Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. J. Fac. Eng. Arch. Gazi Univ. Cilt 20, No 2, 233-238, 2005 Vol 20, No 2, 233-238, 2005 ERGİMİŞ METAL KARIŞTIRMA VE BASINÇLI DÖKÜM YÖNTEMİ İLE ALÜMİNYUM ESASLI TANECİK TAKVİYELİ KOMPOZİTLERİN ÜRETİMİ Gökhan SUR*, Yusuf ŞAHİN* ve Hasan GÖKKAYA** * Makine Eğitimi Bölümü, Teknik Eğitim Fakültesi, Gazi Üniversitesi, 06500, Beşevler, Ankara gokhans@gazi.edu.tr, ysahin@gazi.edu.tr ** Fen Bilimleri Enstitüsü, Gazi Üniversitesi, 06570, Tandoğan, Ankara, hgokkaya@gazi.edu.tr (Geliş/Received: 01.10.2004; Kabul/Accepted: 15.03.2005) ÖZET Bu çalışmada, metal matriksli kompozit (MMK) malzemelerin, ergimiş metal karıştırma yöntemi ile üretimlerinde karşılaşılan problemlerin azaltılması amaçlanmıştır. Bu amaçla MMK malzemelerin üretimi için argon gazı koruyucu atmosferli ergitme fırını ve karıştırma ünitesi tasarlanarak imalatı yapılmıştır. Tasarlanan ünite ile üretilen MMK larda, matriks malzemesi olarak 2014 alüminyum alaşımı, takviye elemanı olarak da 29 µm, 45 µm ve 110 µm boyutlarında SiC seramik tanecikleri kullanılmıştır. MMK malzemelerin üretimleri esnasında artan tanecik boyutu ve azalan takviye fazının yüzde ağırlık oranı ile üretimlerinin kolaylaştığı gözlenmiştir. Buna ilaveten azalan tanecik boyutu ve artan takviye fazı yüzde ağırlık oranı ile MMK ların sertlikleri iyileşmiştir. Ancak aynı şartlarda gözenek miktarının ve taneciklerin topaklanmasının arttığı bununla birlikte homojen dağılımın azaldığı görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Metal matriksli kompozitler, ergimiş metal karıştırma, basınçlı döküm yöntemi, tanecik takviyeli kompozitler PRODUCTION OF ALUMINUM BASED PARTICULATE REINFORCED COMPOSITES USING MOLTEN METAL MIXING AND SQUEEZE CASTING METHODS ABSTRACT The aim of this study was to reduce difficulties in producing of metal matrix composites (MMCs) using molten metal mixing and squeeze casting methods. For this purpose, a mixing unit and electrical furnace with argon gas atmosphere was constructed and manufactured to produce MMCs. In this system, 2014 aluminum alloy as a matrix material and 29 µm, 45 µm, 110 µm sizes of SiC ceramic particulates were used as reinforced materials for production of MMCs. During their production it was observed that the manufacturing of MMC facilitates with increasing the sizes of particulates and decreasing the weight percent of reinforced materials. Moreover the hardness of MMCs improved with decreasing of the reinforced particulate sizes and increasing of the weight percent of reinforced materials. However it was observed that the porosity and agglomeration of the particulates increased, in addition to homogeneity of particulates decreased in the same conditions. Keywords: Metal matrix composites, molten metal mixing, squeeze casting, particulate reinforced composites. 1. GİRİŞ Günümüzde özellikle otomotiv, uzay, denizcilik, demiryolu taşımacılığı ve spor malzemeleri gibi endüstriyel sanayi alanlarının bir çoğunda, kompozit malzemelerin geleneksel malzemelerin yerine kullanımları gün geçtikçe artarak devam etmektedir [1-4]. Bu artışın nedeni olarak kompozit malzemelerin, düşük özgül ağırlıklarına karşı sergiledikleri mükemmel dayanım özellikleri gösterilebilir. Bunun yanında istenilen dayanım özelliklerinde farklı kombinasyonlarda üretilebilmeleri, yorulma, tokluk ve yüksek sıcaklıklarda göstermiş oldukları dayanım özellikleri ile oksidasyon ve aşınma dayanımlarının
