KULLANMA KILAVUZU YHYB1500 YHYB20000 / KATI YAKITLI BUHAR KAZANLARI

Transkript

1 KULLANMA KILAVUZU YHYB1500 YHYB20000 / KATI YAKITLI BUHAR KAZANLARI

2 İÇERİK: 2-4 GENEL TASARIM ve İMALAT ÖZELLİKLERİ 5 ÜRÜN KODLAMA 6-15 SİSTEM AKSESUARLARI ve YARDIMCI EKİPMAN 16 NAKLİYE TALİMATLARI KAZAN VE YARDIMCI EKİPMAN KURULUMU DEVREYE ALMA, ÇALIŞTIRMA VE BAKIM, ONARIM TALİMATLARI Kazanı Devreye Alma ve Çalıştırma 23 Kazanı Kapatma ve Boşaltma 23 Acil Durumlarda Kapatma İşlemleri 24 Önlemler 25 Temizlik ve Bakım Çalışmayan Kazanın Korunması Besi Suyu ve Kazan Suyu Kalitesi Aylık Periyodik Bakım İşlemleri Ekler 30 Ek 1 Örnek Günlük Kazan Kontrol Çizelgesi Ek 2 Besi Suyu için Gerekli Kimyasal Özellikler 34 Ek 3 Standart Kapasite ve Ölçü Tablosu 1

3 Değerli Müşterimiz; Satın almış olduğunuz Akkaya buhar kazanı EN ve TÜRK normlarına göre imal edilmiştir. Kazanların, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenmiş olan, kullanım ömrü 10 yıldır. Bu kullanma kılavuzu Akkaya YHYB model katı yakıtlı buhar kazanları için hazırlanmıştır. Bu kullanma kılavuzunda kazanınızın güvenli çalışması için gerekli teknik bilgileri ve güvenlik bilgilerini bulabilirsiniz. Kazan sahibi güvenli ve verimli bir çalışmanın sağlanabilmesi için, yasal olarak, lisanslı/sertifikalı bir kazan operatörü istihdam etmekle yükümlüdür. Bu kullanma kılavuzunda belirtilen şartların dışında gerçekleşen kullanımlar sonucunda oluşacak kaza ve arızalar müşterinin sorumluluğundadır. 2

4 GENEL TASARIM ve İMALAT ÖZELLİKLERİ GENEL İMALAT ÖZELLİKLERİ YHYB kazan gövdesi: Çalışma basıncına uygun kalınlıkta sac ve borudan imal edilmiş, iki geçişli, alev duman borulu, silindirik bir buhar kazanı ve su borulu bir ön ocaktan oluşmaktadır. Sac: EN gerekleri doğrultusunda, P265GH P295GH - P355GH - S235J S355J kalite karbon çelik Borular: ERW (kaynaklı) borular - EN10217 Çelik Çekme Borular - EN10216 veya St35.8 & Gost10 Kaynak: EN15614, EN9606 ya göre sertifikalı kaynakçılar tarafından gerçekleştirilmiştir. Yapılan kaynaklar EN a gore test ve kontrol edilmektedir. İzolasyon: 100 mm kalınlık ve 80 kg/m3 yoğunlukta taşyünü üzeri (müşteri isteğine gore) PVC ve koruyucu film kaplı galvaniz sac, aluminyum ya dapaslanmaz çelik kaplama (Tüm alt modellerin genel tasarımını gösteren çizim ve ölçü tabloları için bkz Ek4, sf. 35. Akkaya A.Ş nin her türlü değişiklik yapma hakkı saklıdır. ) TASARIM ÖZELLİKLERİ YHYB model kazanların tasarımı ve imalatı, su borulu yanma haznesinin, 2 geçişli alev-duman borulu buhar kazanına eklenmesi suretiyle oluşan hibrit sistemle, yeterli ısı transfer yüzeyi, yeterli buhar haznesi ve katı yakıt için gerekli ızgara yüzeyinin elde edilmesi prensibine göre gerçekleştirilmektedir Su borulu yanma haznesi katı yakıtların hacimsel yüklerine göre hesaplanmakta ve imal edilmektedir. Maksimum yanma verimi elde edilmesi amacıyla yeterli külhan hacmi ve ızgara yüzeyi temin edilmektedir. Alev-duman borulu kısım buharlaşma ısı transfer alanı olarak görev yapmaktadır. Bu geniş su hacimli bölüm kazanın maksimum yüklere cevap verebilmesini sağlamaktadır. Geniş buhar haznesi hacmi ile kuru buhar elde edilmesi mümkün olmaktadır. Alev geri dönüş haznesinin yanları su soğutmalıdır. Bu sayede daha uzun çalışma ömrü, daha az refrakter bakımı ve yüksek verim elde edilmektedir. Tüm buhar tüketildikten sonra, kazanın yeniden devreye giriş aralıkları uzatıldığı için, yakıt tüketimi de optimize edilmiştir. Kazanın alev-duman borulu tasarımı sayesinde, baca gazı hızı artırılmış ve boru yüzeylerinin daha uzun süre temiz kalması temin edilmiştir. Ön ocak ilavesiyle, ısı transfer yüzeyi artırılmakta ve belirtilen buhar kapasitesi, beliritilen yüzey alanıyla uyumlu hale gelmektedir. 1 m 2 ısı transfer yüzeyinden kg/h buhar elde edilmektedir. (Buhar üretim kapasitesi kullanılan katı yakıtın kalorifik değerine bağlı olarak değişmektedir.) 3

5 GENEL TASARIM VE İMALAT ÖZELLİKLERİ YHYB model kazanlarda geleneksel katı yakıtlar olan odun ve kömürün yanı sıra, prina, pelet, çeşitli bitkilerin çekirdekleri, yemiş kabukları, kurutulmuş gübre, kurutulmuş muhtelif posalar, v.s gibi geniş bir biyokütle çeşiti de yakılabilmektedir. Kazana stokerli yakıt besleme sistemi ya da su soğutmalı titreşimli ızgara kurulumu ile küçük ebatlı yakıtların kullanımı da mümkün olmaktadır. Kazanın izolasyonu termal enerji kayıplarını en aza indirecek şekilde yapılmaktadır. Kazanın dış ortam şartlarından ve yıpranmalardan korunması için, yüzeyi özel kaplamalı saçlaria izole edilmektedir. Şekil 1: YHYB Alev-Duman Borulu Buhar Kazanı Bölümü Şekil 2: YHYB Su Borulu Ön Ocak Bölümü 4

6 ÜRÜN KODLAMA YHYBAAAAA B Maksimum Çalışm Basıncı Maksimum Buhar Üretim Kapasitesi (kg/h) Şekil 3: Örnek Kazan Etiketi 5

7 SİSTEM AKSESUARLARI VE YARDIMCI EKİPMAN Bu kullanma kılavuzunda verilen konfigürasyon ve ekipman tanımları standart bir YHYB paket sistemi içindir. Aksesuarların özellik ve adetleri müşteri özel taleplerine bağlı olarak değişebilir. Güvenlik ekipmanı için, uygulanabildiği bölümlerde EN12953 referans olarak alınmıştır. -Buhar Çıkış Vanası -Manuel ve Otomatik Blöf Sistemleri -Besi Suyu Pompa Grubu -Su Seviyesi Kontrol Cihazları -Su Seviyesi Göstergesi -Basın Anahtarları ve Basınç Transmitterleri -Manometre ve Manometre Vanaları -Kazan Sıcaklık Kontrol Cihazı -Emniyet Ventilleri -Vakum Kırıcı -Otomatik Boru Temizleme Sistemi -Su soğutmalı Titreşimli Izgara Sistemi (WCVG) (opsiyonel) -Stokerli Yakıt Transfer ve Yakma Sistemi (opsiyonel) -Otomatik Kül Çekme Sistemi -Otomatik Ateşleme Sistemi -Besi Suyu Yardımcı Ekipmanı (Su Yumuşatma Sistemi, Kondens Tankı, Termik Degazör) -Baca Gazı Hattı Ekipmanı (Ekonomizer, Multisiklon, Baca ve Baca Kanalı, Emiş Fanı) -Elektrik Kontrol Panosu Şekil 4: Örnek Bir YHYB Sistemi Kurulumu 6

