GİRİT EKONOMİSİ 1. 1 Bu rapor ulaşılabilen en güncel veriler çerçevesinde hazırlanmıştır.

Benzer belgeler
Gümrük Laboratuvar Tahlil ÜCRETLERİ EK-24

HOLLANDA BİLGİ RAPORU

HS Code Bölüm Sınıf Ölçü Birimi Vergi Oranı. Canlı hayvanlar Kg 10% 02 Etler ve yenilen sakatat Kg 10% 03

Şerafettin ÖZIŞIK GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ VE GÜMRÜK MÜŞAVİR YARDIMCILIĞI SINAVLARINA HAZIRLIK

F. Almanya Türkiye Dış Ticaret İstatistikleri 2012

KONYA TİCARET ODASI KIRGIZİSTAN CUMHURİYETİ ÜLKE RAPORU

GÜMRÜK LABORATUVARLARI TAHLİL ÜCRETLERİ LİSTESİ EŞYANIN TANIMI ( tarihli, sayılı R.G. ile değişik) Mülga Ek-24

Otomotiv Sanayii Dış Ticaret Raporu

Otomotiv Sanayii Dış Ticaret Raporu

Otomotiv Sanayii Dış Ticaret Raporu

Otomotiv Sanayii Dış Ticaret Raporu

KONYA DIŞ TİCARET BÜLTENİ

SLOVENYA

EKONOMİ BAKANLIĞI. GÜNEY SUDAN CUMHURİYETİ T.C. Juba Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği

Konu: Kabul Kredili, Vadeli Akreditif ve Mal Mukabili İthalatta Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu

DIŞ TİCARETİN GÖRÜNÜMÜ: TÜRKİYE KUVEYT

2013 MART DIŞ TİCARET RAPORU

YILLAR

TÜRKİYE - POLONYA DIŞ TİCARET RAPORU

Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu Kesintileri Hakkında Karar /7511 ( t s. R.G.)

İNGİLTERE PAZARININ STRATEJİK ANALİZİ. Pazara Giriş Fırsatları. Dr. H. Bader ARSLAN 3 Mayıs 2016, Gaziantep

SALİHLİ TİCARET VE SANAYİ ODASI SALİHLİ CHAMBER OF COMMERCE AND INDUSTRY ULUSLARARASI TİCARET ÜLKE RAPORU

Otomotiv Sanayii Dış Ticaret Raporu

Sirküler Rapor Mevzuat /82-1 KAYNAK KULLANIMI DESTEKLEME FONUNA İLİŞKİN BAKANLAR KURULU KARARI

DIŞ TİCARET UYGULAMA SERVİSİ

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ LİTVANYA ÜLKE RAPORU

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

KONYA DIŞ TİCARET BÜLTENİ

EKONOMİ BAKANLIĞI. KENYA T.C. Nairobi Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği

LETONYA ÜLKE RAPORU Ekim 2013 B.Ö.

Otomotiv Sanayii Dış Ticaret Raporu

2006 yılında 79 milyarı ihracat olmak üzere toplam milyar dolar dış ticaret hacmi hedefleniyor.

İSTANBUL TİCARET ODASI

KAYNAK KULLANIMINI DESTEKLEME FONU KESİNTİSİ ORANI %0 (SIFIR) OLARAK TESPİT EDİLEN MALLAR

F.ALMANYA GENEL EKONOMİK DURUMU VE TÜRKİYE İLE EKONOMİK-TİCARİ İLİŞKİLERİ 2013

TÜRKİYE - İRLANDA EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİ

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

İÇ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ. HAZIRLAYAN : CENK KADEŞ İç Ticaret ve Ekonomik Araştırmalar Şefi

TÜRKİYE DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ

TÜRKİYE VE İZMİR İN OCAK- HAZİRAN 2013 DÖNEMİ DIŞ TİCARET RAKAMLARI

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

TÜRKİYE - ABD DIŞ TİCARET RAPORU

TÜRKİYE VE İZMİR İN OCAK-MART 2015 İHRACAT RAKAMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ KOLOMBİYA

İZMİR TİCARET ODASI BELARUS ÜLKE RAPORU

T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü TÜRKMENİSTAN

İÇ TİCARET MÜDÜRLÜĞÜ. HAZIRLAYAN : CENK KADEŞ Ekonomik Araştırmalar Şefi

A. Genel Bilgiler (2015) B. Temel Ekonomik Göstergeler (2015) SUDAN SUDAN ÜLKE PROFİLİ

2014 YILI ADANA DIŞ TİCARET RAPORU

aylık ekonomi bülteni

T.C. BERLİN BÜYÜKELÇİLİĞİ TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ F.ALMANYA GENEL EKONOMİK DURUMU VE TÜRKİYE İLE EKONOMİK-TİCARİ İLİŞKİLERİ 2014 MAYIS 2014 BERLIN

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

Otomotiv Sanayii Dış Ticaret Raporu

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İSVİÇRE ÜLKE RAPORU

İSTANBUL TİCARET ODASI

AYAKKABILAR , ,83

İSTANBUL TİCARET ODASI AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ İZLANDA ÜLKE RAPORU

KONYA DIŞ TİCARET BÜLTENİ

K.K.T.C. ÜLKE BİLGİ NOTU

Bölüm 2. Tarımın Türkiye Ekonomisine Katkısı

RUS TÜRK İŞADAMLARI BİRLİĞİ (RTİB) AYLIK EKONOMİ RAPORU. Rusya ekonomisindeki gelişmeler: Eylül Rusya Ekonomisi Temel Göstergeler Tablosu

T.C. BAŞBAKANLIK DIŞ TİCARET MÜSTEŞARLIĞI Anlaşmalar Genel Müdürlüğü ÖZBEKİSTAN

Hollanda Ülke Raporu - Ekim 2013

GÜNEY KORE EKONOMİK GÖSTERGELER VE TÜRKİYE İLE İLİŞKİLER

KONYA DIŞ TİCARET BÜLTENİ

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

aylık ekonomi bülteni

EKONOMİ BAKANLIĞI. UGANDA T.C. Kampala Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği

KONYA DIŞ TİCARET BÜLTENİ

KONYA DIŞ TİCARET BÜLTENİ

aylık ekonomi bülteni

aylık ekonomi bülteni

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

aylık ekonomi bülteni

SRİ LANKA ÜLKE RAPORU

aylık ekonomi bülteni

aylık ekonomi bülteni

YUNANİSTAN EKONOMİ, DIŞ TİCARET VE TURİZM GÖSTERGELERİ RAPORU

Otomotiv Sanayii Dış Ticaret Raporu

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

aylık ekonomi bülteni

aylık ekonomi bülteni

AVRUPA BİRLİĞİ VE ULUSLARARASI İŞBİRLİĞİ ŞUBESİ

Otomotiv Sanayii Dış Ticaret Raporu

aylık ekonomi bülteni

KONYA DIŞ TİCARET BÜLTENİ

aylık ekonomi bülteni

KIRGIZ CUMHURİYETİ. Para Birimi Paritesi : 1 USD = 46,27 Som (2003 Ortalaması)