G. Sur vd. Ergimiş Metal Karıştırma ve Basınçlı Döküm Yöntemi ile Alüminyum Esaslı Tanecik Takviyeli Kompozitlerin Üretimi yüksek olması gibi nedenler de kompozitlerin kullanım alanlarının artış nedeni olarak söylenebilir. Araştırmacılar yapmış oldukları çalışmalarla, kompozit malzemelerin üretim, mekanik özellikler ve talaşlı imalatla şekillendirilmelerinde karşılaşılan problemleri azaltarak, ekonomik bir malzeme grubunun endüstriyel uygulamalarda kullanımının yaygınlaştırılmasını amaçlamaktadırlar [1-11]. Tanecik takviyeli MMK malzemelerin üretim yöntemlerinden olan ergimiş metal karıştırma yöntemi, genel amaçlı uygulamalarda düşük maliyetli MMK malzeme üretimi için iyi bir potansiyele sahiptir [12]. Yapılan çalışmalarda, MMK malzemenin ergimiş metal karıştırma ve basınçlı döküm yöntemiyle başarılı bir şekilde üretildiği görülmüştür [1,5,10,13,14]. Fakat tanecik takviyeli MMK ların üretimi ve ayrıntıları hakkında ticari değerinden dolayı açıklama verilmemiştir [10-12]. Bununla birlikte, ergimiş metal karıştırma yönteminin basınçla birlikte uygulanmasının, bu yöntemde ortaya çıkan bir takım problemleri azalttığı bilinmektedir [5,10,14,15-19]. Seo ve Kang [18], basınçlı döküm metoduyla MMK malzemelerin üretilmesinde en iyi mekanik özellikleri veren optimum basıncın bulunmasına yönelik çalışmalarında matriks malzemesi olarak Al-Si alaşımı ve takviye elamanı olarak da SiC tanecik kullanmışlardır. Seo ve Kang sıvı metal karıştırma metoduyla elde ettikleri ergiyiği kalıba boşaltıp katılaşmadan 70, 100 ve 130 MPa basınç uygulayarak MMK malzeme üretmişlerdir. Mikroyapı incelemeleri ve çekme deneyleri sonucunda matriks ve takviye elamanı arasındaki ıslanabilirliğin ve MMK malzemelerin çekme mukavemetinin, uygulanan basınçla iyileştiğini tespit etmişlerdir [18]. Yapılan literatür araştırması sonucunda, MMK malzemelerin üretiminde kullanılan takviye elemanlarının başarılı bir şekilde ilave işleminin yapılabilmesi için uygun yöntem ve malzeme çiftinin seçiminin etkili olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca, ergimiş metal karıştırma yöntemi ile MMK malzeme üretiminde tanecik yüzde oranının artması ve tanecik boyutunun azalması ile üretim işlemlerinin zorlaştığı ve üretim sonrası incelemelerde gözenek ve tanecik topaklanmaların arttığı görülmüştür [1,10,17-19]. Bu çalışmada, metal matriksli kompozit malzeme üretimi için elektrikli dikey ergitme fırını ve karıştırma sistemli ünite tasarlanmış ve imalatı gerçekleştirilmiştir. Metal matriksli kompozit malzemelerin üretimi için matriks malzemesi olarak 2014 alüminyum alaşımı, takviye elamanı olarak da farklı boyutlarda SiC seramik tanecikler kullanılmıştır. Üretilen metal matriksli kompozitleri karekterize etmek için mikroyapı, gözenek, yoğunluk ve sertlik incelemeleri yapılmıştır. 