47 MARDİN
MARDIN. Savur Artuklu Kızıltepe
R. TAYYİP ERDOĞAN KURUCU GENEL BAŞKANIMIZ
AHMET DAVUTOĞLU Genel BaşkanıMIZ ve başbakanımiz
AK Parti olarak, 13 yılda inşa ettiğimiz büyük dönüşüm sayesinde ülkemizin sorunlarını çözebileceğimizi, sadece birikmiş sorunları çözmekle kalmadan, yükselen, güçlü, itibarlı bir ülke olabileceğimizi sağladığımız demokratik istikrar ve eserlerimizle bütün dünyaya gösterdik. 2002 öncesi çıkışı imkânsız görünen o girdaptan ülkemizi alarak, siyasi, ekonomik ve demokratik istikrarı inşa ettik. AK PARTİ olarak ilk kez milletimizin karşısına çıkarak Türkiye yi yönetme irademizi beyan ettiğimizde bize nereden kaynak bulacaksınız diyenlere cevaben kurucu genel başkanımız ve liderimizin ağzından milletimize tam bir güven ve sadakatle Kaynak Türkiye demiştik. Türkiye nin kaynaklarını Türkiye için kullanarak derin bir kriz içinde devraldığımız ülkemizi dünyada iddia sahibi, güçlü, saygın ve itibarlı bir konuma yükselttik. Elde ettiğimiz büyük tecrübe ve birikimle bugüne kadarki kazanımlarımızı koruyarak önümüzdeki dönemde ülkemizi daha ileri merhalelere taşımak konusunda kararlıyız. AK PARTİ kadrosu olarak ülkemizde demokrasi ve hukuk devletinin kökleşmesi, vatandaşlarımız ile hizmet üretecek olan devlet kurumlarımız arasında bir mesafe kalmaması için var gücümüzle, aşk ve heyecanla bundan sonra da çalışacağız. Milletin kurduğu, istikametini milletin belirlediği ve sadece millet eliyle kendini yenileyen bir parti olan AK Parti mizin üslubu milletimizin üslubudur. AK PARTİ meşakkatli ve uzun mücadelesi boyunca halkın tercihlerinden ve rızasından geriye doğru hiçbir adım atmamıştır, atmayacaktır. AK PARTİ sadece millete güç vermiş, milletten güç almıştır. AK Parti nin insan ve toplum odaklı siyaset tarzıyla ülkemizin nüfuzu artmış, vatandaşlarımız 81 vilayetimizde tarihte görmedikleri hizmete kavuşmuştur. AK PARTİ siyaseti sayesinde Cumhuriyetimizin birikim ve kazanımlarına büyük yenilikler eklenmiştir. 7 Haziran 2015 seçimlerinde partimizin temel misyonu demokrasinin çıtasını daha yükseğe çıkarmak, ekonomimizi büyütmek, kalkınma ve refahımızı daha ileri noktalara taşımak olacaktır. Seçim Beyannamemiz ve 2023 Sözleşmemiz Yeni Türkiye iddiamızın açık ispatıdır. Kesintisiz sürdüreceğimiz güven ve istikrar ortamında Türkiye ekonomisini daha da güçlendirecek, rekabetçi ve yenilikçi bir zeminde demokratik standartları yükseltmeye devam edecek, eşit vatandaşlık temelinde gelecek hedeflerimize heyecanla koşacağız. Her alanda ülkemizi daha yüksek seviyelere taşıyacak, şehirlerimizi daha mamur, vatandaşlarımızı daha mutlu kılmaya çalışacağız. 7 Haziran seçimlerinde elde edeceğimiz gücü 13 yıllık iktidar tecrübemize ilave ederek vatandaşımıza hizmet için her alanda çıtayı yükselteceğiz. Türkiye ye kazandırdığımız kalıcı eserlerle, her şehrimizi, her vatandaşımızı aynı ölçüde sahiplenerek ve hepsinin hukukunu koruyarak 81 vilayetimize ve bütün bölgelerimize karşı şimdiye kadar olduğu gibi bundan sonra da tereddütsüz adil olacağız. Bu siyasetimizle Türkiye ekonomisi üç misli büyüdüğü gibi şehirlerimiz de bayındır hale geldi. Hedefimiz adalet zemininde hakkaniyet terazisini daima millet adına doğru tutarak ülkemizi daha ileriye taşımaktır. Bu anlamda 7 Haziran seçimleri öncesi emanet elimizdeyken neler yaptığımızın dökümünü açıkça sunuyoruz. Biliyoruz ki, inşa ettiğimiz güven zemininin arka planında bize duyulan güven vardır. Bu güven, şükürler olsun ki her seçimde katlanarak büyümüştür. Efendisi değil hizmetkârı olduğumuz milletimizle birlikte, Cumhurbaşkanımız ve Kurucu Genel Başkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan öncülüğünde ilk adımları milletçe atılan bu kutlu yürüyüşte ülkemizin bahtı, yolu açık olsun diyerek bir kez daha aziz milletimizin desteğini, rızasını talep ediyoruz. Elinizdeki doküman bir seçim beyannamesi olduğu gibi aynı zamanda siyasi tarihimizde başka hiçbir iktidar partisinin yapmadığı bir hesap verme vesikasıdır. Dikkatle okumanızı ve kamuoyuna mal etmenizi istediğimiz bu belge/ kitap Onlar Konuşur Ak Parti Yapar iddiamızın açık ispatıdır. Biz eserlerimizle ve muhteşem bir birikimle seçime giderken siyasi rakiplerimizin içi boş hayaller satmaya çalıştığı ortaya çıkmıştır. Yine de eser ve hizmetlerimizin dökümünü milletimize tek tek anlatmak zorundayız. Zira 13 sene önce söylediğimiz gibi, gelecek için de kaynağımız Türkiye dir. Davamızı sahiplenen bütün kardeşlerimi muhabbetle selamlarken 7 Haziran seçimlerinin mutlu ve mesut yarınlar için ülkemize hayırlar getirmesini diliyorum. AHMET DAVUTOĞLU AK PARTİ GENEL BAŞKANI VE BAŞBAKAN
MARDİN İN MİLLİ MÜCADELEDE GÖSTERMİŞ OLDUĞU KAHRAMANLIĞI PEK ÇOKLARIMIZ BİLMEYİZ. MARDİN 2015 HEP BİRLİKTE YENİ TÜRKİYE HEP BİRLİKTE MARDİN TARİHÇE 19 Eylül 1918 Birinci Dünya Savaşı nın son günleri Ordumuza Filistin cephesinde taarruza geçen İngilizler üstün bir kuvvete maliktiler. Son sistem harp vasıtalarına malik, güçlü bir ordu tarafından taarruza uğrayan kıtalarımız mecburen mağlup ve efradından çoğu esir edilmişti. Bu tabii muvaffakiyetten cesaret alan İngilizler Suriye dahilinde büyük bir süratle kuzeye doğru ilerlediler. Yürüyüş Anadolu topraklarına ulaşıncaya kadar aynı şiddet ve süratle devam eyledi. Halep önlerine gelmiş, yol almak niyeti ile pervasızca ilerlemeye başlamışlardı. Bu ilerleyiş çok sürmedi. Yıldırıma çarpılmış bir sürü gibi durdular. Durmalarıyla darbeyi yemeleri bir olmuş ve bu şiddetli darbenin acısıyla serseme dönmüşlerdi. İngilizler burada yedikleri darbenin acısını uzun müddet unutamadılar. Bu esnada Mondros mütarekesi de imzalanmış ve Suriye İngilizlere, Anadolu nun güneyi Türklere verilmişti. Müzakere şartlarına istinaden Türk ordusunu terhis ettiren, kalelerimizi müstahkem mevkilerimizi işgal, harp malzemesi ve mühimmatlarımıza vaziyet eyleyen galip devletler ortada hiçbir sebep yokken topraklarımızı istilaya ve bin netice mevcut müzakere ahkamını ihale kalkıştılar. Mardin in Milli Mücadelede göstermiş olduğu kahramanlığı pek çoklarımız bilmeyiz. Burada Gaziantep, Maraş, Şanlıurfa da olduğu gibi silah patlamamış ve fakat Mardin ateş açılmasına meydan bırakmayacak tedbirler almıştır. Bizzat Mardinliler tarafından ihdas edilmiş ve düşman burada silah istimaline cesaret gösterememiştir.
