I. DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ SON GELİŞMELER

Transkript

1 HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SEKTÖRÜ 2010 YILLIK İHRACAT R PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ İİTKİİB GENEL SEKRETERLİİĞİİ AR & GE E VE MEVZUAT ŞUBESİİ 0 Ocak 2011

2 İÇİNDEKİLERİ İ YÖNETİCİ ÖZETİ...1 Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı %10,1 Arttı...1 Temel Ülke Gruplarına İhracatta Artış Var...1 Ürün Grupları Bazında İhracat Performansı...1 Hammadde İthalatı %46 Arttı...2 Konfeksiyon İthalatında Artış % Kapasite Kullanım Oranı Artıyor...2 Performansa Etki Eden Faktörler...2 I. DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ SON GELİŞMELER Yılı Borç Krizleri, Kur Savaşları ve Artan İşsizlikle Geçti...4 ABD Ekonomisi İşsizlik ve Yavaş Büyüme Kıskacında...5 Avrupa Birliği'nde GIPS Ülkeleri Sorunu...7 Almanya Ekonomisi Toparlanıyor...8 İngiltere Ekonomisinde Beklentiler Olumlu...8 Fransa Ekonomisi Çıkışta...8 İtalya Ekonomisi Durgun...9 AB'de Perakende Satışlar...9 Diğer Bazı Hedef Pazarlardaki Gelişmeler...10 BDT Ülkeleri...10 Ortadoğu Pazarı Önem Kazanıyor...11 Türkiye Ekonomisi Büyüyor...12 Sektörel Gelişmeler...13 II. İHRACATIN GENEL GÖRÜNÜMÜ...15 II.1 Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı %10,1 Arttı...15 II.2 Aylar İtibarıyla Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatının Seyri...16 II.3 İhracatçı Birlikleri Bazında Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı...18 III. BAŞLICA ÜLKE GRUPLARI İTİBARIYLA İHRACAT...20 III.1 Ülke Grupları İtibarıyla İhracat Performansı...20 III.2 İhracatta Belli Başlı Ülkeler...21 III.3 İhracat Artışında Öne Çıkan Ülkeler...22 III.4 AB Ülkeleri ne İhracat Artışı %10, III.4.1 AB (15) e İhracat %9,9 Arttı...24 III.4.2. Yeni AB Ülkelerine İhracat Artışı Genel Artışın Üzerinde: %18, III.5. Diğer OECD Ülkeleri ne İhracat Artışı İvme Kaybederek Devam Ediyor...26 III.6. Diğer Avrupa Ülkeleri ne İhracat Düşüşte...27 III.7. En Yüksek Oranlı İhracat Artışı Eski SSCB Ülke Grubu nda Oldu...28 III.8. Ortadoğu Ülkelerine İhracat Artışında İvme Kaybı Var...29 III.9 Afrika Ülkeleri Konfeksiyon İhracatı Yılın Son Çeyreğinde Düşüşe Geçti...31 III.10. Asya Ülkeleri ne İhracat Artışı İvme Kaybediyor...32 IV. ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON İHRACATI...34 IV.1 Örme Konfeksiyon İhracat Artışı Genel Artışın Üzerinde: %11, IV.2 En Fazla İhraç Edilen Örme Giysilerde Durum...37 IV.3 Çorap İhracatı %7,9 Arttı...39 IV.4 Dokuma Konfeksiyon İhracatında Artış Genel Artışın Gerisinde...40 ii

3 IV.5 En Fazla İhraç Edilen Dokuma Konfeksiyon Mamullerinde Durum...43 IV.6 Denim Giysi İhracat Artışı İvme Kaybetti...45 IV.7 Diğer Hazır Eşya İhracatında İhracat Artışı %11, V. HAMMADDE İTHALATI...49 VI. KONFEKSİYON İTHALATI...52 VI.1 Temel Ürün Grupları İtibariyle İthalat...52 VI.2 Ülkeler İtibariyle İthalat...55 VII. KAPASİTE KULLANIM ORANI...57 VIII. PERFORMANSA ETKİ EDEN FAKTÖRLER...59 VI.1. Euro/Dolar Paritesi nin Etkileri...59 VI Ocak Aralık Dönemi Elyaf/ İplik Ve Kumaş Maliyetlerindeki Gelişmeler...60 Ek 1: Sektörler ve İhracatçı Birlikleri Bazında Türkiye İhracat Kaydı 2010 Ocak-Aralık Ek 2: Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracat Kaydı: 2010 Ocak - Aralık iii

4 YÖNETİCİ ÖZETİ Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı %10,1 Arttı Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından açıklanan verilere göre, 2010 yılında Türkiye den 14,6 milyar dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır yılına kıyasla ihracatta, dolar bazında %10,1 oranında artış meydana gelmiştir. Hazırgiyim ve konfeksiyon sektörü, 2010 yılında, ihracatı %15,55 oranında artan otomotiv endüstrisinin ardından, en fazla ihracat yapan ikinci sektör konumunu korumaktadır. Temel Ülke Gruplarına İhracatta Artış Var 2010 yılında, Türkiye den AB ülkeleri, diğer OECD ülkeleri, Ortadoğu ülkeleri, eski SSCB ülkeleri, Ortadoğu ülkeleri ve diğer Asya ülkeleri gibi başlıca ülke gruplarına yapılan hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, %10,4 ile %31,8 arasında değişen oranlarda artmıştır. Diğer Avrupa ülkelerine ihracatta %8,7 lik ve Afrika ülkelerine ihracatta %4,8 lik düşüşler olmuştur. 14,6 milyar dolarlık Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının %80 i, diğer bir ifade ile beşte dördü 27 AB ülkesine yapılmıştır yılında 27 AB ülkesine %10,4 oranında artışla 11,7 milyar dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı gerçekleştirilmiştir. ABD, Belçika, Rusya Federasyonu nun yanısıra Kazakistan, Romanya, Suudi Arabistan, Tunus, İran ve Bulgaristan gibi muhtelif ülkeler 2010 yılında yüksek oranlı ihracat artışları ile öne çıkan ülkeler olmuşlardır. Ürün Grupları Bazında İhracat Performansı Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında ağırlıklı ürün grubu, örme konfeksiyon mamulleridir yılında örme konfeksiyon mamullerinin toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki payı %54,4, dokuma konfeksiyon mamullerinin payı %32,6 ve hazır eşyaların payı %13 olarak hesaplanmaktadır yılında hazırgiyim ve konfeksiyonun üç temel ürün grubunda da ihracat artışları olmuştur. Bu dönemde, %11,5 oranında artışla 7,9 milyar dolarlık örme konfeksiyon mamulü ihraç edilirken, dokuma konfeksiyon mamulleri ihracatı %7,5 oranında artarak 4,4 milyar dolardan 4,7 milyar dolara çıkmış, hazır eşya ihracatı ise %11,5 artış ile 1,9 milyar dolar olmuştur yılında örme konfeksiyon mamullerinde ve hazır eşyalarda eşit oranlı ihracat artışları görülmüştür.

5 Hammadde İthalatı %46 Arttı Türkiye ye 2010 Ocak-Kasım döneminde temel hammaddeler itibariyle 2,5 milyon ton elyaf, iplik, dokuma ve örme kumaş ile dokusuz yüzey ithal edilmiş ve bu ithalat değer olarak 8,1 milyar doları bulmuştur. Sözkonusu ithalatta, 2010 yılının Ocak-Kasım döneminde, 2009 yılının aynı dönemine kıyasla miktar olarak %27,5 oranında, dolar bazında ise %46 oranında artış olmuştur. Temel hammaddeler itibarıyla çıkarılan ithalat istatistiklerine göre, 2010 yılının Ocak-Kasım döneminde Türkiye ye yapılan ithalatın miktar olarak %50,1 i elyaf, %31,5 i iplik, %10,3 ü dokuma kumaş,%2,1 i örme kumaş, %3,2 si dokusuz yüzeyler ile vatka ve keçe ve %2,8 i diğer tekstil materyalleridir. Konfeksiyon İthalatında Artış %32 Dış Ticaret Müsteşarlığı Bilgi Sistemi nden alınan, TUİK kaynaklı kesinleşmiş ithalat istatistiklerine göre, 2010 yılının Ocak-Kasım döneminde Türkiye ye 147 farklı ülkeden 2,4 milyar dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı yapılmıştır onbir aylık dönemine kıyasla 2010 yılının ilk onbir ayı içerisinde ithalat, dolar bazında %32 oranında artmıştır. Yapılan ithalatın dolar değer üzerinden %57 si dokuma konfeksiyon mamullerinden, %37 si örme konfeksiyon mamullerinden ve %5 i diğer hazır eşyalardan oluşmaktadır Ocak-Kasım döneminde örme giyim eşyası ve aksesuarı ithalatı %33 oranında artarak 914,4 milyon dolar olmuştur. Dokuma giyim eşyası ve aksesuarları ithalatı %31 artışla 1,4 milyar dolara yükselirken, ev tekstili ürünlerinin de içerisinde yeraldığı mensucattan mamul diğer hazır eşyaların ithalatı %37 oranında artarak 131,1 milyon dolara çıkmıştır. Kapasite Kullanım Oranı Artıyor Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan son İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı tablosundaki bilgilere göre, hazırgiyim ve konfeksiyon sanayiinde 2009 yılının Aralık ayında %72,8 olan kapasite kullanım oranı, 2010 yılının aynı ayında altı puan kadar artışla %78 e çıkmıştır yılının Aralık ayında, hazırgiyim ve konfeksiyon sektöründe kapasite kullanım oranı 2009 yılının Aralık ayına kıyasla %7,1 oranında artmıştır. Performansa Etki Eden Faktörler Hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün ihracat performansına etki eden en temel husus euro/dolar paritesidir yılı Ocak-Aralık döneminde 2

6 gerçekleştirilen 14,6 milyar dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının, 11,7 milyar dolarla %80 i ihracatın Euro üzerinden gerçekleştirildiği AB27 ülkelerine yapılmaktadır yılı Ocak-Aralık döneminde 1 Euro 1,39 ABD Dolarına eşit iken, 2010 yılının Ocak-Aralık döneminde Euro nun değeri ABD Dolarına karşı %4,63 lük düşüşle 1,33 dolar düzeyine gerilemiştir. ve dolar bazındaki istatistiklerde %4,63 oranında fiktif bir düşüş yaratmaktadır. Bu çerçevede, 11,7 milyar dolarlık Euro bölgesine yapılan ihracat, %4,63 lük pariteden kaynaklanan fiktif düşüşten arındırıldığında, sektörün ihracat performansında %10,1 lik değil, reel bazda %14,2 lik artış meydana gelmiş olmaktadır. Diğer yandan, aylık bazda değerlendirmede 2010 yılı Aralık ayında yapılan 1,46 milyar dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının 1,2 milyar dolarla %82,8 i ihracatın Euro üzerinden gerçekleştirildiği AB27 ülkelerine yapılmaktadır yılı Aralık ayında 1 Euro 1,46 ABD Dolarına eşit iken, 2010 yılının Aralık ayında Euro nun değeri ABD Dolarına karşı %9,7 lik düşüşle 1,32 dolar düzeyine gerilemiştir ki, bu durum dikkate alınarak yapılan hesaplamalar 2010 yılı Aralık ayında reel bazda toplam ihracat tutarının 1,6 milyar dolar olduğunu, dolayısıyla da ihracatta %18,3 lük değil, reel anlamda %27,8 artış meydana geldiğini ortaya koymaktadır. 3

7 I. DÜNYA VE TÜRKİYE EKONOMİSİNDEKİ SON GELİŞMELER 2010 Yılı Borç Krizleri, Kur Savaşları ve Artan İşsizlikle Geçti 2010 yılında dünyada, alınan önlemlerle birlikte ülkelerin ekonomik büyümelerine bağlı olarak tüketim ve ihracatta artış süreci başlarken, diğer yandan dünya ekonomisi için 2010, aynı zamanda borç krizinin Avrupa Birliği nde bir ülkeden diğerine sıçradığı, finansal kurtarma paketlerinin birbiri ardına açıklandığı bir yıl olarak hafızalara kazındı. Küresel ekonomik krizin ardından toparlanma, gelişmiş ülkeler ve gelişmekte olan ülkelerde farklı biçimde gelişti. Hızlı büyüme oranlarını yakalayan gelişmekte olan ekonomiler dünya ekonomisindeki toparlanmanın itici gücünü oluştururken, gelişmiş ekonomilerdeki toparlanma ise beklentileri karşılamadı. Küresel krizden çıkmak için uygulanan büyük çaplı teşvik paketleri başta Avrupa ülkelerinde olmak üzere birçok ülkede ciddi borçlanma sorunları ve bütçe dengelerinde önemli bozulmalara yol açtı. Dünyada geçen yıl tam da küresel krizden çıkıldı ve ekonomilerde toparlanma başladı denilirken, özellikle Avrupa'daki borç krizi dünya ekonomisinin gündemini ciddi biçimde meşgul etti. Borç krizinin 2011 yılında başta gelişmiş Avrupa ekonomileri olmak üzere küresel ekonomiyi tehdit eden başlıca unsur olmaya devam etmesi beklenmektedir. Gelişmiş ülkelerde tüketim harcamaları kriz sırasında alınan önlemlerle bir miktar canlanma gösterirken, söz konusu önlemlerin sona ermesiyle tekrar düşüşe geçmiştir.tüketici güveninin halen düşük seviyelerde seyretmesi ve düşen hanehalkı gelirleri tüketimin artmasını engellerken, gelişmiş ülke ekonomilerinde ise büyümenin pozitif fakat düşük seviyelerde gerçekleşmesine yol açmaktadır. 2010'a damgasını vuran olaylardan bir diğeri ise ülkeler arasındaki ''döviz kuru savaşları'' tartışması oldu. Gelişmekte olan ülkeler ihracattaki avantajını korumak amacıyla para birimlerinin değerlenmesini önlemek için döviz kuru piyasalarına müdahalede bulunmuşlardır. ABD dolarının geçen yıl değer kaybetmesiyle paralarının değerinin artması yüzünden uluslararası rekabet güçleri azalan Güney Kore, Tayvan, Japonya gibi başlıca ihracatçı ülkeler, paralarının değerlenmesini önlemek için döviz piyasalarına müdahalede bulunan ülkelerdendir. Öte yandan, Brezilya ve Güney Kore, sıcak para olarak da adlandırılan kısa vadeli sermaye giriş ve çıkışlarından korunmak için de yeni önlemler almışlardır. Önümüzdeki dönemde dünya ekonomisini bekleyen en önemli risklerden ilki başta gelişmiş ekonomiler olmak üzere pek çok ülkede işsizlik oranlarının artmaya devam etmesi, diğeri de gerek devletlerin, gerekse tüketicilerin 4

8 borçlarının giderek artarak bir borç batağına doğru yol alınmasıdır. Özellikle Avrupa da bankacılık sektörüne ve kamu kesimine ilişkin sorunlar ile yüksek işsizlik oranları küresel ekonomik toparlanma üzerinde baskı oluşturmaktadır. Bu iki sorun, dünya genelinde kısmi bir toparlanma olmasına rağmen, başta gelişmiş ekonomiler olmak üzere dünya genelinde tüketim artışını engelleyerek genel ekonomik durum üzerinde baskı oluşturmaya devam etmektedir. Bunlara ek olarak, son dönemde açıklanan verilerin ABD ekonomisinde toparlanmanın yavaş olduğuna işaret etmesi ve Çin in para politikasında sıkılaşma işaretlerinin belirginleşmesi global ekonominin önümüzdeki dönemdeki seyrine ilişkin belirsizlikleri artırmaktadır. OECD tarafından Kasım ayında yayımlanan 'Dünya Ekonomik Görünümü' raporuna göre dünya ekonomisinin 2011 yılında % 4,2 büyümesi öngörülmektedir. Raporda küresel ekonomik toparlanma hızının yıl başından bu yana yavaşladığını belirtilerek, bu yavaşlamanın OECD ülkelerinde beklenenden daha belirgin olduğu bildirilmektedir. Aynı raporda OECD üyesi ülke ekonomilerinin 2011 yılında % 2,3 büyüyeceği tahmin edilirken, ABD ekonomisinin % 2,2, Euro Bölgesi ekonomilerinin ise % 1,7 büyümesi öngörülmektedir. OECD verilerine göre Çin ekonomisinin 2010 yılında % 10,5 büyüdüğü tahmin edilirken, 2011 yılında ise % 9,7 büyüyeceği öngörülmektedir. Aynı verilere göre Japonya ekonomisinin, 2011 yılında % 1,7 büyüyeceği öngörülürken, Hindistan'ın ise %8 büyümesi beklenmektedir. Öte yandan, 2009 yılında % 11 oranında gerileyen dünya ticaret hacminin, 2010 yılında % 11,4 arttığı öngörülürken, 2011'de ise % 7 oranında artması beklenmektedir. ABD Ekonomisi İşsizlik ve Yavaş Büyüme Kıskacında ABD de üretim ve istihdamdaki toparlanmanın son aylarda yavaşlaması ülke ekonomisine ilişkin belirsizlikleri artırmaktadır. ABD de son dönemde açıklanan veriler ekonomik toparlanmanın yavaşladığına işaret etmektedir. Nitekim, imalat sanayiine ilişkin veriler, yeni siparişlere ve genel iş koşullarına ilişkin görünümün bozulmaya devam ettiğini göstermektedir. Tüketici güven endekslerinde genel olarak istihdam koşullarına ve geleceğe ilişkin beklentilerdeki olumsuzluk nedeniyle gerileme devam etmektedir. ABD ekonomi yönetimi, ekonomisinin bir türlü istenen canlılığı yakalayamamasından dolayı, para politikalarını gevşetmiştir. ABD Merkez Bankası (FED) yavaş büyüyen ekonomiyi desteklemek için 600 milyar dolar tutarında Hazine tahvil alımı programını devreye sokmuş ve bu programı her ay yaklaşık 75 milyar dolar olmak üzere 2011 yılının ikinci çeyreğinin sonuna kadar sürdürme eğiliminde olduğunu belirtmiştir. 5

9 Dünyanın en büyük ekonomisi ve önemli ihracat pazarlarımızdan ABD'nin Gayri Safi Yurtiçi Hasıla sı (GSYH) 2010 yılının 4. çeyreğinde % 3,2 büyüme kaydetmiştir. Bu sonuçla ABD ekonomisi 2010 yılı genelinde ise % 2,9 büyümüştür. Bilindiği gibi, ABD ekonomisi yılın ilk çeyreğinde % 3,7 büyürken, ikinci çeyrek dönemde % 1,7, üçüncü çeyrekte ise % 2,6 büyüme göstermişti. ABD ekonomisinde büyümenin kaynakları harcamalar yöntemiyle incelendiğinde özel tüketim harcamalarının bir miktar toparlandığı, özel yatırım harcamalarının ise ivme kaybederek büyümeye daha az katkı sağladığı görülmektedir. ABD genelinde perakende satışlar 2010 yılı Aralık ayında Kasım ayına göre % 0,6 artarken, geçen yılın aynı dönemine göre ise % 7,9 yükselmiştir yılı toplam perakende satışlarda bir önceki yıla göre % 6,6 artış kaydedilmiştir. Öte yandan, ülke genelinde 2010 yılında hazırgiyim ve aksesuar perakende satışları ise geçen yıla göre % 5,1 artmış bulunmaktadır yılı Ocak-Kasım dönemi verilerine göre ABD toplam mal ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre 201,7 milyar dolar artarak 1 trilyon 171 milyar dolar olarak gerçekleşirken, toplam mal ithalatı ise 360,1 milyar dolar artışla 2 trilyon 125 milyar dolara yükselmiştir. Bu verilere göre mal bazında ABD dış ticaret açığı Ocak-Kasım döneminde geçen yılın aynı dönemine göre 136,4 milyar dolar artarak 594,3 milyar dolara yükselmiştir. Ülkede enflasyon oranı Aralık ayında % 0,5 olarak kaydedilirken, yıllık bazda % 1,5 olarak gerçekleşmiştir. Ortalama hazırgiyim fiyatları Aralık ayında % 0,1 artarken, yıllık bazda ise % 1,1 düşmüş bulunmaktadır. Öte yandan, ülke ekonomisinin en önemli sorunlarından işsizlik Aralık ayında % 9,4 seviyesinde gerçekleşmiştir. Halen ülke genelinde 14,5 milyon kişinin işsiz olduğu tahmin edilmektedir. OECD tarafından Kasım ayında yayımlanan 'Dünya Ekonomik Görünümü' raporuna göre ABD ekonomisinin 2011 yılında 2010 yılına göre kısmen yavaşlayarak % 2,2 büyümesi beklenirken, özel tüketim harcamalarının ise 2011 yılında % 2,4 artacağı tahmin edilmektedir. Uzmanlara göre ABD ekonomisini 2011 yılında ciddi sorunlar beklemektedir. Bu sorunların başında düşük gerçekleşmesi beklenen büyüme oranı ile yüksek seyreden işsizlik oranı gelmektedir. Mevcut büyüme potansiyeliyle işsizlik oranının yakın dönemde ciddi bir düşüş göstermesi beklenmemektedir. Öte yandan, ABD Merkez Bankası'nın (FED) piyasaya dolar sürerek ekonomiyi büyütme politikasının önümüzdeki dönemde ABD ekonomisi için ne ölçüde işe yarayacağı belirsizliğini korurken, sözkonusu politika dünya çapında finansal genişlemeye ve gelişmekte olan ülke para birimlerinin dolar karşısında değerlenmesine neden olmaktadır. 6

