CAPPADOCIA JOURNAL OF HISTORY AND SOCIAL SCIENCES VOL.9-OCTOBER-2017 BOZKIR KÜLTÜR ÇEVRESİNDE GEYİKLİ TAŞLAR. Özet
|
|
- Bercu Tekeli
- 5 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 BOZKIR KÜLTÜR ÇEVRESİNDE GEYİKLİ TAŞLAR Aslı KAHRAMAN ÇINAR Bozkır olarak tanımlanan saha Tuna Nehri nden Çin Seddi ne kadar çok geniş bir alanı içerisine almaktadır. Bu coğrafyada yaşayan gerek atlı göçebe kavimler gerek yerleşik topluluklar geyik motifini sosyal, siyasi, askeri, dini alanların hepsinde kullanmışlardır. En başından beri Türk tarihine bakıldığı zaman gerek mitolojik unsurlarda gerek arkeolojik çalışmalarda geyik motifine sıkça yer verildiği görülmüştür. Orta Asya ya ait pek çok maddi kültür kalıntısı içerisinde hayvan mücadele sahneleri işlenmiştir. Bu sahnelerde geyik ve ceylanların zarif resimleri, eserleri süsleyen önemli ögeler olmuştur. Geyiğin kutsallığı da bu resimlerde yerini bulmuştur. Özet Anahtar Kelimeler: Bozkır, Geyik, Geyikli Taşlar, Sanat, Motif DEER STONES AROUND STEPPE CULTURE Abstract The field which is called Steppe includes a very large area from Tuna River to Chinese Wall. Both rider nomad and settled comminities who lived in this area used deer figures in all fields of social, political, army and religious. Consedering Turkish history from the earliest days it is seen that the deer motives were often given roles in both arkeological studies and mythological elements. Animal fight scenes were processed in a whole of material cultural ruins of Middle Asia. In these scenes elegant figures of the deers and gazelles were important elements garnishing workings. The holiness of the deer has located in these motives. Keywords: Steppe, Deer, Deer Stone, Art, Motive Giriş İnsanoğlu bir topluluk olarak birlikte yaşamayı öğrenmeye başladığından beri birlikte yaşadığı toplumun bir parçası olduğunu göstermek istemiştir. Bunun için topluma ait değerler, kutsallar ve toplumca saygı unsuru olan nesne, hayvan, resim, işaret ve armaları somutlaştırmıştır. Bu somut figürleri kimi zaman eşyalar üzerinde koruyucu bir ruh olarak çizerken kimi zaman da vücudunda dövme olarak taşımıştır (Ayyılmaz, 2015:41) Bozkır kültür çevresindeki sanat anlayışına ve toplumların sanat algısına bakıldığında, insanlar çevrelerinde bulunan, faydalandıkları nesnelere, özellikle savaş araçları üzerine, kutsiyet atfettikleri hayvanların figürlerini işleyerek kutsal ruhun savaşlarda yardım edeceğine inanmışlardır. Bozkırda açılan kurganlara bakıldığında geyik tasvirlerine sıklıkla rastlanmaktadır. Metal levhalar, halı ve keçeler üzerine geyik resimleri işlenmiştir (Durmuş, 2007a: 53). Birçok farklı nesne ve eşya üzerine geyik ve başka hayvanların figürlerini işleyen Türk halkları hayvanı sembol olarak kullanmakla kalmamış onu çizdiği resimlerin merkezine alarak zamanla kendilerine özgü bir tarzı olacak olan sanatta hayvan üslubu gibi bir üslubun doğmasına sebep olmuştur. Hayvan üslubu dokuma, keçe, halı, kılıç, mızrak, bıçak, eyer, at koşumu, maşrapa gibi birçok eşya üzerine yansıtılmıştır (Mandaloğlu, 2013: 389). Yrd. Doç. Dr. Bozok Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi. 76
2 Bozkır Arkeolojisinde Geyikli Taşlar Geyikli taşlar geniş Bozkır coğrafyasında dağınık halde görülebilen üzerinde çeşitli havyan tasvirleri bulunan kaya ve taşlardır. Bunlar genellikle doğal kayalardır. Göktürklerde avlanarak kurban edilen geyik hükümdarlık/beylik sembollerinden birisidir (Esin, 1978:103; Çoruhlu, 2002a:142). Esin; Kültigin Yazıtı nın doğu yüzündeki kağan damgasında görülen dağ keçisinin sığın (geyik) olduğunu belirtmiştir. Bu damga ayrıca bey kut unu da simgelemektedir (Esin,1978:10; Çoruhlu,1999:160). İyi çizilmiş bir geyik figürü Avrasya erken göçebe kültüründen gelen figürlerden en dikkat çekici olanlarındandır. Görülenlerin en güzellerinde geyik zarif, şık ve güçlüdür. Araştırmacılar geyikli taşları, figür üzerindeki uygulama ve taşın bulunduğu bölgeye göre dört sınıfa ayırmaktadırlar. Birinci tür klasik geyikli taşlar Moğollar ve Transbaykal ile bağlantılıdır. İkinci tür geyikli taşlar Tuva nın Sayan Dağları ile bağlantılıdır. Üçüncü tür geyikli taşlar Altay bölgesi ile bağlantılı ve hayvan görüntülerinden yoksun olanlar olup dördüncü tür geyikli taşlar ise Asya nın batı ucunda bulunan erken göçebe dünyasına ait, fakat tek(yalnız) geyik figürü olduğu söylenen yerde hayatta kalan tek taştır (Jacobson, 2001:31) Geyikli taşlar bozkırda ulaşım sistemi, yol ağı ve şehir haritası görevi görmektedir. Her taşın üzerinde bir geyik resmi bulunmaktadır. Bu taşlar yolcular için bir harita görevi görmekteydi. Sağa gidersen, saraya çıkarsın; sola gidersen, bir şey bulamazsın gibi üzerinde gidilen yolun nereye varacağı da yazılmaktaydı. Yazılar Run alfabesi ile yazılmış olduğundan sadece alfabeyi bilenlerin okuyabileceği cümlelerden oluşmaktadır (Adji,2002: 147). Eski Türk boy ve toplulukları, kutsal saydıkları dağlara, tepelere, kayalıklara, akarsu kenarlarına, vadilere, geçitlere, resimler, semboller, armalar ve damgalar çizmiş zamanla dikili taşlar üzerine de yapma gereği duymuştur. Bir kısmını aynen bir kısmını da bir üslup üzere çizerek adlarına bugün geyikli taş, tamgalı taş, sın taş, sığın taş, attan adı verilen eserleri meydana getirmişlerdir (Fitzhurg, 2005: 38; Ayyılmaz, 2015: 41). Dini temalar içeren, etnik ve kültürel kimliğin sembolü olan damgaların ifade ettikleri mistik duygu ve düşünceleri, mensubiyet ve bağlılık ifadelerini dağlardan, tepelerden, kayalıklardan, düzlüklere, ovalara, mezarlara, kurganlara taşıyan bu dikili taşlara Bozkır coğrafyasının birçok bölgesinde rastlanmaktadır. Eski Türk boy ve topluluklarında dikili, tasvirli ve damgalı taşların genelde mezar taşları, sınır taşları, yol gösterme taşları, nişan taşları, at bağlama taşları olarak yapıldıkları bilinmektedir (Ayyılmaz, 2015:41) Eski Türk boy ve toplulukları tarafından farklı dönemlerde vücuda getirilen bu eserlerin büyük bölümü açık alanlarda sergilenirken; bir kısmı da müzelere taşınmıştır. Müzelere taşınan dikili taşlar arasında Saka Dönemi nde yapıldıkları bilinen geyikli taşlar önemlidir. Bu taşların yapım teknikleri, içerikleri, ifade ettikleri anlamlar açısından birbirleriyle benzerlik göstermektedir (Ayyılmaz, 2015: 41). Sibirya, Moğolistan ve Altay bölgelerinde çeşitli örneklerine rastlanan geyikli taşlar, tunç devri ve Hun devleti döneminde dikilmiştir. Başları geyik, koç veya kartal başlarından yapılan taşlar üzerinde geyikler, başka hayvanlar veya ruh tasvirlerine yer verilmiştir. Dikilitaşların kökenleri menhirlerdir (Fitzhurg, 2005: 8; Çoruhlu, Y. 2002:115) Geyikli taşlar Proto-Türk ve Hun devrinde varlıkları bilinen taşlardır. Hayvan ata/ana figürü yerini insan ataya bırakır böylece geyikli taşlardaki ruh ve hayvan figürleri ikinci planda kalır. Bundan sonra insan /ata unsurları ön plana çıkar (Çoruhlu, 2007: ). Bazı araştırmacılar Orta Asya coğrafyasında M.