8 SİSTEM AKSESUARLARI VE YARDIMCI EKİPMAN Buhar Çıkış Vanası: Ana buhar çıkış vanası kazan kapasitesi ve çalışma basıncına uygun olarak seçilir. Ana buhar çıkış boru hattı, çıkış vanası ile aynı çapta olmalıdır. Eğer kazan dairesinde, birden fazla kazanın, kollektöre bağlantısı söz konusuysa, kollektör girişinde uygun çapta bir çek valf ve kapatma vanası bulunması gerekir. Manuel ve Otomatik Blöf Sistemleri: Yüzey blöf vanası, kazan suyundaki iletkenlik ve toplam çözünmemiş madde konsantrasyonunun (TDS) kontrolü için kullanılır. Yüzey blöf ekipmanı, manuel bir DN20 / DN25 glob vana ya da otomatik bir TDS kontrol sistemi olarak seçilebilir. Dip blöf vanaları, kazan içerisinde biriken, çamur, tortu ve pisliklerin kazandan uzaklaştırılabilmesi için, belli aralıklarla dipten boşaltma yapılması amacıyla kullanılmaktadır. Bu vanalar manuel bir DN 40 küresel vana olabileceği gibi otomatik bir dip blöf sistemi olarak da seçilebilir. Çoğunlukla kazanlarda her 8 saatte bir 3 saniyelik blöf yapılması önerilir. Blöf aralığı ve süresine kazan çalışma şartlarına bağlı olarak karar verilmelidir. Besi Suyu Pompa Grubu: Her YHYB modeli için, besi suyu pompası debi ve basma yüksekliği, kazanın çalışma basıncı ve buhar kapasitesine göre belirlenmelidir. Basma yüksekliği kazan çalışma basıncından en az %10 fazla değerde seçilmelidir. Besi suyu pompa grubu, biri, arıza durumlarında devreye girerek kazan suyunun kesintisiz beslenebilmesini temin etmek amacıyla, yedek olacak şekilde, 2 set olabilir. Pompa grubunun giriş/çıkış vanaları, filtreleri ve çek valfleri pompa emiş ve basma ağız ölçülerine uygun olarak seçilmelidir. YHYB model kazanlar için önerilen pompa tipi, paslanmaz çelik, dikey tip kademeli pompalardır. Pompa grubunun emiş ve basma boru bağlantıları, hesaplanan basınç kayıplarına uygun olarak seçilmelidir. Kazanın su beslemesinin düzenli olarak yapılabilmesi için pompa emişinde her zaman yeterli su girişi temin edilmelidir. Su Seviyesi Kontrol Cihazları: Su seviyesi kontrol cihazı, kazan içerisindeki suyun, yüksek, düşük (pompa açık), normal (pompa kapalı) ve çok düşük seviye kontrolünü sağlamaktadır. Su seviyesinin kazan operasyonunda hayati öneme sahip olması nedeniyle kesintisiz bir kontrolün sağlanabilmesi gereklidir. Bu nedenle kazanda, bir tanesi yedek olmak suretiyle, mutlaka 2 adet seviye kontrol cihazı olmalıdır. Bazı uygulamalarda seviye kontrol cihazları biri mekanik biri elektronik tip olmak üzere farklı çalışma prensibinde seçilebilir. Bu uygulama, arıza nedenine bağlı olarak, iki cihazın da aynı anda devre dışı kalmasını önlemek amacıyla önerilmektedir. Su Seviyesi Göstergesi: YHYB model kazan konfigürasyonunda en az 1 adet su seviye göstergesi bulunmaktadır. En yaygın olarak kullanılan tip, refleks camlı göstergeler olup, kazan ölçülerine bağlı olarak 310 ya da 400 mm (bağlantı flanşları arası uzunluk) uzunlukta seçilebilir. 7

9 SİSTEM AKSESUARLARI VE YARDIMCI EKİPMAN Basınç Anahtarları ve Basınç Transmitterleri: Kazan üzerinde en az 1 adet basınç anahtarı bulunmalıdır. Bununla birlikte ilave bir basınç anahtarı da on/off çalışma için kazan üzerinde bulundurulabilir. WCVG ve stokerli yakma sistemi kontrolörleri için basınç transmitteri de kullanılabilir. Basınç anahtarının set değeri, kullanılan YHYB model kazanın maksimum çalışma basıncına uygun olarak ayarlanmalıdır. Basınç anahtarları / transmitterleri ayrı bir tüp üzerine (omega üzerine) monte edilmelidir. Bu şekilde montaj ile, basınç kontrolörü yüksek sıcaklıktan ve ani basınca maruz kalmaktan korunmaktadır. Manometre ve Manometre Vanaları: Kazan basıncının izlenebilmesi için manometre kullanılmaktadır. Bir adet manometre standartlara gore yeterli olmakla birlikte, bir tanesi yedek olmak üzere iki adet bulunması tavsiye edilmektedir. Manometreler için tavsiye edilen minimum çap 100 mm dir. Manometre skalası en az kazanın maksimum çalışma basıncını gösterecek şekilde olmalıdır. Manometrenin altında boşaltma çıkışlı bir vana mutlaka bulunmalıdır. Manometreler ayrı bir tüp üzerine (omega üzerine) monte edilmelidir. Kazan maksimum çalışma basıncı manometre üzerinde kırmızı çizgi ile belirtilmiş olmalıdır. Kazan Sıcaklık Kontrol Cihazı: YHYB model kazanların üst bölümünde termokupl tip bir sıcaklık kontrol cihazı bulunmaktadır. Bir güvenlik elemanı olan bu cihaz, kazanın yüksek ve düşük ısı nedeniyle zarar görmesini önleme amaçlıdır. Düşük ısıda (5 o C nin altında) kazanın içinde ve/veya kontrol ve emniyet ekipmanında donma riski oluşmaktadır. Bu gibi durumlarda kontrolör yakma sistemini kapatmaktadır. Yüksek ısıda ise (en fazla, çalışma basıncındaki doymuş buhar sıcaklığının 10 o C üzerinde), kazan içerisinde düşük su seviyesi riski oluşmaktadır. Bu gibi durumlarda sistem yakma sistemi ve pompaları durdurmaktadır. Emniyet Ventilleri: Emniyet ventilleri, tam kalkışlı ve YHYB model kazanın çalışma basıncı ve kapasitesine uygun çapta seçilmelidir. YHYB model kazanlarda 2 adet kullanılması gerekmektedir. Emniyet ventilinin çıkışı, ventilin çap ölçüsü ile aynı yada daha büyük çapta bir boru ile, kazan dairesi dışında, güvenli bir yere kadar uzatılmalıdır. Her emniyet ventili çıkışının dışarı alınması ayrı borular ile sağlanmalıdır. Emniyet ventilinin giriş ve çıkışında kesinlikle vana bulunmamalıdır. Emniyet ventili, kazanın tam kapasite çalışması sırasında, ayarlanan maksimum çalışma basıncının %6 fazlası aşılmayacak şekilde gerekli boşaltmayı sağlamaktadır. Emniyet ventillerinin set değerleri kazan maksimum çalışma basıncının %10 fazlası olarak ayarlanmalıdır. Emniyet ventillerinin CE belgeli olması zorunludur. Drenaj hattında donma riski olan durumlarda, bunu önleyici tedbirlerin alınması gereklidir. 8

10 SİSTEM AKSESUARLARI VE YARDIMCI EKİPMAN Vakum Kırıcı: Kazan içerisindeki vakumun önlenmesi amacıyla, bir adet vakum kırıcı kullanılır. Otomatik Boru Temizleme Sistemi: YHYB model kazanlara, kazan ön kapağına yerleştirilmiş, otomatik boru temizleme sistemi eklenebilmektedir. Sistem, kazan kapağına, kazan borularının her birine simetrik olarak denk gelecek şekilde sabitlenmiş temizleme borularından ve bu borulara temizleme havasının otomatik girişini kontrol eden solenoid vanalardan oluşmaktadır. AKK-ATC sisteminde, basınçlı hava bir kollektörde toplanarak, alev-duman, çift diyaframlı solenoid vanalar kontrolünde ve kazan kapağındaki temizleme boruları vasıtasıyla dağıtılır. Hava akımı içerisinde bulunan ortam neminden kaynaklı su bir vana yardımıyla sistemden atılır. Kompresörden temin edilen basınçlı havanın kollektöre girişi bir meme ile sağlanır. (Yeterli basınç ve debide bir kompresör müşteri tarafından temin edilmelidir.) Hava basıncının ölçülmesi için sistemde bir manometre bulunur. Açık/Kapalı şeklindeki operasyonun temini için basınçlı hava bir pulse solenoid vana yardımı ile alev-duman borularından geçirilir. Sistemin otomatik olarak devreye girmesi ve kontrolü için dijital bir zaman kontrolörü (örn. AKTCO) kullanılmaktadır. Ya da doğrudan PLC kontrol sistemine dahil edilebilmektedir. Su soğutmalı Titreşimli Izgara Sistemi (WCVG) (opsiyonel): WCVG sistemi çok çeşitli türde katı yakıtın yakılmasına uygun olarak tasarlanmış en yeni teknolojilerden birisidir. Su soğutmalı ızgara sayesinde, sisteme zarar vermeden yüksek külhan sıcaklıklarına ulaşılabilmektedir. Titreşimli ızgara sistemi Akkaya A.Ş. tarafından geliştirilmiş olup yüksek verim ve güvenlik sağlamaktadır. WCVG Sistem bileşenleri ve Çalışma Prensibi: Yakıt Haznesi (Bunker): Kazan ön ocak bölümünün üst kısmında, yakıtın depolanarak, ızgara yatağına aktarıldığı, yakıt hazneleri (bunkerler) bulunmaktadır. Karbon çelikten imal edilen bunkerlerde, yakıt seviyesinin kontrolünü sağlayan sensörler de yer almaktadır. Birincil Hava Fanı ve Damper: Ön ocakta birincil hava fanı ve damper bulunmaktadır. Birincil hava ana yanma, yakıtın yapısında bulunan saf karbonun yakılması için gereklidir. Damperler birincil havanın debi kontrolünü sağlamaktadır. İkincil hava Fanı ve Damper: Ön ocakta ikincil hava fanı ve damper bulunmaktadır. İkincil hava yakıtın ısıtılması sırasında uçuşan, dağılan yakıt parçacıklarının yakılmasını sağlar. Damperler ikincil havanın debi kontrolünü sağlamaktadır. 9