T.C. GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI

FİLİSTİN ÜLKE BİLGİ NOTU

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

aylık ekonomi bülteni

TÜRKİYE - HOLLANDA EKONOMİK VE TİCARİ İLİŞKİLERİ

TR83 BÖLGESİ İHRACAT VE İTHALAT FASILLARINDA KATMA DEĞER YAKLAŞIMI RAPORU

KONYA DIŞ TİCARET BÜLTENİ

DIŞ TİCARET ARAŞTIRMA SERVİSİ

AYDIN TİCARET BORSASI

Transkript:

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 1 GİRİT EKONOMİSİ 1 Girit Yunanistan ın en büyük, Doğu Akdeniz in ikinci büyük adasıdır. Başkenti ve en büyük şehri İraklio dur. Girit Yunan kara parçasının yaklaşık 160 km güneyinde, Doğu Batı ekseninde uzanmaktadır. Ege Denizi nin güney kısmında yer almakta ve bu denizin doğal güney sınırını oluşturmaktadır, 8.336 km2 lik bir alana sahiptir ve Afrika nın kuzeyinde bulunmaktadır. Yunanistan ın periferilerinden (yönetim bölgesi) biridir ve dört periferi birimine ayrılır: İraklio, Hanya, Lasithi ve Rethymno. 2011 nüfus sayımına göre, 622.913 nüfusa sahiptir. 260 km.lik uzunluğa ve 12 km. (Ierapetra kanalı) ile 60 km. (Dion burnundan Lithino burnuna kadar) arasında değişen genişliğe sahiptir. Kıyı şeridi derin bir coğrafi parçalanma sergilemekte ve adaya 1000 km.nin üzerinde bir sahil şeridi katmaktadır. Girit ekonomisi geçmişte özellikle tarıma dayalı olmakla beraber, bu durum 1970 li yıllardan itibaren değişmeye başlamıştır. Tarım ve hayvancılık, adanın iklimi ve arazi genişliğinden dolayı, geleneksel olarak yoğun olmaya devam etmekte, inşaat sektöründe düşüş, hizmet sektöründe ise (özellikle turizmde) büyük bir artış sözkonusudur. Girit ekonomisinin bu üç sektörü birbirine doğrudan bağlantılı ve bağımlıdır (tarım, ürün işleme ambalajlama ve hizmetler). Girit in ortalama kişi başına düşen geliri ülkenin geri kalanının %100 üne ulaşmaktadır, işsizlik ise günümüzde %20 lere ulaşmıştır. Adanın üç önemli havalimanı vardır: İraklio da Nikos Kazantzakis, Hanya da Daskalogiannis ve Siteia daki yeni, ancak daha küçük olan havalimanı. Girit turizmi ve ekonomisi Hanya Akdeniz Agronomi Enstitüsü nün Girit Teknik Üniversitesi ve Girit Üniversitesi ile işbirliği içinde yaptığı bir araştırmaya göre, Girit in illeri Yunanistan genelinde 8inci ile 20nci sıralar arasında, yani oldukça iyi konumlarda yer almaktadır. Girit illeri sırasıyla üçüncül (hizmet sektörü), birincil (tarım sektörü) ve en son ikincil (üretim sanayi sektörü) sektörlerde iyi konumdadır. 1995 ile 2006 arası dönemde yapılan karşılaştırmada, birincil sektörde düşüş gerçekleştiği ve bu düşüşün İraklio da%70.9, Hanya da ise %64.4 oranında gerçekleştiği görülmektedir. Aksine, ikincil sektör bütün illerde artış kaydetmiştir; en fazla artış ise Lasithi de %90.1 ve Rethymno da %80.3 olarak 1 Bu rapor ulaşılabilen en güncel veriler çerçevesinde hazırlanmıştır.

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 2 gerçekleşmiştir. Üçüncül sektörde en önemli artışlar İraklio ilinde %16.1, Hanya ilinde %15 olarak gerçekleşmiştir. Vergi mükellefi başına gelire baktığımızda, Rethymno ili 14.611 Euro ile adada birinci, Yunanistan genelinde 8inci sıradadır. Kişi başına tasarruf konusunda ise Lasithi ili 12.313 Euro ile Girit te birinci, Yunanistan genelinde ondördüncü sırada yer almaktadır. Yeni inşa edilen meskenlerde ise Hanya ili kişi başına 1,52 mesken ile Yunanistan da altıncı, adada ise birinci sıradadır. İraklio ili ise binek oto açısından 100 kişiye düşen 44,8 binek oto ile Girit Periferisinde birinci, Yunanistan çapında üçüncü sıradadır. Son olarak, işsizlik oranları incelendiğinde, ekonomik kriz öncesinde, 2008 yılı verilerine göre, Yunanistan ortalaması %7,6 iken, Girit te Rethymno ili %10,3 ile birinci sırada, Lasithi ili ise %3,8 ile sonuncu sırada yer almıştır. 2012 yılı son çeyreğine gelindiğinde ise, resmi işsizlik oranları Yunanistan genelinde %26, Girit genelinde ise %23 olarak kaydedilmiştir. Gayrisafi Yurtiçi Hasıla Girit Periferisi (Yönetim Bölgesi) Yunanistan ın Gayrisafi Yurtiçi Hasılasına %5 oranında payla katılmaktadır. Özel olarak, 2008 yılında Yunan İstatistik Kurumunun Bölgesel Hesaplar verilerine göre, Girit in GSYiH sı 12.854 milyon Euro dur ve ulusal GSYiH nın (236.917 milyon Euro) %5.4 üne isabet etmektedir. (Şekil 1). İraklio Bölge Birimi, en kalabalık birim olarak, bölgesel GSYiH ya en yüksek oranda katılmaktadır (%52.06), en düşük pay ise Lasithi bölgesi (%12.89) ve Rethymno bölgesine (%11.98) aittir.

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 3 Gayrisafi Yurtiçi Hasıla Hanya Rethymno M il y o n Lasithi İraklio Şekil 1: Girit Periferisinin Gayrisafi Yurtiçi Hasılası. (Kaynak: Yunan İstatistik Kurumu, 2012) Girit in GSYiH sı 2000-2008 döneminde milli GSYiH ya göre önemli bir artış kaydetmiştir; Girit in GSYiH sı %75,35 artarken, milli GSYiH %73,85 oranında artmıştır. En büyük artışı İraklio bölgesi %80,45 ile kaydetmiştir, sırasıyla da Hanya %77,14, Lasithi ise %76,93 ile takip etmiştir. Son sırada ise çok daha düşük bir oranla, %52,23 ile Rethymno takip etmiştir. Kişi başına düşen GSYiH Girit in kişi başına düşen GSYiH sı ülkenin kişi başına düşen GSYiH sı ile aynı seviyededir. 2008 yılında Girit in kişi başına düşen GSYiH sı 21.157 Euro iken, ülke ortalaması 21.084 Euro olmuştur. Girit in kişi başına düşen GSYiH sı 2000-2008 döneminde istikrarlı bir artış kaydetmiştir ve toplam artış oranı %70,98 olarak gerçekleşmiştir. En yüksek değerler İraklio ve Lasithi bölgelerinde kaydedilmiş olup, Hanya ve Rethymno bölgeleri takip etmiştir. Yukarıda anılan dönemde en yüksek artışlar Lasithi bölgesinde %77,51, İraklio da %74,45, Hanya da %73,49 meydana gelirken, Rethymno da %47,91 ile nispeten daha düşük bir artış kaydedilmiştir.