Ö. I. bin yıldan beri süre gelen insan tasvirli geyikli taş geleneğini Göktürk dönemi balbal geleneğinin öncüsü olduğu kabul etmektedir (İskenderzade, 2010:258). Eskiden Karasuk kültürüne ait olduğu sanılan fakat zamanla Okunev kültürünün bir parçası olduğu anlaşılan üzeri geyik tasvirleri ile süslü geyikli taşlar, Okunev kültürünün en özgün parçalarındandır. Okunev kültürüne ait bazı taşlar üzerinde kuyruklu, boyuzlu, taçlı kurt veya kartal başlı- hayvan figürleri bulunmaktadır. Bu figürlerin biçim değiştirmiş bir şamana ait olduğu 77
3 düşünülmektedir (Çoruhlu, 2007: 36). Altay-Sayan daki geyikli taş dikme geleneği M.Ö VI. yy dolaylarında ortadan kalkmıştır (Marsadolov, 2002: 531). Orhun bölgesindeki mezar çevresine yaptırılan balbal geleneği, tarih öncesi çağlardan beri Avrasya da uygulanan bir gelenek olan, erken dönem göçerlerinin geyik taşları nda aranabilir. Orhun bölgesindeki balballar üzerinde gösterişli dekorasyonlar görülmektedir. Bunlar esas olarak değişik otlaklarda bulunduğu tasvir edilen erkek geyikler içermekte ve vücuda dövme uygulamasının ilk örneklerini sergilemektedir. Bu yüzden bu dekorasyonların Avrasya hayvan stili nin ilk aşamalarından biri olduğu düşünülmektedir (Muzio, 2003:209) H.Parzinger in eserinde Tanrı dağlarında bulunan geyikli taşların İskitlere (Saka) ait olduğunu iddia edilmektedir. Çüy vadisi ile Issık Göl havzasında da birkaç geyikli taş bulunmuştur. Kırgızistan da da basit ve süslemeli olmak üzere iki tür geyikli taşlar mevcuttur. Kırgızistan da, Altay, Tuva ve Kuzey-Batı Moğolistan da bulunan geyikli taşlara özgü geyik tasvirleri bulunmaktadır (Parzinger, 2012: 35; Tabaldiev,2006:99-100). Burana daki geyikli taş, bir kült anıtının yaklaşık 1500 yıl sonra eski Türkler tarafından insan tasvirli bir taş şeklinde tekrar kullanıldığının tek örneğidir (Tabaldiev,2006:101) yılında doğu Türkistan topraklarında, Şiber-kül mevkiinde bir Japon araştırmacı Tei Hatakeyama da birkaç geyikli taş bulmuştur. Bunların arasında, Tanrı dağlarında bulunan tasvirlere benzeyen figürlere rastlanmıştır (Tabaldiev, 2006:102). S.Y.Bayçoray, Urup nehri kollarından Sutul deresindeki kayalar üzerinde 75 adet resim bulmuştur. Bu resimler içlerinde geyik, kurt ve kartalın da olduğu farklı türde hayvan figürleri, savaş aletleri, geometrik desenler ve runik yazılardan oluşmaktadır (Laypanov,-Miziyev, 2010:83). Saka dönemine ait kaya üstü resimlerde kurban verilen hayvanların geçişi, kutsal geyik, savaş sahneleri gibi çeşitli olaylar işlenmiştir (Bokovenko, 2002:520). Altay bölgesi, Tuva, Baykal gölü, Ural nehri çevresi, Kırgızistan Kazakistan ve Moğolistan geyikli taşlara en sık rastlanan bölgelerdir. Bunlar üzerinde çok sayıda geyik figürü olan taşlardır. Göktürk dönemi geyikli taşlarının büyük kısmı üzerinde sadece canlı figürlerin olduğu taşlardır. Az bir kısmında ise insan figürlerine rastlanır. Bu taşlar, yatay kesitte yuvarlak veya dörtgen biçime sahiptir. Bunların üzerindeki insan yüzü tasvirlerine arkaya doğru çapraz şekilde kesilmiş üst kısımlarında rastlanmaktadır. Geyikli taşların boyu 3-5 m. arasında değişmekte olup ortalama kalınlığı ise cm. dir. Bu taşların boş kalan alanları hayvan tasvirleri ile işlenmiştir. Geyik, at, yabani domuz bu figürler arasındadır. Pazırık kurgandan çıkarılan cesetlerdeki dövmelere bakılırsa geyikli taşlar üzerindeki canlı tasvirleri ölen alplerin vücutlarındaki dövmeler şeklinde yorumlamak mümkündür. Bu taşların sembolik anlamları konusunda yorum yapılırken dikiliş biçimleri ve bulundukları alanlar gözden geçirilmiştir. Yapılan saha araştırmalarında taşların sadece kurgan ve mezar çevresinde değil hiçbir gömünün olmadığı açık alanlarda da dikildiği fark edilmiştir. Bazı taşlar tek iken bazıları bir sıra halinde dizilmiştir. Yapılan incelemeler Göktürk dönemi geyikli taşlarının mezar alanlarından ziyade çok özel merasim ve ayin merkezlerine dikildiği tespit edilmiştir (Parzinger, 2012:36; İskenderzade, 2010: 257). Hun imparatorluğuna ait olduğu sanılan ve kökeninin menhirlere dayandığı tahmin edilen eserlerin başları geyik, koç veya kartal başı, üstleri ise geyik veya başka hayvan tasvirleri ile işlenmiştir. Sibirya, Moğolistan ve Altaylarda çok farklı geyikli taş örnekleri görülür. Bir Türk sanatı özelliği taşıyan kaya resimlerinde Proto-Türk, Hun ve Göktürk dönemlerine büyük bir değişikliğin olmadığı örnekler genel olarak av kültürü, havyan mücadele sahneleri üzerine kurgulanmıştır (Çoruhlu, 2007: ). Sibirya ve Moğolistan bozkırlarında heykel yapma geleneği Okunev ve Saka kültüründeki heykellere benzetilmektedir. Saka dönemi geyik taşlarının hepsinde silahların üzerinde insanı temsil eden kemer detayı bulunur. Aslında silahların sivri ucu genellikle doğuyu işaret eden, üzeri zengin geyik motifleriyle süslü mezar taşlarıdır. Bu taşlar zamanla tamamen balballara dönüşecektir (Güneri, 2001:27). İskit Sibirya kültürlerinin ilk dönemlerine ait savaşçı mezarları yanında veya üzerinde kazınan erkek geyik figürlerini Grjaznow önce arkaik olarak taş sütun etrafına sarılan yazılar olarak düşündü. Fakat taşlar iki geniş ve iki dar kenarlı geniş levhalardan yapılan sütunlardı. Taşların 78
