ÖRNEKTİR Yazarlar Aslı Aydın Özdemir Yaprak Kaymak Resimleyen Barış Hasırcı Editör Derya Marangoz
ÖRNEKTİR Kariyer Yolculuğuma Başlıyorum Ansiklopedisi İstanbul, Ocak 2010 ISBN: 978-975-7125-72-3 Yazarlar Aslı Aydın Özdemir Yaprak Kaymak Resimleyen Barış Hasırcı Editör Derya Marangoz Baskı Senk Matbaacılık Orta Mahalle, İbrahimağa Caddesi, No:18, Kısmet Han A Blok, Kat:2, No:8 Bayrampaşa, İstanbul Tel: 0212 493 26 26 Bu kitap Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı yayınıdır. Eğitim teknolojisi yöntemlerine göre hazırlanan bu kitabın yayım ve satış hakları Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı na aittir. Bu kitabın bütün hakları saklıdır. İlgili kuruluştan izin almadan kitabın tümü ya da bölümleri mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kayıt ya da başka tekniklerle çoğaltılamaz, aktarılamaz ve dağıtılamaz. 6
ÖnsözÖRNEKTİR Bu kitap Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı tarafından VISA Europe un katkılarıyla geliştirilen ve 2007 yılından beri uygulanmakta olan Kariyer Yolculuğuma Başlıyorum projesinden doğdu. Kariyer Yolculuğuma Başlıyorum projesi 6.,7. ve 8. sınıfa devam eden çocukların kendi yetenekleri, ilgileri ve gereksinimleri ile ilgili farkındalık kazanmalarını amaçlıyor. Bunun yanı sıra, meslekler dünyasının çeşitliliğini, farklı mesleklerin gerektirdiği nitelikleri ve sağladıkları olanakları keşfetmelerini sağlayarak iş ve meslek seçimleri sırasında kendilerine en uygun seçimleri yapabilmeleri için doğru altyapıyı kurmayı hedefliyor. Bu projenin uygulamaları sırasında öne çıkan önemli zorluklardan biri bu yaş grubuna yönelik olarak farklı iş ve meslek dallarını açıklayacak yardımcı kaynakların bulunması oldu. Elinizdeki kitap, bu gereksimden yola çıkarak oluşturuldu. Bu kitabı hazırlarken iş dünyasını daha yakından tanıtabilmek amacıyla yalnızca belirli bir eğitimle ya da ustalıkla elde edilen çeşitli mesleklere değil, iş yaşamında alınabilecek çeşitli rollere ve görevlere de yer vermeye çalıştık. Bu nedenle kitapta yer alan tüm başlıkların birer meslek olduğunu söylemek doğru olmaz. İş dünyasının her geçen gün değiştiği ve geliştiği günümüzde, 300 mesleğin / görevin yer aldığı bu kitap elbetteki sınırlı bir kaynak, ancak özellikle hedef yaş grubumuz düşünüldüğünde onların geleceklerinde yer alacak pek çok meslek belki de günümüzde henüz bilinmiyor. Bu kitapta amacımız, çocuklara iş ve meslekler dünyasındaki çeşitliliği ve zenginliği gösterirken kendi ilgi ve becerilerine en çok uyan meslekleri araştırabilmeleri için onlara rehberlik edebilmek. Son olarak, bu çalışmada emeği geçen, araştırmalarıyla bize katkıda bulunan Alican Yurtsever, Ebru Kutlualp ve Pınar Turanlı ya, tüm kitabı detaylı olarak gözden geçiren ve bazı maddeleri yeniden düzenleyerek şimdiki halini almasına katkı sağlayan editörümüz Derya Marangoz a, çizimleri ile meslekleri hayata geçiren ve kitaba müthiş bir renklilik kazandıran Barış Hasırcı ya, kitabın baskıya hazırlanması süresince tüm düzenlemeleri takip eden ve elinize geçmesini sağlayan Proje Sorumlusu Ayşe Sarılar a ve ilk günden beri heyecanla bizi destekleyen proje danışmanlarımız Nevin Dölek ve Fulya Kurter e teşekkürlerimizi iletiriz. Aslı Aydın Özdemir - Yaprak Kaymak