KAMU YATIRIMLARI DIŞ TİCARET VERGİ GELİRLERİ HEP BİRLİKTE YENİ TÜRKİYE HEP BİRLİKTE MARDİN
MARDİN E SON 13 YILDA 13,7 YATIRIM VE DESTEK SAĞLADIK MİLYAR TL Son 13 yılda, Mardin e yapılan bazı kamu yatırım ve desteklerinin sektörel bazda dağılımı şöyledir: EKONOMİ MARDİN ULAŞTIRMA ve HABERLEŞME: EĞİTİM: SAĞLIK: ADALET: ORMAN ve SU İŞLERİ: ENERJİ ve TABİİ KAYNAKLAR: ÇEVRE ve ŞEHİRCİLİK: TOKİ: İLBANK: GIDA, TARIM ve HAYVANCILIK: AİLE ve SOSYAL POLİTİKALAR: GENÇLİK ve SPOR: KÜLTÜR ve TURİZM: VAKIFLAR: BİLİM, SANAYİ ve TEKNOLOJİ: TÜBİTAK: KOSGEB: KÖYDES: KALKINMA AJANSI: ÜNİVERSİTE: * 2014 yılı sabit fiyatlarıyla toplam yatırım tahsis tutarı (Kaynak: İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşları) 881,3 Milyon TL 589 Milyon TL 294,6 Milyon TL 53 Milyon TL 5,7 Milyar TL 254 Milyon TL 177,3 Milyon TL 583 Milyon TL 1,7 Milyar TL 1,4 Milyar TL 1,5 Milyar TL 94,7 Milyon TL 42 Milyon TL 12,8 Milyon TL 63 Milyon TL 611 Bin TL 16,7 Milyon TL 133 Milyon TL 18,5 Milyon TL 143,6 Milyon TL MARDİN EKONOMİ 16 17
DIŞ TİCARET HACMİNDE BÜYÜK ARTIŞ Farklı düzeylerdeki yatırımcılara verilen desteklerle Mardin in dış ticaret hacminde büyük artış sağlandı. Pazardaki çeşitlilik hem üreticinin hem tüketicinin yüzünü güldürüyor. İHRACAT 34 MİLYON DOLAR 2002 2014 1,1 MİLYAR DOLAR MARDİN DE KAZANÇ KATLANDI VERGİ GELİRLERİ ARTTI Üreten Mardin, milli gelire vergileriyle de katkıda bulunuyor. Gerek yeni işletmelerin iş hayatına katılması gerekse mükelleflere sağlanan kolaylıklar sayesinde Mardin in ödediği vergiler arttı. 39 MİLYON TL 258 MİLYON TL 2002 2014 42 KAT ARTTI Yapılan yatırımlarla Mardin; üreten, ürettiğini dünyaya pazarlayan bir dünya markası olma yolunda ilerliyor. 23 MİLYON DOLAR 2002 2014 931,8 MİLYON DOLAR 18 EKONOMİ MARDİN MARDİN EKONOMİ 19
OKUL ÖNCESİ ÖĞRENCİ SAYISI EĞİTİM VE TEKNOLOJİ DERSLİK SAYISI KAMPANYA VE PROJELERİ ÖĞRETMEN SAYISI YÜKSEKÖĞRENİM OKUL ÖNCESİ EĞİTİM ÜCRETSİZ DERS KİTABI DAĞITIMI HEP BİRLİKTE YENİ TÜRKİYE HEP BİRLİKTE MARDİN
MARDİN E SON 13 YILDA 589MİLYON TL EĞİTİM YATIRIMI YAPTIK Ruhen ve bedenen iyi yetişmiş nesiller yetiştirme hedefiyle eğitim alanında ilklere imza attık. Eğitime yapılan yatırımları geleceğimizin teminatı olarak değerlendirip öğrenci ve öğretmenlerimizin ihtiyaçlarını karşılamak üzere tedbirler aldık. Yeni binaların yapımının yanında, mevcut binalarda yürütülen yenileştirme çalışmalarıyla okullarımızdaki fiziki ortamı eğitim öğretime daha uygun hale getirdik. Fatih Projesi ile eğitimde teknolojiden üst düzeyde yararlanma hedefimizi gerçekleştirdik. 22 EĞİTİM MARDİN MARDİN EĞİTİM 23
OKUL VE DERSLİK SAYISI ARTTI EĞİTİM KALİTESİ YÜKSELDİ İktidarımız süresince Mardin deki okul sayısını 678 den 1.360 a yükselttik. OKUL SAYISI OKUL SAYISI 678 1.360 2002 2014 KALABALIK DERSLİKLER TARİH OLUYOR Eğitimde kaliteyi artırmak amacıyla Mardin de yeni 2.852 derslik, inşa ettik. (yıkılıp yapılan derslikler dahil) Mevcut derslikleri yeniledik. Öğrencilerin daha rahat şartlarda öğrenim görebilmesi için eğitimin her kademesinde derslik başına düşen öğrenci sayısını düşürdük. DERSLİK BAŞINA DÜŞEN ÖĞRENCİ SAYISI İLKÖĞRETİM 2002 2014 50 30 ORTAÖĞRETİM 2002 2014 37 31 GENEL ORTAÖĞRETİM 2002 2014 64 35 DERSLİKSAYISI 3.380 DERSLİK DERSLİKSAYISI 6.132 DERSLİK 2002 2014 24 EĞİTİM MARDİN MARDİN EĞİTİM 25
ÖĞRETMEN ATAMALARI KATLANARAK ARTTI Okullaşma oranının artmasıyla ortaya çıkan öğretmen ihtiyacını gidermek için her kademede çok sayıda yeni öğretmen istihdam ettik. Mardin de görev yapan öğretmen sayısını 13 yılda 4.854 ten 10.822 ye çıkardık. 10.822 OKUL ÖNCESİ EĞİTİMDE ÇIĞIR AÇTIK Okul öncesi eğitimi yaygınlaştırdık. Okul öncesi eğitimin kapsamını genişleterek 3 ila 5 yaş arasında okullaşma oranını %2,5 ten %34,6 ya yükselttik. %2,5 %34,6 2002 2014 4.854 2002 2014 TOPLAM ÖĞRETMEN SAYISI DERS KİTAPLARI ARTIK ÜCRETSİZ 2003 yılında uygulamaya koyduğumuz Ücretsiz Ders Kitabı projesiyle Öğrenciler için kitap bulma derdine, veliler için kitap alma çilesine son verdik. Çocuklarımız artık sınıflarına girdiklerinde kitaplarını sıralarının üstünde buluyorlar. 2003-2015 yılları arasında Mardin deki öğrencilerimize 46,7 Milyon TL maliyetle 28 milyon adet ders kitabını ücretsiz olarak dağıttık. 26 EĞİTİM MARDİN MARDİN EĞİTİM 27
ŞARTLI EĞİTİM YARDIMI İLE AİLELERİN YÜKÜNÜ HAFİFLETTİK Çocuklarımızın okula gitmesinin önündeki bütün engelleri kaldırdık. Ailelerin yükünü hafifletmek için ciddi bir irade ortaya koyduk. İlk ve ortaöğretimdeki öğrencilerin eğitimine destek olmak amacıyla şartlı eğitim yardımını başlattık. 2003 yılından bu yana annelerinin hesabına kız öğrenci başına ayda 60 TL, erkek öğrenci başına 50 TL yatırıyoruz. 2003 yılında başlattığımız, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu ndan karşılanan Şartlı Eğitim Yardımı yla Mardin de her yıl ortalama 96.042 öğrencinin ailesine destek veriyoruz. EĞİTİMDE YENİLİKÇİ ÇÖZÜMLER ÜRETTİK EĞİTİMLE TEKNOLOJİYİ TANIŞTIRDIK 2003-2015 yılları arasında eğitimde ileri teknolojiyi yakalamak için; Okullara 9.479 adet bilgisayar gönderdik, 473 sınıfa ADSL bağlantısı sağladık, Toplam 265 Bilişim Teknoloji Sınıfı kurduk. 28 EĞİTİM MARDİN MARDİN EĞİTİM 29
KAMPANYA VE PROJELERİMİZLE EĞİTİM VE ÖĞRETİME CAN KATIYORUZ Gönül Köprüsü Projesi ne 1.416 öğrencinin katılımı sağlandı. Ana Kız Okuldayız Kampanyası ile 1.647 kursiyer sertifika aldı. Bilgisayarlı Eğitime Destek kampanyası ile 18 Bilişim Teknoloji Sınıfı kurulmuş, 288 bilgisayar bağışlanmıştır. Eğitime %100 Destek kampanyası ile 27 yeni bina, 511 yeni bina derslik, 11 ek bina, 65 ek bina derslik olmak üzere toplam 38 bina, 576 derslik yapılmış ve 1 adet bilgisayar laboratuarı bağışlanmıştır. Okul Sütü Projesi nden Mardin ilinde 89.365 öğrenci faydalandı. Mardin de 2003-2015 yılları arasında 44.427 kişiye okuma ve yazma öğretildi. FATİH PROJESİ KAPSAMINDA MARDİN DEKİ OKULLARA 810 Akıllı Tahta 33 Çok Fonksiyonlu Yazıcı 33 Doküman Kamera 8.425 Tablet Bilgisayar gönderdik. MARDİN EĞİTİM 31
MARDİN ÜNİVERSİTEYE KAVUŞTU 2007 yılında açılan Mardin Artuklu Üniversitesi bünyesinde: 6 Fakülte Edebiyat Fakültesi Mimarlık Fakültesi İlahiyat Bilimleri Fakültesi Güzel Sanatlar Fakültesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Fen Fakültesi 2 Yüksekokul Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik YO Sağlık YO 3 Enstitü Fen Bilimleri Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü Yaşayan Diller Enstitüsü 1 Araştırma ve Uygulama Merkezi Anlaşmazlık Çözümü ve Birlikte Yaşama Kültürü Uygulama ve Araştırma Merkezi 5 Meslek Yüksekokulu Mardin MYO Midyat MYO Sağlık Hizmetleri MYO Kızıltepe MYO Ömerli MYO Devlet Konservatuarı MARDİN ARTUKLU ÜNİVERSİTESİ NE 2007-2015 YILLARI ARASINDA 143,6 MİLYON TL YATIRIM DESTEĞİ VERDİK Mardin Artuklu Üniversitesi nde 2007 yılında 1.083 olan öğrenci sayısı 2014 yılında 5.242 ye ulaştı. 32 EĞİTİM MARDİN MARDİN EĞİTİM 33