4 erafının sarılı olması ilk örneğin nasıl yapıldığını göstermesi bakımından önem taşır. Bu taşlar için Grjaznov şunları söylemektedir: "Tahminlerim doğruysa, heykeller bizim geyikli taşlar olarak adlandırdığımız eski göçebelere ait kaya üzeri heykelleridir (Jettmar, K. (1992:3). Bu taşların en iyi bilinenleri Moğollar ait olan ve geç bronz, erken demir çağına dayanan geyik motifleri, sıklıkla Yüksek Tsagaan Göl bölgesinde görülür. Yüksek Tsagaan Göl vadisi ve onun yakınlarındaki ormanlar ve yüksek dağlar geyik, ayı, vahşi koyun ve dağ keçilerine ideal bir yaşam sağlar. Bölgenin iklimi insan yaşamına uygun değildir (Jacobson, 2008:224). Bu bölgede görülen hayvan motifleri doğa koşulları ile birlikte düşünüldüğünde insanların burada yaşamış olması ve kendilerinden bir iz bırakarak resimler yapması doğa ile mücadele etmede üstün bir yeteneğe sahip oldukları görülmektedir. Geyikli taşların iki tanesi, Tsagaan Sala nın kuzeyinde bulunur ve çok iyi tasarlanmış etkileyici görünümleri vardır (Jacobson, 2015:174). Bu taş üzerindeki geyiğin özelliği geriye doğru eğimli duran yay görünümlü boynuzlarının özel görünümüdür. Geyiğin boynuzları bir yay olarak düşünülmüş ve geriye doğru geyiğin sırtıyla birleştirilerek çizilmiştir. Bu çizim bize Moğol dönemi geç bronz ve erken demir sanatını yansıtmaktadır (Jacobson, 2008: 207). Ordos ilinde, ayakta duran geyik ve dağ keçisi heykelleri yapılmakta ve bunlar bazen bayrak direğinin tepesine dikilmekte idi (Esin, 2002:511; Esin,1978: 37). Cahr-Chat da bulunan kaya resimleri üzerinde yırtıcı hayvanlar, at, geyik ve dağ keçisi gibi hayvan tasvirleri yer almaktadır (Çoruhlu, 2007: ). İskitler devrine ait kayalar üzerinde totem durumunda geyik tasvirlerine rastlanmıştır. Boynuzlu geyik figürlerinin üzerinde güneş ışıklarını andıran halkalar resmedilmiştir. Bu figürlerin köklerinin bronz çağı ve erken demir çağındaki Sibirya orman kabileleri kültürüne ait olan kozmogonik geyik tiği-güneş inancından geldiği tahmin edilmektedir. Altay kaya resimlerinde, ağacı andıran geyik ve başının üstünde boynuz taşıyan insan figürü İskitlere ait önemli iki figürdür. İskit efsanelerinde rastlanan gök, yer ve yeraltı unsurlarına atıf ve hayat ağacı motifiyle karşılaştırma yapılabilir (Laypanov-Kazi, 2010: 80). En eski Türk yazıtları olarak bilinen Orhun Abideleri üzerinde, Kültigin Yazıtı nın doğu yüzündeki keçi figürünü Esin; sıgun (geyik) olarak tespit etmiştir. Bu sembol kağan damgası olmakla birlikte bey kut unun da sembolü olarak kullanılmaktadır. Göktürk devrinde geyiğin avlanarak kurban edilmesi onun hükümdarlıkla ilgili bir yönü olduğunu göstermektedir (Çoruhlu, 1999:160). Tonyukuk külliyesine benzer bir yapı Aşat (Aschat) lahitidir. Bu lahit üzerinde geyik boynuzu olarak adlandırılan boynuz şekline benzeyen bordürün çevrelediği kare ve üçgenlerden oluşan basit bir bezeme bulunmaktadır (Çoruhlu, 2007:170). Göktürk döneminde insan tasvirli heykel yapma geleneğinin önceki dönemlere göre daha gelişmiş bir hal aldığı görülür. Özellikle anma törenleri için kurulan mabetlerin vazgeçilmez ögesidir. Bu döneme ait olan insan tasvirli dikili taş ve heykeller, geyikli taşlar, Taştık kültürü taş anıtları ve Göktürk balbalları vardır (İskenderzade, 2010: 256). Üzerinde bengü kaya kelimelerinin de yazılı olduğu kayalar üzerinde hayvan mücadele sahneleri bulunmaktadır. Bu sahneler Yenisey-Kırgız bölgesinin hayvanlar âlemini tasvir etmektedir. Birçok hayvanın resmedildiği bu tabloda ren geyiklerine de yer verilmektedir (Ögel,2003:217). Başadır Kurgan da bulunan erkek lahdinin kapağında dört kaplan, iki erkek domuz, iki dişi boynuzsuz geyik ve üç erkek keçi tasviri bulunmaktadır. Defin odasında ise bazı kişisel eşyaların yanı sıra çadır direği, geyik ve koyun kemikleri, tabak içinde etler, pişmiş toprak kaplar da bulunmuştur (Çoruhlu, 2007: 98; Baykuzu, 2012:202). Uyuk Arkan dikilitaşının iki yüzünde geyikgillerden üç tanesi büyük, yirmi bir hayvan resmi yer almaktadır. Ulu Kem kıyılarında bir başka kaya üzerinde geyikgillerden çok güzel resimler ve bazı geometrik motifler işlenmiştir. Uyuk Turan dikilitaşının yine bir yüzünde yedi büyük geyikgil, bir at ve belirsiz küçük hayvanlar resmedilmiştir (Roux, 2000: 101). Geyik figürünün bir sanat ögesi, olarak kullanımına baktığımız zaman bozkır için günlük kullanımda bir hayvan, bir eşya olarak çok işlev görmüştür kutsal olduğuna, bereket getirdiğine inanılmasına bağlı olarak birçok eşya üzerinde bir desen olarak görülmektedir. 79
5 Sonuç CAPPADOCIA JOURNAL OF HISTORY AND SOCIAL SCIENCES Geyik bir günlük yaşam unsuru, motif, av aracı, ev eşyası, dini bir sembol olarak Bozkır kültürüne sahip kavimlerin hayatında yer bulmuştur. İlginçtir ki Bozkır olarak genellediğimiz topraklar, Tuna nehrinden Çin seddine kadar uzanan inanılmaz geniş bir arazi ve yaşam alanı olarak karşımıza çıkar. Belki onlarca Türk topluluğunu bu saha içerisinde görmekteyiz. Bu geniş coğrafya da taşlar üzerinde sıklıkla geyik figürüne rastlanmaktadır. Geyikli taşlar Bozkır coğrafyasında özel bir öneme sahiptir. Geniş Bozkır sahasında birçok küçük veya büyük bir geyikli taş görmek mümkündür. Kendisine has bir üslupla gelişen bozkır hayvan sanatı neredeyse tüm kurganlarda ve farklı malzemelerdeki eşyalar üzerinde benzer dini ve sanatsal algıyla resmedilmiştir. Geyik ise bu üslupta önemli bir yere sahip olmuştur. Geyikli taşlar üzerine işlenen bazen tek bir geyik figürü bazen mücadele sahnelerinin bir parçası olan geyik figürü geyikli taşların zengin bir motif yelpazesi çizmesine katkı sağlamıştır. Kaynakça Adji, Murat. (2002). Kıpçaklar (Türklerin ve büyük bozkırın kadim tarihi) (1. Baskı), Ankara:Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. Aytaş, Gıyasettin. (1999). Türk Kültür ve Edebiyatında Geyik Motifi, Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, (12), Ayyılmaz, Cengiz. (2015). İpek Yolu Kavşağının Ölümsüzlük Eserleri (1. Baskı), Cem Veb Ofset, Ankara Baykuzu, Tilla Deniz. (2012). Asya Hun İmparatorluğu (1.Baskı), Konya: Kömen Yayınları. Bokonevko, N. (2002). Tagar Kültürü, Türkler I, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. Çoruhlu, Yaşar. (1999). Türk Mitolojisinin ABC si (1.Baskı), İstanbul: Kabalcı Yayınevi. Çoruhlu, Yaşar. (2002 a). Türk Mitolojisinin Anahatları (1.Baskı), İstanbul: Kabalcı Yayınevi. Çoruhlu, Yaşar. (2002 b). Hun Sanatı, Türkler 4, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, Çoruhlu, Yaşar. (2007). Erken Devir Türk Sanatı (2.Baskı), İstanbul: Kabalcı Yayınevi. Durmuş, İlhami. (2007 a). Arkeolojik Kalıntı, Buluntu ve Yazılı Belgelere Göre Köl Tigin Bilge Kağan Anıtlıkları ve Bu Anıtlıklardaki Türk Kültür Unsurları, Gazi Türkiyat, 1, Ankara, Durmuş, İlhami. (2007 b). Bilge Kağan, Köl Tigin Anıtlıklarının Kalıntı Buluntuları ve Türk Kültür Tarihi Açsısından Değerlendirilmesi, 38. İCANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi TOBB ETÜ Üniversitesi, Ankara, Esin, Emel. (1978). İslamiyet ten Önceki Türk Kültür Tarihi ve İslam a Giriş, İstanbul: Edebiyat Fakültesi Matbaası. Esin, Emel. (2002). İç Asya da Milattan Önceki Bin Yılda Türklerin Atalarına Atfedilen Kültürler, Türkler I,Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. Fitzhurg, William. (2005). The deer stone project anthropolgical studies in Mongolia Güneri, A. Semih. (2001). OTAK (Orta Asya da Türk Kültürünün Arkeolojik Kaynakları Projesi yılı Güney Sibirya ve Moğolistan çalışmaları), Anadolu-Avrasya Enstitüsü, İstanbul. İskenderzade, L. Avşar. (2010). Göktürk dönemi insan figürlü taş anıtlar, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler enstitüsü Dergisi, (24), Konya, Jacobson, Ester. (2001). CuItural riddles: stylized deer and deer stones of the Mongolian Altai, Bulletin of 80
