İKİNCİ BÖLÜM (2) USULSÜZLÜK USULSÜZLÜĞÜN TARİFİ. Madde 351 Usulsüzlük vergi kanunlarının şekle ve usule mütaallik hükümlerine riayet edilmemesidir.

Transkript

1 İKİNCİ BÖLÜM (2) USULSÜZLÜK USULSÜZLÜĞÜN TARİFİ I-MADDE METNİ: Madde 351 Usulsüzlük vergi kanunlarının şekle ve usule mütaallik hükümlerine riayet edilmemesidir. II-AÇIKLMA VE YORUM: A-USULSÜZLÜK CEZALARININ ÖNEMİ 1 : Usulsüzlük cezalarının büyük bir kısmı, devletin gelir kaybına uğrayıp uğramadığına bakılmaksızın, kayıt ve belge düzeninin yerleştirilmesi amacıyla getirilmiştir. Ancak uygulamada, usulsüzlük cezalarının kayıt ve belge düzeninin yerleşmesine faydası olduğu gözlenmemiştir. V.U.K.da, vergi ziyaına bağlı cezalara daha ağırlık verilmesi ve VUK un 336 ncı maddesinde yer alan hüküm nedeniyle, usulsüzlük cezalarının uygulanabilirliği hemen hemen bulunmamaktadır. Çünkü vergi ziyaı cezası ile usulsüzlük cezasının mukayesesinde, her hal ve takdirde vergi ziyaı daha büyük olduğundan uygulanması gerekmektedir. Mukayesede usulsüzlük cezasının kesildiği haller, genelde damga vergisi ile ilgili ceza uygulamasında karşılışılmaktadır. Halbuki usule ilişkin hükümlere Vergi Usul Kanunu nda oldukça geniş şekilde yer verilmiştir. B-USULSÜZLÜK FİİLİNİN TANIMI: 1-Genel Tanımlama: Usulsüzlük cezaları ile kanun koyucu vergi ziyaının bulunup bulunmadığına, mükellef ya da sorumlunun suç işleme kastının olup olmadığına bakılmaksızın vergi kanunlarında belirtilen şekle ve usule ilişkin bazı kurallara uymamayı cezalandırmaktadır. Daha açık bir ifadeyle, usulsüzlük cezaları, vergi ziyaına yol açacak fiilleri işlemek isteyenlere uyarma amacını taşıyan önleyici cezalardır. Örneğin, cari yılda fatura veya fiş kesmediği için kesilen usulsüzlük cezaları, mükellefin bir kısım hasılatını kayıt dışı bırakmasına mani olacaktır. Usulsüzlük, Vergi Usul Kanunu nun 351 inci maddesinde, vergi kanunlarının şekle ve usule ilişkin hükümlerine uyulmaması şeklinde tanımlanmıştır. Bu genel tanım doğrultusunda Vergi Usul Kanunu usulsüzlük fiilleri ve cezalarını; -Genel (birinci ve ikinci derece) usulsüzlükler, -Özel usulsüzlükler, -Damga vergisine ilişkin usulsüzlükler, -Bilgi vermekten çekinenler ile 256, 257 ve mükerrer 257 nci madde hükmüne uymayanlara kesilecek usulsüzlük cezaları, olarak sınıflandırılmıştır Kanunda 353, 355 ve mükerrer 355 inci maddeler, Özel Usulsüzlükler ve Cezaları başlığı altında düzenlendiğinden söz konusu maddelerde yazılı cezaların da özel usulsüzlük olarak kabul edilmesi gerekir. Usulsüzlük ifadesinden doktrinde genellikle 352 nci maddede düzenlenen birinci ve ikinci derece usulsüzlükler yani genel usulsüzlük anlaşılmakta, özel usulsüzlük ifadesi konulmadıkça özel usulsüzlük anlaşılmamaktadır. Zira 352 nci madde usulsüzlükler olarak düzenlenmiş ve böylece özel usulsüzlüklerden ayrım yapılmaya çalışılmıştır. Ancak Kanunda bölüm başlığının ve 351 inci maddedeki tanımın özel usulsüzlükleri de kapsayacak biçimde usulsüzlük olarak kullanılması, genel ve özel usulsüzlük olarak tanımlanma yapılmaması bazen uygulamada tereddütlere yol açmaktadır. 2-Genel Usulsüzlük Fiillerinin İlgili Olduğu Vergiler: Genel usulsüzlük fiilleri, Vergi Usul Kanunu na tabi olan tüm Vergi resim ve harçları kapsmaktadır. 1 Hesap Uzmanı Hakan AY ve-ömer ÇAKICI nın archive.ismmmo.org.tr/ internet sitesindeki Usulsüzlük Cezaları isimli makalesi.