10 Avrupa Birliği'nde GIPS Ülkeleri Sorunu Euro Bölgesi nde ekonomi yılın 3. çeyreğinde olumlu bir performans kaydetmiştir. Ancak, bölge ülkelerinin büyüme performanslarındaki ayrışma dikkat çekmektedir. Nitekim, zayıf büyüme performansları, olumsuz mali göstergeleri ve bankacılık sektöründeki sorunları ile dikkat çeken GIPS (Yunanistan, İrlanda, Portekiz ve İspanya) ülkelerindeki gelişmeler zaman zaman piyasalar üzerinde baskı yaratmaktadır. Sözkonusu ülkelerdeki sorunların henüz tam olarak ortadan kalkmaması nedeniyle bu ülkelerin kredi notlarındaki indirimler de devam etmektedir. Euro Bölgesi nde ekonomik performans, ülkeler arasında farklılık göstermekle birlikte beklentilerin üzerinde gerçekleşmektedir. İhracatın yanısıra tüketim harcamalarının etkisiyle Almanya ekonomisi nispeten güçlü bir toparlanma kaydederken, yüksek borç stoku ve bütçe açıkları ile öne çıkan GIPS ülkelerinde ekonominin zayıf bir performans sergilediği görülmektedir. Euro Bölgesi'nde önce Yunanistan, ardından İrlanda AB ve Uluslararası Para Fonunun (IMF) kurtarma paketlerini kabul etmek zorunda kalmıştır. Gelişmekte olan ülkelere sermaye girişinin artmasıyla bu ülkelerin para birimlerinin güçlenmesi döviz kuru piyasalarına müdahaleyi, nihayetinde ''döviz kuru savaşlarını'' ortaya çıkarmıştır. Avrupa'da Yunanistan ve İrlanda'nın kurtarma paketlerini kabul etmesinden sonra sıradaki ülkelerin kim olacağı sorusunun yanıtı Portekiz ve İspanya olmuştur. Avrupa'da Portekiz'den ya da diğerlerinden daha çok endişe yaratan ülke İspanya dır. Endişenin en büyük sebebi de Avrupa'nın dördüncü büyük ekonomisine sahip İspanya'ya sıçrayacak krizin artık önünün alınamaz biçimde yayılarak tüm Avrupa'yı ve belki de dünyayı etkileyecek olmasıydı. Güncel gelişmeler ışığında, Eurostat verilerine göre, 2010 yılının 3. çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 1,9 büyüyen Euro Bölgesi, bir önceki çeyrek döneme göre ise % 0,3 büyümüş bulunmaktadır. 27 üyeli AB ise 2010 yılının 3. çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 2,2 büyürken, bir önceki çeyrek döneme göre ise % 0,5 büyümüştür. AB'de yılın 2. çeyrek döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre en hızlı büyüyen ülkeler % 6,8 ile İsveç, % 5 ile Estonya ve % 4,7'yle Polonya olurken, en fazla küçülen ekonomiler % 4,6 ile Yunanistan, % 2,2 ile Romanya ve % 0,7 ile İrlanda şeklinde sıralanmaktadır. Öte yandan, OECD tarafından Kasım ayında yayımlanan 'Dünya Ekonomik Görünümü' raporuna göre Euro Bölgesi ekonomisinin 2011 yılında % 1 büyümesi beklenirken, özel tüketim harcamalarının ise % 1,7 artacağı tahmin edilmektedir. 7

11 Almanya Ekonomisi Toparlanıyor İhracat sektörlerimizin önemli pazarı olan Avrupa Birliği nin en büyük ekonomisi Almanya nın GSYH sinde, 2010 yılının 3. çeyrek döneminde bir önceki çeyrek döneme göre % 0,7 büyüme kaydedilmiştir. Almanya ekonomisi 2010 yılı 3. çeyrek döneminde geçen yılın aynı dönemine nazaran ise % 3,9 büyümüş bulunmaktadır. Bilindiği gibi, Alman ekonomisi ilk 2 çeyrekte bir önceki çeyrek dönemlere göre sırasıyla % 0,6 ve % 2,3 büyüme göstermişti. Almanya ekonomisi, bu yıl ihracat ve iç talepteki artışın etkisiyle toparlanırken, uzmanlar Alman ekonomisinin krizden sıyrılabilmesini devletin aldığı etkili önlemlerin işe yaramasına ve ekonomiyi çeken en önemli lokomotif olan ihracattaki hızlı toparlanmaya bağlamaktadır. Bu çerçevede, Almanya nın ihracatının 2010 yılında % 16 artışla 1,3 trilyon dolar olarak gerçekleştiği tahmin edilmektedir. OECD verilerine göre ise, Almanya ekonomisinin 2011 yılında 2010 yılına göre nispeten yavaşlayarak % 2,5 büyümesi beklenirken, özel tüketim harcamalarının ise % 1,3 artması öngörülmektedir. İngiltere Ekonomisinde Beklentiler Olumlu Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden İngiltere nin GSYH si 2010 yılı 3. çeyrekte bir önceki çeyrek döneme göre % 0,7 oranında büyürken, geçen yılın aynı dönemine göre ise % 2,7 büyümüş bulunmaktadır. İngiltere ekonomisinin ilk 2 çeyrek büyüme rakamları ise sırasıyla % 0,4 ve % 1,2 olarak gerçekleşmişti. OECD verilerine göre, İngiltere ekonomisinin 2011 yılında %1,7 büyümesi beklenirken, özel tüketim harcamalarının ise % 1,7 artacağı tahmin edilmektedir. İhracat sektörlerimiz açısından önemli bir pazar olmasına rağmen geçtiğimiz dönemde kan kaybeden İngiltere ekonomisinin son aylarda toparlanarak iç talep ve tüketimin canlanmasına rağmen son dönemde ekonomik göstergelerde görülen durgunluk eğilimi nedeniyle, yeni yılın ilk dönemine dikkatle bakmayı gerektirmektedir. Fransa Ekonomisi Çıkışta Avrupa Birliği nin büyük ekonomilerinden Fransa nın GSYH si 2010 yılı 3. çeyrekte bir önceki çeyrek döneme göre % 0,3 oranında büyürken, geçen yılın aynı dönemine göre ise % 1,7 büyümüş bulunmaktadır. Bilindiği gibi, Fransa ekonomisi ilk 2 çeyrekte bir önceki çeyrek dönemlere göre sırasıyla % 0,2 ve % 0,7 büyüme göstermişti. 8

12 OECD verilerine göre ise, Fransa ekonomisinin 2011 yılında 2010 yılına paralel bir performansla % 1,6 büyümesi beklenirken, özel tüketim harcamalarının da % 1,6 artması öngörülmektedir. İtalya Ekonomisi Durgun Avrupa Birliği nin önemli ekonomilerinden ve ihracat sektörlerimizin başlıca pazarlarından İtalya nın GSYH si 2010 yılının 3. çeyreğinde bir önceki çeyrek döneme göre % 0,3 büyürken, geçen yılın aynı dönemine göre ise % 1,1 büyümüş bulunmaktadır. İtalya ekonomisi ilk 2 çeyrekte ise bir önceki çeyrek dönemlere göre sırasıyla % 0,4 ve % 0,5 büyüme göstermişti. OECD verilerine göre, İtalya ekonomisinin 2011 yılında %1,3 büyümesi beklenirken, özel tüketim harcamalarının ise ancak % 0,6 artacağı tahmin edilmektedir. AB'de Perakende Satışlar Eurostat verilerine göre 2009 Kasım ayında perakende satışlar geçen yılın aynı dönemine göre Euro Bölgesinde % 0,1, AB-27 de ise % 0,8 oranında artarken; bir önceki aya göre ise Euro Bölgesinde % 0,8, AB-27 de ise % 0,4 oranında gerilemiştir. Tekstil, giyim ve ayakkabı perakende satışları ise 2009 yılı Ekim ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre Euro Bölgesinde % 2 artarken, AB-27 genelinde ise aynı dönemde % 3,6 yükselmiş bulunmaktadır. En önemli pazarımızdan Almanya da, perakende satışlar Ekim ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 1,1 artarken, bir önceki aya göre ise % 0,1 oranında yükselmiştir. Diğer önemli pazarlarımızdan Fransa da perakende satışlar Kasım ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 4,2 artarken, bir önceki aya göre ise % 0,9 oranında yükselmiştir. Geleneksel pazarlarımızdan İngiltere'de perakende satışlar Kasım ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 1,4 artarken, bir önceki aya göre ise % 0,6 oranında yükselmiştir. AB nin önemli ekonomilerinden İtalya da perakende satışlar Ekim ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 1,7 artarken, bir önceki aya göre ise % 0,3 oranında artmıştır. 9

13 Diğer Bazı Hedef Pazarlardaki Gelişmeler BDT Ülkeleri Deri ve deri ürünleri sektörü ile tekstil sektörünün en önemli ihracat pazarı olan Rusya ekonomisi, yılın 3. çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre % 2,7 büyüyerek 2. çeyrek dönemdeki % 5,2'lik büyüme oranına göre yavaşlamıştır. Yılın son çeyrek dönemine ait büyüme rakamları henüz belli olmamasına rağmen, 2010 yılı büyüme oranının % 3,7 olarak gerçekleştiği tahmin edilmektedir. OECD verilerine göre ise, Rusya ekonomisinin 2011 yılında 2010 yılına göre hızlanarak % 4,2 büyümesi beklenmektedir. Bloomberg kaynaklı verilere göre, ortalama ücretler Kasım ayında geçen yılın aynı dönemine göre % 3,2 artarken, kişi başına harcanabilir gelirin ise yıl boyunca % 3,8 arttığı öngörülmektedir. Perakende satışlar ülke genelinde Kasım ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre % 4,6 artarken, Ekim ayına göre ise % 1 düşmüştür. Öte yandan, 2010 yılı genelinde perakende satışların % 4 4,5 aralığında arttığı tahmin edilmektedir. Rusya genelinde işsizlik oranı Ekim ayında % 6,8 seviyesindeyken, Kasım ayında % 6,7 seviyesine gerilemiştir. İstatistik verilerine bakıldığında Rusya ekonomisinin krizi çoktan geride bıraktığı ve hızla büyüme yoluna girdiği görülmektedir. Bunda en önemli faktör petrol fiyatlarının son dönemde tekrar yükselişe geçerek Rusya'nın ihracat gelirlerini hızla artırması olmuştur. Öte yandan, kriz sırasında önemli derecede azalan tüketim, hızla tekrar artışa geçmiş ve ekonomiye canlılık getirmiş bulunmaktadır. Özellikle deri ve tekstil ürünleri ihracatımız açısından önemli olan Rusya ekonomisinde yeni yılda da ciddi bir gerileme beklenmemektedir. Önemli pazarlar arasında yeralan Kazakistan ekonomisi ise büyük oranda petrol ve doğalgaz ihracatına bağımlı olup, ekonomideki performansı petrol fiyatlarına paralel gelişmektedir. Öte yandan, Kazakistan ekonomisinin 2010 yılında % 7 büyüdüğü açıklanırken, sanayi üretiminin ise % 10 arttığı belirtilmektedir. Ülkede enflasyon oranı ise 2010 yılında % 7,8 olarak açıklanmıştır. Kazakistan Hükümeti, 2011 yılında ise ekonominin % 4-5 aralığında büyüyeceğini tahmin etmektedir. BDT ülkeleri içinde büyük petrol rezervleri ve büyüyen ekonomisiyle önemli ülkelerden biri olan Azerbaycan ekonomisinin IMF tahminlerine göre 2010 yılında % 4,3 büyüdüğü belirtilmektedir. Azerbaycan resmi verilerine göre hanehalkı gelirleri % 12,3 oranında artarken, ülke sanayisi ise % 2,6 büyümüş bulunmaktadır. 10

14 Azerbaycan ekonomisi ile ilgili olarak önümüzdeki dönemde GSYH'de artışın devam etmesi, özel sektörün ekonomideki payının yükselmesi, petrol dışı sektörün büyüme oranının ve yatırımların artması beklenmektedir. BDT üyeleri arasında diğer önemli bir ülke olan Ukrayna'da ise, önceki yıllara göre nispeten daha istikrarlı seyreden siyasi ortam, ülkenin ekonomik krizin etkilerinden sıyrılma sürecini de hızlandırmış görünüyor. Sanayi üretimi, metalürji sektörü, ticaret hacmi ve ulaştırma sektörü kriz sonrası toparlanırken, krizin gölgesinde geçen 2009 daki dibe vuruşun ardından 2010 yılında ekonomi tekrar büyümeye geçti. Bu çerçevede, Ukrayna ekonomisi Dünya Bankası verilerine göre 2010 yılını % 4,3 büyümeyle kapatırken, 2011 yılında ise % 4 büyüme beklenmektedir yılında sanayi üretiminin ise % 11 büyüdüğü açıklanmıştır. Ortadoğu Pazarı Önem Kazanıyor Özellikle tekstil ve hammaddeleri ihracatımızda başlıca pazarlardan olan ve bölge ülkelerine yapılan ihracatlarda da önemli transit geçiş noktası olan İran, son dönemde sıkıntılı bir süreçten geçmektedir. BM yaptırımlarının yanı sıra ABD tarafından ek yaptırımlara maruz kalan ülke ekonomisi, büyük oranda petrol ihracatına bağımlıdır. Ülke ekonomisinin 2010 yılında % 1,5 oranında büyüdüğü tahmin edilirken, diğer yandan, son dönemde sıkılaştırılan uluslararası yaptırımların ekonomik büyümeyi olumsuz etkilemesi beklenmektedir. Bankacılık sisteminin dünya finans sisteminden izole olmasının da etkisiyle küresel mali krizden çok fazla etkilenmeyen İran ekonomisi, mevcut yaptırımlardan daha fazla etkilenmiş görünmektedir. Dünya Bankası verilerine göre İran ekonomisi 2010 yılında % 1,5 büyüme gösterirken, 2011 yılı büyüme oranının ise % 3 düzeyinde gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Ortadoğu'da yeralan diğer önemli ihracat pazarlarından Irak'ta yakın gelecekte artması beklenen petrol gelirleri sayesinde alım gücünün de artması beklenirken, başta güvenlik ve işsizlik olmak üzere halen ciddi sorunlar mevcuttur ve ülke nüfusunun % 25'i yoksulluk sınırının altında yaşamaktadır. Bunlara rağmen özellikle ayakkabı, halı ve konfeksiyon sektörlerimiz için gittikçe büyüyen pazar haline gelen Irak ın önemi ihracat sektörlerimiz açısından giderek daha da artmaktadır. Halen, bir çok Türk hazırgiyim firması başta Erbil ve Kuzey Irak olmak üzere Irak genelinde mağazalar açmış bulunmaktadır. Öte yandan, yabancı petrol şirketlerinin dünyanın ikinci büyük rezervlerine sahip olan Irak'ta petrol üretmeye başlamasıyla birlikte petrol ihracatının artması, buna paralel ülkenin mali durumunun düzelmesi ve büyümenin artarak devam etmesi beklenmektedir. Bu çerçevede, IMF tahminlerine göre 11

15 Irak ekonomisinin 2011 yılında % 11,5 gibi rekor bir seviyede büyümesi beklenmektedir. Bölgenin diğer önemli pazarlarından Suudi Arabistan ın IMF tarafından yapılan projeksiyonlar doğrultusunda 2010 yılında % 3,7 oranında büyürken, 2011 yılında % 4 büyüyeceği öngörülmektedir. Bütçe gelirlerinin % 45'ini, GSYH'nin de % 55'ini, toplam ihracatın ise % 90'ını petrol gelirlerinin oluşturduğu ülkede, son dönemde petrol fiyatlarındaki toparlanma ile birlikte ekonomide olumlu gelişmeler ve tüketimde artış beklenmektedir. Türkiye Ekonomisi Büyüyor Küresel krizin ardından 2010, dünya ekonomisine paralel olarak Türkiye ekonomisinin toparlandığı ve bir çok ülkeye göre daha yüksek büyüme hızını yakaladığı yıl olmuştur. Türkiye ekonomisi 2010 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine göre % 5,5 oranında büyürken, Ocak-Eylül dönemini kapsayan 9 aylık dönemde ise GSYH % 8,9 artmış bulunmaktadır. Böylelikle, ekonomi kriz sonrası dönemde üst üste 4 çeyrek büyümüştür. Kaydedilen büyümede, düşük baz etkisinin yanısıra yatırım ve tüketim harcamalarına dayalı güçlü performans etkili olurken, kamu harcamalarındaki artışın beklenenin altında olması büyüme rakamını bir miktar aşağı çekmiş görünmektedir. OECD verilerine göre ise, Türkiye ekonomisinin 2010 yılında % 8,2 büyüdüğü tahmin edilirken, 2011 yılında ise % 5,3 büyümesi beklenmektedir. Bu çerçevede, özel tüketim harcamalarının 2010 yılında % 6,3 arttığı tahmin edilirken, 2011 yılında ise % 4,6 artacağı öngörülmektedir. Gelişmiş ülkelerde merkez bankalarının aşırı genişletici para politikalarını sürdürmesi paralelinde Türkiye ye yönelik yabancı sermaye girişleri de yoğunlaşmıştır. Merkez Bankası, sermaye girişleri sonucunda TL nin değer kazanmasının yanı sıra kredi genişlemesinin iç talebi tetikleyerek dış talebin nispeten zayıf bir seyir izlediği ortamda, cari işlemler açığını daha da artırabileceğine ve bu durumun finansal istikrara ilişkin risk yaratabileceğine işaret etmektedir. Bu çerçevede Merkez Bankası, son dönemde fiyat istikrarının yanı sıra finansal istikrarın önemini daha sık vurgulamaya başlamıştır. Aralık ayındaki toplantısında politika faiz oranını indiren Merkez Bankası, ayrıca, Türk Lirası zorunlu karşılık oranlarının vadelere göre farklılaştırılmasına karar vermiştir. Sanayi üretim endeksine göre imalat sanayinde Kasım ayında Ekim ayına göre % 10,7 düşerken, geçen yılın aynı dönemine göre ise % 9,7 artış kaydedilmiştir. Kapasite kullanım verilerine göre ise 2011 yılı Ocak ayında imalat sanayi kapasite kullanım oranı % 74,6 olarak kaydedilmiştir. Bu oran, Aralık ayında % 75,6, geçen yılın Ocak ayında ise % 68,6 düzeyindeydi. 12