SAĞLIK YATIRIMLARI TIBBİ CİHAZ KAPASİTESİ SAĞLIK TESİSLERİ HİZMET GÖSTERGELERİ SAĞLIK PERSONELİ 112 ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ HEP BİRLİKTE YENİ TÜRKİYE HEP BİRLİKTE MARDİN
SON 13 YILDA MARDİN E 294,6 MİLYON TL SAĞLIK YATIRIMI YAPTIK Yeni sağlık tesislerinin yapımı, hastanelerin tıbbi cihaz kapasitesinin artırılması, hasta yataklarının nitelikli hale getirilmesi gibi hizmetleri yürütebilmek için bütçeden sağlığa ayrılan payı yükselttik. Ambulans filomuzu genişlettik. Aile hekimliği, evde sağlık hizmeti, ilaca ulaşımın kolaylaşması, Alo 182 Randevu Sistemi gibi devrim niteliğinde yeniliklerle vatandaşımızın sağlık çilesine son verdik. Sağlık alanında getirdiğimiz yeni anlayışla, önleyici ve koruyucu sağlık hizmetlerini yaygınlaştırdık. MARDİN İ SAĞLIK TESİSLERİYLE DONATTIK 2003-2015 yılları arasında Mardin in merkez ve ilçelerinde son teknoloji cihazlarla donatılmış yeni sağlık tesisleri yaptık. Yapılan Sağlık Tesisleri: Merkez D.H. (300 Yataklı) Kızıltepe D.H. ve Yeni Blok (200 Yataklı) Midyat D.H. (150 Yataklı) Nusaybin D.H. (150 Yataklı) ve yeni blok (9 yataklı) Mardin D.H. ve Yeni Blok (150 Yataklı) Derik D.H. (50 Yataklı) Savur İlçe H. (30 Yataklı) Ömerli İlçe H. (30 Yataklı) Dargeçit İlçe H. (30 Yataklı) Mazıdağı İlçe H. (25 Yataklı) Kadın Doğum Hastanesi Ek Bina 36 SAĞLIK MARDİN MARDİN SAĞLIK 37
Yapılan Sağlık Ocakları/Aile Sağlığı Merkezleri (20 adet) Midyat Güngören Sağlık Evi, Dargeçit Anıtlı Sağlık Evi, Midyat Turgalı Sağlık Evi, Ortaköy S.O.,Derik Koçyiğit S.O., Midyat Söğütlü S.O., Yeşilli 2 Nolu S.O., Midyat Üçağıl Sağlık Evi, Kızıltepe Gökçe S.O., Yeşilli 1 Nolu S.O., Kızıltepe Küçükayrık S.O., Derik Pirinçli S.O., Nusaybin Girmeli S.O., Midyat Şenköy S.O., Nusaybin Duruca S.O., Kızıltepe Şenyurt S.O., Midyat Çavuşlu S.O., Savur Sürgücü S.O., Midyat Merkez 4 Nolu S.O., Ilısu TOKİ S.O. SAĞLIK TESİSİ YATIRIMLARI HIZ KESMEDEN DEVAM EDİYOR PROJE AŞAMASINDAKİ SAĞLIK TESİSLERİ Savur Şenocak Sağlık Evi Savur İşgören Sağlık Evi Derik TSM PLANLANAN SAĞLIK TESİSLERİ Kızıltepe Bozhöyük ASM Savur TSM Savur ASM Mazıdağı TSM Mazıdağı ASM Derik Boyaklı ASM Artuklu Sultanköy ASM Nusaybin Akarsu ASM Halk Sağlığı Müdürüğü Hizmet Binası, Sağlık Müdürlüğü Hizmet Binası, Genel Sekreterlik Hizmet Binası YAPIMI DEVAM EDEN SAĞLIK TESİSLERİ Savur İçören Sağlık Evi İHALE AŞAMASINDAKİ YATIRIMLAR SAĞLIK TESİSLERİ Kızıltepe Gürmeşe Sağlık Evi Mazıdağı Sakızlı Sağlık Evi 38 SAĞLIK MARDİN MARDİN SAĞLIK 39
YENİ HASTANELERLE SAĞLIĞINIZ EMİN ELLERDE İnsan hayatını her şeyden çok önemseyen sağlık politikamızla yeni hastaneler inşa ediyor, mevcut hastaneleri yeniden inşa ediyor, şehirlerin sağlık personeli ihtiyacını da gideriyoruz. Hastane Sayısı HASTANELERİMİZİ SON TEKNOLOJİYLE DONATTIK 2002 yılında Mardin de hiç MR ( Manyetik Rezonans) cihazı yokken 2014 yılı itibariyle 1 MR ve 4 BT cihazı ile vatandaşlarımıza sağlık hizmeti sunuyoruz. 0 1 1 2 3 2002 2014 SAĞLIK BAKANLIĞI MR CİHAZI SAYISI ÜNİVERSİTE + ÖZEL TOPLAM 5 10 2002 2014 SAĞLIK BAKANLIĞI 0 2 5 12 2002 2014 2002 2014 ÖZEL SEKTÖR TOPLAM 0 4 4 2 6 2002 2014 SAĞLIK BAKANLIĞI BT CİHAZI SAYISI ÜNİVERSİTE + ÖZEL TOPLAM 55 2002 377 2014 1.BASAMAK SAĞLIK HİZMET BİRİMİ SAYISI 1.758 2002 4.753 2014 TOPLAM SAĞLIK PERSONELİ SAYISI 2 27 27 8 35 2002 2014 SAĞLIK BAKANLIĞI ULTRASON CİHAZI SAYISI 2002 2014 SAĞLIK BAKANLIĞI HEMODİYALİZ CİHAZI SAYISI ÜNİVERSİTE + ÖZEL ÜNİVERSİTE + ÖZEL TOPLAM 6 49 49 34 83 40 SAĞLIK MARDİN MARDİN SAĞLIK 41 TOPLAM
HASTANELERİMİZ ARTIK OTEL KONFORUNDA YOĞUN BAKIM ÜNİTELERİNDEKİ YATAK SAYISINI ARTIRIYORUZ Yenidoğan Yoğun Bakım Yatak Sayısı Hastanelerimizde koğuş sisteminden konforlu oda sistemine geçildi. Yoğun bakım yatak sayısı artırıldı, vatandaşımız nitelikli sağlık hizmetiyle tanıştı. Son on üç yılda yapılan yatırımlarla hastaneler otel konforuna ulaştı. 4 2002 22 2014 SAĞLIK BAKANLIĞI 22 SAĞLIK BAKANLIĞI Erişkin + Çocuk Yoğun Bakım Yatak Sayısı 40 ÜNİVERSİTE + ÖZEL 62 TOPLAM Yatak Sayısı 286 844 2002 2014 SAĞLIK BAKANLIĞI 0 174 286 1.018 2002 2014 2002 2014 ÖZEL SEKTÖR TOPLAM 4 50 2002 2014 SAĞLIK BAKANLIĞI Yoğun Bakım Yatak Sayısı 50 SAĞLIK BAKANLIĞI 35 ÜNİVERSİTE + ÖZEL 85 TOPLAM %2 2002 %56 2014 NİTELİKLİ YATAK ORANI 8 72 2002 2014 SAĞLIK BAKANLIĞI 72 SAĞLIK BAKANLIĞI 75 ÜNİVERSİTE + ÖZEL 147 TOPLAM 42 SAĞLIK MARDİN MARDİN SAĞLIK 43
ARTIK HEPİMİZİN AİLE HEKİMİ VAR 2010 yılında yurt çapında uygulamaya koyduğumuz aile hekimliği ile birinci basamak sağlık hizmetlerini güçlendirdik. Türkiye çapında görev yapan 21.386 aile hekimi, aynı zamanda ailelerimize sağlık danışmanlığı hizmeti veriyor. HASTALARI EVİNDE TEDAVİ EDİYORUZ Yatağa bağımlı hastaların, hastanede yapılması zorunlu olmayan tıbbi bakım ve rehabilitasyonlarının ev ortamında yapılması ve hastanede kalış sürelerinin kısaltılması amacıyla 2010 yılında Evde Sağlık Hizmeti uygulamasını başlattık. 2010 yılından bugüne Mardin de 2.952 hastanın evde bakım ve rehabilitasyon hizmetinden yararlanmasını sağladık. 2014 itibariyle Mardin de 205 aile hekimi vatandaşımızın hizmetinde. 44 SAĞLIK MARDİN
MARDİN E BİRİNCİ SINIF SAĞLIK HİZMETİ GETİRDİK 2002 yılında Mardin ili sağlık kurum ve kuruluşlarına toplam müracaat sayısı 1.000.000 iken 2014 yılında 5.362.644 e yükselmiştir. 2002 yılında aşılama oranı %67 iken 2014 yılında bu sayıyı %100 e çıkardık. ACİL DURUM EKİBİMİZ HER AN HAZIR Acil durumlarda vatandaşımızın imdadına yetişmek için 112 acil servislerinde devrim niteliğinde yenilikler yaptık. Mardin de 112 Acil İstasyon sayısını 1 den 23 e, 112 Acil Ambulans sayısını ise 2 den 36 ya çıkardık. (1 Kar Paletli Ambulans) HASTALARI HELİKOPTER VE UÇAK AMBULANS İLE NAKLEDİYORUZ Mardin de Helikopter Ambulans ile 106 hasta, Uçak Ambulans ile 122 hasta ileri merkezlere nakil edilmiştir. GECE GÖRÜŞLÜ HELİKOPTERLER HİZMETTE Sağlık Hizmetlerinden Memnuniyet Oranı 2002 yılında %40 iken 2014 yılında bu oran %95 e ulaştı. AŞILAMAORANI AŞILAMAORANI SAĞLIK HİZMETLERİNDEN MEMNUNİYET ORANI SAĞLIK HİZMETLERİNDEN MEMNUNİYET ORANI 36 23 2 1 %67 %100 %40 %95 SAĞLIK MARDİN 2002 2014 2002 2014 2002 2014 2002 2014 AMBULANS SAYISI 112 ACİL İSTASYON SAYISI MARDİN SAĞLIK 46 47