2 2 Kanuna bağlı olarak düzenleniş bulunan usulsüzlük cezalarına ait cetvelin ihtar hükümlerinde de usulsüzlük cezasının kimler için uyglanacağı belirtilmiştir. 213 SAYILI VERGİ USUL KANUNUNA BAĞLI CETVEL (Md:352) USULSÜZLÜK CEZALARINA AİT CETVEL (4369 sayılı Kanunun 19 uncu maddesiyle belirlenen miktarlar Yürürlük: ) (476 sıra nolu VUK.G.T. ile belirlenen miktarlar siyah yazılmıştır.yürürlük: ) Mükellef Grupları Birinci derece usulsüzlükler için İkinci derece usulsüzlükler için 1- Sermaye şirketleri TL 130 TL TL 70 TL 2- Sermaye şirketleri dışında kalan birinci sınıf tüccar ve serbest meslek erbabı TL 80 TL TL 40 TL 3 - İkinci sınıf tüccarlar TL 40 TL TL 19 TL 4- Yukarıdakiler dışında kalıp beyanname usulüyle gelir vergisine tabi olanlar TL 19 TL TL 11 TL 5- Kazancı basit usulde tespit edilenler TL 11 TL TL 5 TL 6- Gelir vergisinden muaf esnaf TL 5 TL TL 2,80 TL İhtar 1. (2455 sayılı Kanunun 6'ncı maddesiyle değişen madde) Bu cetvel de mükellef grubu: Gelir, Kurumlar Vergilerinden başka, Gider, İstihlak İşletme ve Dış Seyahat Harcamaları Vergilerine ait usulsüzlükler hakkında da esas tutulur. 2. Emlak Alım, Gayrimenkul Kıymet Artışı, Veraset ve İntikal Vergisi, Taşıt Alım ve Motorlu Taşıtlar Vergilerine ait usulsüzlükler ile Damga Vergisinin, beyanname verilmek suretiyle ödeneceği hallerde beyannamenin süresinde verilmemesine ilişkin usulsüzlükler bu cetvelin mükellef grupları sütununun 3'üncü sırasında göre cezalandırılır. 3. (3210 sayılı Kanunun 4'üncü maddesiyle değişen bent) Emlak vergisine ait usulsüzlükler, bu cetvelin mükellef grupları sütununun 3'üncü sırasına göre cezalandırılır. 4. Kamu İdare ve müesseseleri ile dernek ve vakıfların yaptıkları usulsüzlükler (Bunların iktisadi işletmelerine ait usulsüzlükler hariç) bu cetvelin mükellef grupları sütununun 3'üncü sırasına göre cezalandırılır. 5. Yukarıdakiler dışında kalan diğer vergi, resim ve harçlara ait usulsüzlükler bu cetvelin mükellef grupları sütununun 4'üncü sırasına göre cezalandırılır. C-USULSÜZLÜK CEZALARININ UYGULANMASI İLE İLGİLİ ÖZELLİKLİ HUSUSLAR: 1-Usulsüzlük Fiilinin Aynı Zamanda Re sen Takdiri Gerektirmesi : Beyannamenin verilmemesi veya süresinden sonra verilmesi VUK un 30. maddesinde re sen takdir nedeni sayıldığından, usulsüzlük cezasının iki kat kesilmesi gerekmektedir. VUK. nun 352.nci maddesinin ilk üç fıkrasındaki fiiller 30.ncu maddeye göre re sen takdiri de gerektirdiğinden bu fiillerle ilgili usulsüzlük cezalarının da iki kat olarak kesilmesi gerekir. 2-Birbirinin Doğal Sonucu Olan Fiiler İçin Usulsüzlük Cezası Kesilmez:

3 3 Kanunda belirtilen birinci derece ve ikinci derece usulsüzlük fillerinin her biri için ayrı ayrı ceza kesilir. Ancak, bazen işlenen fillerden biri, ötekinin doğal sonucu olarak meydana gelmektedir. Bu durumda, birinci fiile usulsüzlük cezası kesilince, onun doğal sonucu olarak meydana gelen usulsüzlük için ceza kesilmez. Örneğin, mükellef hem defter tutmamış, hem de beyanname vermemiş ise, beyanname vermeme defter tutmamanın doğal bir sonucu olduğundan defter tutmama için usulsüzlük cezası kesilir, beyanname vermeme için ayrıca usulsüzlükcezası kesilmez. Bu konu, muhtelif Danıştay kararlarında da bu şekilde uygulanması gerektiği ifade edilmiştir. 