11 SİSTEM AKSESUARLARI VE YARDIMCI EKİPMAN Su Girişi: Besi suyu ön ocağa bu girişten verilir. Buhar Çıkışı: Buhar ön ocaktan bu ağız vasıtasıyla çıkar. Yakıt Aktarım Sistemi: Yakıt bunkerden ızgara yüzeyine, helezonlu, pnömatik ya da hidrolik sistemler vasıtasıyla aktarılabilmektedir. Hidrolik sistem çok düşük sürtünme kuvvetine sahip, büyük ebatlı ve düzgün şekilli yakıtların aktarımına uygundur (kuru odun parçaları veya kömür gibi). Daha ufak boyutlu yakıtlar için helezonlu taşıma sistemi tercih edilmelidir. Bu sistemi oluşturan helezon yaprakları ve mil sıklıkla kontrol edilmeli (yaklaşık her 3 ayda bir) ve gerekli durumlarda parça yenilemeleri yapılmalıdır. Mil ve helezon cehennemlikle temas halinde olduğu için zaman içerisinde aşınmalar görülmesi normaldir. Pnömatik aktarım sistemi özellikle düşük yoğunluklu (ay çiçeği kabukları, talaş, vs gibi) yakıtların aktarımına uygun olup, hava fanı, enjeksiyon sistemi ve hava kilidinden oluşmaktadır. Titreşim Motorları: Izgara yüzeyine düşen yakıt parçalarının, ızgara boyunca ilerlemesini sağlamak üzere, titreşim motorları kullanılmaktadır. Titreşim Porfilleri ve Yaprak Yayları: Titreşim motorları ızgaraya titreşim profilleri ile bağlanmıştır. Titreşim profilleri ise özel üretim yaprak yaylarla şaseye sabitlenmiştir. Su borulu, Membranlı Izgara: Yakıt yatağı olan ızgara, su boruları ve membranlardan oluşmaktadır. Titreşim Boruları: Titreşim kuvveti, ızgaranın titreşimini ve böylece yakıtın ön ocak boyunca, ızgara yüzeyinde yanarak ilerlemesini sağlar. Titreşim kuvveti titteşim boruları ile sönümlenmektedir. Yakıt Seviye Sensörleri: Bunker üzerinde iki adet seviye sensörü bulunmaktadır. Sensörler yüksek ve düşük seviye tespiti için kullanılmaktadır. Yangın Söndürme Sistemi: Kazan dairesinde olası bir yangının önlenmesi amacıyla, bunkerlerde solenoid vana, su bağlantısı ve termostattan oluşan bir yangın söndürme sistemi bulunmaktadır. 10

12 SİSTEM AKSESUARLARI VE YARDIMCI EKİPMAN Şekil 5: Su Soğutmalı Titreşimli Izgara Sistemi (WCVG) Stokerli Yakıt Transfer ve Yakma Sistemi (opsiyonel): Stokerli Yakıt Transfer Sisteminde, yakıt bunkerden, yanma haznesine bir helezon vasıtasıyla aktarılmakta ve yanma haznesinin üst bölümünde yakıtın yanması gerçekleşmektedir. Stoker ebatları ve sayısı kazan kapasitesine ve modeline uygun olarak belirlenir. Minimum 5 mm ve maksimum 50 mm boyutlarında, ortalama %20 nem oranına sahip ve düşük miktarda kül ve cüruf oluşturan yakıtlar stokerli sistemlerde yakılmaya uygundur. Stoker gövdesi, yüksek sıcaklıklara dayanıklı, döküm malzemeden üretilmektedir. Daha uzun ömürlü bir sistem temin etmek üzere, helezon yapraklarında kalın ve helezon milinde tam dolu malzeme kullanılmaktadır. Uygun kapasitede bir redüktör kullanılarak problemsiz bir çalışma sağlanmaktadır. Stokerlerde bir yangın söndürme sistemi ve bir su soğutmalı alev geri dönüş önleme sistemi olmak üzere 2 kademeli bir güvenlik sistemi bulunmaktadır. İkinci sistem sayesinde, güç kesintisi durumlarında da sistem yangına karşı korunmaktadır. Ayrıca, sıcaklık sensörleri kontrolünde çalışan bir bunker boşaltma ve alev itme mekanizması da güvenlik olarak sistemde yer almaktadır. Bunkerlerde otomatik yakıt seviye kontrolü özel talep durumunda temin edilebilmektedir. Sistemde homojen ve optimum yanmayı temin etmek üzere birincil ve ikincil hava fanları yer almaktadır. 11

13 SİSTEM AKSESUARLARI VE YARDIMCI EKİPMAN Şekil 6: Stokerli Yakıt Transfer ve Yakma Sistemi: Otomatik Kül Çekme Sistemi Yakma sistemlerinde helezonlu kül çekme mekanizmaları bulunmaktadır. Yanmanın tamamlanması sonrasında oluşan kül, yakma sisteminin alt bölümünde birikmektedir. Burada biriken kül, helezonlu taşıma mekanizmasıyla, kül kapaklarından ön ocağın dışına alınmaktadır. (Kül, dışarı alındıktan sonra müşteri tarafından temin edilecek uygun bir sistemle dışarıda bulunan bir depolama alanına taşınmalıdır.) Otomatik Ateşleme Sistemi: Otomatik ateşleme sistemi bir sıcak hava tabancasından oluşmaktadır. Yakma sisteminin kapasite ve büyüklüğüne uygun olarak birden fazla sayıda bulunabilir. Ateşleme sistemi otomasyonu baca sıcaklığı kontrolü ile sağlanmaktadır. Ateşleme sistemi rezistansı, baca sıcaklığı set değerinin altına düştüğünde devreye girmektedir. Sıcak hava üfleme fanları, ateşleme sisteminin yanma esnasında zarar görmemesini teminen, çalışma boyunca, devrede kalmaktadır. Otomatik ateşleme sistemi, (pelet, talaş v.s. gibi) kolay alev alabilen, kuru ve 20 mm den küçük ebatlı yakıtların kullanıldığı sistemler için uygun ve verimli olmaktadır. Ateşleyici fanı iletken kömürleri için yaklaşık saat verimli çalışma süresi bildirilmektedir. 12

14 SİSTEM AKSESUARLARI VE YARDIMCI EKİPMAN Besi Suyu Yardımcı Ekipmanı (Su Yumuşatma Sistemi, Kondens Tankı, Termik Degazör): YHYB kazan dairesinde yeterli hacimde bir kondens tankı bulunmalıdır. Kondens tankı gerekli suyun besi pompaları vasıtasıyla sisteme beslenmesi için ve buharın kullanımı sonrasında hatlarda biriken kondensin depolanarak tekrar çevrime verilmesi için kullanılmaktadır. Tank, izolasyonlu olarak ve üzerinde seviye kontrolü ve seviye göstergeleri bulunur halde temin edilmektedir.. Kazan kapalı devre sistemi, belli miktarda, kireçten arınmış, sıcak, suyun kazana geri dönebilmesi için, bir besi suyu (kondens) tankı ile tamamlanmalıdır. Bu sistem kazanın operasyonel ömrünü uzatmakta ve yakıt tüketim verimliliğini artırmaktadır. Kazan dairesinde, kondens tankı kapasitesine uygun debide ve ham suyun sertlik derecesine uygun olarak seçilmiş bir su yumuşatma cihazı mutlak surette bulundurulmalıdır. Su yumuşatma cihazı kazan içerisinde kireçlenmeyi önlemek için, ham su girişine kurulmalıdır. Kireçlenme, sistemde verim düşüşüne, hatta kazanın çalışamaz hale gelmesine sebep olabilecek en kritik sorundur. Bu nedenle yapılacak ham su analizine bağlı olarak, uygun bir su yumuşatma sisteminin temini son derece önemlidir. Su yumuşatma sistemi, kazanın ekonomik ömründen önce kullanım dışı kalmasını önlemek için hayati önem taşımaktadır. (Gerekli besi suyu özellikleri için bknz. Sf: 27,28) Kazan suyunun en az 15 dakika (korozif gazların su içerisinde çözünmesi için gerekli minimum süre) boyunca sirküle etmeden kaldığı çalışma koşullarına sahip sistemlerde, bir termik degazör sisteminin olması tavsiye edilmektedir. Degazör tankının minimum hacmi, seçilen kondens tankı hacmine uygun olarak belirlenmelidir. Termik degazör sistemi Akkaya A.Ş. tarafından tüm armatür, kontrol ve aksesuarları dahil bir paket şeklinde temin edilmekte olup, aşağıdaki bileşenlerden oluşmaktadır; Paslanmaz Çelik Degazör Domu Degazör Tankı Degazör Domu Su Giriş Hattı Degazör Buhar Girişi Otomatik Vana Grubu Basınç Düşürme İstasyonu (Kazan çalışma basıncında çıkan buharın, degazör girişinden önce 2 bara düşürülmesi gerekmektedir.) Termostatik Vana Grubu Emniyet Ventili 13