6 the Asia Institute, 15. CAPPADOCIA JOURNAL OF HISTORY AND SOCIAL SCIENCES Jacobson, Ester. (2008). The emergence of cultures of mobility in the Altai Mountains of Mongolia, The Archeology of Mobilitiy, Los Angeles. Jacobson, Ester. (2015). Rock art research in Mongolia , Rock Art Studies News of the Worlds IV. Jettmar, Karl. (1992). Body-painting and the roots of the Scytho-Siberian animal style, the archaeology of the steppes methods and strategies, Papers from the International Symposium held in Neapel, Laypanov, K. and Miziyev, İ. (2010). Türk Halklarının Kökeni (1. Baskı), İstanbul: Selenge Yayınları. Mandaloğlu, Mehmet. (2013). Türk Mitolojisinden Anadolu ya Taşınan Kültür: Geyik Motifi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (27), Marsadolov, L. (2002). Milattan Önce IX.-VII. Yüzyıllarda Sayan-Altay Göçebeleri, Türkler I, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, Muzio, C. L. (2003). Erken Dönem Türklerinde Defin İşlemleri, Türkler III, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları. Ögel, Bahaeddin. (2003 a). Türk Kültür Tarihi 1 (4.Baskı), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. Ögel, Bahaeddin. (2003 b). Türk Kültür Tarihi 2 (4.Baskı), Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları. Parzinger, Herman. (2012). Die skythen (1.Baskı), Berlin. Roux, J. Paul. (2000). Orta Asya da Kutsal Bitkiler Ve Hayvanlar (1.Baskı), İstanbul: Kabalcı Yayınevi. Tabaldiev, Kubatbek. (2006). Orta Asya dan Anadolu ya Türk sanatı ve kültürü, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları. 81
Hazırlayan Muhammed ARTUNÇ 6.SINIF SOSYAL BİLGİER
Hazırlayan Muhammed ARTUNÇ 6.SINIF SOSYAL BİLGİER SOSYAL BİLGİLER KONU:ORTA ASYA TÜRK DEVLETLERİ (Büyük)Asya Hun Devleti (Köktürk) Göktürk Devleti 2.Göktürk (Kutluk) Devleti Uygur Devleti Hunlar önceleri
Detaylı6. ÜNİTE: Türklerde Sanat A. İLK TÜRK DEVLETLERİNDE SANAT
6. ÜNİTE: Türklerde Sanat A. İLK TÜRK DEVLETLERİNDE SANAT Bozkırlının nazarında sabit olan şeyin faydası yoktur. O, her an harekete hazır olmalı, kolayca yer değiş-tirebilmelidir. Bu yüzden eski Türkler
DetaylıBİLGE KAĞAN KÖL TİGİN VE BİLGE TONYUKUK. Prof. Dr. İlhami DURMUŞ
BİLGE KAĞAN KÖL TİGİN VE BİLGE TONYUKUK Prof. Dr. İlhami DURMUŞ DURMUŞ, İlhami, Bilge Kağan Köl Tigin ve Bilgi Tonyukuk, Genişletilmiş 3. Baskı, Akçağ Yayınları, Ankara 2017, 203 sayfa. Sinan TARİFCİ*
DetaylıTARİH KPSS İSLAMİYETTEN ÖNCE TÜRK DEVLETLERİNDE KÜLTÜR VE MEDENİYET ARİF ÖZBEYLİ
ARİF ÖZBEYLİ TARİH KPSS İSLAMİYETTEN ÖNCE TÜRK DEVLETLERİNDE KÜLTÜR VE MEDENİYET ARİF ÖZBEYLİ www.tariheglencesi.com Anav Kültürü (MÖ 4000-MÖ 1000) Anav, günümüzde Aşkabat ın güneydoğusunda bir yerleşim
DetaylıORTA ASYA TÜRK TARİHİ-I 1.Ders. Dr. İsmail BAYTAK. Orta Asya Tarihine Giriş
ORTA ASYA TÜRK TARİHİ-I 1.Ders Dr. İsmail BAYTAK Orta Asya Tarihine Giriş Türk Adının Anlamı: Türklerin Tarih Sahnesine Çıkışı Türk adından ilk olarak Çin Yıllıklarında bahsedilmektedir. Çin kaynaklarında
DetaylıANTİK ÇAĞDA ANADOLU ANATOLIA AT ANTIQUITY KONU 3 FRİGLER 1
ANTİK ÇAĞDA ANADOLU ANATOLIA AT ANTIQUITY KONU 3 FRİGLER 1 Frigler Frigler Troya VII-a nın tahribinden (M.Ö. 1190) hemen sonra Anadolu ya Balkanlar üzerinden gelen Hint Avupa kökenli kavimlerden biridir.
DetaylıKonu: Kadim Diller ve Yazılar. İran da Ön-Türkler
Konu: Kadim Diller ve Yazılar Yazı: 74 İran da Ön-Türkler Doç. Dr. Haluk BERKMEN Milattan binlerce yıl önce Ön-Türk toplumlarının dağ keçisini kutsal kabul ettiklerini ve binlerce dağ keçisi figürünü Altay
DetaylıTürk Eğitim Tarihi. 1. Türklerin İslam Öncesi Eğitimlerinin Temel Özellikleri. Yrd. Doç. Dr.
Türk Eğitim Tarihi 1. Türklerin İslam Öncesi Eğitimlerinin Temel Özellikleri Yrd. Doç. Dr. Ali GURBETOĞLU www.agurbetoglu.com agurbetoglu@yahoo.com 1. Türklerin İslam Öncesi Eğitimlerinin Temel Özellikleri
DetaylıYrd. Doç. Dr. Ali GURBETOĞLU İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi
Türk Eğitim Tarihi Yrd. Doç. Dr. Ali GURBETOĞLU İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi İslam Öncesi Türklerde Eğitimin Temel Özellikleri 2 Yaşam biçimi eğitimi etkiler mi? Çocuklar ve gençlerin
DetaylıBozkır hayatının başlıca ekonomik faaliyetleri neler olabilir
Kısrak sütünden üretilen kımız, darıdan yapılan begni bekni ve boza Türklerin bilinen içecekleriydi Bozkır hayatının başlıca Bu Türklerin kültürün bilinen önemli en eski gıda ekonomik faaliyetleri neler
DetaylıŞAMANİZM DR. SÜHEYLA SARITAŞ 2
DR. SÜHEYLA SARITAŞ 1 ŞAMANİZM Şamanizmin tanımında bilim adamlarının farklı görüşlere sahip olduğu görülmektedir. Kimi bilim adamı şamanizmi bir din olarak kabul etse de, kimisi bir kült olarak kabul
DetaylıTürklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı
Türklerin Anayurdu ve Göçler Video Ders Anlatımı III. ÜNİTE TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI VE İLK TÜRK DEVLETLERİ ( BAŞLANGIÇTAN X. YÜZYILA KADAR ) A- TÜRKLERİN TARİH SAHNESİNE ÇIKIŞI I-Türk Adının Anlamı
DetaylıTürk Eğitim Tarihi. 2. Türklerin İslam Öncesi Eğitimlerinin Temel Özellikleri. Dr.
Türk Eğitim Tarihi 2. Türklerin İslam Öncesi Eğitimlerinin Temel Özellikleri Dr. Ali GURBETOĞLU www.agurbetoglu.com agurbetoglu@hotmail.com 1. Türklerin İslam Öncesi Eğitimlerinin Temel Özellikleri İslam
DetaylıURARTU UYGARLIĞI. Gülsevilcansel YILDIRIM
URARTU UYGARLIĞI Gülsevilcansel YILDIRIM 120213060 Urartular MÖ birinci yüzyılın başında, Van Gölü ve çevresinde önemli bir devlet Kuran ve günümüze kadar buradaki uygarlıkları etkilemiş bir kavimdir.
DetaylıTÜRK MİTOLOJİSİ DR.SÜHEYLA SARITAŞ 1
TÜRK MİTOLOJİSİ DR.SÜHEYLA SARITAŞ 1 Çeşitli Türk topluluklarının mitolojileriyle ilgili malzemelerin bir çoğunu bilim adamları, misyonerler, seyyahlar ya da bazı yabancı araştırmacılar tarafından derlenmiştir.