16 Kriz döneminde artan işsizlik oranında yılın ilk yarısında yaşanan hızlı düşüş süreci, 3. çeyrek dönemde yerini nispeten durağan bir sürece bırakmıştır, TÜİK tarafından açıklanan verilere göre 2010 yılı Eylül ayında işsizlik oranı geçen yılın aynı dönemine göre % 2,1 azalarak % 11,3 seviyesine gerilemiş bulunmaktadır. İşsizlik oranı Ağustos ayında ise % 11,4 seviyesinde gerçekleşmişti yılında genel ihracat yıllık bazda % 11,5 oranında artarak 113,9 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. Aynı dönemde ithalat ise % 31,6 oranında artışla 185,5 milyar dolara ulaşmıştır. Böylece, 2010 yılında dış ticaret açığı bir önceki yıla göre % 84,5 artış kaydederek 71,6 milyar dolara yükselmiştir. İhracatın ithalatı karşılama oranı aynı dönemde %72,5 den %61,4 e gerilemiştir. Öte yandan, cari açık Türkiye ekonomisinde risk unsuru olmaya devam etmektedir. Kasım ayında cari denge 5,9 milyar dolar açık verirken, yılın ilk 11 ayında cari açık bir önceki yılın aynı dönemine göre % 277 artarak 41,6 milyara ulaşmıştır. Ocak-Kasım döneminde 41,6 milyar doları bulan cari açıktaki artışın nedenleri arasında, iç talebe dayalı büyüme, Türk Lirasının değerlenmesi ve üretimdeki toparlanmayla birlikte ithal hammadde, ara malı ve enerji ihtiyacının da artması yeralmaktadır Sektörel Gelişmeler 2009 yılının özellikle ilk yarısında etkili olan küresel krizin ardından, anılan yılda dünya hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı %11,2, tekstil ihracatı %18,5, deri ürünleri ihracatı %13,5 ve halı ihracatı %17,3 oranında daralmıştır yılında ise dünyada, alınan önlemlerle birlikte genişleme eğilimi başlamış, ülkelerin ekonomik büyümelerine bağlı olarak tüketim artmış ve ihracatta da artış süreci başlamıştır. Bu kapsamda, 2010 yılının 9 aylık döneminde hazırgiyimde en büyük pazarlar olan ABD nin ithalatı %13,2, Fransa %1,1 ve Almanya %0,7 oranlarında artarken tekstilde yine önde gelen pazarlar olan Çin in ithalatı %36,2, ABD nin %25,7, İtalya nın %22,5 artmıştır. Aynı şekilde deri ürünlerinde ABD nde %19,9, Almanya da %9 ve İtalya da %18,2 ithalat artışı gerçekleşmiş, halı da ise ABD nin ithalatında %20,2, Almanya nın %0,3, Kanada %18,5 ve Japonya %24 artış meydana gelmiştir. Bununla birlikte, hazırgiyim ve konfeksiyon ürünleri ihracatının %80 i, tekstil ürünlerinin %46,5 i, deri ürünlerinin %40 ı ve halı ihracatının %26 sının AB ülkelerine yöneldiği dikkate alındığında, sektörel ihracat performansında bu ülkelerde meydana gelen gelişmelerin doğrudan etkili olduğu açıktır. Bu çerçevede, küresel krizin etkilerinin hafiflemesine rağmen AB ülkelerinde ortaya çıkan yüksek borçluluk sorunu dolayısıyla bu ülkelerde tasarruf politikaları uygulanmaya başlamış bu da tüketim eğiliminde yavaşlamaya yolaçmıştır. 13

17 Tüketimdeki yavaşlamaya paralel olarak, yukarıdaki rakamlardan da görüldüğü üzere, ABD ve Japonya gibi önde gelen pazarlarda ithalat daha yüksek oranlı artarken Almanya ve İngiltere gibi büyük AB ülkeleri başta olmak üzere genel olarak AB ülkelerinde ithalatın daha düşük oranlı arttığı ya da düşüş seyrinde olduğu görülmektedir. Diğer taraftan, önde gelen pazarlarda bu gelişmeler olurken, 2010 yılı genelinde dünyanın önde gelen tekstil, konfeksiyon ve deri ürünleri tedarikçilerinden Çin, Bangladeş ve Vietnam gibi ülkelerde yaşanan, özellikle çalışma koşulları ve maaşlardan kaynaklanan sorunlar dikkat çekmektedir. Örneğin Bangladeş te protesto gösterileri sonucunda işçilere %80 oranında maaş artışı yapılmak durumunda kalınmıştır. Böylece aylık maaş 43,17 dolara yükselmiştir. Ayrıca Çin de kredi sıkıntısı, konut piyasasında oluşan balon ve Çin hükümetinin enerji-yoğun sektörlerde kapasite indirimine gitmesi hazırgiyim gibi imalat sanayii dallarını olumsuz etkilemektedir. Dünya nın önde gelen tedarikçilerinde yaşanan bu sorunlar dolayısıyla AB pazarındaki siparişler Çin ve diğer Uzakdoğu ülkelerinden ülkemize kaymaya başlamıştır. Son dönemde dünya hazırgiyim ve konfeksiyon rekabetinde ortaya çıkan diğer bir sorun ise temel hammadde durumundaki pamuk fiyatlarındaki yükseliştir. Verimlilikte azalma, üretim maliyetlerinin yükselmesi ve Pakistan da meydana gelen sel felaketi gibi etkenlerle 2009 yılı Aralık ayında 1,69 dolar/kg olan pamuk fiyatları 2010 yılının Aralık ayına gelindiğinde 3,71 dolar/kg ye yükselerek %120,1 oranında artmıştır. Ancak Uluslararası Pamuk Danışma Kurulu (ICAC) tarafından yapılan tahminlere göre pamuk arzında meydana gelen daralma sonucunda 2011 yılında pamuk fiyatlarının %30 lar düzeyinde artacağı öngörülmektedir. Diğer taraftan, 2010 yılında sektörel ihracatımızı baskılayan bir neden olarak döviz kurlarındaki aşağı yönlü seyri saymak gerekmektedir. Hernekadar Aralık ayında bir yükseliş trendi meydana geldiyse de yılın genelinde kurlardaki düşüş eğilimi, yükselen hammadde ve de diğer üretim girdi maliyetleri ile birleşince sektörün rekabet gücünü olumsuz etkilemiştir. Bilindiği gibi, döviz kurunda düşüş yönlü seyirde en büyük faktör, son dönemde hızlı bir büyüme içinde olan ülkemizin de içinde bulunduğu gelişmekte olan ülkelere yönelen sıcak para akışıdır. Yukarıda sözü edilen sektörlerimizin ihracat performansına etki eden faktörler 2011 yılında da etkisini devam ettirecektir. 14

18 II. İHRACATIN GENEL GÖRÜNÜMÜ II.1 Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı %10,1 Arttı Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından açıklanan verilere göre, 2010 yılında Türkiye den 14,6 milyar dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır yılına kıyasla ihracatta, dolar bazında %10,1 oranında artış meydana gelmiştir. Hazırgiyim ve konfeksiyon sektörü, 2010 yılında ihracatı %15,55 oranında artan otomotiv endüstrisinin ardından, en fazla ihracat yapan ikinci sektör konumunu korumaktadır. Uluslararası piyasa koşullarındaki gelişmeler, yurtiçinde üretim maliyetlerinde meydana gelen yüksek artışlar ve döviz kurunun istikrarsızlığı, son birkaç yılda Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracat performansına etki eden en önemli faktörlerdir yılında üretim maliyetleri ve döviz kurları ile ilgili koşullar aynı kalmış, bununla beraber gelişmiş ülkelerin ekonomilerinde ortaya çıkan olumlu göstergeler ve gelişmekte olan ülkelerin ekonomilerinde iktisadi toparlanma sonucunda dünya genelinde perakende piyasalarındaki hareketlenmelerin, Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatına olumlu yansımaları olmuştur ve 2010 yıllarında genel ihracat performansı içerisinde, hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının payını gösteren tablo aşağıda verilmektedir. Birim: 1000 $ Genel İhracat Performansı İçinde Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatının Payı /10 Ocak - Aralık Ocak - Aralık Değişim % Türkiye Genel İhracatı ,3 Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı ,1 Haz. ve Konf. İhracatının Payı % 13,0 12,9 Sanayi İhracatı ,0 Haz. ve Konf. İhracatının Sanayi Ürünleri İhracatındaki Payı % 16,4 15,7 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları 2010 yılında Türkiye genel ihracatı %11,3 oranında artarak 113,7 milyar dolara yükselmiştir. Sanayi ihracatı ise %15 oranında artışla 81,3 milyar dolardan 93,5 milyar dolara yükselmiştir. Hazırgiyim ve konfeksiyon 15

19 ihracatındaki artış (%10,1) hem genel ihracattaki %11,3 lük hem de sanayi ihracatındaki %15 lik artışların oransal olarak gerisindedir. Bu çerçevede, 2010 yılında hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün gerek genel ihracat performansından gerekse sanayi ihracat performansından daha düşük bir performans gösterdiği anlaşılmaktadır yılında, hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının Türkiye genel ihracatındaki payı %13 ten %12,9 a, sanayi ihracatındaki payı ise %16,4 ten %15,7 ye gerilemiştir. Bununla beraber, 2010 yıllık istatistikler çerçevesinde, genel ihracat içerisinde tekstil sanayii ile birlikte hazırgiyim ve konfeksiyon sektörü toplam 21,2 milyar dolar (14,6 milyar dolar + 6,5 milyar dolar =21,2 milyar dolar) ile en fazla ihracat gerçekleştiren sektör olurken, otomotiv sektörü 17,4 milyar dolar ile en fazla ihracat gerçekleştiren ikinci sektör olmuştur. Kimyevi maddeler ve mamulleri sektörü ise 12,7 milyar dolar ihracat ile üçüncü sırada yeralmaktadır. II.2 Aylar İtibarıyla Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatının Seyri 2009 yılında %15,5 oranında azalan hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, 2010 yılında %10,1 oranında artmıştır. Aylık ihracat verileri incelendiğinde, yılın ilk üç ayında ihracat artışının ivme kazanarak %28 lere varan oranlarda arttığı, izleyen yedi ayda ise ihracat artışının bazı aylar ivme kazanıp bazı aylar kaybederek artışını sürdürdüğü, sadece Kasım ayında %1,8 lik ihracat düşüşünü Aralık ayında yine çift haneli bir artışın izlediği görülmektedir yılının Ocak ayında 2009 yılının Ocak ayına kıyasla %2,3 oranında artan hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, Şubat ayında %19,6 oranında ve Mart ayında %28,1 artarak oransal artışta tavan yapmış, izleyen aylardan Nisan ayında %21,4 oranında, Mayıs ayında %6,4 oranında, Haziran ayında %6,3 oranında, Temmuz ayında %9,1 oranında, Ağustos ayında %6,6 oranında, Eylül ayında %11,4 oranında ve Ekim ayında %4,7 oranında artışla dalgalı bir seyir izlemiştir. Kasım ayı 2010 yılı içinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının 2009 yılının aynı ayına kıyasla azaldığı ilk ve tek ay olmuştur. İhracat bu ayda %1,8 oranında azalmıştır ki, bu konuda Kurban Bayramı nın dokuz günlük blok bir tatil dolayısıyla ticaret hayatını kesintiye uğratmasının etkisi olduğu muhakkaktır. Yılın son ayında ise, hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı %18,3 oranında bir artış yakalamıştır. Diğer yandan, uluslararası pazarlarda global ekonomik krizin etkilerinin sona ermesi ile gerek perakende piyasalarında gerekse finansal piyasalardaki canlanma, sektörün üretim ve ihracat açısından önünün açılmasını olumlu etkileyen faktörler olmuştur. 16

20 Birim: 1000 $ Aylar İtibariyle Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak - Aralık 2010/09 Aylar % Değişim Ocak ,3 Şubat ,6 Mart ,1 Nisan ,4 Mayıs ,4 Haziran ,3 Temmuz ,1 Ağustos ,6 Eylül ,4 Ekim ,7 Kasım ,8 Aralık ,3 Kaynak:İhracatçı Birlikleri Kayıtları Aylar İtibariyle Türkiye'nin Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak- Aralık $ Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Aylar 17

21 II.3 İhracatçı Birlikleri Bazında Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, Türkiye nin çeşitli bölgelerinde faaliyet göstermekte olan İhracatçı Birlikleri tarafından kayda alınmaktadır. İhracatçı Birlikleri bazında hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının dağılımı, bölgeler bazında dağılım konusunda da bilgi vermektedir yılında Türkiye den yapılan toplam 14,6 milyar dolar değerinde ihracatın %75,7 lik kısmı, İstanbul dan gerçekleştirilmiştir. Bursa dan yapılan ihracatın %3,9 luk payı da dikkate alındığında, %79,6 lık pay ile Marmara Bölgesi nden yapılan ihracatın, Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının hemen hemen beşte dördüne karşılık geldiği görülmektedir. Diğer yandan, İzmir den yapılan hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının %7,1 pay ve Denizli den yapılan ihracatın %6,9 pay aldığından hareketle, Ege Bölgesi nin Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatından aldığı payın da %14 olduğu ifade edilebilir. Antalya ile birlikte Akdeniz Bölgesi nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki payı %1,5, Güneydoğu Anadolu Bölgesi nin payı %1,5 ve Doğu Anadolu Bölgesi nin payı %2,5 düzeyindedir yılında hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının İhracatçı Birlikleri bazında dağılımı, izleyen tablo ve grafikte verilmektedir. İhracatçı Birlikleri Bazında Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Aralık DEĞİŞİM (%) 1 Ocak - 31 Aralık DEĞİŞİM (%) İstanbul Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhr. Birl , ,1 75,7 Denizli Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhr.Birl , ,6 6,9 Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhr. Birl , ,7 7,1 Uludağ Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhr. Birl , ,6 3,9 Doğu Anadolu İhr. Birl. (Hazırgiyim Kaydı) , ,0 2,5 Akdeniz Hazırgiyim ve Konf. İhr. Birl , ,6 1,3 Güneydoğu Anadolu İhr. Birl. (Hazirgiyim Kaydı) , ,6 1,5 Diğer Birlikler (Kombine İhracat) , ,0 0,9 Antalya İhr. Birl. (Hazırgiyim Kaydı) , ,0 0,2 Karadeniz İhr. Birl. (Hazırgiyim Kaydı) , ,6 0,0 Toplam , ,1 100,0 PAY % Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları 18

22 İhracatçı Birlikleri Bazında Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı 2010 Ocak-Aralık Doğu Anadolu İhr. Birl. (Hazırgiyim Kaydı) 2,5% Uludağ Hazırgiyim ve Konf.İhr.Birl. 3,9% Ege Hazırgiyim ve Konf.İhr.Birl. 7,1% Güneydoğu Anadolu İhr. Birl. (Hazirgiyim Kaydı) 1,5% Diğer Birlikler Akdeniz Hazırgiyim (Hazırgiyim Kaydı) ve Konf. İhr. Birl. 1,1% 1,3% İstanbul Hazırgiyim ve Konf.İhr. Birl. 75,7% Denizli Hazırgiyim ve Konf.İhr.Birl. 6,9% 19

23 III. BAŞLICA ÜLKE GRUPLARI İTİBARIYLA İHRACAT III.1 Ülke Grupları İtibarıyla İhracat Performansı 2010 yılında başlıca ülke grupları itibarıyla Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının dağılımı ve payları, değişim oranları ile birlikte aşağıdaki tabloda verilmektedir. Başlıca Ülke Grupları İtibariyle Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracat Kaydı 2009 Toplam 2010 Toplam Ocak - Aralık Konf'da Ocak - Aralık Konf'da Değişim 1000 $ Pay % 1000 $ Pay % % AB Ülkeleri Toplamı , ,0 10,4 Diğer OECD Ülkeleri Toplamı (ABD,Kanada, İsviçre vb) Diğer Avrupa Ülkeleri Toplamı ( Makedonya, KKTC, vb) Eski S.S.C.B Ülkeleri Toplamı (Rusya Fed., Azerbaycan, Özbekistan vb) Ortadoğu Ülkeleri Toplamı (S. Arabistan, İsrail, Kuveyt vb) Afrika Ülkeleri Toplamı (Mısır, Tunus, Cezayir, GAC vb) Diğer Asya Ülkeleri ( Çin, Hindistan, Malezya, Tayvan vb) , ,1 16, , ,7-8, , ,6 31, , ,9 14, , ,3-4, , ,5 25,9 Diğer Ülkeler ve Bölgeler Toplamı , ,0-8,8 Toplam Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracat Kaydı Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları ,1 Başlıca Ülke Grupları İtibariyle Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak - Aralık 2009 Ocak-Aralık 2010 Ocak-Aralık AB Ülkeleri Diğer OECD Ülkeleri Diğer Avrupa Ülkeleri Eski S.S.C.B Ülkeleri Ortadoğu Ülkeleri Afrika Ülkeleri Diğer Asya Ülkeleri Diğer Ülkeler ve Bölgeler 20

24 III.2 İhracatta Belli Başlı Ülkeler 2010 yılında Türkiye den en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ihraç edilen ülkelerin başında Almanya gelmektedir yılına kıyasla %10,2 lik artışla 3,6 milyar dolarlık ihracat yapılan Almanya yı, %12,5 lik artışla 2,1 milyar dolarlık ihracat yapılan İngiltere, %13,3 oranında artışla 1,2 milyar dolarlık ihracat yapılan Fransa, %16,2 artışla 1,2 milyar dolarlık ihracat yapılan İspanya ve %4,2 lik artışla 731,4 milyon dolarlık ihracat yapılan İtalya takibetmektedir. Sırasıyla Hollanda, Danimarka, ABD, Belçika ve Rusya Federasyonu, Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında diğer önde gelen ülkelerdir. En fazla ihracat yapılan ilk on ülkenin tamamında ihracat, 2009 yılına kıyasla artmıştır. Artış oranları %4,2 ile %53,8 arasında değişmektedir. En yüksek oranlı ihracat artışı Rusya Federasyonu nda, en düşük oranlı artış ise İtalya da olmuştur yılında Rusya Federasyonu na %53,8 artışla 280,2 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. İtalya ya ise %4,2 lik artışla 731,4 milyon dolarlık ihracat olmuştur. İlk on ülkedeki %50 leri aşan yüksek oranlı artışlar sevindirici olmakla birlikte, kriz öncesi 2008 yılının ihracat rakamlarına sadece Fransa, İspanya ve Belçika ya ihracatta ulaşılabilmiş, diğer yedi ülkede ise kriz öncesi performans yakalanamamıştır. Birim: 1000 $ En Fazla Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Yapılan Ülkeler Ocak - Aralık Toplam Toplam 2009 Konf.'da 2010 Konf.'da 2009/10 Ülkeler Ocak - Aralık Pay % Ocak - Aralık Pay % Değişim % Almanya , ,7 10,2 İngiltere , ,1 12,5 Fransa , ,1 13,3 İspanya , ,0 16,2 İtalya , ,0 4,2 Hollanda , ,9 10,5 Danimarka , ,0 7,9 ABD , ,9 19,0 Belçika , ,7 22,9 Rusya Federasyonu , ,9 53,8 İlk 10 Ülke Toplamı , ,4 12,6 Toplam Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı , ,0 10,1 İlk 10 Ülkenin Payı % Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları 21

25 2008 yılında 1,2 milyar dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihraç edilen Fransa ya 2009 yılındaki %9,1 lik düşüşten sonra 2010 yılında %13,3 lik artışla yine 1,2 milyar dolarlık ihracat yapılmış ve 2008 yılındaki seviye yakalanarak geçilmiştir. Benzer şekilde İspanya ya 2009 yılındaki düşüşten sonra 2010 yılında %16,2 lik artışla 1,2 milyar dolarlık ihracat yapılmış ve 2008 yılındaki performans aşılmıştır. Diğer yandan, 2008 yılında 299 milyon dolarlık ihracat yapılan Belçika ya 2009 yılındaki %9 luk artışın ardından %22,9 artışla 400,7 milyon dolarlık ihracat yapılmış ve Fransa ile İspanya ya benzer şekilde 2008 performansı geçilmiştir. III.3 İhracat Artışında Öne Çıkan Ülkeler 2010 yılında 2009 yılına kıyasla ihracatı yüksek oranlı artan ve dolar değeri de yüksek, ihracat artışında öne çıkan ülkelerin başında ABD gelmektedir. Bu ülkeye hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı 2010 yılında %19 artışla 420,9 milyon dolara yükselmiştir. Belçika %23 lük artış ve 400,7 milyon dolarlık ihracat değeri ile ikinci sırada yeralırken, Rusya Federasyonu %54 artış ve 280,2 milyon dolar ihracat değeri ile üçüncü sırada gelmektedir. Hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında en yüksek oranlı artış hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının %102 lik yükseliş ile 45,7 milyon dolardan 92,4 milyon dolara yükseldiği Tunus için sözkonusu olmuştur. Bu artışla Tunus a ihracat 2009 yılına kıyasla 2 katına çıkmıştır. Öte yandan, yüksek oranlı ihracat artışı ile dikkat çeken ülkelerden bir diğeri de Romanya dır. Romanya ya ihracatta %65 artışla 199,7 milyon dolara yükseliş olmuştur. Birim: 1000 $ Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracat Artışında Öne Çıkan Ülkeler Ocak - Aralık 1-31 Aralık 1 Ocak - 31 Aralık 2009/ /10 Ülkeler Değişim % Değişim % ABD Belçika Rusya Federasyonu Romanya İsrail Kazakistan Polonya Suudi Arabistan Tunus Norveç İran Bulgaristan Libya Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları 22

