MALİ MEVZUAT SİRKÜLERİ NO : 2016/64

Transkript

1 İstanbul, 10 Ağustos 2016 MALİ MEVZUAT SİRKÜLERİ NO : 2016/64 KONU : 6728 Sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Vergi Mevzuatı ve İlgili Mevzuatta yapılan Değişiklik ve düzenlemeler Hk. ~ 1 ~

2 ĠÇĠNDEKĠLER I. GELĠR VERGĠSĠ KANUNUNDA YAPILAN DEĞĠġĠKLĠKLER 1. Menkul Sermaye İcatlarında İstisna Uygulaması ile İlgili Değişiklikler 7 2. Kanunla Kurulan Emekli Sandıkları İle 506 Sayılı SSK nın Geçici 20. Maddesinde Belirtilen Sandıklar Tarafından Yapılacak Aylık ve Tazminat Ödemelerinde İstisna Sınırı İle İlgili Değişiklik Dar Mükellefiyete Tabi İşverenlerin Bölgesel Yönetim Merkezlerinde Çalışanlar Yapılacak Ücret Ödemelerin İstisna Kapsamında Değerlendirilmesine İlişkin Değişiklikler Yurt Dışına Hizmet Veren Bazı İşletme Çalışanlarına Ücret Vergi İndirimi Sağlanmasın İlişkin Değişiklik Gayrimenkullere İlişkin Isı Yalıtımı ve Enerji Tasarrufu Sağlamaya Yönelik Değer Artırıcı Harcamaların Doğrudan Gider Yazılabilmesi İle İlgili Değişiklik Muhtasar Beyanname ile Aylık SGK Bildirimi Birleştirilerek Tek Beyanname Haline Getirilmiştir. 7. Geçici 67. Madde Kapsamında Yapılacak Stopaj Oranlarını Belirleme Konusunda Bakanlar Kurulunun Yetkisi Artırılmıştır.12 II. KURUMLAR VERGĠSĠ KANUNUNDA YAPILAN DEĞĠġĠKLĠKLER 1. Bölgesel Yönetim Merkezlerine Kurumlar Vergisi Muafiyeti Tanınmıştır Taşınmaz Ve İştirak Hissesi Satış Kazancı İstisnası İle İlgili Değişiklikler Yapılmıştır Sınai Mülkiyet Haklarında İstisna Uygulamasına İlişkin Değişiklikler Yapılmıştır Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Uygulamasında Değişiklikler Yapılmıştır.18 III. KDV KANUNUNDA YAPILAN DEĞĠġĠKLĠKLER 1. Tahvil Satın Almak Süratiyle Verilen Finansman Hizmetleri KDV İstisnası Kapsamına Alınmıştır Sat-Geri Kirala Ve Kaynak Kuruluşlarca Kira Sertifikası İhracı Amacıyla Yapılan İşlemlerdeki KDV İstisnası Uygulamalarında Değişiklikler Yapılmıştır Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Olarak Dağıtılan Kazançlara İlişkin Olarak İthalde Veya Sorumlu Sıfatıyla Ödenen KDV nın İndirim Konusunu Yapılması İle İlgili Değişiklik Yapılmıştır.24 ~ 2 ~

3 IV. VERGĠ USUL KANUNUNDA YAPILAN DEĞĠġĠKLĠKLER 1. İzaha Davet Uygulaması Getirilmiştir Sahte Belge Düzenlemek Amacıyla Mükellefiyet Tesis Ettirdiği Tespit Edilen ve Mükellefiyet Kaydı Terkin Edilenlerin ve Bunların Doğrudan Ortağı oldukları ya da Dolaylı İştiraki Olan Şirketlerin 6 Yıl Süreyle Vergi Teşvik ve Desteklerinden Yararlanamama Yasakları Kaldırılmıştır Diğer değişiklikler.28 V. DAMGA VERGĠSĠ KANUNUNDA YAPILAN DEĞĠġĠKLĠKLER 1. Bir Nüshadan Fazla Olarak Düzenlenen Nispi Vergiye Tabi Kağıtların Sadece Bir Nüshası Damga Vergisine Tabi Olacaktır Bir Kağıtta Birden Fazla Akit Ve İşlem Bulunması Durumundaki Vergileme Esaslarında Değişiklikler Yapılmıştır Azami Tutardan Vergi Alınan Mukavelelerin, Diğer Hükümlerinde Değişiklik Olmaksızın Sadece Bedelinin Artırılmasına Yönelik Değişikliklerde Artan Bedel Üzerinden Damga Vergisi Alınmayacaktır Damga Vergisi Nispet Ve Tutarlarını Belirleme Konusunda Bakanlar Kuruluna Tanınan Yetki Genişletilmiştir Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi İstisnası Uygulamasına İlişkin Ek. 2. Madde Değiştirilmiştir Damga Vergisi Tabi Kâğıtların Yer Aldığı (1) Sayılı Tabloda Değişiklikler Yapılmıştır I. Akitlerle İlgili Kâğıtlar Bölümünde Yapılan Değişiklikler "II. Kararlar ve mazbatalar" başlıklı bölümünün (2) numaralı fıkrasına aşağıdaki parantez içi hüküm eklenmiştir "IV. Makbuzlar ve diğer kağıtlar" başlıklı bölümünün; Damga vergisinden İstisna Edilen Kâğıtların Yer Aldığı (2) Sayılı Tabloda Değişiklikler Yapılmıştır Öğrencilerle İlgili Yapılan Değişiklikler Ticari Ve Medini İşlerle İlgili Kâğıtlara Yönelik Değişiklikler Sayılı Finansal Kiralama, Faktöring Ve Finansman Şirketleri Kanunu Kapsamı Bazı İşlemler Damga Vergisinden/Harçtan Müstesna Tutulmuştur ~ 3 ~

4 VI. HARÇLAR KANUNUNDA YAPILAN DEĞĠġĠKLĠKLER 1. Birden Fazla Nüsha Olarak Düzenlenen Nispi Harca Tabi İşlemlerden Sadece Bir Nüsha İçin Harç Tahsil Edilecektir Değişiklik, Süre Uzatımı/ Vade Yenilemesi İşlemlerinde Harç Uygulamasında Değişiklikler Yapılmıştır Finansal Kiralama Konusu Taşınmazların Kiracıya Devrine İlişkin İşlemlerde Harç İstisnası İle İlgili Mevzuat Uyumu Sağlanmıştır Genel Muaflıklar ve İstisnalar ( Özel Kanunlardaki Hükümler) İle İlgili Değişiklikler Yapılmıştır Ticaret Sicil Harçlarını Almaya Ticaret ve Sanayi Odaları Yetkili Kılınmıştır Döviz Kazandırıcı Faaliyetlere İlişkin İşlemlerde Harç İstisnası Uygulaması Yeniden Düzenlenmiştir Tahkim Yargılanmasında Harç Alınmaması Sağlanmıştır Noter Harçları Tarifesi İle İlgili Değişiklikler Tacirler Arası İpotek Tesis İşlemlerinde Tapu Harçlarının %50 Oranında Alınması Sağlanmıştır...52 VII. EMLAK VERGĠSĠ KANUNUNDA YAPILAN DEĞĠġĠKLĠKLER 1. Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamı Araziler Belge Süresince, İnşa Edilen Binalar İse 5 Yıl Süreyle Emlak Vergisinden İstisna Tutulmuştur...53 VIII. BELEDĠYE GELĠRLERĠ KANUNUNDA YAPILAN DEĞĠġĠKLĠKLER 1. Yatırım Teşvik Belgesi Kapsamında İnşa Edilen Binalarda Bina İnşaat Harcı Ve Belediyelerce Alınması Gereken Harçların Dışına Çıkarılmıştır.53 IX. GĠDER VERGĠLERĠ KANUNUNDA YAPILAN DEĞĠġĠKLĠKLER 1. Girişim Sermayesi Yatırım Fonlarının/Ortaklarının Para ve Sermaye Piyasalarında Yaptıkları İşlemler Nedeniyle Elde Ettikleri Paralar BSMV nden İstisna Edilmiştir Bankalar Ve Finansman Şirketlerin Tüketicilere İade Ettikleri Ücret, Komisyon Ve Benzeri Tutarlara İlişkin BSMV ni Ödeyecekleri BSMV nden İndirilebilmelerine İmkân Tanınmıştır ~ 4 ~