15 SİSTEM AKSESUARLARI VE YARDIMCI EKİPMAN Prob tip seviye kontrol cihazı Manyetik seviye göstergesi ve vanaları Havalık Vanası Degazör besi pompası grubu Baca Gazı Hattı Ekipmanı (Ekonomizer, Multisiklon, Baca ve Baca Kanalı, Emiş Fanı): Sistemde yakıt türüne uygun olarak seçilmiş bir malzemeden üretilen ve ölçüleri, kazan kapasitesi, yakıtın yanma özellikleri, kurulum yerinin rüzgar ve hava koşulları gözönünde bulundurularak belirlenmiş bir baca bulunmalıdır. Baca yüksekliği kurulum yeri yakınlarında bulunan en yüksek yapıdan daha fazla olarak seçilmelidir. Sistemde, yakıtın verimli yanmasını ve yeterli baca gazının çıkışını sağlamak üzere, gerekli değerleri haiz bir emiş fanı da bulunmalıdır. Kurulum yerindeki dış ortam koşullarına bağlı olarak, hemen hemen tüm katı yakıtlı uygulamalarda emiş fanı kurulumu gerekmektedir. Bacanın verimli bir çekişe sahip olması, daha iyi yanma ve yakıt tüketim veriminin yükseltilmesi için çok önemli bir faktördür. Ayrıca sistemde, baca gazı içerisinde bulunan 10 mikron ve üzeri büyüklükte, ağır partiküllerin tutulmasını sağlayan AKK-MC model multisiklon da bulunmaktadır. Multisiklonlar tek bir gövdede toplanmış küçük siklonlardan meydana gelmektedir. AKK-MC multisiklonlar ısı ve korozyona dayanıklı döküm malzemeden üretilmekte olup, baca gazı girişleri, kanatlı özel bir tasarıma sahiptir. Bu kanatlar gaz akışınını yönlendirilmesine imkan vermekte ve böylece parçacıkların tutulumu ile ilgili verimlilik artmaktadır. Sistemle birlikte opsiyonel olarak AKK-ECON S model bir ekonomizer de temin edilebilmektedir. Ekonomizerler, baca gazından atmosfere verilen yararlı ısının, besi suyu ısıtılmasında kullanılarak, geri kazanımını sağlayan bir tür eşanjördür. Ekonomizerler sayesinde, işletme maliyetleri düşürülmekte ve sistem verimi yükseltilmektedir. Kompakt boyut temini amacıyla, AKK-ECON S lerin ısı transfer yüzeyi AISI314 kalite paslanmaz çelik finli borulardan oluşmaktadır. Ayrıca, YHYB nin duman sandığı içerisine gizlenmiş, entegre bir ekipman olması sayesinde kurulum kolaylığını ve kompakt design gibi avantajlar sağlanmıştır. Sevis kapakları ön duman sandığında yer almaktadır. Ekonomizerler besi suyunun kazana girişinden önce ısıtılmasını temin etmekte ve her 20 o C lik ilave ısıtma ile yaklaşık 1% lik kazan verimi artışı sağlamaktadır. 14

16 SİSTEM AKSESUARLARI VE YARDIMCI EKİPMAN Elektrik Kontrol Panosu: Sistemde PLC, dokunmatik ekranlı bir kontrol panosu bulunmaktadır. Kontrol panosundanbuhar kazanının, yakıt transfer ve yakma sisteminin, güvenlik ve koruma sistemlerinin kontrolü sağlanmaktadır. Satın alınan sistemlerin genel algoritma ve elektrik kontrol şemaları, sistemle birlikte temin edilen Teknik Dosya içerisinde, her sisteme özgü olarak sunulmaktadır. Panoda FATEK PLC ana ve alt modulleri kullanılmaktadır. Kontrol panosunda, güvenli bir çalışmayı sağlamak üzere, uygun sigorta, kontaktör, soft starterlar ve röleler bulunmaktadır. Emiş fanının motoru, frekans konvertörüne bağlanarak, baca kanalına takılı vakum transmitterine göre çalışmakta ve PID kontrol temin edilmektedir. Panoda, beklenmeyen ve acil durumlarda tüm sistemi durduracak, acil durdurma butonu bulunmakta olup, güvenlik sistemi arızalarında sesli ve görüntülü uyarı mekanizmaları da devreye girmektedir. 15

17 NAKLİYE TALİMATLARI KAZANIN SEVKİYAT ARACINA YÜKLENMESİ: 1- Kazanın sevkiyatı için kazan ölçülerine gore üstü açık (open top) ya da tamamen açık kasa (Flat Rack) bir araç gereklidir. (Tır ya da konteyner). Belli bir kapasitenin üzerindeki kazanlar için parçalı olarak ve açık yük şeklinde taşıma zorunlu olup, kazan montajı müşteri tesisinde tamamlanmalıdır. 2- Kazanın, aracın üzerine yüklenmesi için uygun yük kapasitesinde vinç kullanılmalıdır. Aracın tüm kaplama ve kapıları, kazan yükleme için kaldırılmadan önce açılmalıdır. 3- Kazan, araca yerleştirilmek üzere kaldırılırken, mutlaka üzerindeki yükleme halkaları kullanılmalıdır. 4- Kazan araç üzerindeki uygun bölüme yerleştirilirken, öncelikle mutlaka, araç üst bölümünün en az 30 cm yukarısına kadar yükseltilmelidir. Daha sonra indirme işlemi, aracın üst tarafından, yavaş ve dikkatli yapılmalıdır. 5- Vinç taşıma kancası, kazanın taşıma halkalarından, kazan araca en uygun biçimde, kesin olarak yerleştirildikten sonra çıkartılmalıdır. 6- Araca yerleştirmeyi takiben, ekipman uygun brandayla kapatılmalıdır. Kazan taşıma halkalarından ve yatay pozisyonda taşınmalıdır. Kazan yerden yükseltildikten sonra altında canlı / cansız herhangi birşey bulunmamalıdır. KAZANIN TAŞINMASI: 1- Kazan taşınmadan önce, kaymaları önlemek için, araca uygun biçimde sabitlenmelidir. 2- Kazan canlılarla ve/veya kırılabilir eşya ile birlikte taşınmamalıdır. 3- Aracın sürücüsü ani manevralardan kaçınmalı ve güzergah yollarının hız limitlerine uymalıdır. KAZANIN KAZAN DAİRESİNE YERLEŞTİRİLMESİ: 1- Kazan, kazan ve yardımcı ekipmaları için özel olarak yapılmış bir kazan dairesine yerleştirilmelidir. (Kazan dairesi yeri ve inşaatı konusunda, yerel yasal düzenlemeler dikkate alınmalıdır.) 2- Kazan, araçtan, uygun yük kapasitesinde bir vinç yardımıyla çıkarılmalıdır. Bu işlem için kazan taşıma halkaları kullanılmalıdır. 3- Eğer kazanın, vinç üzerinde, çatı ya da kapılardan, kazan dairesi içerisine alınması mümkün değilse, dışarıdan, sağlam silindirler, v.s. gibi yardımcı bir ekipman üzerinden kaydırılarak kapıdan içeriye alınması mümkündür. 4- Kazanın araçtan alınması ve kazan dairesine yerleştirilmesi işlemi için deneyimli bir ekip çalışmalıdır. Ekip için baret, eldiven, gözlük v.s. gibi güvenlik donanımı temin edilmelidir. 16

