SPORDA SINIF İLİŞKİLERİ Murat YÜKSEL 1

Transkript

1 Tarih Okulu Dergisi (TOD) Journal of History School (JOHS) Ağustos 2018 August 2018 Yıl 11, Sayı XXXV, ss Year 11, Issue XXXV, pp DOI No: Geliş Tarihi: Kabul Tarihi: SPORDA SINIF İLİŞKİLERİ Murat YÜKSEL 1 Özet Bu araştırmanın amacı; meslek ekseninde spor yapma durumunun, spor yapma oranının, yapılan ve arzulanan sporların ve spor yapma amaçlarının nasıl farklılaştığını belirlemektir. İstanbul da, tesadüfi örnekleme tekniği ile toplamda 448 kişiye uygulanan araştırmada bilgiler araştırmacı tarafından hazırlanan anketle toplanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, beyaz yakalılar daha fazla spora katılmaktadırlar. Araştırma sonuçlarını yapılan sporlar açısından değerlendirdiğimizde ise, yüzme, atletizm, pilates, step-aerobik, fitness, jimnastik, binicilik, tenis ve trekking sporlarını daha çok beyaz yakalılar yaparken, yürüyüş, uzakdoğu sporları, voleybol, basketbol, futbol, güreş ve bisiklet gibi sporları ise daha çok mavi yakalılar yapmaktadır. Beyaz yakalılar, yaşlanmayı geciktirmek, zinde olmak, düzgün bir vücuda sahip olmak, fazla kiloları vermek, sağlıklı olmak, eğlenmek amacıyla spor yaparken, mavi yakalılar mutlu olmak, stres atmak, başarı arzusu, boş zamanları değerlendirmek, arkadaş kazanmak, grup duygusu yaşamak, para ve itibar kazanmak amacıyla spor yapmaktadırlar. Anahtar Sözcükler: Spor, meslek, sınıf, beyaz yakalı, mavi yakalı 1 Dr. Öğr. Üyesi, Ordu Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Sosyoloji Bölümü

2 Sporda Sınıf İlişkileri Class Relations in Sport Abstract This study investigates how participation to sport, the rate of doing sports, the sports that are done, the sports that are desired to be done and the aims of doing sports differ in relation to profession. The randomized sampling technique was used to collect data from 448 people in the survey. The results of the study indicated that white collar engaege in doing more sports. Regarding the types of sports, swimming, athletics, pilates, step-aerobics, fitness, gymnastics, horse riding, tennis and trekking sports are mostly performed by white-collars while walking, far-east sports, volleyball, basketball, football, wrestling and cycling are more frequently performed by blue-collars. Whitecollars do sports for the purpose of delay aging, to be fit, to have a proper body, to give extra pounds, to be healthy and to enjoy. On the other hand, bluecollars do sports for the purpose of to be happy, to alleviate stress, the desired to be succesfull, to evaluate leisure time, to earn friends, to have a sense of group and to gain money and credibility. Key Words: Sport, profession, class, white-collar, blue-collar [345]

3 Murat Yüksel Giriş Tarih boyunca birçok toplumda hiyerarşik yapılanmalar karşımıza çıkmaktadır. Bu hiyerarşiler kimi toplumlarda doğal kabul edilirken, kimi toplumlarda ise tepkilere neden olmuştur. Ancak, günümüzde bu katı hiyerarşik yapıların hukuki bir temeli kalmasa da, farklı yollarla varlığını devam ettirdiği bilinmektedir. Günümüz meritokratik toplumlarında insanların toplumsal statüsünü belirleyen unsurlardan biri de çalışma konumudur. Bir diğer ifadeyle, kazanılan statünün önem kazandığı günümüz toplumlarında toplumsal konumun en önemli belirleyicilerinden biri meslektir. Bireylerin sahip olduğu statü farklılıkları, onların tüm yaşam pratiklerine etki etmektedir. Dolayısıyla, kültürel pratiklerden biri olan sporda da bunun yansımalarını görmek mümkündür. Sosyal tabakalaşma analizlerinin en önemli unsurlarından biri olarak meslek, insanların yaşadığı yerden, katıldığı tüm faaliyetlere kadar insan davranışlarının en önemli belirleyicilerinden biridir. İnsanların mesleğine ya da çalışma konumuna göre elde ettiği gelir, sahip olduğu serbest zaman ve içinde bulunduğu sosyal çevre, onların spora katılımından, spor yapma oranına; yaptığı ve arzu ettiği sporlardan, spor yapma amaçlarına kadar sportif tercihlerini de önemli ölçüde etkilemektedir. Bu araştırma, beyaz yakalı (zihin emeği ile) olarak çalışanlarla, mavi yakalı (kol emeği ile) olarak çalışanların spor özelinde farklılıklarını ortaya çıkarmayı amaçlamaktadır. Ayrıca, bu araştırma insanların çalışma konumlarına göre, spor özelinde ihtiyaçlarının belirlenmesi, daha sonra yapılacak farklı araştırmalara ışık tutması ve spor alanında politika üretecek olanlara kaynaklık etmesi açısından önemlidir. Bu çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde insanların çalışma konumları ya da meslek ile spor arasındaki ilişkinin literatür üzerinden değerlendirilmesi yapılmıştır. İkinci bölüm olan bulgular kısmında ise yapılan ampirik araştırma neticesinde, beyaz yakalı ve mavi yakalı olarak çalışanların sportif anlamda farklılıkları ortaya çıkarılmıştır. Çalışmanın son bölümü olan tartışma ve sonuç kısmında ise, daha önce yapılan literatür çalışmaları ile, ampirik araştırma sonuçları analiz edilmiş, diğer çalışmalar ile karşılaştırılmış ve öneriler sunularak çalışma tamamlanmıştır. [346]