5 X SAYILI AATUHK NDA YAPILAN DEĞĠġĠKLĠK 1. Amme Alacağı Ödenmeden (Borcu Yoktur Yazısı) Alınmadan İşlem Yapamayacak Kurumların Kapsamı Genişletilmiştir...55 XI. AR-Ge ĠNDĠRĠMĠ KONUSUNDA 5746 SAYILI KANUNUNDA VE GVK ĠLE KVK NLARINDA YAPILAN DEĞĠġĠKLĠKLER 1. Ar-Ge İndirimi Uygulaması İle İlgili Olarak GVK ve KVK ndaki Hükümler Kaldırılarak, Uygulama Bütünüyle 5746 Sayılı Ar-Ge Kanunu Bünyesinde Düzenlenmiştir.56 XII. ESKĠ YILLARA AĠT TEMĠNAT MEKTUPLARININ TASFĠYESĠ ĠLE ĠLGĠLĠ DÜZENLEME ~ 5 ~

6 GĠRĠġ 6728 Sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 9 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Anılan Kanunla aşağıda sayılan Kanunlarda çeşitli değişiklikler yapılmıştır sayılı İcra ve İflas Kanunu ile ilgili maddeler sayılı Pasaport Kanunu sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunu sayılı Gider Vergileri Kanunu sayılı Gelir Vergisi Kanunu sayılı Vergi Usul Kanunu sayılı Damga Vergisi Kanunu sayılı Harçlar Kanunu sayılı Emlak Vergisi Kanunu sayılı Belediye Gelirleri Kanunu sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu sayılı Elektronik İmza Kanunu sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun sayılı Çek Kanunu sayılı Türk Ticaret Kanunu sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu Eski yıllara ait teminat mektuplarının tasfiyesi ile ilgili madde sayılı Bazı vergi Kanunlarında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun 6728 sayılı Kanunla, Onuncu Kalkınma Planı, bu planın uygulanabilirliğini ve etkinliğini artırmak üzere tasarlanan 25 adet öncelikli dönüşüm programı ile bunlara ilişkin hazırlanan eylem planları çerçevesinde; -Yatırım ortamına ilişkin işlem maliyetlerinin azaltılması, -Ar-Ge'ye yönelik teşviklerin gözden geçirilerek yasal düzenlemelerden kaynaklı uygulama farklılıklarının giderilmesi, -Finans kurumları arasında farklı uygulamaların ortadan kaldırılması, -Faizsiz finans ürünlerinin yaygınlaştırılması, -Uluslararası yatırımların teşvik edilmesi, ~ 6 ~

7 -Tasarrufların vergisel düzenlemelerle üretken alanlara yönlendirilmesi, -Vergilemede öngörülebilirliğin artırılması ve uyum maliyetlerinin azaltılması, -Muhtasar beyanname ile sosyal güvenlik kurumu bildirgesinin birleştirilmesi, -Şirket kuruluş ve şube açılış işlemlerindeki maliyetlerin azaltılması, Hedeflerine ulaşabilmek için yukarıda sayılan vergi kanunları ve ilgili diğer kanunlarda yapılan düzenlemelerden vergi kanunlarında ve ilgili mevzuatta yapılan değişiklik ve düzenlemeler aşağıdaki bölümlerde açıklanmıştır. (6728 sayılı Kanunla diğer kanunlarda yapılan değişiklik ve düzenlemelerin vergi mükelleflerini ilgilendiren kısımları ise ayrı bir sirküler ile açıklanacaktır.) I. GELĠR VERGĠSĠ KANUNUNDA YAPILAN DEĞĠġĠKLĠKLER 1. Menkul Sermaye Ġcatlarında Ġstisna Uygulaması ile Ġlgili DeğiĢiklikler 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 22. maddesinde menkul sermaye icatlarında istisna uygulaması düzenlenmiştir. Maddenin eski hali ile 6728 sayılı Kanunla değişen yeni hali karşılaştırılmalı olarak aşağıya alınmıştır. Eski Hali Menkul sermaye iratlarında istisnalar Madde Tek primli yıllık gelir sigortalarından yapılan ödemelerin tamamı gelir vergisinden müstesnadır. 2. Tam mükellef kurumlardan elde edilen, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarının yarısı gelir vergisinden müstesnadır. İstisna edilen tutar üzerinden 94 üncü madde uyarınca tevkifat yapılır ve tevkif edilen verginin tamamı, kâr payının yıllık beyanname ile beyan edilmesi durumunda yıllık beyanname üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilir. Yeni Hali "1. Sigorta süresi en az on yıl veya ömür boyu olan tek primli yıllık gelir sigortalarından yapılan ödemelerin tamamı gelir vergisinden müstesnadır. Şu kadar ki; bu istisnadan yararlananların (bu maddenin (2) numaralı fıkrası kapsamında sigorta yaptıranlar dahil) vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenler hariç olmak üzere, on yıl tamamlanmadan tek primli yıllık gelir sigortalarından ayrılmaları halinde, ayrılma tarihinde yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı üzerinden, 94 üncü maddenin birinci arasının (15) numaralı bendinin (a) alt bendine göre tevkifat yapılır. İrat tutarlarının tespitinde 75 inci maddede yer alan hükümlere uyulur inci maddenin ikinci fıkrasının (15) numaralı bendinin (b) alt bendi ile aynı fıkranın (16) numaralı bendinin (c) alt bendi kapsamında yapılan ödemeleri, sigorta süresi on yıl ve üzeri veya ömür boyu olan tek primli yıllık gelir sigortalarına yatıranların, bu sigorta için yatırdıkları kısma tekabül eden ödemelerin içerdiği irat tutarları (4632 sayılı Kanun kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet eden irat tutarı dahil) gelir vergisinden müstesnadır. istisna edilen tutarlar üzerinden 94 üncü maddenin birinci fıkrasının (15) ve (16) numaralı bentlerine göre tevkifat yapılmaz. Şu kadar ki; bu istisnadan yararlananların vefat, ~ 7 ~

