Hüsnü SÜTLÜPINAR - Süreyya GİRİŞMEN

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Hüsnü SÜTLÜPINAR - Süreyya GİRİŞMEN"

Irmak Üner
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 98 TANK FIRINLARINDA YARI SICAK TAMİR Hüsnü SÜTLÜPINAR - Süreyya GİRİŞMEN Çayırova Cam Sanayii A.Ş. ÖZET Bu çalışmada Çayır&ra Cam Sanayii A.Ş. I. fırınında yıllarında uygulanan iki yarı sıcak tamir hakkında bilgi verilmiştir. fırın tanıtılarak, yan sıcak tamir yapılabilmesi için gerekli koşullar belirtilmiş, kullanılan malzeme hakkın da bilgi verilmiş ve uygulamalar aktarılarak sonucunda yarı sıcak tamirin daha ekonomik olduğu sergilenmiştir. 1. GİRİŞ Tank fırınlarında yarı sıcak tamir, üretim sırasında kısa sürede aşınarak fırın ömrünün azalmasına neden olan bölgelerin, fırının diğer bölgeleri sıcak tutularak, tamir edilmesi yöntemidir. Bu yöntem ile yıpranmayan bölgelerdeki malzemelerin termal şok nedeni ile zayiatı önlenmekte, malzeme tasarrufu sağlanmakta ve fırın tamir süresi kısaltılarak erken üretim ve kaliteye geçişte büyük bir ekonomik kazanç temin edilebilmektedir. 2. FIRININ TANITILMASI 2.1. Proje ölçüleri Yandan ateşlemeli, dikrejeneratörlü, tabii çekişli Pittsburgh yönte miyle düzcam üretimi yapan bir fırındır.

2 99 Boyu: Bütün fırın yan blokları içten içe mm Eni: E.H. yan blokları içten İçe 7200 mm Doghouse alanı m^ Eritme havuzu alanı m^ Dar kanal alam m^ Çalışma havuzu alanı m^ 1 ve 4 no'lu makina alanı m^ 2 ve 3 no'lu makina alanı m^ Havuzcuklar 4.46 m^ Toplam m-^ Eritme kapasitesi (Genel ort.) Ekran iç duvart>6. port ekseni arası Cam derinliği Fırın erimiş cam miktarı (Füzyon) Fiili kapasitesi Makina adedi Makina genişlikleri (net) 1.34 ton/gün m mm 122 mm 1260 ton 195 ton/gün 4 1 adet 270 cm cm Rejeneratör tipi Enversiyon süresi Kullanılan enerji türü Özgül yakıt sarfiyatı Bek sayısı Baca tipi 210 cm : Dik (6ı-6) : 30 dakika : Fuel-oil : 258 gr/kg cam : 42 (2H21) : Tabii çekişli 60 m yük sek 2.2. Refrakter Yapı A. Eritme Havuzu Taban bloktan Supral 25, blok kalınlığı 300 mm

3 100 Yan Bloklar 1. sıra: Dinlenme ortasına kadar Zac 1681, daha sonra Jargal M, yükseklik 600, kalınlık sıra: Eritme bölgesi Zac 1681 SR, dinlenme ortasına kadar Zac 1681, daha sonra Jargal M, yükseklik 600, kalınlık 300 Üstyapı 1. sıra: 6. porta kadar Zac 1681, daha sonra silis yüksek lik 225, kalınlık sıra: 6. porta kadar Zac 1681, daha sonra silis yüksek lik 900, kalınlık 300 Ana Kemer Silis malzemeden 8 seksiyonludur. E. Dar Kanal Açıklık : 6096 mm Uzunluk : 3750 mm Dar kanal kemerinin en yüksek (iç) noktasının camdan olan yüksekliği Refrakter malzeme 609 mm Kemer Yan bloklar Silis İki sıralı Jargal M, yükseklik 600, kalınlık 300 Köşe bloklar : Zac 1711 C. Çalışma Havuzu Üstyapı malzemesi : Silis Yan bloklar : İki sıralı Zac 1681, jargal M, yükseklik 600, kalınlık 200 mm

