TANIMI Isıtılmış ütü ile giyim eşyası, tekstil ürünleri vb eşyaların ara ve son ütüleme işlemini yapan ve bu ürünleri şekillendiren kişidir. A-GÖREVLER İşletmenin genel çalışma prensipleri doğrultusunda, araç, gereç ve ekipmanları etkin bir şekilde kullanarak, işçi sağlığı, iş güvenliği ve çevre koruma bilgileri doğrultusunda mesleğin verimlilik ve kalite gereklerine uygun olarak; - Ütünün ısı, basınç ve buhar ayarlarını yapar, buhar kazanını ütüye hazırlar, - Ütülenecek parçaların eksiklik ve hata kontrolünü yapar, - Malzemeyi ütülemeden önce veya ütü esnasında ıslatır, - Malzemeyi ütü tahtasına yerleştirir ve ütüyü malzeme üzerinde gezdirerek gerekli ısı ve basıncı uygular, - Gerekli hallerde parçalara ütü ile tela yapıştırır, - Ütüleme işlemini yaptıktan sonra son kontrolleri yaparak ürünleri askıya asar, - Yapılan işin türü ve sayısına ilişkin kayıt tutar, - Ütünün günlük temizlik işlerini yapar. KULLANILAN ARAÇ, GEREÇ VE EKİPMAN - Ütü masası, ütü (el, pres, buharlı, silindir),ütü şablonu, elbise veya eşya, askı, buhar kazanı, işaret sabunu (ütü kartonu), kompresör, masa, omuzluk (yastık), paskara, şişirilebilir manken ütü, taşıma arabası, tornavida, ütü yastığı, ütü temizleme mumu, ütü temizleme spreyi AMASYA. A 1.1 2014/I
B- MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ GENEL ÖZELLİKLER Ütücü olmak isteyenlerin; - Çok dikkatli, temizliğe önem veren, - El becerisine sahip, - Aynı işi devamlı yapmaktan bıkmayan, - Sabırlı ve sakin, kimseler olması gerekir. C- ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Ütücüler genellikle tekstil atölyelerinde, dikimevlerinde ve terzi atölyelerinde çalışırlar. Çalışma ortamları gürültülü ve nemlidir. Uzun süre ayakta çalışmayı gerektiren ütücülük mesleğinin ağır çalışma koşulları sağlıklı ve dayanıklı olmayı gerektirmektedir. Çalışma saatleri hafta içi, tam gün ve cumartesi günlerini kapsar. Ütücülük işleri diğer bölümlerdeki işlerin bitmesinden sonra yapıldığından, ütücünün düzenli bir çalışma temposu bulunmamaktadır. Kişi çalışma sırasında ütülenecek malzeme ve ütü ile ilgilidir, gerektiğinde diğer çalışanlarla iletişim halinde olabilir. Çalışma sırasında dikkatli olunmazsa yangın çıkabilir. AMASYA. B-C 1.1 2014/I
D- MESLEK EĞİTİMİ MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER Mesleğin eğitimi; halk eğitim merkezlerinde verilmektedir. Tekstil sektörü bünyesinde bulunan eğitim birimlerinde ve işyerlerinde verilmektedir. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Her yaş, eğitim, sosyal statü ve kültür düzeyindeki herkes katılabilir. 18 yaşından küçükler, velilerin izniyle katılabilir. İlköğretim çağındakiler, devam ettikleri okul saatleri dışındaki serbest zamanlarda, istedikleri kursa devam edebilir. Yabancı uyruklular, valiliğin izni ile etkinliklere katılabilir. Gerektiğinde, belirli yaş ve eğitim seviyesi, uygulanacak programın özelliğine göre aranır. Bu durum Halk Eğitimi Merkezleri nce duyurularla belirtilir. Mesleğin eğitimi Halk eğitim merkezlerinde 240/128 saattir. İşyerlerinde eğitim süresi ise yaklaşık 1-1.5 ay arasında değişmektedir. Eğitim süresince; Ön hazırlık yapılması; iş güvenliği önlemleri, prizlerin kontrolü, ütü kontrolü, buhar kazanının kontrolü, buhar kazan ve ütü ayarları, basınç, buhar, ısı, kumaş cinsleri, tela cinsleri parça ve bitmiş ürün kontrolü, eksik parça kontrolü, hata kontrolü, defo, dikiş hataları, hatalı kesim, ütünün günlük temizliği, ara