8 maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenler hariç olmak üzere, ödeme alarak on yıl tamamlanmadan tek primli yıllık gelir sigortalarından ayrılmaları halinde, bu fıkraya göre istisna edilen tutarlar üzerinden, ödemenin kaynağına göre 94 üncü maddenin birinci fıkrasının (15) numaralı bendinin (a) alt bendi veya aynı fıkranın (16) numaralı bendinin (b) alt bendi için belirlenen oranlar dikkate alınarak tevkifat yapılır. İrat tutarlarının tespitinde 75 inci maddede yer alan hükümlere uyulur. 3. Tam mükellef kurumlardan elde edilen, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kâr paylarının yarısı gelir vergisinden müstesnadır. İstisna edilen tutar üzerinden 94 üncü madde uyarınca tevkifat yapılır ve tevkif edilen verginin tamamı, kâr payının yıllık beyanname ile beyan edilmesi durumunda yıllık beyanname üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilir. Yapılan değişikliklerle; a) Tek primli yıllık gelir sigortalarından yapılan ödemelerin gelir vergisinden istisna olabilmesi için sigorta süresinin en az 10 yıl olması aranmıştır. Bu süre tamamlanmadan gerçekleşecek ayrılmalara ilişkin uygulama da ayrıca düzenlenmiştir. b) G.V.K nun 75. maddesinin ikinci fıkrasının (15/b) ve (16/c) bentleri kapsamında yapılan ödemeler de, sigorta süresi 10 yıl ve üzeri veya ömür boyu tek primli yıllık gelir sigortalarına yatırılmış olması halinde, bu sigorta için yatırılan kısma tekabül eden ödemelerin içerdiği iratlarla sınırlı olarak gelir vergisinden istisna tutulmuştur. Ayrıca istisna tutarların üzerinden GVK nun 94/15 ve 16 numaralı bentlerine göre tevkifat da yapılmayacağı hükme bağlanmıştır. Erken ayrılmalara ilişkin uygulama da madde hükmünde düzenlenmiştir. Ayrıca, 6728 sayılı Kanunun Geçici 1. Maddesinin (2) numaralı fıkrası ile 193 sayılı Kanunun 22 nci maddesinde bu Kanunla yapılan değişikliklerin yürürlük tarihinden önce akdedilmiş tek primli yıllık gelir sigortası sözleşmelerine ilişkin olarak yapılan ödemeler bakımından, 193 sayılı Kanunun 22 nci maddesinde bu Kanunla değişiklik yapılmadan önceki hükümler uygulanır. hükmü getirilerek, geçiş dönemine ilişkin düzenleme yapılmıştır. NOT: G.V.K nun menkul sermaye iratlarını tarif eden 75. maddesinin ikinci fıkrasının bahse konu (15/b) ve (16/c) bentleri aşağıdaki gibidir. 15/b) On yıl süreyle prim veya aidat ödeyerek ayrılanlar ile vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara ödenen irat tutarları. ~ 8 ~

9 16/c) Emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarı (4632 sayılı Kanun kapsamında bireysel emeklilik hesabına yapılan Devlet katkılarının ödemeye konu olan kısımlarına isabet eden irat tutarı dâhil.)." Yapılan değişiklikler 9 Agustos 2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 2. Kanunla Kurulan Emekli Sandıkları Ġle 506 Sayılı SSK nın Geçici 20. Maddesinde Belirtilen Sandıklar Tarafından Yapılacak Aylık ve Tazminat Ödemelerinde Ġstisna Sınırı Ġle Ġlgili DeğiĢiklik. Gelir Vergisi Kanunun 23/11. ve 25/3. maddeleri ile, Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20. Maddesinde belirtilen sandıklar (bankaların emekli sandıkları) tarafından ödenen emekli, maluliyet, dul ve yetim aylıkları ile bu sandıklar tarafından yapılan ikramiye ve tazminat ödemeleri gelir vergisinden müstesna tutulmuştur. Ancak, her iki bentte yer alan parantez içi hükümlerle istisna uygulamasına üst sınır getirilmiştir. Bahse konu bent hükümleri aşağıya alınmıştır. Madde23/11. (4697 sayılı Kanunun 2 inci maddesiyle değişen bent Yürürlük; ) Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen sandıklar tarafından ödenen emekli, malûliyet, dul ve yetim aylıkları (506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen sandıklar tarafından ödenen aylıkların toplamı, en yüksek Devlet memuruna ödenen en yüksek ödeme tutarından fazla ise aradaki fark ücret olarak vergiye tabi tutulur.) (Genel, katma ve özel bütçelerden ödenen bu nevi aylıklar dahil); Madde25/3. (4697 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle değişen bent Yürürlük; ) Kanunla kurulan emekli sandıkları ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen sandıklar tarafından, kendilerine zat aylığı bağlananlara aylıkları dışında, kanunları veya statüleri gereğince verilen emekli, dul, yetim ve evlilik ikramiyeleri veya iade olunan mevduatı ve sürelerini doldurmamış bulunanlarla dul ve yetimlerine toptan ödenen tazminatlar (506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci maddesinde belirtilen sandıklar tarafından ödenen tazminat, yardım ve toptan ödemeler en yüksek Devlet memuruna ödenen en yüksek ödeme tutarından fazla ise aradaki fark ücret olarak vergiye tâbi tutulur. Bu mukayesede gerek muhtelif sandıklardan gerek aynı sandıktan muhtelif zamanlarda yapılan ikramiye, tazminat ve toptan ödemeler topluca dikkate alınır.) 6728 Sayılı Kanunla anılan bent hükümlerinde yer alan ödenen en yüksek ödeme tutarından ibareleri çalışılan süreye bağlı olarak ödenen tutardan şeklinde değiştirilmiştir. Bu suretle, istisna uygulamasında kıyaslamada yüksek devlet memuruna ödenen en yüksek ödeme tutarı yerine, en yüksek devlet memuruna sandık üyesinin çalışma süresi kadar olan süre için ödenecek tutarın üst sınırı olarak esas alınması sağlanmıştır. Ayrıca, 6728 sayılı Kanunun Geçici 1. maddesinin (1) numaralı fıkrasında aşağıdaki hükme yer verilmiştir. (1) 28/6/2001 tarihli ve 4697 sayılı Bazı Vergi KanunlarındaDeğişiklik Yapılmasına Dair Kanunun geçici 1 inci maddesinin uygulamasında, 193 sayılı Kanunun 23 üncü maddesinin birinci fıkrasının (11) numaralı ve 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bentlerinin parantez içi hükmünde yer alan istisna tutarının hesaplanmasında 30 yıldan aşağı olmamak üzere prim yatırılan süreler dikkate alınır. Yapılan değişiklikler 1 Eylül 2016 tarihinde yürürlüğe girecektir. ~ 9 ~

