çalıştırmanın norm haline geldiği 2010 Türkiye sinde bu cümleden işten atılanlar kervanına yakın zamana kadar prestijli ve güvenceli işler olarak bakılan gazetecilik ve avukatlık gibi mesleklerden çok sayıda çalışanın da eklendiği görülüyor. 2010 yılında 575 ölüm ve 2410 yaralanma vakasının rapora yansıdığı düşünülürse iş kazaları ve meslek hastalıkları yıllık değerlendirmesinin son derece yakıcı konuları kapsayacağı hemen söylenebilir. Konuyu uzun bir zamandır izleyen Nazır Kapusuz un analiz başlığı her şeyi anlatıyor: 2010 yılında güzel ölen işçiler! Yine 2010 yılı, 2009 da teğet geçtiği ifade edilen ekonomik kriz nedeniyle daha çok 3. sayfa haberlerinde yer alan sayısız cinnet ve intihara sahne olmuş bir yıl olarak karşımıza çıkıyor. Raporda bu türden olayların sayısı 100 e yakın. Bunlar arasında özellikle tefecilerin, borcu karşısında 13 yaşındaki kızını istemesi üzerine Cizre de intihar eden 33 yaşındaki bir baba, usta birliğine gidecek yol parası bulamayan Kırşehirli bir acemi asker, Ağrı ve Balıkesir deki vekil öğretmenler, ve daha pek çokları yürek burkan hikayeleriyle 2010 ihlal raporunda yer aldılar. Rapor, intihar vakalarının çok büyük bir kısmının güvencesiz çalışma, işsizlik ve ekonomik sıkıntılardan kaynaklandığına şahitlik ediyor. Nitekim yapılan araştırmalarda Türkiye'de intihar eden erkeklerin yarısının 35, kadınların ise 25 yaşından daha küçük oldukları ve kadınların daha çok psikolojik, erkeklerin de ekonomik nedenlerle intihar ettikleri ortaya çıkarıyor. Gazetelerde 3. sayfalarda yer alan ve vahlanılarak geçilen ölüm olayları ile ilgili olarak Bertolt Brecht e kulak verelim. Şöyle diyordu sosyal davanın unutulmaz

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 11 yazarı: Öldürmenin pek çok yolu vardır. İnsan birinin karnına bir bıçak saplayabilir, elindeki ekmeği alabilir, hastalığını iyileştirmeyebilir, birini kötü bir evde yaşamaya zorlayabilir, ölesiye çalıştırabilir, kendini öldürmeye itebilir, savaşa yollayabilir. Bizim devletimizde bunlardan pek azı yasaklanmıştır. Sanki bugünlerin Türkiye sinden bahsediyor. 2010 raporunda kriz ve bireysel çözümsüzlük başlığı altında okuyacağınız pek çok hikâye aslında birer 3. sayfa haberinden çok gerçek birer sosyal cinayet olarak değerlendirilmeli. Haksızlık ve çaresizlikler karşısında intihar dışındaki seçeneklere başvuran, örgütlü olarak hak ihlallerini gidermeye çalışanlar için de 2010 yılı çok sevinçli bir yıl olarak tarihe geçmedi. Detaylarını Demet Dinlerin ilgili analizinde göreceğiniz gibi 2010 yılında sendikal nedenlerle işten çıkarılma örnekleri arasında Koop-İş e üye olan Konya, İstanbul ve Bursa illerindeki IKEA işçilerini, Tez Koop- İş üye olan TESCO işçilerini, Türkiye Maden-İş Sendikası na üye olan Medmar Marble işçilerini, Gebze de Birleşik Metal-İş e üye olan Çelmer işçilerini, Tarım- İş e üye olan TİGEM işçilerini, Liman-İş e üye olan Mersin Limanı taşeronu Seamenship and Trade Co. çalışanlarını, TÜMTİS e üye olan UPS ve taşeronları CIB ve ERKA işçilerini saymak mümkün. Sendikalara yönelik düşmanlık örgütlü emekçilerden duyulan korku kent yoksullarından da esirgenmedi. Kentsel dönüşüm en çok kent yoksullarını mağdur etti. Dilek Karabulut un, Barınma hakkı ihlalleri analizinde altını çizdiği üzere 2010, Türkiye nin kentsel dönüşüm projelerine tam boy uygulama startı verdiği yıl olarak kayda geçiyor: Türkiye de hızla artış gösteren kentsel dönüşüm projeleri 2010 yılı içerisinde de devam etmiş ve yıl içerisinde 10 dan fazla yeni kentsel dönüşüm alanının ilan edildiği kayıt edilmiştir. Kentsel dönüşümün yarattığı sonuçlar açısından 3000 e yakın aile evlerinden edilmiş, yerinden edinen ailelerin barınma ve yerleşme özgürlüğü hakkı ellerinden alınmış, başka bir deyişle aileler kent içinde sürülmüştür. Tıpkı güvencesizliğe karşı sendikalarda örgütlenmeye çalışan işçiler gibi yerinden edilmeye karşı da 2010 yılında yerel inisiyatifler oluşmuş ve 20 den fazla kentsel dönüşüme karşı kentsel muhalefet kayıt altına alınmıştır. Barınma hakkı ile ilgili değerlendirmelerimiz içinde yer alan ve Ekoloji başlığı altında 2010 yılı içerisinde öne çıkan hak ihlalleri HES (Hidroelektrik Santral) ler üzerinde toplanmıştır. Sosyal Haklar Derneği Kentsel Politikalar Bülteni Kaldırım ın yazarlarından Karabulut un ortaya koyduğu üzere tüm suların ticarileştirilmesinin en öne çıkan yolu HES lerdir ve bunlar ile aslında akarsuların özelleştirilmesi gerçekleşmektedir: Şu anda toplam 138 adet HES projesi inşaat halinde iken, 1.700 e yakın küçüklü büyüklü HES projesi için ise EPDK dan lisans alınmıştır. İktidarların ve şirketlerin yenilenebilir enerji kisvesi altında savundukları HES ler, kuruldukları dereleri tamamen kurutması ve doğada geri dönüşü mümkün olmayan sonuçlar ortaya çıkarması ile ekonomik çıkarlar uğruna yapılan bir doğa katliamıdır. 2010 boyunca toplamda 105 ayrı bölgede HES olayı, 55 HES protestosu kaydedilmiş ve 19 farklı davada HES lerle ilgili yürütmeyi durdurma veya iptal kararı kayıt altına alınmıştır. Mustafa Sütlaş ın son derece titiz ve kapsamlı 2010 yılı sağlık hakkı ihlalleri değerlendirmesinde de iktidarın yaşamın tüm alanlarını ticari bir pencereden ele aldığına tanıklık ediyoruz. Yaşanılan toprağı, içilen suyu metalaştıran zihniyet hastalıkları ve sağaltımını da ticari bir süreç olarak değerlendiriyor. Sütlaş 2010 itibarıyla tanı ve tedavi amaçlı tüm sağlık hizmetlerinin ancak bir bedel ödenerek alınan bir hizmet haline dönüştürüldüğünü, hizmete ve ilaca erişememe sorunlarının devam ettiğini ifade ederek, 2010 yılını sağlık hakkı açısından 11 Analiz