4 Sporda Sınıf İlişkileri Meslek ve Spor Toplumlar tarım, sanayi ve sanayi sonrası şeklinde bir gelişim evresine sahiptir. Her toplumsal aşamanın teknik, sosyal, ekonomik ve kültürel olarak değer atfettiği eylemler de birbirinden farklılık göstermektedir. Tarım toplumlarında tarım sektörü, sanayi toplumlarında sanayi sektörü ve sanayi sonrası toplumlarda ise hizmet sektörü ön daha planda olmuştur. Tarım ve sanayi sektörlerinde daha çok kol emeği ön planda iken, hizmet sektöründe ise zihin emeği daha fazla önem kazanmıştır. Bir diğer ifadeyle, sanayi toplumundaki mavi yakalıların yerini, sanayi sonrası toplumda beyaz yakalılar almıştır (Sunar&Kaya, 2016, s. 279). Ancak, yaşanan bu sektörel değişim yapılan işin niteliğini değiştirse ve yeniş iş alanları ve meslek gruplarını ortaya çıkarsa da, meslekler ve bu meslekler arasındaki itibar farklılıkları her zaman var olmuştur. Dolayısıyla, insanların sahip oldukları meslekler ekseninde eğilimleri de farklılaşmaktadır. Sosyal tabakalaşma pramidinde yukarı doğru çıkıldığında beyaz yakalı mesleklerin daha çok önem kazandığı, pramidin alt kısımlarına doğru inildiğinde ise mavi yakalı mesleklerin yoğunlaştığı bilinmektedir. Bir diğer ifadeyle, sosyo-ekonomik statüsü yüksek olanlar daha çok beyaz yakalı meslekleri icra ederken, sosyo-ekonomik statüsü düşük olanlar ise mavi yakalı meslekleri yapmaktadırlar. Dünyada ve Türkiye de çok farklı kriterler baz alınarak meslek sınıflamaları yapılmaktadır (Ünal, 2018, s ). Bir mesleğin sosyal itibarını belirleyen en önemli hususlardan biri de o mesleğin nasıl icra edildiğidir. Yapılan araştırmalarda zihin emeği ile yapılan mesleklerin, kol emeği ile yapılan mesleklerden daha itibarlı olduğu görülmektedir (Sunar&Kaya, 2016, s. 302). Dolayısıyla, Weber in ifade ettiği mesleğinden kaynaklı statü, itibar, saygınlık vb. farklılıklar bireyleri ya da aynı statüyü paylaşan insanları ortak bir kimlik etrafında birleştirmektedir (Weber, 2012, s. 427, Giddens & Sutton, 2016, s.499). Ortak bir kimlik duygusunu paylaşma aynı zamanda diğerlerinden ayrışmayı da içermektedir. Bu ayrışma, bireylerin bütün pratiklerine yansımaktadır. Bu bağlamda, spor da bu ayrışmanın çok net bir şekilde görüldüğü alanlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Spor özellikle modern spor-, 19 yüzyılın başlarında bir zamanlar Batı dünyasında üst tabakaya (üniversite öğrencileri ve soylular) özgü bir pratik olarak İngiliz halk okullarında -daha önce halk tarafından yapılan sporların anlam ve işlev bakımından değişikliğe uğratılarak- gelişmiştir (Taarruz, 2003, s. 146, Amman, 2000, s. 109, Bourdieu, 2016, s.209). Başta futbol olmak üzere binicilik, boks, tenis, kürek, kriket ve atletizm gibi birçok spor, toplumun belli bir kesiminin (üst tabakanın) pratiği olarak [347]

5 Murat Yüksel İngiltere de doğmuş (Elias & Dunning, 1986, s. 107) ve günümüzde toplumun tüm kesimlerine yayılarak kitleselleşmiş olsa da toplumdaki statü ya da itibar farklılıklarını yansıtan önemli bir kurumdur. İnsanların mesleklerine göre sporla ilişkileri spora katılımda çok net bir şekilde karşımıza çıkmaktadır. Yapılan araştırmalarda, beyaz yakalıların spora daha fazla katıldığı ve spora katılanlarında daha düzenli spor yaptığı görülmektedir. İngiltere de yapılan araştırmalarda (Hargreaves, 1986, s.96), beyaz yakalılarda spora katılımın, mavi yakalılara göre daha fazla olduğu görülmektedir. Ankara da ve Kırıkkale de beyaz yakalı meslek grubu içinde yer alan akademisyenler üzerine yapılan araştırmalarda (Özdedeoğlu & Sunay, 2014, s. 281, Orhan et al., 2015, s. 19 ), katılımcıların % inin spor yaptığı görülmektedir. Pepe ve Kuru tarafından (2001, s. 216) Konya ilinde spor yapan ve yapmayan toplamda 400 kişi üzerinde yapılan bir araştırmada, baba mesleği memur (beyaz yakalı) olanların, baba mesleği işçi (mavi yakalı) olanlara kıyasla daha fazla spor yaptığı ortaya çıkmıştır. Ardahan & Yerlisu Lapa (2011, s. 1133) tarafından Muğla ve Nevşehir de bisiklet ve doğa yürüyüşü sporuna katılan 341 kişi üzerinde yapılan bir araştırmada, beyaz yakalıların katılım oranı % 25 iken, mavi yakalıların katılım oranı ise % 9 dur. Fransız sosyolog Pierre Bourdieu nün (2015, s. 318, 2015a, s. 105) Fransa da yaptığı ampirik araştırmalar çeşitli spor pratikleri ile meslekler arasındaki ilişkiyi başarılı bir şekilde ortaya koymaktadır. Buna göre, mavi yakalılar spor müsabakalarına daha sık katılmakta, spor müsabakalarını televizyondan ya da radyodan daha fazla takip etmekte, çocuklarının elit düzeyde bir sporcu olmasını daha çok istemektedir. Ayrıca hiçbir zaman düzenli spor yapmayanların oranı mavi yakalılarda daha fazladır. Beyaz yakalılar ise, okul müfredatlarında çocukların fiziki gelişimine yeterince zaman ayrılmadığını düşünmekte ve düzenli olarak bir veya birden fazla spor faaliyetine daha fazla katılmaktadırlar. Yaptıkları sporlar ekseninde araştırma bulgularına baktığımızda, beyaz yakalılar düzenli olarak tenis, binicilik, kayak, yüzme, jimnastik ve atletizm yaparken, mavi yakalılar futbol oynamaktadır. Bu sonuçlar mavi yakalılar ile beyaz yakalılar arasındaki farklılıkları çarpıcı bir şekilde göstermektedir. Türkiye de beyaz yakalı mesleğe sahip olan 232 kişi (akademisyen) üzerinde yapılan bir araştırmada (Arslan et al., 2003, s. 251) yürüyüş yapanların oranı % 48 iken, futbol branşına katılanların oranının % 18 olduğu görülmektedir. Türkiye de çeşitli üniversitelerde görev yapan akademisyenler üzerine yapılan araştırmalarda (Orhan et al., 2015, s. 19, Tel&Köksalan, 2008, s. 266), katılımcıların düzenli spor yapmadığı görülmektedir. Birçok elit düzeydeki sporcunun sosyo-ekonomik statüsüne baktığımızda, spor branşlarının sınıfsal konumu net bir şeklide görülür. Kol emeği ile çalışan mavi yakalıların ya da onların çocuklarının tenis, golf gibi bireysel sporlarla ilgilenmesi çok [348]