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 4 Girit Periferisi Kişi Başına Düşen GSYiH İraklio Lasithi Rethymno Hanya Şekil 2: Girit Periferisi Kişi Başına Düşen GSYiH (Kaynak: Yunan İstatistik Kurumu, 2012) Girit GSYiH sın gelişimi ve dört Bölgesel Birimdeki kısmen değişik kalkınma hızları Şekil 2 de gösterilmiştir. AB nin İstatistik Kurumu Eurostat verilerine göre, 2010 yılında Yunanistan ın kişi başına düşen GSYiH sı 21.700 Euro dur. AB nin ise (27 ülkenin ortalaması) 24.500 Euro dur. Bu rakam Euro bölgesi ülkeleri ortalaması için 26.400 Euro rakamına ulaşmaktadır. Brüt Katma Değer Girit in üretim sektörlerinin toplamına yönelik Brüt Katma Değeri 11.375 milyon Euro dur (2008 yılı verileri). Şekil 3 de görüldüğü üzere, 2000-2008 döneminde Girit te üretilen ürün ve hizmet katma değeri %75,67 oranında artış kaydetmiştir. Üretim sektörlerine bakıldığında, en yüksek artış, ikincil sektöre ait olan Sanayi ve Enerji sektöründe %165 oranında gerçekleşmiştir, ancak bunun karşılığında elde edilen katma değer nispeten düşük olmuştur (851 milyon Euro). Girit in ürünlerine en önemli katma değeri,

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 5 üçüncül sektörün bir bölümü olan Ticaret ve Turizm sektörü 4.589 milyon Euro tutarıyla yapmaktadır. Aynı zamanda, 2000-2008 döneminde %85 oranıyla en yüksek artışı kaydetmektedir. Girit te sektör bazında Brüt Katma Değer (milyon Euro) Tarım/Hayvancılık Sanayi İnşaat Ticaret/Turizm Para/Finans Hİzmetleri Dier Hizmetler Şekil 3: Girit te sektör bazında Brüt Katma Değer (Kaynak: Yunan İstatistik Kurumu, 2012) Birincil sektör durağan seyretmekte olup, bölgenin katma değerine katkısı 2000 yılında %10,04 iken, 2008 yılında %5,51 e gerilemiştir (Şekil 4). Aksine, Sanayi ve Enerji sektörü 2000 yılında %4,96 iken, 2008 yılına gelindiğinde, bu iştirak payı %7,48 e yükselmiştir. Katma değere en yüksek iştirak Ticaret ve Turizmden gelmektedir. Girit in ana kalkınma gücünü oluşturan sektörün 2008 yılındaki katkısı %40,34 oranında gelişmiştir.

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 6 Sektörlerin Brüt Katma Değere yüzde olarak katkısı Tarım/Hayvancılık Sanayi İnşaat Ticaret/Turizm Para/Finans Hizmetleri Diğer Hizmetler Şekil 4: Sektörlerin Brüt Katma Değere yüzde olarak katkısı (Kaynak: Yunan İstatistik Kurumu, 2012) Girit in üç temel sektörünün toplamına bakıldığında, 2008 yılında birincil sektörün katma değere iştiraki %5,51, ikincil sektörün (sanayi ve inşaat) %13,84, üçüncül sektörün ise %80,65 olduğunu görüyoruz. Takip eden grafiklerde Girit in sektör bazında ülkenin Brüt Katma Değerine olan iştiraki gösterilmektedir, aynı zamanda ise bu katma değerin dört bölge birimine dağılımı da sunulmaktadır. Birincil sektörde Girit ülke genelinde sektörün katma değerine %9,53 yüzde ile katılmaktadır (Şekil 5). Ancak Girit in kaliteli tarım ürünlerinin standardizasyonu, tanıtımı ve reklamı konularına odaklanarak, bu oranın hâla önemli derecede geliştirme payı mevcuttur. Tarımda katma değerin düşmesi bir ölçüde bazı geleneksel ürünlerin üretiminden, örneğin bağ yetiştiriciliğinden vazgeçilmiş olmasına ve zeytinyağı ile bazı bahçe ürünlerinin fiyatlarının düşmesine bağlıdır. Tarımda düşüş görülen bölgeler turizmde en çok kalkınmanın gerçekleştiği bölgelerdir. Toplu turizm gelirleri artırmakta ancak aynı zamanda dengesizliklerin oluşmasına katkıda bulunmaktadır. Adanın özellikle kuzey sahilleri

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 7 gelişmeye devam ettikçe, iç kesimlerdeki tarım bölgeleri azalmakta ve buralardaki ekonomik durum kötüye gitmektedir. Brüt Katma Değer (milyon ) Tarım, hayvancılık, balıkçılık (2008) Rethymno 77 Yunanistan Toplamı 6.575 Girit %9,53 Lasithi 148 Hanya 145 İraklio 256 Şekil 5: Tarım ve Hayvancılık sektöründe Brüt Katma Değer (Kaynak: Yunan İstatistik Kurumu 2012) Hem ürün hem istihdam açısından birincil sektör hakim konumundadır, ancak araziler az ve dağınıktır, altyapı zayıftır, üretim sistemleri eski ve düşük katma değer sahibidir. Ayrıca Girit te sulama yapılabilecek araziler Yunanistan ortalamasının çok altındadır, yetiştirilen ürünler ise ağırlıklı olarak geleneksel ürünlerdir. Bahçecilik ürünleri toplam işlenebilir arazilerin %3 ünü oluşturmaktadır, ancak Girit Yunanistan daki seraların %50 sine sahiptir ve sebze ile çiçek üretiminde avantajı vardır. Hayvancılık da dağınıktır, çok az organize hayvan yetiştiriciliği tesisi vardır, peynir ürünleri üretimi ise ümit vericidir. Sanayi ve Enerji sektöründe Girit in Yunanistan genelindeki üretime katılımı çok düşüktür (%3,11) (Şekil 6) ve İrakli Bölge birimi toplam üretilen katma değerinin %57,30 unu bulundurmaktadır. İkincil sektörde yapısal sorunlar gözlemlenmektedir ve bu genel hatlarıyla işletmelerin küçük ve aile şirketleri olmasına bağlıdır. Bunun sonucu olarak şirketler genel olarak çok fazla gelişme göstermemekte, organizasyon ve mali zaaflar sergilemekte ve yenilikleri takip edememektedir.