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 12 12 sorunların çözümlenmek bir yana, daha da ağırlaştığı, buna karşın çoğalması gereken toplumsal tepkinin tersine daha azaldığı bir dönem olarak değerlendiriyor. Sütlaş ın analizinde sağlık alanındaki hak ihlallerini yurttaşların sağlık hizmetine erişimi önündeki mali engeller ile sınırlı tutmuyor. Yazar aynı zamanda ticarileşmiş sistemin tanı, ihmal, gecikme ve etik problemleri ile ilgili son derece önemli başka zaaflarını da 2010 yılı bağlamında çözümlüyor. Sağlık Alanında yaşanan ihlallerin benzerleri eğitim alanında, ücretsiz eşit ve nitelikli eğitim hizmeti alma ve eğitim emekçilerinin güvenceli ve özgür çalışma olanaklarına sahip olma taleplerinde de kendisini gösteriyor. Serdar Yazıcı nın kaleme aldığı 2010 yılı eğitim hakları ihlalleri analizine göre sorunlar özellikle eğitimin paralı olması, ödeyemeyenlerin teşhiri, tahsilat yapmak istemeyen öğretmenlerin sürgün edilmesi, boş kadrolara atama yapılmaması, akademik özgürlüğün ihlali, zorunlu din dersleri, anadilde eğitimin reddi, okullara ulaşımda zorluklar, merkezi yerlerdeki okul arazilerinin satışı ve şiddet gibi başlıklarda yoğunlaşıyor. Kısa adı AYÖP olan Ataması Yapılmayan Öğretmenler Platformu nun ısrarlı çabaları sonucu kamuoyunda yaygın bir bilinirlik sağlanan eğitim alanındaki güvencesiz çalıştırma konusu eğitim emekçilerinin 2010 yılında da temel sorunu olarak öne çıkıyor. Sendikaların 400 bin kişi olarak tahmin ettiği öğretmen açığı ve ataması yapılmayan yaklaşık 327 bin öğretmen çift yönlü bir sorun olarak karşımızda duruyor: Bir taraftan öğretmensiz sınıflar, diğer taraftan diplomalı işsizler. Çocuk Hakları nı 2010 ihlal raporu ve BM gözlem raporları eşliğinde analiz eden Neşe Şahin in 2010 analizi Türkiye nin Çocuk Hakları Sözleşmesi ni (ÇHS) onayladığı 1994 yılından bu yana çocuk haklarıyla ilgili henüz bir arpa boyu yol alabildiğini gözler önüne seriyor. Rapor içerisinde yer alan bir derlemeye göre, çalışan çocuk sayısı 2010 yılında bir önceki yıla oranla artmıştır. Özellikle mevsimlik tarım işçisi olarak çalışan çocuklar, çalışan çocuklar ve çöp toplayan çocuklarla ilgili ihlal derlemeleri raporun ilgili bölümünde önemli yer tutmaktadır. Şahin, değerlendirmesi ile çocuk hakları ihlalleri analizinde hangi unsurları dikkate almamız, neleri bu kapsamda görmemiz gerektiğine de oldukça değerli bir örnek sunuyor. 2010 Hak İhlalleri Raporu kitabı yukarıda andığımız yıllık rapor ve analizlerin yanında 2010 yılına ilişkin çarpıcı, kapsayıcı ve örnekleyici çeşitli makale ve raporlardan da bir seçkiyi barındırıyor. Tekel direnişi, HES ler ve HES karşıtı toplumsal mücadeleler, özelleştirme süreçleri, kentsel dönüşüm, eğitim sorunları gibi bir dizi başlıkta makale ve değerlendirmeyi çalışmanın ilgili bölümünde okuyabileceksiniz. Bilindiği gibi 2006 dan bu yana basına yansıyan hak ihlallerini derleyen elinizdeki çalışma ele alınan dönemdeki tüm hak ihlallerini yansıtabildiği iddiasında değildir. Hatta raporların basına yansıyan olaylardan derlendiği düşünülürse aslında sosyal hak ihlalleri raporumuz buzdağının ancak görünen kısmının raporudur. Görünmeyen, görünemeyen, dilsiz kalan sayısız olay ve sorunun yaşandığını biliyoruz. Bu bakımdan bazı konularda detaylara fazlaca girilmiş ve adeta abartılmış gibi görünse de, Türkiye de sosyal hak ihlalleri bu raporda yansı bulunduğundan kat be kat daha fazladır. Bu raporda olmuş olan hiçbir olay kurmaca değildir. Bu raporda yer bulmuş olan tüm ihlaller olmayabilirdi. Hepsi insanların, daha doğrusu siyasi iktidarların kararlarıyla ve onların tasarrufları ile oluşan sosyo-ekonomik bir zeminin ürünü olarak gerçekleşiyor. Bu raporu çıkarmaya lüzum bırakmayacak bir ülke ve gelecek dileğiyle. 2010 Sosyal Hak İhlalleri Raporu

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 13 ADİL BİR ÜCRET, ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK HAKKI OCAK Devrimci Sağlık-İş in Dicle Ünv. Temsilciliği 29 Ocak 2010 Tıp Fak. Hastanesi nde taşerona bağlı olarak çalışan sağlık emekçilerinin yıllardır çalıştıkları hastanelerinde asıl işveren olan hastanenin kadrosuna geçirilmeleri gerektiğini dile getirdi. (Sendika.org) 30 Ocak Ataması Yapılmayan Öğretmenler Platformu nun çağrısıyla tüm Türkiye den Ankara ya gelen öğretmenler, düzenledikleri mitingde Milli Eğitim Bakanlığı nı uyardı. Öğretmenler talepleri kabul edilmediği takdirde açlık grevine başlayacaklarını açıkladı. Mitingde işsiz kaldığı için intihar eden 11 öğretmenin anısına saygı duruşu gerçekleştirildi. (Sendika.org) 31 Ocak Akademik özgürlük konusunda bir yazı kaleme alan YTÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fak. Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ergun Aydınoğlu na 1/8 oranında maaş kesim cezası verildi. Gerekçe Aydınoğlu nun etkili olmadığı halde basına, haber ajanslarına veya radyo ve televizyon kurumlarına resmi konularda bilgi veya demeç vermesi. (Radikal) 27 Ocak 27 Ocak ta, sağlıkta taşeron çalıştırmanın durdurulduğu Çukurova Ünv. Tıp Fak. nde, Dev Sağlık-İş, SES, TTB ve Eğitim-Sen Adana şubeleri tarafından rektörlük önüne bir yürüyüş gerçekleştirildi. Çalışma Bakanlığı nın kararı sonrası kazanılmış hakların işçilere verilmesi rektörlükten talep edildi. (Sendika.org) 27 Ocak 26 Ocak ta Ankara da Ankaragücü Galatasaray arasında oynanan ve saat 20.30'da başlayan Türkiye Kupası maçında üzerlerine 4/C ye Hayır, Tekel yazılı önlükler giyen işçiler ve onları destekleyen bir grup Ankaragüçlü taraftar tribünde gözaltına alındı. (Sendika.org) 27 Ocak Tekel İşçilerinin durumu konusunda Türk- İş heyetiyle görüşen Başbakan, işçilerin hakları konusunda bir çalışma yapılmadan karar verilemeyeceğini söyledi. İşçiler ise özlük haklarını alana kadar Türk-İş Genel Merkezi önünden ayrılmayacaklarını ve direnişlerini sürdüreceklerini söylediler. (Sendika.org) 28 Ocak Maaşlarına zam yapılmasını ve işten çıkarılan 20 arkadaşlarının geri alınmasını isteyen bir grup işçi, Marmaray'ın Yenikapı kazı alanı önünde basın açıklaması yaptı. Açıklamada, 2007 yılından bu yana projenin ana firma Gama-Nurol'un taşeronu Polat Deniz İnşaat'ın maaşlarına zam yapmadığını, sigorta primlerini eksik yatırdığını, ayrıca çalışma koşullarının da olumsuz olduğunu, işçilere ne eldiven, ne çizme verildiği belirtildi. (Sendika.org) 20 Ocak Tam Gün yasasına karşı sağlık çalışanları tüm Türkiye de tam gün iş bıraktı. Yasaya başından beri karşı çıkan ve önerilerini sunan sağlık örgütleri, alanlara çıktı. Halk da bugün hastanelere gitmeyerek sağlık emekçilerinin eylemine destek verdi. (Sendika.org) 19 Ocak Çukurova Ünv. Tıp Fak. Balcalı Hastanesi nde taşeron ve güvencesiz çalıştırmaya karşı Dev Sağlık-İş ve SES öncülüğünde yıllardır