6 Sporda Sınıf İlişkileri olası değildir (Rowe, 1996, s. 219, Tomlinson, 2004, s.170). Bir diğer ifadeyle, golf, tenis, yelken ve kayak gibi sporları sadece beyaz yakalı mesleklere sahip insanlar yapabilmektedir (Coakley, 1998, s. 299, Horne, Tomlinson and Whannel, 1999, s. 99). Gaziantep te yapılan bir araştırmada (Öztürk et al., 2016, s.9), velileri mavi yakalı olarak çalışan çocukların, velileri beyaz yakalı olarak çalışan çocuklara göre basketbol okuluna daha fazla gitmektedirler. Topkaya ve Serbes tarafından (2005, s ) Aydın ilinde 180 kişi üzerinde yapılan bir araştırmada, mesleği hekimlik olan velilerin çocukları için tercih ettiği spor branşları yüzme, tenis ve atletizm olarak sıralanırken, işçi olarak çalışan velilerin ise çocukları için tercih ettiği spor branşlarının ise sırasıyla futbol, güreş ve halk oyunları olduğu görülmektedir. Kahraman tarafından (2011, s ) Hacettepe ve Erciyes Üniversitelerinde görevli öğretim üyeleri üzerinde yapılan bir araştırmada, katıldıkları sporlar ekseninde bulguları değerlendirdiğimizde, Hacettepe deki akademisyenler sırasıyla yüzme, fitness, futbol ve tenis branşlarına katılırken, Erciyes teki akademisyenlerin ise sırasıyla futbol, yüzme, fitness ve tenis branşlarına katıldıkları görülmektedir. İskoçya da yapılan bir araştırmada (Jarvie, 2007, s.304), beyaz yakalıların katıldığı en popüler sporlar; curling, kriket, kayak, yelken, tenis, squash, dağcılık, yoga, masa tenisi, golf, koşu, rugby, hokey, badminton ve jimnastik iken, mavi yakalıların katıldığı en popüler sporlar ise, bilardo, buz pateni/buz hokeyi, balık tutma, dans, yürüyüş, ve futbol sporlarıdır. Bir başka açıdan araştırma sonuçlarına baktığımızda, golf branşına katılım en çok beyaz yakalılarda, en az mavi yakalılarda; futbola en az beyaz yakalılarda ilginin olduğu görülmektedir. Squash sporu ise farklılığın en çok görüldüğü spordur. Bu spor branşına olan ilgi, beyaz yakalılarda % 39 iken, mavi yakalılarda % 5 oranındadır. Toplumun alt gruplarında yer alan mavi yakalıların ya da kol emeği ile çalışanların, toplumun üst kesimini oluşturan beyaz yakalıların beğenilerini taklit etmesi ya da onlara özenmesi, beyaz yakalıların aradaki farkı korumaya yönelik yeni beğenilere yönelmelerine neden olur (Featherstone, 2005, s.149). Bir diğer ifadeyle, sınıflara göre ortaya çıkan bu beğeni farklılıklarını özellikle toplumun üst kesimi devam ettirmek istemektedir (Amman, 1995, s.132). Dolayısıyla, serbest zaman aktivitelerinden biri olan spor, bu beğeni ya da yaşam tarzı farklılıklarını izleyebileceğimiz bir alandır (Jarvie&Maguire, 2002, s. 200). Tel ve Köksalan (2008, s. 275) tarafından çeşitli üniversitelerde görev yapan akademisyenler üzerinde yapılan bir araştırmada, imkan verildiğinde ya da şartlar uygun olduğunda hangi sporları yapmak istersiniz şeklinde açık uçlu bir soru yöneltilmiş ve spor branşını yazmaları istenmiştir. Buna göre sırasıyla, [349]

7 Murat Yüksel yüzme ve su sporları, futbol, tenis ve yürüyüş sporlarını yapmayı arzu ettikleri görülmektedir. Meslek ve sportif pratikler arasındaki ilişki sporun birçok alanın da görüldüğü gibi, spor yapma amaçlarında da çok net bir şekilde görülmektedir. Faklı meslek gruplarından bireyler bazen aynı sporu yapsalar dahi ondan beklentileri ya da ona atfettiği anlam değişebilmektedir (Bourdieu, 2015a, s ). Kırıkkale Üniversitesi nde akademisyenler üzerine yapılan araştırmada (Orhan et al., 2015, s. 21, Tel&Köksalan, 2008, s. 274 ), katılımcıların sırasıyla sağlığı korumak, zevk almak, boş zamanları değerlendirmek, yeni arkadaşlar edinmek ve zayıflamak amacıyla spor yaptıkları görülmektedir. Uygulamalı Araştırma ve Sonuçları Araştırma Yöntemi Araştırma konuyla ilgili kitap, makale vb. yazılı kaynakların incelenmesini ifade eden literatür taraması ve birincil kaynaklardan veri toplamada kullanılan niceliksel araştırma yöntemlerinden birisi olan anket tekniği ile yapılmıştır. Araştırma tesadüfi örnekleme tekniği ile 448 kişiye uygulanmıştır. Araştırmanın Amacı ve Kuramsal Çerçeve İstanbul da yaşayan, sporcu kimliği olmayan (amatör ya da profesyonel spor yapmamış olan) fakat spor yapan, 15 yaş üzerindeki kişilerle anket tekniği ile gerçekleştirilmiş bir alan araştırması olan bu çalışmanın amacı, meslek ekseninde spor yapma durumunun, spor yapma oranının, yapılan ve arzulanan sporlar ile spor yapma amaçlarının nasıl farklılaştığını incelemektir. Araştırmanın kuramsal çerçevesi, insanların çalışma konumlarına göre, hayata bakışı, beklentileri, önem atfettiği faaliyetlerin birbirinden farklılaştığı ve bu farklılıkların spor ekseninde nasıl ortaya çıktığının incelenmesini içermektedir. Çalışma konumu farklılıklarının sportif pratiklere yansıyan birtakım sonuçlarının olduğu görülmektedir. Araştırmanın giriş bölümünde değinilen bu farklılıklar, uygulamalı araştırma bulguları ile birlikte, ayrıca tartışma ve sonuç bölümünde de değerlendirilecektir. Evren ve Örnekleme Araştırmanın evrenini oluşturan kitle, sporcu kimliği olmayan (amatör ya da profesyonel spor yapmamış olan) fakat spor yapan, 15 yaş üzerindeki kişileri kapsamaktadır. Diğer bir deyişle, kitle sporcusu adı verilen, sporu bir meslek olarak ya da para kazanmak amacıyla değil, sağlık, zinde olma, eğlenme vb. amaçlarla yapan kişiler araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. [350]