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 8 Brüt Katma Değer (milyon ) Sanayi, Enerji de dahil (2008) Lasithi 81 Rethymno 106 Hanya 176 Yunanistan Toplamı 27.394 Girit %3,11 İraklio 487 Şekil 6: Sanayi ve Enerji sektöründe Brüt Katma Değer (Kaynak: Yunan İstatistik Kurumu, 2012) Üretim genellikle birincil sektör ürünlerinin (gıda ve içki) işlenmesi, inşaat ve plastik sektörüyle bağlantılıdır. Kooperatifler hariç, üretim şirketleri nispeten küçük işletmelerdir. Girit ağır sanayinin sadece %1.8 ine sahiptir ve çok az tesis yüksek ciro elde edebilmektedir. Sektördeki altyapı sorunları, üretim ve hizmet arasındaki ilişki, ağ ve bağlantı kurmadaki sorunlar ve araştırma alanına ağırlık verilememesi başta gelen sorunlardır. Ayrıca çevreye verilen zarar açısından gelen tepkiler ve baskılar sektörün gelişmesini engellemektedir. 2010-2011 döneminde ihracata yönelik veriler olumlu gelişmiştir. 07/2010-06/2011 döneminde Girit ihracatındaki artış %13.5 olmuştur. Ayrıca enerji ve özellikle yenilenebilir enerji kaynakları sektörü geleceğe yönelik ümit vaad edicidir. İnşaat sektöründe Girit in iştiraki tatmin edici düzeydedir (%6.82). 4 Bölge biriminde üretilen değer dengeli dağılmaktadır (Şekil 7). Toplamda sektör bir gerileme dönemine girmiş olsa da, geçmiş dönemlerde özellikle turizm sektöründeki gelişmeden dolayı yüksek kâr etmiştir.

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 9 Brüt Katma Değer (milyon ) İnşaat (2008) Yunanistan Toplamı 10.596 Girit %6,82 Lasithi 117 Rethymno 87 Hanya 203 İraklio 317 Şekil 7: İnşaat sektörünün Brüt Katma Değeri (Kaynak: Yunan İstatistik Kurumu, 2012) Girit ekonomisinin en güçlü sektörü olan Ticaret ve turizm hizmetleri nde İraklio ve Hanya bölgeleri diğerlerine kıyasla çok ileri durumdadırlar (Şekil 8). Turizm en hızlı şekilde gelişen sektördür ve talep otel tesislerinde önemli yatırımlar yapılması için motivasyon yaratmıştır. Aynı zamanda, sadece sezonluk bir sektör olması ve adanın iç kesimlerine fazla yayılamaması bazı yapısal sorunlara işaret etmektedir. Turizm sektörünün bir diğer dezavantajı ise dış etkenlere büyük ölçüde bağlı olmasıdır.

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 10 Brüt Katma Değer (milyon ) Ticaret, oteller, restoranlar, ulaştırma ve iletişim (2008) Lasithi 530 Rethymno 571 Hanya 953 Yunanistan Toplamı 72.315 Girit %6,35 İraklio 2.535 Şekil 8: Ticaret ve Turizm sektöründe Brüt Katma Değer (Kaynak: Yunan İstatistik Kurumu, 2012) Turizm sektöründeki önemli bir karşılaştırmalı avantaj, yüksek standartta otel altyapısıdır. Tablo 1 de de görüldüğü üzere, Girit Yunanistan ın toplam 5 yıldızlı yatağının %30.31 ine, 4 yıldızlı yatağının ise %24.57 sine sahiptir. Toplam % 5***** 4**** 3*** 2** 1* Tesis 15,84 %24,55 %18,80 %14,50 %15,77 %13,71 Oda 21,64 %30,51 %24,59 %16,36 %19,92 %19,22 Yatak 21,31 %30,31 %24,57 %16,08 %19,06 %18,48 Tablo 1: Girit te Otel Tesisleri, Oda ve Yatak Dağılımı 2011 (Kaynak: SETE Yunan Turizm İşletmeleri Birliği, 2012) Girit te 2010 yılında konaklama 16.449.065 olup, Yunanistan genelindeki konaklamanın %24.6 sını oluşturmuştur. Girit in en önemli iki havalimanı, İraklio daki N. Kazantzakis ile Hanya daki I. Daskalogiannis, özellikle turistik sezonda çok yüksek sayıda uçak kabul etmektedir. 2011 yılında İraklio havalimanı 2.173.138 turistik yolcu, Hanya ise 656.985 yolcu karşılamıştır.

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 11 Şekil 9 da görüldüğü üzere, turizm döneminin yüksek sezonu olan Haziran Eylül döneminde İraklio havalimanı uluslararası turistik ziyaret açısından Yunanistan ın ilk sırasında yer almaktadır. Ancak mevcut altyapısı ve sınırlı kapasitesi işleri zorlamaktadır. Örnek olarak, 2011 Ağustos ayında uluslararası varışlar 469.611 veya günde 15.136 kişi olmuştur. Yeni ve modern bir havalimanı turizm sezonunun genişlemesi için çok gereklidir. Uluslararası Turist Gelişi Ocak-Aralık 2011 Atina İraklio Hanya Şekil 9: Girit in başlıca havalimanları ve Atina havalimanına uluslararası turist gelişi (Kaynak: Sivil Havacılık Kurumu, 2012) Üçüncül sektöre diğerlerinin yanısıra finansal hizmetler de dahildir, ancak Girit in katkısı oldukça düşüktür (%4.50). İraklio bölgesinde bölgenin katma değerinin yaklaşık yarısı üretilmektedir (Şekil 8). Üçüncül sektörde idari, eğitim ve finansal hizmetler ile ulaştırma genelde büyük şehir merkezlerinde toplanmıştır.

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 12 Finansal Hizmetler sektöründe Brüt Katma Değer (milyon ) (2008) Lasithi 219 Rethymno 204 Hanya 478 Yunanistan Toplamı 39.937 Girit %4,5 İraklio 897 Şekil 10: Finansal Hizmetler sektöründe Brüt Katma Değer (Kaynak: Yunan İstatistik Kurumu, 2012) Ekonominin ada ekonomisi özellikleri taşıması ve ihracata yönelik olması nedeniyle, birçok güçlü ulaştırma ve denizcilik şirketi kurulmuştur. 1980 den sonra Girit te üniversiteler, teknik fakülteler ve teknoloji kurumları ile önemli araştırma merkezleri kurulmuştur. Girit in araştırma faaliyetlerine katılım göstergeleri Yunanistan ın diğer bölgelerinin göstergerine kıyasla çok daha yüksektir. Diğer hizmetlerin katma değeri toplam bölge rakamlarının %24.51 dir (Şekil 4), sektörün milli değere iştiraki ise %5.27 dir (Şekil 11).

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 13 Brüt Katma Değer (milyon ) Diğer Hizmetler (2008) Rethymno 381 Lasithi 371 Hanya 668 Yunanistan Toplamı 52.846 Girit %5,27 İraklio 1430 Şekil 11: Diğer Hizmetler sektöründe Brüt Katma Değer (Kaynak: Yunan İstatistik Kurumu, 2012) İstihdam Girit bölgesinde istihdam son on yıl boyunca aynı seviyelerde seyretmektedir. Çalışan sayısı 2000 yılında 267.320 iken, 2008 yılında 274.872 idi, yani %2.82 oranında küçük bir artış kaydetmiştir. Ancak ekonominin çeşitli dallarında istihdamda önemli iniş çıkışlar olabilmektedir. Birincil sektörde işgücü 2000 yılında 76.659 iken, 2008 yılında 48.734 e düşmüştür, yani %36.43 oranında bir azalma meydana gelmiştir.