DetaylıTürk Mitolojisi ve Türklerde Totemizm DR. SÜHEYLA SARITAŞ 1
Türk Mitolojisi ve Türklerde Totemizm DR. SÜHEYLA SARITAŞ 1 Totemizm Totemizm totem, mana ve tabu fikirlerine dayanır. Bir klanın n bütün b n fertlerinin kutsal saydıklar kları yaratıklar ve şeyler olan
DetaylıMitlerin Sınıflandırılması DR. SÜHEYLA SARITAŞ 1
Mitlerin Sınıflandırılması DR. SÜHEYLA SARITAŞ 1 Mitlerin Sınıflandırılması Mitler ele aldıkları konular bakımından kendi içlerinde çeşitli şekillerde sınıflandırılırlar. Örneğin, İnsanın ve dünyanın geleceğini
DetaylıAkademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 10, Mart 2015, s
Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 10, Mart 2015, s. 720-733 Ebru ORAL 1 İSKİT SANATI ve ANADOLU DAKİ YAYILIMI Özet Orta Asya Bozkır kültürleri içerisinde önemli bir yeri olan İskitler,
DetaylıMitoloji ve Animizm, Fetişizm. Dr. Süheyla SARITAŞ 1
Mitoloji ve Animizm, Fetişizm Dr. Süheyla SARITAŞ 1 Animizm Canlıcılık olarak da bilinin animizmin mitolojinin gelişmesinde önemli rolü vardır. İlkel devirde, eski insanlar her bir doğa olayının, eşyanın,
DetaylıMOĞOLİSTANDA YENİ BULUNAN DONGOİN ŞİREEN ANITLARI ÜZERİNE MÖNHTULGA RİNCHİNHOROL İLE SÖYLEŞİ *
Türkbilig, 2013/26: 165-171. MOĞOLİSTANDA YENİ BULUNAN DONGOİN ŞİREEN ANITLARI ÜZERİNE MÖNHTULGA RİNCHİNHOROL İLE SÖYLEŞİ * Ekrem KALAN ** Ekrem KALAN: Mönhtulga Bey, öncelikle Dongoin Şireen anıtlarının
DetaylıGOBUSTAN KAYALIKLARI VE İLK SANATÇILAR
GOBUSTAN KAYALIKLARI VE İLK SANATÇILAR En azından sanatla ilgisi olanlar, dünya tarihinin en eski çizimlerin, İspanya daki Altamira Mağarası ile Fransa daki Lasque Mağarası duvarına yapılmış hayvan resimleri
Detaylıİ. ÇEŞMELİ, İskitler, Hunlar ve Göktürkler de Din ve Sanat. İstanbul Cinius Yayınları, 131 sayfa (27 resim ile birlikte). ISBN:
www.libridergi.org Kitap Tanıtımı, Eleştiri ve Çeviri Dergisi Journal of Book Notices, Reviews and Translations Volume III (2017) İ. ÇEŞMELİ, İskitler, Hunlar ve Göktürkler de Din ve Sanat. İstanbul 2016.
Detaylı70 inde doğuran ortalama 120 yıl yaşayan kanser bilmeyen Türkler
Hunza Türkleri 70 inde doğuran ortalama 120 yıl yaşayan kanser bilmeyen Türkler Bu Türkler kansere yakalanmıyor 120 yıl yaşıyor sırrı ise, Hunza Türkleri Hun Türklerinden geliyor. Pakistan ve Hindistan
DetaylıIII. ÜNİTE: İLK TÜRK DEVLETLERİ 2. KONU: ORTA ASYA DA KURULAN İLK TÜRK DEVLETLERİ
III. ÜNİTE: İLK TÜRK DEVLETLERİ 2. KONU: ORTA ASYA DA KURULAN İLK TÜRK DEVLETLERİ a. Türk Göçleri ve Sonuçları Göçlerin Nedenleri İklim koşullarının değişmesine bağlı olarak meydana gelen kuraklık, artan
DetaylıOljas Suleymenov. Birinci "Altın Adam"
"Tüm yaşamın boyunca bir ecdat olan seni gökyüzünün sembolü olan bir kâse korumuştur ve sen öldüğünde o kâseyi seninle beraber (mezara) koyarak üzerine kitabeni yazıyorlardı." Oljas Suleymenov. Birinci
DetaylıMuhammet ARSLAN KARS KÜMBET CAMİİ (ONİKİ HAVARİLER KİLİSESİ)
Muhammet ARSLAN KARS KÜMBET CAMİİ (ONİKİ HAVARİLER KİLİSESİ) Oniki Havariler Kilisesi olarak da bilinen Kümbet Camii, Kars Kalesi nin güneye bakan yamacında bulunmaktadır. Üzerinde yapım tarihini veren
DetaylıORTA ASYA DAN ANADOLU YA KAYALARA YAZILAN TÜRK KÜLTÜRÜ (DEREİÇİ KAYA RESİMLERİ)
SUTAD, Bahar 2016; (39): 357-370 e-issn 2458-9071 ORTA ASYA DAN ANADOLU YA KAYALARA YAZILAN TÜRK KÜLTÜRÜ (DEREİÇİ KAYA RESİMLERİ) THE TURKISH CULTURE FROM CENTRAL ASIA TO ANATOLIA WRITTEN ON THE ROCKS
DetaylıDEER BELIEF AND DEER SACRIFICE AROUND STEPPE CULTURE Aslı KAHRAMAN ÇINAR
178 JOURNAL OF HISTORY AND FUTURE, Year: 2 (April 2016), Volume: 2. Issue.1 International Peer-Reviewed Journal of History Research TARİH ve GELECEK Uluslararası Hakemli Tarih Araştırmaları Dergisi Dergi
DetaylıKazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak
Kazak Hanlığı nın kuruluşunun 550. yılı dolayısıyla Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümümüzce düzenlenen Kazak Hanlığı ve Kazakistan konulu bu toplantıda Kısaca Kazak
DetaylıNiye Bilge Kağan?, Bilge Bir İsim midir?
"Bilge" sözü Bilge Kağan'ın öz adı değil; yalnızca unvanı idi. Eski Türk devlet anlayışına göre iyi bir kağanın başlıca iki özelliği olmalıydı. Her şeyden önce "bilge" yani bilgili olması gerekti. Niye
DetaylıMAĞARALARI VE YERLEŞİM ALANI
TÜRKİYE DOĞAL VE KÜLTÜREL VARLIKLARI ENVANTERİ ENV. NO. 58.01.0.02 ÇİMENYENİCE KÖYÜ, KÖROĞLU TEPELERİ, I39-a4 MAĞARALARI VE YERLEŞİM ALANI İL SİVAS İLÇE HAFİK MAH.-KÖY VE MEVKİİ Çimenyenice Köyü GENEL
DetaylıPETROGLİFLER (KAYA ÜSTÜ TASVİRLER)
PETROGLİFLER (KAYA ÜSTÜ TASVİRLER) Cengiz ALYILMAZ * Petroglif, esas itibarıyla taş üzerine yapılan oyma anlamına gelmektedir. Bu kelimeyi karşılamak için Türkiye Türkçesi nde kaya üstü tasvirler, kaya
DetaylıEn eski uygarlıklardan biri olan Mısır Uygarlığı Nil nehri vadisinde gelişmiştir. Mısır mimarisinin en önemli yapıtları Mısır Piramitleri dir.
MISIR BAHÇELERİ En eski uygarlıklardan biri olan Mısır Uygarlığı Nil nehri vadisinde gelişmiştir. Mısır mimarisinin en önemli yapıtları Mısır Piramitleri dir. pramitler Mısırlıların kralarına yaptıkları
DetaylıProje Adı. Projenin Türü. Projenin Amacı. Projenin Mekanı. Medeniyetimizin İsimsiz Taşları. Mimari yapı- anıt
Önsöz Medeniyet; bir ülke veya toplumun, maddi ve manevi varlıklarının, düşünce, sanat, bilim, teknoloji ürünlerinin tamamını ifade eder. Türk medeniyeti dünyanın en eski medeniyetlerinden biridir. Dünyanın
DetaylıYrd. Doç. Gonca YAYAN. Gazi Üniversitesi, Resim-iş Eğitimi Anabilim Dalı
ISSN: 2149-9225 Yıl: 3, Sayı: 7, Mart 2017, s. 346-363 Yrd. Doç. Gonca YAYAN Gazi Üniversitesi, Resim-iş Eğitimi Anabilim Dalı yayangonca@gmail.com Mustafa GELİN Gazi Üniversitesi, Resim iş Eğitimi Anabilim
DetaylıİSTANBUL DA, XIX. YÜZYIL OSMANLI MİMARLIĞINDA GÖRÜLEN AMPİR ÜSLUPTAKİ MADENİ ŞEBEKELER
Sanat Tarihi Dergisi Sayı/Number:XIII/1 Nisan/April2004, 169-180 İSTANBUL DA, XIX. YÜZYIL OSMANLI MİMARLIĞINDA GÖRÜLEN AMPİR ÜSLUPTAKİ MADENİ ŞEBEKELER Kadriye Figen VARDAR Osmanlı Devleti XVIII. yüzyıldan
Detaylıkpss Önce biz sorduk 120 Soruda 85 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür Lise ve Ön Lisans TARİH Tamamı Çözümlü SORU BANKASI
Önce biz sorduk kpss 2 0 1 8 120 Soruda 85 SORU Güncellenmiş Yeni Baskı Genel Yetenek Genel Kültür Lise ve Ön Lisans TARİH Tamamı Çözümlü SORU BANKASI Komisyon KPSS Lise ve Ön Lisans Tarih Soru Bankası
DetaylıANADOLU UYGARLIKLARI (RÖLYEF) KABARTMA ESERLERİ. Burcu Aslı ÖZKAN
ANADOLU UYGARLIKLARI (RÖLYEF) KABARTMA ESERLERİ Burcu Aslı ÖZKAN İlk Çağda Anadolu da kurulan bazı uygarlıklar Hitit, Frig,Urartu, Lidya. HİTİTLER MÖ(1700) Başkenti Hattuşa (Boğazköy) Malatya Orta Anadolu
DetaylıSULTAN IZZETTIN KEYKAVUS TÜRBESİ, 1217, SİVAS
SELÇUKLU MİMARİSİ Selçuklular Orta Asya dan Anadolu ve Ön Asya ya yolculuklarında Afganistan, İran, Irak, Suriye topraklarındaki kültürlerden ve mimari yapılardan etkilenmiş, İslam dinini kabul ederek
DetaylıTÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ
TÜRK EDEBİYATININ DÖNEMLERİ İslamiyet Öncesi Türk Edebiyatı Sözlü Dönem Yazılı Dönem İslamî Dönem Türk Edebiyatı Geçiş Dönemi Divan Edebiyatı Halk Edebiyatı Batı etkisinde Gelişen Türk Edebiyatı Tanzimat
DetaylıCOĞRAFYA BÖLÜMÜ NDEN EDREMİT KÖRFEZİ KUZEY KIYILARINA ARAZİ ÇALIŞMASI
COĞRAFYA BÖLÜMÜ NDEN EDREMİT KÖRFEZİ KUZEY KIYILARINA ARAZİ ÇALIŞMASI Fen Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü 4. Sınıf öğrencilerine yönelik olarak Arazi Uygulamaları VII dersi kapsamında Yrd. Doç. Dr.