3-Bir Fiil İle Birden Fazla Vergi Tarhiyatı Yapılması Halinde, Usulsüzlük Bir Kez İstenir: Kanunda yazılı usulsüzlük fillerinden biri ile birden fazla vergi için, tarhiyat yapılması gerekmişse, usulsüzlük cezası her vergi ile birlikte değil sadece bir kez kesilir. Örneğin, mükellefin beyanname vermeme nedeniyle defter ve belgeleri incelenmiş ve matrah farkının takdirinin re sen yapılması sonucunda, aynı matrah farkı nedeniyle, hem kurumlar vergisi, hem kdv. ve hem de geçici vergi tarhiyatı istenmesi ile ilgili olarak ayrı ayrı rapor yazılması gerektiğinden, beyanname vermeme nedeniyle usulsüzlük cezası kesilmesi, sadece bir vergi ile ilgili düzenlenen raporda istenir, diğer raporlarda aynı nedene daynan usulsüzlük cezası kesilmez. 4-Genel Usulsüzlük İle Özel Usulsüzlüğün Birleşmesi: Bu iki usulsüzlüğün aynı fiile dayanması halinde özel usulsüzlükcezsanın kesilmesi gerekmektedir. V.U.K. nun 143 no.lu tebliğinde debelirtildiği gibi, günlük kasa, günlük perakende satış ve hasılat defterleri 2 ile serbest meslek kazanç defterine kaydedilmesi gereken işlemlerin günü gününe yazılmadığının tespiti halinde uygulancak ceza yönünden 352 nci maddenin I inci derecede usulsüzlükler fıkrasının 6 numaralı bendinin mi, yoksa 353 üncü maddenin 3 numaralı bendinin mi nazara alınacağı konusunda tereddütlerin bulunduğu anlaşıldığından bu konuda aşağıdaki açıklamaların yapılmasında yarar görülmüştür. Kayıt nizamına ilişkin usulsüzlük cezasını belirleyen 352 nci maddenin söz konusu bend hükmü genel nitelikte bir hüküm olup, 353 üncü maddenin 3 numaralı bendi ile kayıt zamanına ilişkin 219 uncu maddenin (c) bendi için özel bir hüküm vazedilmiş bulunduğundan, hakkında özel hüküm bulunan hallerde, genel hükmün uygulanmaması gerektiği ilkesinden hareketle "işlemlerin günü gününe deftere kayıt edilmemesi" fiili için 353 üncü maddenin 3 numaralı bend hükmünün uygulanacağı tabiidir. 5-Pişmanlıkla Verilen Beyannamelerde Usulsüzlük Cezası: a-pişmanlıkla verilecek beyannamede ödenecek vergi bulunmaması: Pişmanlık talebiyle verilen beyannamede çeşitli nedenlerle matrah yoksa veya ödenecek vergi çıkmıyorsa bu beyannamelerin pişmanlıkla verilmesini Vergi İdaresi kabul etmemektedir. Maliye Bakanlığı, 238 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde, pişmanlıkla verilen ancak, ödenecek vergi bulunmayan beyannamelerle ilgili olarak Pişmanlık talebiyle verilen beyannamede zarar beyanı veya mahsuplar gibi nedenlerle ödenecek verginin bulunmaması halinde, pişmanlık talebi kabul edilmeyecek ve bu beyannameler için de yalnızca birinci derece iki kat usulsüzlük cezası kesilecektir. Ancak, gerek görülmesi halinde, bu mükellefler nezdinde inceleme yaptırılabilecektir. demiştir. b-pişmanlık talebinin kabul edilmesinden sonra pişmanlık şartlarının ihlal edilmesi: Pişmanlıkla verilen beyannamelerde, beyan edilen matraha ödenecek vergi isabet etmiş olmasına rağmen pişmanlık şartlarının mevcut olmadığı halde beyannamenin verilmiş olması halinde, süresinden sonra verildiği için, matrahın re sen takdiri gerekecek ve usulsüzlükcezası da iki kat olarak kesilecektir. c-kanuni süresi içinde verilmeyen beyannamenin daha sonra pişmanlık hükümlerinin uygulanması talebiyle verilmesinde usulsüzlük: Kanuni süre içersinde verilmeyen beyannamenin daha sonra Vergi Usul Kanununun 371. maddesi uyarınca pişmanlık talebiyle verilmesi ve pişmanlık şartlarının yerine getirilmesi halinde pişmanlık talepleri geçerli sayılarak gerekli işlemler yapılacaktır. 