Adli Patalojist - Ahşap Doğrama İmalatçısı...6 Biyomedikal Mühendisi - Botanikçi...25 Elektrik Mühendisi - Elektrikçi...44 Halkla İlişkiler ve Tanıtım Elemanı - Harita Teknikeri...63 Ahşap Tekne İmalatçısı - Aile Hekimi...7 Boyacı - Bütçe ve Raporlama Uzmanı...26 Elektrikli Ev Aletleri Teknik Servis - Emlakçı...45 Hat Sanatçısı - Hava Trafik Kontrolörü...64 Aile ve Çift Terapisti - Akupunktur Uzmanı...8 Büyükelçi - Cam Üfleme / Cam İşleyicisi...27 Endüstri Mühendisi - Endüstriyel Tasarımcı...46 Havaalanı Yöneticisi - Hemşire...65 Aktüer - Alarm Teknisyeni...9 Çevirmen / Mütercim Tercüman - Çevre Mühendisi...28 Evde Bakım Hemşiresi - Farmakolog...47 Heykeltıraş - Uçuş Hostesi...66 Ambulans Görevlisi - Anaokulu Öğretmeni...10 Çiçekçi - Çiftçi...29 Fen Bilgisi Öğretmeni - Fırıncı...48 Hostes - Hukuk Sekreteri...67 Anestezi Teknikeri - Animatör...11 Çilingir - Çini İşlemecisi...30 Film Editörü - Film Eleştirmeni...49 İlkokul Öğretmeni - İnsan Kaynakları Yöneticisi...68 Anketör - Antikacı...12 Çizgi Film Yapımcısı - Çocuk Bakıcısı...31 Film Yapımcısı - Fizikçi...50 İnşaat Müfettişi - İnşaat Mühendisi...69 Antrenör - Antropolog...13 Ciltçi - Çağrı Merkezi Görevlisi...32 Fizyoterapist - Foto Muhabiri...51 İnşaat Proje Yöneticisi - İstatistikçi...70 Arıcı - Arkeolog...14 Çene Cerrahı - Çerçeveci...33 Fotoğrafçı - Futbol Antrenörü...52 İş Makineleri Bakım ve Onarımcısı - İşitme Engelli Çevirmeni...71 Asansör Teknisyeni Astronom...15 Çocuk Hastalıkları Uzmanı - Çömlekçi...34 Gazete Editörü - Gazete Muhabiri...53 İnternet Pazarlamacısı - İcra Memuru...72 Aşçı - Avukat...16 ÖRNEKTİR Çöp Toplama Görevlisi - Dalış Eğitmeni...35 Gemi Elektroniği ve Haberleşme Zabiti - Gemi İnşaatı Teknikeri...54 İç Mimar- İktisatçı / Ekonomist...73 Ayakkabı Yapımcısı ve Tamircisi - Bahçıvan...17 Dansçı - Demirci Ustası / Nalbant...36 Genel Cerrah - Genetik Mühendisi...55 İtfaiyeci -Jeofizik Mühendisi...74 Bakkal - Balerin / Balet...18 Denetçi - Deniz Mühendisi...37 Gıda Müfettişi - Gıda Mühendisi...56 Jeolog - Jokey...75 Balıkçı - Bankacı...19 Denizaltı Operatörü - Dergi Editörü...38 Gıda Teknikeri - Görsel Efektler Teknisyeni...57 Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı -Kalite Kontrol Elemanı...76 Barmen - Beden Eğitimi Öğretmeni...20 Dermatolog - Diş Hekimi...39 Göz Doktoru - Gözlükçü...58 Kalp ve Damar Cerrahı - Kameraman...77 Bilgi İşlem Sorumlusu - Bilgisayar Mühendisi...21 Diyaliz Teknisyeni - Diyetisyen / Beslenme ve Diyet Uzmanı...40 Grafik Öğretmeni - Grafik Tasarımcı...59 Kamyon Şoförü - Kaptan...78 Bilgisayar Programcısı - Bilgisayar Sistem Analisti...22 Dokuma Teknikeri - Dondurmacı...41 Gümrük Memuru - Güvenlik Görevlisi...60 Kardiyolog - Kargo Görevlisi...79 Bilgisayar Teknik Servis Elemanı - Bisiklet Tamircisi...23 Döşemeci - Ebe...42 Güvenlik Sistemleri Uzmanı - Güzellik Uzmanı...61 Kasap - Kayak Eğitmeni...80 Biyokimyager - Biyolog...24 Eczacı - El ve Makine Nakışçısı...43 Hâkim - Halı Desinatörü...62 Kaynakçı - Kimya Mühendisi...81 8