DetaylıFrigler Frigler Troya VII-a nın tahribinden (M.Ö. 1190) hemen sonra Anadolu ya Balkanlar üzerinden gelen Hint Avupa kökenli kavimlerden biridir. Frig tarihini Frigler in yeterli sayıda yazılı belge bırakmamış
DetaylıCumhuriyet Dönemi nde ;
O Orta Asya Türklerinin bahçe düzenlemeleri hakkındaki bilgilerimiz oldukça kısıtlıdır. Bunun en büyük nedeni belki de Türklerin mekan olusturmada toprak, kerpic gibi cabuk dağılan malzeme kullanmalarının
DetaylıEĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 9. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ YILLIK PLANI
KASIM EKİM 07-08 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI 9. SINIF TARİH DERSİ DESTEKLEME VE YETİŞTİRME KURSU KAZANIMLARI VE TESTLERİ YILLIK PLANI Ay Hafta Ders Saati Konu Adı Kazanımlar Test No Test Adı TARİH VE TARİH YAZICILIĞI
DetaylıHALI SANAYİ. Hazırlayan Tuğrul SOMUNCUOĞLU 2010. T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi
HALI SANAYİ Hazırlayan Tuğrul SOMUNCUOĞLU 2010 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi HALI SANAYİ ÜRÜNÜN TANIMI Armonize Sistem sınıflandırmasına göre halılar 4 ana
Detaylı5. SINIF SOSYAL BİLGİLER BÖLGEMİZİ TANIYALIM TESTİ. 1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır.
1- VADİ: Akarsuların yataklarını derinleştirerek oluşturdukları uzun yarıklardır. PLATO: Çevresine göre yüksekte kalmış, akarsular tarafından derince yarılmış geniş düzlüklerdir. ADA: Dört tarafı karayla
Detaylıtamamı çözümlü tarih serkan aksoy
kpss soru bankası tamamı çözümlü tarih serkan aksoy ÖN SÖZ Bu kitap, Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Genel Kültür Testinde önemli bir yeri olan Tarih bölümündeki 30 soruyu uygun bir süre zarfında ve
DetaylıCentral Asian Studies
ISSN 1226-4490 International Journal of Central Asian Studies Volume 7 2002 Editor in Chief Choi Han-Woo Institute of Asian Culture and Development Bir Kore Halk Hikayesindeki Geyik Motifi Üzerine Hyo-Joung
DetaylıHacı TONAK : Eski Türk Runik Yazısı
Hacı TONAK : Eski Türk Runik Yazısı Yazar : Hacı TONAK Eski Türk runik yazısının ünlü işaretleri bakımından yetersiz, ancak ünsüz ve hece işaretleri bakımından zengin bir alfabeye (abc) dayandığı vurgulanmaktadır.
Detaylıtürk mitolojisi kaynakçası
türk mitolojisi kaynakçası Yıldırım, N. (2004). Anadolu Masallarında Şamanizm İzleri. Özarslan, M. (1994). ""Mitoloji Üzerine Araştırmalar"". Millî Folklor, 3 (24), 58-60, Kol, N. (1995). Haridetü'l-Acayib
DetaylıİSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK TARİHİ TEST
İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK TARİHİ TEST TANER ÖZDEMİR DETAY TARİHÇİ TÜRK TELEKOM NURETTİN TOPÇU SOSYAL BİLİMLER LİSESİ TARİH ÖĞRETMENİ İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK TARİHİ TEST 1 1) Türklerin Anadolu ya gelmeden önce
Detaylı1. Eski Türklerde Mitoloji ve Totemizm
Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of International Social Research Cilt: 6 Sayı: 27 Volume: 6 Issue: 27 Yaz 2013 Summer 2013 www.sosyalarastirmalar.com Issn: 1307-9581 TÜRK MİTOLOJİSİNDEN
DetaylıKLA 109 ARKAİK ÖNCESİ EGE ARKEOLOJİSİ. 11. Hafta. Submiken Protogeometrik Dönem
KLA 109 ARKAİK ÖNCESİ EGE ARKEOLOJİSİ 11. Hafta Doç. Dr. Serdar Hakan ÖZTANER Submiken Protogeometrik Dönem Kaynakça: W.Kraiker - K.Kübler, Die Nekropolen des 12.bis 10.Jh. 1939. A.M. Mansel, Ege ve Yunan
Detaylı15. MÜZE ÇALIŞMALARI ve KURTARMA KAZILARI SEMPOZYUMU
T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü 15. MÜZE ÇALIŞMALARI ve KURTARMA KAZILARI SEMPOZYUMU 24-26 NİSAN 2006 ALANYA T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayın No : 3082
DetaylıHABERLER ÖZBEKİSTAN-TÜRKİYE ULUSLARARASI ARKEOLOJİK ÇALIŞMALAR PROJESİ: ÖZBEKİSTAN DA YERKURGAN MERKEZ TAPINAĞI 2013 YILI ARKEOLOJİK KAZI ÇALIŞMASI
HABERLER ÖZBEKİSTAN-TÜRKİYE ULUSLARARASI ARKEOLOJİK ÇALIŞMALAR PROJESİ: ÖZBEKİSTAN DA YERKURGAN MERKEZ TAPINAĞI 2013 YILI ARKEOLOJİK KAZI ÇALIŞMASI İlk Özbekistan-Türkiye uluslararası arkeolojik çalışmalar
DetaylıİPEK YOLU KAVŞAĞININ ÖLÜMSÜZLÜK ESERLERİ ÜZERİNE
A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 56, ERZURUM 2016, 1459-1465 İPEK YOLU KAVŞAĞININ ÖLÜMSÜZLÜK ESERLERİ ÜZERİNE Ahmet DEMİRTAŞ 2009 yılında Çin Halk Cumhuriyeti nden Pekin Üniversitesi
DetaylıORTA ASYA DAN ANADOLU YA TÜRK KÜLTÜRÜNDE GEYİK KÜLTÜ
ORTA ASYA DAN ANADOLU YA TÜRK KÜLTÜRÜNDE GEYİK KÜLTÜ Deer Cult in Turkish Culture from Central Asia to Anatolia Yrd. Doç. Dr. Nilgün DALKESEN* ÖZ Anadolu halk kültüründeki geyik kültü, Türklerin Orta Asya
DetaylıUygur Vatanı ve Çin Arkolojisi (Erken Dönemdeki İlişkiler) DR. FERHAD MAKSUDOV
Uygur Vatanı ve Çin Arkolojisi (Erken Dönemdeki İlişkiler) DR. FERHAD MAKSUDOV MÖ 6-5. binyılda Orta ve Doğu Asya da «Neolitik Devrim» olarak bilinen çok karmaşık bir süreç gerçekleşmekte idi. Neolitik
DetaylıX. BÖLÜM KEMİĞİN FARKLI KULLANIMLARI. Mızraklarda ve oklarda yaygın olduğunu bildiğimiz sap kullanımı bununla sınırlı
X. BÖLÜM KEMİĞİN FARKLI KULLANIMLARI ALET SAPI : Mızraklarda ve oklarda yaygın olduğunu bildiğimiz sap kullanımı bununla sınırlı değildir. Bıçak, kazıyıcı vb. keskin kenarlara sahip aletlerin elde kullanımının
DetaylıAbdrasul İSAKOV. Tarih Kritik - Sayı 2, Ocak Dr.,
Kırgızlar ve Kıpçaklar, IX. Asrın Yarısından XVI. Asra Kadar Kırgızlar ve Kıpçakların Etno-siyasi İlişkileri Mehmet Kıldıroğlu Ankara, Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2013, XIX+311 sayfa, İSBN: 978-975-16-2711-7.