verilen mücadelede çok önemli bir kazanım elde edildi. Üniversite Hastanesi nde yıllardır taşeron şirketler aracılığıyla çalıştırılan 1100 sağlık çalışanı 13 Ocak 2010 tarihi itibariyle Çalışma Bakanlığı kararıyla asıl işveren olan hastanenin işçisi olarak tescil edildi! (Sendika.org) 20 Ocak TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 14 14 2010 Sosyal Hak İhlalleri Raporu Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı kabul edildi. Kısa çalışma taleplerinin uygunluk tespiti için yapılan denetim giderleri, işsizlik fonundan karşılanacak. Kısa çalışma ödeneği için 2008 ve 2009 yılında uygulanan ilk defa işe alınan ve çalıştırılanlar için sigorta primlerinin işveren hissesine ait tutarlarının İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanması uygulaması, 2010 yılında da devam edecek. (Cumhuriyet) 21 Ocak TÜİK Ekim 2009 işsizlik oranlarını açıkladı. Buna göre Ekim 2008'de %11,2 olan işsizlik oranı 1,8 puan artarak %13 seviyesine yükseldi. İşsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 569 bin kişi artarak, 3 milyon 299 bin kişiye yükseldi. (Günlük) 16 Ocak İstanbul'da İtfaiye ve Esenyurt Belediyesi işçileri, 2 gün sürecek açlık grevine başladı. (Cumhuriyet) 25 Ocak SGK'nın İlaç Alım Protokolü nü tek taraflı olarak feshetmesine ve eczanelerle tek tek sözleşme yapmak istemesine karşı İstanbul Eczacı Odası nca açılan davalar sonucunda Danıştay 10. Dairesi yürütmeyi durdurma kararı verdi. (Sendika.org) 13 Ocak Anadolu Isuzu, 2009'un son üç ayında iş hacminin %50'nin üzerinde düşmesi nedeniyle 220 çalışanın işine son vereceğini duyurdu. (Referans) 14 Ocak DİSK e bağlı Sine-Sen, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın hazırladığı Sinema Kurumu Yasa Tasarısı na karşı bir imza kampanyası başlattı. Yasanın bakan tarafından atanan bir başkan ve hükümet tarafından belirlenen planla yönetilecek merkezi bir sinema kurumu öngördüğünü belirterek tasarıya karşı çıkıyor. (Sendika.org) 15 Ocak TTB, Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO) ve Uluslararası Sivil Havacılık İdaresinin (FAA) normları gereği Liman ve Meydanlarda bulundurulması zorunlu olan sağlık ünitesi ve ilkyardım ekibi Devlet Hava Meydanları İşletmesi tarafından hizmet verirken; içinde Atatürk ve Esenboğa havaalanlarının da bulunduğu 32 havaalanında sağlık hizmetlerinin sağlanması özel bir şirkete verildi. TTB, sağlık hizmetlerinin taşeron şirket eliyle yürütülmesine karşı dava açtı. (Sendika.org) 4 Ocak Rize Belediyesi nde çalışan temizlik işçileri temizlik işlerini yürüten firmanın değişmesi nedeniyle hak gaspları yaşayacaklarını söyleyerek çöp toplamama eylemi başlattılar. (Sendika.org) 5 Ocak Bolu nun Mengen İlçesi ne bağlı Gökçesu Beldesi ndeki bir maden ocağında çalışan işçiler, ücretlerini alamayınca iş bıraktı. Maden ocağının sahibi, işçileri ücretlerine %10 zam yaparak işbaşı yapmaya ikna etti. (Hürriyet) 6 Ocak Malatya'nın Battalgazi İlçesi'nde işsiz kalan taşeron temizlik işçisinin gösterdiği tepki kanlı bitti. İşten neden çıkartıldığını soran işçi AKP li Belediye Başkanı Selahattin Gürkan tarafından bacağından vuruldu. (Sendika.org) 6 Ocak Samsun un Bafra ilçesindeki Nafiz Kurt Devlet Hastanesi nin temizlik işlerini yürüten şirket çalışanı 15 işçi, sözleşmelerinin feshedilmesi üzerine hastane önünde protesto gösterisi yaptı. (Sendika.org) 7 Ocak Güvenceli iş mücadelesi veren Belediye-İş üyesi itfaiye işçilerinin Demokrasi Çadırı na gece yarısı polis ve zabıta saldırdı. İşçilere biber gazı ve kesici aletlerle yapılan saldırıda direniş çadırı söküldü, işçiler yaralandı. (Sendika.org) 9 Ocak İzmir Büyükşehir Belediyesi park bahçe işçilerinden iş akidleri feshedilen yaklaşık 200 kişi 11 Ocak da Büyükşehir Belediyesi ne yürüdü. Büyükşehir Belediyesi'nde çalışan 1.200 işçinin 31 Aralık itibariyle iş akidleri sona erdirilmişti. (Sendika.org) 11 Ocak Bursa Uludağ Ünv. Tıp Fak. Hastanesi nde daha önce de defalarca maaşların geç yatması sorunu karşı karşıya bırakılan Devrimci Sağlık-İş üyesi işçiler bu kez de maaşların iki gün geçmesine rağmen hala yatırılmamış olması üzerine eylem yaptı. (Sendika.org) 12 Ocak Mersin Anamur Devlet Hastanesi nde temizlik ve bilgi işlem bölümlerinde çalışan 32 taşeron işçi işten atıldı. Hastane önünde

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 15 toplanan işçiler bir basın açıklaması ile durumu protesto ettiler. İşçiler adına açıklamayı yapan Fatih Kurt Aramızda engelliler, yaşlı annesine bakanlar, çocuğu doğacak olanlar var. Yıllardır şirketler değişir ama işimize devam ederdik. 32 kişinin ekmeği elinden alınmıştır dedi. (Sendika.org) 3 Ocak İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası'nın (İSMMMO) Devlete Çalışıyoruz isimli bir rapor hazırladı. Rapora göre 2007 yılında 1500 lira maaş alan bir çalışan her 100 liranın 50 lira 95 kuruşunu vergi olarak öderken bu rakam 2010'da her 100 lira için 53 lira 33 kuruşa yükseldi. Aynı dönem içinde asgari ücretle ücretlendirilen çalışanın cebine yansıyan fatura ise her 100 lira için 26 lira 11 kuruş yerine 32 lira 38 kuruş oldu. (Günlük) 11 Ocak Kamu-Sen bağlı sendikaların üyeleri Abdi İpekçi Parkı'nda toplanarak yapılan zamları protesto etti. Burada açıklama yapan Genel Başkanı Bircan Akyıldız, yüzyılın en ağır ekonomik krizini yaşadıklarını belirterek fiyat artışlarının gözardı edildiği maaş artışlarıyla, yoksulluğa, açlığa ve kaderine terk edilen memurlar, ekonomik olarak ayrımcılığa ve soykırıma tabi tutulmaktadır dedi. (Günlük) 8 Ocak Elektrik Mühendisleri Odası (EMO), üyeleri arasında krizin etkileri konulu bir anket yaptı. 855 elektrik, elektronik, elektronik haberleşme, bilgisayar ve biyomedikal mühendisi katıldığı ankette çarpıcı sonuçlar ortaya çıktı. Araştırmaya katılan 855 mühendisin %69,3 ü ekonomik krizden değişik boyutlarda etkilendiğini belirtti. Katılımcıların %10'u işsiz olduğunu belirtirken, işsiz mühendislerin de %44,3 ü iş bulma umudunu kaybettiğini dile getirtmiş. (Günlük) 8 Ocak Urfa'nın Ceylanpınar İlçesi'nde bulunan TİGEM 198 daimi işçi alınacağına dair ilan veren İŞKUR a 15 bin kişi başvurdu. Başvuranlar Urfa İŞKUR şubesi önünde uzun kuyruklar oluşurken, dışarıdan işçi alınacağı haberleri vatandaşların tepkisine neden oldu. Dışarıdan işçi alınmasına tepki göstermek için Ceylanpınar'daki sivil toplum kuruluşları, siyasi parti temsilcileri ve halk inisiyatifi üyeleri, imza toplamaya başladı. (Günlük) 13 Ocak Anadili Türkçe ve Kürtçe olan nüfusun sahip oldukları işgücü piyasası konumu ü- zerinde Anadil Ayrımında İşgücü Piyasası Konumları isimli bir araştırma yapan Bahçeşehir Ünv. Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM), araştırma sonucunda ulaştığı verileri paylaştı. Araştırmada, anadili Kürtçe olan nüfusta işsizlik oranı %8 iken bu oran anadili Türkçe olan nüfusta %7,5. Aradaki farkın tamamı ise işsizlik oranlarının kırsal kesimde farklılaşmasından kaynaklanmakta.(günlük) 19 Ocak Öz İplik-İş Sendikası Genel Sekreteri ve Trakya Bölge Başkanı Rafi Ay, Trakya bölgesinde tekstil sektöründe yasal olmayan bir taşeronlaşmanın oluştuğunu ifade etti. (Günlük) 29 Ocak Marketler zincirleriyle mücadele etmek için bakkallar güç birliğine gidiyor. Bursa'nın İnegöl ilçesindeki bakkallar birlikten güç doğar sözünden hareketle yola çıkarak kooperatif kurdu. (Günlük) 31 Ocak Osmaniye çöplüğü kenarında kurdukları çadırda yaşayan 7 çocuk annesi Adalet Kuşçu (37), Urfa'nın Viranşehir ilçesinden 4 5 ay önce çalışmak üzere geldiklerini ifade etti. Doğru dürüst yiyecek bulamadıklarını ifade eden Kuşçu, halden gelen çürük sebze ve meyveleri yiyoruz. Kazandığımız paranın yarısını ihaleyi alan kişiye veriyoruz diye konuştu. (Günlük) 30 Ocak Ankara'nın Altındağ ilçesindeki TOKİ inşaatlarında çalışan Kürt işçiler, zor çalışma koşullarına rağmen emeklerinin karşılığını alamıyorlar. İşçiler derme çatma çadırlarda barınmaya çalışıyorlar. Van'ın Gürpınar ilçesinden 3 ay önce Ankara'ya gelen ve aynı yerde demirci ustası olarak çalışan Adnan Kazcı (22), Benim kaldığım çadırda 27 kişiyiz. Yılın 12 ayı boyunca değişik yerlerde çalışıyoruz. Nerede iş olursa oraya gidiyoruz. Ankara'- dan önce Karabük'teydik oradan Yozgat'a gittik. Yozgat'tan da buraya geldik' dedi. (Günlük) 12 Ocak Darmstadt Teknik Ünv. ve İsveç Lund Ünv. 15 Adil Bir Ücret,Çalışma ve Sosyal Güvenlik Hakkı

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 16 16 2010 Sosyal Hak İhlalleri Raporu tarafından ortaklaşa yapılan araştırmaya göre, farklı gelir grupları arasındaki uçurum açıldıkça, toplumda sağlık sorunu yaşayanların sayısı da artış gösteriyor. Araştırmanın sonuçlarına göre, Kanadalıların, Fransız ve Danimarkalıların %75'i sağlık durumları hakkında iyi ya da çok iyi değerlendirmesinde bulundu. Türkiye ve Çin de araştırmaya katılanların sadece üçte biri sağlık durumu için iyi ya da çok iyi değerlendirmesinde bulundu. (Günlük) 13 Ocak Dev Sağlık-İş, Okmeydanı Eğitim ve Araştırma Hastanesi önünde bir basın açıklaması yaparak, dilenmek istemediği için işkence gören ve ölümden dönen 5 yaşındaki B.K. nın yaşadıklarının birinci dereceden sorumlularının timsah gözyaşları döktüğünü ve hesap vermeleri gerektiğini dile getirdi. (Sendika.org) 13 Ocak Adalet Sistemi Uzmanları Derneği, Adli Tıp Uzmanları Derneği, Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği, Sosyoloji Mezunları Derneği, Türk Psikologlar Derneği, SHÇEK'te son dönemlerde artan işten çıkarmalar ve taşeronlaşma ile ilgili Türk Psikologlar Derneği İstanbul Şubesi'nde ortak basın toplantısı düzenledi. (Günlük) 17 Ocak Malatya'da tek odalı gecekonduda yaşamını sürdürmeye çalışan 4 çocuklu Karaman ailesi, çıkan yangında evleri yanınca sokakta kaldı. Beydağı mahallesindeki gecekonduda yaşam mücadelesi veren Emin Karaman, geçen hafta tek odalı evlerinde yangın çıktığını, tüm eşyalarının yandığını belirtti. İşi ve hiçbir geliri olmadığını ifade eden Karaman, şöyle konuştu: Fakir bir aileyiz ve elimizden hiçbir şey gelmiyor. Üzerimizdeki elbiselerimizden başka bir şeyimiz kalmadı. Çocuklarımı kurtarmak istiyorum bu hayattan. Bana bir iş verseler çocuklarımı kurtarırım. Çocuklarım okula önlüksüz, kitapsız gidiyor. Bu acıya dayanamıyorum. (Günlük) 2 Ocak Adana'nın Feke ilçesindeki orman işçileri, çalıştıkları ormanda, zorluklarla dolu işlerinin yanı sıra soğuk havayla da mücadele ediyor. Saimbeyli ilçesinin Himmetli köyünden gelen işçilerden Süreyya İnce, yaklaşık iki aydır ailesi ile ormanda kurdukları çadırda yaşadıklarını belirtti. Güneşin doğuşu ile atlarla ağaç kesimi yapılacak bölgeye gittiklerini ifade eden İnce, günde ortalama 10 15 ster odun keserek taşıdıklarını, 10 kişilik ailenin günlük kazancının 100 150 TL arasında olduğunu bildirdi. (Günlük) 9 Ocak TEKEL işçilerinin yaşadığı dramlara her gün bir yenisi ekleniyor. Batman'dan Ankara'ya gelerek hak mücadelesini sürdüren TEKEL işçisi Hüseyin Arslan, Akdeniz Anemisi hastalığına yakalanan 14 yaşındaki Mizgîn adlı kızını kaybetti. Eylem yerinde taziyeleri kabul eden Hüseyin Arslan, Akdeniz Anemisi hastalığına yakalanan 7 yaşındaki bir oğlum daha var. 4/C ile bunların tedavisini nasıl sağlayacağım? Sayın Başbakan sizde hiç acıma duygusu yok mu? diye isyan etti. (ANF) 29 Ocak Başbakanlığa bağlı Türkiye Kalkınma Bankası'nın çay ocağını işleten Kemal Sümbül adlı vatandaş, 3 yıllık hizmet sözleşmesi olmasına rağmen daha bir yıl dolmadan sözleşmesi feshedildi. Alevi olduğu için sözleşmesinin iptal edildiğini savunan Sümbül, hakkında Cenabet dolaşanın elinden çay içilmez denildiğini belirterek, Bankaya dava açacağını söyledi. (ANF) 24 Ocak TEKEL in yabancı sermayelere satılan 9 içki, 5 de sigara fabrikası kapatıldı. Bu satışlar ve kapanmalar sonrasında tütün üreticisi sayısı 477 binden 194 bine düştü. Üretim 200 bin tondan 93 bin tona geriledi. İşçiler işlerinden oldu, ücretleri yarı yarıya eridi, güvencesiz hale geldiler. Özelleştirmeler devam ederse şeker üreticileri ve işçilerini de aynı son bekliyor. TEKEL işçilerinin iş, aş, ekmek mücadelesi, Ankara nın giderek artan dondurucu soğuğunda devam ediyor. İşçilerle dayanışma amacıyla oluşturulan TEKEL Dayanışma Grubu nun derlediği verilere göre; TEKEL in içki bölümü, 2004 yılında kasasındaki 348,4 trilyon TL ve 70 milyon YTL değerindeki içkiyle beraber, 292 milyon ABD dolarına bir konsorsiyuma devredildi. Sözü edilen konsorsiyum, 2006 yılında TEKEL in içki bölümünün % 92