Kimyager - Kitap Editörü...82 Nörolog - Onkolog...101 Restorasyon Teknikeri - Rol Seçim Direktörü / Casting Direktörü..120 Temizlik Görevlisi - Terzi...139 Koreograf - Kostüm ve Dekor Tasarımcısı...83 Organizatör / Davet Organizatörü - Orkestra Şefi...102 Saatçi - Sağlık Eğitimcisi...121 Tesisatçı - Tıbbi Laboratuvar Teknikeri...140 Kuaför - Kulak, Burun, Boğaz Doktoru...84 Ortopedi Uzmanı - Otel Müdürü...103 Sağlık Müfettişi - Sanat Restoratörü...122 Tıbbi Mümessil - Tıp Sekreteri...141 Kuru Temizlemeci - Kuyumcu...85 Otobüs Şoförü - Otomotiv Satış Elemanı...104 Sanat Yönetmeni - Satın Alma Müdürü...123 Tornacı - Tur Rehberi...142 Küçük İşletme Sahibi - Kümes Hayvancılığı...86 Otomotiv Gövdeciliği / Kaportacılık - Otomotiv Teknikeri...105 Savcı - Sekreter...124 Televizyon Programcısı - TV Programı Yapımcısı...143 Kütüphaneci / Bilgi Belge Yöneticisi - Lise Branş Öğretmeni...87 Oyun Yazarı - Oyuncu...106 Senaryo Yazarı - Servis Elemanı (Garson)...125 Uçak Bakım Teknik Elemanı - Uçuş Öğretmeni...144 Lise Müdürü - Lojistik Elemanı...88 Öğretmen Yardımcısı - Özel Dedektif...107 Set Tasarımcısı - Seyahat Acentası...126 Üretim Kontrolörü - Üretim Müdürü...145 Maden Mühendisi - Madenci...89 Özel Eğitim Öğretmeni - Özel Öğretmen...108 Sigorta Müfettişi - Sigortacı...127 Ürolog - Üst Düzey Yönetici...146 Mağaza Satış Elemanı - Mağaza Yöneticisi...90 Palyaço - Parfüm Yapımcısı...109 Sosyal Hizmet Uzmanı - Sosyolog...128 Vali - Veri Giriş Elemanı...147 Mahkeme Kâtibi - Makine Mühendisi...91 Peyzaj Mimarı - Pilot...110 Spor Doktoru - Spor Eğitmeni / Fitness Eğitmeni...129 Veri Tabanı Programcılığı - Veteriner...148 Makyaj Uzmanı - Mali İşler Uzmanı...92 ÖRNEKTİR Piyasa Araştırmacısı - Plastik Cerrah...111 Spor Psikoloğu - Spor Yazarı...130 Vinç Operatörü - Vücut Bakımı ve Masaj Elemanı...149 Mali Müşavir - Marangoz...93 Polis - Politikacı...112 Sporcu - Stilist...131 Web Programcısı - Web Sitesi Tasarımcısı...150 Marka Müdürü - Masaj Terapisti...94 Portföy Yöneticisi - Postacı...113 Stok Denetim Müdürü - Sürücü Kursu Öğretmeni...132 Yat Kaptanı - Yayıncı...151 Matematikçi - Meteorolog...95 Psikiyatrist - Psikolog...114 Şarap Üreticisi - Şarkıcı...133 Yazar - Yazılım Eğitmeni...152 Mimar - Mobilya Tasarımcısı...96 Radyo Yapımcısı - Radyolog...115 Şehir Plancısı - Şoför...134 Yazılım Mühendisi - Yiyecek İçecek İşletmecisi...153 Modelist - Muhasebe Elemanı...97 Radyo, Televizyon Teknisyeni - Rehber Öğretmen...116 Tabelacı - Takı Tasarımcısı...135 Yönetici Asistanı - Yönetmen...154 Mübaşir - Müşteri Hizmetleri Temsilcisi...98 Rejisör - Reklam Metin Yazarı...117 Tarihçi - Taşıma Firması Görevlisi / Hamal...136 Ziraat Mühendisi - Zoolog / Hayvanbilimci...155 Müzik Aleti Tamircisi - Müzisyen...99 Rektör - Resepsiyon Memuru...118 Teknik Ressam - Tekstil Mühendisi...137 Kaynaklar...156 Nalbur - Noter...100 Ressam - Restoran Müdürü...119 Tekstil Tasarımcısı - Telefon Operatörü...138