18 KAZAN VE YARDIMCI EKİPMAN KURULUMU 1- Kazan yakıt sistemi, elektrik besleme hattı ve borulama tesisatı yasal izinleri tamamlanmalıdır. 2- Kazan dairesi yüksekliği kazanın yüksekliğinden en az 2 m fazla olmalıdır. 3- Kazan dairesinde hava sirkülasyonunu sağlamak için, havalandırma açıklıkları olan, karşılıklı en az iki kapısı olmalıdır. 4- Kapılar en az 2 m yükseklik ve 0.9 m genişlikte olmalıdır. 5- Kazan dairesi zemini düz olmalı ve yanmaz bir tabana sahip olmalıdır. 6- Kazan dairesi iyi bir havalandırmaya sahip olmalı ancak dış ortam şartları ve rüzgara karşı korunmalı olmalıdır. 7- Kazan dairesi içerisinde yanıcı herhangi bir madde bulunmamalıdır. 8- Kazan ve yardımcı ekipmanın kurulumu, deneyimli ve ehliyetli bir ekip tarafından gerçekleştirilmelidir. 9- Kazan dairesine 1 den fazla kazan kurulumu yapılacaksa, kazanlar arasındaki mesafe en az 1 m olmalıdır. 10- Kazanın bakım işlemleri için yeterli servis alanı bırakılacak şekilde bir yerleşim yapılmalıdır. 11- Kazan kontrol panosuna kolay erişimi sağlayacak yeterli açıklık bırakılmalıdır. 12- Kazan dairesi içinde izin verilen basınç kaybı maksimum 0,5 mbar dır. Kazan dairesinde negatif basınç olmadığından emin olunmalıdır. 13- Kazan dairesinde herhangi bir fan bulunduğu takdirde, kazan alevinin bu fandan etkilenmemesine dikkat edilmelidir. Gerekli durumlarda yeterli emiş için gerekli baca fan sistemi tedarik edilmelidir 14- Sistem devreye alınmadan önce, uygun buhar, kondens ve yakıt transfer hatlarının yapımı tamamlanmış olmalıdır. (Akkaya A.Ş. talep edildiği takdirde hatlar için proje çalışması gerçekleştirmektedir) Kondens hatlarında, optimum kazan operasyon verimliliğinin sağlanabilmesi için, uygun ölçü ve adette ve doğru yerlere monte edilmiş kondenstop grupları mutlaka bulunmalıdır. 15- Uygun su besleme hattı ve drenaj hattı yapılmış olmalıdır. 16- Su yumuşatma sisteminin ham su çıkışına ve kondens tankı girişine montajı yapılmalıdır. 17- Degazör sistemi Kondens Tankı Besi Suyu Pompaları arası borulama yapılmalıdır. 18- Uygun elektrik besleme hattı kablolaması gerçekleştirilmeli ve topraklaması yapılmalıdır. 19- Kazan ekipmanı paket hale getirilmiş biçimde sevkiyat yapılmadığı durumlarda, ekipmanların kazan üzerine montajı için Akkaya A.Ş. yetkili servis ekibi beklenmelidir. Ayrıca kazan aksesuarlarının, elektrik panosu bağlantıları da Akkaya A.Ş. yetkili servis ekibi tarafından yapılmalıdır. 20- Kazan emniyet ventillerinin herbirinin çıkışı ayrı bir boru hattı ile kazan dairesi dışına alınmalıdır. 17

19 KAZAN VE YARDIMCI EKİPMAN KURULUMU 21- Kazan, duman kanalları vasıtasıyla, kazan çıkışı ile aynı çapta bir bacaya bağlanmalıdır. 22- Kazan ve baca arasındaki mesafe 3 m den az olmalıdır. 23- Baca bağlantısı için 2 adetten fazla dirsek kullanılmamalıdır. 24- Baca yatay bölümü 1,5 m den daha uzun olmamalıdır. 25- Sistem konfigürasyonuna dahil olması durumunda, emiş fanı ve siklonun baca girişine montajı tamamlanmalıdır. 26- Kazan aksesuarlarının kontrol panosuna bağlantıları Akkaya teknisyenleri tarafından yapılmalıdır. Çok uzun yatay baca bölümü, hızlı soğuma nedeniyle, yetersiz çekişe neden olabilir. Yanma kalitesi açısından baca çekişi son derece önemlidir.ayrıca baca çapı da çekiş için önemli bir parametre olup, Akkaya A.Ş. tarafından tavsiye edilen çaptan daha küçük bir baca çapı seçilmemelidir. 18

20 DEVREYE ALMA, ÇALIŞTIRMA VE BAKIM, ONARIM TALİMATLARI KAZANI DEVREYE ALMA VE ÇALIŞTIRMA Kazan operatörleri geçerli bir sertifika ya da ehliyete sahip olmalıdır. Operatörler gerekli durumlarda acil müdahaleyi gerçekleştirmekle yükümlüdür. Bu nedenle kazan ekipmanının operasyon prensiplerine ve fonksiyonlarına hakim olmaları son derece önemlidir. Kazan operatörleri günlük olarak kayıt yaptıkları bir kontrol formu tutmak zorundadır. (Örnek günlük kontrol formu için bkz. sf.30, Ek 1) 1- Tüm yakma sistemi ekipmanı ve baca sisteminin doğru operasyona uygunluğu kontrol edilmelidir. 2- Eğer sistemde otomatik yakma ve kontrol ekipmanı mevcutsa; kalibrasyonları, elektriksel koruması, fonksiyonel kontrolleri ve kilitleme sistemi kontrolleri yapılmalıdır. Tüm ekipmanın devrede olduğundan emin olunmalıdır. 3- Tüm blöf sistemleri, boşaltma vanaları ve besi suyu manuel vanalarında sızıntı olup olmadığı kontrol edilmelidir. 4- Kazan otomatik seviye kontrol sistemlerinin, doğru operasyona hazır olduğu, uygun kalibrasyon, test ve gözlemlerinin yapılmış olduğu mutlaka kontrol edilmelidir. Kazan devreye alınmadan önce seviye kontrol sisteminin doğru biçimde çalışır olduğundan emin olunmalıdır. 5- Su seviye göstergelerinin doğru biçimde çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir. 6- Kazan 2 haftadan uzun bir süredir çalıştrılmamış ise, tekrar devreye alınmadan önce, tüm vanalar, bağlantılar ve kontrol ekipmanında, herhangi bir arıza olup olmadığı kontrol edilmelidir. 7- Kazan besi suyu tankından, EN normlarına göre uygun kimyasal yapıda, besi suyu ile doldurulmalıdır. (Kazan besi suyunda gerekli kimyasal özellikler için bkz sf 31 33, Ek2) Uygun kimyasal yapıda besi suyunun temin edilmediği durumlarda Akkaya A.Ş. garantisi geçerli değildir. 1- Kazan yeteri kadar su ile beslendikten sonra, kazan suyunun yeterli olduğundan emin olmak için, seviye göstergelerindeki normal seviye izlenmelidir. 2- Boru hatları ya da vanalarda bir tıkanma tespit edildiği takdirde, sözkonusu hat ya da vanalar boşaltma vanaları aracılığıyla temizlenmelidir. 19

21 DEVREYE ALMA, ÇALIŞTIRMA VE BAKIM, ONARIM TALİMATLARI Yakma sistemi ateşlenmeden önce, kazan kapakları önünde hiç kimsenin bulunmadığından emin olunmalıdır. Bu aşamada kazan operatörü kazanın yanında beklemelidir. Bir gaz patlaması olması ve kazan kapaklarının bu patlamanın etkisiyle savrulması sözkonusu olabilir. Bu durum ölümcül yaralanmalara neden olabilmektedir. 3- Kazan yakma sistemi ateşlenmelidir. 4- Buhar çıkış vanası açma/kapama yoluyla kontrol edilmelidir. Bu vana, buhar çekişi esnasında genleşme ve sıkışmaları önlemek amacıyla hiçbir zaman çok sıkılmamalıdır. 5- Ana buhar basınç göstergesi (manometre) kontrol edilmelidir. 6- İlk ateşleme için; yakıt ızgara ya da stokere bunkerden otomatik olarak helezonlar vasıtasıyla beslenmelidir. 7- Ana yakıtın üzerine, kolay tutuşan malzemeler (odun parçacıkları, talaş, kağıt, kuru ince dallar v.s.) koyulmalı ve bu malzemeler, manuel olarak tutuşturulmalıdır. 8- Otomatik ateşleme sisteminin bulunması durumunda, ilk ateşleme, sıcak hava üflenmesi suretiyle, otomatik olarak gerçekleşecektir. 9- Yakıt üstten ateşlenmelidir. Alttan tutuşturulan yakıt, uçuşan partiküller nedeniyle hava kirliliğine yol açmaktadır. Ayrıca alttan yapılan ateşleme sonucunda, yakıt tüketim miktarı %20 - %30 arasında artabilmektedir. 10- Ateşleme sonrasında yakıt besleme kapağı kapatılmalı ve kapalı halde bulundurulmalıdır. 11- İlk ateşleme esnasında hava giriş kapağı ve yakıt besleme kapağında bulunan ikincil hava girişi açılmalıdır. 12- Uçuşan partiküllerin dışarı çıkarak hava kirliliğine sebep olmaması için, yanmakta olan yakıtın üzerine, yakıt beslemesi yapılmamalıdır. 13- Yakıt beslemesi, manuel ya da otomatik olarak (otomatik kül çekme sistemi olduğu takdirde) külün dışarı alınması sonrasında ve ızgaralı sistemlerde ızgaranın yan bölümlerinden gerçekleştirilmelidir. 14- Yakma havası / yakıt oranı ayarı, uzman bir baca gazı analisti tarafından yapılmalıdır. Pratikte bu ayarın yapılması için alev ve baca gazı rengi gözlenmelidir. (Eğer alev rengi açık sarı renkte ve baca gazı renksizse, bu durum yakma havası miktarının fazla olduğunu gösterir. Eğer yanma olmuyorsa, alev boyu yetersizse ya da baca gazı rengi koyu ise bu durum yakma havası miktarının yetersiz olduğunu işaret etmektedir. İdeal hava/yakıt oranında; alev rengi turuncu olacaktır.) Bu gözlem sık sık yapılmalıdır. 15- İlk yakma esnasında, alev oluşabileceği en uzun boyda olmamalıdır. Alev boyu en az 1 saat boyunca artırmadan, izlenmelidir. 16- Kazan ısındıkça, su seviyesi yükseleceği için, belli aralıklarla, blöf yapılmak suretiyle, seviyenin stabil kalması sağlanmalıdır. 17- Kazan içerisinde homojen ısı dağılımı sağlandıktan sonra, yakma sistemi alevi ve kazan basıncı kademeli olarak artırılabilir. Kazan basıncının istenen seviyeye yükseltilmesi için gereken zaman, kazan kapasitesine göre belirlenmelidir. 18- Emniyet ventillerinin çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir. 20