2. DENEYSEL METOT 2.1. Metal Matriksli Kompozit Malzeme Üretim Ünitesi MMK üretimi için tasarlanan ve imalatı gerçekleştirilen elektrikli dikey ergitme fırını, karıştırıcı ve kontrol ünitesinin şematik gösterimi Şekil 1 de verilmiştir. KONTROL ÜNİTESİ TERMOSTAT ŞALTER 220 Volt ANA GÜÇ GİRİŞİ KONTAKTÖR ÜST KAPAK TERMOKUPIL DUY REZİSTANS TELİ BAKIR BORU ALT KAPAK ATEŞ TUĞLASI Elektrikli metal ergitme fırını 2 KW güçte, sıcaklık kontrollü (sıcaklığı 1200 C ye kadar çıkabilen), alttan boşaltmalı, argon gazı koruyucu atmosferli, özelliklerine sahip olarak imal edilmiştir. Ünite içerisindeki fırında, ergitme işleminde döküm ergitme potası kullanılmıştır. Metal eriyiğin karıştırma işlemi için de grafit malzemeden yapılmış çelik mil üzerine monte edilebilen üç kanatçığa sahip 50 mm çapında karıştırıcı kullanılmıştır. Karıştırma işleminde düz kayışlı kasnakla devir sayıları değiştirilebilen 1 KW gücünde masa üstü matkap tezgahı kullanılmıştır. Basınçlı döküm işleminin gerçekleştirilmesinde MMK üretim ünitesinden bağımsız maksimum 10 tonluk basma gücüne sahip elle basmalı hidrolik bir pres kullanılmıştır. 2.2. Matriks ve Takviye Fazı KARIŞTIRMA MİLİ GRAFİT KARIŞTIRICI ARGON GAZI GİRİŞİ GÖVDE ATEŞ TUĞLASI SERAMİK BATTANİYE DÖKME DEMİR BOŞALTMA KOLU ERGİTME POTASI Şekil 1. MMK malzeme üretim fırını, karıştırıcı ve kontrol ünitesinin şematik görünüşü Ergimiş metal karıştırma ve sıcak presleme yöntemleri kullanılarak üretilen MMK malzemeler iki farklı yüzde ağırlık oranında ve üç farklı takviye elemanı tanecik boyutunda olmak üzere altı farklı tipte üretilmişlerdir. MMK malzemerin üretiminde, genel alaşım elementi bakır ve magnezyum olarak bilinen, yaşlandırma işlemleri ile mekanik özellikleri iyileştirilebilen 2014 alüminyum alaşımı matriks malzemesi olarak kullanılmıştır. Kullanılan matriks fazının spektral analiz ile elde edilen kimyasal analiz sonuçları, Çizelge 1 de verilmiştir. 234 Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Cilt 20, No 2, 2005
Ergimiş Metal Karıştırma ve Basınçlı Döküm Yöntemi ile Alüminyum Esaslı Tanecik Takviyeli Kompozitlerin Üretimi G. Sur vd. Çizelge 1. Matriks 2014 alüminyum alaşımının kimyasal bileşimi (% Ağırlık) Cu Mn Si Fe Mg Zn Ni % 4.49 0.62 0.66 0.504 0.6 0.11 0.01 Cr Pb Sn Ti Sb Al % 0.03 0.03 0.005 0.025 0.04 92.9 Takviye fazı olarak da aşınma, korozyon ve yüksek sıcaklık dayanım özellikleri yüksek, üç farklı tanecik boyutunda, 3.2 g/cm 3 özgül ağırlığında SiC seramik tanecikleri kullanılmıştır. Kullanılan SiC tanecik boyutları; 29 µm, 45 µm ve 110 µm dır. Bu boyutlar elek analizi ile belirlenmiş ortalama değerlerdir. 2.3. Metal Matriksli Kompozitlerin Üretimi Yüzde ağırlık oranına göre ağırlıkları tespit edilmiş olan matriks malzemeleri, kompozit malzeme üretim ünitesinde yer alan ergitme fırını içerisine, fırın sıcaklığı 200 C de iken koyulmuş ve sıcaklık kontrol ünitesi 700 C ye ayarlanarak argon gazı koruyucu atmosferinde ergimeye bırakılmıştır. Fırının ağzı alümina seramik battaniyeden yapılan bir kapakla kapatılmıştır. Sıcaklık kontrolü, pota içerisine üstten yerleştirilmiş ısıl çift ile yapılmıştır. SiC taneciklerinin ıslanabilirliklerini arttırmak için tavlama ve sertleştirme işlemlerinde kullanılan başka bir fırın içerisinde, tanecikler metal tepsi içine yayılarak, 1100 C de iki saat tavlanmış ve 24 saat fırın içerisinde soğumaya bırakılarak yüzeyleri oksitlendirilmiştir. Oksitlendirme işlemi tamamlanmış ve yüzdesel ağırlığı tespit edilmiş SiC tanecikleri, oda sıcaklığında alüminyum folyo içerisine yaklaşık 4 g ila 6 g büyüklüklerinde paket halinde sarılmıştır. Fırın sıcaklığı 500 C ye ulaştığında grafit karıştırıcı, ergitme fırınının potası içerisine yerleştirilmiş ve metal ile birlikte ısınmaya bırakılmıştır. Matriks malzemesinin ergime işlemi tamamlandıktan sonra, grafit karıştırıcı masa üstü matkap tezgahının mandrenine