8 Sporda Sınıf İlişkileri Araştırmanın örneklemi 448 kişiden oluşmaktadır. Katılımcıların 248 i beyaz yakalı meslek grubundan (işveren, yönetici, büro elemanı, memur, doktor, avukat vb.), 200 ü ise mavi yakalı meslek grubundan (işçi) oluşmaktadır. Anket Formu ve Araştırmanın Uygulanması Araştırmanın uygulama sürecinde, araştırmaya katılmayı kabul eden kişilere ilk önce mesleklerinin de yer aldığı toplamda 10 sorunun olduğu genel sorular sorulmuştur. Sonrasında araştırmaya katılanlara sporla ilgili soruların yer aldığı anket formu uygulanmıştır. Özellikle yapılan ve arzulanan sporlar ile ilgili, cevapların çeşitliliğinin fazla olması muhtemel sorular açık uçlu sorulmuştur. Açık uçlu sorulara verilen cevaplar araştırmacı tarafından kategorize edilerek değerlendirilmiştir. Anket 2012 yılının Haziran ayında uygulanmaya başlanmış ve aynı yılın Ekim ayında tamamlanmıştır. Verilerin Analizi Veriler, araştırmacı tarafından bilgisayarda istatistik programı ile değerlendirilmiştir. İstatistiksel çözümlemelerde değişkenler arasındaki ilişkilerin tespit edilmesinde ki-kare analizinden yararlanılmıştır. Ki-kare analizinin yapılamadığı yerlerde, değişkenler arasındaki ilişki oransal eğilime göre yorumlanmıştır. Araştırmanın Hipotezleri 1-Beyaz yakalılar spora daha çok katılmaktadırlar. 2-Beyaz yakalılar daha düzenli spor yapmaktadırlar. 3-Beyaz yakalılarda takım sporlarına katılım azalmaktadır. 4-Mavi yakalılar popüler spor branşlarına daha fazla katılmaktadır. 5-Mavi yakalılar, beyaz yakalıların yaptığı sporlara özenmektedirler. 6-Mavi yakalılar daha çok itibar ve para kazanmak için spor yapmaktadırlar. [351]

9 Murat Yüksel Bulgular ve Yorumlar Meslek ve spora katılım arasında (Tablo 1) anlamlı bir ilişki bulunmaktadır (P<0.05). Diğer bir ifadeyle meslek ve spora katılım birbirinden bağımsız değildir. Beyaz yakalıların düzenli bir işe ve ücrete sahip olmaları, ayrıca yeterli zamanlarının olması daha fazla spora katılmalarına imkan vermektedir. Buna göre, oluşturduğumuz ilk hipotez desteklenmiştir. Tablo 1 - Çalışma Konumu ve Spora Katılma İlişkisi Beyaz Yakalılar Mavi Yakalılar Toplam Spor Yapan 60,5 46,5 54,2 Spor Yapmayan 39,5 53,5 45,8 Toplam 55,4 44,6 100,0 X²=8,723 S.D.: 1 P: Meslek ve spor yapma oranı arasında (Tablo 2) anlamlı bir ilişki bulunmamaktadır (P>0.05). Her gün ve Gün aşırı seçeneğini düzenli spor yapanlar olarak değerlendirdiğimizde ve bulgulara oransal eğilimler üzerinden baktığımızda beyaz yakalılar ile mavi yakalılar arasında düzenli spor yapma açısından bir farklılık bulunamamıştır. Bu durumda, oluşturduğumuz hipotez (hipotez 2) desteklenmemiştir. [352]

10 Sporda Sınıf İlişkileri Tablo 2 - Çalışma Konumu ve Spor Yapma Oranı İlişkisi Fırsat buldukça/ Yaz aylarında 3-4 günde bir/ Hafta sonları Beyaz Yakalılar Mavi Yakalılar Toplam 48,0 46,2 47,3 36,7 38,7 37,4 Her gün/gün aşırı 15,3 15,1 15,2 Toplam 61,7 38,3 100,0 X²: 0,105 S.D.: 2 P: Meslek ve yapılan sporlar arasındaki ilişki Tablo 3 te görülmektedir. Tabloyu incelediğimizde yüzme, atletizm, pilates, step-aerobik, fitness, jimnastik, binicilik, tenis ve trekking sporlarını daha çok beyaz yakalılar yaparken, yürüyüş, uzakdoğu sporları, voleybol, basketbol, futbol, güreş ve bisiklet gibi sporları ise daha çok mavi yakalılar yapmaktadır. Bu oransal eğilimler dikkate alındığında, oluşturduğumuz üçüncü ve dördüncü hipotez de desteklenmiştir. Başka bir ifadeyle, hem dünyada hem de Türkiye de popüler olan futbol, basketbol ve voleybol gibi takım sporlarına katılım mavi yakalılarda daha fazladır. [353]

11 Murat Yüksel Tablo-3 Çalışma Konumu ve Yapılan Sporlar İlişkisi Sporlar Beyaz Yakalılar Mavi Yakalılar Yüzme 18,3 14,8 Atletizm 2,4 1,3 Yürüyüş 21,9 24,7 Fitness 11,6 5,8 Pilates 2,2 1,3 Step-aerobik 1,9 0,9 Uzakdoğu Sporları 1,4 3,1 Voleybol 3,6 4 Futbol 16,4 24,2 Basketbol 3,9 4,9 Güreş 1 1,3 Jimnastik 1,7 0,4 Binicilik 1 0 Tenis 1,4 0,9 Bisiklet 4,6 7,2 Satranç 1,4 1,3 Trekking 1,9 0,9 Diğer* 3,3 2,5 *Golf, kayak, badminton, atıcılık, dağcılık, masa tenisi, koşu, yelken, bilardo ve halk oyunları sporları 0 ile 1 arasında değiştiği için tabloda yer verilmemiştir. Meslek ve arzulanan sporlar arasındaki ilişki Tablo 4 te görülmektedir. Tabloyu incelediğimizde, yüzme, atletizm, yürüyüş, fitness, futbol, basketbol, güreş, jimnastik, koşu, karate, taekwondo, boks, kick-boks ve vücut geliştirme gibi branşlar mavi yakalılar tarafından arzulanırken; pilates, uzakdoğu sporları, binicilik, kayak, tenis, bisiklet, okçuluk, atıcılık, dağcılık, paraşüt gibi branşların ise daha çok beyaz yakalılar tarafından [354]