Detaylıİlk Türk devletlerinde kültür ve medeniyet
On5yirmi5.com İlk Türk devletlerinde kültür ve medeniyet İlk Türk devletlerinde kültür ve medeniyet nasıldı? Yayın Tarihi : 2 Nisan 2014 Çarşamba (oluşturma : 5/25/2017) 1)-Devlet Yönetimi A)DEVLET İslamiyetten
DetaylıMoğolistan daki Türk Anıtları Projesi: 2001-2003 Çalışmaları
Modern Türklük Araştırmaları Dergisi Cilt 2, Sayı 1 (Mart 2005) Mak. #3, ss. 7-16 Telif Hakkı Ankara Üniversitesi Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları
DetaylıTÜRK SANATININ KAYNAKLARI (KÖK) TÜRK TİPOGRAFİSİ, HAYVAN FİGÜRLERİ VE ALP FİGÜRLERİ YORUMLAMALARI
TÜRK SANATININ KAYNAKLARI (KÖK) TÜRK TİPOGRAFİSİ, HAYVAN FİGÜRLERİ VE ALP FİGÜRLERİ YORUMLAMALARI Levent ALYAP Ø Giriş: Tarihe, dile, edebiyata, sanata, mimariye ait ögelerin geçmişten bugüne bugünden
DetaylıA. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 56, ERZURUM 2016,
A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 56, ERZURUM 2016, 1425-1440 BİTLİS EREN ÜNİVERSİTESİ TAKVİMLERİNE KÜLTÜREL DEĞERLER AÇISINDAN BİR BAKIŞ Öz Bu araştırmanın amacı kültürel değerler
DetaylıATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU KAZI DESTEĞİ: POLEMAİOS ONUR ANITININ KAZI, RESTİTÜSYON VE RESTORASYON RAPORU
ATATÜRK KÜLTÜR, DİL VE TARİH YÜKSEK KURUMU KAZI DESTEĞİ: POLEMAİOS ONUR ANITININ KAZI, RESTİTÜSYON VE RESTORASYON RAPORU Kutsal alanlardaki Onur Anıtları, kente ya da kentin kutsal alanlarına maddi ve
DetaylıANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ. Konu:14.YÜZYIL BEYLİKLER DÖNEMİ MİMARİSİ
ANKARA ÜNİVERSİTESİ ZİRAAT FAKÜLTESİ PEYZAJ MİMARLIĞI BÖLÜMÜ Konu:14.YÜZYIL BEYLİKLER DÖNEMİ MİMARİSİ İran üzerinden geçerek Batı Anadolu'ya yerleşen Türk boyların dan bir bölümü 13. yüzyıl sonlarında
DetaylıMED SANATI: Arkeolojik kaynaklar ise çok sınırlıdır. Iran arkeolojisinde Demir Devri I I I. safhasıdır (Orta Batı İran da: ).
MED SANATI: Arkeolojik kaynaklar ise çok sınırlıdır. Iran arkeolojisinde Demir Devri I I I. safhasıdır (Orta Batı İran da: 850-500). Ö n e m l i M e d merkezleri: Nush-i Jan, Godin II Safha, ve Baba Jan
Detaylı(KÖK)TÜRK HARFLĐ YAZITLARIMIZ VE EPĐGRAFĐK BELGELEME
(KÖK)TÜRK HARFLĐ YAZITLARIMIZ VE EPĐGRAFĐK BELGELEME Dr. Cengiz Alyılmaz, (Kök)türk Harfli Yazıtların Đzinde, KaraM Yayıncılık, Ankara 2007, XVI+192 s. Murat ŞENGÜL Đnsanlar bir milyon yıldan beri doğup
Detaylıİnsanların var oluşundan yazının icadına kadar olan döneme denir. Tarih öncesi devirlerin birbirinden
Tarih Öncesi Devirlerde Anadolu Video Ders Anlatımı TARİH ÖNCESI DEVİRLERDE ANADOLU Türkiye tarih öncesi devirlerde üzerinde birçok medeniyet kurulan çok önemli bir yerleşim merkeziydi. Ülkemizin tarihi
DetaylıRönesans Heykel Sanatı
Rönesans Heykel Sanatı Ortaçağda heykel mimariye bağımlıdır. Fakat Rönesans döneminde, heykel mimariden bağımsız eserler olarak karşımıza çıkar. Heykeller meydanlarda, saraylarda ve köşklerde sergilenmeye
DetaylıKÖKTÜRK YAZISININ OKUNUŞUNUN 125. YILINDA ORHUN DAN ANADOLU YA ULUSLARARASI TÜRKOLOJİ SEMPOZYUMU NUN ARDINDAN
Türkbilig, 2018/35: 267-272. KÖKTÜRK YAZISININ OKUNUŞUNUN 125. YILINDA ORHUN DAN ANADOLU YA ULUSLARARASI TÜRKOLOJİ SEMPOZYUMU NUN ARDINDAN Kenan AZILI * Moğolistan Millî Üniversitesi Asya Araştırmaları
Detaylı11 Temmuz 2018, Çarşamba. 12 Temmuz 2018, Perşembe. 13 Temmuz 2018, Cuma
15:00 İstanbul Atatürk Havalimanında Toplanma 19:10 Kalkış 11 Temmuz 2018, Çarşamba 12 Temmuz 2018, Perşembe 10:05 Ulaanbaatar Cengiz Han Havalimanına Varış 12:00 Otele Yerleşme 13:00 Öğle Yemeği 14:00
DetaylıLatmos Dağları / Beşparmak Dağları Benzersiz bir doğal/kültür alanı kaybolmanın eşiğinde
Latmos Dağları / Beşparmak Dağları Benzersiz bir doğal/kültür alanı kaybolmanın eşiğinde 1. Ege kıyılarından bir görünüş. 2. Bafa Gölü nün güneyinden göle bakış. Önde MS 13. yy Bizans Dönemi ne ait bir
DetaylıPROF. DR. KUBATBEK TABALDİEV vd. TARAFINDAN HAZIRLANAN ARKEOLOJİ ALBÜMÜ / ARHEOLOGİYALIK AL BOM ADLI ESER ÜZERİNE
PROF. DR. KUBATBEK TABALDİEV vd. TARAFINDAN HAZIRLANAN ARKEOLOJİ ALBÜMÜ / ARHEOLOGİYALIK AL BOM ADLI ESER ÜZERİNE Nurdin USEEV Kırgızistan Türkiye Manas Üniversitesi tarafından Arkeoloji Albümü / Arheologiyalık
DetaylıBugünkü Teknolojiyle Bile İnşa Edilmesi Mümkün Olmayan 19 Akıl A lmaz Antik Yapı
Bugünkü Teknolojiyle Bile İnşa Edilmesi Mümkün Olmayan 19 Akıl A lmaz Antik Yapı Bugünkü Teknolojiyle Bile İnşa Edilmesi Mümkün Olmayan 19 Akıl Almaz Antik Yapı 19. Büyük Hipostil Salonu Mısır Karnak Tapınağı
DetaylıTh. Bossert, B. Alkım ve H. Çambel tarafından yapılan yüzey araştırmaları sırasında tespit edilmiştir.
KARATEPE Çambel, H., 1948, Karatepe. An Archaeological Introduction, Oriens I. pp.147-162 Çambel, H., 1949, Karatepe., Belleten XIII/49. s.21-34. Bossert, Th., Alkım, U.B., Çambel, H., 1950, Karatepe Kazıları
DetaylıTürk Halı Sanatında Bir Teknik Özellik
Türk Halı Sanatında Bir Teknik Özellik Prof. Dr. Şerare Yetkin 18. yüzyıl sonu -19. yüzyıl başına tarihlenen bir Yörük halisidir... Düğümler her sırada bir atlamalı olarak değişen argaçlara bağlanmıştır.
DetaylıTÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DOKTORA PROGRAMI DERSLER VE KUR TANIMLARI
TÜRKİYAT ARAŞTIRMALARI DOKTORA PROGRAMI DERSLER VE KUR TANIMLARI GÜZ DÖNEMİ DERSLERİ Kodu Dersin Adı Statüsü T P K AKTS TAE 700 Özel Konular Z 5 0 0 30 TAE 701 Kültür Kuramları ve Türkiyat Araştırmaları
DetaylıANADOLU YABAN KOYUNU
ANADOLUʼNUN ÖZGÜN HAYVANLARI Cevat Sipahi* ANADOLU YABAN KOYUNU (Ovis gmelinii anatolica) Anadolu Yaban Koyunu, dünyadaki 5 yaban koyunu türünden biri olan Asya Muflonu nun (Ovis gmelinii) 15 alt türünden
Detaylı09 Temmuz 2018, Pazartesi. 10. Temmuz 2018, Salı. 11. Temmuz 2018, Çarşamba. 12. Temmuz 2018, Perşembe
15:00 : İstanbul Atatürk Havalimanında Toplanma 19:10 : Kalkış 09 Temmuz 2018, Pazartesi 10. Temmuz 2018, Salı 10:05: Ulaanbaatar Cengiz Han Havalimanına Varış 12:00 Otele Yerleşme 13:00 Öğle Yemeği 15:00
DetaylıAtoller (mercan adaları) ve Resifler
Atoller (mercan adaları) ve Resifler Atol, hayatlarını sıcak denizlerde devam ettiren ve mercan ismi verilen deniz hayvanları iskeletlerinin artıklarının yığılması sonucu meydana gelen birikim şekilleridir.