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 17 hissesini, Amerikan Teksas Pacific Group a 3 katı fiyatla, 810 milyon dolara sattı. (ANF) 6 Ocak İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne bağlı MNA ve Vira şirketlerinde çalışan taşeron işçiler, kadro beklerken kapı önüne konuldu. İşçiler, 11 Ocak günü belediye önünde açıklama yaparak, Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu nu verdiği sözü tutmaya davet edecek. Büyükşehir Belediyesi, park ve temizlik işlerinde çalıştırdığı 1200 taşeron işçisini kapı önüne koydu. 1 Ocak gününden bu yana işsiz olan işçilere geçen yıl kadro sözü verilmişti. (ANF) 9 Ocak MHP Zonguldak İl Başkanı Mustafa Korkutan ın Türkiye Taş Kömürü Kurumu 6 PKK lı alıyor iddiası kentte Kürtlere yönelik ırkçılığı gözler önüne serdi. Bu sözlerin ardından TTK a 6 Kürt çalışanını işten çıkarttı. MHP İl Başkanı Korkutan 6 Kürt ün TTK ya Başbakan Tayyip Erdoğan ve Enerji Bakanı Taner Yıldız ın talimatıyla işe başlatılacağını iddia etti. TTK dan böyle bir şey yok açıklaması yapılmasına rağmen MHP iddiasında ısrar etmesi üzerine kentte her kahvehanede TTK ya alınacak isimlerin listesi takip edilmeye başlandı. Kürt kökenli bütün isimler izlenmeye alındığı belirtilirken, 6 Kürt işten çıkartıldı. (ANF) 5 Ocak Yoğun göç alan illerin başında gelen Van'da işsizlik her geçen gün kendini iyice hissettiriyor. Van'da büyüyen işsizlik nedeniyle İş-Kur İl Müdürlüğü 2010 yılını İşsizlikle mücadele yılı ilan ederken iş bulamadığı için zamanını kahve köşelerinde geçiren çoğunluğu genç işsizler gelecekten umutsuzlar. (ANF) 1 Ocak Isparta Süleyman Demirel Ünv. Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Süleyman Kutluhan, sağlık personeli sıkıntısı çektiklerini söyledi. Kutluhan, 500 yataklı hastanede 500 hemşire bulunması gerektiğini ancak 132 kadrolu hemşire bulunduğunu belirtti. Kutluhan açığı kapatmak için 150 sözleşmeli hemşire çalıştırdıklarını ifade atti. (Zaman) 6 Ocak Afyonkarahisar Devlet Hastanesi nde çalışan 182 işçi, taşeron firmanın sözleşmesinin iptal edilmesi nedeniyle işsiz kaldıkları gerekçesiyle İl Sağlık Müdürlüğü önünde eylem yaptı. (Zaman) 8 Ocak Danıştay'ın okul öncesi öğretmenliği alanında öğretmen yerine usta öğretici görevlendirilemeyeceği kararının ardından işsiz kalan yaklaşık 10 bin usta öğretici, pedagojik formasyon eğitimi hakkının ardından öğretmen olarak atanmak istiyor. Kız meslek lisesi mezunu usta öğreticiler olarak yıllarca okul öncesi eğitimin gelişmesine katkı sunduklarını bildiren Okul Öncesi Eğitimi Usta Eğitimciler Yardımlaşma ve Dayanışma Dernek Başkanı Mahide Özbek, Eğitim-Sen'in açmış olduğu davada Danıştay'ın aldığı yürütmeyi durdurma kararı nedeniyle 9861 kişinin işsiz kaldığını hatırlattı. (Zaman) 9 Ocak Karaman'da belediyenin temizlik işlerini yapan özel şirkette çalışırken haksız yere işten çıkarıldıklarını iddia eden işçiler, belediyenin önünde eylem yaptı. Karaman Belediyesi hizmet binasının önünde toplanan işçiler adına açıklama yapan işçi Süleyman Ermiş, haksız yere işten çıkarıldıklarını, yaklaşık 4 5 yıldır belediyenin temizlik işlerini yapan firmada çalıştıklarını ifade eden Ermiş, 27 gündür muhatap aradıklarını söyledi. (Zaman) 13 Ocak Muş'ta, Toplum Yararına Çalışma Projesi kapsamında 5 ay çalıştırılacak 372 geçici işçi kadrosuna 2 bin 601 kişi müracaat etti. Kura çekimi spor salonunda gerçekleştirildi. (Zaman) 14 Ocak Mersin de orman işlerinde kocaları ile birlikte çalışan kadın işçiler, ellerinde baltaları, sırtlarında yeni doğan bebekleri ile sabahtan akşama kadar çalışarak ekmek paralarını kazanıyor. Şehirlerde çalışan kadınlar çocuklarını kreşlere bırakarak çalışırken, orman işçileri böyle bir imkânlarının bulunmadığını söylüyor. Geçimlerinin tamamen orman işlerinde çalışarak sağladıklarını dile getiren kadınlar, Bebeklerimizi bırakacak bir yerimiz yok. Çadırlarda kimse kalmıyor. Biz de mecburen bebeklerimizi yanımızda getiriyoruz dedi. (Zaman) 15 Ocak İskenderun Belediyesi nde geçtiğimiz günlerde işten çıkartılan işçiler, hak arayışlarını sürdürüyor. Belediye önüne kadar gelerek 17 Adil Bir Ücret,Çalışma ve Sosyal Güvenlik Hakkı

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 18 18 2010 Sosyal Hak İhlalleri Raporu geriye dönük haklarının verilmesi için belediye yetkilileri ile görüşmeye çalışan işçiler, bir sonuç alamadı. (Zaman) 17 Ocak Malatya Belediyesi bünyesindeki Esenlik İmar İnşaat ve Ticaret Ltd. Şti. nin sürdürdüğü temizlik işinin ihale edileceği haberini alan temizlik işçileri, belediye binasına girişleri engelledi. Polisin ikna çabaları sonucunda belediye çalışanlarının içeri geçmelerine izin verildi. İhaleye katılması beklenen 3 firmadan 2 sinin de yetkilileri belediyeye geldi. Yapılan görüşmelerin ardından ihalenin iptal edildiği bildirildi. Bunun üzerine temizlik işçileri, dağıldı. (Zaman) 16 Ocak Zonguldak ın Ereğli ilçesinde Karayolları na ait kantarın fazla tarttığını iddia eden kamyon ve tır sürücüleri kontak kapattı. Yaklaşık 150 TIR ve kamyon şoförünün eylem yaptığı bağlantı yolunda 2 kilometrelik konvoy oluştu. Sürücüler, kendilerini sürekli fazla tartan Karayolları kantarının limiti aşmış göstererek ceza almalarına sebep olduğunu ileri sürdü. (Zaman) 23 Ocak Sosyal Güvenlik Reformu'nun getirdiği emeklilik yaşından etkilenmemesi için Ankara da aileleri tarafından sigorta kayıtları yaptırılan 22 binden fazla çocuğun %99'unun çalışmadığı tespit edildi. SGK Ankara İl Müdürlüğü'nün çocuk işçilere yönelik yaptığı denetimlerde, beşikte uyuyan bebeğin dahi sigortalı gösterildiği ortaya çıktı. (Zaman) 26 Ocak Ford işçileri krizde işçilere ne düştüyse hepsinden nasibini aldı. Ford işçileri yılın ilk gününe ücretsiz izinle başladılar. (Evrensel) 4 Ocak İBB nin taşeronlaştırma furyasının son kurbanı güvenlik görevlileri oldu. Taşeronlaştırmayı kabul etmeyen güvenlik elemanları, yeni yıla işsiz girdiler. İBB ye bağlı Ulaşım AŞ de çalışan güvenlikçilerden önce sendikaları Tüm Özel Hizmet Çalışanları Sendikası ndan (Öziş-Sen) istifa etmeleri istendi. Bu olamayınca devreye taşeron firma sokuldu. Güvenlikçiler, tüm haklarından feragat