12 Sporda Sınıf İlişkileri arzulandığı görülmektedir. Beyaz yakalıların uzakdoğu sporları dışında arzuladıkları diğer sporların, yaptıkları sporlar ile paralellik taşıdığı görülmektedir. Aynı şekilde mavi yakalıların, yüzme, fitness ve jimnastik dışındaki arzuladıkları diğer branşlar da yaptıkları branşlarla paralellik göstermektedir. Özellikle yüzme, fitness ve jimnastik gibi beyaz yakalı pratiği olan sporların mavi yakalılar tarafından arzulanması, mavi yakalıların beyaz yakalıların pratiklerine duyduğu özenti ile açıklanabilir. Bu noktada oluşturduğumuz beşinci hipotez desteklenmiştir. Futbol ve basketbol gibi popüler spor branşları ile atletizm, güreş, koşu, karate, taekwondo, boks, kick-boks ve vücut geliştirme gibi güç, dayanıklılık, tehlike gerektiren sporlarının mavi yakalılar tarafından arzulanması, beklenen bir durum olmasa da normal şartlarda katılmaları gereken bu branşlara dahi yeterince katılamadıkları ile açıklanabilir. Tablo-4 Çalışma Konumu ve Arzu Edilen Sporlar İlişkisi Sporlar Beyaz Yakalılar Mavi Yakalılar Yüzme 17,5 20,8 Atletizm 1,7 2,5 Yürüyüş 1,7 2,0 Fitness 1,1 2,5 Pilates 1,5 0,9 Uzakdoğu Sporları 3,2 1,8 Voleybol 5,5 5,6 Futbol 6,6 13,6 Basketbol 5,7 7,6 Güreş 1,9 2,9 Jimnastik 0,8 1,1 Binicilik 7,4 2,5 Golf 2,8 2,9 Kayak 7,2 2,9 Tenis 10,4 5,6 Bisiklet 1,5 0,7 [355]

13 Murat Yüksel Okçuluk 2,5 0,9 Atıcılık 1,9 0,9 Dağcılık 4,2 2,0 Masa Tenisi 1,5 1,3 Koşu 0,9 3,3 Paraşüt 1,1 0,4 Karate 0,2 1,6 Taekwondo 0,6 1,3 Boks 0,4 2,0 Kick-Boks 0,2 1,6 Vücut Geliştirme 0,2 1,1 Diğer* 10 7,8 *Step-aerobik, badminton, satranç, trekking, eskrim, yelken, planör, capoeira, wushu, yamakazi, Tayland boksu, oryantiring, aikido, yoga, su kayağı, dalış, sörf, buz pateni, bilardo, halter, dans, amerikan futbolu, bungee jumping, hentbol, judo, kürek, beyzbol, su sporları, buz hokeyi, rafting, ralli, kros, sambo güreşi, snowboard, wing chun, cirit ve curling sporları 0 ile 1 arasında değiştiği için tabloda yer verilmemiştir. Meslek ve spor yapma amaçları arasındaki ilişki Tablo 5'te sunulmuştur. Bu amaçların her biri ayrı ayrı meslek ekseninde incelenmiş "çok önemli" ve "önemli" kategorilerinin birleştirilmiş yüzdeleri ile P değerleri tabloda belirtilmiştir. Spor yapma amaçları arasında yer alan "zinde olmak", "sağlıklı olmak" ve "stres atmak" ile ilgili kikare analizi yapılamamıştır. Ancak bu üç amaç ile ilgili oransal eğilimlere baktığımızda, her iki çalışma konumunda da yüksek bir öneme sahip olduklarını görmekle birlikte, zinde olma ve sağlıklı olma beyaz yakalılar için daha önemli iken, stres atmak mavi yakalılar için daha önemlidir. Meslek ile yaşlanmayı geciktirmek, başarı arzusu, boş zamanları değerlendirmek, arkadaş kazanmak, para ve itibar kazanmak arasında yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki bulunurken; düzgün bir vücuda sahip olmak, fazla kilolarımı vermek, eğlenmek, mutlu olmak ve grup duygusu yaşamak arasında ise anlamlı bir ilişki bulunmamaktadır. Para ve itibar kazanma ile spor yapma amaçları arasında yüksek düzeyde anlamlı ilişki olması ve mavi yakalılarda bu amaçların daha önemli olması altıncı hipotezimizin de desteklendiği anlamına gelmektedir. [356]

14 Sporda Sınıf İlişkileri Tablo 5 - Çalışma Konumu ve Spor Yapma Amaçları İlişkisi Beyaz Yakalılar Mavi Yakalılar Yaşlanmayı geciktirmek 70 54,8 P: 0,036 Zinde olmak 96,7 91,4 Düzgün bir vücuda sahip olmak 79,3 74,2 P: 0,395 Fazla kilolarımı vermek 69,8 65,6 P: 0,256 Sağlıklı olmak 97,3 94,6 Eğlenmek 68,5 61,3 P: 0,491 Mutlu olmak 81,2 82,8 P: 0,737 Stres atmak 82,7 86 Başarı arzusu 45,3 62,4 P: 0,029 Boş zamanları değerlendirmek 38,3 54,8 P: 0,041 Arkadaş kazanmak 29,5 51,6 P: Grup duygusu yaşamak 34,9 49,5 P: Para kazanmak 9,4 21,5 P: 0,030 İtibar kazanmak 22,1 43 P: P Tartışma ve Sonuç Sosyologlar uzun bir süre insanların toplumsal konumlarını belirlemede piyasa, meslek gibi ekonomik verileri kullanarak değerlendirmelerde bulunmuşlardır. Ancak, günümüzde salt ekonomik kıstaslarla değerlendirme yetersiz kalmış ve yaşam tarzı ve tüketim alışkanlıkları gibi kültürel unsurları da göz önüne almaya başlamışlardır. Tabakalaşma analizlerinde kültürel unsurlara yönelik bu eğilim, özellikle gündelik hayatta karşılaştığımız bazı simgesel tüketim pratiklerinde gözlenmektedir. Yaşam tarzı ile ilgili tüketim pratikleri bireyin kimliğinin oluşumunda daha önemli hale gelmiştir. Bir diğer ifadeyle, aynı kimliği paylaşan ya da benzer yaşam tarzlarına sahip olan bireylerin tüketim pratikleri de birbirine benzemektedir (Giddens & Sutton, 2016, s. 520, Chaney, 1999, s. 14, Bauman, 2010, s. 227). Ancak, hizmet sınıfında çalışan beyaz yakalıların bulundukları konuma gelebilmeleri için iyi bir eğitim sürecinden geçmeleri gerekmektedir. Bunun sonucunda iyi bir mesleğe sahip olan beyaz yakalılar, dolayısıyla [357]