10 3. Dar Mükellefiyete Tabi ĠĢverenlerin Bölgesel Yönetim Merkezlerinde ÇalıĢanlar Yapılacak Ücret Ödemelerin Ġstisna Kapsamında Değerlendirilmesine ĠliĢkin DeğiĢiklikler. Gelir Vergisi Kanununun ücretlerde istisnaları düzenleyen 23 maddesinin 14. Numaralı bendi ile; Kanuni ve iş merkezi Türkiye de bulunmayan dar mükellefiyete tabi işverenlerin yanında çalışan hizmet erbabına, işverenin Türkiye dışında elde ettiği kazançları üzerinden döviz olarak ödediği ücretler gelir vergisinden istisna edilmiştir. Bahse konu düzenleme bugüne kadarki uygulamada genel olarak dar mükelleflerin Türkiye deki irtibat bürosu çalışanlarına yönelik olarak değerlendirilmiş ve uygulanmıştır. Dar mükelleflerin, Türkiye yi bölgesel yönetim merkezi olarak belirlemeleri ve bu amaçla Türkiye de personel istihdam etmeleri durumunda bu personele yurt dışından yapılacak ödemelerin istisna kapsamında olup olmadığı konusunda ise belirsizlikler ve farklı değerlendirmeler söz konusu olmuştur. Bu belirsizliklerin giderilmesi ve yabancı kurumların (çok uluslu yapılanmalarının) Türkiye yi bölgesel yönetim merkezi olarak seçmelerini teşvik amacıyla 6728 sayılı Kanunla bahse konu bent hükmü aşağıdaki şekilde yeniden düzenlenmiştir. "14. a) Kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan dar mükellefiyete tabi işverenlerin yanında çalışan hizmet erbabına, işverenin Türkiye dışında elde ettiği kazançları üzerinden döviz olarak ödediği ücretler; b) Kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan dar mükellefiyete tabi işverenlerin, Ekonomi Bakanlığından alınan izne istinaden kurulan bölgesel yönetim merkezlerinde münhasıran merkezin faaliyet izni kapsamında istihdam ettikleri hizmet erbabına Türkiye dışında elde ettiği kazançları üzerinden döviz olarak ödediği ücretler;" Değişiklik 1 Eylül 2016 tarihinde yürürlüğe girecektir. 4. Yurt DıĢına Hizmet Veren Bazı ĠĢletme ÇalıĢanlarına Ücret Vergi Ġndirimi Sağlanmasına ĠliĢkin DeğiĢiklik 15 Haziran 2012 tarihli resmi Gazete de yayımlanan 6322 Sayılı Kanunla Gelir vergisi kanunun beyanname üzerinde yapılacak diğer indirimleri düzenleyen 89. maddesine eklenen (13) numaralı bendi ve Kurumlar Vergisi Kanunun beyanname üzerinde yapılacak diğer indirimleri düzenleyen 10. maddesine eklenen (ğ) bendi ile gelir/kurumlar vergisi beyannameleri üzerinde aşağıdaki indirimlerin yapılması imkanı getirilmiştir. i) Türkiye de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara Türkiye de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan; -Mimarlık, -Mühendislik, -Tasarım, -Yazılım, -Tıbbi Raporlama, -Muhasebe Kaydı tutma, -Çağrı Merkezi, -Veri Saklama, ~ 10 ~

11 hizmeti alanlarında faaliyette bulunan hizmet işletmelerinin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın % 50 si. ii) İlgili bakanlığın izni ve denetimine tabi olarak; -Eğitim, -Sağlık, alanında faaliyet gösteren ve Türkiye de yerleşmiş olmayan kişilere hizmet veren işletmelerin münhasıran bu faaliyetlerinden elde ettikleri kazancın % 50 si Bu indirimden yararlanılabilmesi için fatura veya benzeri belgenin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi şarttır. Bu bentte yer alan oranı, hizmet alanları itibarıyla sıfıra kadar indirmeye veya %100 e kadar artırmaya Bakanlar Kurulu, bu bendin uygulamasına ve denetime ilişkin usul ve esasları belirlemeye ilgili bakanlıkların görüşünü almak suretiyle Maliye Bakanlığı yetkilidir. Bu defa 6728 sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanunun mülga 33. maddesi yeniden düzenlenerek, anılan bent hükümleri kapsamı hizmetlerde çalışan personelin kazançları üzerinden hesaplanacak gelir vergisinden indirim yapılması uygulaması getirilmiştir sayılı Kanunla başlığıyla birlikte yeniden düzenlenen G.V.K. nun 33. maddesi aşağıya alınmıştır. "Yurtdışına hizmet veren işletmelerde indirim: MADDE 33- Bu Kanunun 89 uncu maddesinin birinci fıkrasının (13) numaralı bendi ile 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendinde yer alan indirim kapsamındaki faaliyet alanlarında hizmet veren işverenlerin, destek personeli hariç olmak üzere, münhasıran bu faaliyetler için istihdam ettikleri ve fiilen bu işleri ifa eden hizmet erbabına ödedikleri ücretler üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan vergiden, işverenin bu faaliyetlerinden sağladığı hasılatın %85'inin yurtdışından elde edilmiş olması ve fatura veya benzeri belgenin yurtdışındaki müşteri adına düzenlenmesi şartıyla, her bir çalışan için faaliyetin yapıldığı yılın Ocak ayına ait asgari ücretin safi tutarının bu Kanunun 103 üncü maddesindeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir diliminde yer alan oranla çarpılmasıyla bulunan indirim tutarı mahsup edilir. Bu indirim, yıl içinde vergilendirme dönemleri itibarıyla tahsil edilen vergilerin, bu maddede yer alan şartların gerçekleşmesi halinde, takvim yılına ilişkin yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği tarihten sonraki vergilendirme dönemlerine ilişkin muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergilerden mahsup edilmek suretiyle uygulanır. Bu maddede yer alan %85 oranını, hizmet alanları itibarıyla veya kazanç tutarına bağlı olarak ayrı ayrı veya birlikte %50'ye kadar indirmeye veya %100'e kadar artırmaya Bakanlar Kurulu, bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir." Ayrıca 6728 sayılı Kanunla G.V.K. nun ve K.V.K. nun anılan bent hükümlerinde yer alan çağrı merkezi ve veri saklama hizmeti ibareleri çağrı merkezi, ürün testi, sertifikasyon veri saklama, veri işleme, veri analizi ve ilgili bakanlıkların görüşü alınmak suretiyle Maliye Bakanlığınca belirlenen mesleki eğitim şeklinde değiştirilerek istisna uygulamasına konu hizmetlerin kapsamı genişletilmiştir. Değişiklikle Bakanlar Kurulunun oran belirleme yetkisi de genişletilmiştir. ~ 11 ~

12 Ücret vergi indirimine ilişkin olarak yapılan düzenleme 1 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe girecektir. İfade değişiklikleri ise 9 Ağustos 2016 Tarihinde yürürlüğe girmiştir. 5. Gayrimenkullere ĠliĢkin Isı Yalıtımı ve Enerji Tasarrufu Sağlamaya Yönelik Değer Artırıcı Harcamaların Doğrudan Gider Yazılabilmesi Ġle Ġlgili DeğiĢiklik 6728 sayılı Kanunla, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazancın tespitinde indirilebilecek giderleri düzenleyen ve kurumlar vergisi mükelleflerinde kurum kazancının tespitinde de geçerli olan 40. Maddesinin Vergi Usul Kanununa göre ayrılan amortismanların gider olarak indirilebileceğini belirten (7) numaralı bendine aşağıdaki parantez içi hüküm eklenmiştir. "(İşletmeye dahil olan gayrimenkulün iktisadi değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamalar, yapıldığı yılda doğrudan gider yazılabilir.) Eklenen hükümle, işletmeye dâhil gayrimenkullerin değerini artırıcı niteliği olan ısı yalıtımı ve enerji tasarrufu sağlamaya yönelik harcamaların, gayrimenkulün maliyetine eklenerek amortismana tabi tutulması yerine, doğrudan gider yazılabilmesine imkân tanınmıştır. Değişiklik 6728 sayılı Kanunun yayımı (9 Ağustos 2016) tarihinde yürürlüğe girmiştir. 6. Muhtasar Beyanname ile Aylık SGK Bildirimi BirleĢtirilerek Tek Beyanname Haline GetirilmiĢtir. Bilindiği üzere gelir/kurumlar vergisi mükelleflerince yapılan ödemelerle ilgili stopaj kesintileri için aylık (ya da bazı mükelleflerce üç aylık) dönemler halinde vergi dairelerine Muhtasar beyanname verilmektedir. Öte yandan, mükelleflerce çalışan hizmet erbabı için yapılacak SGK prim ödemeleri için de SGK bölge müdürlüklerine Aylık prim ve Hizmet Bildirgeleri verilmektedir. Mükelleflerce her dönem için birden fazla beyanname/bildirim verme yükümlülüğü ile ilgili işlemlerin azaltılabilmesine yönelik olarak, 6728 sayılı Kanunla, G.V.K. na 98. maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir. "Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi: MADDE 98/A- Muhtasar ve prim hizmet beyannamesi, vergi kanunlarına göre verilmesi gereken muhtasar beyanname ile 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca verilmesi gereken aylık prim ve hizmet belgesinin birleştirilerek, kesilen vergilerin matrahlarıyla birlikte sigortalının sigorta primleri ve kazançları toplamı ile prim ödeme gün sayılarının bildirilmesine mahsustur. Muhtasar beyanname ile aylık prim ve hizmet belgesinin birleştirilerek verilmesi hususunda zorunluluk getirmeye veya kaldırmaya, kapsama girecekleri gruplar, sektörler, gayrisafi iş hasılatları, istihdam edilen işçi sayıları, gelir unsurları, il ve ilçe sınırları itibarıyla ayrı ayrı veya birlikte tespit etmeye, muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin şekil, içerik ve ekleri ile ilgili olduğu dönemi ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı müştereken yetkilidir. Muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin verilmesinde bu Kanunun 98 inci maddesinde belirtilen yer ve süreler dikkate alınır. Maliye Bakanlığı bölge, il, ilçe, mahal ve sektörlere göre yetkili vergi dairesini ve beyannamenin verilme zamanını belirlemeye yetkilidir. Bu Kanunda ve diğer kanunlarda, muhtasar ~ 12 ~