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 14 Sektör Bazında İstihdam Tarım/Hayvancılık Sanayi İnşaat Ticaret/Turizm Mali Yönetim Diğer Hizmetler Şekil 12: Girit Bölgesinde sektör bazında istihdam (Kaynak: Yunan İstatistik Kurumu, 2012) Aşağıda Girit in genel ithalatı ihracatı ve Türkiye ile olan ikili ticareti hakkında, ayrıca adaya gelen turist ve adada mevcut olan konaklama kapasitesi hakkında tablolar yer almaktadır.

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 15 Girit in Genel Ticaret Hacmi ve Türkiye ile olan İkili Ticareti GTİP '01' '02' '03' '04' '05' '06' '07' '08' '09' '10' '11' '12' '13' '14' '15' '16' '17' '18' GİRİT'İN GENEL İTHALAT VE İHRACATI 2012 2011 2010 TANIM İTHALAT İHRACAT İTHALAT İHRACAT İTHALAT İHRACAT Canlı Hayvanlar 370,990 769,552 427,732 21,930 757,424 0 Etler ve yenilen sakatat 58,090,428 175,011 60,036,424 219,332 54,610,973 255,632 Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar, diğer omurgasızlar 9,496,444 3,837,518 9,345,574 2,126,901 9,032,611 2,636,770 Süt ve süt mamulleri, kuş ve kümes hay.yumurtaları, bal vb. 1,008,634 1,089,199 1,814,292 1,405,419 1,118,897 1,543,116 Tarifenin başka yerinde yer almayan hayvansal müstahzarlar 153,001 0 191,091 19,292 110,545 0 Canlı bitkiler ve çiçekçilik müstahzarları 1,359,962 86,587 1,183,200 351,063 1,573,112 242,568 Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular 1,133,069 43,293,612 1,784,090 27,999,559 1,909,124 40,011,378 Yenilen meyveler, kabuklu yemişler, turunçgil ve kavun kabuğu 536,855 26,387,559 997,656 33,443,640 548,265 45,980,753 Kahve, çay, paraguay çayı ve baharat 1,094,988 17,746 1,104,777 32,558 756,164 36,771 Hububat 12,573,955 0 16,969,271 1,072,949 13,679,873 2,256 Değirmencilik ürünleri, malt, nişasta, inülin, buğday glüteni 74,083 120,247 376,943 129,007 643,325 44,066 Yağlı tohum ve meyveler, sanayi bitkileri, saman, hayvan yemi 5,184,750 266,152 5,554,288 580,236 5,588,548 323,472 Laklar, sakızlar, bitkisel özsu ve hülasalar 1,139,404 130,685 302,122 164,476 233,346 133,634 Örülmeye elverişli bitkisel maddeler, bitkisel müstahzarlar 40,079 0 153,012 0 67,985 302 Hayvansal ve bitkisel yağlar ve bunların müstahzarları 448,808 81,481,951 572,675 92,170,580 853,282 93,984,005 Et, balık, kabuklu hayvan, yumuşakça vb hayvansal müstahzarlar 2,696,787 2,993,509 6,811,395 2,682,490 8,312,427 1,915,487 Şeker ve şeker mamulleri 85,510 1,693,905 209,358 1,531,183 148,002 1,318,411 Kakao ve kakao müstahzarları 59,477 0 67,480 0 70,333 12

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 16 '19' '20' '21' '22' '23' 24' '25' '26' '27' '28' '29' '30' '31' '32' Esasını hububat, un, nişasta, süt teşkil eden müstahzarlar 408,683 329,884 1,095,371 748,106 397,135 1,076,994 Sebze, meyve, bitki parçaları, sert kabuklu yemiş konserveleri 2,646,136 587,917 2,471,621 372,230 3,434,039 657,045 Yenilen çeşitli gıda müstahzarları 724,910 202,006 811,492 413,347 629,815 137,562 Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke 2,208,707 3,688,199 2,139,225 2,686,405 3,010,062 1,795,740 Gıda sanayii kalıntı ve döküntüleri, hazır hayvan gıdaları 2,742,853 0 3,410,072 69,461 3,977,720 35,812 Tütün ve tütün yerine geçen işlenmiş maddeler 0 0 0 0 0 933 Tuz; kükürt, topraklar ve taşlar; alçılar, kireçler ve çimento 1,131,985 1,916,786 2,740,494 1,822,611 3,865,896 498,893 Metal cevherleri, cüruf ve kül 18,238 0 15,347 0 560 0 Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler; bitümenli maddeler; mineral mumlar 19,712,454 128,622,572 62,308,195 176,462,224 76,206,573 410,824,107 İnorganik kimyasallar; kıymetli metallerin, radyoaktif elementlerin, nadir toprak metallerinin ve izotoplarının organik veya inorganik bileşikleri 3,398,209 19,168 5,286,429 49,019 4,687,588 62,511 Organik kimyasallar 1,568,343 0 1,254,593 206 1,525,172 37,164 Eczacılık ürünleri 392,767 433,102 152,272 69,184 94,718 285,374 Gübreler 1,165,950 0 1,596,406 8,857 2,126,960 30,042 Debagatte veya boyacılıkta kullanılan hülasalar; tanenler ve türevleri; boyalar, pigmentler ve diğer boyayıcı maddeler; boyalar ve vernikler; cam macunu ve diğer macunlar; mürekkepler 2,223,938 17,893,099 5,990,822 22,886,505 8,691,661 21,896,543

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 17 '33' '34' '35' '36' '37' '38' '39' '40' '41' '42' '43' '44' '45' '46' '47' Uçucu yağlar ve rezinoitler; parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları 464,770 769,444 1,007,205 605,370 1,210,631 549,745 Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, yıkama müstahzarları, yağlama müstahzarları, suni mumlar, müstahzar mumlar, vs 143,325 107,536 325,475 130,764 401,662 129,939 Albüminoid maddeler; değişikliğe uğramış nişasta esaslı ürünler; tutkallar; enzimler 331,971 192,037 309,719 146,541 478,946 127,848 Barut ve patlayıcı maddeler; pirotekni mamulleri; kibritler; piroforik alaşımlar; ateş alıcı maddeler 159 5,360 4,402 3,990 132 185 Fotoğrafçılıkta veya sinemacılıkta kullanılan eşya 40,741 0 3,230 0 31,560 0 Muhtelif kimyasal ürünler 1,856,964 329,553 5,009,895 300,082 4,614,603 574,450 Plastikler ve mamulleri 40,105,139 41,455,627 64,003,150 52,888,136 57,004,382 46,391,526 Kauçuk ve kauçuktan eşya 1,379,733 11,963 1,685,948 18,285 1,597,845 2,095 Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler 51,278 206,593 337,939 235,723 32,398 288,778 Deri eşya; saraciye eşyası ve eyer ve koşum takımları; seyahat eşyası, el çantaları ve benzeri mahfazalar vs 695,549 84,681 672,317 96,915 786,411 87,450 Postlar, kürkler ve taklit kürkler; bunların mamulleri 2,341,586 118,338 1,177,228 2,900 1,080,784 97 Ağaç ve ahşap eşya; odun kömürü 5,211,344 661,476 5,913,166 259,070 6,152,960 14,488 Mantar ve mantardan eşya 32,799 0 0 0 2,691 0 Hasırdan, sazdan veya örülmeye elverişli diğer maddelerden mamuller; sepetçi ve hasırcı eşyası 61,195 0 61,694 391 144,598 0 Odun veya diğer selülozik maddelerin hamurları; geri 3,240 0 0 22,344 30,573 168,094