22 DEVREYE ALMA, ÇALIŞTIRMA VE BAKIM, ONARIM TALİMATLARI 19- Kazan su seviye göstergeleri, adam delikleri ve gözetleme camları kontrol edilmelidir. Herhangi bir sızıntı tespit edildiği takdirde derhal önlem alınmalıdır. Yüksek basınç ve sıcaklıkta herhangi bir sızıntı tespit edildiği takdirde, sızıntının önlenmesi için kesinlikle müdahale etmeyiniz. Kazanı durdurduktan sonra soğumasını bekleyip, daha sonra üzerinde çalışınız. 20- Kazan buhar üretmeye başladıktan sonra, kazanın arka bölümünde bulunan blöf vanası açılarak blöf yapılmalıdır. 21- Yüzey blöf vanasından, yüzey blöfü yapılmalıdır. 22- Sistemde otomatik blöf sistemleri bulunduğu takdirde blöf operasyonları önceden girilmiş zaman aralıkları doğrultusunda otomatik olarak gerçekleştirilecektir 23- Emniyet ventillerinin kolu hafifçe kaldırılarak, buhar boşaltılmalıdır. 24- Kazan çalışır durumda bulunduğu sürece, yakıt türüne bağlı olmaksızın, alev stabil olmalıdır. Kazan operatörü, yakıt tüketimini kontrol etmelidir. 25- Kazan çalışır durumda olduğu sürece su seviyesi normal seviye de bulunmalıdır. Kazan seviye kontrolü otomatik olarak gerçekleştiriliyor olsa bile, kazan operatörü, herhangi bir mekanik ya da elektronik arıza olasılığına karşı, düzenli olarak seviyeyi izlemelidir. 26- Kazan seviye kontrolörleri ve göstergeleri, güvenli ve verimli bir operasyon için, her ay temizlenmelidir. 27- Kazan su seviyesinde yükselme olması durumunda, buhar boşaltılmak suretiyle, normal seviyeye düşürülmelidir. 28- Aynı buhar boru hattını besleyen birden fazla kazan olması durumunda, tüm kazanlar aynı basınca gelinceye kadar, buhar çıkış vanası açık tutulmalıdır. 29- Eğer buhar hattını besleyen tek bir buhar kazanı mevcutsa, sistem, buhar çıkış vanası, az miktarda açılarak bir müddet ısıtılmalıdır. Daha sonra sistem basıncı, kazan basıncına paralel olarak artırılmalıdır. 30- Buhar çıkış vanası açılmadan önce, hatta bulunan tüm kondensin boşaltıldığından emin olunmalıdır. 31- Kazan çıkış vanası, son derece dikkatli bir şekilde ve yavaş yavaş açılmalıdır. 32- Eğer köpük oluşumu gözlenirse, köpüklenme giderilene kadar, kazana su beslemesi ve blöf yapılmalıdır. Köpüklenme önlenemiyorsa, kazan durdurulmalı ve olası sebepler araştırılmalıdır. Lütfen yardım için Yetkli Teknik Servisi arayınız. 21

23 DEVREYE ALMA, ÇALIŞTIRMA VE BAKIM, ONARIM TALİMATLARI 1- Kazan besi suyunun, düzenli olarak, kimyasal analizi yapılmalıdır. Belli aralıklarla kazan besi suyu numunesi alınmalı ve analiz edilmelidir. 2- Besi suyu sıcaklığı ve pompa basma tarafı basıncı, gereken normal seviyede, sabit tutulmaldır. 3- Besi suyu boru hattı ve pompaları sık sık kontrol edilmelidir (ortalama her ay). 4- Dip blöfü, en az her 8 saatte, bir dip blöf vanası yaklaşık 3 saniye açık tutularak yapılmalıdır. Dip blöf sıklığı ve süresi, çalışma şartlarına bağlı olarak değişebilir. (Dip blöfü, kazan sistemine otomatik dip blöf vanası, dahil edilerek, otomatik olarak da gerçekleştirilebilir.) 5- Yüzey blöfü (TDS kontrolü) yüzey blöf vanası sürekli açık tutularak ya da yapılacak hesaplamalara bağlı olarak periyodik gerçekleştirilebilir. Kazan sistemine, yüzey blöfünü otomatik olarak gerşekleştirebilecek bir sistem dahil edilebilir. 6- Blöf işlemi, buhar tüketiminin az olduğu zamanlarda yapılmalı ve manuel ya da otomatik blöf sistemleri, sızıntılara karşı, düzenli olarak kontrol edilmelidir. 7- Seviye göstergelerinin ve seviye kontrolörlerinin, blöfü, en geç, günlük olarak yapılmalıdır. 8- Kazan operatörü, yapılan blöfleri, düzenli olarak kaydetmelidir. EĞER SU SEVİYESİ NORMAL SEVİYENİN ALTINDAYSA KAZANI KESİNLİKLE ÇALIŞTIRMAYINIZ VE DERHAL KAPATINIZ. BUHAR ÇIKIŞ VANASINI KAPATINIZ VE YAKIT BESLEMEYİ DERHAL DURDURUNUZ. DÜŞÜK SEVİYE SEBEBİ ARAŞTIRILDIKTAN VE GİDERİLDİKTEN SONRA BESİ SUYU, KAZAN SOĞUDUKTAN SONRA VE KADEMELİ OLARAK DOLDURULMALIDIR. KAZAN SICAKKEN SU BESLEMESİ YAPILMASI SON DERECE TEHLİKELİDİR. KAZAN ÇALIŞIR DURUMDAYKEN ALEV DÜZENLİ OLARAK GÖZLENMELİDİR. EĞER ALEV DURMUYORSA, YAKIT BESLEMESİ DERHAL KESİLMELİDİR. EĞER İLK ATEŞLEME SIRASINDA, KISA SÜREDE ALEV OLUŞUMU GÖZLENEMEMİŞSE, YAKIT BESLEMEYİ DURUDURUNUZ. YAKMA SİSTEMİ HAVALANDIRILDIKTAN SONRA ATEŞLEMEYİ TEKRAR DENEYİNİZ. KAZAN YA DA YA YARDIMCI EKİPMANIN HERHANGİ BİRİNDE DONMA SÖZKONUSUYSA, YETKİLİ BİR KURUM TARAFINDAN GEREKLİ KONTROLLER YAPILMADAN KAZANI ÇALIŞTIRMAYINIZ. DONMA OLAN KAZANI ASLA ATEŞLEYEREK ISITMAYINIZ. KAZAN PATLAYABİLİR!!! ÇALIŞTIRILMIŞ, SICAK BİR KAZANDA YETERLİ SU SEVİYESİ OLMAMASI DURUMUNDA ASLA KAZANA SU BESLEMESİ YAPMAYINIZ. KAZAN PATLAYABİLİR!!! 22

24 DEVREYE ALMA, ÇALIŞTIRMA VE BAKIM, ONARIM TALİMATLARI KAZANI KAPATMA VE BOŞALTMA 1- Boşaltma öncesinde, buhar ve alev azaltılmalıdır. 2- Alev tamamen söndükten sonra, kapatma vanası sıkıca kapatılmalıdır. 3- Eğer su seviyesi normal ise, besi suyu pompası durdurulmalı ve kazan su giriş vanası kapatılmalıdır. 4- Eğer su seviyesi normalin üstündeyse, blöf yapmak suretiyle, su boşaltılmalıdır. 5- Kazan soğuyuncaya kadar beklenmelidir. 6- Kazan içerisinde ani sıcaklık değişimlerinden kaçınmak için, hızlı soğutma yapılmamalıdır. 7- Kazan soğumakta iken, basınç düşümü izlenmelidir. 8- Su sıcaklığı 90 o C nin altında ölçüldüğü ve basınç gözlenmediği zaman kazan boşaltılabilir. Kazanı henüz sıcakken boşaltmak son derece tehlikelidir. 9- Kazan tamamen boşaltıldıktan sonra blöf vanaları sıkıca kapatılmalı ve üzerlerinde Açmayınız uyarı etiketleri bulundurulmalıdır. ACİL DURUMLARDA KAPATMA İŞLEMLERİ 1- Düşük su seviyesi, yüksek sıcaklık yüksek basınç ya da düşük sıcaklık gibi acil durumlarda acil kapatma butonuna basınız. 2- Yakma sistemi ve pompaların çalışmıyor olduğundan emin olunuz. Yakıt beslemesini durdurunuz ve su giriş vanasınıkapatınız. 3- Eğer katı yakıtlı bir sistem kullanıyorsanız, alevi tamamen söndürüp, yanmamış yakıtı cehennemlik dışına alınız. 4- Susuz kalmış ve suzuz olarak ısınmış kazanlarda, boru temizleme kapaklarını açarak, kazanın soğumasını hızlandırınız. 5- Acil durdurma sonrasında, yetkili kişi ya da kurum gözetimi olmadan, kazanı tekrar çalıştırmayınız. 23