26 Kazakistan, İran, Bulgaristan, Suudi Arabistan, Polonya, ve Libya, 2010 yılında hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında yüksek oranlı ihracat artışı sağlanan pazarlar olarak dikkat çekmektedirler. Ayrıca, Uzakdoğu ülkelerinden Çin ve Hong Kong, ihracat düzeyi henüz sınırlı olmakla birlikte, ihracat performansının izlenmesinde fayda görülen ülkelerdir. III.4 AB Ülkeleri ne İhracat Artışı %10, yılında Türkiye den AB(15) ülkelerine 11 milyar dolar değerinde ve yeni AB ülkelerine (12 ülke) 693 milyon dolar değerinde olmak üzere, toplam 11,7 milyar dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon mamulü ihraç edilmiştir. Bu rakam ile 27 AB ülkesinin Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatından aldığı pay, 2010 yılınında tam %80 olmuştur yılında 2008 yılına kıyasla %15,1 oranında azalan ihracat, 2010 yılında %10,4 oranında artmıştır. Birim: 1000 $ 2009 Ocak - Aralık 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2010 Ocak - Aralık 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2010 / 09 Değişim % Almanya , ,7 10,2 Avusturya , ,0-18,4 Belçika , ,7 22,9 Danimarka , ,0 7,9 Finlandiya , ,2 18,5 Fransa , ,1 13,3 Hollanda , ,9 10,5 İngiltere , ,1 12,5 İrlanda , ,5-11,4 İspanya , ,0 16,2 İsveç , ,9 4,4 İtalya , ,0 4,2 Lüksemburg , ,0 0,4 Portekiz , ,1 11,2 Yunanistan , ,9-29,2 AB (15) Ülkeleri , ,2 9,9 Bulgaristan , ,5 61,6 Çek Cumhuriyeti , ,8-2,4 Estonya , ,2-46,1 Diğer Bölgeler Letonya , ,1 41,1 Litvanya , ,0 22,5 Macaristan , ,4-25,6 Malta , ,0 18,6 Polonya , ,8 21,1 Romanya , ,4 64,8 Slovak Cumhuriyeti , ,4 81,1 Slovenya , ,1-8,8 Yeni AB Toplamı , ,7 18,8 AB (27) Toplamı , ,0 10,4 Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Ocak 2011 AB Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak - Aralık ,1 23

27 Almanya, İngiltere, İspanya, Fransa gibi eski AB ülkelerine (AB 15) yapılan ihracat, 2009 yılına kıyasla %9,9 oranında artarken; Romanya, Polonya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Bulgaristan gibi ülkelerin dahil olduğu yeni AB ülke grubuna (AB 12) hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı ise %18,8 oranında artmıştır. III.4.1 AB (15) e İhracat %9,9 Arttı 2010 yılında AB(15) ülkelerine yapılan hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı %9,9 oranında artarak 10 milyar dolardan 11 milyar dolara yükselmiştir. Bu oran Türkiye geneli hazırgiyim ve konfeksiyon ihracat artışının (%10,1) çok az gerisindedir ve dolayısıyla 15 AB ülkesinin Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatından aldığı pay %75,4 ten %75,2 ye düşmüştür yılında 15 eski AB ülkesinden onikisine yapılan hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, 2009 yılına kıyasla %0,4 ile %22,9 arasında değişen oranlarda artmış, üç ülkeye ihracat ise %11,4 ile %29,2 arasında değişen oranlarda azalmıştır. AB (15) ülkelerine ihracatta, en yüksek oranlı artışlar %22,9 artışla 400,7 milyon dolarlık konfeksiyon mamulü ihraç edilen Belçika, %18,5 artışla 34,8 milyon dolarlık ihracat yapılan Finlandiya ve %16,2 artışla 1,2 milyar dolarlık ihracat yapılan İspanya ya ihracatta gerçekleşmiştir yılında üç ülkeye hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı azalmıştır. Bunlar %18,4 düşüşle 143,7 milyon dolarlık ihracat yapılan Avusturya, %11,4 düşüşle 71,2 milyon dolarlık ihracat yapılan İrlanda ve %29,2 düşüşle 132 milyon dolarlık ihracat yapılan Yunanistan olmuştur. AB (15) ülkeleri içerisinde en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ihraç edilen Almanya ya 2010 yılında ihracat, %10,2 oranında artarak 3,3 milyar dolardan 3,6 milyar dolara yükselmiş, ülkenin Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki payı %24,7 olarak hesaplanmıştır. İkinci büyük pazar İngiltere ye ihracat %12,5 oranında artışla 1,8 milyar dolardan 2,1 milyon dolara yükselirken, ülkenin toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı %13,8 den %14,1 e yükselmiştir. İngiltere ye ihracat artışının 2010 Ocak-Mart döneminde %36,9 oranında, Ocak-Haziran döneminde %21,5 oranında, Ocak-Eylül döneminde %15,6 oranında ve yıllık %12,5 oranında olduğu dikkate alındığında, ihracat artışının ivme kaybetmekte olduğu söylenebilir. Üçüncü büyük pazar Fransa ya 2010 yılında %13,3 artışla 1,2 milyar dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmış, toplam ihracatta pay %8,1 olmuştur. İspanya %16,2 lik ihracat artışı ve 1,2 milyar dolarlık ihracat değeri 24

28 ile dördüncü büyük pazar olurken, ülkenin Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatından aldığı pay %8 e yükselmiştir. III.4.2. Yeni AB Ülkelerine İhracat Artışı Genel Artışın Üzerinde: %18, yılında 12 yeni AB ülkesine Türkiye den 693 milyon dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı gerçekleştirilmiştir. İhracat 2009 yılına kıyasla %18,8 oranında artmış ve ülke grubunun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı %4,4 ten %4,7 ye yükselmiştir. 12 yeni AB ülkesine hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının 2009 yılında 2008 yılına göre %28,4 oranında azaldığı dikkate alındığında, ülke grubu toplamında 2010 yılında sağlanan %18,8 lik artış daha anlamlı hale gelmektedir. Birim: 1000 $ Yeni AB Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak - Aralık 2009 Ocak - Aralık 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2010 Ocak - Aralık 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2010 / 09 Değişim % Bulgaristan , ,5 61,6 Çek Cumhuriyeti , ,8-2,4 Estonya , ,2-46,1 Diğer Bölgeler Letonya , ,1 41,1 Litvanya , ,0 22,5 Macaristan , ,4-25,6 Malta , ,0 18,6 Polonya , ,8 21,1 Romanya , ,4 64,8 Slovak Cumhuriyeti , ,4 81,1 Slovenya , ,1-8,8 Yeni AB Toplamı , ,7 18,8 AB (27) Toplamı , ,0 10,4 Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Ocak ,1 12 yeni AB ülkesi içerisinde, 2010 yılında en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılanlar Romanya, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Bulgaristan ve Macaristan dır. Bu ülkelerden Romanya ya ihracat %64,8 oranında artışla 121,2 milyon dolardan 199,7 milyon dolara yükselirken, Çek Cumhuriyeti ne ihracat %2,4 düşüşle 118 milyon dolara inmiştir. Aynı dönemde Polonya ya ihracat %21,1 artışla 115,1 milyon dolara ve Bulgaristan a ihracat %61,6 oranında artışla 78,9 milyon dolara yükselirken, Macaristan a ihracat %25,6 düşüşle 52,1 milyon dolara gerilemiştir yılında 12 yeni AB ülkesinden en yüksek oranlı ihracat düşüşü Estonya ya ihracatta görülmüştür. Estonya ya %46,1 düşüşle 34,8 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. Slovenya ve Çek Cumhuriyeti ne yapılan ihracatta ise sırasıyla %8,8 ve %2,4 oranlarında düşüş kaydedilmiştir. 25

29 III.5. Diğer OECD Ülkeleri ne İhracat Artışı İvme Kaybederek Devam Ediyor 2010 yılında ABD, Kanada, İsviçre, Meksika, Norveç gibi ülkelerin gruplandırıldığı Diğer OECD ülke grubuna Türkiye den yapılan hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, %16,6 oranında artarak 634,8 milyon dolardan 740,4 milyon dolara yükselmiştir. Bu ülke grubuna hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının 2010 yılının ilk üç ayı itibarıyla %25,8 oranında, ilk altı ay itibarıyla %23,5, ilk dokuz ay itibarıyla % 18,2 oranında ve yıllık olarak %16,6 oranında arttığı dikkate alınırsa, 2010 yılı içinde ivme kaybetmekle birlikte, devamlı artan bir ihracat performansı sergilendiği ortaya çıkmaktadır. Diğer OECD ülke grubuna ihracat performansının artmasında, grubun en fazla ihracat yapılan ülkesi ABD başta olmak üzere İsviçre, Norveç ve Kanada gibi önde gelen ülkelere ihracatta %8,8 ile %20,2 arasında değişen oranlardaki artışlar etkili olmuştur yılında Türkiye den ABD ye %19 luk artışla 420,9 milyon dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon mamulü ihraç edilmiş, bu artışla ABD nin Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı %2,7 den %2,9 a yükselmiştir. Ülke grubunda en fazla ihracat yapılan ikinci ülke İsviçre ye %8,8 oranında artışla 130,7 milyon dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılırken, üçüncü sırada Norveç e %16,7 oranında artışla 86 milyon dolarlık ve dördüncü sırada Kanada ya %20,2 artışla 56,1 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. Diğer OECD ülkelerinden Japonya ya 2010 yılında Türkiye den %10,1 oranında artışla 17,6 milyon dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmış, Avustralya ya ihracat ise %16,6 artışla 12,6 milyon dolar olmuştur. Birim: 1000 $ Diğer OECD Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak - Aralık 2009 Ocak - Aralık 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2010 Ocak - Aralık 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2010 / 09 Değişim % ABD , ,9 19,0 Avustralya , ,1 16,6 Güney Kore , ,1-0,2 İsviçre , ,9 8,8 İzlanda , ,0 30,6 Japonya , ,1 10,1 Kanada , ,4 20,2 Meksika , ,0 122,6 Norveç , ,6 16,7 Yeni Zelanda , ,0-8,4 Diğer OECD Ülkeleri Toplamı Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Ocak , ,1 16, ,1 26

30 ABD Tekstil ve Konfeksiyon Ofisi (Otexa) verilerine göre, 2010 yılının Ocak Kasım döneminde ABD tarafından toplam 66,1 milyar dolar değerinde hazırgiyim ithalatı yapılmıştır yılının Ocak-Kasım dönemine kıyasla ithalatta %13,55 lik bir artış kaydedilmiştir. ABD nin en fazla ithalat yaptığı ülkelerin başında Çin, Vietnam, Endonezya, Bangladeş, Meksika ve Hindistan gelmektedir. ABD nin en büyük tedarikçisi durumundaki Çin den yapılan hazırgiyim ithalatı 2010 Ocak-Kasım döneminde %19,91 oranında artmıştır. Bu artışla Çin den ithalat, 26,1 milyar dolara yükselmiştir. ABD nin ikinci büyük konfeksiyon tedarikçisi Vietnam dan ithalat %16,58 artışla 5,4 milyar dolara yükselirken, üçüncü büyük tedarikçi Endonezya dan ithalat %15,43 oranında artarak 4,1 milyar dolara yükselmiştir. ABD nin diğer önemli tedarikçileri Bangladeş ten ithalatı sadece %14,76 artışla 3,6 milyar dolara,meksika dan hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı %4,46 oranında artarak 3,3 milyar dolara, ve Hindistan dan ithalatı %10,09 oranında artarak 2,9 milyar dolara yükselmiştir. Honduras tan ithalat %18,42 oranında artışla 2,2 milyar dolara, Kamboçya dan ithalat %18,42 artışla 2 milyar dolara ve El Salvador dan ithalat %26,77 artışla 1,5 milyar dolara yükselmiştir. Pakistan dan ithalat %14,42 oranında ve Tayland dan ithalat %6,87 oranında artarken, Sri Lanka dan ithalat sadece %1,08 oranında artmıştır Ocak-Kasım döneminde ABD nin Türkiye den hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı %17,56 oranında artışla 237,5 milyon dolardan 279,2 milyon dolara yükselmiştir. III.6. Diğer Avrupa Ülkeleri ne İhracat Düşüşte Bosna Hersek, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Makedonya, Sırbistan ve Arnavutluk un gruplandırıldığı Diğer Avrupa Ülkeleri ne 2010 yılında Türkiye den 98,6 milyon dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır yılında bu ülke grubuna ihracat 2009 yılına kıyasla %8,7 oranında azalmıştır. Diğer Avrupa ülkeleri 2010 yılında hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının azaldığı üç ülke grubundan biri olmuştur. Bu düşüşle ülke grubunun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı %0,8 den %0,7 ye gerilemiştir yılının Ocak-Mart döneminde %4,9 oranında artan ihracat, Ocak- Haziran döneminde %0,1 oranında artışın ardından, yılın üçüncü çeyreğinde düşüşe geçmiş ve Ocak-Eylül döneminde % 6 lık düşüşü yıllık bazda %8,7 lik düşüş izlemiştir. Diğer Avrupa Ülke Grubu ndaki ülkelerden sadece Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ne yapılan hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı 2010 yılında %28,7 oranında artarken, diğer dört ülkeye %1,4 ile %36,7 arasında 27

31 değişen oranlarda ihracat düşüşleri olmuştur. Grubun en fazla ihracat yapılan ülkesi Bosna Hersek e ihracat %1,4 oranında düşüşle 30,5 milyon dolara gerilerken, Arnavutluk a ihracat %7,4 düşüşle 17,1 milyon dolara gerilemiştir. Birim: 1000 $ Diğer Avrupa Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak - Aralık 2009 Ocak - Aralık 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2010 Ocak - Aralık 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2010 / 09 Değişim % Arnavutluk , ,1-7,4 Bosna Hersek , ,2-1,4 K.Kıbrıs Türk Cum , ,2 28,7 Makedonya , ,1-34,8 Sırbistan , ,1-36,7 Diğer Avrupa Ülkeleri Toplamı Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Ocak , ,7-8, ,1 Grubun diğer iki ülkesi Makedonya ya hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı 2010 yılında 2009 yılına kıyasla %34,8 oranında azalarak 21,1 milyon dolardan 13,8 milyon dolara gerilerken, Sırbistan a ihracat %36,7 oranında düşüşle 16,9 milyon dolardan 10,7 milyon dolara inmiştir. III.7. En Yüksek Oranlı İhracat Artışı Eski SSCB Ülke Grubu nda Oldu Rusya Federasyonu, Ukrayna, Kazakistan, Azerbaycan gibi ülkelerin yeraldığı eski SSCB ülke grubuna 2010 yılında 534,4 milyon dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmıştır. İhracat 2009 yılına kıyasla %31,8 oranında artmış ve artış oranının Türkiye geneli hazırgiyim ve konfeksiyon ihracat artışından (%10,1) yüksek olması dolayısıyla, ülke grubunun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı %3 ten %3,6 ya yükselmiştir. Eski SSCB ülke grubundaki yedi ülke içerisinden en fazla ihracat yapılan ülkeler Rusya Federasyonu, Kazakistan, Ukrayna ve Azerbaycan olarak sıralanmaktadır. Türkiye den Rusya Federasyonu na hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, 2010 yılında 2009 yılına kıyasla %53,8 oranında artarak 182 milyon dolardan 280,2 milyon dolara yükselmiştir. Bu artış ile Rusya Federasyonu nun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatından aldığı pay %1,37 den %1,91 e yükselmiştir. Rusya Federasyonu na ihracatın 2010 Ocak-Mart ilk üç aylık dönemde %19,6 oranında, Ocak-Haziran altı aylık dönemde %55,7 28

32 oranında, Ocak-Eylül dokuz aylık dönemde %63 oranında ve yıllık %31,8 oranında artması, ilk üç çeyrekte ivme kazanarak artan ihracatın son üç ayda bir miktar ivme kaybettiğini, ancak artışı sürdürdüğünü ortaya koymaktadır. Birim: 1000 $ Eski S.S.C.B Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak - Aralık 2009 Ocak - Aralık 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2010 Ocak - Aralık 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2010 / 09 Değişim % Azerbaycan , ,25 0,9 Beyaz Rusya , ,04 64,9 Kazakistan , ,81 89,5 Özbekistan , ,04 69,9 Rusya Federasyonu , ,91 53,8 Türkmenistan , ,08 21,3 Ukrayna , ,52-29,2 Eski S.S.C.B Ülkeleri Toplamı Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Ocak , ,6 31, ,1 Bu ülke grubundaki ikinci büyük pazar Kazakistan a Türkiye den 2010 yılında 118 milyon dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon mamulü ihraç edilmiş, ihracat bir önceki yıla kıyasla %89,5 oranında artmıştır. Üçüncü büyük pazar Ukrayna ya ihracat 2010 yılında %29,2 oranında düşüşle 108,5 milyon dolardan 76,8 milyon dolara gerilerken, Ukrayna eski SSCB ülkeleri içinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının azaldığı tek ülke olmuştur. Dördüncü büyük pazar Azerbaycan a ihracat %0,9 luk bir artışla 36 milyon dolardan 36,4 milyon dolara yükselmiştir. Grubun en az ihracat yapılan ülkelerinden Beyaz Rusya ya %64,9 oranında artışla 2010 yılında 6,2 milyon dolarlık ihracat yapılırken, Türkmenistan a %21,3 oranında artışla 11,4 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. III.8. Ortadoğu Ülkelerine İhracat Artışında İvme Kaybı Var Türkiye den Ortadoğu ülkelerine hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı 2010 yılında 2009 yılına kıyasla %14,1 oranında artarak 504,5 milyon dolardan 575,9 milyon dolara yükselmiştir. Ülke grubunun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatından aldığı pay bu artışla %3,8 den %3,9 düzeyine çıkmıştır yılından itibaren istikrarlı şekilde artarak 2009 yılında %18,1 oranında artan, 2010 yılının Ocak-Mart döneminde %25,5 oranında, Ocak-Haziran 29

33 döneminde %21,6 oranında, Ocak-Eylül döneminde %16,5 oranında ve yıllık %14,1 oranında artış kaydeden Ortadoğu ülkelerine hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, 2010 yılının ikinci çeyreğinden itibaren ivme kaybederek yıl sonuna kadar artışını sürdürmüştür. Birim: 1000 $ 2009 Ocak - Aralık 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2010 Ocak - Aralık 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2010 / 09 Değişim % Irak , ,4-0,5 İran , ,6 57,1 İsrail , ,9 20,4 Kuveyt , ,1 3,5 S.Arabistan , ,6 24,6 Suriye , ,1 10,2 Ürdün , ,1-8,0 Ortadoğu Ülkeleri Toplamı Ortadoğu Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak - Aralık , ,9 14,1 Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Ocak ,1 Ortadoğu ülkeleri içerisinde Türkiye nin en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yaptığı ülkeler sırasıyla Irak, İsrail, Suudi Arabistan ve İran dır yılında Irak a ihracat %0,5 oranında azalarak 208,3 milyon dolara yükselirken, İsrail e ihracat %20,4 oranında artarak 111,6 milyon dolardan 134,4 milyon dolara yükselmiştir. Üçüncü en fazla ihracat yapılan ülke Suudi Arabistan a ihracat %24,6 oranında artışla 76,1 milyon dolardan 94,9 milyon dolara çıkarken, dördüncü büyük Ortadoğu pazarı İran a ihracat %57,1 oranında artışla 53,6 milyon dolardan 84,2 milyon dolara yükselmiştir. Irak ın Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında payı %1,4, İsrail in payı %0,9, Suudi Arabistan ın payı %0,6 ve İran ın payı %0,6 dır. Ortadoğu ülke grubunda, en yüksek oranlı ihracat artışı %57,1 ile İran için sözkonusu olmuştur ki, İran a ihracat 2010 yılı başından üçüncü çeyrek dönemin sonuna kadar ivme kazanarak artmış, sadece son çeyrek dönemde çok hafif bir ivme kaybı görülmüştür. İran, gelişme potansiyeli olan bir pazar olarak bilinmektedir. Ortadoğu ülke grubunun diğer ülkelerinden Suriye ye hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı 2010 yılında %10,2 artışla 18,6 milyon dolara yükselirken, Kuveyt e ihracat %3,5 artışla 13,7 milyon dolara çıkmıştır. Ürdün ve Irak, Ortadoğu ülke grubunda hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının azaldığı ülkeler olarak dikkat çekmektedir yılında Ürdün e 21,8 milyon dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı yapılmış, ihracat %8 oranında azalmıştır. Irak a ise %0,5 düşüşle 208,3 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. 30

