Bu makale Nisan 2005 tarihinde Vergici ve Muhasebeci İle Diyalog 204 numaralı sayısında yayımlanmıştır. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞINA BEDELSİZ TESLİM EDİLECEK BİLGİSAYARLARDA KATMA DEĞER VERGİSİ İSTİSNASI M. Aykut KELECĠOĞLU Maliye Bakanlığı Gelirler Başkontrolörü 5281 Sayılı Vergi Kanunlarının Yeni Türk Lirasına Uyumu Ġle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun 1 eğitimle ilgili olarak teşvik düzenlemeleri de içermektedir. Bu kanun ile özel eğitimin teşvik edilmesi kapsamında, daha önce 5228 sayılı Kanun ile öngörülen teşviklere ilave olarak, milli eğitim seferberliğinin bir parçası mahiyetinde ve yetişen yeni nesillerin iyi bir eğitime sahip olmalarında bilgisayar kullanımını kısa sürede en üst seviyeye çıkarmayı hızlandırmak üzere, Katma Değer Vergisi Kanununda (KDVK) düzenleme yapılarak mevcut eğitim ve öğretim kalitesinin vatandaşların da katılımıyla artırılması hedeflenmiştir. Bu çerçevede 5281 Sayılı Kanunun 35 inci maddesi ile KDVK na geçici 23 üncü madde eklenmiştir. I. İSTİSNAYA İLİŞKİN YASAL DÜZENLEME: KDVK na eklenen geçici 23 üncü madde hükmü aşağıdaki gibidir. GEÇİCİ MADDE 23. - Millî Eğitim Bakanlığına bilgisayar ve donanımlarının bedelsiz teslimleri ile bunlara ilişkin yazılım teslimi ve hizmetleri, bu mal ve hizmetlerin bağışı yapacak olanlara teslim ve ifası 31.12.2010 tarihine kadar Katma Değer Vergisinden müstesnadır. Bu kapsamda yapılan teslim ve hizmet ifaları için yüklenilen vergiler, vergiye tâbi işlemler nedeniyle hesaplanan vergiden indirilir. İndirimle giderilemeyen vergiler iade edilmez. Maliye Bakanlığı, istisnaya ilişkin usûl ve esasları belirlemeye yetkilidir. Anılan düzenleme 1.1.2005 tarihinde yürürlüğe girmiş olup Bakanlık istisnaya ilişkin usul ve esasları 94 Seri numaralı KDVK Genel Tebliği 2 ile yapmıştır. II. İSTİSNANIN KAPSAMI: 5281 Sayılı Kanun ile getirilen istisnanın iki boyutu bulunmaktadır. Bunlardan birincisi Milli Eğitim Bakanlığı na bedelsiz olarak yapılacak bilgisayar ve donanımları ile bunlara ilişkin yazılım teslim ve hizmetleri Katma Değer Vergisi nden (KDV) istisna edilmiş olmasıdır. 1 31.07.2004 Tarih ve mük. 25687 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. 2 02.03.2004 Tarih ve 25473 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. 1
Ġstisnanın ikinci boyutu ise Milli Eğitim Bakanlığı na bedelsiz olarak bilgisayar ve donanımı ile bunlara ilişkin yazılım teslim ve hizmetinde bulunacak olanlara yapılacak teslimlerin de KDV den istisna edilmesidir. Burada dikkat edilmesi gereken husus, Milli Eğitim Bakanlığına yapılacak olan bu teslim ve hizmetlerin bedelsiz olmasıdır. Milli Eğitim Bakanlığı na belli bir bedel mukabili bilgisayar ve donanımı veya bunlara ilişkin yazılım teslim ve ifasında bulunulmuş ise, bu teslim ve hizmeti gerçekleştirenler ve anılan teslim ve hizmeti gerçekleştirecek olanlara yapılacak olan teslim ve hizmet ifaları için KDV istisnasından yararlanılması mümkün değildir. Geçici 23 üncü maddenin geçerlik süresi 31.12.2010 tarihidir. Bu tarihten sonra madde kapsamında yapılacak olan teslim ve hizmet ifaları için KDV istisnası söz konusu olmayacaktır. III. İSTİSNANIN UYGULAMA ŞEKLİ: A. İSTİSNA BELGESİNİN GEREKLİLİĞİ: KDVK nun geçici 23 üncü madde kapsamında istisna uygulanabilmesi için, Milli Eğitim Bakanlığına istisna kapsamında teslim ve hizmet ifasında bulunacak olanların KDV mükellefi olup olmadığının bir önemi olmaksızın istisna belgesine sahip olmaları gerekmektedir. Katma Değer Vergisi Kanununun geçici 23 üncü maddesi uyarınca Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarına bedelsiz bilgisayar ve donanımları ile bunlara ilişkin yazılımları teslim ve/veya ifa etmek isteyen kişi veya kuruluşlar öncelikle Eğitime % 100 Destek Projesi kapsamında Ġl veya Ġlçe Milli Eğitim Müdürlükleri nezdinde görevlendirilen koordinatörlüklere başvuracaklardır. Ġl veya ilçe koordinatörlükleri bu