ederek bu firmaya geçmeye zorlandı. Taşeron firma da güvenlikçilere 11 ay 29 günlük sözleşme dayattı. Bunu kabul etmeyenlerin önce görev yerleri değiştirildi ve evlerine uzak yerlerde görevlendirildiler. Daha sonra da işten atıldılar. (Evrensel) 12 Ocak Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi nde faaliyet gösteren SARAR ın Yönetim Kurulu Başkanı Celalettin Sarar, kriz döneminde % 20 büyüdüklerini açıkladı. Sarar bunun nedenini şöyle anlatıyor: Biz işçileriyle ve yönetimiyle bir aile gibiyiz. Ben çalışanlarımı çok seviyorum. Ben onları sevdikçe onlar da işlerine kendi işleri gibi sahip çıkıyorlar. İşçiler ise Biz aileyiz sözünü kabul etmiyor. Günde 9,5 saati bulan mesailerle, sendikasız ve güvencesiz çalışan işçiler, patronlarının yaptığı açıklamaya tepkililer. Patronun kendilerine her zaman kriz olduğunu ve kemerleri sıkmaları gerektiğini söylediğini aktaran bir kadın işçi şöyle konuştu: Aynı patron şimdi de büyüdük, kriz falan yok diyor. Biz burada çok kötü koşullarda çalışıyoruz. Sendika yok. Sendika isteyince patron, 5 bin tane başvuru formu var diyerek bizi işsizlikle tehdit ediyor. Ya da fabrikayı Hindistan a taşırım diyor. (Evrensel) 11 Ocak Kriz ve Bireysel çözümsüzlük Urfa'da iki katlı bir evin bodrum katındaki bir odada yaşayan 7 kişilik Yalçın ailesi, evin satılması üzerine sokağa atıldı. Çaresiz kalan aile, yetkililerin kendilerine yardım eli uzatmaması halinde toplu intihar edeceklerini söyledi. (Günlük) 27 Ocak Diyarbakır'da maddi sıkıntılar nedeni ile ismi açıklanmayan emekli bir öğretmen evde kendini yatak odasında iple tavana asarak intihar etti. (ANF) 27 Ocak Diyarbakır da son bir ayda 3 intihar vakası gerçekleşirken 4 kişi yaşamını yitirdi. Aile içi geçimsizlik nedeni ile 40 yaşlarında bir erkek şahıs silahla yaşamına son verdi. Edinilen bilgilere göre olay Diyarbakır merkez Sur ilçesi İskender Paşa Mahallesi nde meydana geldi. 40 yaşlarındaki erkek şahıs maddi sıkıntılar yüzünden bunalıma girerek belinde çıkardığı tabanca ile kalbine bir kez ateş etti. (ANF) 31 Ocak Adana'da işsizlik nedeniyle bunalıma giren bir kişi oturduğu apartmanın sekizinci katına çıkarak intihar etti. (ANF) 24 Ocak

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 19 Kafkas Üniversitesi (KAÜ) öğrencisi Mustafa Zeytun, iş bulamadığı için girdiği bunalımdan çıkamayarak intihar etti. Kafkas Ünv. İktisadi ve İdari Bilimler Fak. Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü ikinci sınıf öğrencisi 22 yaşındaki Mustafa Zeytun, 14 yıl önce babasını kaybettikten sonra hem çalışarak ailesini geçindirmeye, hem de okumaya çalıştı. Bu yıl ikinci sınıfa geçen üniversiteli genç, ikisi kız beş kardeşi ile annesini Adana'dan Kars'a getirdi. Yusufpaşa Mahallesi'nde iki odalı bir gecekonduyu aylık 150 TL kiralayan Zeytun, bir taraftan okurken, diğer taraftan da garsonluk ve geçici işlerde çalışmaya başladı. Bir süre önce işten çıkartılan ve iş bulamayan Zeytun bunalıma girdi. Zeytun, dün elektrik kablosu ile kendisini asarak intihar etti. (ANF) 18 Ocak Kartal'da, birliğinden firar eden Mehmet Tayyip Bilgiç (21), ormanda kendini asarak intihar etti. Bilgiç in üzerinde, Ben okuyamadım. Kardeşlerimi de okutamadığım için ölmem gerekiyor yazılı mektup bulundu (Zaman) 10 Ocak Kırıkkale nin Karşıyaka mahallesinde bakkal dükkânı işleten Eyüp Aykul (48) isimli vatandaş, borçları yüzünden intihar etti. (Zaman) 25 Ocak Zonguldak'ta, bir iş merkezinin onbirinci katından atlayama kalkışan kişi, polislerin topladığı 600 lirayı alınca intihar etmekten vazgeçti. T.K. adlı kişi, işsiz olduğunu ve 700 lira borcundan dolayı intihar etmek istediğini söyledi. (Zaman) 30 Ocak İzmir Demir Çelik Sanayi (İZDEMİR), 177 işçinin yasal haklarını ödeyerek işten çıkaracağını duyurarak iş akitlerinin feshi konusunda gerekli yasal prosedürün başlatılması kararı aldığını duyurdu. (Evrensel) 18 Ocak Dünyanın ikinci büyük tütün şirketi olan British American Tobacco (BAT), İzmir in Tire ilçesindeki tesislerini kapatıyor. Özelleştirme ihalesinde TEKEL in sigara bölümünü alması sonrası Samsun ve Tire fabrikalarında üretime devam eden firma, tek merkezde üretim yapma kararı aldı. Bu yöndeki kararını Tire Organize Sanayi Bölgesi içindeki tesislerinde çalışan işçilere ilettiği firmanın, isteyen işçilere Samsun da çalışma fırsatı vereceğini açıkladığı kaydedildi. Şirketin, Tire deki makineleri Samsun daki fabrikaya taşıyacağı, işlemin 2010 yılı içinde tamamlanmış olacağı ifade edildi. (Evrensel) 23 Ocak Dudullu Organize Sanayi Bölgesi nde Kurulu bulunan Ligna Dekor Farikası nda çalışan bir işçi, patronuna 23 dakikada 1500 lira kazandırıyor ama ayda sadece 600 700 lira arasında bir ücret alıyor. Fabrika, kriz ortamında bırakın küçülmeyi, her geçen gün büyüyerek kârına kâr kattı. Fabrikada 4 yıldır çalışan Erol Şahin, en çok çalışma sürelerinden şikâyetçi. Günde 12 saat çalıştıklarını söyleyen Şahin, iş dışında kendilerine vakit ayıramadıklarını ifade ediyor. Fabrikada ortalama işçi ücretinin 600 700 lira arasında değiştiğini söyleyen Şahin, kriz süresince ücretlerine zam yapılmadığını da belirtiyor. Her gün büyüyen fabrikada işçilerin ay sonunu getiremedikleri için sürekli borçlandıklarını anlatıyor. Göksel Kırıkoğlu, fabrikada 3 ay önce işe başlamış. Sürekli küçük iş kazaları yaşandığını belirten Kırıkoğlu, kazaların daha çok gece vardiyasında yaşandığını; bunun, aşırı çalışmadan kaynaklı yorgunluktan olduğunu dile getirdi. (Evrensel) 25 Ocak ŞUBAT TEKEL işçileriyle dayanışma günü nedeniyle Sakarya Meydanı nda yapılan eylemde konuşan KESK, Türkiye Kamu- Sen, DİSK ve Türk-İş Genel Başkanları, hükümetin artık bu sesi duyması gerektiğini ifade etti. Başkanlar TEKEL direnişinin işçiler açısından başarıya ulaştığını belirterek kaybedenin ise hükümet olduğunun altını çizdiler. ANF) 20 Şubat Bahçelievler de kadınlar güvenceli iş talebi ile İş-Kur önündeydi. Bahçelievler Halkevi nde aylardır yürüttükleri kreş hakkı mücadelesi ile belediyenin kapısını aşındıran kadınlar 26 Şubat Cuma 13.30 da Şirinevler ilçesine bağlı İş-Kur önünde toplandı. Bir hafta önce İş-Kur a 2 milyon kişi gibi iş başvurusunda bulunmuşlardı. Aylardır İş-Kur dan cevap bekleyen herkes 19 Adil Bir Ücret,Çalışma ve Sosyal Güvenlik Hakkı