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 18 '48' '49' '50' '51' '52' '53' '54' '55' '56' '57' '58' '59' kazanılmış kağıt veya karton döküntü, kırpıntı ve hurdalar Kağıt ve karton; kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya 9,231,320 58,736 5,579,485 48,735 11,010,146 42,794 Basılı kitaplar, gazeteler, resimler ve baskı sanayinin diğer mamulleri; el ve makina yazısı metinler ve planlar 565,881 36,258 573,959 67,742 486,312 16,438 İpek 0 6,015 1,096 0 2,220 0 Yapağı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı; at kılından iplik ve dokunmuş mensucat 137,868 0 58,412 0 28,988 0 Pamuk 130,723 10,186 237,631 1,719 574,305 0 Dokumaya elverişli diğer bitkisel lifler; kağıt ipliği ve kağıt ipliğinden dokunmuş mensucat 81,869 0 128,647 0 127,929 0 Sentetik ve suni filamentler, şeritler ve benzeri sentetik ve suni dokumaya elverişli maddeler 178,725 0 219,348 0 234,549 0 Sentetik ve suni devamsız lifler 114,608 0 70,659 0 23,288 0 Vatka, keçe ve dokunmamış mensucat; özel iplikler; sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eşya 250,755 20,767,974 558,350 16,529,292 599,052 16,326,116 Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları 51,236 0 30,656 0 156,052 235 Özel dokunmuş mensucat; tufte edilmiş dokumaya elverişli mensucat; dantela, duvar halıları; şeritçi ve kaytancı eşyası; işlemeler 9,821 0 25,160 11,486 86,275 6,269 Emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine edilmiş dokumaya elverişli maddelerden mensucat, dokumaya 252,535 46,449 291,531 40,059 220,920 877

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 19 elverişli maddelerden teknik eşya '60' '61' '62' '63' '64' '65' '66' '67' '68' '69' '70' '71' '72' '73' Örme mensucat 3,095 2,345,781 38,274 2,818,014 28,746 2,800,450 Örme giyim eşyası ve aksesuarı 2,982,448 22,915 3,273,785 82,285 3,942,424 36,007 Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı 3,248,855 1,682,656 3,173,749 2,236,466 4,080,993 4,825,180 Dokumaya elverişli maddelerden diğer hazır eşya; takımlar; kullanılmış giyim eşyası ve dokumaya elverişli maddelerden kullanılmış eşya; paçavralar 365,297 465,453 505,492 3,159,243 708,397 7,956,190 Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eşya; bunların aksamı 2,456,687 839,332 1,813,768 411,664 2,427,559 6,320,558 Başlıklar ve aksamı 200,061 1,643 129,482 2,144 135,282 10,552 Şemsiyeler, güneş şemsiyeleri, bastonlar, iskemle bastonlar, kamçılar, kırbaçlar ve bunların aksamı 15,884 6,803 21,881 1,775 65,204 15,579 Hazırlanmış ince ve kalın kuş tüyleri ve bunlardan eşya; yapma çiçekler, insan saçından eşya 27,484 99 43,575 120 1,431 0 Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya 1,296,951 26,867 1,517,738 150,786 2,973,307 125,926 Seramik mamulleri 3,794,083 107,865 5,826,243 281,512 8,239,681 142,477 Cam ve cam eşya 3,303,266 3,859 3,166,728 27,874 2,264,470 23,715 Tabii veya kültür incileri, kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, kıymetli metallerle kaplama metaller ve bunlardan mamul eşya; taklit mücevherci eşyası; metal paralar 1,415,561 4,574,902 2,325,860 2,195,149 3,021,344 1,939,467 Demir ve çelik 2,245,602 1,300 5,014,207 82,527 7,207,191 41,982 Demir veya 2,673,036 253,606 7,673,108 276,076 3,234,686 339,919

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 20 '74' '75' '76' '79' '81' '82' '83' '84' '85' '86' '87' '88' '89' '90' çelikten eşya Bakır ve bakırdan eşya 73,041 0 84,470 0 164,316 0 Nikel ve nikelden eşya 443 0 4,594 0 2,535 0 Aluminyum ve aluminyumdan eşya 257,330 283,332 2,939,704 209,103 451,090 1,285,594 Çinko ve çinkodan eşya 2,078 0 448 0 1,111 0 Diğer adi metaller; sermetler; bunlardan eşya 4,151 295 267 958 5,500 531 Adi metallerden aletler, bıçakçı eşyası ve sofra takımları; adi metallerden bunların aksam ve parçaları 379,642 1,456 541,102 11,801 585,227 13,294 Adi metallerden çeşitli eşya 1,213,894 80,694 1,248,420 35,069 1,435,733 19,248 Nükleer reaktörler, kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; bunların aksam ve parçaları 10,123,393 2,383,408 12,328,810 3,768,035 22,648,241 4,190,296 Elektrikli makina ve cihazlar ve bunların aksam ve parçaları; ses kaydetmeye ve kaydedilen sesi tekrar vermeye mahsus cihazlar, vs 18,089,105 3,169,661 49,925,432 1,464,853 40,879,820 6,801,792 Demiryolu ve benzeri hatlara ait taşıtlar ve malzemeler ve bunların aksam ve parçaları vs 1,746 0 1,349 0 117,176 0 Kara nakil vasıtaları ve bunların aksam, parça ve aksesuarları (demiryolu veya tramvay taşıtları hariç) 2,323,183 409,976 2,234,570 515,943 3,852,426 349,558 Hava taşıtları, uzay taşıtları ve bunların aksam ve parçaları 593,468 8,162,744 2,970,883 228,593 1,351,769 6,000 Gemiler ve suda yüzen taşıt ve araçlar 48,941 106,500 146,151 1,282 2,676,122 34,288 Optik alet ve cihazlar, fotoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar alet ve cihazları, tıbbi veya cerrahi alet ve cihazlar; bunların aksam, parça ve aksesuarı 1,265,584 118,162 2,203,931 77,026 2,316,925 58,751

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 21 '91' '92' '93' '94' '95' '96' '97' '98' '99' Saatler ve bunların aksam ve parçaları 323,703 519,987 516,239 531,785 1,344,476 366,041 Müzik aletleri; bunların aksam, parça ve aksesuarı 38,899 0 88 0 683 0 Silahlar ve mühimmat; bunların aksam, parça ve aksesuarı 37,099 13,095 16,016 18,040 60,072 0 Mobilyalar, yatak takımları, şilteler, şilte destekleri, yastıklar ve benzeri doldurulmuş mefruşat; tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan lambalar ve aydınlatma cihazları; ışıklı panolar, ışıklı isim tabelaları ve benzerleri; prefabrik yapılar 3,439,561 693,033 5,874,130 215,437 8,465,641 186,662 Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri; bunların aksam, parça ve aksesuarı 860,525 15,303 463,086 154,876 717,197 199,661 Çeşitli mamul eşya 107,461 187 89,880 1,980 149,907 9,115 Sanat eserleri, kolleksiyon eşyası ve antikalar 0 300 42,489 100 6,375 5,000 (Akit taraflarca özel amaçlarla kullanılmak üzere saklı tutulmuştur.) 2,387 0 0 0 0 0 (Akit taraflarca özel amaçlarla kullanılmak üzere saklı tutulmuştur.) 2,929 415,187 7,633 1,559,716 10,148 0 TOPLAM 260,832,404 407,610,593 401,623,603 461,468,546 421,355,552 728,598,610