tespit edilmiş ve 670 dev/dk dönme hızında döndürülerek karıştırma işlemine başlanmıştır. Karıştırma işlemi devam ederken, takviye elemanı SiC tanecikleri, matriks içerisine daha önceden hazırlanmış olan 4 ila 6 g lık paketler halinde 15 sn de bir atılarak karıştırılmaya devam edilmiştir. İlave işleminde paket içerisinde SiC takviye elemanları, ergimiş matriks içerisine atma hızıyla girerek paketin dış çeperinde yer alan alüminyum folyonun ergimesiyle tanecikler matriks içerisine nüfuz ettirilmiştir. Takviye elemanının paketler halinde atım işlemi bittikten sonra, karışımın homojenliğinin sağlanması için 4 dk. daha karıştırma işlemine devam edilmiştir. Takviye elemanının karışımı sağlandıktan sonra sıvı MMK malzeme, önceden tavlama fırınında 650 C ye kadar ön ısıtılmış ve delik çapı 36 mm olan dökme demir kalıp içerisine alttan boşaltılarak alınmıştır. Üretilen MMK malzemenin içerisinde oluşabilecek gaz boşluklarının minimize edilebilmesi için kalıba alım işleminden sonra, elle basmalı 10 ton luk hidrolik pres altında 3 ton luk yük uygulanmıştır. Yük 5 dk. süre ile uygulanmış ve kalıp presten alınarak yaklaşık olarak 20 dk. havada soğumaya bırakılmıştır. Bir miktar ısı kaybı gerçekleşen kalıp içerisinden, üretilen MMK malzeme çıkarılarak oda sıcaklığında soğumaya devam etmiştir. Üretim sonucunda 36 mm çapında ve 150 mm boyunda silindirik MMK çubuklar üretilmiştir. Üretilen bu MMK çubukların özelliklerinin, matriks alaşımının özellikleri ile kıyaslanabilmesi için takviyesiz matriks alaşımı da aynı şartlar altında üretilmiştir. Takviye elemanı ilave edilmemesine rağmen matriks alaşımı da yine 4 dk. karıştırıldıktan sonra kalıba alınmış ve aynı oranda basınç uygulanmıştır. 2.4. Mikroyapı İncelemesi, Yoğunluk, Gözenek ve Sertlik Ölçümünde Kullanılan Cihazlar Mikroyapı incelemeleri için Mitutoyo marka optik mikroskop kullanılmıştır. Mikroyapı fotoğraflarının çekilmesinde 100X büyütme ölçeği kullanılmıştır. Üretilen kompozit malzemelerin deneysel yoğunluk ve gözenek miktarlarının tespitinde, 1 mg ölçüm hassasiyetli mekanik terazi kullanılmıştır. Üretimleri gerçekleştirilen takviyesiz 2014 alüminyum alaşımının ve değişik büyüklük ve ağırlık oranlarında SiC takviyeli MMK malzemelerin sertlik ölçümleri, INSTRON WOLPERT GmbH DIATESTOR 7551 tipi sertlik ölçüm cihazı ile, Brinell sertlik ölçüm yöntemi kullanılarak, 2.5 mm çapındaki bilye ile 187.5 kg yük altında gerçekleştirilmiştir. 3. DENEY BULGULARI VE TARTIŞMA Bu çalışmada, MMK ların üretiminde matriks malzemesi olarak 2014 alüminyum alaşımı kullanımı ile ağırlıkça iki farklı yüzde oranında ve üç farklı tanecik boyutunda SiC tanecik takviyeli MMK malzemeler elde edilmiştir. Elde edilen bu MMK malzemeler, ağırlıkça %10 ile %20 oranında ve 29 µm, 45 µm, 110 µm tanecik boyutunda SiC tanecik takviyeli malzemelerdir. Elde edilen bu Ø36x150 mm ebatlarındaki MMK ların karakterize edilebilmesi için mikroyapı, yoğunluk, gözenek ve sertlik incelemeleri yapılmıştır. 3.1. Mikroyapı Üretimleri gerçekleştirilen MMK malzemelerin tanecik dağılımı ve topaklanmaların olup olmadığının araştırılması için optik mikroskopla mikroyapı incelemeleri yapılmıştır. Optik mikroskop incelemelerinin yapılabilmesi için üretilen malzemelerden küçük parçalar kesilmiş ve bakalit içerisine alınarak parlatma Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Cilt 20, No 2, 2005 235