ÖRNEKTİR Her insan doğar ve ölür; fakat bazı ölümler çok ani ve beklenmedik olduğu için nedenlerini anlamak çok kolay olmayabilir. Ölüm cinayet, intihar, kaza ya da tamamen doğal yollarla gerçekleşmiş olabilir. Adli patolojistler, ani ve beklenmeyen bir şekilde gerçekleşen ölümlerin nedenlerini araştırmakla görevli kişilerdir. Adli patolojistler araştırmaları kapsamında ölümün gerçekleştiği olay yerini ziyaret eder, olay yerinde ölümün gerçekleştiği sırada neler olduğunu, kurbanların ne yaptıklarını ve ölmeden önceki sağlık durumlarını anlamaya çalışırlar. Bir vücudun adli olarak incelenmesi otopsi ile kurbanın elbiselerinin, vücudunun kendisinin ve iç organların incelenmesini içerir. Otopsi sırasında, vücuttaki yaralar, iç organların, dokuların, kasların ve kemiklerin durumu gelişmiş tıbbi teknikler aracılığıyla incelenir ve bulgular raporlanır. Adli patolojistler ortada bir suç durumu olup olmadığını anlamaya ve suçlunun kimliğinin belirlenmesine yardımcı olurlar. Meslekleri gereği adli patolojistler neden-sonuç ilişkilerini iyi kuran, iyi gözlem yeteneğine sahip, ayrıntılara önem veren, dikkatli ve ellerini iyi kullanılabilen kişilerdir. Adli patolojistler bağımsız olarak ve kimsenin etkisi altında kalmadan çalışmak zorundadırlar; ancak bu şekilde adaletin sağlanmasına ve insan haklarının korunmasına yardımcı olabilirler. Adli patoloji mesleği ilgini çekiyorsa öncelikle üniversitede tıp eğitimi alman gerekir. Tıp eğitiminin süresi altı yıldır. Bu eğitimi tamamladıktan sonra dört yıllık patoloji uzmanlık eğitimini de tamamlayarak Tıbbi Patoloji Uzmanı ünvanı alabilirsin. Adli patolojistler Adli Tıp Anabilim Dalı na bağlı adli patoloji laboratuvarlarında çalışırlar. Günümüzde kapılar, pencereler ve dolaplar pek çok malzemeden üretilmektedir. Eski zamanlardan beri en çok kullanılan malzemelerden biri de ahşaptır. Ahşap doğrama imalatçıları, ağaç ve ağaç ürünlerini makinelerde işleyerek kullanılabilecek bir eşya haline getirirler. Ahşap doğrama imalatçısı, siparişi aldıktan sonra ürünün resmini tasarlar, çizer ve ölçülendirir. Bu planlama aşamasından sonra şablon çıkarır, kalıp hazırlar ve bir örnek yapar. Makinelerde ağaç ve ağaç ürünlerini işler, kapı-pencere imalatı ve montajını yapar, ürünü kontrol eder. Bu mesleği yapacak kişilerin el becerileri gelişmiş, makinelerle ve aletlerle çalışmaktan hoşlanan, ayrıntılara dikkat eden kişiler olmaları gereklidir. Çalıştıkları mekânlar makinelerden dolayı gürültülü, kokulu ve tozludur. Ahşap doğrama imalatçısı, ağaçtan günlük hayatımızda sıkça kullandığımız pencere, kapı, merdiven, bahçe mobilyası gibi ürünleri yapabilmek için testere, çekiç, tornavida, matkap, rendeleme makinesi gibi aletleri kullanır. Ağaç parçalarından çok farklı ürünler oluşturmaya ilgi duyuyorsan ve ellerinle çalışmayı seviyorsan bu mesleği yapmak için endüstri meslek liselerindeki dört yıllık mesleki eğitim programını başarıyla bitirerek diploma alman gerekir. Yetişkinler için açılan kurslarda en az iki bin beş yüz saat süren sertifika* eğitimi sonunda dördüncü seviyeye yönelik eğitim belgesi de alınabilir. Ahşap doğrama imalatçıları, mobilya sektöründe atölyelerde, mağazalarda, fabrikalarda ve kendi açtıkları iş yerlerinde çalışabilirler. *Sertifika: Meslek eğitim programını tamamlayan bireylere, bir mesleğin gerekli yeterliliklerinin kazandırıldığı eğitim sürecinin sonunda verilen belgedir. 10