15 Murat Yüksel iyi bir gelire de sahip olmaktadırlar. Bu noktada meslek önemini hala korumaktadır. Bir diğer ifadeyle, yaşam tarzı ve simgesel bir anlam taşıyan tüketim alışkanlıkları çerçevesinde orta çıkan ve bireysel kimliği etkileyen en önemli faktörlerden bir de meslektir. Neticede beyaz yakalı mesleğe sahip olan bireyler ile mavi yakalı bir mesleğe sahip olan bireyler, farklı kültürel sermayelere sahip olacağından tüketim tercihleri ya da boş zaman etkinlilerine ayırdığı zaman aynı olmayacaktır (Baudrillard, 2010, s. 63, Craig&Beedie, 2008, s.98-90). Buradan hareketle, serbest zaman endüstrisinin önemli bir tüketim pratiği olan sporun da bireylerin yaptıkları mesleklere göre anlamı, türü ve içeriği değişecektir. Tarihi süreçte, ilk zamanlarda aristokratların ya da artı ürüne sahip olanların meşgul olduğu spor (Veblen, 2015, s. 10, Dever, 2015, s. 143), günümüze doğru insanların refah seviyesinin artması, çalışma sürelerinin kısalması gibi daha birçok faktörün değişmesiyle toplumun diğer kesimleri arasında da yayılmaya başlamıştır. Ancak, bu yayılma gerçekleşirken spora atfedilen önem, beklentiler, amaçlar tüm toplumsal kesimler için aynı olmamıştır. Meslek ekseninde spora atfedilen bu farklılıkları günümüzde de görmek mümkündür. Bir diğer açıdan, mavi yakalı bir meslek ile beyaz yakalı bir mesleğin arka planları aynı değildir. Fiziki çalışma şekli, kazandığı ücret, sahip olduğu zaman, yaşadığı mekan vb. birçok açıdan bireyler çalışma konumuna göre bu hususlarda birbirlerinden farklılaşacaklardır. Bu şartlar, aynı zamanda kitle sporunun olmazsa olmaz ön koşulu olan boş zaman, spora ayrılan para ve spora imkan veren ortamı (Amman, 2006, s. 15) da belirleyen şartlardır. Dolayısıyla, insanların beyaz yakalı ya da mavi yakalı olarak çalışmaları sportif eğilimlerini de belirleyecektir. Bireylerin yaptığı meslek ekseninde bu farklılıklar ilk olarak spora katılımda karşımıza çıkmaktadır. Araştırma bulgularımıza göre, beyaz yakalılar mavi yakalılara göre daha fazla spora katılmaktadır. Ayrıca, çalışma konumu ile spora katılım arasında anlamlı bir ilişki olduğu da görülmektedir. Zihin emeği ile çalışan beyaz yakalılar, belli bir ücret karşılığında ve belirli bir zaman diliminde çalışmaktadırlar. Toplumun genellikle orta sınıfında yer alan ve kent ortamlarında yaşayan bu kişiler, hem kültürel faaliyetler için harcayacak para ve zamanları olması nedeniyle hem de yoğun iş temposu ve yaşadıkları tekdüze hayatlarından dolayı, Marx ın ifade ettiği (Ritzer, 2013, s. 25) yabancılaşmadan kurtulmak için kültürel bir pratik olan spora daha fazla katılmaları beklenen bir durumdur. Diğer taraftan, kol emeği ile çalışan mavi yakalılar fiziki bir efor harcayarak çalıştıkları ve kazandığı ücret ile yaşamını ancak idame ettirdiğinden dolayı spor gibi kültürel faaliyetlere ayıracak ne zamanı ne parası ne de enerjisi kalmayacaktır. Ayrıca, Amman ın (2006, s. 17) bedenleri ile yorulanlar, bedenleri için yorulmak istemezler şeklinde ifade ettiği durum, mavi yakalıların sportif faaliyetlere neden daha az katıldıklarını ya da hiç [358]

16 Sporda Sınıf İlişkileri katılmadıklarını açıklamaktadır. Wilson (2002, s. 10), Pepe ve Kuru (2001, s. 216) ile İngiltere de (Kew, 2003, s ) yapılan araştırmaların sonuçları bizim bulgularımızla örtüşmektedir. Meslek ile spor arasındaki ilişkinin tezahürlerinden biri de düzenli spor yapma durumudur. Beyaz yakalılar, düzenli bir işleri ve gelirlerinin olması neticesinde zamanlarını daha iyi programlayabilirler. Bu düzenlilik spor faaliyetlerine de yansır ve daha düzenli bir şekilde spora katılabilirler. Araştırma bulgularımıza göre, meslek ve düzenli spor yapma hususunda hem anlamlı ilişki bulunamamış hem de oransal eğilimlerde farklılık tespit edilememiştir. Ancak, Batı da yapılan çalışmalar (Bourdieu, 2015, s.318) beyaz yakalıların daha düzenli spor yaptığını gösterse de bizim bulgularımızda böyle bir sonuca ulaşılamamış ve Türkiye de yapılan bazı çalışmalar (Orhan et al., 2015, s. 19, Tel&Köksalan, 2008, s. 266) ile araştırma sonuçlarımız paralellik taşımaktadır. İnsanların çalışma konumları ile spor arasındaki ilişkileri, yaptıkları sporlar üzerinden de izlemek mümkündür. Araştırma sonuçlarına göre, beyaz yakalılar yüzme, atletizm, pilates, step-aerobik, fitness, jimnastik, binicilik, tenis ve trekking sporlarını daha çok yaparken, mavi yakalılar yürüyüş, uzakdoğu sporları, voleybol, basketbol, futbol, güreş ve bisiklet gibi sporları daha çok yapmaktadırlar. Hizmet sınıfında bulunan beyaz yakalılar yaptığı mesleğin türüne göre, toplumun orta ya da üst tabakasında yer almaları muhtemeldir. Dolayısıyla, genel olarak kitlenin yaptığı faaliyetlerden ya da popüler olandan, toplumun üst tabakasına doğru çıktıkça belirginleşen ayırt edilme arzusu sporda da kendini göstermektedir. Bundan dolayı, yüzme, atletizm, pilates, step-aerobik, fitness, jimnastik, binicilik, tenis ve trekking gibi sporları belli bir ücret ödemeyi, bir tesise gitmeyi, o spora özgü kıyafetler ve araç-gereçler almayı gerektirdiğinden mavi yakalıların ya da kol emeği ile çalışanların yapmaları çok da olası değildir. Araştırma sonuçlarına göre, bisiklet dışındaki diğer branşlar özellikle futbol başta olmak üzere takım sporları, hem popüler oldukları için, yürüyüş ise maliyet gerektirmediği için ve uzakdoğu sporları ve güreş gibi sporlarda mavi yakalıların bedenleri ile kurdukları ilişki çerçevesinde açıklanabilir. Mesleklerin çeşidi, statüsü gibi hususlar toplumdan topluma değişebileceği için, kültürel pratiklerin içeriği de farklılaşacaktır. Bundan dolayı yapılan araştırmaların sonuçlarının birbirleriyle tamamen örtüşmemesi doğaldır. Bu çalışma çerçevesinde bulgularımız, hem Batı da hem de Türkiye de yapılan bazı araştırma sonuçları (Bourdieu, 2015, s. 318, Devecioğlu & Sarikaya, 2006, s. 307, Eitzen & Sage, 1997, s. 244) ile benzerlik göstermektedir. [359]

