ÜNİTE:1. Sanayi Sonrası Toplum: Daniel Bell ÜNİTE:2. Alain Touraine: Modernlik ve Demokrasi ÜNİTE:3. Postmodern Sosyal Teori ÜNİTE:4

Transkript

1

2 ÜNİTE:1 Sanayi Sonrası Toplum: Daniel Bell ÜNİTE:2 Alain Touraine: Modernlik ve Demokrasi ÜNİTE:3 Postmodern Sosyal Teori ÜNİTE:4 Zygmunt Bauman: Modernlik ve Postmodernlik ÜNİTE:5 Tüketim Toplumu, Simülasyon / Simülakrlar ve Sessiz Çoğunluk: Jean Baudrillard 1 ÜNİTE:6 Post-Yapısalcılık: Michel Foucault ve Jacques Derrida ÜNİTE:7 Postmarksizim ve Radikal Demokrasi ÜNİTE:8 Dünya Sistemi Kuramı: Immanuel Wallerstein

3 Dersin Adı : Çağdaş Sosyoloji Kuramları Dersin Kodu : SOS301U Dersin Dönemi :Güz Dersin Kredisi :4 2 Dersin Soru Sayısı : 20 Ara Sınav Sorumlu Üniteler : 1-4 Dönem Sonu Sınavı Sorumlu Üniteleri:

4 ÜNİTE:1 Başarı istediğini elde etmektir; mutluluk ise. Elde ettiğini sevmektir. Neyin hakkından gelinmez, kafa istekle birleşir birleşmez... La Fontaine Sanayi Sonrası Toplum: Daniel Bell ÖRNEK SORU: Aşağıdakilerden hangisi i yıllarda sanayi sonrası toplum veya post endüstriyalizm kavramını ortaya atan düşünürlerden biri değildir? A - Daniel Bell B - S. M. Lipset C - Max Weber D - Raymond Aron E - Raif Dahrendorf Doğru Cevap: C Amerikan sosyologu Daniel Bell in sosyolojiye katkılarını özetleyebilmek. 3 Daniel Bell in sosyolojisinde temel amaç kuramdan çok toplumsal çözümlemeye ağırlık vermektir. Büyük toplumsal sorunların çözümü için öngörülerde ve önerilerde bulunma eğiliminde olan bir sosyologdur. Sosyolojide bu tarz toplumsal önkestirim (social forecasting) olarak adlandırılmaktadır. Bell 1950 lerde ortaya çıkan yakınlaşma (convergence) teorisinin önde gelen temsilcilerinden biri olarak kabul edilmektedir. Bell toplumsal yapıyı sosyal, politik, kültürel olmak üzere üç düzlemde incelemektedir. Daniel Bell ideolojinin sonu tezinin öncülerindedir

5 Sanayi sonrası toplum kavramını açıklayabilmek. Daniel Bell sanayi sonrası toplum kavramının sahibi kuramcı olarak bilinmektedir. Bu kavramı kullanan ilk kişi olmasa da, kavramı ele alış biçimiyle en çok tartışma yaratan isim olarak değerlendirilmektedir. Bell sanayi sonrası toplumun çok farklı özelliklere sahip olduğunu öne sürmektedir. Daniel Bell'in Eserleri * İdeolojinin sonu * Sanayi sonrası Toplumun Gelişimi * Kapitalizmin Kültürel çelişkileri Tahmin: Tahmin; olayların sonuçlarını, toplumsal ön kestirim ise tarihsel eğilim olasılıklarının ana hatlarını ortaya koymaya çalışmaktadır. İdeolojinin sonu: Daniel Bell'e göre 19 yy.'ın büyük ideolojileri olan Liberalizm ve sosyalizm güçlerini yitirmiştir. Artık endüstri toplumunun bireylerini harekete geçirebilecek ideolojiler değildirler. BelI bu durumu "'ideolojinin sonu" olarak ifade etmektedir. Post endüstriyel: Sanayi sonrası (post endüstriyel) toplum kavramını ilk kullanan D. Bell değildir. Ama bu kavram çoğunlukla Bell'in formüle ettiği şekliyle tartışıldığı için onunla özdeşleşmiştir. Sanayi toplumunda egemen olan mavi yakalı iş alanlarının yerini, artık beyaz yakalı işlerin ve işçilerin profesyonel, bilimsel ve teknik meslekler sahibi sınıflar olarak sanayi sonrası toplumun sınıfsal yapısını biçimlendirdiği gözlemlenmektedir. 4 ÖRNEK SORU: Aşağıdakilerden hangisi Daniel Beli'in sanayi sonrası toplum kuramında bilgi ile ilgili öne sürdüğü görüşlerden biri değildir? A - Ampirik bilgi teorik bilgiye karşı esas hale gelmiştir. B - Sanayi sonrası toplumun yeni paradigması teorik bilgidir. C - Toplumsal formasyonun örgütlenmesi bilgi ekseninde gerçekleşmektedir. D - Bilginin üretimi stratejik bir araç haline gelmiştir. E - Bilgi ekonominin temel faaliyeti haline gelmiştir Doğru Cevap:A Daniel Bell in sanayi sonrası toplum teorisini analiz edebilmek. Sanayi sonrası toplum teorisi bir toplumsal değişme teorisidir. Sanayi sonrası toplumun en önemli özelliklerinden birisi üretim biçiminin farklılaşmasıdır. Post endüstriyel toplum, hizmet sektörünün imalat sektöründen ön plana geçtiği, bilim ve teknolojinin merkezi bir öneme sahip olduğu, yeni bir yönetici elitin