2 VUK. 182 ve Mük.185 e ve mük.194 göre tutulması mecburi değil.

4 4 Pişmanlık talebiyle verilen beyannamede zarar beyanı veya mahsuplar gibi nedenlerle ödenecek verginin bulunmaması halinde, pişmanlık talebi kabul edilmeyecek ve bu beyannameler için de yalnızca birinci derece iki kat usulsüzlük cezası kesilecektir. Ancak, gerek görülmesi halinde, bu mükellefler nezdinde inceleme yaptırılabilecektir. Beyannamenin pişmanlık talebiyle verilerek, bu talebin kabul edilmesinden sonra pişmanlık şartlarının ihlal edilmesi halinde ise, bu beyannameye istinaden hesaplanan ödenecek vergi için kesilecek vergi ziyaı cezası, birinci derece iki kat usulsüzlük cezası ile mukayese edilecek ve miktar itibariyle ağır olanı aranılacaktır. (238 no.lu VUK.genel tebliği.) Pişmanlıkla verilen beyannamelerde, pişmanlık hükümlerine uyulması halinde, vergi ziyaı cezası kesilmeyecek, tahakkuk eden vergiye pişmanlık zammı uygulanacak ve işmanlık zammından ayrı olarak beyanname verilmemesi nedeniyle VUK. nun 352/I-1.nci maddesi uyarınca iki kat birinci derece usulsüzlük cezasının ayrıca kesilmesi gerekir. Konu ile ilgili MALİYE BAKANLIĞI Gelirler Genel Müdürlüğü nün TARİH : SAYI : B.07.0.GEL /52436 sayılı aşağıdaki özelgesinde de aynı görüş ifade edilmiştir. KONU : Kanuni süresinden sonra pişmanlık veren talebiyle beyanname veren ve pişmanlık şartlarına uyan mükelleflere kesilecek ceza hk.... VALİLİĞİ (Defterdarlık : Gelir Müdürlüğüne) İLGİ:... gün ve... sayılı yazınız. İlgide kayıtlı yazınız ve eki incelenmiştir. Yazılardan, iliniz... Vergi Dairesinin teftişi sırasında, Kanuni süresinden sonra pişmanlık talebiyle beyanname veren ve pişmanlık şartlarına uyan mükelleflere iki kat birinci derece usulsüzlük cezası kesileceğinin bildirildiği, bunun üzerine Dairelerince tereddüte düşüldüğü ve konunun Bakanlığımıza intikal ettirildiği anlaşılmıştır. Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun Pişmanlık ve Islah başlıklı 371. Maddesinde, "Beyana dayanan vergilerde kaçakçılık (338, 346 ve 347nci maddelerde yazılı şekilde yapılanlar dahil) ağır kusur ve kusur mahiyetindeki kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara kendiliğinden dilekçe ile haber veren mükelleflere aşağıda yazılı kayıt ve şartlarla kaçakçılık, ağır kusur ve kusur cezaları kesilmez." hükmü yer almakta ve pişmanlık şartlarının neler olduğu da bentler halinde belirlenmiş bulunmaktadır. Söz konusu maddenin 5 numaralı bendinde ise, mükellefçe haber veriln ve ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için, 6183 sayılı Kanunun 51. Maddesinde belirtilen nispette uygulanacak gecikme zammı oranında bir zamla birlikte haber verme tarihinden başlayarak 15 gün içinde ödenmesi gerektiği hükme bağlanmıştır. Bu hükümlere