SPORCU SAYISI TESİSLEŞME BURSLAR YÜKSEKÖĞRENİM KREDİ VE YURTLAR KURUMU HEP BİRLİKTE YENİ TÜRKİYE HEP BİRLİKTE MARDİN
MARDİN E SON 13 YILDA 94,7 MİLYON TL GENÇLİK VE SPOR YATIRIMI YAPTIK Mardinli gençlerimizin sporu, bilimi, sanatı keşfetmeleri için tasarlanan gençlik merkezlerine 9 Milyon TL, sağlıklı ve dinamik bir Türkiye inşa etmek için spor tesislerinin yapım ve onarımına 71,2 Milyon TL, Mardin yükseköğrenim gençliğinin yurt, kredi ve burs ihtiyaçlarına 23,5 Milyon TL ayırdık. GENÇLİK VE SPOR TESİSLERİNİ ARTIRDIK Mardin de son 13 yılda yapılan yeni spor tesisleri ve bakım onarım çalışmaları: Mardin Derik Spor Salonu Yapımı Mardin Gençlik Merkezi Mardin Kızıltepe Gençlik Merkezi Mardin Mazıdağı Gençlik Merkezi Mardin Merkez Kapalı Yüzme Havuzu Yapımı Mardin Merkez Sentetik Futbol Sahası, Soyunma Odası, 500 Seyircili Tribün Mardin Merkez Spor Salonu Mardin Midyat Gençlik Merkezi Mardin Merkez Tenis Kortları Mardin Nusaybin Futbol Sahası Mardin Yeşilli Futbol Sahası Mardin Ömerli sentetik Çim Yüzeyli futbol sahası Derik Sentetik Çim Yüzeyli Futbol Sahası Midyat Sentetik Çim Yüzeyli Futbol Sahası Kızıltepe Sentetik Çim Yüzeyli Futbol Sahası 50 GENÇLİK VE SPOR MARDİN MARDİN GENÇLİK VE SPOR 51
TÜRKİYE SPOR YAPIYOR LİSANSLI SPORCU SAYIMIZ ARTIYOR Yapılan hamlelerle birçok spor dalında lisanslı sporcu sayısında rekor artış yakalandı. 2002 yılında 278 Bin olan lisanslı sporcu sayısı 2014 yılında 5 Milyona ulaştı. 2002 yılında yaklaşık 3 Bin olan lisanslı paralimpik sporcu sayısı 2014 te 35 Bine ulaştı. Mardin de 2002 yılında 1.097 olan sporcu sayısı 2014 yılında 37 kattan 1.097 41.496 fazla artarak 41.496 ya ulaştı. 2002 2014 MARDİN DEKİ SPOR KULÜBÜ SAYISI YAKLAŞIK 4 KAT ARTTI Verilen destek ve yapılan yatırımlar kulüp sayısına da yansıdı. Son 13 yılda spor kulübü sayımız üç katına çıktı. 2002 de 6 bin olan spor kulübü sayısı, 2014 te 17 Bine ulaştı. Mardin de 2002 yılında 22 olan lisanslı sporcu sayısı 2014 yılında 81 e yükseldi. 52 GENÇLİK VE SPOR MARDİN MARDİN GENÇLİK VE SPOR 53
MARDİN DE YAPILAN YURTLAR YURT/BLOK VE KAPASİTE SAYILARI 2002 yılında 300 yatak sayısı ile 1 yurtta (1 Blok) hizmet verilmekte iken, 2014 itibarı ile %716 lık artışla 2.448 yatak sayısı ile 2 yurtta (9 Blok) hizmet verilmektedir. 2002 2014 300 2.448 Mardin deki Yurtların Yatak Sayısı YAPILAN YURTLAR 2012 yılında Merkezde 328, 2014 yılında Merkezde 1.816 yatak sayısı ile yurtlarımızı hizmete açtık. AÇILACAK YURTLAR 2015 yılında Merkez de 1.034, yatak sayısı ile hizmete açılacak. BESLENME YARDIMI 2002 yılında aylık 11 TL olan beslenme yardımını 22 kat artışla 2014 yılında aylık 240 TL ye yükselttik. 54 GENÇLİK VE SPOR MARDİN MARDİN GENÇLİK VE SPOR 55
DAHA ÇOK ÖĞRENCİYE DAHA FAZLA BURS İMKANI SAĞLADIK Kredi/Burslar; 2007 yılında 199 öğrenciye öğrenim kredisi/burs verilmekteyken, 2014 yılında 1.445 öğrenciye öğrenim kredisi, 1.290 öğrenciye burs olmak üzere toplam 2.735 öğrenciye burs/kredi veriyoruz. 2007 yılında öğrencilere ödenen öğrenim kredisi/burs maliyeti 30.000 TL iken, 2014 yılına kadar öğrencilere ödenen kredi/burs toplam maliyeti 23.572.510 TL dir. 199 2.735 2007 2014 2007 MARDİN DE Öğrenİm /BURS Kredİsİ Alan Öğrencİ Sayısı 30 BİN TL 8,2 MİLYON TL 2014 MARDİN DE YILLIK ÖDENEN KREDİ/BURS MALİYETİ 2011 yılında üniversite harcını kaldırdık. Başarılı öğrencileri desteklemek amacıyla; ÖSYM sınavında her puan türü için ilk 100 öğrenciye, Amatör spor dallarında milli olmuş öğrencilere 3 kat daha fazla miktarda, yani 990 TL burs veriyoruz. 2002 yılında aylık 45 TL olan kredi miktarını, 2014 yılında %633 artırarak aylık 330 TL ye; Yüksek Lisans öğrencilerine kredi miktarını 2 kat artırarak 660 TL ye, Doktora öğrencilerine ödenen kredi miktarını da 3 kat artırarak 990 TL çıkarttık. BURS VE KREDİ DESTEĞİ YURTLARDA KONFORU ARTIRDIK 45 TL 330 TL Son 13 yılda ahşap mobilyalı, bazalı yatak sisteminde, 1 ve 3 kişilik, içerisinde banyo, tuvalet, mini buzdolabı bulunan yurtlar hizmete açtık. Yeni yurtlar engelli öğrencilerin de ihtiyaçlarını rahatlıkla karşılayabilecekleri şekilde projelendirilirken, eski yurtlarda da engelli öğrencilere yönelik fiziki iyileştirmeler yapıldı. 2002 2014 56 GENÇLİK VE SPOR MARDİN MARDİN GENÇLİK VE SPOR 57
YURTLARIMIZ HAYAT BOYU ÖĞRENMENİN EN GÜZEL MEKÂNLARINA DÖNÜŞTÜ Yurtlarımızda gençlerimizin akademik, sosyal-kültürel, sportif ve manevi gelişimleri için her türlü imkân ve fırsatları seferber ediyoruz. Bu çerçevede; Geleceği inşa edecek gençlerimiz için Liderlik ve Kişisel Gelişim Seminerleri, Manevi değerlerimizden ilham alarak iç huzuru yakalamaları için isteğe bağlı Kur an-ı Kerim, Temel Dini Bilgiler ve Hz. Peygamberin Hayatı kursları, Akademik ve entelektüel gelişimleri için Edebiyat, Tarih, İlahiyat, Sinema, Mesnevi ve Safahat Okumaları Atölyeleri ile dil kursları, Milli ve manevi değerlerimizi anlamak ve yaşatmak için Çanakkale Zaferi ve Şehitleri Anma, Kutlu Doğum Haftası, Mehmet Akif ve İstiklal Marşı gibi kutlama programları düzenliyoruz. 2002 yılında eğitsel, sosyal-kültürel ve sportif faaliyetlere katılan öğrencilerimiz tüm Türkiye genelinde 158.655 iken bu sayı 2014 yılı sonu itibarıyla yaklaşık % 268 artış göstererek 583.990 a ulaşmıştır. Gençlerimize verdiğimiz değer doğrultusunda onlar için her türlü fırsatları oluşturmaya devam edeceğiz. 58 GENÇLİK VE SPOR MARDİN MARDİN GENÇLİK VE SPOR 59
HAVAYOLLARI KARAYOLLARI DEMİRYOLLARI HABERLEŞME HEP BİRLİKTE YENİ TÜRKİYE HEP BİRLİKTE MARDİN
13 YILDA MARDİN E ULAŞTIRMA VE HABERLEŞMEDE 881,3 MİLYON TL YATIRIM YAPTIK Çağın ilerisinde bir anlayışla Türkiye yi ulaştırma ve haberleşme alt yapısında dünya standartlarının üstüne taşıdık. Bu büyük yatırımlardan Mardin de payına düşeni aldı. Karayollarını yeniden yapılandırdık. Yeni nesil teknolojilere erişimin sağlanması için GSM ve internet yatırımlarına büyük bütçe ayırdık. PTT yi çağdaş bir anlayışla yeniden yapılandırdık. KARAYOLLARINI YENİDEN YAPILANDIRDIK Mardin i diğer şehirlere bağlayan devlet yollarını 363 kilometreye; ilçe, belde ve köyleri şehir merkezine ulaştıran il yollarını 398 kilometreye uzattık. Böylece Mardin e erişimi daha hızlı ve güvenli hale getirdik. Mardin deki karayolu ağını 761 kilometreye ulaştırdık. 363 KM DEVLET YOLU 398 KM İL YOLU 761 KM TOPLAM YOL AĞI 62 ULAŞTIRMA MARDİN MARDİN ULAŞTIRMA 63