13 beyanname ile aylık prim ve hizmet belgesine yapılmış olan atıflar, bu iki belgenin tek bir beyanname olarak birleştirildiği durumlarda, muhtasar ve prim hizmet beyannamesine yapılmış sayılır. Bahse konu hüküm ile muhtasar beyanname ve SGK aylık prim ve hizmet bildirimlerinin birleştirilerek tek beyanname halinde verilebilmesi konusunda Maliye bakanlığı ile çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yetki verilmiştir. Uygulama için anılan bakanlıkların düzenlemeleri beklenecektir. Düzenleme 6728 sayılı Kanunun yayımı ( 9 Ağustos 2016) tarihinde yürürlüğe girmiştir. 7. Geçici 67. Madde Kapsamında Yapılacak Stopaj Oranlarını Belirleme Konusunda Bakanlar Kurulunun Yetkisi ArtırılmıĢtır. G.V.K nun geçici 67. Maddesinde yer alan finansal işlemler için anılan madde uyarınca stopaj yapılması ve genel olarak bu stopajların nihai vergi olması söz konusu olup, madde hükmünün uygulama süresi en son tarihine kadar uzatılmıştır. Maddenin 17. Fıkrası ile; Bakanlar Kurulu bu maddede yer alan oranları her bir sermaye piyasası aracı, kazanç ve icat türü ile bunların vadesi ve bunları elde edenler itibariyle, , ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye veya %15 e kadar artırmaya yetkili kılınmıştır sayılı Kanunla anılan hükme bunların vadesi ibaresinden sonra gelmek üzere elde tutulma süresi ibaresi eklenmek suretiyle Bakanlar Kurulunun stopaj oranı belirleme konusundaki yetkisi artırılmıştır. Değişiklik 6728 sayılı Kanunun yayımı ( 9Ağustos 2016) tarihinde yürürlüğe girmiştir. II. KURUMLAR VERGĠSĠ KANUNUNDA YAPILAN DEĞĠġĠKLĠKLER 1. Bölgesel Yönetim Merkezlerine Kurumlar Vergisi Muafiyeti TanınmıĢtır Sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 4. Maddesinde kurumlar vergisinden muaf olan kurumlar sayılmıştır sayılı Kanunla KVK nun anılan maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki (ö)bendi eklenmiştir. "ö) Tüm giderlerinin kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan kurumlar tarafından karşılanması ve söz konusu giderlerin Türkiye'de tam veya dar mükellefiyete tabi herhangi bir kurumun hesaplarına intikal ettirilmemesi veya kârından ayrılmaması kaydıyla, Ekonomi Bakanlığından alınan izne istinaden kurulan bölgesel yönetim merkezleri (Türkiye'de tam veya dar mükellefiyete tabi herhangi bir kurumun, bölgesel yönetim merkezinin yönetimi altında bulunması muafiyet hükmünün uygulamasına engel teşkil etmez.)." Değişiklikle tüm giderleri yurt dışından karşılanan bölgesel yönetim merkezleri kurumlar vergisi muafiyeti kapsamında sayılmak suretiyle konu yasal düzenlemeye kavuşturulmuştur. (Bölgesel yönetim merkezlerinde çalışanların ücretleri ile ilgili istisna düzenlemesi sirkülerimizin I/3 numaralı bölümünde açıklanmıştır.) Düzenleme 6728 sayılı Kanunun yayımı ( 9 Ağustos 2016) tarihinde yürürlüğe girmiştir. ~ 13 ~

14 2. TaĢınmaz Ve ĠĢtirak Hissesi SatıĢ Kazancı Ġstisnası Ġle Ġlgili DeğiĢiklikler YapılmıĢtır. KVK nun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisselerinin satışından doğan kazançlarının belli bir oranı/tamamı maddede belirlenen koşullara uymak kaydıyla kurumlar vergisinden istisna tutulmuştur sayılı kanunla bahse konu istisna uygulaması ile ilgili olarak aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır. a) Anılan bentte Sat-geri kirala ve kaynak kuruluşlara kira sertifikası ihracı amacıyla yapılan işlemlerde istisna uygulamasına ilişkin olarak yer alan parantez içi hüküm kaldırılarak, bu işlemlere ilişkin istisna uygulaması maddeye yeni eklenen (j) ve (k) bentleri ile düzenlenmiştir. Değişiklikle uygulamanın kapsamı genişletilmiş ve detaylı olarak düzenlenmiştir. Düzenleme kapsamına her türlü taşınır mallar da dâhil edilmiştir. Sat-geri kirala ve kaynak kuruluşlarca kira sertifikası ihracı amacıyla yapılan işlemler kapsamı istisna uygulamasına ilişkin eski (parantez içi) hükümle, kaldırılan bu hüküm yerine getirilen yeni (j) ve (k) bentleri hükümlerine aşağıda karşılaştırmalı olarak yer verilmiştir. Eski Şekli ((6495 Sayılı Kanunla değişen parantez içi hüküm Yürürlük; )Taşınmazların; kaynak kuruluşlarca, kira sertifikası ihracı amacıyla varlık kiralama şirketlerine satışı ile 21/11/2012tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla, finansal kiralama şirketlerine satışı ve varlık kiralama ile finansal kiralama şirketlerince taşınmazın devralındığı kuruma satışından doğan kazançlar için bu oran %100 olarak uygulanır ve bu taşınmazlar için en az iki tam yıl süreyle aktifte bulunma şartı aranmaz. Ancak söz konusu taşınmazların; kaynak kuruluş, kiracı veya sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilememesi hâli hariç olmak üzere, varlık kiralama veya finansal kiralama şirketi tarafından üçüncü kişi ve kurumlara satılması durumunda, bu taşınmazların kaynak kuruluşta veya kiracıdaki varlık kiralama veya finansal kiralama şirketine devirden önceki kayıtlı değeri ile anılan kurumlarda ayrılan toplam amortisman tutarı dikkate alınarak satışı gerçekleştiren kurum nezdinde vergilendirme yapılır.). Yeni Şekli "j) Her türlü taşınır ve taşınmaz malların 6361 sayılı Kanun kapsamında geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla, kurumlar tarafından finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarına satışından doğan kazançlar ve bu kurumlarca söz konusu varlıkların devralındığı kuruma kira süresi sonunda devrinden doğan kazançlar. İstisnadan yararlanan satış kazancı, kiracı tarafından pasifte özel bir fon hesabında tutulur ve özel fon hesabında tutulan bu tutar sadece kiracı tarafından bu varlıklar için ayrılacak amortismanların (bu varlıkların kiralayan kurumlara devrinden önce kiracıdaki net bilanço aktif değerine isabet eden amortismanlar hariç) itfasında kullanılır. İstisna edilen kazançtan herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilen veya işletmeden çekilen ya da dar mükellef kurumlarca ana merkeze aktarılan kısım için uygulanan istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılır. Kurumların tasfiyesi (bu Kanuna göre yapılan devir ve bölünmeler hariç) halinde de bu hüküm uygulanır. Söz konusu varlıkların, ~ 14 ~