göre, kanuni süresi geçtikten sonra pişmanlık talebi ile beyanname verilmesi ve pişmanlık şartlarına uyulması halinde, bu beyanname üzerine, tahakkuk eden vergi için vergi ziyaı cezası kesilmeyecek, ancak yukarıdaki belirtilen oranda pişmanlık zammı hesaplanacaktır. Ayrıca, söz konusu beyannamenin süresinde verilmemesinden dolayı da, aynı Kanunun 352-I-1. maddesi uyarınca sadece bir kat birinci derece usulsüzlük cezası kesilecektir. Diğer taraftan, kanuni süresinde verilmeyen beyannamenin daha sonra pişmanlık talebiyle verilmesi, ancak bu beyannamede zarar beyanı mahsup gibi nedenlerle ödenecek verginin bulunmaması veya pişmanlık şartlarının ihlal edilmesi hallerinde, qişmanlık talebi geçersiz sayılarak Vergi Usul Kanununun 4008 sayılı Kanunla değişik 30. Maddesinin dördüncü fıkrası ve 350. Maddeleri uyarınca işlem yapılacaktır. Buna ilişkin açıklamaların yer aldığı 238 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde de belirtildiği üzere, bu beyannameler kanuni süresinden kendiliğinden verilmiş beyanname olarak kabul edilerek beyan edilen matrah üzerinden re'sen gerekli tarhiyat yapılacak ve bu beyannameler re'sen takdir için takdir

5 5 komisyonuna intikal ettirlmeyecektir. Re'sen yapılacak bu tarhiyat için kesilecek kusur cezası, beyannamenin süresinde verilmemesi nedeniyle kesilecek birinci derecede iki kat usulsüzlük cezası ile mukayese edilerek miktar itibariyle ağır olana kesilmek suretiyle işlem yapılacaktır. Bilgi edinilmesini ve gereğini rica ederim. d-kanuni süresinde verilen beyannameye ek olarak kanuni süreden sonra düzeltme beyannamesi verilmesi : Kanuni süre içinde beyannamenin verilmesinden sonra gerek kendiliğinden gerekse pişmanlık talebiyle verilip pişmanlık hükümlerinin ihlal edildiği ek beyannameler için usulsüzlük cezası kesilmeyecek, beyan dışı bırakılan matrah kısmı veya vergi farkı için kusur cezası kesilecektir. Ancak, kanuni süre içinde veya kanuni süresi geçtikten sonra kendiliğinden verilen ve matrah azaltıcı nitelikte olan ek beyannameler için hiçbir işlem yapılmaksızın incelemeye sevkedilecek ve inceleme sonucuna göre işlem yapılacaktır. Kanuni süre geçtikten sonra verilen beyannamelere istinaden hesaplanan vergiler için tahakkuk fişi, cezalar için ihbarname düzenlenecek; tahakkuk eden vergi için de ayrıca Vergi Usul Kanununun 112. maddesine göre gecikme faizi hesaplanacaktır.(238 No.lu V.U.K. genel tebliği) 6- Bildirimde Bulunmadan Muhtasar Beyannamenin Üç Aylık Dönemde Verilmesi: 193 sayılı GVK nun 98. maddesinin son fıkrasına göre ziraî ürün bedelleri üzerinden tevkifat yapanlar hariç olmak üzere, çalıştırdıkları hizmet erbabı sayısı 10 ve daha az olanlar, 94'üncü maddeye göre yapacakları tevkifatla ilgili muhtasar beyannamelerini, bağlı bulundukları vergi dairesine önceden bildirmek şartıyla her ay yerine Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının yirminci günü akşamına kadar verebilirler. Üç aylık dönemler halinde muhtasar beyanname verme şartlarını taşıyan mükellefler, bu şartları taşıdığını ve üç aylık dönemlerde muhtasar beyanname vereceğini vergi dairesine önceden bildirmesi bu haktan yararlanmanın bir şartıdır. Bu