4 101 Kemer şekli : Kubbe D. Makina Kamaraları Şamot malzemeler % A\^0^ a) Shutoff block b) Skimbar Zac malzeme c) Tweel d) L bloklar Drawbarlar Zac 1711 RT (Cam üstü) (Cam içi) E. Flatör Malzeme şamot % Aİ2O2 Şekil 3 parçalı Kullanılan yer ömrü Eritme sonu gün 3. YARI SICAK TAMİR KOŞULLARI Bilindiği gibi eritme bölgesi refrakterleri çalışma havuzuna göre daha fazla ve kısa zamanda aşınır. Ara tamirlerle ve takviye plakalarıyla ça lışma ve ömür uzatma imkânı kalmadığından tamire alınma zorunluğu doğar. Çalışma havuzu ise refrakter malzeme yönünden üretime engel teşkil et meyecek bir durumdadır. Genellikle çalışma havuzu tamiri 3 eritme ha vuzu kampanya süresine eşdeğerdir. Makina kamaralarında cam içinde çalışan termik şoka mukavim olmayan ve her soğuk tamirde değiştirilmesi gereken 4 adet Zac Drawbar tamir maliyetini etkileyen pahalı malzemelerdir. Tamire alınacak bölgeyi diğer kısımdan ayırabilecek dar ve kapatılabil-

5 102 mesi kolay perde indirilebilecek uygun bir yer gereklidir. Yan sıcak tamir sırasında tamir edilmeyecek bölgeyi refrakter malze meye zarar gelmeyecek şekilde asgari sıcaklıkta tutmak üzere bek yak maya müsait koşullar olmalıdır. 4. KULLANILAN MALZEMELER 4.1. Askı Perdesi a) 1976 tamirinde kullanılan mal2eme: Fi rma Ürün cinsi Uygulama temp. Kimyasal yapı Kalınlık Genişlik Forthergill and Harsey Ltd. Fiber frax H blanket and feld C 62.3 % A\^0^ 37.2 % SiO^ 13 mm 610 mm Bu malzeme kolayca ezildiğinden ve kendi ağırlığını taşımadığın dan aynı kimyasal yapıdaki TY Glass isimli perde kumaşa çelik tellerle dikilip takvive edilerek kullanılmıştır. b) 1982 tamirinde kullanılan malzeme: Fi rma Ürün cinsi Yapı Uygulama temp. Kalınlık Carborandum Fiber frax L 144 T Çelik tel takviyeli alümina esaslı seramikfîber C 3 mm 4.2. Diğer Teçhizat a) Asbest kaptı saç paravanlar, 100x100 cm ebadında 10 mm kalınlık ta çift asbestle takviye edilmiş, ayaklı koruyucu perde.

6 UYGULAMA 5.1. Perde Koymadan Önceki İşlemler a) Sıcak tutulacak bölge için tesisat ve bekler hazırlanır. b) Normal soğutmada takip edilen işlemler yürütülür. c) Şarj kesilir, makinaiar çalıştırılarak cam seviyesi 2-3 cm kadar düşürülür ve makinaiar stop edilip, şarj ağzı kapatılır. d) Fırın içindeki flatör ve makina kamaralarındaki clay work mal zemeler çıkarılır. e) Soğutma eğrisine göre yakıt azaltılıp bekler söndürülerek soğut ma işlemine başlanır. f) Eritme havuzu sıcaklığı looo^c civarında iken perde indirilecek yer açılır. Bu sırada çalışma havuzu sıcaklığı 900^C'den aşağıda olmamalıdır. g) Fırın açıklığına göre daha önceden hazırlanmış olan perdelerin aralarına kolay indirim ve tazyik altında uçmayı engellemek amacıyla kalın cam bordlar konulur Perde Koyma işlemleri Perdeye en yakın bölgedeki kemer termokupl sıcaklığı 800 C civa rında iken açılan dilatasyon boşluğundan perdeler bindirmeli olarak cam yüzeyine kadar sağ ve soldan eşit miktarda indirilir. Perde koyma işlemi tamamlanınca çalışma havuzu kapalı termokupl değe ri 900^C'ye çıkarılarak tamir sonrası dönemine kadar, sabit sıcak lıkta uygun yerlerden yakılan LPG veya motorin bekleriyle sağlanır. Alev boyu ve çalışma havuzu tazyiki perdelerden eritme havuzuna gaz geçici olmayacak şekilde düzenlenmelidir. Perde koyma sonrası tamire alınacak kısım grafiğe uygun olarak soğutulur. Bu şekilde 5 gün sonra fırın içine girilerek koruyucu asbest plaka takviyeli paravanlar yerleştirilir.