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 22 GTİP '02' '39' '27' '85' '10' '84' '03' '48' '44' '12' '69' '94' '28' '70' '62' '61' '23' '16' '73' '20' TANIM GİRİT'İN GENEL İTHALATI (İLK 20 ÜRÜN) Etler ve yenilen sakatat Plastikler ve mamulleri Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler; bitümenli maddeler; mineral mumlar 2012 2011 2010 TUTAR EUR 58,090,428 60,036,424 54,610,973 40,105,139 64,003,150 57,004,382 19,712,454 62,308,195 76,206,573 Elektrikli makina ve cihazlar ve bunların aksam ve parçaları; ses kaydetmeye ve kaydedilen sesi tekrar vermeye mahsus cihazlar, vs 18,089,105 49,925,432 40,879,820 Hububat 12,573,955 16,969,271 13,679,873 Nükleer reaktörler, kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; bunların aksam ve parçaları 10,123,393 12,328,810 22,648,241 Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar, diğer omurgasızlar Kağıt ve karton; kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya Ağaç ve ahşap eşya; odun kömürü 9,496,444 9,345,574 9,032,611 9,231,320 5,579,485 11,010,146 5,211,344 5,913,166 6,152,960 Yağlı tohum ve meyveler, sanayi bitkileri, saman, hayvan yemi 5,184,750 5,554,288 5,588,548 Seramik mamulleri 3,794,083 5,826,243 8,239,681 Mobilyalar, yatak takımları, şilteler, şilte destekleri, yastıklar ve benzeri doldurulmuş mefruşat; tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan lambalar ve aydınlatma cihazları; ışıklı panolar, ışıklı isim tabelaları ve benzerleri; prefabrik yapılar 3,439,561 5,874,130 8,465,641 İnorganik kimyasallar; kıymetli metallerin, radyoaktif elementlerin, nadir toprak metallerinin ve izotoplarının organik veya inorganik bileşikleri 3,398,209 5,286,429 4,687,588 Cam ve cam eşya 3,303,266 3,166,728 2,264,470 Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı Örme giyim eşyası ve aksesuarı Gıda sanayii kalıntı ve döküntüleri, hazır hayvan gıdaları 3,248,855 3,173,749 4,080,993 2,982,448 3,273,785 3,942,424 2,742,853 3,410,072 3,977,720 Et, balık, kabuklu hayvan, yumuşakça vb hayvansal müstahzarlar 2,696,787 6,811,395 8,312,427 Demir veya çelikten eşya 2,673,036 7,673,108 3,234,686 Sebze, meyve, bitki parçaları, sert kabuklu yemiş konserveleri 2,646,136 2,471,621 3,434,039 TOPLAM 260,832,404 401,623,603 421,355,552

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 23 GİRİT'İN GENEL İTHALAT VE İHRACATI (İLK 20 ÜRÜN) GTİP '27' '15' '07' '39' '08' '56' '32' '88' '71' '03' '22' '85' '16' '84' '60' '25' '17' '62' '04' '64' 2012 2011 2010 TANIM TUTAR EUR Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler; bitümenli maddeler; mineral mumlar 128,622,572 176,462,224 410,824,107 Hayvansal ve bitkisel yağlar ve bunların müstahzarları 81,481,951 92,170,580 93,984,005 Yenilen sebzeler ve bazı kök ve yumrular 43,293,612 27,999,559 40,011,378 Plastikler ve mamulleri 41,455,627 52,888,136 46,391,526 Yenilen meyveler, kabuklu yemişler, turunçgil ve kavun kabuğu 26,387,559 33,443,640 45,980,753 Vatka, keçe ve dokunmamış mensucat; özel iplikler; sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eşya 20,767,974 16,529,292 16,326,116 Debagatte veya boyacılıkta kullanılan hülasalar; tanenler ve türevleri; boyalar, pigmentler ve diğer boyayıcı maddeler; boyalar ve vernikler; cam macunu ve diğer macunlar; mürekkepler 17,893,099 22,886,505 21,896,543 Hava taşıtları, uzay taşıtları ve bunların aksam ve parçaları 8,162,744 228,593 6,000 Tabii veya kültür incileri, kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, kıymetli metallerle kaplama metaller ve bunlardan mamul eşya; taklit mücevherci eşyası; metal paralar 4,574,902 2,195,149 1,939,467 Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar, diğer omurgasızlar 3,837,518 2,126,901 2,636,770 Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke 3,688,199 2,686,405 1,795,740 Elektrikli makina ve cihazlar ve bunların aksam ve parçaları; ses kaydetmeye ve kaydedilen sesi tekrar vermeye mahsus cihazlar, vs 3,169,661 1,464,853 6,801,792 Et, balık, kabuklu hayvan, yumuşakça vb hayvansal müstahzarlar 2,993,509 2,682,490 1,915,487 Nükleer reaktörler, kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; bunların aksam ve parçaları 2,383,408 3,768,035 4,190,296 Örme mensucat 2,345,781 2,818,014 2,800,450 Tuz; kükürt, topraklar ve taşlar; alçılar, kireçler ve çimento 1,916,786 1,822,611 498,893 Şeker ve şeker mamulleri 1,693,905 1,531,183 1,318,411 Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı 1,682,656 2,236,466 4,825,180 Süt ve süt mamulleri, kuş ve kümes hay.yumurtaları, bal vb. 1,089,199 1,405,419 1,543,116 Ayakkabılar, getrler, tozluklar ve benzeri eşya; bunların aksamı 839,332 411,664 6,320,558 TOPLAM 407,610,593 461,468,546 728,598,610

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 24 GTIP '01' '03' '09' '12' '15' '21' '23' '25' '27' '28' '30' '31' '32' '33' '34' '38' '39' '41' '42' Girit'in Türkiye ile olan Ticareti 2012 2011 2010 Tanım İthalat İhracat İthalat İhracat İthalat İhracat Canlı Hayvanlar 0 0 0 21,930 0 0 Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar, diğer omurgasızlar 0 0 0 0 217,718 0 Kahve, çay, paraguay çayı ve baharat 0 0 0 0 4,344 0 Yağlı tohum ve meyveler, sanayi bitkileri, saman, hayvan yemi 0 0 0 0 8,378 0 Hayvansal ve bitkisel yağlar ve bunların müstahzarları 0 0 0 0 0 49,642 Yenilen çeşitli gıda müstahzarları 2,729 0 0 0 0 0 Gıda sanayii kalıntı ve döküntüleri, hazır hayvan gıdaları 279,544 0 0 0 0 0 Tuz; kükürt, topraklar ve taşlar; alçılar, kireçler ve çimento 594,915 761,824 2,292,817 939,359 2,974,628 0 Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler; bitümenli maddeler; mineral mumlar 0 146,091 0 5,325,927 0 103,035 İnorganik kimyasallar; kıymetli metallerin, radyoaktif elementlerin, nadir toprak metallerinin ve izotoplarının organik veya inorganik bileşikleri 0 0 0 0 56,310 0 Eczacılık ürünleri 0 0 0 0 3,656 0 Gübreler 0 0 0 0 241,810 0 Debagatte veya boyacılıkta kullanılan hülasalar; tanenler ve türevleri; boyalar, pigmentler ve diğer boyayıcı maddeler; boyalar ve vernikler; cam macunu ve diğer macunlar; mürekkepler 0 7,213,647 0 6,445,137 0 5,047,959 Uçucu yağlar ve rezinoitler; parfümeri, kozmetik veya tuvalet müstahzarları 0 0 0 0 1,382 0 Sabunlar, yüzey-aktif organik maddeler, yıkama müstahzarları, yağlama müstahzarları, suni mumlar, müstahzar mumlar, vs 0 0 0 0 116 0 Muhtelif kimyasal ürünler 0 2 0 0 0 0 Plastikler ve mamulleri 2,067,774 141,335 6,697,931 336,631 540,588 161,631 Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler 0 60,150 0 213,602 0 207,696 Deri eşya; saraciye eşyası ve eyer ve koşum takımları; seyahat eşyası, el çantaları ve benzeri 9,249 0 21,294 0 0 0