34 2009 yılında küresel ekonominin sarsılması ile petrol üretimi ve fiyatlarının düşüşüne bağlı olarak Ortadoğu ülkelerindeki hızlı büyüme sürecinin aniden duraklamasının, her ülkeyi farklı şekilde etkilediği bilinmektedir. Katar, Yemen, Suriye, Irak gibi ülkelerin ekonomileri büyürken, Suudi Arabistan ın ekonomisi küçülmüştür yılında da petrol fiyatlarının yükselmesi ile bölge ekonomilerinin pozitif büyümesi sözkonusu olmuş, tüketim talebinin kuvvetlenmesi ile bölgeye yönelik hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında gösterilen başarılı performans devam ettirilebilmiştir. Ortadoğu ülkelerine hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında gösterilen olumlu performansta komşu ülkelere yönelik olarak geliştirilen ve yürütülen dış ticaret politikalarının da önemli katkısı olduğu düşünülmektedir. III.9 Afrika Ülkeleri Konfeksiyon İhracatı Yılın Son Çeyreğinde Düşüşe Geçti 2010 yılında Türkiye den Afrika Ülkeleri ne yapılan hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, 2009 yılına kıyasla %4,8 oranında azalarak 333,2 milyon dolara düşmüştür. Ülke grubunun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatından aldığı pay %2,3 tür. Bu ihracatın %97,2 lik bölümü (323,7 milyon dolarlık kısmı) Kuzey Afrika Ülkeleri ne yapılmaktadır yılında %22,9 oranında artan Afrika ülkelerine hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı, 2010 yılının Ocak-Mart döneminde %15,4 oranında, Ocak-Haziran döneminde %3,5 oranında, Ocak-Eylül döneminde %5,8 oranında artmış, ancak yılın üçüncü çeyrek döneminde düşüşe geçerek yılı 2009 yılına kıyasla %5,8 düşüşle kapatmıştır. Bu ülke grubunda en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ihraç edilen ülke Cezayir dir. Ancak Cezayir e ihracat hem Ocak-Eylül döneminde hem de yıllık olarak düşmüştür yılında Türkiye den Cezayir e %51 oranında düşüşle toplam 91,5 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. Cezayir bu grupta ihracatın düşüş gösterdiği tek Afrika ülkesidir. Cezayir e ihracatın 186,8 milyon dolardan 91,5 milyon dolara düşüşü ile karşı karşıya kalınan kayıp, başta Tunus olmak üzere grubun diğer ülkeleri Fas, Libya ve Mısır a yapılan ihracattaki %11 ile %102 arasında değişen oranlardaki artışlarla da karşılanamamıştır. Afrika ülke grubunda Tunus, en yüksek oranlı ihracat artışının olduğu ülke olarak dikkat çekmektedir yılında %102,1 oranında artışla bu ülkeye ihracat 45,7 milyon dolardan 92,4 milyon dolara, yaklaşık iki katına çıkmıştır. %11,5 artış ve 58,4 milyon dolarlık ihracat yapılan Mısır ile %37 oranında artış ve 66,2 milyon dolarlık ihracat yapılan Libya, diğer önde gelen pazarlardandır. Serbest Ticaret Anlaşması imzalamış olduğumuz Kuzey Afrika ülkelerinden Fas a yönelik ihracat artışı %45,6 ve Mısır a yönelik ihracat artışı %11,5 31

35 olarak hesaplanmaktadır. Kuzey Afrika ülkeleri, fason olarak AB ülkelerinin önemli tedarikçileri olmaları dolayısıyla, bu ülkelere yapılan ihracattaki değişimler dikkatle takibedilmelidir. Birim: 1000 $ Afrika Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak - Aralık 2009 Ocak - Aralık 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2010 Ocak - Aralık 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2010 / 09 Değişim % Cezayir , ,6-51,0 Fas , ,1 45,6 Libya , ,5 37,0 Mısır , ,4 11,5 Tunus , ,6 102,1 Kuzey Afrika Toplamı , ,2-5,8 Güney Afrika Cum , ,1 50,0 Afrika Ülkeleri Toplamı Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Ocak , ,3-4, ,1 III.10. Asya Ülkeleri ne İhracat Artışı İvme Kaybediyor Çin, Hindistan, Hong Kong, Tayvan, Bangladeş, Pakistan gibi önemli ölçüde tekstil ve konfeksiyon üretimi ve ihracatı yapan ülkelerin gruplandırıldığı Diğer Asya Ülkeleri ne, 2010 yılında Türkiye den 66,7 milyon dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon mamulü ihraç edilmiştir. İhracat 2009 yılına kıyasla %25,9 oranında artmıştır. Bu ülkelere hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının 2010 Ocak-Haziran döneminde %51,4 oranında, Ocak-Eylül döneminde %28,3 oranında arttığı, gözönüne alındığında, ihracatın artışını bir miktar ivme kaybederek sürdürdüğü anlaşılmaktadır. Ülke grubunun Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki payı %0,5 tir yılında döneminde Çin Halk Cumhuriyeti ve Hong Kong, en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ihraç edilen Asya ülkeleri olmuşlardır. Çin Halk Cumhuriyeti ne ihracat %34,6 oranında artışla 22,4 milyon dolardan 30,3 milyon dolara yükselirken, Hong Kong a ihracat %27,4 oranında artışla 16,6 milyon dolardan 21,2 milyon dolara yükselmiştir. Öte yandan, Hindistan, Pakistan ve Malezya diğer en fazla ihracat yapılan Asya ülkeleridir. Ancak, bu ülkelerden Hindistan a yapılan ihracat 3,5 milyon dolar, Pakistan a yapılan ihracat 2,8 milyon dolar ve Malezya ya yapılan ihracat 2,5 milyon dolar düzeyindedir. 32

36 Birim: 1000 $ Diğer Asya Ülkelerine Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Ocak - Aralık 2009 Ocak - Aralık 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2010 Ocak - Aralık 1000 $ Toplam Konf.'da Pay % 2010 / 09 Değişim % Çin Halk Cumhuriyeti , ,21 34,6 Endonezya 642 0, ,01 17,3 Hindistan , ,02 32,9 Hong Kong , ,14 27,4 Malezya , ,02-15,7 Singapur , ,01-14,1 Tayland , ,01 1,1 Tayvan , ,01 9,0 Güney ve Doğu Asya Ülkeleri Toplamı , ,43 25,2 Bangladeş 494 0, ,00 30,0 Pakistan , ,02 42,4 Diğer Asya Ülkeleri Toplamı Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatı Kaynak: ebirlik Sistemi / Ocak , ,46 25, ,1 33

37 IV. ÜRÜN GRUPLARI BAZINDA İHRACATI HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON Örme konfeksiyon mamulleri, dokuma konfeksiyon mamulleri ve diğer hazır eşyalar, hazırgiyim ve konfeksiyon mamulleri ihracatında temel ürün gruplarıdır. Bu üç temel ürün grubu, Türkiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatından farklı paylar almaktadırlar. Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında ağırlıklı ürün grubu, örme konfeksiyon mamulleridir yılında örme konfeksiyon mamullerinin toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki payı %54,4, dokuma konfeksiyon mamullerinin payı %32,6 ve hazır eşyaların payı %13 olarak hesaplanmaktadır yılında hazırgiyim ve konfeksiyonun üç temel ürün grubunda da ihracat artışları olmuştur. Bu dönemde, %11,5 oranında artışla 7,9 milyar dolarlık örme konfeksiyon mamulü ihraç edilirken, dokuma konfeksiyon mamulleri ihracatı %7,5 oranında artarak 4,4 milyar dolardan 4,7 milyar dolara çıkmış, hazır eşya ihracatı ise %11,5 artış ile 1,9 milyar dolar olmuştur yılında örme konfeksiyon mamullerinde ve hazır eşyalarda eşit oranlı ihracat artışları görülmüştür. Temel ürün grupları itibariyle hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatına ilişkin veriler, aşağıdaki tablodan izlenebilir. Hazırgiyim ve konfeksiyonun üç temel ürün grubunda da 2010 yılında başarılı bir ihracat performansı gösterildiği söylenebilir. IV.1 Örme Konfeksiyon İhracat Artışı Genel Artışın Üzerinde: %11,5 Örme konfeksiyon ihracatı, 2010 yılında 2009 yılına kıyasla %11,5 oranında artarak 7,1 milyar dolardan 7,9 milyar dolara yükselmiştir. Genel hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının %10,1 oranında arttığı dikkate alındığında, örme konfeksiyon mamulleri ihracatında genel hazırgiyim ve konfeksiyon ihracat performansından biraz daha iyi bir performans gösterildiği söylenebilir. 34

38 2010 yılında en fazla örme konfeksiyon ihracatı yapılan ülkeler %10 artış ile 2,2 milyar dolarlık ihracat yapılan Almanya, %18,8 artış ile 1,4 milyar dolarlık ihracat yapılan İngiltere, %14,2 artış ile 684,7 milyon dolarlık ihracat yapılan Fransa, %23,2 artış ile 582,7 milyon dolarlık ihracat yapılan İspanya ve %1,4 düşüş ile 392,9 milyon dolarlık ihracat yapılan İtalya olarak sıralanmaktadır.türkiye nin örme konfeksiyon ihracatının %27,8 i Almanya ya, %17,4 ü İngiltere ye, %8,7 si Fransa ya, %7,4 ü İspanya ya ve %5 i İtalya ya yapılmaktadır. En fazla örme konfeksiyon mamulü ihraç edilen ülkeler, yıllık değişimler ve paylar aşağıdaki tablodan görülebilir. Birim: ABD $ En Fazla Örme Konfeksiyon İhraç Edilen Ülkeler Ocak - Aralık Değişim Pay Ülkeler Ocak - Aralık Ocak - Aralık % % Almanya ,0 27,8 İngiltere ,8 17,4 Fransa ,2 8,7 İspanya ,2 7,4 İtalya ,4 5,0 Hollanda ,2 4,3 Danimarka ,1 3,3 Belçika ,6 2,8 İsveç ,8 2,4 ABD ,2 1,5 Romanya ,5 1,4 Irak ,2 1,3 Rusya Federasyonu ,6 1,3 Avusturya ,2 1,0 Polonya ,5 0,9 Kazakistan ,4 0,8 İsviçre ,4 0,8 Kosova ,8 0,8 Yunanistan ,3 0,7 İrlanda ,7 0,7 İlk 20 Ülkenin Toplamı ,3 90,1 Türkiye Toplam Örme Konfeksiyon İhracatı ,5 100,0 20 Ülkenin Payı % Kaynak: ebirlik Sistemi / Ocak 2011 En fazla örme konfeksiyon ihraç edilen ilk 20 ülke içerisinde oransal olarak en yüksek artış kaydedilen ülkeler Kazakistan, Romanya ve Rusya Federasyonu dur.2010 yılında Türkiye den Kazakistan a örme konfeksiyon mamulleri ihracatı %131,4 oranında artışla 29 milyon dolardan 67 mlyon dolara, yaklaşık iki katından fazlaya çıkmıştır. Kazakistan Türkiye nin en 35

39 fazla örme konfeksiyon ihraç ettiği 16. ülkedir ve Türkiye toplam örme konfeksiyon ihracatından aldığı pay %0,8 düzeyindedir. Diğer yüksek oranlı artış görülen ülke Romanya ya örme konfeksiyon ihracatı %99,5 oranında artışla 53,8 milyon dolardan 107,3 milyon dolara, hemen hemen iki katına yükselmiştir. Romanya nın Türkiye nin toplam örme konfeksiyon ihracatı içindeki payı %1,4 tür yılında %88,6 artışla 99,2 milyon dolarlık ihracat yapılan Rusya Federasyonu, %35,5 artışla 68,8 milyon dolarlık ihracat yapılan Polonya, örme konfeksiyon ihracatının yüksek oranlı arttığı diğer ülkelerdir. Örme konfeksiyon ihracatında oransal olarak en fazla düşüş Yunanistan pazarında görülmüş, bu pazara yapılan örme konfeksiyon ihracatı 2009 yılına kıyasla 2010 yılında %30,3 oranında azalarak 81,4 milyon dolardan 56,8 milyon dolara gerilemiştir. İtalya, Avusturya, Kosova ve İrlanda, örme konfeksiyon mamulü ihracatının azaldığı diğer bir ülkelerdir. İtalya pazarında %1,4, Avusturya pazarında %11,2, Kosova pazarında %14,8 ve İrlanda da %16,7 kayıp olmuştur yılında örme konfeksiyon mamulleri ihracatına temel ürün grupları itibarıyla bakıldığında, en fazla ihraç edilen ürünlerin başında GTİP başlıklı t-shirt, atlet ve benzeri giysilerin geldiği görülmektedir yılında GTİP başlıklı t-shirt, atlet ve benzeri giysilerin ihracatı %14,9 oranında artmış ve ihracat dolar bazında 2,4 milyar dolardan 2,8 milyar dolara yükselmiştir. %11 oranında artış ve 1,2 milyar dolarlık ihracat rakamı ile GTİP başlıklı örme kazak, hırka, yelek ve benzeri giysiler, %28,4 oranında artış ve 1,1 milyar dolarlık ihracat rakamı ile GTİP başlıklı örme bayan takım, ceket,etek, pantolon, tulum, şort gibi giysiler, %7,9 oranında artış ve 974 milyon dolarlık ihracat rakamı ile GTİP başlıklı şoset ve külotlu çoraplar ile %7 artış ve 643,3 milyon dolarlık ihracat rakamı ile GTİP başlıklı bayan örme bluz ve gömlekleri, diğer önde gelen ihraç ürünlerindendir. Örme konfeksiyon mamullerinin onyedi ürün grubundan on ikisinde 2010 yılında 2009 yılına kıyasla %3,2 ile %28,4 arasında değişen oranlarda artışlar olmuştur. Diğer beş ürün grubunda ise ihracat %5 ile % 21,4 arasında değişen oranlarda azalmıştır yılında ihracatı oransal olarak en fazla artan örme giysi grupları %28,4 lük artış oranı ile 1,1 milyar dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı örme bayan takım, ceket,etek, pantolon, tulum, şort gibi giysiler, %20,5 lik artış oranı ve 236,1 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı kaplanmış, lamine edilmiş, emdirilmiş örme kumaştan mamül giysiler ile %17,9 oranında artışla 85 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı örme bebek giysileri ile aksesuarlarıdır. 36

40 Birim : ABD $ / 09 GTİP Başlığı Kapsam Ocak - Aralık Ocak - Aralık Değişim % 6109 T-Shirt, Atlet Ve Benzerleri , Kazak, Hırka, Yelek Ve Benzerleri , Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Takım, Ceket, Elbise, Etek, Pantolon, Tulum, Şort , Şoset Ve Külotlu Çoraplar , Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Bluz, Gömlek Ve Gömlek Bluzler Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Külot, Slip, Gecelik, Pijama, Sabahlık, Bornoz Ve Benzerleri Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Takım,Ceket, Pantolon, Tulum Ve Şortlar , , , Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Gömlekler , Örme Diğer Giysiler , Bebek Giysileri Ve Giyim Aksesuarları , Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Külot, Slip,Pijama, Bornoz, Robdöşambr Ve Benzerleri , Eşofman Takımlar,Kayak Kıyafetleri, Yüzme Kıyafetleri , Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Palto, Kaban, Anorak, Rüzgarlık Ve Benzerleri , Diğer Giyim Aksesuarları , Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Manto, Kaban, Rüzgarlık, Anorak Ve Benzerleri , Eldivenler , ,5906 Ve 5907 Tarifeli Örme Mensucattan Mamül Giysiler Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları / Oc ak 2011 Temel Ürün Grupları İtibariyle Örme Konfeksiyon İhracatı Ocak - Aralık , yılında ihracatı en yüksek oranlı azalan ürün grupları ise %21,4 düşüşle 28,3 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı bayan örme manto, kaban, rüzgarlık, anorak ve benzerleri ile %14,8 oranında düşüşle 36,9 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı erkek örme palto, kaban, anorak, rüzgarlık ve benzerleridir. IV.2 En Fazla İhraç Edilen Örme Giysilerde Durum 2010 yılında en fazla ihraç edilen örme konfeksiyon mamulleri GTİP başlıklı örme-t-shirt, atlet ve benzeri giysilerdir. Bu ürünlerin ihracatı 2009 yılına kıyasla %14,9 oranında artarak 2,4 milyar dolardan 2,8 milyar dolara yükselmiştir. Ürün grubunun toplam örme konfeksiyon ihracatında payı %35,6 dır. Bu oranın 2010 Ocak-Haziran döneminde %41,7, Ocak-Eylül döneminde ise %37,9 olduğu dikkate alındığında, örme t-shirt, atlet ve benzeri giysilerin toplam örme konfeksiyon ihracatında payının azaldığı anlaşılmaktadır. 37

41 61 09 GTİP başlıklı örme-t-shirt, atlet ve benzeri giysilerin 2010 yılında en fazla ihraç edildiği ülkeler Almanya, İngiltere, İspanya, Fransa ve İtalya olarak sıralanmaktadır. Almanya ya ihracat 2010 yılında 2009 yılına kıyasla %19,4 oranında artışla 882,3 milyon dolara yükselirken, İngiltere ye ihracat %22,4 oranında artarak 420,8 milyon dolara yükselmiştir. Diğer yandan, üçüncü büyük pazar İspanya ya ihracat %22,7 oranında artarak 239,5 milyon dolara yükselmiş, dördüncü büyük pazar Fransa ya ihracat %14,1 oranında artarak 215,3 milyon dolara yükselmiş, beşinci büyük pazar olan İtalya ya ihracat ise %3,7 oranında artışla 145,4 milyon dolara çıkmıştır. Birim: ABD $ En Fazla Örme T-shirt, Atlet ve Benzeri Giysi İhraç Edilen Ülkeler Ocak - Aralık Değişim Pay Ülkeler Ocak - Aralık Ocak - Aralık % % Almanya ,4 31,4 İngiltere ,4 15,0 İspanya ,7 8,5 Fransa ,1 7,7 İtalya ,7 5,2 Hollanda ,5 4,1 Danimarka ,7 4,1 Belçika ,6 3,1 Irak ,7 2,2 İsveç ,7 2,1 ABD ,4 1,2 Avusturya ,9 1,1 Polonya ,7 0,9 AHL Serbest Bölge ,8 0,9 İsviçre ,6 0,9 Rusya Federasyonu ,2 0,8 Kazakistan ,9 0,8 Romanya ,0 0,7 İrlanda ,3 0,7 Macaristan ,5 0,5 İlk 20 Ülkenin Toplamı ,1 91,7 Türkiye Toplam Örme T-shirt, Atlet ve Benzeri Giysi İhracatı ,9 100,0 20 Ülkenin Payı % 89,9 91,7 Türkiye Toplam Örme Konfeksiyon İhracatı Örme T-shirt, Atlet ve Benzeri Giysi İhracatının Örme Konfeksiyon İhracatındaki Payı % Kaynak: ebirlik Sistemi / Ocak ,5 34,5 35,6 Ürün grubunun en fazla ihraç edildiği yirmi ülke içerisinden on yedi ülkeye ihracat %1,5 ile %219,9 arasında değişen oranlarda artmış, iki ülkeye İrlanda ve Macaristan a ihracat %2,3 ve %33,5 oranında, bir de AHL Serbest Bölge ye %7,8 oranında azalmıştır. Bu yirmi ülke dikkate alındığında ihracatın 38