bildirim, uygulamada yazılı olarak yapılmaktadır. Ancak, bildirimin ne zaman yapılacağı kanunda açık değildir. Her ne kadar bildirimin önceden yapılacağı kanunda yazılı ise de, mükellefin vergi dairesini ne kadar zaman önce bilgilendireceği belli değildir. Bu konudaki tereddütler; bildirimin üç aylık dönem girmeden önce mi, yoksa üç aylık dönemin hangi bir zamanında mı olacağı konusundadır. Kanun maddesindeki ifade, önceden bildirmek şartıyla şeklinde olduğu için, herhal ve takdirde, üç aylık döneme ait beyannamenin verilme süresinden önce olması gerekmektedir. Vergi Dairesine bildirimi yapmadan üç aylık döneme ilişkin muhtasar beyannameyi vergi dairesine veren mükellefin beyannamesinin bildirim yerine geçeceği Maliye Bakanlığınca belirlenmiştir. Bu görüş şöyledir; "Bu bakımdan bildirimde bulunmaksızın birbirini takip eden üçer aylık dönemlerde muhtasar beyanname verilmesi halinde, ilk beyannamenin bildirim olarak dikkate alınmasının uygun olacağı düşünülmektedir." (Maliye Bakanlığı gün ve GVK/ sayılı özelge. CENK, Ramazan, Ücretler, Tazminatlar ve Harcırahlar, Yaklaşım Yayınları, Ankara 1999, s.1059) 3 İstanbul Defterdarlığının da, bu konudaki görüşü aşağıdadır; "Bildirim yapmadığı halde muhtasar beyannamesini üç ayda bir veren mükellefin, üç aylık devre için verilen ilk beyanname aynı zamanda beyannamenin üç ayda bir verileceği hususunda bildirim yerine geçeceğinden dairenize verilen 990/8,9,10 dönem beyannamesinin 990/8,9 ayları cezalı, 990/10. ay süresinde kabul edilerek gerekli işlemin yapılması ve bu dönemden sonra verilecek beyannamelerin ise süresinde verilmiş beyanname olarak kabul edilmesi gerekmektedir." (İstanbul Defterdarlığı, VSZ-GVK sayılı özelge, Gelir Vergisi Muktezaları , İstanbul Maliye Vakfı Yayınları 1,İstanbul 1997,s.1063) 4 3Yeminli Mali Müşavir Erdoğdu Öz ün Vergi Dünyası nın Ağustos 2000 Sayı : 228 deki Muhtasar Beyannamenin Üçer Aylık Dönemlerde Verilme Esası Ve Uygulama Sorunlarının Çözülmesi isimli makalesi) 4 YMM.Erdoğdu Öz ün a.g.e.

6 6 Yukarıdaki özelgede de belirtildiği gibi, muhtasar beyannameyi üç aylık dönemlerde verme şartını taşıyanların, herhangi bir bildirimde bulunmaksızın vergi dairesine vermesi halinde, bu beyannamenin bildirim olarak kabul edilmesi gerekeceğinden, üç aylık dönemin bir ve ikinci aylarına ait tevkifatların beyannamesi süresinde vergi dairesine verilmemiş gibi cezalı işlem yapılır. Son aya ilişkin tevkifatların beyannamesi beyanname süresinde verilmiş sayılır. Örnek: Muhtasar beyannamenin üç aylık dönemlerde verilme şartlarını kazanan mükellef, vergi dairesine her hangi bir bildirimde bulunmadan Ekim, Kasım, Aralık, aylarına ilişkin muhtasar beyannameyi Ocak ayının 20 nci günü akşamına kadar vermiştir. Buörnekte beyanname bildirim yerine geçer. Ekim ve Kasım aylarına ait tevkifatlar zamanında beyan edilmediği ve bu aylarla ilgili olarak beyannamenin süresinde verilmediği için usulsüzlük cezası ve vergi ziyaı cezası kesilir. Ocak ayına ait tevkifatların zamanında beyan edildiği ve bu beyannamenin süresinde verilmiş sayılacağı için herhangibir ceza uygulanmaz. Üçer aylık dönemler halinde muhtasar beyanname verilmesi ile