15 i) Kiracı tarafından veya ii) Kiralayan kurumlar tarafından finansal kiralama yöntemi dahil olmak üzere (6361 sayılı Kanunda yer alan sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilememesi halleri hariç), üçüncü kişi ve kurumlara satılması durumunda, kiralayan kurumlara devrinden önce bu varlıkların kiracıdaki net bilanço aktif değeri ile varlıklar için anılan kurumların kazancının tespitinde dikkate alınan toplam amortisman tutarı dikkate alınarak, satışı gerçekleştiren kurum nezdinde vergilendirme yapılır. Sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilememesi nedeniyle sat-kirala-geri al işleminin tekemmül etmemesi halinde, istisna nedeniyle kiracı adına zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur. k)her türlü varlık ve hakların, kaynak kuruluşlarca, kira sertifikası ihracı amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla varlık kiralama şirketlerine satışı ile varlık kiralama şirketlerince bu varlıkların devralındığı kuruma satışından doğan kazançlar. İstisnadan yararlanan satış kazancı, kaynak kuruluş tarafından pasifte özel bir fon hesabında tutulur ve özel fon hesabında tutulan bu tutar sadece kaynak kuruluş tarafından varlık kiralama şirketinden devralındığı tarihten itibaren bu varlıklar için ayrılacak amortismanların (bu varlıkların varlık kiralama şirketine devrinden önce kaynak kuruluştaki net bilanço aktif değerine isabet eden amortismanlar hariç) itfasında kullanılır. İstisna edilen kazançtan herhangi bir şekilde başka bir hesaba nakledilen veya işletmeden çekilen ya da dar mükellef kurumlarca ana merkeze aktarılan kısım için uygulanan istisna dolayısıyla zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılır. Kurumların tasfiyesi (bu Kanuna göre yapılan devir ve bölünmeler hariç) halinde de bu hüküm uygulanır. Söz konusu varlıkların, kaynak kuruluş tarafından üçüncü kişi ve kurumlara satılması durumunda, varlık kiralama şirketine devrinden önce bu ~ 15 ~

16 varlıkların kaynak kuruluştaki net bilanço aktif değeri ile bu varlıklar için anılan kurumların kazancının tespitinde dikkate alınan toplam amortisman tutarı dikkate alınarak kaynak kuruluş nezdinde vergilendirme yapılır. Söz konusu varlıkların varlık kiralama şirketleri tarafından üçüncü kişi ve kurumlara satılması durumunda ise varlık kiralama şirketlerinin bu satış işleminden doğan kazançları varlık kiralama şirketleri nezdinde kurumlar vergisine tabi tutulur ve istisna uygulaması dolayısıyla kaynak kuruluş adına zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur." Değişiklikler 6728 sayılı Kanunun yayımı ( 9 Ağustos 2016) tarihinde yürürlüğe girmiştir. b) KVK nun bahse konu bent hükmünün beşinci paragrafında Devir veya bölünme suretiyle devralınan taşınmazlar, iştirak hisseleri, kurucu senetleri ve intifa senetleri ile rüçhan haklarının satışında iki yıllık sürenin hesabında, devir olunan veya bölünen kurumda geçen süreler de dikkate alınır. hükmü yer almaktadır sayılı Kanunla bahse konu beşinci paragraf aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Devir veya bölünme suretiyle devralınan taşınmazlar, iştirak hisseleri, kurucu senetleri ve intifa senetleri ile rüçhan haklarının satışında aktifte bulundurma sürelerinin hesabında, devir olunan veya bölünen kurumda geçen süreler de dikkate alınır. 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında geri kiralama amacıyla ve sözleşme sonunda geri alınması şartıyla, kurumlar tarafından finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalara veya 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu kapsamında kira sertifikası ihracı amacıyla varlık kiralama şirketlerine devredilen taşınmazların kiracı ya da kaynak kuruluş tarafından üçüncü kişilere satışında, aktifte bulundurma sürelerinin hesabında, bu taşınmazların finansal kiralama şirketi, katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankaları ile varlık kiralama şirketinin aktifinde bulunduğu süreler de dikkate alınır." Değişiklikler 6728 sayılı Kanunun yayımı ( 9 Ağustos 2016) tarihinde yürürlüğe girmiştir. 3. Sınai Mülkiyet Haklarında Ġstisna Uygulamasına ĠliĢkin DeğiĢiklikler YapılmıĢtır. 19 şubat 2014 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan 6518 sayılı Kanunla KVK na eklenen 5/B maddesi ile sınai mülkiyet haklarında istisna uygulaması düzenlenmiştir.(bakınız,2014/22 sayılı Sirkülerimiz) 6728 sayılı Kanunla bahse konu maddede aşağıda açıklanan değişiklikler yapılmıştır. a) Türkiye de gerçekleştirilen araştırma, geliştirme ve yenilik faaliyetleri ile yazım faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan buluşların Türkiye de Seri üretime tabi tutularak pazarlanmaları halinde elde edilen kazançların da %50 sinin kurumlar vergisinden müstesna olduğunu düzenleyen birinci fıkranın (c) bendi yürürlükten kaldırılmıştır. ~ 16 ~