başvuru üzerine bedelsiz olarak teslim ve/veya ifa edilmek istenen bilgisayarlar ve donanımları ile bunlara ilişkin yazılımların teknik açıdan uygun olup olmadığı hususunda gerekli değerlendirmeyi yapacak, uygun bulunması halinde ise bedelsiz teslimde bulunacak kişi veya kuruluş adına örneği 94 Seri Numaralı KDVK Genel Tebliği ekinde yer alan istisna belgesini düzenleyeceklerdir. Düzenlenecek istisna belgesine bedelsiz teslim ve/veya ifa edilecek bilgisayar ve donanımları ile bunlara ilişkin yazılımların nitelik ve adedini gösteren bir listede eklenmelidir. B. KDV MÜKELLEFLERİNCE YAPILACAK BEDELSİZ TESLİM VE/VEYA İFALARINDA İSTİSNA UYGULAMASI: Ġl veya Ġlçe Milli Eğitim Müdürlükleri bünyesindeki koordinatörlükler tarafından adlarına bedelsiz bilgisayar ve donanımları ile bunlara ilişkin yazılımların teslim ve/veya ifasında bulunmak amacıyla istisna belgesi düzenlenen katma değer vergisi mükellefleri söz konusu mal ve hizmetleri katma değer vergisi ödeyerek temin edebilecekleri gibi katma değer vergisi ödemeksizin de temin edebileceklerdir. Milli Eğitim Bakanlığına bedelsiz teslim ve/veya ifa edecekleri bilgisayarlar ve donanımları ile bunlara ilişkin yazılımları katma değer vergisi ödemeksizin temin etmek isteyen mükellefler adlarına düzenlenmiş olan istisna belgesi ve ekini satıcılara ibraz ederek 2
istisna kapsamında işlem yapılmasını talep edeceklerdir. Bu şekilde talepte bulunulmaması durumunda ise Milli Eğitim Bakanlığına bedelsiz bilgisayar ve donanımları ile bunlara ilişkin yazılımların teslim ve/veya ifasında bulunacaklara yapılacak satışlarda istisna kapsamında işlem yapılmayacaktır. Satıcılar istisna kapsamında işlem yapılmasının talep edilmesi üzerine belge sahibi adına düzenleyecekleri faturada katma değer vergisi hesaplamayacaklardır. Düzenlenen bu faturaya... İl / İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün düzenlediği... tarih ve... sayılı belge uyarınca KDV uygulanmamıştır. ibaresi not olarak düşülecektir. Ayrıca istisna belgesinin düzenleyen makamca onaylı bir örneği eki ile birlikte gerektiğinde yetkili makamlara Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümleri çerçevesinde ibraz edilmek üzere karşı taraftan alınacaktır. Yukarıda belirtilen şekillerde temin edilen bilgisayar ve donanımları ile bunlara ilişkin yazılımları Milli Eğitim Bakanlığına bedelsiz teslim ve/veya ifasında bulunacak mükellefler de düzenleyecekleri faturalarda adlarına düzenlenen istisna belgesine ait bilgilere yer vermek suretiyle katma değer vergisi hesaplamayacaklardır. Bu şekilde bedelsiz teslim ve/veya ifada bulunan mükelleflerin sahip oldukları istisna belgesini eki ile birlikte Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümleri çerçevesinde saklamaları gerekmektedir. C. KATMA DEĞER VERGİSİ MÜKELLEFİ OLMAYANLARCA YAPILACAK BEDELSİZ TESLİM VE/VEYA İFALARDA İSTİSNA UYGULAMASI: KDVK nun geçici 23 üncü maddesi kapsamındaki istisnadan yararlanmak için, bir başka ifadeyle bedelsiz olarak Milli Eğitim Bakanlığı na yapılacak bilgisayar ve donanımı ile bunlara ilişkin yazılımların temininde KDV ödememek için KDV mükellefi olmak şart değildir. Ġl veya Ġlçe Milli Eğitim Müdürlükleri bünyesindeki koordinatörlükler tarafından adlarına bedelsiz bilgisayar ve donanımları ile bunlara ilişkin yazılımların teslim ve/veya ifası hususunda istisna belgesi düzenlenen katma değer vergisi mükellefi olmayan kişi veya kuruluşlar, bedelsiz teslim ve/veya ifa edecekleri bilgisayar ve donanımları ile bunlara ilişkin yazılımları piyasadan katma değer vergisi ödemeksizin temin edeceklerdir. Buna göre bedelsiz bilgisayar ve donanımları ile bunlara ilişkin yazılımları Milli Eğitim Bakanlığına bedelsiz teslim ve/veya ifa edecek istisna belgesine sahip katma değer vergisi mükellefi olmayan kişi veya kuruluşlar, satıcılara istisna belgelerini ibraz ederek, kendilerine yapılacak teslim ve/veya ifalarda katma değer vergisi uygulanmamasını