Detaylı2003 YILI BİLGE KAGAN ANIT MEZAR KAZISI
2003 YILI BİLGE KAGAN ANIT MEZAR KAZISI Remzi KUZUOĞLU, L. Gürkan GÖKÇEK Orhun abideleri ve diğer mimarî özellikleriyle birlikte bir Anıt Mezar görünümüne sahip Bilge Kagan, Köl-tigin ve Tonyukuk külliyeleri
DetaylıORTA ASYA TÜRK TARİHİ-I 5.ders. Dr. İsmail BAYTAK. İlk Türk Devletleri TABGAÇLAR
ORTA ASYA TÜRK TARİHİ-I 5.ders Dr. İsmail BAYTAK İlk Türk Devletleri TABGAÇLAR TABGAÇ DEVLETİ (385-550) Hunların yıkılmasından sonra Çin e giden Türklerin kurduğu devletlerden biri de Tabgaç Devleti dir.
DetaylıANKARA GÜDÜL DE YER ALAN AT VE GEYİK DAMGALARI
ANKARA GÜDÜL DE YER ALAN AT VE GEYİK DAMGALARI Fatih BAŞBUĞ 1, Hatice ÖZER 2 Damgalar, Türklerin Orta Asya dan Anadolu ya ve Avrupa ya kadar uzanan coğrafyalarda kurmuş oldukları uygarlıkları, düşünce
Detaylı-Anadolu Türkleri arasında efsane; menkabe, esatir ve mitoloji terimleri yaygınlık kazanmıştır.
İçindekiler 1 Efsane Nedir? 2 Efsanenin Genel Özellikleri 3 Efsanelerin Oluşumu 4 Oluşumuyla İlgili Kuramlar 5 Efsanelerin Sınıflandırılması 6 Efsanelerde Konu ve Amaç 7 Efsanelerde Yapı, Dil ve Anlatım
DetaylıAdıyaman'ın İsmi Nereden Geliyor?
ADIYAMAN Adıyaman'ın İsmi Nereden Geliyor? Rivayete göre; Adıyaman şehrini doğu, batı ve güney yönlerinde derin vadiler çevirmiştir. Bu vadilerin yamaçları zengin meyve ağaçları ile kaplı olduğu gibi,
DetaylıAnkara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri (Sumeroloji) Anabilim Dalı, 2001.
ÖZGEÇMİŞ YRD. DOÇ. DR. ESMA ÖZ I. Adı Soyadı Esma ÖZ E-posta: (kurum/özel) eoz@ybu.edu.tr; esmao443@gmail.com Cep Telefonu: 0506 934 32 13 İş Adresi: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Esenboğa Merkez
DetaylıÜNİTE TÜRK DİLİ - I İÇİNDEKİLER HEDEFLER TÜRKÇENİN KİMLİK BİLGİLERİ
HEDEFLER İÇİNDEKİLER TÜRKÇENİN KİMLİK BİLGİLERİ Türk Dilinin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri Türk Dilinin Gelişmesi ve Tarihî Devreleri TÜRK DİLİ - I Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Türk dilinin dünya dilleri
DetaylıRoma ve Bizans Dönemi Tarihi Eserleri. Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı
Roma ve Bizans Dönemi Tarihi Eserleri Ahmet Usal - Edirne Vergi Dairesi Başkanlığı Aralık 25, 2006 2 İçindekiler 0.1 Antik Yerleşimler......................... 4 0.2 Roma - Bizans Dönemi Kalıntıları...............
DetaylıProf.Dr. Saadettin GÖMEÇ MOGOLİSTAN DAKİ TÜRK ANITLARINDA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR
1 Prof.Dr. Saadettin GÖMEÇ MOGOLİSTAN DAKİ TÜRK ANITLARINDA YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR Bir Rus un başkanlığında, 1889 tarihinde bulunan ve bütün dünya ilim çevrelerinin ilgisini çeken Orkun Abideleri üzerine
DetaylıÖğrenim Kazanımları Bu programı başarı ile tamamlayan öğrenci;
Image not found http://bologna.konya.edu.tr/panel/images/pdflogo.png Ders Adı : ORTA ASYA TÜRK TARİHİ Ders No : 0020100004 : Pratik : 0 Kredi : ECTS : 5 Ders Bilgileri Ders Türü Öğretim Dili Öğretim Tipi
DetaylıAT, ATA ve A HARFİ. NOT: Bu yazı Türk Dünyası Tarih dergisinin Aralık 2011, sayı 300 ve sayfa 54 te yayınlanmıştır.
AT, ATA ve A HARFİ NOT: Bu yazı Türk Dünyası Tarih dergisinin Aralık 2011, sayı 300 ve sayfa 54 te yayınlanmıştır. Doç. Dr. Haluk Berkmen Tarih bilincini yeniden ele almak ve unutulmuş geçmişi kanıtlarıyla
DetaylıFiziki Özellikleri. Coğrafi Konumu Yer Şekilleri İklimi
KİMLİK KARTI Başkent: Roma Yüz Ölçümü: 301.225 km 2 Nüfusu: 60.300.000 (2010) Resmi Dili: İtalyanca Dini: Hristiyanlık Kişi Başına Düşen Milli Gelir: 29.500 $ Şehir Nüfus Oranı: %79 Ekonomik Faal Nüfus
DetaylıDoğal ve doğal olmayan yapı ve tesisler, özel işaretler, çizgiler, renkler ve şekillerle gösterilmektedir.
HARİTA NEDİR? Yeryüzünün tamamının veya bir parçasının kuşbakışı görünümünün, istenilen ölçeğe göre özel işaretler yardımı ile küçültülerek çizilmiş örneğidir. H A R İ T A Yeryüzü şekillerinin, yerleşim
DetaylıKonya İli Beyşehir İlçesi Fasıllar Anıtı ve Çevresi Yüzey Araştırması 2013 Yılı Çalışmaları
Konya İli Beyşehir İlçesi Fasıllar Anıtı ve Çevresi Yüzey Araştırması 2013 Yılı Çalışmaları Yrd. Doç. Dr. Yiğit H. Erbil, Hacettepe Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Konya İli Beyşehir İlçesi Fasıllar Anıtı
DetaylıİPEK YOLU KAVŞAĞININ ÖLÜMSÜZLÜK ESERLERİ NDEN SÜMERLERE
İPEK YOLU KAVŞAĞININ ÖLÜMSÜZLÜK ESERLERİ NDEN SÜMERLERE Muazzez İlmiye ÇIĞ Bu yaz bana gönderilen kitapların hepsi değerli ama bunların içinde en önemlisi ve değerlisi Prof. Dr. Cengiz ALYILMAZ tarafından
DetaylıTarım, yeryüzündeki belli başlı üretim şekillerinden en gerekli ve yaygın olanıdır. Tarımın yapılış şekli ve yoğunluğu, ülkelerin gelişmişlik
TARIM VE EKONOMİ Tarım, yeryüzündeki belli başlı üretim şekillerinden en gerekli ve yaygın olanıdır. Tarımın yapılış şekli ve yoğunluğu, ülkelerin gelişmişlik düzeyine bağlıdır. Bazı ülkelerde tarım tekniği
DetaylıSvl.Me.Alev KESKİN-Svl.Me.Betül SAYIN*
Svl.Me.Alev KESKİN-Svl.Me.Betül SAYIN* * Gnkur.ATASE D.Bşk.lığı Türk kültüründe bayrak, tarih boyunca hükümdarlığın ve hâkimiyetin sembolü olarak kabul edilmiştir. Bayrak dikmek bir yeri mülkiyet sahasına
DetaylıMakedonya Cumhuriyeti ; 1991 yılında Yugoslavya Sosyalist Federatif Cumhuriyeti nin iç savaşlara girdiği dönemde bağımsızlığını ilan etmiştir.
Makedonya Cumhuriyeti ; 1991 yılında Yugoslavya Sosyalist Federatif Cumhuriyeti nin iç savaşlara girdiği dönemde bağımsızlığını ilan etmiştir. Kuzeyde Sırbistan ve Kosova batıda Arnavutluk, güneyde Yunanistan,
Detaylı