MEVCUT BÖLÜNMÜŞ YOLLARI 8,6 YA KATLADIK Ülke geneline yayılan bölünmüş yol seferberliğinden Mardin de yararlandı. Mardin e 2002 yılına kadar 29 kilometre bölünmüş yol yapılmışken, 2002-2015 yılları arasında 8,6 kat artarak Mardin in toplam bölünmüş yol mesafesini 249.6 kilometreye çıkardık. YOL MEDENİYETTİR 29 KM 249.6 KM Mardin in yol ağını genişletirken ulaşımda güvenlik ve kolaylık amacıyla altyapı ve iyileştirme çalışmalarına hız kesmeden devam ettik. YOL STANDARTLARININ YÜKSELTİLMESİ (2002-2015) 70 km Tek Yol İyileştirme 1.322 km Asfalt Çalışmaları 32 adet Köprü-Viyadük Yapımı 2 adet İyileştirilen Kaza Kara Nokta Sayısı 21 km Trafik-Otokorkuluk yapımı tamamlandı. 2002 2013 64 ULAŞTIRMA MARDİN MARDİN ULAŞTIRMA 65
13 YILDA KARAYOLU UZUNLUĞUMUZU ARTIRDIK YOLLARIMIZI MODERNLEŞTİRDİK 2002-2015 DÖNEMİNDE YAPILAN KARAYOLU ÇALIŞMALARI Viranşehir-Kızıltepe Devlet Yolu (45 km Bitümlü Sıcak Kaplamalı Bölünmüş Yol) Kızıltepe Nusaybin Devlet Yolu (53 km Bitümlü Sıcak Kaplamalı Bölünmüş Yol) Nusaybin-Cizre Devlet Yolu (40 km Bitümlü Sıcak Kaplamalı Bölünmüş Yol) Diyarbakır-Mardin Devlet Yolu (14 km Bitümlü Sıcak Kaplamalı, 29 km si Sathi Kaplamalı Bölünmüş Yol) Mardin-Kızıltepe Devlet Yolu (20,3 km Bitümlü Sıcak Kaplamalı Bölünmüş Yol) Midyat-Cizre Devlet Yolu (2 km Sathi Kaplamalı Bölünmüş Yol) Batman-Hasankeyf-Gercüş-Midyat Devlet Yolu (2,5 km Sathi Kaplamalı Bölünmüş Yol) Mardin-Yeşilli-Ömerli-Midyat Devlet Yolu (7,2 km Sathi Kaplamalı Bölünmüş Yol) Mardin Şehir Geçişi (6 km Sathi Kaplamalı Bölünmüş Yol) Midyat Şehir Geçişi (4 km Sathi Kaplamalı Bölünmüş Yol) Nusaybin Sınır Kapısı Yolu (500 m Bitümlü Sıcak Kaplamalı Bölünmüş Yol) Bismil Ayrımı-Tepe-Savur İl Yolu (19 km Sathi Kaplamalı Tek Yol) Mardin Güney Çevre Yolu (5 km Bitümlü Sıcak Kaplamalı Bölünmüş Yol) Gercüş- Midyat Ayrımı-Dargeçit İl Yolu (38 km Bitümlü Sıcak Kaplamalı Tek Yol) Gercüş-Vergili Ayrımı-Midyat-Dargeçit Ayrımı İl Yolu (9 km Bitümlü Sıcak Kaplamalı Tek Yol) Dargeçit-Güçlükonak Ayrımı İl Yolu (14 km Bitümlü Sıcak Kaplamalı Tek Yol) İdil Dargeçit Yolu ( 20 km Sathi Kaplamalı Tek Yol) Mardin Merkez Kasımiye Medresesi Yolu (800 m Bitümlü Sıcak Kaplamalı Tek Yol) DEVAM EDEN KARAYOLU ÇALIŞMALARI Mardin (Yeşilli Bağ Dahil)-Ömerli-Midyat Yolu Diyarbakır-Mardin Yolu Midyat Şehir Geçişi Mardin-Midyat Ayrımı- Savur Yolu TARİHİ KÖPRÜLERİ YAŞATIYORUZ Mardin ilinde 2013 yılında Kızıltepe ve Ahmedi (Savur) Tarihi Köprülerinin restorasyonu tamamlanmıştır. 66 ULAŞTIRMA MARDİN MARDİN ULAŞTIRMA 67
RAYLI TAŞIMACILIK İLE HALKIMIZIN YAŞAM KALİTESİNİ YÜKSELTİYORUZ DEVAM EDEN PROJELER NUSAYBİN-HABUR HIZLI DEMİRYOLU PROJESİ Yaklaşık 133 km lik hızlı demiryolu yapımı planlanmıştır. 2015 yılı ortasında proje çalışmalarının tamamlanması planlanmaktadır. MARDİN LOJİSTİK MERKEZ YAPIMI Proje Bedeli : 63 Milyon TL Lojistik merkez ile Türkiye lojistik sektörüne 1,5 milyon ton taşıma kapasitesi sağlanacak, ülkemize 441.000 m2 lojistik alan kazandırılacaktır. Mardin Lojistik Merkezi nin tamamı için yapıma esas uygulama projesi ve ihale dokümanlarının hazırlanması devam etmektedir. ERZİNCAN-DİYARBAKIR MARDİN DEMİRYOLU HATTI ETÜT PROJESİ Karadeniz i Orta Doğu ya bağlayan bir hat olmasının yanı sıra ülkemizin Doğu-Batı aksının da entegrasyonunu sağlamak amacıyla planlanmıştır. 68 ULAŞTIRMA MARDİN
HAVAYOLU HALKIN YOLU OLDU Mardin Havalimanı nda 363 2003 UÇAK TRAFİĞİ 3.593 19.538 471.064 2014 2003 2014 YOLCU TRAFİĞİ 2003 yılında iniş-kalkış yapan 363 uçak ile 19.538 yolcu taşınırken 2014 yılında iniş-kalkış yapan 3.593 uçak ile 471.064 yolcu taşınmıştır. MARDİN İ BÖLGENİN LOJİSTİK MERKEZİ YAPIYORUZ Mardin ve çevresinde bulunan fabrika ve sanayi bölgelerine hitap edebilecek özellikte, aynı zamanda başta Suriye ve Irak a olmak üzere ithalat ve ihracat taşımaları için Mardin (GAP) Lojistik Merkezi kurulması çalışmalarına başlanmıştır.lojistik merkezden başta konteyner olmak üzere, seramik, izolasyon malzemesi, demir çelik ürünleri, askeri, inşaat malzemesi vb. taşıması yapılacaktır. Söz konusu lojistik merkez ile Türkiye lojistik sektörüne 1,5 milyon ton taşıma kapasitesi sağlanacak, ülkemize 404 bin m 2 lojistik alan kazandırılacaktır. HER ADIMDA VATANDAŞIMIZIN YANINDA OLDUK YOL GÖSTERDİK Görme engelli vatandaşlarımızın yaşam kalitesini artırmak ve toplumsal yaşama daha fazla katılımlarını sağlamak için Gören Göz Sosyal Sorumluluk Projesi ni başlattık. Yer ve yön bildirmek suretiyle hayatı kolaylaştıran bu cihazlardan bugüne kadar toplam 10.000 tanesini ihtiyaç sahibine dağıttık. Mardin de 520 görme engelli vatandaşımıza Gören Göz Cihazı verdik. 70 ULAŞTIRMA MARDİN MARDİN ULAŞTIRMA 71
MOBİL TEKNOLOJİLERDE TÜRKİYE YE ÇAĞ ATLATTIK ULAŞTIRMA, HABERCİLİK VE DENİZCİLİK BAKANLIĞI OLARAK Mardin de, 473 okula Bilgi Teknoloji Sınıfı kurduk. İnternet altyapısı olmayan 116 okula altyapı kurduk. Elektronik haberleşme altyapısı olmayan 158 yerleşim yerine telefon, internet ve cep telefonu altyapısı kurduk. Mobil teknolojilerde Türkiye ye çağ atlattık. İnşa ettiğimiz geniş bant internet alt yapısı sayesinde Mardin de 2004 yılında 1.275 olan ADSL abone sayısı 2014 te 21.744 e ulaştı. Daha hızlı ve ekonomik internet bağlantısı için Mardin de 2002 yılında 696 kilometre olan fiber optik kablo uzunluğunu 2014 te 1.823 kilometreye uzattık. MOBİL İLETİŞİM 1.275 21.744 696 1.823 54 647 2004 2014 2002 2014 2002 2014 ADSL Abone Sayısı Fiber Optik Kablo Uzunluğu (km) Baz İstasyonu Sayısı 72 ULAŞTIRMA MARDİN MARDİN ULAŞTIRMA 73
PTT ÇAĞI YAKALADI PTT DE HİZMET ÇEŞİTLİLİĞİ ARTTI PTT HİZMETLERİYLE İHTİYAÇ SAHİPLERİNE DESTEK OLUYORUZ Şartlı Eğitim Yardımı (ŞEY) kapsamında yapılan ödemeler ile Eşi Vefat Eden Kadınlara Yönelik Düzenli Nakdi Sosyal Yardım Ödemeleri PTT tarafından yapılmaktadır. Şubelerimize gelemeyecek durumda olan engelli ve yaşlı vatandaşlarımızın ayağına PTT gitmektedir. Ödemelerini konutlarında teslim etmektedir. PTT lerde yapılan işlem çeşitliliği artırılarak 326 kurum ve kuruluş ile 454 ayrı iş ve işlem yapılabilir hale getirilmiştir. Toplam 216 çalışanı ile Ptt Mardinlilerin hizmetindedir. 14 Pttmatik ile 7 gün 24 saat kesintisiz hizmet sunulmaktadır. Hiçbir bankanın olmadığı 3 yerleşim yerinde sadece Pttbank ile halka hizmet verilmektedir. Yeni konsepti ile 15 Pttbank Mardinlilerin hizmetindedir. 74 ULAŞTIRMA MARDİN MARDİN ULAŞTIRMA 75
ÇOCUK HİZMETLERİ ENGELLİ HİZMETLERİ ALO 183-ALO 144 HİZMET BİRİMLERİ SOSYAL YARDIM ŞEHİT YAKINLARI VE GAZİLER HEP BİRLİKTE YENİ TÜRKİYE HEP BİRLİKTE MARDİN