7 ÖRNEKTİR Ülkemiz üç tarafı denizlerle çevrili bir yarımada... Bu nedenle turizm, balıkçılık ve ulaşım alanlarındaki meslekler de önem kazanıyor. Bu mesleklerden biri de ahşap tekne imalatçılığıdır. Genellikle ağaçtan yapılan teknelere ülkemizde turistleri gezdirmek, ulaşım sağlamak, balıkçılık gibi pek çok alanda ihtiyaç duyuyoruz. Ahşap tekne imalatçısı, ahşaptan yat, tekne gibi deniz araçları ve bu araçlarda kullanılan mobilyaları tasarlayan, imal ve tamir eden, bakımlarını yapan kişidir. Düşünsene, ağaçtan kocaman bir tekne oluşturabilmek ne kadar büyük bir el emeği gerektirir. Belirli bir plan doğrultusunda teknenin parçalarını üreten ve bir araya getiren tekne imalatçısı daha sonra sudan korunması için özel ilaçlar ve boyalar kullanarak tekneyi denize hazırlar. Tekne imalatçısı bu süreçte işlerini kolaylaştırmak için testere, çekiç, tornavida, matkap, rendeleme makinesi gibi çok çeşitli alet ve makineler kullanır ve ağaca istediği şekilleri verir. Ahşap tekne imalatçılarının çeşitli parçaları bir araya getirmeleri gerekir. Bu nedenle, şekilleri doğru biçimde algılayabilen, parçalar arasındaki ilişkiyi görebilen, el becerileri gelişmiş, makinelerle ve aletlerle çalışmaktan hoşlanan, ayrıntılara dikkat eden kişiler olmaları önemlidir. Tekne imalatçıları çoğu zaman ayakta çalışmak zorunda kalırlar ve çalıştıkları mekânlar makinelerden dolayı gürültülü, kokulu ve tozludur. İşlerini iyi yapabilmek için çok dikkatli çalışmalı ve fiziksel olarak güçlü ve sabırlı olmalıdırlar. Teknelere ilgili duyuyorsan, ağaç parçalarından kocaman bir teknenin oluşumu ilgini çekiyorsa ve ellerinle çalışmayı seviyorsan bu mesleği yapmak için meslek eğitim merkezlerinde Ahşap Teknolojisi eğitimi alabilirsin. Bu eğitimin büyük bir bölümünü anlaşmalı işletmelerde yapılan pratik uygulamaları kapsar. Daha sonra fabrikalarda, tersanelerde ya da atölyelerde çalışabilirsin. Genellikle iş imkânları denize kıyısı olan şehirlerde daha fazladır. Sağlıklı bir yaşam sürmek ve hastalandığımız zamanlarda tedavi olmak için doktorlara ihtiyaç duyarız. Doktorlar hastaları iyileştirir, sağlıklı insanların da hasta olmalarını önlerler. Aile hekimleri ise; çocuk, genç, yaşlı tüm bireyler için hem koruyucu hem de tedavi edici sağlık hizmetleri sunarlar. Ayrıca aşılama, salgın ve bulaşıcı hastalıklar konusunda aile bireylerini bilgilendirme, çevre sağlığı için gerekli önlemlerin alınması için yerel yönetimlerle işbirliği yapma, diğer tıp branşlarıyla ortak olarak toplum sağlığını koruma gibi toplumsal ve bireysel sağlığı geliştirmeye yönelik çalışmalarda bulunurlar. Aile hekimi olmak istiyorsan güçlü bir hafızaya sahip olman, bilim ve tıbba ilgi duyman, sabırlı, hoşgörülü ve iyi iletişim becerilerine sahip olman gerekir. Pek çok doktorun hastanelerde nöbetçi olduğu günler olduğunu da unutma. Ayrıca hafta sonları çalışman da gerekebilir. Yine de birey ve toplum sağlığını korumak adına çalışmak, hasta insanların iyileşmesine yardımcı olmak insanı çok mutlu eden bir şey olmalı, ne dersin? Aile hekimi olmak ilgini çekiyorsa altı yıllık tıp eğitimi alman gerekir. Bu eğitim sürecinde; özellikle iç hastalıkları, kadın hastalıkları, doğum, çocuk sağlığı ve hastalıkları, genel cerrahi, psikiyatri branşlarına giren hastalıklara ve bunların tedavi yöntemlerine odaklanılır. Aile hekimleri genellikle, kliniklerde, hastanelerde ya da özel muayenehanelerde çalışırlar.