17 Bu suretle, madde kapsamına giren buluşların Türkiye de seri üretime tabi tutularak pazarlanmaları halinde elde edilen kazançlar tümüyle istisna kapsamı dışında bırakılmıştır. b) Anılan maddenin istisna uygulamasının başlamasına ve uygulama sınırlarınca ilişkin üçüncü fıkrası değiştirilmiş olup, fıkranın eski ve yeni hali aşağıya alınmıştır. Eski Hali (3) İstisna uygulamasına patent veya faydalı model belgesinin verildiği tarihten itibaren başlanır ve ilgili patent veya faydalı model belgesi için sağlanan koruma süresi aşılmamak kaydıyla bu istisnadan yararlanılabilir. Her bir mükellef tarafından yararlanılabilecek istisna tutarı; değerleme raporunda belirtilen bedelin % 50'sini, bu madde kapsamında yararlanılabilecek toplam istisna tutarı ise değerleme raporunda belirtilen bedelin % 100'ünü aşamaz. Buluşun üretim sürecinde kullanılması sonucu üretilen ürünlerin satışından elde edilen kazançların, patentli veya faydalı model belgeli buluşa atfedilen kısmı, ayrıştırılmak suretiyle transfer fiyatlandırması esaslarına göre tespit edilir. Yeni Hali "(3) istisna uygulamasına patent veya faydalı model belgesinin verildiği tarihten itibaren başlanır ve ilgili patent veya faydalı model belgesi için sağlanan koruma süresi aşılmamak kaydıyla bu istisnadan yararlanılabilir. Buluşun üretim sürecinde kullanılması sonucu üretilen ürünlerin satışından elde edilen kazançların, patentli veya faydalı model belgeli buluşa atfedilen kısmı, ayrıştırılmak suretiyle transfer fiyatlandırılması esaslarına göre tespit edilir." Öte yandan, 6728 sayılı Kanunun Geçici 1. maddesinin (3) numaralı fıkrası ile 5520 sayılı Kanunun 5B maddesinde bu Kanunla yapılan değişikliklerin yürürlük tarihinden önce, anılan madde kapsamında değerleme raporu düzenlenmesi amacıyla Maliye Bakanlığına başvuran mükelleflerin bu başvurularına ilişkin patent veya faydalı model belgelerine konu buluşlarından 1/1/2015 tarihinden itibaren elde ettikleri kazançları hakkında, 5520 sayılı Kanunun 5/B maddesinin bu Kanunla yapılan değişiklik sonrası hükümleri uygulanır. hükmü getirilerek, geçiş dönemine ilişkin düzenleme yapılmıştır. c) Anılan maddenin uygulanacak istisna oranlarını belirleme konusunda Bakanlar Kuruluna, uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirleme konusunda Maliye Bakanlığına verilen yetkileri düzenleyen yedinci fıkrası da değiştirilmiş olup, fıkranın eski ve yeni hali aşağıya alınmıştır. Eski Hali (7) Birinci, üçüncü ve beşinci fıkralarda yer alan % 50 oranını ayrı ayrı ya da birlikte sıfıra kadar indirmeye, % 100'e kadar artırmaya, bu oranları sektörler ile birinci fıkrada yer alan gelir, kazanç ve iratlar itibarıyla ya da patent veya faydalı model belgesine göre farklılaştırmaya, üçüncü fıkrada yer alan % 100 oranını % 200'e kadar artırmaya, tekrar kanuni seviyesine indirmeye, beşinci fıkrada yer alan süreyi 1 yıla kadar indirmeye, tekrar kanuni seviyesine kadar çıkarmaya Bakanlar Kurulu; ikinci fıkranın (c) bendinde yer alan değerleme raporunun şekil, içerik, hazırlanması ile üçüncü fıkrada yer alan transfer fiyatlandırması suretiyle ayrıştırma yöntemi yerine satış, hasılat, gider, harcama veya Yeni Hali (7) Birinci ve beşinci fıkralarda yer alan %50 oranını ayrı ayrı ya da birlikte sıfıra kadar indirmeye, %100'e kadar artırmaya, bu oranları sektörler ile birinci fıkrada yer alan gelir, kazanç ve iratlar itibarıyla ya da patent veya faydalı model belgesine göre farklılaştırmaya, tekrar kanuni seviyesine indirmeye, beşinci fıkrada yer alan süreyi bir yıla kadar indirmeye, tekrar kanuni seviyesine kadar çıkarmaya Bakanlar Kurulu; üçüncü fıkrada yer alan transfer fiyatlandırması suretiyle ayrıştırma yöntemi yerine satış, hasılat, gider, harcama, maliyet veya benzeri unsurları dikkate alarak kazancın ayrıştırılmasında basitleştirilmiş yöntemler tespit etmeye ve bu ~ 17 ~

18 benzeri unsurları dikkate alarak kazancın ayrıştırılmasında basitleştirilmiş yöntemler tespit etmeye ve bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Yapılan değişiklikler 6728 sayılı Kanunun yayımı ( 9 Ağustos 2016) tarihinde yürürlüğe girmiştir. 4. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Uygulamasında DeğiĢiklikler YapılmıĢtır sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 13. Maddesinde transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı uygulamasının esasları düzenlenmiş, 11 maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde de transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançların kurum kazancının tespitinde indiriminin kabul edilmeyeceği hükme bağlanmıştır sayılı Kanunla, KVK nun bahse konu 13. Maddesinde (ikinci,dördüncü,beşinci,yedinci ve sekizinci fıkralarında) bazı değişiklikler yapılmış olup, maddenin eski ve yeni hali aşağıya alınmıştır. Eski Hali Transfer fiyatlandırılması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı Madde13 1) Kurumlar, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunursa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılır. Alım, satım, imalat ve inşaat işlemleri, kiralama ve kiraya verme işlemleri, ödünç para alınması ve verilmesi, ikramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler her hal ve şartta mal veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirilir. 2) İlişkili kişi; kurumların kendi ortakları, kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurum ile idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumları ifade eder. Ortakların eşleri, ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu ile üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımları da ilişkili kişi sayılır. Kazancın elde edildiği ülke vergi sisteminin, Türk vergi sisteminin yarattığı vergilendirme kapasitesi ile aynı düzeyde bir vergilendirme imkânı sağlayıp sağlamadığı ve bilgi değişimi hususunun göz önünde bulundurulması suretiyle Bakanlar Kurulunca ilan edilen ülkelerde veya bölgelerde bulunan kişilerle yapılmış tüm işlemler, ilişkili kişilerle yapılmış Yeni Hali Transfer fiyatlandırılması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı Madde13 1) Kurumlar, ilişkili kişilerle emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit ettikleri bedel veya fiyat üzerinden mal veya hizmet alım ya da satımında bulunursa, kazanç tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılmış sayılır. Alım, satım, imalat ve inşaat işlemleri, kiralama ve kiraya verme işlemleri, ödünç para alınması ve verilmesi, ikramiye, ücret ve benzeri ödemeleri gerektiren işlemler her hal ve şartta mal veya hizmet alım ya da satımı olarak değerlendirilir. 2) İlişkili kişi; kurumların kendi ortakları, kurumların veya ortaklarının ilgili bulunduğu gerçek kişi veya kurum ile idaresi, denetimi veya sermayesi bakımından doğrudan veya dolaylı olarak bağlı bulunduğu ya da nüfuzu altında bulundurduğu gerçek kişi veya kurumları ifade eder. Ortakların eşleri, ortakların veya eşlerinin üstsoy ve altsoyu ile üçüncü derece dahil yansoy hısımları ve kayın hısımları da ilişkili kişi sayılır. Kazancın elde edildiği ülke vergi sisteminin, Türk vergi sisteminin yarattığı vergilendirme kapasitesi ile aynı düzeyde bir vergilendirme imkânı sağlayıp sağlamadığı ve bilgi değişimi hususunun göz önünde bulundurulması suretiyle Bakanlar Kurulunca ilan edilen ülkelerde veya bölgelerde bulunan kişilerle yapılmış tüm işlemler, ilişkili kişilerle yapılmış ~ 18 ~