MARDİN E SON 13 YILDA AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR KAPSAMINDA 1,5 MİLYAR TL ÖDEME YAPTIK Etkin, verimli ve daha hızlı hizmet sunmak amacıyla sosyal yardım ve hizmet alanındaki bütün kurum ve kuruluşlarımızı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı bünyesinde tek çatı altında birleştirdik. Bakanlık çatısı altında; kadınları, çocukları, yoksulları, şehit yakınlarını, gazileri, yaşlıları ve engellileri kapsayan çalışmaları birbiriyle ilişkili ve bütüncül bir bakış ile gerçekleştiriyoruz. İHTİYACI OLANIN YANINDAYIZ Vatandaşlarımızın daha kaliteli bir hayat sürdürebilmesi için yeni ve kapsayıcı sosyal yardım ve sosyal destek programlarını hayata geçirdik. Engelli ve yaşlılara, eşi vefat etmiş kadınlara, muhtaç asker ailelerine yönelik düzenli sosyal yardım programlarını uygulamaya koyduk. Eşi vefat eden ve hiçbir sosyal güvencesi olmayan 6.974 kadına, iki ayda bir olmak üzere, 500 TL maaş bağladık. Askerlerimizin gözü arkada kalmasın diye muhtaç durumda bulunan 4.178 asker ailesine (evli ise eşi, bekar ise annesi) askerlik süresince 250 TL maaş bağladık. Çocuklarımızın düzenli sağlık kontrollerinin yapılması ve okula gitmesinin önündeki bütün engelleri kaldırdık. Ailelerin yükünü hafifletiyoruz. Anne adaylarının gebelik boyunca, yeni doğan bebeklerinin okul çağına kadar sağlık kontrollerini yaptırmaları, okula başladıktan sonra da eğitime devam etmelerini teşvik etmek için şartlı eğitim ve sağlık yardımını başlattık. 2003 yılından bu yana annelerinin hesabına; Sağlık kontrollerinde çocuk başına 35 TL, İlköğretim erkek öğrenci başına 35 TL, İlköğretim kız öğrenci başına 40 TL, Ortaöğretim erkek öğrenci başına 50 TL, Ortaöğretim kız öğrenci başına 60 TL yatırıyoruz. 2003 yılında başlattığımız ve Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu ndan karşılanan Şartlı Eğitim ve Sağlık Yardımları kapsamında 2003-2015 yılları arasında Eğitim için 96.042 öğrenciye, Sağlık için 44.266 çocuğa ve 4.292 anne adayına olmak üzere 242.777.966 TL annelerin hesabına yatırılmıştır. 2012 yılında bütün vatandaşlarımızı sağlık güvencesine kavuşturan Genel Sağlık Sigortası uygulamasını başlattık. Yoksul vatandaşlarımız için bu kapsamda Mardin de 284.540 kişiye 186,3 Milyon TL prim ödedik. 78 AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR MARDİN MARDİN AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR 79
SOSYAL YARDIMLARDA DEV ARTIŞ YAPTIK Gıda, eğitim, sağlık, şartlı nakit transferi ile proje desteklerini içine alan sosyal yardımlar kapsamında Mardin de 2003 yılında 4 Milyon TL kaynak ihtiyaç sahiplerine ulaştırılırken; 2014 yılında ihtiyaç sahiplerine ulaştırılan kaynak miktarını 348,6 Milyon TL ye çıkardık. 4 MiLYON TL 2003 348,6 MiLYON TL 2014 MARDİN E YAPILAN YILLIK SOSYAL YARDIM MİKTARI 2007 yılında yaptığımız değişiklikle 2022 sayılı kanun kapsamında 25.946 kişiye, yaşlılık aylığı kapsamında 13.016 kişiye, engelli yardımları kapsamında 10.690 kişiye ve 2.537 engelli yakınına toplam 144,2 Milyon TL nakdi yardım yaptık. İhtiyaç sahiplerinin eksiklerini gidermek için 2003-2015 döneminde Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları eliyle vatandaşlarımıza 1,1 Milyar TL tutarında ayni ve nakdi yardım yaptık. ENGELLERİ BİRLİKTE AŞTIK 13 yıllık iktidarımız döneminde engelli vatandaşlarımızın haklarını güvence altına alacak anayasa değişiklikleri yaptık. Kamuda iş imkanı sağlamak, sınav merkezlerini engellilerin kullanabileceği hale getirmek, sosyal bakım ve rehabilitasyon merkezleri kurmak gibi köklü değişikliklere imza attık. Hem ülkeye ekonomik katkısı, hem de engellilerin toplumsal hayata tam ve etkin katılımının sağlanması amacıyla engellilerin istihdamını son 13 yılda görülmemiş derecede artırdık. 80 AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR MARDİN MARDİN AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR 81
DÜNYADA BİR İLK: ENGELLİ MEMUR SEÇME SINAVI 2012 yılında engelli vatandaşlarımızın tüm hassasiyetlerini göz önünde bulundurarak Engelli Memur Seçme Sınavı nı hayata geçirdik. Sınav, gerek yöntemi, gerek felsefesi, gerekse sonuçları itibarıyla dünyada bir ilk olma özelliğini taşıyor. Sınav, soruların hazırlanmasından, sürenin belirlenmesine, sınav salonlarının dizaynına kadar adayların engel gruplarına özel tedbirler alınarak gerçekleştiriliyor. Tekerlekli sandalye kullanan binlerce vatandaşımız sınav merkezlerine özel araçlarla ulaştırılıyor ve rahat koşullarda sınava girebilmeleri için azami hassasiyet gösteriliyor. KAMUDA ENGELLİ İSTİHDAMI YAKLAŞIK 6 KAT ARTTI Tüm Türkiye de 2002 yılı itibariyle engelli kontenjanında memur olarak çalışan engelli sayısı 5.777 iken bu rakam 2014 yılı sonu itibariyle 36.165 e ulaştı. Yapılan yasal düzenlemelerle Türkiye çapında çalışan engelli işçi sayısı 95.128 e ulaştı. Mardin de 2014 yılı itibariyle 331 engelli memur ve 245 engelli işçi istihdam ediliyor. 0 404 7.828 2002 2007 2014 2007 yılında engellilere Evde Bakım ve Rehabilitasyon hizmetini başlatarak engelli vatandaşlarımızın hayat kalitesini yükseltme yolunda önemli bir adım attık. ENGELLİ EVDE BAKIM HİZMETLERİNDEN YARARLANAN KİŞİ SAYISI 2007-2015 yılları arasında Mardin de engelli evde bakım ve rehabilitasyon hizmetleri için toplam 399,4 Milyon TL ödenek ayırdık. 2014 157 MiLYON TL 2007 587 BiN TL 2002 0 TL ENGELLİ EVDE BAKIM HİZMETLERİ İÇIN KULLANILAN YILLIK ÖDENEK 82 AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR MARDİN MARDİN AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR 83
AİLE SICAKLIĞI BÜTÜN ÇOCUKLARIMIZIN HAKKI Yetiştirme yurtlarından ziyade aile yanında bakım modelini tercih ettik. Evden uzaklaşan çocukların ailelerinin yanına dönüşünü sağladık. Ailesiyle yaşayıp himayeye muhtaç durumda bulunan çocukların bakımını sağladık. Çocukların güvenli, şefkatli ve sevgi dolu bir ortamda aile sıcaklığında daha sağlıklı gelişebilmeleri için koruyucu aile hizmetini yaygınlaştırdık. Aile yanında bakımın mümkün olmadığı durumlarda ise yuva ve yurtlarda gerçekleştirilen hizmet dönüşümü ile toplu bakım yerine, her çocuğa özel bakım ve koruma hizmeti verilen çocuk evleri yaygınlaştırılmıştır. Mardin de 2002 yılında hiç çocuk evi yokken 2014 yılında 6 çocuk evinde 35 çocuğa, 1 sevgi evinde 34 çocuğa sıcak bir ev ortamında hizmet veriliyor. 