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 20 20 2010 Sosyal Hak İhlalleri Raporu gibi evlerine kapanıp cevap beklememek, insanca yaşayabilecekleri güvenceli iş taleplerini yükseltmek ve TEKEL işçilerinin yanında olduklarını göstermek için sokağa çıktılar. (Sendika.org) 28 Şubat Kocaeli Serbest Bölgesi nde (KOSBAŞ) kurulu bulunan Türker tersanesinde faaliyet yürüten, ATLAS firmasında çalışan işçiler, iş bittiği halde birikmiş ücretlerini alamıyor. (Evrensel) 28 Şubat Türkiye'nin dört yanından güvenceli iş talebiyle Ankara'ya gelen DİSK Dev Sağlık-İş üyesi işçiler, bugün güvenceli iş, insanca yaşam, eşit işe eşit ücret talepleriyle Başbakanlığa yürüdü. (Sendika.org) 26 Şubat TÜSİAD kriz fırsatını kaçırmadı: İşsizliğe çözüm için esnek çalışma önerdi. TÜSİAD Başkanı Ümit Boyner, yaygınlaşan istihdamsız büyümenin tekrarlanma ihtimaline karşı işgücü piyasalarına esneklik sağlamanın tek çare gibi göründüğünü söyledi. (Cumhuriyet) 16 Şubat Şişli Belediyesi'ne bağlı taşeron bir şirkette çalışan 50 çöp kamyonu şoförü haklarını alamadıkları gerekçesiyle katı atık arıtma tesisi önünde eylem yaptı. Gece geç saatlere kadar süren eylemde polis işçilere sert bir şekilde müdahale etti. (Günlük) 17 Şubat Bir ay önce taşeron çalıştırmaya karşı verdikleri hukuk mücadelesini kazanarak, Çalışma Bakanlığı kararıyla Balcalı Hastanesi nin işçisi olarak tescillenen 1200 sağlık emekçisinin mücadelesi sürüyor. İşçiler, tescil işlemlerini gerçekleştirmeyen Çukurova Ünv. Tıp Fak. Rektörlüğü taleplerini kabul edene kadar her gün 1 saat işe geç başlayacak. (Sendika.org) 16 Şubat İstanbul Tarlabaşı nda bulunan Cervantes Enstitüsü Sosyalist Demokrasi Partisi ve Toplumsal Özgürlük Platformu üyeleri tarafından işgal edildi. Yaklaşık 30 kişiyle gerçekleştirilen eylem, Tekel işçilerine destek vermek amacıyla gerçekleştirdi. (Sendika.org) 17 Şubat Mimarlar Odası Ankara Şubesi çalışanı Genco Dönmez, geçtiğimiz hafta bir sebep gösterilmeden işten çıkarıldı. Dönmez, Konur Sokak taki Mimarlar Odası önünde oturma eyleminde. (Sendika.org) 17 Şubat Entes Elektronik'te kriz bahanesiyle işten atılan ve 14 Mayıs 2009 tarihinde direnişe başlayan Gülistan Kobatan 9 aydır sürdürdüğü direnişini 17 Şubat 2009 itibariyle gerçekleştirdiği eylemle sonlandırdığını ilan etti. Entes Elektronik in patronu Ahmet Uzunkaya ya açmış olduğu işe iade davasının lehine sonuçlandığını söyleyen Kobatan, bu sonucun direnişin hukuksal anlamda başarıya ulaştığının bir göstergesi olduğunu belirtti. (Kızılbayrak) 17 Şubat Dün akşam saat 19.00 da Ataması Yapılmayan Öğretmenler Platformu (AYÖP)-İstanbul un çağrısı ile Taksim Tramvay Durağı nda bir araya gelen öğretmenler, basın açıklaması ve oturma eylemi yaptılar. Öğretmenler, Balıkesir de intihar eden öğretmen Kadir Ağzıbüyük ün işsizlik nedeni ile intihar ettiğini belirttiler. (Sendika.org) 19 Şubat Urfa da, atamaları yapılmayan öğretmen adayları, işsizlikten kaynaklanan intihar olaylarına dikkat çekmek için kurdukları darağacına astıkları kalemleri yaktı. Eylemciler, yaşadıkları tüm sıkıntılara rağmen ayakta dimdik durarak mücadelelerine devam edeceklerini söyledi. (Hürriyet) 20 Şubat Tekel işçilerine destek için sabah erken saatlerden itibaren Ankara'ya gelen emekçiler Kolej Meydanı'nda buluştu ve direniş çadırlarının olduğu Sakarya Caddesi'ne kadar bir yürüyüş gerçekleştirdi. Gece boyunca direniş çadırlarında nöbet tutuldu. (Sendika.org) 20 Şubat Geçtiğimiz günlerde SGK'dan yapılan işsiz kalanların sağlık hizmetlerinden yararlanma süresinin 10 gün olarak uygulanacağı açıklamasından sonra oluşan tepkiler, SGK ya geri adım attırdı. (Sendika.org) 20 Şubat Bakanlar Kurulu nda görüşülen Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş. Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı postacılık hizmetini kamu hizmeti olmaktan çıkartıyor. Taslak, PTT çalışanlarının ne işçi ne memur statüsünde çalışacağı yeni bir güvencesizleştirme operasyonunu öngörüyor. (Sendika.org) 10 Şubat

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 21 Yatağan Termik Santrali'nde ve TKİ Güney Ege İşletmesi'nde çalışan işçiler, özelleştirme kapsamında gelen konsorsiyum temsilcilerini Yatağan dan kovdu. Tekel işçilerini, çeşitli eylemlerle destekleyen işçiler, özelleştirme kapsamında gelebilecek konsorsiyum temsilcilerine karşı başlattıkları nöbeti de sürdürüyor. (Sendika.org) 10 Şubat Bu Kalp Seni Unutur mu? dizisinin oyuncuları ve set çalışanları yaklaşık 10 haftadır para alamayınca kazan kaldırdı. Dizinin yapımcılığını üslenen Asis Yapım uzun süredir Show TV den para alamadığını ve diziye bir hafta ara vereceklerini duyurdu. Televizyonda yer alan tüm dizilerde yapım şirketleri taşeron firma çalıştırıyor. Taşeron firmalar dizilerde çalışan oyuncu ve set işçilerine paralarını 5 6 hafta gecikmeli veriyor. (Sendika.org) 10 Şubat Uludağ Elektrik Dağıtım A.Ş. nin özelleştirilmesi Bursa Özelleştirme Karşıtı Platform tarafından düzenlenen bir basın açıklaması ile protesto edildi. Merkezi Bursa da bulunan ve görev alanı Bursa, Balıkesir, Çanakkale ve Yalova illerini kapsayan UEDAS ın devlet hisseleri blok satış yöntemiyle ihaleye çıkarılmıştı. Yeterlilik alan 16 firmanın ihale için son tekliflerini verdikleri gün Bursa Özelleştirme Karşıtı Platform un çağrısıyla bir basın açıklaması yapılarak UEDAS ın özelleştirilmesi protesto edildi. (Sendika.org) 12 Şubat Tekel işçilerinin direnişine kendi alanlarından destekte bulunmak üzere İstanbul dan yola çıkan Çağdaş Avukatlar Grubu (ÇAG) polis terörüne rağmen dün (12 Şubat) direniş çadırlarına giderek 4-C yi işçilere anlattı. (Sendika.org) 13 Şubat Kocaeli nin Gebze ilçesindeki Akardan fabrikasında kriz gerekçesiyle işten çıkartılan Birleşik Metal-İş üyesi 108 işçi 12 Şubat günü fabrika önünde aileleriyle birlikte direnişe geçti. (Sendika.org) 13 Şubat İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası nın TÜİK in Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi ile güncellediği verilerden yararlanarak yaptığı hesaplamaya dayanarak hazırladığı Türkiye nin Sıkışan Kentleri raporuna