ütü yapma; parçalara tela yapıştırma, yaka, cep, manşet, pat kırma, dikiş paylarını ütüleme, dikiş paylarını ikiye açma, son ütü yapma; pres ütü yapma, ürünü paskaraya serilmesi, üst paskaranın, basınçlı olarak kilitlenmesi, paskaraya buhar verilmesi, vakum ile kumaş neminin alınması, form verme, el ütüsü ile son kontrol, dikiş, ütü, ürünü askılara alma, kayıt tutma, ürünün türü konularında ders alırlar. EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA Kursu başarıyla tamamlayanlara Kurs Bitirme Belgesi verilir. AMASYA D 1.1 2014/I
E- ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Tekstil alanında/sektöründe ülke çapında sağlanan gelişime paralel olarak geniş iş olanaklarına sahip olan ütücülük mesleğinde çalışanlar, konfeksiyon imalatı dışında kuru temizleme ve çamaşırhane iş yerlerinde, otel ve turizm işletmelerinde de görev yapabilmektedirler. Moda tercihlerindeki farklılaşmaya paralel olarak, kumaş kalite ve türlerindeki değişikliklerin ütü araç, gereç ve ütüleme tekniklerinde de gelişmeler sağlamaya başladığı dikkat çekmektedir. Günümüzde, meslekte iyi yetişmiş ve deneyimli elemanlara ihtiyaç fazla olmakla birlikte, büyük ölçekli işletmelerde bant sisteminde kullanılan ütü dolabı gibi teknolojik yeniliklerin yaygınlaşması durumunda, ütücülere olan talebin azalacağı düşünülmektedir. Diğer taraftan, mesleğin yürütülmesinde; araç gereç ve ekipman bilgisi, kalite bilinci, teknolojik gelişmeleri yakından takip etme yeteneği ve el becerisi giderek önem kazanmaktadır. Bazı işletmelerde ütücüler paketleme işlerine yardım etmek gibi ek işler de yapabilmektedirler. F- EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ EĞİTİM SÜRESİNCE Eğitim süresince kazanç söz konusu değildir. Ancak, işyerinin kendi içerisinde çalışanlarına yönelik düzenledikleri kurslarda asgari ücret almaktadırlar. EĞİTİM SONRASI Kursu başarı ile tamamlayanlar başlangıçta asgari ücret alırlar. Zaman içerisinde kazanılan deneyim ve işteki başarı durumlarına göre kazançları asgari ücretin iki katına kadar artabilmektedir. AMASYA E-F 1.1 2014/I
G- MESLEKTE İLERLEME MESLEKİ EĞİTİMDE İLERLEME -- İŞ HAYATINDA İLERLEME Meslekte ilerleme, ücret artışı ve daha büyük işyerlerinde çalışma şeklinde olabilir. Ayrıca mesleki tecrübenin artması sonucunda isim yapma şeklinde de olabilir. BENZER MESLEKLER - Kuru temizleme elemanı, - Buhar makinesi elemanı, - Çamaşırhane elemanı. AMASYA G 1.1 2014/I
H- EK BİLGİLER GÖREV - İş organizasyonu yapar, - Çevre koruma önlemleri alır, - İş sağlığı ve güvenliğine ilişkin faaliyetleri uygular, - Kalite Yönetim Sistemi kurallarına uygun çalışır, - Mesleki gelişim faaliyetlerinde bulunur. I- KAYNAKÇA - Meslek elemanları, - Türkiye İş Kurumu Ütücü Meslek Standardı, - MEB Çıraklık ve Yaygın Eğitim Genel Müdürlüğü Ütücü Modül Programı (Halk Eğitim Merkezleri) - Meslek Danışma Komisyonu (MEDAK) üyesi kuruluşlar İ -AYRINTILI BİLGİ İÇİN - İlgili eğitim kurumları, - Türkiye İş Kurumu web sayfası www.iskur.gov.tr - Ulusal Meslek Bilgi Sistemi http://mbs.meb.gov.tr/ - T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı, http://www.osym.gov.tr/ - Bünyesinde Meslek Bilgi Merkezi Bulunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri/Hizmet Merkezleri Bu dosya; meslek seçme aşamasında olan gençleri bilgilendirme amaçlı olup, meslek mensupları, işyerleri, mesleğin eğitim yerleri ve meslek odalarından bilgi alınarak oluşturulmuştur. AMASYA H-I-İ 2014/ I