G. Sur vd. Ergimiş Metal Karıştırma ve Basınçlı Döküm Yöntemi ile Alüminyum Esaslı Tanecik Takviyeli Kompozitlerin Üretimi 150 µm 150 µm 150 µm %10 (29 µm) %10 (45 µm) %10 (110 µm) a) 150 µm 150 µm 150 µm %20 (29 µm) %20 (45 µm) %20 (110 µm) b) Şekil 2. Üretimleri gerçekleştirilen MMK ların 100X büyütmede çekilmiş optik mikroskop mikroyapı fotoğrafları, a) ağırlıkça %10 SiC içerikli MMK lar, b) ağırlıkça %20 SiC içerikli MMK lar işlemine tabi tutulmuştur. Optik mikroskopla 100X büyütme ile yapılan mikroyapı incelemeleri sonrasında elde edilen mikroyapı fotoğrafları Şekil 2 de verilmiştir. Mikroyapı incelemelerinden taneciklerin matriks fazı içerisinde nispeten homojen bir dağılım sergilediği gözlenmiştir. Mikroyapı incelemelerinde en iyi homojen tanecik dağılımının 110 µm boyutlu SiC takviyeli MMK larda olduğu görülmüştür. 29 µm ve 45 µm boyutlu tanecikler takviye edilmiş MMK larda ise homojen dağılımın yeterince sağlandığı fakat çok azda olsa tanecik topaklanmasının meydana geldiği gözlenmiştir. Bu tanecik yığılmasının nedeni MMK ların katılaşması sırasında taneciklerin büyüyen dentritler tarafından katı-sıvı ara yüzeyine doğru itilmeleri ve taneciklerin dentritler arasına sıkışarak bir araya toplanmalarına bağlanabilir. Üretimi gerçekleştirilen MMK malzemelerin yapılan optik mikroskop incelemelerinde, tanecik boyutunun azalması ve yüzde ağırlık oranının artması ile tanecik topaklanmalarının arttığı gözlenmiştir. 3.2. Yoğunluk ve Gözenek Miktarı Gözenek miktarının deneysel olarak tespit edilebilmesi için numunelerin, Arşimet prensibine göre deneysel yoğunlukları, karışımlar kuralına [(matriks özgül ağırlığı x yüzde matriks ağırlık oranı) + (takviye elemanı özgül ağırlığı x yüzde takviye ağırlık oranı)] göre de teorik yoğunlukları tespit edilmiştir. Elde edilen bu yoğunluk değerleri arasında mukayese yapılarak numunelerin gözenek oranlarının tespiti yapılmıştır. Elde edilen teorik ve deneysel yoğunluk ölçüm değerleri ile % gözenek oranları Şekil 3 de verilmiştir. Şekil 3a da malzemelerin teorik yoğunluk değerlerinin, karışım kuralından beklenildiği gibi ideal bir şekilde doğrusal olarak arttığı görülmektedir. Ölçülen deneysel yoğunluklarda da nispeten doğrusal bir artış görülmektedir. Fakat, 29 µm tanecik boyutlu MMK larda tanecik ağırlık oranının artmasıyla yoğunluk artış hızı, teorik artış hızından düşük elde edilmiştir. 29 µm tanecik boyutlu MMK larda yoğunluk artış hızının teorik artış hızından düşük olmasının nedeni Şekil 3b de de görüldüğü gibi bu MMK larda gözeneğin diğer numunelere göre daha fazla oranda oluşmasıdır. Çünkü, gözenek hacmin değişmesine neden olmazken numunenin ağırlığını düşürerek, ağırlık/hacim oranına etkide bulunmaktadır. Gözenek ve yoğunluk incelemeleri sonucunda, takviye elemanı SiC taneciklerinin büyüklüklerinin ve hacim oranlarının artmasıyla kompozitlerin yoğunluklarının da arttığı görülmüştür. Şekil 3b de SiC taneciklerinin ağırlık oranının artması ve tane büyüklüğünün azalmasıyla numunelerdeki gözenek oranının arttığı görülmüştür. Elde edilen sonuçlar literatürle benzerlik göstermektedir [2,15,19]. Tanecik ağırlık oranının artmasıyla MMK malzemelerin üretimleri esnasında, tanecik ilave 236 Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Cilt 20, No 2, 2005