göre, Türkiye, ihracatı, kişi başı milli geliri arttırsa da, dünyanın en büyük 20 ekonomisi arasında yer alsa da işsizliği önleme konusunda pek yol alamadı. Özellikle 20 ilde tehlike çanlarının çalmaya başladığına işaret ediliyor. Rapora göre işsizlik sadece yoksulluğun ete kemiğe büründüğü Doğu ve Güneydoğu'da değil, kuzeyden güneye hatta batıya kadar uzandı. (Cumhuriyet) 14 Şubat Adana'da sayacılar ilgisizlikten yakınıyor. Sayacılar günde 13-14 saat çalıştıkları halde ne sigortaları var nede her hangi bir güvenceleri. Sayacılık ayakkabı üretiminde kullanılan derilerin dikiş ve yapıştırıcılarla birleştirilmesi işine verilen addır. (Günlük) 28 Şubat Muğla Belediyesi nin 11 itfaiye personeli almak için açtığı sınavda ataması yapılmayan 7 öğretmen itfaiyeci olmak için çaba harcadı. Ataması yapılmayan öğretmenler, işsizlik çilesinden kurtulmak için Muğla Belediyesi'nin 11 itfaiye personeli almak için açtığı sınava katıldılar. (Günlük) 20 Şubat Onbinlerce kişilik öğretmen açığına rağmen, öğretmen atamalarının gerçekleştirilmemesi eğitim fakültesi mezunlarını mağdur ediyor. Bugüne kadar girdiği KPSS'lerden yeterli notu alan, ancak ataması yapılmayan Niğde Ünv. nden 2001 yılında mezun olan Deniz Bay, diğer yıllarda da atamasının yapılmaması nedeniyle geçimini sağlamak için pompacılıktan inşaat işçiliğine, seyyar satıcılıktan bulaşıkçılığa kadar birçok işle uğraşmak zorunda kalmış. (Günlük) 2 Şubat Hükümetin sürdürdüğü özeleştirme politikaları nedeniyle mağdur olan kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan geçici işçiler ile taşeron işçiler harekete geçerek dernekleşti. Genel Merkezi Muş'ta bulunan Geçici ve Taşeron İşçiler Derneği nin önceki gün gerçekleştirilen 1. Olağan Kongresi nde dernek genel başkanlığına Orhan Erkul seçildi. (Günlük) 7 Şubat Taşeron firmaya bağlı çalışırken işten çıkartılan İzmir SGK temizlik işçileri, 13 aydır Dayanışma Sendikası yla birlikte 21 Adil Bir Ücret,Çalışma ve Sosyal Güvenlik Hakkı

2010 kitap 1 bolum_layout 1 20.12.2011 08:35 Page 22 22 2010 Sosyal Hak İhlalleri Raporu yürüttükleri direnişte önemli bir başarı kaydetti. SGK ye karşı açılan işe iade davası, taşeronla esas işveren arasında hileli iş sözleşmesi, asıl işin taşeron tarafından yapılıyor olması gerekçesiyle işçilerin lehine sonuçlandı. Mahkeme, 21 işçinin SGK personeli olarak işe iade edilmesine ve işçilerin işsiz kaldıkları süredeki mağduriyetlerini göz önünde bulundurarak 4 aylık maaşlarının ödenmesine karar verdi. (Günlük) 16 Şubat CHP li Karşıyaka Belediyesi tarafından 'iş alanında daralma olduğu' gerekçesi ile 1 Mayıs 2009'da işten çıkartılan Kent A.Ş işçileri, CHP'nin TEKEL işçisine sözde sahip çıktığını belirterek, rant kurbanı olduklarını vurguladı. (Günlük) 19 Şubat Türkiye genelinde işsiz sayısı Kasım 2009 da geçen yılın aynı dönemine göre 233 bin kişi artarak 3 milyon 270 bin kişiye yükseldi. İşsizlik oranı ise 0,5 puanlık artış ile %13,1 seviyesinde gerçekleşti. TÜİK, Ekim, Kasım, Aralık 2009 hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarını açıkladı. Buna göre, Kasım 2009 döneminde çalışma çağındaki nüfus geçen yılın aynı dönemine göre 864 bin kişi arttı. 2009 yılı Kasım döneminde, Türkiye'de kurumsal olmayan nüfus bir önceki yılın aynı dönemine göre 811 bin kişilik bir artış ile 70 milyon 841 bin kişiye, kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 864 bin kişi artarak 52 milyon 7 bin kişiye ulaştı. (ANF) 15 Şubat Siirt Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde 4 ay çalıştırılmak üzere alınacak 150 kişilik iş için yapılacak sınava 1424 kişi başvurdu. Başvuruların fazla olması nedeniyle sınav iptal edildi ve işe alınacaklar kura ile belirlendi. (ANF) 16 Şubat Mersin in Toroslar, Yenişehir ve Akdeniz ilçelerinde 2001 yılından bu yana tezgah kuran esnaflar, tezgahlarını kaldırmaya çalışan Mersin Umum Pazarcılar Odası yönetimine karşı son 5 yıldır direniş mücadelesi veriyor. (ANF) 11 Şubat Muğla nın Yatağan ilçesinden bulunan termik santralde özelleştirme çalışmaları kapsamında inceleme yapmak üzere geldikleri belirtilen danışmanlık şirketlerinin temsilcileri, işçiler tarafından santrale alınmadı. Yatağan Termik Santrali ve Güney Ege Linyitleri İşletmesi'nin özelleştirilmesinde ilk basamak olan maliyet bedellerinin hesaplanması ihalesini kazanan konsorsiyumun temsilcileri Yatağan a sokulmadı. Barikat kuran bine yakın işçi, firma temsilcilerini santrale sokmadı. (ANF) 8 Şubat Batman'da İş-Kur un Toplum Yararına Çalışma Programı kapsamında geçici olarak alınacak 150 işçi için 6 bin 994 başvuru yapıldı. Batman Milli Eğitim Müdürlüğünde 4 aylığına çalıştırılacak 100 kişi için 3 bin 447 kişi başvuru yaparken, Çevre Orman Müdürlüğüne 5 aylığına alınacak 50 kişi için ise 3 bin 547 kişi başvuruda bulundu. (Zaman) 18 Şubat Şişli bölgesinde çalışan temizlik işçileri haklarını alamadıkları gerekçesiyle Piyalepaşa Bulvarı üzerinde bulunan Atlas Katı Atık Arıtma Tesisleri önünde eylem yaptı. Polis, çöp araçlarının yolunu kapatarak işçilerin dışarı çıkmalarına izin vermeyen eylemcilere müdahale etti. Bir işçi polisin müdahalesi sırasında baygınlık geçirdi. (Zaman) 16 Şubat Mersin'in Erdemli ilçesinde, Toplum Yararına Çalışma Projesi kapsamında, 72 kişilik geçici işçi kadrosu için 2 bin 500 kişi başvuruda bulundu. (Zaman) 19 Şubat Kriz ve Bireysel çözümsüzlük Şırnak ın Cizre ilçesinde borcuna karşılık 13 yaşındaki kızı istenen 5 çocuk babası Musa Berivan intihar etti. Cizre de dün gece intihar eden 33 yaşındaki Musa Berivan ın intiharının ardından Emniyet Müdürlüğü nün yapmış olduğu soruşturmada, Berivan ın tefecilere olan borcu yüzünden, tefecilerin borca karşılık 13 yaşındaki kızını istemeler üzerine intihar ettiği ileri sürüldü. (ANF) 21 Şubat Dün akşam saat 19.00 da AYÖP-İstanbul un çağrısı ile Taksim Tramvay Durağı nda bir araya gelen öğretmenler, basın açıklaması ve oturma eylemi yaptılar. Balıkesir de intihar eden öğretmen Kadir Ağzıbüyük ün işsizlik nedeni ile intihar ettiğini belirten öğretmenler, güvenceli işgüvenli gelecek taleplerini haykırdılar. (Sendika.org) 19 Şubat İzmir'de belediyede işe sokma vaadiyle 17 kişiden 375'er lira aldığı iddia edilen M.A.