42 en yüksek oranlı arttığı ülke %219,9 artış oranı ve 21,3 milyon dolar ihracat değeri ile Kazakistan olurken, %120,2 artış oranı ve 23 milyon dolar ile Rusya Federasyonu, %51,4 artış oranı ve 33,9 milyon dolar ile ABD, %48 artış ve 18,9 milyon dolar ile Romanya ve %28,7 artış oranı ve 25,5 milyon dolar ile Polonya, yüksek oranlı artışların olduğu pazarlardır. IV.3 Çorap İhracatı %7,9 Arttı Çorap üretimi gerek üretim kapasitesi gerekse ihracat potansiyeli ile Türk hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün önemli bir öğesidir. Gelişmiş üretim kapasitesi, kullanılan ileri teknoloji ve tasarım imkanları dolayısıyla Türkiye, çorap üretimi ve ihracatında dünyanın önde gelen ülkeleri arasında yeralmaktadır yılında örme konfeksiyon ihracatı %11,5 oranında ve toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatı %10,1 oranında artarken, çorap ihracatı %7,9 oranında artışla 974 milyon dolar olmuştur. Çorap ihracatının 2009 yılında %1,1 oranında arttığı, 2010 yılının ilk üç ayında %22,7 oranında, Ocak-Haziran döneminde %14 oranında, Ocak- Eylül döneminde %12,9 oranında ve yıllık olarak %7,9 oranında arttığı gözönünde tutularak, bu ürün grubunda yılın ilk çeyreğinde elde edilen ihracat artışının, izleyen üç çeyrekte ivme kaybı ile devam ettiği söylenebilir. Toplam örme konfeksiyon ihracatı %11,5 oranında artarken çorap ihracatının %7,9 oranında artması dolayısıyla, bu ürünlerin Türkiye nin örme konfeksiyon ihracatı içerisinde payı, 2010 yılında %12,7 den %12,3 e düşmüştür yılında Türkiye den en fazla çorap ihraç edilen ülkeler İngiltere, Almanya, Fransa, İspanya ve Hollanda olarak sıralanmaktadır. İngiltere ye ihracat 2009 yılına kıyasla %2 oranında artarak 253,1 milyon dolara yükselmiş, Almanya ya ihracat %6,6 oranında artışla 196,7 milyon dolara çıkmıştır. İngiltere ye yapılan çorap ihracatının Türkiye toplam çorap ihracatı içinde payı %26, diğer bir ifade ile dörtte biri kadardır. Almanya nın Türkiye toplam çorap ihracatında payı ise %20,2 dir. Üçüncü en fazla çorap ihraç edilen ülke Fransa ya çorap ihracatı %18,8 oranında artarak 89,9 milyon dolardan 106,8 milyon dolara yükselirken, İspanya ya ihracat %40,5 oranında artışla 59 milyon dolara yükselmiş, Hollanda ya ihracat ise %2,2 düşüşle 44,1 milyon dolardan 43,1 milyon dolara gerilemiştir. Çorap ihracatının en yüksek oranlı arttığı ülkeler %126,8 oranında artış ve 12 milyon dolar ihracat değeriyle Rusya Federasyonu ile %66,3 oranında artış ve 6,4 milyon dolar ihracat değeriyle Romanya dır. %35,5 artışla 9,8 milyon dolarlık ihracat yapılan Slovak Cumhuriyeti ve %24,3 artışla 11,7 milyon dolarlık ihracat yapılan ABD, 2010 yılında çorap ihracatının yüksek oranlı arttığı diğer ülkelerdir. 39

43 Birim: ABD $ En Fazla Çorap İhraç Edilen Ülkeler Ocak - Aralık Değişim Pay Ülkeler Ocak - Aralık Ocak - Aralık % % İngiltere ,0 26,0 Almanya ,6 20,2 Fransa ,8 11,0 İspanya ,5 6,1 Hollanda ,2 4,4 İsveç ,6 4,2 İtalya ,4 3,9 Belçika ,2 3,3 Danimarka ,4 2,9 İrlanda ,5 1,6 Norveç ,0 1,5 Rusya Federasyonu ,8 1,2 Avusturya ,9 1,2 İsviçre ,8 1,2 ABD ,3 1,2 Bulgaristan ,3 1,0 Slovakya ,5 1,0 Polonya ,9 0,8 Yunanistan ,9 0,7 Romanya ,3 0,7 İlk 20 Ülkenin Toplamı ,8 94,0 Türkiye Toplam Çorap İhracatı ,9 100,0 20 Ülkenin Payı % 94,1 94,0 Türkiye Toplam Örme Konfeksiyon İhracatı Çorap İhracatının Örme Konfeksiyon İhracatındaki Payı % ,5 12,7 12,3 Kaynak: ebirlik Sistemi / Ocak yılında çorap ihracatında en yüksek oranlı düşüş %26,5 ile İrlanda da sözkonusu olurken, Norveç %7 düşüş ve 14,9 milyon dolarlık ihracat değeri ile ikinci önemli kayba uğranılan pazardır. %3,8 düşüş ve 11,8 milyon dolarlık ihracat rakamı ile İsviçre, %2,2 düşüş ve 43,1 milyon dolarlık ihracat rakamı ile Hollanda ve %4,3 düşüş, 10,1 milyon dolarlık ihracat rakamı ile Bulgaristan çorap ihracatının azaldığı diğer önemli ülkelerdir. IV.4 Dokuma Konfeksiyon İhracatında Artış Genel Artışın Gerisinde 2010 yılında Türkiye den 4,7 milyar dolar değerinde dokuma konfeksiyon mamulü ihraç edilmiştir. Bu ürünlerin ihracatı 2009 yılına kıyasla %7,5 oranında artmıştır. Dokuma konfeksiyon mamulleri ihracatındaki artış, gerek genel hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki artıştan (%10,1) gerekse örme konfeksiyon mamulleri ihracatındaki artıştan (%11,5) daha düşük oranlıdır. 40

44 Dolayısıyla dokuma konfeksiyon ihracatının toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatındaki payı %33 ten %32,6 ya gerilemiştir yılında en fazla dokuma konfeksiyon ihraç edilen ilk yirmi ülke incelendiğinde, sırasıyla Almanya, İngiltere, İspanya, Fransa, Hollanda ve İtalya nın en büyük ilk altı ülke olduğu görülmektedir. Bu altı ülkenin tamamında %5,9 ile %14,7 arasında değişen oranlarda ihracat artışları olmuştur. Birim: ABD $ Değişim Pay Ülkeler Ocak - Aralık Ocak - Aralık % % Almanya ,9 18,1 İngiltere ,5 12,7 İspanya ,7 11,2 Fransa ,5 6,6 Hollanda ,7 6,1 İtalya ,7 5,2 Danimarka ,4 3,4 Belçika ,8 3,0 Rusya Federasyonu ,4 2,5 ABD ,8 2,2 Çek Cumhuriyeti ,4 1,9 Israıl ,9 1,5 Romanya ,1 1,5 Irak ,0 1,4 İsveç ,4 1,4 Tunus ,9 1,2 Cezayir ,5 1,1 AHL Serbest Bölge ,7 1,1 Suudı Arabıstan ,6 1,0 Trakya Serbest Bölge ,3 0,9 İlk 20 Ülkenin Toplamı ,5 84,3 Türkiye Toplam Dokuma Konfeksiyon İhracatı ,5 100,0 20 Ülkenin Payı % Kaynak: ebirlik Sistemi / Ocak 2011 En Fazla Dokuma Konfeksiyon İhraç Edilen Ülkeler Ocak - Aralık En fazla ihracat yapılan ülkelerden, Almanya ya dokuma konfeksiyon mamulleri ihracatı dolar bazında %5,9 artışla 857,1 milyon dolar olurken, İngiltere ye ihracat %6,5 artışla 600,9 milyon dolara yükselmiştir. Almanya nın Türkiye toplam dokuma konfeksiyon mamulleri ihracatında payı %18,1 ve İngiltere nin %12,7 dir. Üçüncü en fazla ihracat yapılan pazar İspanya ya ihracat 2010 yılında 2009 yılına kıyasla %12,7 oranında artışla 531 milyon dolara yükselirken, Fransa ya dokuma konfeksiyon ihracatı %8,5 oranında artarak 312,1 milyon dolar olmuştur. Türkiye nin dokuma konfeksiyon ihracatı açısından beşinci büyük pazar olan Hollanda ya ihracat 41

45 2010 yılında %8,7 oranında artışla 287,3 milyon dolara yükselmiş, altıncı sırada İtalya ya ihracat ise %14,7 oranında artarak 246,4 milyon dolar olmuştur yılında oransal olarak dokuma konfeksiyon ihracatının en fazla arttığı ülke Tunus tur. Bu ülkeye ihracat, 2009 yılına kıyasla yaklaşık iki katına çıkarak %86,9 oranında artışla 29,4 milyon dolardan 55 milyon dolara yükselmiştir. Dokuma konfeksiyon ihracatında yüksek oranlı artış kaydedilen diğer ülke ve bölgeler, Romanya (%59,1 artış), Belçika (%46,8 artış) Rusya Federasyonu (%42,4 artış) olarak sayılabilir. Diğer yandan, 2010 yılında en yüksek oranlı düşüş kaydedilen ülke %48,5 düşüşle 53,9 milyon dolarlık ihracat yapılan Cezayir olmuştur. %10 düşüşle 68,2 milyon dolarlık ihracat yapılan Irak ve %6,7 lik ve %4,3 lük düşüşler ile dikkat çeken AHL Serbest Bölge ve Trakya Serbest Bölge, dokuma konfeksiyon mamulleri ihracatının azaldığı diğer ülke ve bölgelerdir. Dokuma konfeksiyon ihracatı ürün grupları bazında değerlendirildiğinde, 2010 yılında Türkiye den en fazla ihraç edilen ürünlerin 1,9 milyar dolarlık ihracat düzeyi ile GTİP başlıklı bayan takım, ceket, elbise, etek, pantolon vb. giysiler olduğu görülmektedir. Bu ürünlerin toplam dokuma konfeksiyon ihracatından aldığı pay %40,1 olup; 2009 yılına kıyasla ihracat %8,5 oranında artmıştır. Bu ürünleri takiben, 1,3 milyar dolarlık ihracatı ile GTİP başlıklı erkek ve erkek çocuklar için pantolon, ceket, takım vb.,470,3 milyon dolarlık ihracatı ile GTİP başlıklı dokuma erkek gömlekleri, ve 462,4 milyon dolarlık ihracat değeri ile GTİP başlıklı dokuma bayan bluz ve gömlekler dokuma konfeksiyon ihracatında önde gelen ürün gruplarıdır yılında oransal olarak ihracatı en fazla artan ürün grubu, %28,2 artışla 11,8 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı diğer dokuma giyim aksesuarlarıdır. %21,5 artışla 88,5 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı bayan dokuma manto, kaban, rüzgarlık, anorak ve benzeri giysiler, %18,5 artışla 47,4 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı erkek dokuma külot, slip, pijama, bornoz, robdöşamr gibi iç giysiler ile yatak kıyafetleri ve %16,4 artışla 36,1 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı bebek giysileri ile giyim aksesuarları, yüksek oranlı ihracat artışının olduğu ürünlerdir. Dokuma konfeksiyon ürünleri içerisinde 2010 yılında ihracatı en yüksek oranlı azalan ürün grubu %24,2 oranında düşüş kaydedilen ve 3,9 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı kravatlardır. %22,6 lık düşüşle 921,6 bin dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı eldivenler, %17 düşüşle 290,4 bin dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı mendiller, ihracatı azalan diğer ürün gruplarındandır. 42

46 Birim : ABD $ / 09 GTİP Başlığı Kapsam Ocak - Aralık Ocak - Aralık Değişim % Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Takım, Ceket, Elbise,Etek, Pant olon, Tulum, Şort , Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Takım,Ceket, Pant olon, Tulum, Şortlar , Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Gömlekler , Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Bluz, Gömlek Ve Gömlek Bluzler Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Külot, Slip, Gecelik, Pijama, Sabahlık, Bornoz Ve Benzerleri Kadın Ve Kız Çocuklar İçin Manto, Kaban,Rüzgarlık, Anorak Ve Benzerleri Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Palto, Kaban, Anorak, Rüzgarlık Ve Benzerleri , , , , Korse Ve Benzeri Destekleyici Aparatlar , Eşofman Takımlar,Kayak Kıyafetleri, Yüzme Kıyafetleri , Erkek Ve Erkek Çocuklar İçin Külot, Slip,Pijama, Bornoz, Robdöşambr Ve Benzerleri Temel Ürün Grupları İtibariyle Dokuma Konfeksiyon İhracatı Ocak - Aralık , Bebek Giysileri Ve Giyim Aksesuarları , Şal, Eşarp Ve Benzeri , ,5906 Ve 5907 Tarifeli Örme Mensucattan Mamül Giysiler , Diğer Giyim Aksesuarları , Kravat , Eldivenler , Mendiller ,0 Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları / Ocak 2011 IV.5 En Fazla İhraç Edilen Dokuma Konfeksiyon Mamullerinde Durum 2010 yılında Türkiye den en fazla ihraç edilen dokuma konfeksiyon mamulleri, GTİP başlıklı dokuma bayan takım, ceket, elbise, etek, pantolon, tulum, şort ve benzeri giysilerdir. Bu ürünlerin ihracatı 2009 yılına göre %8,5 oranında artarak 1,7 milyar dolardan 1,9 milyar dolara yükselmiştir GTİP başlıklı bayan dokuma giysilerin en fazla ihraç edildiği ülkeler Almanya, İngiltere, İspanya, Hollanda ve Fransa olarak sıralanmaktadır yılında Almanya ya ihracat %7,7 oranında artışla 373,7 milyon dolara yükselmiştir ki, bu ülkenin Türkiye toplam GTİP başlıklı giysi ihracatındaki payı %19,7 düzeyindedir. İngiltere ye ihracat %0,7 oranında artışla 310,5 milyon dolara gerilerken, İspanya ya ihracat %22,1 artışla 248 milyon dolara yükselmiştir. Dördüncü büyük pazar Hollanda ya ihracat %4,2 oranında artarak 122,2 milyon dolara yükselmiş, beşinci büyük pazar Fransa ya ihracat ise %1,1 oranında artışla 94,7 milyon dolara çıkmıştır. 43

47 2010 yılında en fazla GTİP başlıklı dokuma konfeksiyon mamulü ihraç edilen ilk yirmi ülkeden onyedisine ihracat %0,7 ile %88,6 arasında değişen oranlarda artarken, üç ülkeye ihracat %1,4 ile %9,7 arasında değişen oranlarda azalmıştır. En yüksek oranlı artış %88,6 ile Belçika pazarında görülürken, ihracat rakamı 27,3 milyon dolardan 51,5 milyon dolara yükselmiştir. Birleşik Arap Emirlikleri %52,5 oranında artışla 14,7 milyon dolarlık, Suudi Arabistan %38,1 ihracat artışı ile 25,2 milyon dolarlık, ABD %36,9 artış ile 35,2 milyon dolarlık ihracat yapılan diğer önemli pazarlardır. İsveç ile AHL Serbest Bölge ve Trakya Serbest Bölge GTİP başlıklı bayan giysilerin ihracatında düşüş görülen ülke ve bölgelerdir. İsveç e bu ürün grubunda ihracat %4,3 oranında azalarak 32,8 milyon dolardan 31,4 milyon dolara gerilerken, AHL Serbest Bölge ye ihracat %1,4 düşüşle 33,7 milyon dolara ve Trakya Serbest Bölge ye ihracat %9,7 düşüşle 22,8 milyon dolara inmiştir. En Fazla Dokuma Bayan Takım, Ceket, Elbise, Pantolon ve Benzeri Giysi İhraç Edilen Ülkeler Birim: ABD $ Ocak - Aralık Değişim Pay Ülkeler Ocak - Aralık Ocak - Aralık % % Almanya ,7 19,7 İngiltere ,7 16,4 İspanya ,1 13,1 Hollanda ,2 6,4 Fransa ,1 5,0 İtalya ,9 4,5 Danimarka ,1 4,1 Belçika ,6 2,7 Rusya Federasyonu ,2 2,0 ABD ,9 1,9 AHL Serbest Bölge ,4 1,8 İsveç ,3 1,7 Israıl ,6 1,4 Çek Cumhuriyeti ,5 1,3 Suudı Arabıstan ,1 1,3 Trakya Serbest Bölge ,7 1,2 Mısır ,3 1,0 Lübnan ,5 0,9 Tunus ,6 0,8 Bırlesık Arap Emirlikleri ,5 0,8 İlk 20 Ülkenin Toplamı ,0 87,9 Türkiye Toplam Dokuma Bayan Takım, Ceket, Elbise, Pantolon ve ,5 100,0 Benzeri Giysi İhracatı 20 Ülkenin Payı % 86,0 87,9 Türkiye Toplam Dokuma Konfeksiyon İhracatı Toplam Dokuma Bayan Takım, Ceket, Elbise, Pantolon ve Benzeri Giysi İhracatının Dokuma Konfeksiyon İhracatındaki Payı % Kaynak: ebirlik Sistemi / Ocak ,5 39,8 40,1 44

48 IV.6 Denim Giysi İhracat Artışı İvme Kaybetti Denim giysiler, Türkiye nin dokuma konfeksiyon ihracatından aldıkları %32,2 lik pay ile hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatında önemli bir yere sahiptir yılında gerçekleştirilen 4,7 milyar dolarlık dokuma konfeksiyon ihracatının 1,5 milyar dolarlık kısmı, denim giysi ihracatından kaynaklanmaktadır. Dokuma konfeksiyon ihracatı, 2010 yılında %7,5 oranında artarken, denim konfeksiyon ihracatında %6,7 oranında artış kaydedilmiştir yılında Türkiye den en fazla denim giysi ihraç edilen ülkeler %0,7 oranında artış ile 263 milyon dolarlık ihracat yapılan Almanya, %12,9 oranında artışla 212,6 milyon dolarlık ihracat yapılan İngiltere ile %2,2 oranında artışla 197,2 milyon dolarlık ihracat yapılan İspanya olarak sıralanmaktadır. Birim: ABD $ En Fazla Denim Giysi İhraç Edilen Ülkeler Ocak - Aralık Değişim Pay Ülkeler Ocak - Aralık Ocak - Aralık % % Almanya ,7 17,3 İngiltere ,9 14,0 İspanya ,2 13,0 Hollanda ,2 8,0 Danimarka ,7 7,2 İtalya ,3 6,1 Belçika ,0 5,4 Çek Cumhuriyeti ,3 4,9 Fransa ,9 3,6 Rusya Federasyonu ,6 2,9 Trakya Serbest Bölge ,9 2,0 İsveç ,9 1,8 AHL Serbest Bölge ,1 1,3 ABD ,9 1,2 Cezayir ,3 1,0 Israıl ,5 0,9 Polonya ,0 0,7 Bulgaristan ,8 0,6 Kanada ,9 0,5 Estonya ,4 0,5 İlk 20 Ülkenin Toplamı ,6 92,9 Türkiye Toplam Denim Giysi İhracatı ,7 100,0 20 Ülkenin Payı % 90,5 92,9 Türkiye Toplam Dokuma Konfeksiyon İhracatı Denim Giysi İhracatının Dokuma Konfeksiyon İhracatındaki Payı % Kaynak: ebirlik Sistemi / Ocak ,5 32,4 32,2 45