2005 yılından bugüne kadar koruma kararlı 123 çocuk ailesinin yanına döndürülmüş, ayrıca sosyal ve ekonomik desteklerle 529 çocuk korunma kararı alınmaksızın ailelelerinin yanında bakılmaktadır. ŞEHİT YAKINLARI VE GAZİLERE VEFA BORCUNU ÖDEYEN BİR TÜRKİYE Şehit yakınlarına tanınan istihdam hakkını birden ikiye çıkardık. Bu hakkı kullanabilecekler içerisine şehidimizin eşi, çocuğu ve kardeşinin yanı sıra şehidin anne ve babasını da ekledik. Terör olayları sebebi ve etkisiyle sakatlanan ve hayatını kaybeden kamu görevlilerini Terörle Mücadele Kanunu kapsamına alarak mağduriyetlerini giderdik. Şehit olan erbaş ve erlerin anne ve babalarında aranan malullük ve muhtaçlık şartını kaldırdık. Vazife Malullerinin aylıklarında derece/kademe ilerlemesi yaparak aylıklarını artırdık. Vazife ve Harp Malullüğü kapsamındaki TSK mensubu ve güvenlik görevlilerinden hayatını kaybedenlerin yakınlarına iki, malul olanlara bir istihdam hakkı sağladık. Mardin de şehit yakını, gazi, gazi yakını, vazife malulü, vazife malulü yakını ve sivil terör mağduru hak sahibi vatandaşlarımızdan 198 kişi kamuda işe yerleştirilmiş ve 408 kişiye ücretsiz seyahat kartı verilmiştir. Mardin de çocuk hizmetleri için yapılan yıllık harcama 7,2 MİLYON TL yi aşıyor. 2006 yılından 2015 e kadar Mardin de çocuk hizmetleri için yapılan toplam harcama; 45,1 MİLYON TL yi aşıyor. 84 AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR MARDİN
KADINA KARŞI ŞİDDETLE ETKİN MÜCADELE Ülkemizde kadın erkek fırsat eşitliğinin sağlanması, yaşamın tüm alanlarında kadınların konumlarının güçlendirilmesi ve kadınlara karşı her türlü ayrımcılığın önlenmesi için politikalar üretmek, stratejiler geliştirmek, tüm paydaşlarla işbirliği yapmak ve koordinasyonu sağlamak üzere özel önlemler aldık. 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanunun, Kadına Yönelik Şiddetle ve Aile İçi Şiddetle Mücadele ve Önleme konusunda Avrupa Konseyi Sözleşmesi (İstanbul Sözleşmesi) hükümleri çerçevesinde yürürlüğe girmesi, kadına yönelik şiddetle mücadeleyi bir üst seviyeye taşıdığımızın en önemli göstergesidir. Ülkemizde kadına yönelik her tür şiddetin ortadan kaldırılması için gerekli tedbirlerin tüm tarafların işbirliği ile uygulamaya konulmasını sağlayacak ve kadına yönelik şiddet konusunda topyekun bir seferberlik başlatılmasında öncü rol oynayacak 3. Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Ulusal Eylem Planı nın; Yasal düzenlemeler, Farkındalık oluşturma ve zihniyet dönüşümünün sağlanması, Koruyucu hizmet sunumu ve şiddet mağdurlarının güçlendirilmesi, Sağlık hizmetlerinin sunumu, Kurum kuruluşlar arası işbirliği ve Şiddet uygulayana yönelik hizmetler olmak üzere altı ana başlığı bulunmaktadır. Bu kapsamda 2012 yılında hizmete açılan Mardin deki Kadın Konukevi nde konaklayan kadınlar için yıllık 236 Bin TL harcama yapıldı. Alo 183 ve Alo 144 hatları hizmete girdiğinden bu yana, Mardin de 117 Bin in üzerinde çağrıya cevap verdi. DAR GELİRLİ VATANDAŞLARIMIZI KONUT SAHİBİ YAPIYORUZ Finansmanı Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca karşılanan, yapımını TOKİ nin üstlendiği Sosyal Konut Projesi hedeflenenin ötesinde bir hızla ilerlemektedir. 2023 hedefi 100.000 konut iken Aralık 2013 itibariyle konutların yaklaşık beşte biri hak sahiplerine teslim edilmiştir. 2015 yılında bitirilecek 4.000 konutla birlikte hak sahiplerine teslim edilecek konut sayısı 34.000 e ulaşacak. Mardin de bu kapsamda 180 konut için 7,6 Milyon TL harcadık. TESİS YATIRIMLARI DEVAM EDİYOR 2003-2015 yılları arasında Mardin de aile ve sosyal politikalar alanında hizmet veren tesislerin yapım ve onarımına 13,2 Milyon TL harcama yaptık. 86 AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR MARDİN MARDİN AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR 87
ORMAN SU İŞLERİ HEP BİRLİKTE YENİ TÜRKİYE HEP BİRLİKTE MARDİN
MARDİN E SON 13 YILDA 5,7 MİLYAR TL ORMAN VE SU İŞLERİ YATIRIMI YAPTIK Ülkemizin orman varlığını koruyarak geliştirmek, orman köylülerini desteklemek, milli parklar ve diğer korunan alanların etkin yönetimini sağlayarak, halkımızın istifadesine sunmak, su kaynaklarını verimli kullanarak içme suyu, sulama ve diğer ihtiyaçlara cevap vermek, enerjiye dönüştürmek ve hava tahminlerini daha isabetli yapabilmek için son 13 yılda Mardin e yapılan yatırımları artırdık. GAP LA MARDİN KALKINIYOR Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) Türkiye nin en büyük kalkınma projesidir. Mardin GAP kapsamındaki 9 şanslı ilden biridir.proje; 22 baraj, 19 hidroelektrik santrali, 9 adet içme suyu projesi ve 10,58 milyon dekar sulama alanından oluşmaktadır. GAP LA BÖLGE GIDA ÜRETİM ÜSSÜ OLACAK Dünya nın sayılı projelerinden olan GAP ile bölgenin münbit toprakları suyla buluşacak, sulu tarım vasıtasıyla Mardinli çiftçiler ve ülkemiz kazanacak. GAP kapsamında 2002 yılında 198.854 hektar arazi sulanmışken, biz 27 Mayıs 2008 tarihinde GAP Eylem Planını açıklayana kadar 272.697 hektar araziyi suladık. Eylem Planı ile birlikte ödenekleri 7 kat arttırdık ve Eylem Planından 2014 yılı sonuna kadar toplam 442.842 hektar araziyi sulamaya açtık. GAP ta özellikle ana kanallar tamamlanmak üzere olup, sulama şebekeleri ise hızla bitirilecek. GAP ta özellikle ana kanallar tamamlanmak üzere olup, sulama şebekeleri ise hızla bitirilecektir. İkinci büyük GAP eylem planı 2014-2018 yılları arasını kapsayacak şekilde ilan edilmiştir. GAP Eylem Planı tamamlandığında ülkemiz gıda üreten ve dünyaya ihraç eden üretim ve ihracak merkezi olacaktır. MARDİN ORMAN VE SU 91
GAP I 2019 DA TAMAMLIYORUZ GAP ta özellikle sulamalarda işlerin en zor kısımları olan baraj ve göletler ile atardamarlar niteliğindeki dev ana kanalları tamamlıyoruz. Şimdi nispeten daha kısa süre olacak olan kılcal damarları yani sulama şebeke inşaatlarını daha hızlı ve kısa sürede tamamlayacağız. Toplam 10 milyon 580 bin dekar sulama alanına sahip GAP ı 2019 yılında tamamlayacağız. GÜNEYDOĞU ANADOLU NUN HAYALİ MEDENİYETİN DİĞER ADI; GAP GAP la birlikte tarihi Güneydoğu Anadolu da yaşayan vatandaşlarımıza içme ve kullanma suyu götürdük. Bölgede yaşayan vatandaşlarımıza yılda 519 milyon m 3 içme ve kullanma suyu sağlayarak 2050 yılına kadar olan içmesuyu ihtiyaçlarını teminat altına aldık. Adıyaman, Gaziantep, Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Kilis, Siirt, Şırnak, Diyarbakır vemardin şehirlerimizin su mes elesi kökünden çözdük. GÜNEYDOĞU ANADOLU PROJESİ (GAP) İLE MİLLİ EKONOMİYE DEV KATKI Sulama, içme suyu ve enerji maksatlı projelerden oluşan GAP tamamlandığında milli ekonomiye yılda 6,6 milyar dolar katkı sağlayacaktır. Sulama faydası 2,2 Milyar $, Enerji faydası 4 Milyar $, İçme suyu faydası 400 Milyon $ Proje ile 1.270.000 kişiye doğrudan istihdam sağlanacaktır.mardin de bu istihdamdan faydalanacaktır. 92 ORMAN VE SU MARDİN MARDİN ORMAN VE SU 93