17 Murat Yüksel Toplumun alt tabakasının üst tabakanın pratiklerine özenmesi beklenen bir durumdur. Bundan dolayı, beyaz yakalıların toplumun genelinin katıldığı popüler olan faaliyetlere yönelmeyeceği, mavi yakalıların ise tam tersine beyaz yakalıların pratiklerine özeneceği ifade edilebilir. Sporda da bu davranışın yansımaları karşımıza çıkmaktadır. Yaptığımız araştırmada yüzme, atletizm, yürüyüş, fitness, futbol, basketbol, güreş, jimnastik, koşu, karate, taekwondo, boks, kick-boks ve vücut geliştirme gibi branşlar mavi yakalılar tarafından arzulanırken; pilates, uzakdoğu sporları, binicilik, kayak, tenis, bisiklet, okçuluk, atıcılık, dağcılık, paraşüt gibi branşların ise daha çok beyaz yakalılar tarafından arzulandığı görülmektedir. Buna göre mavi yakalıların, yüzme, fitness ve jimnastik gibi beyaz yakalı pratiği olan sporları arzulanması, mavi yakalıların beyaz yakalıların pratiklerine duyduğu özenti neticesinde ortaya çıktığı ifade edilebilir. Ancak, beyaz yakalılar ile mavi yakalıların arzuladıkları sporların büyük oranda yaptıkları sporlarla benzerlik taşıması, mesleklerin çeşidi, statüsü gibi hususların ülkeden ülkeye değişebileceği ve bundan dolayı kültürel pratiklerin içeriğinin de farklılaşmasıyla açıklanabilir. Araştırma sonuçlarımız, Tel ve Köksalan (2008, s. 275) tarafından yapılan araştırma sonuçları ile örtüşmektedir. Meslek ile spor arasındaki ilişki en net spor yapma amaçlarında ortaya çıkmaktadır. Araştırma bulgularına göre, meslek ile yaşlanmayı geciktirmek, başarı arzusu, boş zamanları değerlendirmek, arkadaş kazanmak, para ve itibar kazanmak arasında yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki bulunurken; düzgün bir vücuda sahip olmak, fazla kilolarımı vermek, eğlenmek, mutlu olmak ve grup duygusu yaşamak arasında ise anlamlı bir ilişki bulunmamaktadır. Beyaz yakalılarda yaşlanmayı geciktirmek, düzgün bir vücuda sahip olmak, fazla kilolarımı vermek ve sağlıklı olmak gibi amaçlarla spor yapmanın daha önemli olması, bedenleri ile kurdukları ilişki çerçevesinde açıklanabilir. Bir diğer ifadeyle, bu durum tüketim toplumunda beyaz yakalılar için bedenin önemli bir sembolik değerinin olduğunu da göstermektedir. Ayrıca, zinde olmak ve eğlenmek amacıyla spor yapmanın beyaz yakalılarda daha önemli olması beklenen bir durumdur. İnsanlar genellikle sahip olamadıkları şeylere ulaşmak için çalışırlar. Başarı, para ve itibar beyaz yakalıların sahip olduğu unsurlar olduğu için, bunlara ulaşmak için çaba göstermeyeceklerdir. Bundan dolayı, başarı, para ve itibar kazanma ile spor yapma amaçlarının mavi yakalılarda daha önemli olması, sahip olmadıkları unsurlar olduğu için, anlamlıdır. Bundan dolayı elit düzeyde spora katılanların daha çok mavi yakalılar olduğunu ve para ve itibar kazanmak amacıyla spora katıldıkları görülmektedir (Woods, 2007, s ). Boş zamanları değerlendirmek, arkadaş kazanmak ve grup duygusu yaşamak amacıyla spor yapmanın mavi yakalılarda daha önemli olduğu görülmektedir. Bu amaçlarla spor yapmak daha çok beyaz yakalılarda görülen bir durum olmasına rağmen, bizim araştırmamızda tam tersi bir sonuç ortaya çıkmıştır. Türkiye de beyaz [360]

18 Sporda Sınıf İlişkileri yakalılar üzerinde yapılan araştırmalarda (Orhan et al., 2015, s. 21, Tel&Köksalan, 2008, s. 274), kimi hususlarda benzer kimi hususlarda ise farklı sonuçlara ulaşılmıştır. Sonuç olarak, beyaz yakalılar ile mavi yakalıların ekonomik, sosyal ve kültürel sermayeleri birbirinden farklıdır. Bütün bu farklılıklar bireylerin yaşam tarzların, dolayısıyla tüketim tercihlerinin de farklılaşmasına neden olmaktadır. Bu farklılıklar kültürel bir pratik olan sporda da kendini göstermektedir. Bir diğer ifadeyle, bireylerin çalışma konumu ekseninde sporun anlamı, amacı, içeriği, yaptığı sporlar, arzuladığı sporlar ve spora katılım gibi daha birçok sportif pratik değişim gösterecektir. Bu çalışma, meslek ve spor ekseninde daha spesifik araştırmalara öncülük edebilir. Ayrıca, meslek ekseninde bireylerin spordan beklentilerinin değiştiği açıkça görülmektedir. Bundan dolayı, ülkenin genel çalışma konumu veya bu çerçevede sınıf yapısına göre sportif anlamda özel ihtiyaçlarının tespit edilebilir ve buna göre politikalar üretilebilir. [361]