ÖRNEKTİR Aile, sevgiye ve güvene dayalı bir ortam olmasına rağmen bazen aile içi ilişkilerde sorunlar yaşanabilir. Bazı sorunlar aile içinde çözülebildiği gibi zaman zaman bu konuda uzman kişilerin yardımına da ihtiyaç duyulabilir. Aile ve çift terapistleri kendi yetenek ve becerilerini kullanarak sorunları olan çiftlere ve ailelere yardım ederler. Terapistler, aile ve evlilik kurumuna saygı gösterir. Aile üyelerinin karşılıklı ilişkilerinde yaşadıkları sorunlarla baş etmelerine yardımcı olurlar ve bu sorunlarına çözüm yolları önerirler. Aile ve çift terapisti olmak isteyen kişilerin insanlara ve onların sorunlarına karşı ilgili olmaları gerekir. Ayrıca karşılaştıkları zor durumlarda profesyonel bir şekilde davranmaları da çok önemlidir. Sen de insan psikolojisine ilgi duyuyorsan, insanlarla çalışmayı seviyor ve yaşadıkları sorunları çözmelerinde yardımcı olmak istiyorsan aile ve çift terapisti olabilirsin. Aile ve çift terapisti olmak için öncelikle üniversitelerin psikoloji ve eğitim bölümlerinde lisans ve yüksek lisans eğitimi almak gerekmektedir. Sonrasında da grup çalışmaları, stajlar ve uygulamalar içeren aile ve çift terapisi alanında saha eğitimlerini almak gerekir. Aile ve çift terapistleri çok çeşitli yerlerde çalışabilirler. Bunlardan bazıları hastaneler, okullar, toplum merkezleri, akıl ve ruh sağlığı birimleri, işyerleri ve rehabilitasyon merkezleridir. Bundan yüzyıllar önce Çinliler hastalıkların tedavisi için değişik yöntemler geliştirmişlerdir. Bu yöntemlerin en ilginci de akupunkturdur. Bu tedavi yöntemi birçok ülkede ilaç tedavisine alternatif olduğu için ilgiyle karşılanmaktadır. Akupunktur uzmanları, çok küçük çelik iğnelerle vücuttaki bazı noktaları uyararak vücut içindeki enerji akışını düzene sokarlar. Her hastalığın ayrı noktası vardır, bu nedenle tedavinin en önemli kısmı, hangi noktaya nasıl bir uyarı yapılacağının bilinmesidir. Dünya Sağlık Örgütü ne göre akupunkturun iyileştirdiği hastalıklardan bazıları ağrılar, bağışıklık sistemi hastalıkları, sırt, omuz, diz ağrıları, kulak enfeksiyonları, uykusuzluk, depresyon ve bağımlılıktır. Sen de böyle bir tedavi yöntemiyle insanların ağrılarını, rahatsızlıklarını tedavi etmek istersen akupunktur uzmanı olabilmek için öncellikle üniversitelerin tıp fakültelerinden mezun olman gerekir. Lisans öğrenimini tamamladıktan sonra yurt içindeki ya da yurt dışındaki akupunktur eğitimlerine katılabilirsin. Bu eğitimlerde akupunktur, anatomi, fizyoloji ve Çin şifalı bitkileri hakkında dersler alırsın. Alınan eğitimlere ek olarak geleneksel Çin tedavi yöntemleri, ilaçları ve felsefesi ile ilgili araştırma yapmak da oldukça faydalı olur. Eğitim sonunda alacağın akupunktur uzmanlık belgesi ile hastanelerde ya da kendi açacağın muayenehanede çalışabilirsin. 12