7 Tamir ve Perdenin Alınma İşlemi Fırın tamirinde genel olarak degişii rilmesi gereken yerler: a) Taban blokları (maksimum noktaya kadar) b) Yan bloklar (eritme havuzu tamamı) c) Üst yapı (eritme havuzu tamamı) d) Kemer (I ve 2. seksiyon) e) Rejenerat'ör (kemer rejeneratör duvar ve amplajlann bir kısmı) değiştirilerek fırın tamirinin tamamlanmasını müteakip fırın ısıtıl masına başlanır. Fırın ısıtma grafiği gereğince sıcaklık 10 gün sonra 900 C civarına eriştiğinde çalışma havuzu sıcaklığında düşme olmayacak tarzda ka demeli olarak perdeler alınmaya başlanır. Perde kısmen yanmış ve özelliğini kaybetmiş durumda olduğundan perdenin yırtılıp dökülmemesine özen gösterilmelidir. Şayet dökülmeler mevcutsa cam sathı henüz katı halde bulunduğun dan üzerinden alınarak temizlenmeye gayret edilmelidir. Aksi halde yüksek alüminalı malzeme uzun süre camda hata kaynağı olabilir. Perde tamamen alınınca dilatasyon boşluğu uygun refrakterlerle ka patılır, normal atrampaja devam edilir. 6. SOCUK TAMİR İLE VARI SICAK TAMİRİN KIYASLANMASI 6.1. Üretimden Üretime Geçiş Sürcâ Kamaralardaki camın istenilen viskoziteye yakın hazır bulunması, devitrifikasyon problemi olmaması nedeniyle üretime geçiş kısa sü rede olur. Tahmin ton ticari üretim kazancı elde edilir. 500x TL/ton ser camı: milyon TL kazanç elde edilir.

8 İşçilik ve Zaman Çalışma havuzunda lon cam füzyonun, a) Kırılması ve doldurulması için : 10 günx20 işçi b) Refrakler malzeme değişimi ve tamiri için : 7 günx20 işçi Toplam işçilik : 17 günx40 işçi İşçilik saati (giydirilmiş) 17x40x1260x8 : 1260 TL/saai : TL işçilikten ka zanç elde edilir Refrakter Malzeme Çalışma havuzu soğuk tamire alındığında sarf edilecek malzeme miktar ve tutarı. a) Zac malzeme : 67.2 ton b) SiIİca malzeme : 16 ton c) 4 ad. Zac Drawbar; ton Toplam gider oluşacaktır Yakıt Kıyaslaması a) Yarı sıcak tamirde çalışma havuzunu sıcak tutmak için harcanan enerji ve tutarı. LPG ; kg' Motorin: İt Toplam TL b) Soğuk tamirde çalışma havuzunun atmosfer sıcaklığından 900*^0' ye kadar ısıtmak için harcanan enerji ve tutarı.

9 106 LPG : kg Motorin: İl Toplam TL Fark: Yarı sıcak tamir yakıt masrafı-soğuk tamir yakıt masrafı = TL gider oluşacaktır Kapatma Perdesi Maliyeti: TL'dir. Maliyet hesabı: Kazanç Gider Üretim İşçilik Refrakter malzeme Yakıt Perde Toplam Van sıcak tamir sonucu kazanç miktarı: olmuştur. 7. SONUÇ VE ÖNERİLER Sonuç olarak yan sıcak tamirin soğuk tamire göre çok daha kazançlı olduğu ortaya çıkmaktadır. Fırınlarda gerekti konstrüktif değişiklikler yapılarak, perde indirerek yarı sıcak tamir yapma imkanının oluşturulması yararlı olacaktır.

Benzer belgeler

205 TON/GÜN KAPASİTELİ BİR CAM EŞYASI FIRINI

205 TON/GÜN KAPASİTELİ BİR CAM EŞYASI FIRINI Selahattin ÇINAR Paşabahçe Eskişehir Cam Sanayii ve Ticaret A.Ş. Hüseyin UZUN -Zeynep ELTUTAR - Lale ÖNSEL TŞCFAŞ, Araştırma ve Mühendislik Müdürlüğü (Gizliliği