19 Murat Yüksel Kaynaklar Amman, MT. (2006). Kitle Sporunun Toplumsal Dinamikleri. İstanbul: Çamlıca Yayınları. Amman, MT. (2000). Spor Sosyolojisi. Can İkizler (Ed.), Sporda Sosyal Bilimler içinde (85-150). İstanbul: Alfa Yayınları. Amman, MT. (1995). Sosyal Tabakalaşma ve Günümüz Fransız Sosyolojisinin Yaklaşımları. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Arslan, A., Koz, M., Gür, E., Mendeş, B. (2003). Üniversite Öğretim Üyelerinin Fiziksel Aktivite Düzeyleri ve Sağlık Sorunları Arasındaki İlişkinin Araştırılması, Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(4), Ardahan, A., Yerlisu Lapa, T. (2011). Açık Alan Rekreasyonu: Bisiklet Kullanıcıları ve Yürüyüşçülerin Doğa Sporu Yapma Nedenleri ve Elde Ettikleri Faydalar. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8 (1), Baudrillard, J. (2010). Tüketim Toplumu. 4. Baskı. Çev. Hazal Deliceçaylı&Ferda Keskin. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Bauman, Z. (2010). Sosyolojik Düşünmek. Çev. Abdullah Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Bourdieu, P. (2016). Sosyoloji Meseleleri. Çev. Filiz Öztürk vd., Ankara: Heretik Yayınları. Bourdieu, P. (2015). Ayrım: Beğeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi. Çev. Derya Fırat&Günce Berkkurt. Ankara: Heretik Yayınları. Bourdieu, P. (2015a). Spor ve Toplumsal Sınıf. İlknur Hacısoftaoğlu, Funda Akcan, Nefise Bulgu (Ed.) Oyunun Ötesinde içinde (ss ), Ankara: NotaBene Yayınları. Chaney, D. (1999). Yaşam Tarzları. Çev. İrem Kutluk. Ankara:Dost Kitapevi Yayınları. Coakley, JJ. (1998). Sport in Society. Sixth Edition. Boston: McGraw-Hill. Craig, P., Beedie, P. (2008). Class and Gender Differentiation in Sport. Peter Craig&Paul Beedie (Ed.), In: Sport Sociology (p ). Exeter: Learning Matters. [362]

20 Sporda Sınıf İlişkileri Devecioğlu, S., Sarikaya, M. (2006). Sporcu Öğrencilerin Sosyo-Ekonomik Değişkenler Işığında Profillerinin Belirlenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16 (2): Dever, A. (2015). Spor Sosyolojisi. Ankara: Siyasal Kitapevi. Eitzen, DS., Sage, GH. (1997). Sociology of North American Sport. Sixth Edition. Boston: McGraw-Hill. Elias, N., Dunning, E. (2008). Quest for Excitement: Sport and Leisure in the Civilising Process. Dublin: University College Dublin Press. Featherstone, M. (2005). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. Çev. Mehmet Küçük. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Giddens, A., Sutton, PW. (2016). Sosyoloji. Çev. Mesut Şenol. İstanbul:Kırmızı Yayınları. Hargeaves, J. (1986). Sport, Power nad Culture: A Social and Historical Analysis of Popular Sports in Britain. Oxford: Polity Press. Horne, J., Tomlinson, A., Whannel, G. (1999). Understanding Sport: An Introduction to the Sociological and Cultural Analysis of Sport. London and New York: E&FN Spon. Jarvie, G. (2007). Sport, Culture and Society:An Introduction. London and New York: Routledge. Jarvie, G., Maguire, J. (1994). Sport and Leisure in Social Thought. London: Routledge. Kahraman, A. (2011). Hacettepe Üniversitesi ile Erciyes Üniversitesi nde Görev Yapan Öğretim Üyelerinin Tüketim Alışkanlıkları ve Yaşam Tarzı Profilleri. Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, 28 Haziran, Kew, A. (2003). Sport Social Problems and Issues. Oxford: Butterworth- Heinemann. Orhan, R., Öçalan, M., Bayar Muluk, N., Arıkan, OK. (2015). Kırıkkale Üniversitesi nde Çalışan Öğretim Elemanlarının Sporla İlgili Alışkanlıkları. KÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 17(1): [363]

21 Murat Yüksel Özdedeoğlu, B., Sunay, H. (2014). Evaluation of the Physical Activity Habits of Academic Stuff Employed to Work on Universities. 13th International Sport Sciences Congress, Konya. Öztürk, H., Akın, A., Damar, D. (2016). Velilerin Çocuklarını Basketbol Okullarına Gönderme Sebeplerinde Etkili Olan Nedenlerin Tespiti. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(1):1-12. Pepe, H., Kuru, E. (2001). Spor Yapan ve Yapmayan Bayanların Sosyo- Ekonomik Seviyelerinin Araştırılması. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3): Ritzer, G. (2013). Sosyoloji Kuramları. Çev. Himmet Hülür. Ankara: De Ki Basım Yayım. Rowe, D. (1996). Popüler Kültürler. Çev. Mehmet Küçük. İstanbul: Ayrıntı Yayınları. Sunar, L., Kaya, Y. (2016). Türkiye de Değişen Sosyo-Ekonomik Yapı İçerisinde Meslekler. Lütfi Sunar (Ed.), Türkiye de Toplumsal Tabakalaşma ve Eşitsizlik içinde ( ). İstanbul: Nobel/Matbu Kitap. Taarruz (2013). Eğlendirerek Hükmetmek. Çev. Yusuf Polat. Ankara: Heretik Yayınları. Tel, M., Köksalan, B. (2008). Öğretim Üyelerinin Spor Etkinliklerinin Sosyolojik Olarak İncelenmesi: Doğu Anadolu Örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1): Tomlinson, A. (2004). Pierre Bourdieu and Sociological Study of Sport: Habitus, Capital and Field. Richard Giulianotti (Ed.), In: Sport and Modern Social Theorists (s ). New York: Palgrave Macmillan. Topkaya, İ., Serbes, Ş. (2005). Meslek ve Eğitim Düzeyi Bakımından Farklılık Gösteren Velilerin Çocukları İçin Tercih Ettikleri Spor Branşları. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 1(1-2): Ünal, AZ. (2018). Toplumda Tabakalaşma ve Hareketlilik. Ankara: Atıf Yayınları. Weber, M. (2012) Ekonomi &Toplum. Çev. Latif Boyacı. İstanbul: Yarın Yayınları. [364]

22 Sporda Sınıf İlişkileri Wilson, TC. (2002). The Paradox of Social Class and Sport Involvement: The Roles of Cultural and Economic Capital. International Review for the Sociology of Sport, 37 (1): Woods. RB. (2007). Social Issues in Sport. Champaign: Human Kinetics. Veblen, TB. (2015). Aylak Sınıfın Teorisi. Çev. Eren Kırmızıaltın&Hüsnü Bilir. Ankara: Heretik Yayınları. [365]