9 ÖRNEKTİR Bu ne? Acaba yanlış mı yazdılar? Daha önce hiç böyle bir meslek ismi duymamıştım mı diyorsun? Yalnız değilsin. Senin gibi bu mesleği birçok kişi tanımıyor. Daha fazla vakit kaybetmeden geleceğin en iyi 100 mesleği arasında gösterilen bu mesleği tanımaya ne dersin? Aktüer; matematik, istatistik ve ekonomi alanlarında eğitim almış olan ve bu alanlardaki bilgilerini gelecekte olacak olayların parasal değerini belirlemek için kullanan kişidir. Kısacası ileride olacak riskli bir olayın fiyat etiketini aktüer koyar. Bu riskli olaylar deprem, sel, yangın gibi doğal afetler olacağı gibi hastalıklar da olabilir. Aktüerler, analitik düşünce gücüne sahip, matematik becerileri gelişmiş, ayrıntılı düşünen, dikkatli, sabırlı, yeniliklere açık kişilerdir. Bazı durumlarda yaptıkları karışık işi herkesin anlayabileceği şekilde anlatabilmeleri gerekmektedir. Bu nedenle iletişim becerileri de gelişmiştir. Aktüerler çalışırken en çok bilgisayar, hesap makinesi, poliçeler, raporlar, tablolar ve tabi ki sayılar kullanırlar. Bu meslek ilgini çektiyse, ben de yapabilirim diyorsan öncelikle bankacılık ve sigortacılık ön lisans programlarının bitirme sınavında başarılı olman ve Aktüerya lisans programına geçiş yapman gerekir. Bu programın eğitim süresi dört yıldır. Bu süre içinde Hukuk, Ekonomi, Muhasebe, Matematik ve Sigorta İşletmeciliği gibi dersleri okuman gerekir. Aktüerlerin büyük bir kısmı sigortacılık sektöründe, bir kısmı da bankacılık sektöründe ve sosyal güvenlik kuruluşlarında çalışırlar. Bu alanda henüz fazla eleman yetişmediği için işsiz kalma riskleri yoktur. Tehlikeli bir durumu haber vermek için çeşitli işaretlerle alarm (siren, düdük vs.) kullanılabilir. Günümüzde güvenliğin ön plana çıkmasıyla pek çok ev, araba ve iş yerlerinde yaklaşma veya dokunma anında tehlikeyi haber veren ışıklı ve sesli alarm cihazları görmekteyiz. Alarm teknisyeni ya da güvenlik sistemi teknisyeni yangın, deprem gibi felaketlere, hırsızlara, olası saldırılara karşı güvenliğimizi sağlamak için çevreye ve binalara alarm, erken uyarı, görüntülü güvenlik ve geçiş kontrol sistemlerini kuran, bunların bakım-onarımından sorumlu olan kişilere denir. İyi bir alarm teknisyeni olmak için ellerini iyi kullanabilmeli, sabırlı, dikkatli, titiz olmalı; aletlerden, makinelerden hoşlanmalı ve ayrıntıları iyi algılayabilmelisin. Ayrıca diğer çalışanlarla işbirliği içinde olman gerekir. Alarm teknisyenleri çeşitli elektronik ölçü aletleri, lehim makineleri, deney setleri ve test cihazları, bilgisayar yazılımları, elektronik aletler ve kablolarla çalışırlar. Alarm teknisyenlerinin işleri gereği yüksek yerlere çıkması da gerektiğinden yükseklik korkusu olan kişiler için uygun bir meslek değildir. Bu mesleğin eğitimi meslek liselerinin Elektrik-Elektronik alanı Güvenlik Sistemleri dalında verilmektedir. Eğitim süresi dört yıldır. Güvenlik sistemleri teknisyenleri, çalıştıkları iş yerinde ustabaşı, şef düzeyine kadar yükselebilirler. Genellikle ev, iş yerleri ve fabrikalarda açık ve kapalı ortamlarda, her türlü hava koşulunda çalışırlar. Ülkemizde son yıllarda güvenliğin önem kazanması, bu konuda çalışan firmaların çoğalmasına neden olmuştur. Alarm teknisyenleri bu firmalarda çalışabilirler. Ayrıca kendi işyerlerini de açabilirler.