Ergimiş Metal Karıştırma ve Basınçlı Döküm Yöntemi ile Alüminyum Esaslı Tanecik Takviyeli Kompozitlerin Üretimi G. Sur vd. süresinin uzun olması ve tanecik büyüklüğünün düşmesiyle hava ile temas eden yüzey alanının artmasından dolayı gözeneğin artması beklenen bir durumdur. Gözeneğin artması araştırmacılar tarafından da ifade edilmektedir [2,6,14,15,19]. Bu yüzden, yapılan bu çalışmada, taneciklerin poşet halinde atılarak hava ile temasları engellenmiş ve MMK ların kalıba alım işleminden sonra, soğuma esnasında basınç uygulanarak numunelerin gözenek oranları azaltılmıştır. Bu nedenle, üretilen MMK malzemelerin gözenek oranları oldukça düşük çıkmıştır. 3.3. Sertlik Çizelge 2. 2014 alüminyum alaşımı ile MMK malzemelerin takviye ağırlık oranları ve sertlik değerleri Malzeme % SiC Sertlik Değeri (Ağırlıkça) (BS) 2014 matriks 0 75 2014 + 29 µm SiC %10 108 2014 + 29 µm SiC %20 145 2014 + 45 µm SiC %10 104 2014 + 45 µm SiC %20 121 2014 + 110 µm SiC %10 100 2014 + 110 µm SiC %20 118 Yoğunluk, (kg/m 3 ) % Gözenek 2880 2860 2840 2820 2800 2780 2760 2,5 2 1,5 1 0,5 teorik 110 µm 45 µm 29 µm 0 5 10 15 20 25 % SiC ağırlık oranı a) 29 µm 45 µm 110 µm Sertlik, (BS) 150 140 130 120 110 100 90 80 70 29 µm SiC 45 µm SiC 110 µm SiC 0 10 20 25 Ağırlıkça SiC takviye elemanı oranı, (%) Şekil 4. MMK malzemelerin sertliğinin yüzde ağırlık SiC oranı ile değişimi Numunelerin sertlik ölçüm sonuçları çizelge halinde Çizelge 2 de, grafik olarak da Şekil 4 de verilmiştir. Elde edilen MMK ların ölçülen sertlik değerlerinden, tanecik yüzde ağırlık oranının artması ve tanecik boyutunun azalmasıyla malzemelerin sertliğinin arttığı, ancak artış hızının tanecik yüzde ağırlık oranının artmasıyla daha fazla olduğu görülmüştür. Tanecik yüzde ağırlık oranının artmasıyla MMK ların sertliğinde görülen artışın nedeni, matriks-takviye elemanı ısıl genleşme katsayısı farklılıklarına bağlı olarak meydana gelen kalıcı gerilmeler ve tane yapısındaki küçülme ile SiC taneciklerinin sertliğinden kaynaklandığı söylenebilir. Bu durum literatürle benzerlik göstermektedir [1,5,10,12-19]. 0 0 5 10 15 20 25 % SiC ağırlık oranı Şekil 3. a) MMK ların teorik ve deneysel yoğunluklarının SiC ağırlık oranı ile değişimi, b) MMK ların içerdikleri gözenek miktarının SiC ağırlık oranı ile değişimi b) 4. SONUÇ Yapılan çalışmada elde edilen sonuçlar; Ergimiş metal karıştırma ve basınçlı döküm yönteminde takviye elemanlarının, alüminyum folyo ile paketlenerek ergimiş matrikse ilave işlemi metal matriksli kompozitlerin homojenleşmesine yardımcı olmuştur. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Cilt 20, No 2, 2005 237
G. Sur vd. Ergimiş Metal Karıştırma ve Basınçlı Döküm Yöntemi ile Alüminyum Esaslı Tanecik Takviyeli Kompozitlerin Üretimi Azalan tanecik boyutu ve artan takviye fazı yüzde ağırlık oranı ile % gözenek oranı ile topaklanma artmış ve homojen dağılım azalmıştır. Azalan tanecik boyutu ve artan takviye yüzde ağırlık oranı ile sertliğin arttığı tespit edilmiştir. MMK malzemelerin üretimi sırasında, artan tanecik boyutu ve azalan takviye yüzde ağırlık oranı ile üretimlerinin kolaylaştığı tespit edilmiştir. KAYNAKLAR 1. Çiftçi, İ., Alüminyum Esaslı MMK larda Takviye Oranı ve Boyutunun Mekanik Özellikler ve İşlenebilirlik Üzerine Etkisinin Araştırılması, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 1-50, 2003. 2. İnem, B. The Development of The Structures and Properties of Magnesium Matrix Silicon Carbide Reinforced Composites, PhD Thesis, School of Materials, University of Leeds, England, 1-10, 1993. 