25 DEVREYE ALMA, ÇALIŞTIRMA VE BAKIM, ONARIM TALİMATLARI ÖNLEMLER 1- Kazanı yeterli su seviyesi olmadan çalıştırmayınız. 2- Kazanın çalıştığı sırada, ellerinizi, başınızı ya da vücudunuzun herhangi bir bölümünü kazanın içerisine sokmayınız. 3- Baca damperini tam olarak kapatmayınız. 4- Yetersiz baca çekişi insan sağlınına zararlıdır ve kazan çalışma verimini düşürür. Bu nedenle baca çekişi gerekli temizlik ve emiş fanı takılması suretiyle, yeterli hale getirilmelidir. 5- Yeterli yanmanın sağlanabilmesi için baca temiz ve iyi durumda bulundurulmalıdır. Kazan çalıştırılmadan önce, baca çekişi kontrol edilmelidir. 6- Baca ve baca bağlantılarında oluşabilecek sızıntılara karşı dikkatli olunmalıdır. 7- Baca bağlantısında bulunan temizleme kapağı, çalışma esnasında kapalı bulundurulmalıdır. 8- Çalışma esnasında duman sandığı kapakları ve baca temizleme kapağı açılmamalıdır. 9- Çalışma esnasında, kazan kapakları açılmamalıdır. 10- Çalıştırmadan önce, kazan içerisinde herhangi bir yanıcı obje bulunmadığından ve külhanın temiz olduğundan emin olunmalıdır. 11- Çalışma sırasında kazan sıklıkla gözetlenmelidir. 12- Kazanda herhangi bir yiyecek pişirilmemelidir. 13- Kazan arkasında bulunan patlama kapağı önü, kolayca açılabilmesi için, boş bulundurulmalıdır. Kapağın önünde herhangi birşey olmamalıdır. 14- Kazanda yüksek sülfür içerikli ya da insan sağlığına zaralı maddeler yakıt olarak kullanılmamalıdır. 15- Kazan içerisine yanıcı, parlayıcı, patlayıcı maddeler koyulmamalıdır, bunlarla ateşleme yapılmamalıdır. 16- Yakıt olarak kok kömürü kullanılmamalıdır. 17- Eğer yakıt olarak kömür kullanılacaksa, kömür torbasından boşaltıldıktan sonra, kazana beslenmelidir. Petrol bazlı bir madde olannaylon torba ve çuvallar, bacada zararlı madde oluşumuna neden olabilir. 18- Yakıt beslemesi sonrasında kapaklar kapatılmalıdır. 19- Yanma için yeterli oksijen girişine izin verilmelidir. 20- Kazana çok fazla yakıt beslemesi yapılmamalıdır. Bu durum oksijen akışını ve verimli yanmayı engeller ve ızgara ömrünü kısaltır. 21- Beklenmeyen bir durumla karşılaşıldığı takdirde yetkli servisle iritbata geçiniz. 24

26 DEVREYE ALMA, ÇALIŞTIRMA VE BAKIM, ONARIM TALİMATLARI TEMİZLİK VE BAKIM Bir kazan operatörü için en iyi referans temiz ve bakımlı bir kazan dairesidir. Kazandan yüksek verim alınabilmesi ve sürekli operasyonun sağlanabilmesi, kazan ve kazan dairesinin durumuna bağlıdır. Doğru şekilde ve sıklıkta yapıldığında temizlik ve bakım maliyetleri oldukça düşük seviyelerde gerçekleşmektedir. Uygun şekilde gerçekleştirilen temizlik ve bakım sayesinde, kazanınız çok uzun bir kullanım ömrüne sahip olacak ve yatırımınız çok kısa bir sure içerisinde geri dönebilecektir. Genel Temizlik Talimatları 1- Kazan dairesine ait olmayan tüm ekipman ve malzemeler dışarı alınmalıdır. 2- Kazan dairesinde temiz su besleme ve drenaj hattı bağlantıları bulunmalıdır. Kazan dairesi su ile kolayca temizlenebilmelidir. 3- Kazanın dış bölümü, yeni ve iyi görünümünün korunabilmesi için, sık sık temizlenmelidir. 4- Kontrol elemanları, bağlantılar ve flanşlarda sızıntı kontrolü yapılmalıdır. Kazan sisteminin herhangi bir noktasında su ya da buhar sızıntısı yoksa, tuz, pislik birikimi ya da kireçlenme olmayacağı için kazan her zaman temiz kalacaktır. 5- Adam delikleri ve flanşlar, sızıntıları önlemek amacıyla, her iki ayda bir sıkıştırılmalıdır. 6- Ön kapak, yakma sistemi bağlantı flanşları ve arka patlama kapağı, kazanın alev-duman tarafının temizliği için kullanılabilir. 7- Eğer kurum tabakası kalınlığı 0.5 mm den daha ince ise, bırakılabilir. Daha kalın kurum/kir tabakaları, kazan verimini düşüreceği için, özel kazan boru fırçası ile temizlenmelidir. 8- Eğer kazan sürekli olarak soğuk ortam şartlarında çalıştırılıyor ise, sert kurum ve sulfur tabakaları oluşabilir. Bu tür tabakalar, kazan malzemelerine zarar verdiği için, derhal temizlenmelidir. Set tabakaları temizlemek için kazan boru fırçaları yeterli olamayabileceği için, özel elektrikli temizlik ekipmanı ya da oynar başlıklı temizlik cihazları kullanılabilir. 9- Temizlik sonrasında ön kapak kapatılmadan önce civata ve somunlara MOLYKOTE uygulanmalıdır. 10- Kazan su tarafındaki kalıntıları gözlemlemek için adam delikleri kullanılmalıdır. 11- Kazan su kısmındaki yalnızca 1 mm lik bir kireç tabakası bile, sadece kazan verimini düşürmekle kalmayıp, malzemelerin aşırı ısınmasına da neden olacaktır. Kireç tabakası basınçlı su ile temizlenmelidir. Tamamen giderilemediği durumlarda, kimyasallar kullanılarak temizlik yapılmalıdır. 12- Kazan doğru kompozisyonda bir su ile beslendiği takdirde, ısıtma yüzeylerinde kireçlenme oluşmayacaktır. 13- Kazan besi suyunda yağ bulunmamasına çok dikkat edilmelidir. 25

27 DEVREYE ALMA, ÇALIŞTIRMA VE BAKIM, ONARIM TALİMATLARI ÇALIŞMAYAN KAZANIN KORUNMASI Eğer kazan 1 haftadan uzun bir sure çalıştırılmayacaksa, paslanma ve korozyonun önlenmesi için aşağıdaki prosedür uygulanmalıdır. 1- Alev-duman boruları ve alev-duman tarafı aynaları, kazan sıcaklığı yaklaşık 40 o C iken temizlenmelidir. 2- Kazana hava kurutucu kimyasallar eklenmek suretiyle, hava kurutulmalıdır. Kazan devrede olmadığı süre içerisinde, devrede olduğu süreden daha fazla paslanma ve korozyon riskine maruz kalır. Kazan içerisinde az bir miktar alkali içeren su kalması bile, hızlı bir paslanma ve korozyona neden olacaktır. Önlem alınmadığı takdirde, su tamamen boşaltılsa bile korozyon devam edecektir. Çalışmayan bir kazanda korozyon yalnızca, içerisinde hiç su bırakmayarak önlenebilir. 3- Kazan durdurulmadan önce, tüm buhar ve su vanaları kapatılmış olmalıdır. 4- Oksijen bileşimi için, kazan suyuna, bol miktarda sodyum karbonat ve sodyum sülfat karıştırılmalıdır. 5- Kazan suyu fosfat oranı, her m 3 için 600 gr sodyumtrifostat eklenerek artırılmalıdır. 6- Paslanma ve korozyonu önlemek için, her m 3 kazan suyuna 700 g. hidrazine ve g. sodyumsülfat eklenebilir. 7- Kalan oksijenin boşaltılabilmesi için, emniyet ventilleri 0,2 kg/cm 2 ye ayarlanmalıdır. 8- Kazan, emniyet ventillerinden su gelinceye kadar, su ile doldurulmalıdır. 9- Kazan soğuduktan sonra su doldurulmalı, kimyasallar eklenmeli ve tüm vanalar sıkıca kapatılmalıdır. 10- Donmayı önlemek için, kazan dairesi sıcaklığı +4 o C nin üzerinde tutulmalıdır. 11- Kazan tekrar çalıştırılmadan önce, kimyasal karıştırılmış su, kazandan, kademeli olarak blöf yapmak suretiyle boşaltılmalıdır. 12- Kimyasal eklenmiş su kazandan tamamen boşaltıldıktan sonra, kazan normal seviye ye ulaşıncaya kadar, normal besi suyu ile doldurulmalıdır. Eğer kazan çok uzun bir süre çalıştırılmayacaksa, içerisinde su bulunmadan muhafaza edilmeldir. 13- Kazan henüz sıcak ve düşük basınçtayken, kazan suyu blöf vasıtasıyla boşaltılmalıdır. 14- Su boşaltıldıktan sonra, emniyet ventilleri, tüm buharın boşaltılması için açılmalıdır. 15- Tüm adam delikleri açılmalı ve kazanın içinin kuru olup olmadığı kontrol edilmelidir. Eğer hala ıslaksa, kurulanmalıdır. 26