ÖRNEKTİR Acil durumlarda hastaya ilk müdahalenin yapılması, güvenli bir şekilde hastaneye götürülmesi hastanın sağlığı açısından çok önemli ve gereklidir. Bu nedenle kaza, yangın gibi olaylar sonucunda yaralanan ya da kalp krizi, felç, solunum yetersizliği gibi nedenlerle birden bire hastalanan kişileri hastanelere ulaştırmak için ambulans çağırırız. Ambulanslarda hastaların ilk tedavilerini yapıp güvenli bir şekilde, hastanelerin acil servisine getiren ambulans görevlisi bulunur. Ambulans görevlisi, ilk önce olay yerinde hastayı inceleyerek ve yakınlarından bilgi alarak sorunu belirler. Daha sonra gerekli ilk yardım tekniklerini uygulayıp hastayı ambulansa taşır. Yol boyunca gerekli müdahaleleri yaparak hastayı en yakın sağlık kurumuna götürür. Oradaki sağlık görevlilerini de hastanın durumuyla ilgili bilgilendirir. Gerektiğinde hastanelerin acil servis bölümlerinde ilk yardım hizmeti vermek ve ambulans sürücülüğü yapmak da bu kişilerin görevleri arasındadır. Ambulans görevlileri genellikle biyolojiye ilgi duyan, ellerini çok iyi kullanabilen, sağlıklı ve güçlü kişilerdir. Bu meslek, insan sağlığıyla ilgili olduğundan, çabuk ve doğru karar verebilen, dikkatli, soğukkanlı, sorumluluk duygusu gelişmiş, insanlarla iyi iletişim kurabilen kişilerin bu mesleği seçmesi gerekir. Ambulans görevlisi olmak için meslek yüksekokullarının Ambulans ve Acil Bakım Teknikerliği bölümünden mezun olmak gerekmektedir. Meslek liselerinin Acil Tıp Teknisyenliği, İlk Yardım ve Acil Bakım Teknisyenliği ve Yaşlı Hizmetleri bölümlerinden mezun olanlar, bu programlara sınavsız geçiş için başvurabilirler. İki yıl süren eğitim sırasında sağlık kurumlarında çeşitli stajlar yapılmaktadır. Bölüm mezunlarının sürücü belgesi alması zorunludur. Biliyor musun, Türkiye de 112 numaralı telefonla hemen hemen her ilde ambulans hizmetine ulaşılabilmektedir. 0 6 yaş çocukların eğitimi her ülkede olduğu gibi ülkemizde de giderek büyük önem kazanmaktadır. Buna bağlı olarak anaokulu öğretmenliği de büyük önem kazanmaktadır. Ülkemizde 0-6 yaş arası çocuk nüfusu 8 milyona yakındır. Anne Çocuk Eğitim Vakfı 7 Çok Geç Kampanyası ile eğitime yedi yaşından önce başlanması gerektiğinin önemini vurgulamaktadır. Anaokulu Öğretmeni (Okul Öncesi Öğretmeni), 0-6 yaş arasındaki çocuklara bedensel, zihinsel, duygusal ve sosyal yönden sağlıklı bir şekilde gelişmeleri için gerekli eğitimi veren kişidir. Anaokulu öğretmenlerinin çocukları sevmesi ve çocuklarla birlikte olmaktan mutlu olması gerekir. İletişim becerileri gelişmiş, sevecen, hoşgörülü, sabırlı, kendini geliştirmeye istekli, coşkulu ve yaratıcı olması da çok önemlidir. Ayrıca çocukları çok iyi tanıması ve onların duygularını anlaması da gereklidir. Çocukların sevdiği tüm eşyalar, kitaplar, oyuncaklar, boya kalemleri anaokulu öğretmenlerinin en çok kullandıkları malzemelerdir. Sen de çocuklarla vakit geçirmeyi seviyorsan, onların eğitimlerine katkıda bulunmak istiyorsan anaokulu öğretmeni olabilirsin. Bunun için meslek liselerinin Çocuk Eğitimi bölümleri vardır. Daha ileri eğitim almak istersen de üniversitelerin eğitim fakültelerine bağlı Anaokulu Öğretmenliği, Okul Öncesi Eğitimi Öğretmenliği ve Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Öğretmenliği bölümlerine gidebilirsin. Bu okullarda eğitim süresi dört yıldır. Anaokulu öğretmenleri, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı meslek liseleri, ilköğretim okulları ile resmi ve özel kurumların kreş, yuva, anaokulu, anasınıfı, çocuk kulübü gibi okul öncesi eğitim kurumlarında öğretmen olarak görev yapabilirler. 14