49 Türkiye den en fazla denim giysi ihraç edilen ilk yirmi ülkeden onüçünde %0,7 ile %238,8 arasında değişen oranlarda artışlar kaydedilirken, yedi ülkede %0,9 ile %47,3 arasında değişen oranlarda düşüşler olmuştur. İlk yirmi ülke içerisinde denim giysi ihracatının en yüksek oranlı arttığı ülke %238,8 oranında artışla 8,5 milyon dolara, hemen hemen üç katından fazlasına yükseldiği Bulgaristan dır. %87,6 oranında artışla 44,6 milyon dolarlık ihracat yapılan Rusya Federasyonu, %49 luk artışla 82,4 milyon dolarlık ihracat yapılan Belçika ve %32,9 oranında artışla 18,1 milyon dolarlık ihracat yapılan ABD, ihracatın yüksek oranlı arttığı diğer ülkelerdir. IV.7 Diğer Hazır Eşya İhracatında İhracat Artışı %11, yılında ev tekstili mamullerinin de ağırlıklı olarak içerisinde yeraldığı diğer hazır eşyaların Türkiye den ihracatı, %11,5 oranında artarak 1,9 milyar dolar olmuştur. Türkiye genelinde hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının 2009 yılına kıyasla %10,1 oranında arttığı, temel ürün gruplarından dokuma ve örme konfeksiyon mamullerinde sırasıyla %11,5 ve %7,5 oranında artışlar olduğu dikkate alındığında, diğer hazır eşya ihracatındaki artışın oransal olarak örme konfeksiyon ihracatındaki artışa eşit, ancak genelden ve dokuma konfeksiyon ihracatından daha yüksek olduğu, dolayısıyla daha iyi bir performans gösterildiği söylenebilir yılında en fazla hazır eşya ihraç edilen ülkeler Almanya, ABD,Fransa, Hollanda ve İtalya olarak sıralanmaktadır yılına göre Almanya ya hazır eşya ihracatı %18,2 oranında artışla 556,1 milyon dolara yükselirken, ABD ye ihracat %12,3 oranında artarak 201 milyon dolara yükselmiştir. Almanya nın toplam hazır eşya ihracatında payı %29,4 ve ABD nin payı %10,6 düzeyindedir. Üçüncü sıradaki Fransa ya ihracat %18,9 oranında artarak 190,6 milyon dolara yükselirken, dördüncü sıradaki Hollanda ya ihracat %30,4 lük bir artışla 95,8 milyon dolara yükselmiştir. İtalya %3,7 lik artış ve 88,3 milyon dolar ile beşinci en fazla hazır eşya ihraç edilen ülkedir yılında en fazla hazır eşya ihraç edilen ilk yirmi ülkeden on birinde %3,7 ile %124,5 arasında değişen oranlarda artışlar olurken, dokuz ülkede %2 ile %22,4 arasında değişen oranlarda düşüşler olmuştur. İlk yirmi ülke içinde ihracatın en yüksek oranlı arttığı ülke İran İslam Cumhuriyeti dir yılında İran a 21,3 milyon dolar değerinde hazır eşya ihraç edilmiş iken, 2010 yılında ihracat değeri %124,5 oranında artışla, iki katından fazlaya çıkarak 47,8 milyon dolara yükselmiştir. Hazır eşya ihracatında yüksek oranlı artış kaydedilen diğer ülkeler %30,4 artışla 95,8 milyon dolarlık ihracat yapılan Hollanda, %30,3 oranında artışla 53,2 milyon dolarlık ihracat yapılan Rusya Federasyonu ve %26,6 oranında artışla 29,8 milyon dolarlık ihracat yapılan İsviçre olmuştur. 46

50 Birim: ABD $ Değişim Pay Ülkeler Ocak - Aralık Ocak - Aralık % % Almanya ,2 29,4 ABD ,3 10,6 Fransa ,9 10,1 Hollanda ,4 5,1 İtalya , 7 4,7 İngiltere ,1 4,6 Rusya Federasyonu ,3 2,8 İspanya ,9 2,6 İran ,5 2,5 Avusturya ,5 2,1 Irak ,5 1,8 Belçika ,0 1,7 İsviçre ,6 1,6 Yunanistan ,7 1,5 Suudi Arabıstan ,8 1,1 İsveç ,4 1,1 Israıl ,6 1,0 Çin Halk Cumhuriyeti ,5 0,8 Polonya ,4 0,8 Romanya ,4 0,8 İlk 20 Ülkenin Toplamı ,9 87,0 Türkiye Toplam Hazır Eşya İhracatı ,5 100,0 20 Ülkenin Payı % Kaynak: ebirlik Sistemi / Ocak 2011 En Fazla Hazır Eşya İhraç Edilen Ülkeler Ocak - Aralık 2010 yılında Türkiye den hazır eşya ihracatının azaldığı ülkelerin başında İsveç, İngiltere ve Irak gelmektedir. İsveç e ihracat %22,4 oranında azalarak 25,8 milyon dolardan 20 milyon dolara, İngiltere ye ihracat %21,1 düşüşle 111,3 milyon dolardan 87,8 milyon dolara ve Irak a ihracat %21,5 düşüşle 34,9 milyon dolara gerilemiştir. İspanya, Avusturya, Belçika, Yunanistan, Polonya ve Romanya, hazır eşya ihracatının azaldığı diğer ülkelerdir. Türkiye nin diğer hazır eşya ihracatına temel ürün grupları itibarıyla bakıldığında, GTİP başlıklı yatak çarşafları, masa örtüleri ile tuvalet ve mutfak bezleri, en fazla ihraç edilen hazır eşyalar olarak görülmektedir. Bu ürün grubunda ihracat, 2010 yılında %7,5 oranında artışla 1,1 milyar dolar olmuştur ve diğer hazır eşya ihracatı içerisinde pay %57,7 olarak hesaplanmaktadır GTİP başlıklı ev tekstili mamullerini takiben, 330,5 milyon dolarlık ihracatı ile GTİP başlıklı ambalaj için torba ve çuvallar, 220,2 milyon dolarlık ihracatı ile GTİP başlıklı diğer mefruşat eşyası ve 133,1 milyon 47

51 dolarlık ihracatı ile GTİP başlıklı perde vb., diğer hazır eşya ihracatında önde gelen ürün gruplarıdır. Hazır eşyalar içerisinde 2010 yılında on ürün grubundan dördünde %12,8 ile %69,9 arasında değişen oranlarda düşüşler olurken, diğer altı ürün grubunda %4 ile %33 arasında değişen oranlarda artışlar olmuştur. İhracatı en yüksek oranlı artan ürünler, %33 oranında artışla 220,2 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı diğer mefruşat eşyaları, %27,4 artışla 330,5 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı ambalaj için torba ve çuvallar, %20,4 oranında artışla 18,2 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı vagon ve mavna örtüleri, tente ve dış storlar ile çadırlar ve kamp eşyalarıdır. Hazır eşyalar içerisinde 2010 yılında ihracatı azalan ürün grupları ise %30,1 lik düşüşle 40,4 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı battaniyeler, %12,8 düşüşle 7,3 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı kullanılmış ve yeni paçavralar, sicim,ip ve halat döküntüleri ve bunlardan kullanılmış eşyalar, %20,6 düşüşle 3,3 milyon dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı kilim, halı, işlemeli masa örtüsü ve peçete yapımında kullanılan mensucat ve ipliklerden takımlar ve %69,9 düşüşle sadece 270 dolarlık ihracat yapılan GTİP başlıklı kullanılmış giyim eşyası ve diğer eşyalardır. Birim : ABD $ / 09 GTİP Başlığı Kapsam Ocak - Aralık Ocak - Aralık Değişim % 6302 Yatak çaşafları, masa örtüleri, tuvalet ve mutfak bezleri , Ambalaj için torba ve çuvallar , Diğer mefruşat eşyası , Perdeler ve iç storlar; perde ve yatak farbelaları , Diğer hazır eşya , Battaniyeler ve diz battaniyeleri , Vagon ve mavna örtüleri, tenteler ve dış storlar, çadırlar, kamp eşyası Kullanılmış ve yeni paçavralar,sicim, ip ve halat döküntüleri ve bunlardan kullanılmış eşya Kilim, halı, işlemeli masa örtüsü ve peçete yapımında kullanılan mensucat ve ipliklerden müteşekkil takımlar Kullanılmış giyim eşyası ve kullanılmış diğer eşya Kaynak: İhracatçı Birlikleri Kayıtları / Ocak 2011 Temel Ürün Grupları İtibariyle Diğer Hazır Eşya İhracatı Ocak - Aralık , , , ,9 48

52 V. HAMMADDE İTHALATI Hazırgiyim ve konfeksiyon sektörü, Türkiye de üretim, istihdam ve ihracata önemli katkılar yapmaktadır. Sektörün üretim ve ihracat kapasitesi ile doğru orantılı olarak çok çeşitli nitelikte ve önemli miktarda hammadde ihtiyacı bulunmaktadır. Elyaf, iplik ve kumaş gibi tekstil materyalleri ihtiyacı, uluslararası pazarlarda rekabetçi kalabilmek adına, yerli üretimin yanısıra yurt dışından ithal yoluyla da tedarik edilmektedir. Dolayısıyla, dünyanın çeşitli bölgelerinden rekabetçi fiyat ve türlerde hammadde ve ara malı ithalatı yapılmaktadır. Yapılan ithalat, tekstil sanayii ya da konfeksiyon sanayii için hammadde veya ara malı niteliğindedir. Bu bakımdan hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün 2010 Ocak-Kasım dönemindeki ihracat performansını incelerken, hammadde ithalatına ilişkin verileri de mercek altına almakta fayda bulunmaktadır. Dış Ticaret Müsteşarlığı Bilgi Sistemi nden temin edilen TÜİK kaynaklı verilere göre 2010 yılının Ocak-Kasım döneminde Türkiye ye, 2,6 milyar dolar değerinde, 1,2 milyon ton elyaf (pamuk, yün, suni-sentetik, bitkisel ve ipek lifleri), 2,4 milyar dolar değerinde 776,4 bin ton iplik (pamuk, yün, suni-sentetik, bitkisel ve ipek iplikleri), 2 milyar dolar değerinde 253,2 bin ton dokuma kumaş ( pamuklu, yünlü, sunisentetik, bitkisel ve ipek liflerinden mamul dokuma kumaşlar) 338,1 milyon dolar değerinde 51,8 bin ton örme kumaş, 336,5 milyon dolar değerinde 79,6 bin ton dokusuz yüzey, vatka ve keçe ve 459,4 milyon dolar değerinde 68,7 bin ton diğer tekstil ürünleri ithal edilmiştir. Bu veriler ışığında, Türkiye nin temel hammaddeler itibariyle 2,5 milyon ton elyaf, iplik, dokuma ve örme kumaş ile dokusuz yüzey ithal ettiği ve bu ithalatın değer olarak 8,1 milyar doları bulduğu anlaşılmaktadır. Sözkonusu ithalatta, 2010 yılının Ocak-Kasım döneminde, 2009 yılının aynı dönemine kıyasla miktar olarak %27,5 oranında, dolar bazında ise %46 oranında artış olmuştur. Temel hammaddeler itibarıyla çıkarılan ithalat istatistiklerine göre, 2010 yılının Ocak-Kasım döneminde Türkiye ye yapılan ithalatın miktar olarak %50,1 i elyaf, %31,5 i iplik, %10,3 ü dokuma kumaş,%2,1 i örme kumaş, %3,2 si dokusuz yüzeyler ile vatka ve keçe ve %2,8 i diğer tekstil materyalleridir. Aşağıdaki tabloda, Türkiye nin hammadde niteliği itibarıyla tekstil, açık ifadesi ile yani elyaf, iplik, kumaş ve dokusuz yüzey ithalatına ilişkin, miktar ve değer bazında karşılaştırmalı istatistikler yeralmaktadır. 49

53 Belli Başlı Ürün Grupları Bazında Tekstil İthalatı Ocak - Kasım Ocak - Kasım Ocak - Kasım 2009/ / Miktar Değer Miktar (kg) Değer (ABD $) Miktar (kg) Değer (ABD $) Değişim % Değişim % Pamuk Lifleri ,0 77,8 Sentetik-Suni Devamsız Lifler ,1 39,1 Yün ve İnce-Kaba Hayvan Kılları ,5 41,3 Btikisel lifler ,9 62,1 İpek Lifi ,3 25,0 Elyaf İthalatı ,0 59,5 Sentetik-Suni Filament İplikleri ,0 38,1 Sentetik-Suni Devamsız Liflerden İplikler ,3 45,1 Pamuk İpliği ,5 101,1 Bitkisel Liften İplik ,1 88,9 Yün ve İnce-Kaba Hayvan Kıllarından İplikler ,8 6,8 İpek İpliği ,1-16,9 İplik İthalatı ,0 51,7 Pamuklu Dokuma Kumaş ,5 35,8 Sentetik-Suni Filament İpliklerinden Dokuma Kumaş Sentetik-Suni Devamsız Lif. İpliklerden Dokuma Kumaş Yün ve İnce-Kaba Hayvan Kıllarından Dokuma Kumaş ,0 35, ,9 33, ,1 9,3 İpekli Dokuma Kumaş ,8 22,7 Bitkisel Liften Dokuma Kumaş ,5 6,5 Dokuma Kumaş İthalatı ,9 32,2 Örme Kumaş İthalatı ,1 63,2 Dokusuz Yüzeyler (non-woven), Vatkalar ve Keçelerin İthalatı ,0 10,1 Diğer Tekstil Ürünleri İthalatı ,3 36,0 Toplam Tekstil İthalatı ,5 46,0 Kaynak : DTM Bilgi Sistemi 2010 Ocak-Kasım döneminde Türkiye nin elyaf ithalatı 2009 yılının Ocak- Kasım dönemine kıyasla miktar bazında %21 oranında, dolar bazında %59,5 oranında artmıştır. Dolar bazında artışın miktar bazında artıştan daha yüksek oranlı oluşu, ithalat birim fiyatlarının arttığının bir göstergesidir. En fazla ithal edilen elyaf, pamuk lifleri ve sentetik-suni devamsız liflerdir yılının ilk onbir ayı içerisinde 1,5 milyar dolar değerinde 824,3 bin ton pamuk lifi ithal edilmiştir. İthalat miktar bazında %24 artarken değer olarak %77,8 artmıştır. Diğer önemli ithalat kalemi sentetik-suni devamsız liflerin ithalatı ise miktar bazında %15,1 artarken, dolar olarak %39,1 artmıştır. Öte yandan, iplik ithalatında miktar bazında %35, dolar bazında %51,7 artış olmuştur. Hem miktar hem de değer olarak Türkiye ye en fazla ithal edilen iplikler sentetik-suni filament iplikleridir. Bu ürün grubunda 2010 yılının Ocak-Kasım döneminde 1 milyar dolar değerinde 344,3 bin ton ithalat 50

54 yapılmıştır. İthalat miktar bazında %33 artarken, dolar bazında %38,1 artmıştır.. Sentetik-suni devamsız liflerden iplikler, dolar bazında en fazla ithal edilen ikinci ürün grubudur Ocak-Kasım döneminde Türkiye ye 589,4 milyon dolar değerinde 158,5 bin ton sentetik-suni devamsız liflerden iplik ithal edilmiştir. İthalat, miktar olarak %37,3, değer olarak %45,1 artmıştır. Üçüncü en fazla ithal edilen iplik türü pamuk iplikleridir Ocak-Kasım döneminde 482,1 milyon dolar değerinde 136 bin ton pamuk ipliği ithal edilmiştir. Pamuk ipliği ithalatı 2009 yılının Ocak-Kasım dönemine kıyasla miktar bazında %67,5 artarken, dolar bazında %10,1,1 artmıştır. Pamuk iplikleri, 2010 yılının Ocak-Kasım ilk onbir ayında dolar bazında en yüksek oranlı ithalat artışının görüldüğü ürün grubu olmuştur. Dokuma kumaş ithalatında, 2010 yılının Ocak-Kasım döneminde miktar bazında %30,9, dolar bazında %32,2 artış olurken, örme kumaş ithalatında miktar bazında %92,1, değer bazında %63,2 artış ve dokusuz yüzey, vatka ve keçe ithalatında miktar bazında %10 ve değer bazında %10,1 artış olmuştur Ocak-Kasım döneminde en fazla ithal edilen dokuma kumaşlar pamuklu dokuma kumaşlardır. Bu ürün grubunda ithalat, miktar bazında %33,5 artışla 131,8 bin tona yükselirken, dolar bazında %35,8 artarak 969,7 milyon dolara çıkmıştır. Sentetik-suni filament ipliklerinden dokuma kumaşlar 464,1 milyon dolar değerinde 63 bin ton ithalat ile ikinci en fazla ithal edilen dokuma kumaş türü olmuştur. 51

55 VI. KONFEKSİYON İTHALATI Türkiye ye elyaf, iplik, kumaş gibi tekstil materyallerinin yanısıra, hazırgiyim ve konfeksiyon mamulleri de ithal edilmektedir yılında 1 milyar dolar sınırını aşan hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı, 2007 yılında %46,3 lük artışla 1,5 milyar dolara, 2008 yılında ise %39,6 lık artışla 2,1 milyar dolara yükselmiştir yılında küresel ekonomik krizin etkisiyle ticaret daralırken Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı da %4,8 oranında azalarak 2 milyar dolara gerilemiştir. Gerek dünya ekonomisi gerekse Türkiye ekonomisinin, krizin ardından genişlemeye başlamasıyla birlikte, Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı tekrar artışa geçmiştir. Mevcut sektörel koşullar ile hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatının 2008 yılından beri 2 milyar doların üzerinde seyretmekte oluşu dikkate alınarak, 2010 yıllık ihracat performans raporuna Türkiye nin hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatına ilişkin kısa bilgiler de dahil edilmiştir. VI.1 Temel Ürün Grupları İtibariyle İthalat Dış Ticaret Müsteşarlığı Bilgi Sistemi nden alınan, TUİK kaynaklı kesinleşmiş ithalat istatistiklerine göre, 2010 yılının Ocak-Kasım döneminde Türkiye ye 147 farklı ülkeden 2,4 milyar dolar değerinde hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı yapılmıştır yılı onbir aylık dönemine kıyasla 2010 yılının ilk onbir ayı içerisinde ithalat, dolar bazında %32 oranında artmıştır. Yapılan ithalatın dolar değer üzerinden %57,3 ü dokuma konfeksiyon mamullerinden, %37,3 ü örme konfeksiyon mamullerinden ve %5,4 ü diğer hazır eşyalardan oluşmaktadır Ocak-Kasım döneminde örme giyim eşyası ve aksesuarı ithalatı %33 oranında artarak 914,4 milyon dolar olmuştur. Dokuma giyim eşyası ve aksesuarları ithalatı %31 artışla 1,4 milyar dolara yükselirken, ev tekstili ürünlerinin de içerisinde yeraldığı mensucattan mamul diğer hazır eşyaların ithalatı %37 oranında artarak 131,1 milyon dolara çıkmıştır. Temel ürün grupları itibariyle ithalat verileri ile paylar, aşağıdaki tablo ve grafikten izlenebilir. 52

56 Birim ABD $ / 10 Toplam Konf.da Fasıl Ürün Grubu Ocak - Kasım Ocak - Kasım Değişim % Pay % 61 Örme Giyim Eşyası ve Aksesuarları ,3 62 Örülmemiş Giyim Eşyası ve Aksesuarları ,3 63 Mensucattan Mamul Diğer Hazır Eşya ,4 Kaynak: DTM Bilgi Sistemi / Ocak 2011 Temel Ürün Grupları İtibariyle Türkiye'nin Hazırgiyim ve Konfeksiyon İthalatı Ocak - Kasım TOPLAM ,0 Temel Ürün Grupları İtibariyle Türkiye'nin Hazırgiyim ve Konfeksiyon İthalatı 2010 Ocak - Kasım Mensucattan Mam ul Diğer Hazır Eşya 5,4% Örme Giyim Eşyası ve Aksesuarları 37,3% Örülmemiş Giyim Eşyas ı ve Aksesuarları 57,3% Ürün grupları itibariyle ithalatın detayına inmek üzere, 2010 yılının Ocak- Kasım döneminde en fazla ithal edilen konfeksiyon mamulleri listelenmiş ve GTİP başlıklı örme kazak, süveter ve benzerlerinin en fazla ithal edilen ürün grubu olduğu görülmüştür. Bunları GTİP başlıklı bayan dokuma takım, ceket ve benzeri giysiler, GTİP başlıklı erkek dokuma takım elbise, ceket ve benzeri giysiler ve GTİP başlıklı örme t-shirt, fanila ve diğer iç giyim eşyaları ile, takip etmektedir Ocak-Kasım döneminde Türkiye ye %29 artışla 374,5 milyon dolar değerinde GTİP başlıklı örme kazak, süveter ve benzeri giysi,%28 artışla 364,3 milyon dolarlık GTİP başlıklı bayan dokuma takım, ceket ve benzeri giysiler, %31 artışla 279,1 milyon dolarlık GTİP başlıklı erkek dokuma takım elbise, ceket ve benzeri giysiler, %23 artışla 152,9 milyon dolarlık GTİP başlıklı örme t-shirt, fanila ve diğer iç giyim eşyaları ithal edilmiştir. 53