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 25 mahfazalar vs '48' '49' '56' '63' '68' '69' '70' '72' '73' '83' '84' '85' '88' '89' '94' '95' Kağıt ve karton; kağıt hamurundan, kağıttan veya kartondan eşya 50,874 0 280,471 0 360,306 0 Basılı kitaplar, gazeteler, resimler ve baskı sanayinin diğer mamulleri; el ve makina yazısı metinler ve planlar 109 0 593 0 22 0 Vatka, keçe ve dokunmamış mensucat; özel iplikler; sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eşya 30,378 342,593 70,292 168,368 0 152,180 Dokumaya elverişli maddelerden diğer hazır eşya; takımlar; kullanılmış giyim eşyası ve dokumaya elverişli maddelerden kullanılmış eşya; paçavralar 0 0 128 0 10,776 0 Taş, alçı, çimento, amyant, mika veya benzeri maddelerden eşya 0 0 519,057 53,700 1,038,358 0 Seramik mamulleri 184,044 0 229,273 0 311,334 0 Cam ve cam eşya 218 0 387 0 322 0 Demir ve çelik 519,016 0 2,175,536 0 1,156,374 0 Demir veya çelikten eşya 340,050 0 2,142,597 0 1,178,515 0 Adi metallerden çeşitli eşya 0 0 87,089 0 0 0 Nükleer reaktörler, kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; bunların aksam ve parçaları 14,830 315 31,422 32,297 36,752 23,876 Elektrikli makina ve cihazlar ve bunların aksam ve parçaları; ses kaydetmeye ve kaydedilen sesi tekrar vermeye mahsus cihazlar, vs 111,511 243,224 169,144 0 0 0 Hava taşıtları, uzay taşıtları ve bunların aksam ve parçaları 0 0 0 72,325 0 0 Gemiler ve suda yüzen taşıt ve araçlar 0 76,500 0 0 0 0 Mobilyalar, yatak takımları, şilteler, şilte destekleri, yastıklar ve benzeri doldurulmuş mefruşat; tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan lambalar ve aydınlatma cihazları; ışıklı panolar, ışıklı isim tabelaları ve benzerleri; prefabrik yapılar 211,870 0 586,523 0 810,743 0 Oyuncaklar, oyun ve spor malzemeleri; bunların aksam, parça ve aksesuarı 345,634 0 0 0 132,409 0 TOPLAM 4,762,745 8,985,681 15,304,554 13,609,276 9,084,841 5,746,019

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 26 2011 YILI OTEL KONAKLAMA YERLİ TURİST YABANCI TURİST TOPLAM YATAK SAYISI DOLULUK ORANI GİRİT 1,194,615 17,147,406 18,342,021 165,333 61.1 İRAKLİO İLİ 355,201 7,629,757 7,984,958 68,021 65.0 LASİTHİ İLİ 200,479 2,455,526 2,656,005 29,922 53.1 RETHYMNO İLİ 205,701 3,120,476 3,326,177 27,023 62.1 HANYA İLİ 433,234 3,941,647 4,374,881 40,367 59.1 KAMPLAR GİRİT 8,172 18,581 26,753 İRAKLİO İLİ 1,637 9,130 10,767 LASİTHİ İLİ 3,669 4,242 7,911 RETHYMNO İLİ 274 679 953 HANYA İLİ 2,592 4,530 7,122 2011 YILI GELEN TURİST SAYISI YERLİ TURİST YABANCI TURİST TOPLAM YATAK SAYISI GİRİT 384,619 2,430,991 2,815,610 165,333 İRAKLİO İLİ 138,852 1,056,862 1,195,714 68,021 LASİTHİ İLİ 68,312 386,452 454,764 29,922 RETHYMNO İLİ 58,995 367,637 426,632 27,023 HANYA İLİ 118,460 620,040 738,500 40,367 OTEL KAPASİTESİ (2011) TOPLAM BÖLGE Otel adedi Oda adedi Yatak adedi GİRİT 1,040 51,083 95,704 İRAKLİO İLİ 488 34,888 67,058 LASİTHİ İLİ 201 12,266 23,576 RETHYMNO İLİ 307 16,027 30,382 HANYA İLİ 532 22,790 41,746 Bölge Otel Tipi ve Kamping Tipi Konaklama Kapasitesi Konaklama yeri adedi Yatak adedi Otel ve benzeri konaklama yerleri Turist Kampları Toplam Otel ve benzeri konaklama yerleri Turist Kampları Toplam Girit 1,528 16 1,544 162,762 2,614 165,376 İraklio 488 4 492 67,058 870 67,928 Lasithi 201 2 203 23,576 318 23,894 Rethymno 307 4 311 30,382 570 30,952 Hanya 532 6 538 41,746 856 42,602

A t i n a T i c a r e t M ü ş a v i r l i ğ i 27 2010 YILINDA TÜRKİYE'DEN GİRİT ADASINA BÖLGE VE AY BAZINDA TURİST GELİŞİ GİRİT BÖLGELERİ AYLAR GELEN TURİST İRAKLİO Ocak 13 Şubat 4 Mart 27 Nisan 130 Mayıs 112 Haziran 97 Temmuz 89 Ağustos 158 Eylül 184 Ekim 52 Kasım 39 Aralık 16 Toplam 921 LASİTHİ Ocak Şubat 0 Mart 1 Nisan 1 Mayıs 29 Haziran 7 Temmuz 50 Ağustos 17 Eylül 77 Ekim Kasım 12 Aralık Toplam 194 RETHYMNO Ocak 3 Şubat 1 Mart 4 Nisan 4 Mayıs 1 Haziran 17 Temmuz 13 Ağustos 12 Eylül 38 Ekim 10 Kasım 6 Aralık 4 Toplam 113 HANYA Ocak 2 Şubat 2 Mart 30 Nisan 24 Mayıs 15 Haziran 29 Temmuz 63 Ağustos 50 Eylül 136 Ekim 18 Kasım 35 Aralık 8 Toplam 412 1,640