6 ortaya çıktığı bir toplumdur. Tarım ve sanayi sektörleri gerilemiş, bu alanda çalışanlar azalmış ve ticaret, finans, sigortacılık, emlak gibi hizmet sektöründe çalışanlar artmıştır. Post-endüstriyel toplumda teorik bilgi ampirizmden daha önemli ve öncelikli olmuştur. Teknolojinin sosyal bilimlerde kullanılması sayesinde gelecekte hayatlarımızı etkileyecek konuları seçip kontrol edebileceğimiz alternatif gelecekler çizebileceğimizi düşünmektedir. Belle göre yeni toplumun Liderliğini üniversiteler üstlenecektir. Entelektüel teknoloji: Entelektüel teknoloji şeylerin yeniden üretilebilir tarzda yapım yolunu belirleyen ve sorun çözümünde sezgisel yargının yerini alabilecek bilimsel bilgiyi içerir. Bilgi sınıfı: Sanayi sonrası toplumda kol emeğini kullanan mavi yakalı işçilerin istihdamı azalmış, teknik ve profesyonel sınıf büyümüş, mülkiyetten çok bilgi ve uzmanlığa dayanan bir güce sahip olan "bilgi sınıfı" önem kazanmıştır. Enformasyon teknolojileri: (bilgi teknolojileri), bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin bileşimine, bilgilerin elde edilmesinde, depolanmasında, işlenmesinde ve iletilmesinde kullanılan yazılım, donanım, ekipman ve hizmetlerin bütününe verilen addır. İmalat sanayi yerini hizmet sektörüne bırakmıştır. İkinci özellik toplumsal sınıfların yapısında gözlemlenen değişimdir. Sanayi toplumunun aksine sanayi sonrası toplumda ilk kez mavi yakalı işçilerin oranı beyaz yakalı çalışanların oranına göre düşüş göstermiştir. Sanayi sonrası toplumun bir diğer özelliği ise bilginin artan önemi olmuştur. Bilginin üretimi, kontrolü son derece önem kazanmıştır. Sanayi sonrası toplumda belirleyici olan teorik bilginin merkezi önem kazanmasıdır. 5 Sanayi sonrası toplum: Daniel Bell "sanayi sonrası toplum" kavramının sahibi kuramcı olarak bilinmektedir. Bu kavramı kullanan ilk kişi olmasa da, kavramı ele alış biçimiyle en çok tartışma yaratan isim olarak değerlendirilmektedir. Bell sanayi sonrası toplumun çok farklı özelliklere sahip olduğunu öne sürmektedir. Sanayi sonrası toplumun genel hatları itibariyle en temel karakteristik özellikleri teknoloji, ekonomi ve toplumsal yapıda görülmektedir. Ekonomi ağırlıklı olarak imalat sanayinden hizmet sektörüne kaymakta, teknolojik alanda bilim destekli sanayi merkezi önem kazanmakta, toplumsal yapıda ise yeni teknik elitlerin yükselişi ile birlikte yeni bir toplumsal tabakalaşma prensibi görülmektedir. (BelI: 1974'ten akt. Watson, 1995, s.180). Sanayi toplumunda egemen olan mavi yakalı iş alanlarının yerini, artık beyaz yakalı işlerin ve işçilerin profesyonel, bilimsel ve teknik meslekler sahibi sınıflar olarak sanayi sonrası toplumun sınıfsal yapısını biçimlendirdiği gözlenmektedir. Daniel Bell in sanayi sonrası toplum teorisinin eleştirilerini özetleyebilmek. Tüm toplumların sanayi sonrası aşamaya geçememişlerdir; geçme olasılıkları da bulunmamaktadır. Sınıfsal çatışma halen geçerliliğini korumaktadır