28 DEVREYE ALMA, ÇALIŞTIRMA VE BAKIM, ONARIM TALİMATLARI 16- Kireç ve kalsiyum klorid çözeltisi kapları kazanın içine yerleştirilmelidir Bu kaplar her 3 ayda bir boşaltılmalıdır. 17- Kazan içerisinde kalan oksijenin tamamen elimine edilmesi için, gazyağı lambası ve odun yerleştirilmiş bir yakma kabı kazan içerisine yarleştirilmelidir. 18- Tüm adam delikleri kapatılmalıdır. 19- Delikleri, flanşlar ve vanalar çok sıkı kapatılmalı ve sızıntı olmaması için tekrar kontrol edilmelidir. 20- Kazan içerisine çözülmüş kireç ve kalsiyum klorür içeren kaplar koyulmalıdır. Bu kaplar her üç ayda bir boşaltılmalıdır. 21- Tüm adam delikleri ve vanalar kapatılmalıdır. 22- Delikler, flanşlar ve vanalar çok sıkı kapatılmalı ve sızıntılara karşı tekrar kontrol edilmelidir. Adam deliklerinin bakımı: 1- Adam delikleri kapakları hiç boşluk olmayacak şekilde sıkı monte edilmiş olmalıdır. Contalar yerleştirilmeden önce, conta soketleri temizlenmelidir. 2- Conta ve soket arasındaki boşluk her tarafta aynı olmalıdır. 3- Kapak contaları eşit ve kademeli olarak sıkılmalıdır. 4- Grafitli, iyi kalite contalar kullanılmalıdır. 5- Conta ölçüleri, delik ölçülerine uygun seçilmelidir. BESİ SUYU VE KAZAN SUYU KALİTESİ: Besi suyundaki, buhar hatlarındaki ve kazandaki riskleri, sürekli bir su şartlandırması yaparak ortadan kaldırmak son derece önemlidir. Olası riskler ve sonuçları aşağıda sıralanmıştır; 1- Kazan yüzeyinde su sertliğine bağlı kireç oluşumu. Bu durum ısı transferinin güçleşmesine, verim kayıplarına, ısı tutulumuna ve kazanın çalışmaz hale gelmesine neden olacaktır. 2- Kazan ısı transfer yüzeylerinde ince yağ ve organik madde tabakaları oluşumu. Bu durum kazan içerisinde aşırı ısı yükselmesine neden olacaktır. 3- Besi suyunda yağ bulunması. Serbest oksijen ve serbest karbondioksite bağlı olarak, kazan malzemesi zayıflayarak, korozyona uğrayacaktır. 4- Buharlaşan su kısmının yeteri kadar temiz olmaması. Kazan suyunda yüksek miktarda organik bileşen bulunması köpük oluşumuna neden olacaktır ve bu köpük organik maddeler taşır. Buharlaşma başladığında buhar hatlarında ve ekipmanda kirlenme oluşacak ve bu durum tıkanma ve arızalara neden olacaktır. 27

29 DEVREYE ALMA, ÇALIŞTIRMA VE BAKIM, ONARIM TALİMATLARI Besi suyunun sürekli kontrolü ve analizi: Buhar sistemlerinde EN normlarına uygun besi suyu kullanılmalıdır. 1- Besi suyu numunesi alma tarihleri kaydedilmelidir. Numuneyi, günlük olarak, su bileşenlerinin miktarı ve şartlarının sabit olduğu bölümden almak yeterli olacaktır. 2- Numune blöften hemen sonra alınmalıdır ve basınç altında soğutularak analiz edilmelidir. 3- Numune alma kabı temiz olmalıdır. Doldurulmadan önce numune ile çalkalanmalıdır. 4- Kaba en az 2 litre su numunesi doldurulmalıdır. 5- Yapılan günlük analizler yazılı olarak arşivlenmelidir. 6- a) Renk b) Koku c) Nitrit oranı d) Amonyak oranı e) Sertlik f) ph değeri g) Tortu h) İletkenlik I) Organik Maddeler j) Sülfür k) P Alkalin l) M Alkalin m) Serbest Klor n) Magnezyum o) Klor p) Demir q) Silisyum r) Kalsiyum değerleri ölçülmeli ve analiz raporuna kaydedilmelidir. 7- Saf su temiz ve mekanik kirlerden arındırılmış olmalıdır. 8- Toplam magnezyum miktarı 0,05 mg/kg ı aşmamalıdır. 9- Toplam demir miktarı 0,2 mg/kg ı aşmamalıdır. 10- Su yumuşatma sistemi, şebeke suyu (ham su) özelliklerine göre seçilmelidir. 11- Magnezyun ve demir koruyucu filtreler kullanılabilir. (Detaylı bilgi için EN normlarını inceleyiniz.) ÜRETİCİ FİRMA GARANTİSİ YALNIZCA MÜŞTERİNİN UYGUN ŞEKİLDE ŞARTLANDIRILMIŞ BESİ SUYU KULLANMA SORUMLULUĞUNU YERİNE GETİRMESİ HALİNDE GEÇERLİDİR. 6 Aylık Periyodik Bakım İşlemleri: 1- Adam / El delikleri açılarak kazan içerisindeki kireçlenme düzeyinin tespiti 2- Kazanın dip ve yüzey blöf vanaları, seviye kontrolörleri boşaltma vanaları, gösterge vanaları ve kollektör vanalarında herhangi bir tıkanma ya da blokaj olup olmadığının ve fonksiyonel kontrollerinin yapılması. 3- Basınç anahtarları, basınç tranmitterleri ve manometrelerin fonksiyonel testlerinin yapılması 4- Termokupl ve termometrelerin fonksiyon testlerinin ve ölçüm testlerinin yapılması. 5- Kazan boşaltılıp ve otomatik olarak tekrar doldurularak alarm sisteminin kontrolünün yapılması. 6- Besi suyu pompaları / sirkülasyon pompalarının filtrelerinin temizlenmesi. 28

30 DEVREYE ALMA, ÇALIŞTIRMA VE BAKIM, ONARIM TALİMATLARI 7- Yakıt besleme ve yakma sisteminin kontrolü, zarar gören, bozulan parçaların tespit edilerek, değiştirilmesi. 8- Refrakter kaplı yüzeylerin kontrolü ve gerekirse yenilenmesi. 9- Kül çekme helezonları, redüktörleri ve motorlarının kontrolü. 10- Yakıt besleme helezon, redüktör ve motorlarının kontrolü. 11- Varsa hidrolik itme mekanizması sistem bileşenlerinin kontrolü (pistonlar, kapaklar, contalar v.s.) 12- Hidrolik yağ basınç hortumlarının ve hidrolik yağ miktarının kontrolü. 13- Sistem bileşenlerinin yağlanması. 14- Genel bir yakma testi yapılması ve genel fonksiyon kontrolünün yapılması. 15- Baca gazı analizi yapılarak hava-yakıt oranının kontrolü ve gerekli düzeltmelerin yapılması. 16- Birincil ve ikincil hava fanlarının ve baca emiş fanının yakma testi ile kontrolü. 17- Basınç kontrol sisteminin yakma testi ile kontrolü (on/off ve yüksek basınç alarm kontrolü). 18- Kazanın yüksek (ve eğer varsa düşük) sıcaklık alarm sistemlerinin kontrolü. 19- Yakma testi ile emniyet ventillerinin fonksiyonel kontrolü. 20- Kontrol panosu yazılımının kontrolü (sıcaklık, basınç, seviye kontrolleri alarm fonksiyonları ve pompa kontrolleri). SATIN ALMIŞ OLDUĞUNUZ BUHAR KAZANINIZI BU KILAVUZDA BELİRTİLEN ŞEKİLDE KULLANDIĞINIZ TAKDİRDE ÜRÜNÜN UZUN BİR KULLANIM ÖMRÜ OLACAĞINDAN EMİN OLABİLİRSİNİZ! 29

31 Ek 1 Örnek Günlük Kazan Kontrol Çizelgesi: 30

32 Ek2 Besi Suyu İçin Gerekli Kimyasal Özellikler: 31

33 Ek2 Besi Suyu İçin Gerekli Kimyasal Özellikler: 32

34 Ek2 Besi Suyu İçin Gerekli Kimyasal Özellikler: 33

35 Ek 3 STANDART KAPASİTE VE ÖLÇÜ TABLOSU: Model Maksimum Buhar Kapasitesi F&A 100 o C (kg/h) Maksimum Isıl Kapasite* (kcal/h) L (Uzunluk) (mm) W (Genişlik) (mm) H (Yükseklik) (mm) Ağırlık (kg)** YHYB YHYB YHYB YHYB YHYB YHYB YHYB YHYB YHYB YHYB YHYB YHYB YHYB YHYB YHYB YHYB * 4500 kcal/kg LHV katı yakıta göre **6 bar & aksesuarsız, WCVG ızgaralı, boş kazan gövdesi için (AKKAYA A.Ş. NİN ÖLÇÜ VE ÖZELLİKLERDE DEĞİŞİKLİK YAPMA HAKKI SAKLIDIR.) 34