57 En fazla ithal edilen ilk onbeş ürün grubunun tamamında 2009 yılının Ocak- Kasım dönemine kıyasla %17 ile %142 arasında değişen oranlarda artışlar olmuştur. İthalatı en yüksek oranlı artan ürün grupları %142 artışla 53,6 milyon dolarlık ithalat yapılan GTİP başlıklı örme eldivenler, %74 artışla 44,2 milyon dolarlık ithalat yapılan GTİP başlıklı plastik, kauçuk sıvanmış, emdirilmiş elyaftan mamul hazırgiyim eşyaları, %41 artışla 127,3 milyon dolarlık ithalat yapılan GTİP başlıklı erkek dokuma gömlekler ile %39 artışla 128,3 milyon dolarlık ithalat yapılan GTİP başlıklı manto, kaban, rüzgarlık vb. bayan dokuma dış giyim eşyalarıdır yılının Ocak-Kasım döneminde en fazla ithal edilen hazırgiyim ve konfeksiyon mamulleri ile ithalat artış oranlarını gösteren bir tablo, aşağıda verilmektedir. Ürün Grupları İtibariyle Türkiye'nin Hazırgiyim ve Konfeksiyon İthalatı Ocak - Kasım Birim ABD $ GTİP / 10 Başlığı Ürün Grubu Ocak - Kasım Ocak - Kasım Değişim % 6110 Kazak, Süveter, Hırka, Yelek Vb. Eşya (Örme) Kadın/Kız Çocuk İçin Takım, Takım Elbise, Ceket Vs Erkek/Erkek Çocuk İçin Takım, Takım Elbise, Ceket Vs Tişört, Fanila, Diğer İç Giyim Eşyası (Örme) Erkek/Erkek Çocuk İçin Dış Giyim Kadın/Kız Çocuk İçin Dış Giyim Erkek/Erkek Çocuk İçin Gömlek Kadın/Kız Çocuk İçin Gömlek, Bluz, Vs Sütyen, Korse, Korse Kemer, Pantolon Askısı, Çorap Bağı, Jartiyer Kadın/Kız Çocuk İçin Takım Elbise, Takım, Ceket, Panolon Vs. (Örme) Eldiven (Örme) Kadın/Kız Çocuk İçin Spor, Kayak Ve Yüzme Kıyafetleri Vb Giyim Eşyası Diğer Hazır Eşya (Elbise Patronları Dahil) Plastik, Kauçuk Sıvanmış, Emdirilmiş Elyaftan Hazır Giyim Eşyası Kadın/Kız Çocuk İçin Bluz, Gömlek, Gömlek; Bluz (Örme) İlk 15 Ürün Toplamı Toplam Konfeksiyon İthalatı İlk 15 Ürünün Toplamda Payı % Kaynak: DTM Bilgi Sistemi / Ocak

58 VI.2 Ülkeler İtibariyle İthalat 2010 yılının Ocak-Kasım döneminde en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatı yapılan ülke, 2007, 2008 ve 2009 yıllarında da olduğu gibi Çin Halk Cumhuriyeti dir. Bu ülkeden yapılan ithalat, 2010 yılının Ocak-Kasım döneminde 2009 un Ocak-Kasım dönemine kıyasla dolar bazında %63 oranında artışla 524,2 milyon dolardan 854,2 milyon dolara yükselmiştir. Çin in Türiye toplam hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatında payı %34,9 olarak hesaplanmaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti nden yapılan ithalatın 2008 yılında 2007 yılına kıyasla %43 oranında, 2009 yılında 2008 yılına kıyasla %65 oranında ve 2010 yılının Ocak-Kasım döneminde 2009 yılının eş dönemine kıyasla %63 oranında arttığı dikkate alınırsa, Türkiye nin Çin Halk Cumhuriyeti nden hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatının 2009 yılına kadar ivme kazanarak arttığı, 2010 yılında ise çok az ivme kaybettiği ifade edilebilir. Türkiye nin 2010 yılının Ocak-Kasım döneminde en fazla hazırgiyim ve konfeksiyon ithal ettiği ülkelere ilişkin istatistiki bilgi, aşağıdaki tabloda verilmektedir. Birim ABD $ Türkiye'nin En Fazla Hazırgiyim ve Konfeksiyon İthal Ettiği Ülkeler Ocak - Kasım / 10 Toplamda Ülkeler Ocak - Kasım Ocak - Kasım Değişim % Pay % 1 Çin Halk Cumhur ,9 2 Bangladeş ,8 3 Hindistan ,0 4 İtalya ,6 5 Sri Lanka ,8 6 Vietnam ,6 7 Pakistan ,3 8 İspanya ,9 9 Mısır ,8 10 Fas ,5 11 Endonezya ,5 12 Almanya ,3 13 Mersin Serbest Bölgesi ,8 14 Portekiz ,8 15 Gürcistan ,8 İlk 15 Ülke Toplamı ,4 Toplam Konfeksiyon İthalatı ,0 İlk 15 Ürünün Toplamda Payı % Kaynak: DTM Bilgi Sistemi / Ocak

59 En fazla ithalat yapılan ilk onbeş ülkeden on üçünde %1 ile %81 arasında değişen oranlarda artışlar olurken, sadece iki ülkede %2 ve %18 oranında düşüşler olmuştur. İthalatın azaldığı iki ülke %18 düşüşle 36 milyon dolarlık ithalat yapılan Endonezya ve %2 düşüşle 19,7 milyon dolarlık ithalat yapılan Portekiz dir Ocak-Kasım döneminde hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatının en yüksek oranlı arttığı yer %81 artışla 20,5 milyon dolarlık ithalat yapılan Mersin Serbest Bölge olmuştur. %65 artışla 92,8 milyon dolarlık ithalat yapılan Sri Lanka, %63 artışla 854,2 milyon dolarlık ihracat yapılan Çin Halk Cumhuriyeti, %58 artışla 19,2 milyon dolarlık ithalat yapılan Gürcistan, hazırgiyim ve konfeksiyon ithalatının yüksek oranlı arttığı diğer ülkelerdir. 56

60 VII. KAPASİTE KULLANIM ORANI Hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün 2010 yılında gösterdiği ihracat performansı değerlendirilirken, kapasite kullanım oranı konusundaki gelişmelerin de dikkate alınmasında fayda görülmektedir. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan son İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı tablosundaki bilgilere göre, 2009 yılının Aralık ayında %67,7 olan imalat sanayii kapasite kullanım oranı, 2010 yılının Aralık ayı itibarıyla %75,6 ya yükselmiştir. Buna göre, imalat sanayiinde kapasite kullanım oranı 2009 yılının Aralık ayına göre %11,7 oranında artmıştır yılında %4,5 oranında ve 2009 yılında %16,8 oranında düşen imalat sanayiinde kapasite kullanım oranının, 2010 yılının Aralık ayı itibarıyla %11,7 oranında artmış olması, genel anlamda imalat sanayi açısından olumlu bir ekonomik gösterge olarak değerlendirilmektedir. Hazırgiyim ve konfeksiyon sanayiinde 2009 yılının Aralık ayında %72,8 olan kapasite kullanım oranı, 2010 yılının aynı ayında altı puan kadar artışla %78 e çıkmıştır yılının Aralık ayında, hazırgiyim ve konfeksiyon sektöründe kapasite kullanım oranı 2009 yılının Aralık ayına kıyasla %7,1 oranında artmıştır. Yıllar Tekstil ve Konfeksiyon Sektörlerinde Kapasite Kullanım Oranı İmalat Sanayiinde Kapasite Kullanım Oranı % Yıllık Değişim % Tekstil Ürünleri İmalatında Kapasite Kullanım Oranı % Yıllık Değişim % Giyim Eşyası İmalatında Kapasite Kullanım Oranı % ,9 79,4 82,7 Yıllık Değişim % ,9-6,6 76,2-4,0 79,0-4, ,4 6,3 82,5 8,3 84,1 6, ,3 3,8 81,0-1,8 84,7 0, ,2 3,7 80,4-0,7 83,5-1, ,3-1,1 80,8 0,5 81, 7-2, ,0 0,9 80,6-0,2 82,5 1, ,8 1,0 81,5 1,1 83,6 1, ,1-4,5 75,7-7,1 80,2-4, ,0-16,8 67,5-10,8 67,3-16, Aralık 67,7 72,2 72, Aralık 75,6 11,7 80,1 10,9 78,0 7,1 Kaynak: TCMB / İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı - Aralık

61 Hazırgiyim ve konfeksiyon sanayiinin hammadde ihtiyacını karşılayan tekstil sektörünün kapasite kullanım oranında da 2010 yılının Aralık ayında konfeksiyon sektörü kapasite kullanım oranı artışından daha yüksek oranlı bir artış sözkonusu olmuştur. Tekstil sektörü için 2009 yılının Aralık ayında %72,2 olarak verilen kapasite kullanım oranı, 2010 yılının Aralık ayı itibariyle %80,1 e yükselmiştir. Bu artışla tekstil sektörünün kapasite kullanım oranı, 2010 yılının Aralık ayında 2009 yılının aynı ayına kıyasla %10,9 oranında artmıştır. Gerek hazırgiyim ve konfeksiyon gerekse tekstil sektöründe kapasite kullanım oranlarının %80 e yaklaşması ve genel imalat sanayi kapasite kullanım oranından daha yüksek olması, her iki sektörde global ekonomik kriz sonrası üretim açısından hareketlenmeyi işaret etmektedir. Üretim açısından hareketlenmenin de, sektörün ihracat performansının artmasına olumlu yansımaları olmaktadır. 58

62 VIII. PERFORMANSA ETKİ EDEN FAKTÖRLER VI.1. Euro/Dolar Paritesi nin Etkileri Ocak Aralık Dönemi 2010 yılı Ocak-Aralık döneminde gerçekleştirilen 14,6 milyar dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının, 11,7 milyar dolarla %80 i ihracatın Euro üzerinden gerçekleştirildiği AB27 ülkelerine yapılmaktadır yılı Ocak-Aralık döneminde 1 Euro 1,39 ABD Dolarına eşit iken, 2010 yılının Ocak-Aralık döneminde Euro nun değeri ABD Dolarına karşı %4,63 lük düşüşle 1,33 dolar düzeyine gerilemiştir. Bu durumda, 2010 yılı Ocak-Aralık döneminde Euro bazında yapılan ihracat, dolar olarak istatistiklerde yeralırken, dolar bazındaki istatistiklerde %4,63 oranında fiktif bir düşüş yaratmaktadır Bu çerçevede, 11,7 milyar dolarlık Euro bölgesine yapılan ihracat, %4,63 lük pariteden kaynaklanan fiktif düşüşten arındırıldığında, AB ne ihracatın gerçek değeri 12,3 milyar dolar olmakta ve bu durumda 2010 yılı Ocak- Aralık döneminde reel toplam ihracat tutarı 15,2 milyar dolar olmakta ve böylelikle hazırgiyim ve konfeksiyon sektörünün ihracat performansında %10,1 lik değil, reel bazda %14,2 lik artış meydana gelmiş olmaktadır. Aralık Ayı 2010 yılı Aralık ayında yapılan 1,46 milyar dolarlık hazırgiyim ve konfeksiyon ihracatının 1,2 milyar dolarla %82,8 i ihracatın Euro üzerinden gerçekleştirildiği AB27 ülkelerine yapılmaktadır yılı Aralık ayında 1 Euro 1,46 ABD Dolarına eşit iken, 2010 yılının Aralık ayında Euro nun değeri ABD Dolarına karşı %9,7 lik düşüşle 1,32 dolar düzeyine gerilemiştir. Bu çerçevede, 1,2 milyar dolarlık Euro bölgesine yapılan ihracat, %9,7 lik pariteden kaynaklanan fiktif düşüşten arındırıldığında 1,3 milyar dolarlık gerçek değere ulaşılmakta ve bu durumda 2010 yılı Aralık ayında reel bazda toplam ihracat tutarı 1,6 milyar dolar olup ihracatta %18,3 lük değil, reel anlamda %27,8 artış meydana gelmiş olmaktadır. 59

63 EURO - DOLAR PARİTESİ Aylar Çapraz Kur Çapraz Kur 09 / 10 Değişim % Ocak 1, , ,40 Şubat 1, , ,07 Mart 1, , ,28 Nisan 1, , ,82 Mayıs 1, , ,10 Haziran 1,4018 1, ,86 Temmuz 1, , ,58 Ağustos 1, , ,27 Eylül 1, , ,12 Ekim 1, , ,27 Kasım 1, , ,83 Aralık 1,46353 Yıllık Ortalama 1, , ,58 Ocak - Kasım Ortalama 1, , ,14 1 Euro=... ABD Doları Olarak Verilmiştir. VI Ocak Aralık Dönemi Elyaf/ İplik Ve Kumaş Maliyetlerindeki Gelişmeler 2009 yılında yaşanan küresel krizden çıkışın başlaması ve genel olarak tüm dünya ülkelerinde büyüme eğilimi başlamasıyla sanayii sektörleri üretiminde ve dolayısıyla hammadde talebinde de artış başlamıştır. Artan talebe bağlı olarak, hammadde fiyatlarının seyri de hızla yukarı yönlü gelişmeye başlamıştır. Bu çerçevede Ocak-Aralık döneminde tekstil ve konfeksiyon sektörünün ana girdisi durumundaki elyaf/iplik fiyatlarında da önemli artışlar yaşanmıştır. Bu kapsamda, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) in üretici fiyatları endeksi (ÜFE) verileri (2003=100) esas alınarak elyaf/iplik fiyatları incelendiğinde, 2010 Ocak-Aralık döneminde elyaf/iplik endeksinin 2009 yılının aynı döneminde ortalama %18,8 oranında artış göstererek 140,7 den 167,1 e yükseldiği görülmektedir. Aynı veriler kapsamında kumaş endeksi ise %1,5 oranında daha az bir artışla 133,7 den 135,8 e yükselmiştir. 60

64 Hammadde fiyatlarındaki bu artış sonucunda zaten yüksek üretim maliyetleri ile uluslararası pazarlarda rekabet etmeye çalışan tekstil ve konfeksiyon sektörlerimizin ihracat fiyatlarında ve dolayısıyla performansında büyük etkisi olmuştur. Bu artışların ileriki dönemlerde sektörün ihracat performansı üzerindeki etkisi daha fazla hissedilecektir. TUİK kaynaklı elyaf/iplik ve kumaşlara yönelik ÜFE verileri ve değişimleri aşağıdaki tabloda ayrıntılı olarak görülmektedir OCAK-ARALIK DÖNEMİNDE ELYAF/İPLİK VE KUMAŞ MALİYETLERİNDE GELİŞMELER DEĞİŞİM 09/10 ELYAF/İPLİK KUMAŞ ELYAF/İPLİK KUMAŞ ELYAF/İPLİK KUMAŞ ELYAF/İPLİK KUMAŞ OCAK 121,72 109,54 138,79 134,52 150,23 134,04 8,24-0,36 ŞUBAT 123,43 110,63 138,28 132,20 151,82 133,38 9,79 0,89 MART 125,51 115,31 137,83 135,80 156,86 135,13 13,81-0,49 NİSAN 129,01 120,16 136,86 134,31 160,23 131,64 17,08-1,99 MAYIS 129,58 118,85 137,16 128,64 164,04 130,59 19,60 1,52 HAZİRAN 127,84 120,23 139,26 131,64 167,52 132,66 20,29 0,77 TEMMUZ 128,40 120,09 141,87 135,84 168,34 133,8 18,66-1,50 AĞUSTOS 130,06 116,23 141,72 132,26 167,41 136,02 18,13 2,84 EYLÜL 131,43 116,83 142,75 134,97 168,42 136,54 17,98 1,16 EKİM 138,38 121,31 142,13 134,47 173,00 138,52 21,72 3,01 KASIM 144,86 129,67 143,70 135,04 183,34 142,24 27,59 5,33 ARALIK 140,72 131,23 147,63 134,97 194,08 144,62 31,46 7,15 OCAK-ARALIK ORTALAMA 123,55 111,83 140,67 133,72 167,11 135,77 18,80 1,53 Berna TÜRKANT İTKİB Genel Sekreterliği AR & GE ve Mevzuat Şube Şefi İTKİB Genel Sekreterliği kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. 61

65 Ek 1: Sektörler ve İhracatçı Birlikleri Bazında Türkiye İhracat Kaydı 2010 Ocak-Aralık ARALIK 2010 İHRACAT RAKAMLARI SEKTÖREL BAZDA İHRACAT RAKAMLARI $ ARALIK OCAK-ARALIK SEKTÖRLER Değişim ('10/'09) Pay(10) (%) Değişim ('10/'09) I. TARIM ,71 14, ,41 13,23 A. BİTKİSEL ÜRÜNLER ,23 11, ,26 9,81 Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri ,22 4, ,70 3,62 Yaş Meyve ve Sebze ,30 2, ,77 1,92 Meyve Sebze Mamulleri ,51 0, ,18 0,98 Kuru Meyve ve Mamulleri ,73 1, ,83 1,09 Fındık ve Mamulleri ,87 1, ,53 1,36 Zeytin ve Zeytinyağı ,94 0, ,47 0,17 Tütün ,56 0, ,47 0,61 Kesme Çiçek ,46 0, ,43 0,05 B. HAYVANSAL ÜRÜNLER ,02 1, ,11 0,85 Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller ,02 1, ,11 0,85 C. AĞAÇ VE ORMAN ÜRÜNLERİ ,39 2, ,05 2,58 Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri ,39 2, ,05 2,58 II. SANAYİ ,32 82, ,01 82,26 A. TARIMA DAYALI İŞLENMİŞ ÜRÜNLER ,75 7, ,38 7,99 Tekstil ve Hammaddeleri ,34 5, ,40 5,74 Deri ve Deri Mamulleri ,05 1, ,17 1,12 Halı ,46 1, ,45 1,13 B. KİMYEVİ MADDELER VE MAM ,04 12, ,67 11,19 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri ,04 12, ,67 11,19 C. SANAYİ MAMULLERİ ,15 61, ,10 63,08 Hazırgiyim ve Konfeksiyon ,32 12, ,09 12,88 Otomotiv Endüstrisi ,55 14, ,55 15,29 Gemi ve Yat ,52 0, ,95 0,98 Elektrik - Elektronik ,13 8, ,53 8,47 Makine ve Aksamları ,10 5, ,34 5,59 Demir ve Demir Dışı Metaller ,95 4, ,98 5,10 Demir Çelik Ürünleri ,22 11, ,54 10,82 Çimento ve Toprak Ürünleri ,30 2, ,26 2,83 Değerli Maden ve Mücevherat ,91 1, ,24 1,06 Diğer Sanayi Ürünleri ,16 0, ,25 0,05 III. MADENCİLİK ,09 2, ,86 3,22 Madencilik Ürünleri ,09 2, ,86 3,22 İhracatçı Birlikleri Kaydından Muaf İhracat ,01 1,29 T O P L A M (*) , , Pay(10) (%) (*) Toplam satırında, son ay verileri için İhracatçı Birlikleri kayıtları, önceki dönemler için TÜİK kayıtları esas alınmıştır. ARALIK 2010 İHRACAT RAKAMLARI İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİKLERİ BAZINDA İHRACAT RAKAMLARI (1000 $) ARALIK OCAK-ARALIK İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİKLERİ Değişim ('10/'09) Pay(10) (%) Değişim ('10/'09) Pay(10) (%) AİB ,1 0, ,3 0,9 AKİB ,9 10, ,9 7,8 DAİB ,9 2, ,0 3,0 DENİB ,6 1, ,7 1,3 DKİB ,1 1, ,1 1,1 EİB ,4 8, ,2 7,7 GAİB ,0 5, ,5 4,6 İİB ,3 3, ,2 4,0 İMMİB ,5 26, ,0 29,7 İTKİB ,4 14, ,4 14,5 KİB ,1 1, ,2 1,2 OAİB ,0 8, ,8 7,7 UİB ,6 15, ,7 16,5 TOPLAM , ,

66 Ek 2: Türkiye Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracat Kaydı: 2010 Ocak - Aralık 63