talep edeceklerdir. Satıcılar, bu talep üzerine istisna belgesinde nitelik ve adedi gösterilen bilgisayar ve donanımları ile bunlara ilişkin yazılımların teslim ve/veya ifalarına ilişkin düzenleyecekleri faturada... İl / İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün düzenlediği... tarih ve... sayılı belge uyarınca KDV uygulanmamıştır. notunu düşmek suretiyle katma değer vergisi hesaplamayacaklardır. Ayrıca, istisna belgesinin düzenleyen makamca onaylı bir örneği eki ile birlikte gerektiğinde yetkili makamlara Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümleri çerçevesinde ibraz edilmek üzere karşı taraftan alınacaktır. D. NAKDİ BAĞIŞLARLA ALINACAK BİLGİSAYARLARDA İSTİSNA UYGULAMASI: 3
Milli Eğitim Bakanlığının Eğitime % 100 Destek Projesi kapsamında bilgisayar ve donanımları ile bunlara ilişkin yazılımların alım şartı ile yapılan nakdi bağışların Milli Eğitim Bakanlığı tarafından kullanımında da Ġl veya Ġlçe Milli Eğitim Müdürlükleri nezdinde görevlendirilen koordinatörlüklerin bağış sahibi adına istisna belgesi düzenlemek suretiyle yukarıda yapılan açıklamalar doğrultusunda işlem yapabilmeleri mümkündür. IV. İSTİSNA KAPSAMINDA YAPILAN TESLİM VE HİZMETLER İFALARI İÇİN YÜKLENİLEN VERGİLERİN İNDİRİMİ: KDVK nun 30 uncu maddesine göre vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile ilgili alış vesikalarında gösterilen KDV, mükelleflerin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan KDV den indirilememektedir. Genel kural bu olmakla birlikte geçici 23 üncü madde bu kuralın istisnasını oluşturan bir düzenleme getirmiştir. Buna göre; istisna kapsamında yapılan teslim ve hizmet ifaları için yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler nedeniyle hesaplanan vergiden indirilecektir. Ancak indirimle giderilemeyen vergiler iade edilmeyecektir. Bu hüküm uyarınca, katma değer vergisi ödeyerek satın aldıkları bilgisayar ve donanımları ile bunlara ilişkin yazılımları Milli Eğitim Bakanlığına bedelsiz teslim ve/veya ifa eden mükellefler ile bedelsiz teslim ve/veya ifada bulunacak bu kişi veya kuruluşlara istisna kapsamında satış yapan mükellefler, yüklendikleri vergileri Katma Değer Vergisi Kanununun 29 ve 34 üncü maddelerindeki genel esaslar dahilinde indirim konusu yapacaklardır. V. KATMA DEĞER VERGİSİ BEYANNAMESİNİN DÜZENLENMESİNDE: DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR: Bilindiği üzere KDV beyannameleri Eylül/2004 döneminden itibaren internet ortamında verilmeye başlanmıştır. Kağıt ortamında verilecek beyannameler de internet ortamında verilen beyannamelere ve mevzuattaki değişikliklere uyum sağlamak amacıyla yeniden düzenlenmiştir. 1.1.2005 tarihine kadar şekli 72 seri numaralı KDVK Genel Tebliği ile belirlenen KDV Beyannameleri kullanılmakta iken, kağıt ortamında verilecek yeni 1 No.lu KDV Beyannamesi Aralık/2004 vergilendirme dönemine ilişkin beyanlardan itibaren kullanılmaya başlanılmıştır. 3 Buna göre ; yeni KDV Beyannamesinin 1. sayfası Matrah ve Vergi Bildirimi başlığı altında 6 tablodan oluşmaktadır. Ġstisna, ihraç kaydıyla teslim ve iade hakkı doğuran işlemi bulunmayan mükellefler, mükellefiyete ilişkin bilgilerle birlikte sadece bu sayfayı dolduracaklardır. Beyannamenin 2. sayfasında Ġstisnalar, Ġade Hakkı Doğuran Ġşlemler ve Ġhraç Kaydıyla Teslimler başlığı altında yer alan 4 tabloda ise tam ve kısmi istisna kapsamına giren işlemler, diğer iade hakkı doğuran işlemler ve ihraç kaydıyla teslimler beyan edilecektir. Milli Eğitim Bakanlığı na yapılan bilgisayar bağışı ile ilgili teslimler kısmi istisna kapsamında olduğundan, beyannamenin 7 numaralı tablosunda beyan edilecektir. Tablo 7 3 Yeni KDV Beyannamesinin nasıl doldurulacağına ilişkin ayrıntılı açıklamalar 24 Nolu KDV Sirküleri ile yapılmıştır. 4
doldurulurken KOD NO ve KDVK MD. NO sütunları Tablo 11 den seçilecek, işlem bedeli ile bu işlemin bünyesine giren vergi diğer sütunlara yazılacaktır. 5