3. Lee, H.F., Boey, F., Khor, K.A., Tan, M.J., Gan, J. ve Loh, N.L., The Production of Aluminium Alloy Composites Using a Cold Isostatic Press and Extrusion Approach, Journal of Materials Processing Technology, 29, 245-253, 1992. 4. Hashim, J., Looney, L. and Hashmi, M.S.J., Metal Matrix Composites: Production by Stir Casting Method, Journal of Materials Processing Technology, 92-93, 1-7, 1999. 5. Seo, Y.H. and Kang, C.G., The Effect of Applied Pressure on Particle-Dispersion Characteristics and Mechanical Properties in Melt-Stirring Squeeze-Cast SiCp/Al Composites, Journal of Materials Processing Technology, 55, 370-379, 1995. 6. Ahn, H. K., Kobayashi, T., "Fracture Toughness Evaluation in Particulate Reinforced Aluminium Alloy Composite", Scripta Materialia, 37, 1973-1978, 1997. 7. Rahman, M., Ramakrishna, S., Prakash, J.R.S., Tan, D.C.G., Machinability Study of Carbon Fiber Reinforced Composite, Journal of Materials Processing Technology, 80-90, 292-297, 1997. 8. Lin, J.T., Bhattacharyya, D., Lane, C., Machinability of Silicon Carbide Reinforced Aluminium Metal Matrix Composites, Wear, 181-183, 883-888, 1995. 9. Lin, J.T., Bhattacharyya, D., Fergosun, W.G., Chip Formation in The Machining of The SiC- Particle-Reinforced Aluminium-Matrix Composites, Composites Science and Technology, 58, 285-291, 1997. 10. Sahin, Y., Sur, G., The Effect of Al 2 O 3, TiN and Ti (C,N) Based CVD Coatings on Tool Wear in Machining Metal Matrix Composites, Surface and Coatings Technology, 179, 349-355, 2004. 11. El-Gallab, M., Sklad, M., Machining of Al/SiC Particulate Metal-Matrix Composites Part I: Tool Performance, Journal of Materials Processing Technology, 83, 151-158, 1998. 12. Akbulut, H., Durman, M., Yılmaz F., SiC Seramik Partikül Takviyeli Alüminyum-Silisyum Metal Esaslı MMK lerin Üretimi ve Özelliklerinin Incelenmesi, 7. Uluslararası Metalurjı ve Malzeme Kongresi, Ankara, 1183-1194, 1993. 13. Hanumanth, G.S. and Irons, G.A., Particle Incorporation by Melt Stirring for The Production of Metal-Matrix Composites, Journal of Material Science, 28, 2459-2465, 1993. 14. Çöçen Ü., Önel, K and Özdemir, İ., Microstructures and Age Hardenability of Al- 5%Si-0.2%Mg Based Composites Reinforced with Particulate SiC, Composites Science and Technology, 57, 801-808, 1997. 15. Özdemir İ., Çöcen Ü. Önel K., The Effect of Forging on The Properties of Particulate-SiC- Reinforced Aluminium-Alloy Composites, Composites Science and Technology, 60, 411-419, 2000. 16. Mustafa, S.F., Abdel-Hamit, Z., Abd-Elhay, A.M., Copper Matrix SiC and Al 2 O 3 Particulate Composites by Powder Metallurgy Technique, Materials Letters, 53, 244-249, 2002. 17. Gül, F., İnem, B., Döküm Yoluyla SiC Takviyeli MMK ların Geliştirilmesi, Savunma Sanayindeki Teknolojik Gelişmeler Sempozyumu, Ankara, 999-1005, 1997. 18. Seo, Y.H. and Kang, C.G., The Effect of Applied Pressure on Particle-Dispersion Characteristics and Mechanical Properties in Melt-Stirring Squeeze-Cast SiCp/Al Composites, Journal of Materials Processing Technology, 55, 370-379, 1995. 19. Sur, G., Alüminyum Esaslı Metal Matriksli Kompozitlerin Üretimi, Mekanik Özellikleri ve İşlenebilirliği, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 72-105, 2002. 238 Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. Cilt 20, No 2, 2005