19 sayılır. 3) Emsallere uygunluk ilkesi, ilişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade eder. Emsallere uygunluk ilkesi doğrultusunda tespit edilen fiyat veya bedellere ilişkin hesaplamalara ait kayıt, cetvel ve belgelerin ispat edici kâğıtlar olarak saklanması zorunludur. 4) Kurumlar, ilişkili kişilerle yaptığı işlemlerde uygulayacağı fiyat veya bedelleri, aşağıdaki yöntemlerden işlemin mahiyetine en uygun olanını kullanarak tespit eder: a) Karşılaştırılabilir fiyat yöntemi: Bir mükellefin uygulayacağı emsallere uygun satış fiyatının, karşılaştırılabilir mal veya hizmet alım ya da satımında bulunan ve aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilerin birbirleriyle yaptıkları işlemlerde uygulayacağı piyasa fiyatı ile karşılaştırılarak tespit edilmesini ifade eder. b) Maliyet artı yöntemi: Emsallere uygun fiyatın, ilgili mal veya hizmet maliyetlerinin makul bir brüt kâr oranı kadar artırılması suretiyle hesaplanmasını ifade eder. c) Yeniden satış fiyatı yöntemi: Emsallere uygun fiyatın, işlem konusu mal veya hizmetlerin aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilere yeniden satılması halinde uygulanacak fiyattan, makul bir brüt satış kârı düşülerek hesaplanmasını ifade eder. ç) Emsallere uygun fiyata yukarıdaki yöntemlerden herhangi birisi ile ulaşma olanağı yoksa mükellef, işlemlerin mahiyetine uygun olarak kendi belirleyeceği diğer yöntemleri kullanabilir. (5) İlişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanacak fiyat veya bedelin tespitine ilişkin yöntemler, mükellefin talebi üzerine Maliye Bakanlığı ile anlaşılarak belirlenebilir. Bu şekilde belirlenen yöntem, üç yılı aşmamak üzere anlaşmada tespit edilen süre ve şartlar dahilinde kesinlik taşır. (6) Tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması sayılır. İlişkinin doğrudan veya dolaylı olarak ortaklık kanalıyla oluştuğu durumların örtülü kazanç dağıtımı kapsamında sayılması için en az %10 oranında ortaklık, oy veya kâr payı hakkının olması şartı aranır. Ortaklık ilişkisi olmadan doğrudan veya dolaylı olarak en az %10 oranında oy veya kâr payı hakkının olduğu durumlarda da taraflar ilişkili kişi sayılır. İlişkili kişiler açısından bu oranlar topluca dikkate alınır. 3) Emsallere uygunluk ilkesi, ilişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanan fiyat veya bedelin, aralarında böyle bir ilişkinin bulunmaması durumunda oluşacak fiyat veya bedele uygun olmasını ifade eder. Emsallere uygunluk ilkesi doğrultusunda tespit edilen fiyat veya bedellere ilişkin hesaplamalara ait kayıt, cetvel ve belgelerin ispat edici kâğıtlar olarak saklanması zorunludur. 4) Kurumlar, ilişkili kişilerle yaptığı işlemlerde uygulayacağı fiyat veya bedelleri, aşağıdaki yöntemlerden işlemin mahiyetine en uygun olanını kullanarak tespit eder: a) Karşılaştırılabilir fiyat yöntemi: Bir mükellefin uygulayacağı emsallere uygun satış fiyatının, karşılaştırılabilir mal veya hizmet alım ya da satımında bulunan ve aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilerin birbirleriyle yaptıkları işlemlerde uygulayacağı piyasa fiyatı ile karşılaştırılarak tespit edilmesini ifade eder. b) Maliyet artı yöntemi: Emsallere uygun fiyatın, ilgili mal veya hizmet maliyetlerinin makul bir brüt kâr oranı kadar artırılması suretiyle hesaplanmasını ifade eder. c) Yeniden satış fiyatı yöntemi: Emsallere uygun fiyatın, işlem konusu mal veya hizmetlerin aralarında herhangi bir şekilde ilişki bulunmayan gerçek veya tüzel kişilere yeniden satılması halinde uygulanacak fiyattan, makul bir brüt satış kârı düşülerek hesaplanmasını ifade eder. ç) İşlemsel kâr yöntemleri: Emsallere uygun fiyat veya bedelin tespitinde, ilişkili kişiler arasındaki işlemden doğan kârı esas alan yöntemleri ifade eder. Bu yöntemler, işleme dayalı net kâr marjı ~ 19 ~

20 yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazanç, Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarının uygulamasında, bu maddedeki şartların gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibarıyla dağıtılmış kâr payı veya dar mükellefler için ana merkeze aktarılan tutar sayılır. Daha önce yapılan vergilendirme işlemleri, taraf olan mükellefler nezdinde buna göre düzeltilir. Şu kadar ki, bu düzeltmenin yapılması için örtülü kazanç dağıtan kurum adına tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve ödenmiş olması şarttır. (7) Tam mükellef kurumlar ile yabancı kurumların Türkiye'deki işyeri veya daimi temsilcilerinin aralarında ilişkili kişi kapsamında gerçekleştirdikleri yurt içindeki işlemler nedeniyle kazancın örtülü olarak dağıtıldığının kabulü Hazine zararının doğması şartına bağlıdır. Hazine zararından kasıt, emsallere uygunluk ilkesine aykırı olarak tespit edilen fiyat ve bedeller nedeniyle kurum ve ilişkili kişiler adına tahakkuk ettirilmesi gereken her türlü vergi toplamının eksik veya geç tahakkuk ettirilmesidir. (8) Transfer fiyatlandırması ile ilgili usuller Bakanlar Kurulunca belirlenir. yöntemi ve kâr bölüşüm yöntemidir. İşleme dayalı net kâr marjı yöntemi, mükellefin kontrol altındaki bir işlemden; maliyetler, satışlar veya varlıklar gibi ilgili ve uygun bir temele dayanarak tespit ettiği net kâr marjının incelenmesi esasına dayanır. Kâr bölüşüm yöntemi, ilişkili kişilerin bir veya daha fazla sayıdaki kontrol altındaki işlemlere ilişkin toplam faaliyet kârı ya da zararının, üstlendikleri işlevler ve yüklendikleri riskler nispetinde ilişkili kişiler arasında emsallere uygun olarak bölüştürülmesi esasına dayanır. d) Emsallere uygun fiyata yukarıdaki yöntemlerden herhangi birisi ile ulaşma olanağı yoksa mükellef, işlemin niteliğine uygun olarak kendi belirleyeceği bir yöntemi de kullanabilir." (5) İlişkili kişilerle yapılan mal veya hizmet alım ya da satımında uygulanacak fiyat veya bedelin tespitine ilişkin yöntemler, mükellefin talebi üzerine Maliye Bakanlığı ile anlaşılarak belirlenebilir. Bu şekilde belirlenen yöntem, üç yılı aşmamak üzere anlaşmada tespit edilen süre ve şartlar dahilinde kesinlik taşır. Mükellef ve Bakanlık belirlenen yöntemin zamanaşımına uğramamış geçmiş vergilendirme dönemlerine de tatbik edilmesini, Vergi Usul Kanununun pişmanlık ve ıslah hükümlerinin uygulanmasının mümkün olması ile anlaşma koşullarının bu dönemlerde de geçerli ol ması halinde, anlaşma kapsamına almak suretiyle sağlayabilir. Bu durumda, imzalanan anlaşma söz konusu hükümlerde yer alan haber verme dilekçesi yerine geçer, beyan ve ödeme işlemleri buna göre tekemmül ettirilir. Anlaşmanın geçmiş vergilendirme dönemlerine uygulanması sebebiyle daha önceden ödenen vergiler ret ve iade edilmez. (6) Tamamen veya kısmen transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazanç, Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarının uygulamasında, bu maddedeki şartların gerçekleştiği hesap döneminin son günü itibarıyla dağıtılmış kâr payı veya dar mükellefler için ana merkeze aktarılan tutar sayılır. Daha önce yapılan vergilendirme işlemleri, taraf olan mükellefler nezdinde buna göre düzeltilir. Şu kadar ki, bu düzeltmenin yapılması için örtülü kazanç dağıtan kurum adına tarh edilen vergilerin kesinleşmiş ve ödenmiş olması şarttır. ~ 20 ~