MARDİN İN 2040 YILINA KADAR İÇME SUYU HAZIR Mardin Kızıltepe İçme suyu Tesisleri ile Mardin il merkezi, Kızıltepe ve Nusaybin ilçeleri, Ortaköy, Şenyurt ve Gökçebağ beldeleri ile civar köylerin 2040 yılına kadar olan içme ve kullanma suyu ihtiyacını karşıladık. 2010 yılında tamamlayarak hizmetinize sunduğumuz tesisi ile Beyazsu kaynağından yıllık 63 milyon m 3 su temini sağladık. DARGEÇİT İN İÇMESUYU PROBLEMİNİ ÇÖZECEĞİZ İnşaatına devam ettiğimiz isale hattı ile Dargeçit ilçesi, Sümer ve Klavuz beldelerinin 2045 yılına kadar olan içme ve kullanma suyu ihtiyacını karşılayacağız. %83 ünü tamamladığımız tesis ile Germiyo kaynağından yıllık 3,46 milyon m3 su temin edeceğiz. Mardin-Ömerli İçmesuyu Problemini Çözeceğiz Ömerli ilçesinin 2045 yılı ihtiyacı olan yıllık 950.000 milyon m3 içme kullanma suyu Beyaz Su kaynağından temin edilecektir. 30.05.2014 tarihinde başladığımız işi bu yıl içerisinde tamamlamayı hedefliyoruz. Mardin-Yeşilli ve Kabala İçmesuyu Problemini Çözeceğiz Yeşilli ilçesi ve Kabala Beldesinin 2045 yılı ihtiyacı olan yılda 3,46 milyon m3 içme kullanma suyunun Beyaz Su Kaynağından temin edeceğiz. 15.04.2013 tarihinde başladığımız işi bu yıl içerisinde tamamlamayı hedefliyoruz. BİR DÜNYA REKORU GELİYOR ILISUBARAJI VE HES MİLLİ EKONOMİYE YILDA 825 MİLYON TL KATKI SAĞLANACAK Türkiye nin en büyük Önyüzü Beton Kaplı Baraj tipinde dolgu hacmi ve gövde uzunluğu bakımından dünyada birinci, Gövde hacmi bakımdan ülkemizde Atatürk Barajı ndan sonra ikinci, Üreteceği enerji bakımından ülkemizde Atatürk, Karakaya, Keban Barajı ve HES ten sonra dördüncü, Ülkemizin en önemli su kaynağı olan Dicle Nehri üzerinde yapılmış olan en büyük baraj ve HES olma gibi önemli özelliklere sahiptir. Sadece Elektrik Enerjisi Üretiminden Ekonomiye yılda 1 milyar TL katkı sağlayacaktır. Barajın toplam keşif bedeli 1.025.500.000 Avro dan fazladır. Barajda %80 fiziki gerçekleşme sağlanmıştır. 94 ORMAN VE SU MARDİN MARDİN ORMAN VE SU 95
ŞANLIURFA DAN MARDİN E NEHİR AKITIYORUZ Mardin Ceylanpınar Ana Kanalı gerek uzunluk gerekse kapasite itibariyle adeta bir nehir konumundadır. 221 km uzunluğundaki bu devasa kanaldan saniyede 200 m 3 su geçecektir. Bu da ülkemizin en uzun nehri olan Kızılırmak Nehri nin en dolu aktığı Mart ayı debisine eşittir. Ana kanallarını tamamladığımız proje ile toplam 2.890.950 dekar zirai araziyi suyla buluşturacağız. TAŞKINLAR MARDİN İN KADERİ OLMAYACAK Son 13 yılda inşa ettiğimiz 19 adet taşkın koruma tesisi ile; 17 adet yerleşim yeri ile, 90 dekar araziyi taşkın zararlarından koruduk. Ayrıca devam eden 7 adet taşkın koruma tesisi ile de Nusaybin, Yeşilli, Kızıltepe, ilçeleri ile Kabala Beldesi ve Derik-Düztaş köyünü de taşkın zararlarından koruyacağız MARDİN BEYAZ SU PROJESİ Binlerce yıllık tarihin canlı şahidi olan şehrimizde suya olan hasret nihayet bitiyor. Yeşilli Kabala içme suyu yapım ihalesi yapılmış olup şözleşme aşamasındadır. Ömerli içme suyu yapım ihalesi yalmış olup değerlendirme aşamasındadır. Midyat ve civarındaki Gelinkaya, Acırlı ve Yolbaşı beldeleri için projeler bitirilmiştir. Zergan Deresi Islah ediliyor. ZERGAN DERESİ ISLAH ÇALIŞMALARI Gündük -1 Deresinde; Çift taraflı 1.750 m kargir taş duvar inşaatı, çift taraflı 1.750 mt. demir korkuluk, 1.750 mt. dere tabanı betonu, 11 adet menfez. Gündük -2 Deresinde; Çift taraflı 2.000 m kargir taş duvar inşaatı, çift taraflı 2.000 mt. demir korkuluk, 2.000 m dere tabanı betonu 8 adet menfez. Gümüş Deresinde; sedde imalatı, çift taraflı 9.450 m istifli ve istifsiz taş tahkimatı, çift taraflı 9.450 m Midyat taşı kaplamalı demir korkuluk, 9.450 m dere tabanına pere imalatı, 10 adet menfez, 30 adet seki. 96 ORMAN VE SU MARDİN MARDİN ORMAN VE SU 97
MARDİN ULUSLARARASI TOPLANTILARA EV SAHİPLİĞİ YAPIYOR Ekim 2013 te Birinci Dünya Sulama Forumu nu Mardin de gerçekleştirip şehrimizi dünyaya tanıttık. MARDİN E 13,2 MİLYON FİDAN Mardin ilinin ormanlık alanı 1.269.080 dekar olup, yüzölçümünün %14 ü ormanlık alandır.2003-2015 yılları arasında ise 296.230 dekar alanda yaklaşık 13,2 milyon adet fidanı toprakla buluşturduk. YABAN HAYATINI KORUYORUZ GELİŞTİRİYORUZ ORMAN KÖYLÜMÜZE TAM DESTEK 2003-2015 döneminde orman köylerinde yaşayan 2.160 aileye yaklaşık 5,8 Milyon TL kredi verdik. ORMANLARI HALKIN KULLANIMINA AÇTIK Mardin de 1 adet Şehir Ormanı nı halkımızın kullanıma açtık. İktidarımız döneminde 1.300 adet kınalı kekliği ve 12.000 kg yemi tabiata bıraktık. Ayrıca 195 adet yaban hayvanını tedavi edip tabiata bıraktık. OKULLAR HAYAT OLSUN PROJESİYLE ÇOCUKLARIMIZA AĞAÇ SEVGİSİNİ AŞILADIK 60 adet okul bahçesine 10 bin adet fidan diktik. Okullarda öğrencilere 24.650 adet fidan dağıttık. HAVA DURUMU ARTIK ANLIK ÖĞRENİLİYOR Son 13 yılda 12 adet Otomatik Meteoroloji Gözlem İstasyonu kurduk. Mardin Havaalanına uçuş faaliyetlerine destek için kullanılan Elektronik Rüzgâr Ölçüm Sistemi kurulmuştur. 98 ORMAN VE SU MARDİN MARDİN ORMAN VE SU 99
ÇEVRE ŞEHİRCİLİK HEP BİRLİKTE YENİ TÜRKİYE HEP BİRLİKTE MARDİN
MARDİN E SON 13 YILDA 177,3 MİLYON TL ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK YATIRIMI YAPTIK Halkımızın hayat kalitesini sağlıklı ve planlı bir biçimde yükseltmeyi ve çevresel şartlar konusunda refahı en üst seviyeye taşımayı hedefledik. Ülkemizi geliştirmek ve güzelleştirmek için yoğun şekilde çalışarak 13 yılda önemli düzenlemelere imza attık. Altyapı ve üstyapıda devrim niteliğindeki projeleri hayata geçirdik. Kaynaklarımızı verimli kullanarak temiz şehirler, yaşanabilir alanlar inşa ettik. ÇEVREYİ ÖNEMSİYORUZ ATIKLARI DEĞERLENDİRİYORUZ Atıkların çevreye zarar vermesini önlemek için yenilikçi yollar geliştirdik. Mardin de daha önce örneği olmayan; 1 adet Ambalaj Atığı Geri Kazanım 2 adet Ambalaj Atığı Toplama ve Ayırma 1 adet Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya ışleme 1 adet Atık Yağ Geri Kazanım 1 adet Atık Yakma ve Beraber Yakma 1 adet Hurda Metal /ÖTA ışleme 1 adet Ömrünü Tamamlamış Araç Geçici Depolama 1 adet Ömrünü Tamamlamış Araç ışleme 1 adet Tehlikeli Atık Geri Kazanım 1 adet Tehlikesiz Atık Geri Kazanım izin ve lisanslı tesisi şehire kazandırdık. Ayrıca Mardin İlinde 1 adet katı atık düzenli depolama tesisi ile toplam 16 belediyede düzenli depolama hizmeti verilmektedir. 102 ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK MARDİN MARDİN ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK 103