ilgili şartlardan bir tanesi de, üçer aylık dönemler halinde muhtasar beyanname verileceğine ilişkin önceden ilgili vergi dairesine bildirimde bulunulmasıdır. Ancak muhtasar beyannamenin üç ayda bir verilmesi ile ilgili bildirim konusunda, gerek Gelir Vergisi Kanunu nda, gerekse Vergi Usul Kanunu nda herhangi bir hüküm mevcut değildir. Bu nedenle, üçer aylık dönemler halinde verilmesine ilişkin bu bildirim; herhangi bir dilekçe ile verileceği gibi, önceden vergi dairesine üçer aylık dönemler halinde muhtasar beyanname vereceğine ilişkin herhangi bir bildirimde bulunmaksızın verilmesi durumunda, bu beyannamenin bildirim olarak kabul edilmesi gerekir. Ancak bu durumda, üç aylık döneme ait beyan edilen vergilerin son ayı normal süresinde yatırılmış olarak kabul edilecek, diğer iki aylık ise, süresinde yatırılmadığı gerekçesiyle cezalı tarhiyat yapılacağı Maliye Bakanlığının uygulamasıdır. Yukarıda belirttiğimiz gibi, hem Bakanlığın, hem de İstanbul Defterdarlığının görüşü yukarda belirtilmiştir. Ancak bu konuda Danıştay Dördüncü Dairesi nce, Davacının 10 dan az işçi çalıştırdığına dair ihtilaf bulunmadığına göre sadece üçer aylık dönemler halinde beyanname vereceği hususunun vergi dairesine bildirmemiş olması, vergi zıyaı olduğunun kabulünü ve cezalandırılmasını gerektirmez. Bu durumda, davacı adına şart bu nedenle kaçakçılık cezası kesilmesi 213 sayılı Vergi Usul Kanunu nun 116. maddesinde tanımlanan vergi hatası kapsamında bulunulduğundan, aksi görüşle temin edilen işlemde yasaya uyarlık görülmemiştir. şeklinde karar verilmiştir.( Dn. 4. D. nin, tarih ve E. 1986/4584, K. 1987/2158 sayılı Kararı.) 5 7-Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesinde Usulsüzlük: Bu konudaki geniş açıklama, 342.nci maddenin açıklamasında yapılış olup, Beyannamenin, kanunda öngörülen beyanname verme süresinin bitiminden itibaren 15 günlük birinci ek süre içinde verilmesi halinde, Vergi Usul Kanununa bağlı "Usulsüzlük Cezalarına Ait Cetvel" in üçüncü sırasındaki ikinci derece usulsüzlük cezası kesilecektir. (Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu İç Genelgesi Seri No : 2007/1) 8-Adi Ortaklıklarda Usulsüzlük Cezası: Adi ortaklık sözleşmesi, iki ya da daha fazla kişinin emeklerini ve mallarını ortak bir amaca erişmek üzere birleştirmeyi üstlendikleri sözleşmedir. Bir ortaklık, kanunla düzenlenmiş ortaklıkların ayırt edici niteliklerini taşımıyorsa, bu bölüm hükümlerine tabi adi ortaklık sayılır.(6098 sayılı Kanun Md:620) a-ortaklar arasındaki ilişki: Borçlar Kanunu hükümlerine göre kurulan ve son bulan adi ortaklığın tüzel kişiliği bulunmamaktadır. Borçlar Kanununun madde hükümleri kapsamında iştirak halinde mülkiyet esasına göre faaliyet sürdüren adi ortaklıkların elde ettikleri gelir, ortakların kendi paylarına düşen karlarını ticari kazanç olarak münferiden beyan etmeleri üzerine vergilendirilmekte ancak, adi ortaklık katma değer vergisi yönünden vergi mükellefi, gelir stopaj vergisi yönünden ise vergi sorumlusu olarak kabul edilmektedir. 5 internet adresinde 16.Kasm 2011 tarihli Üçer Aylık Dönemler Halinde Muhtasar Beyanname Verilmesi İle İlgili Bazı Hususlar isimli makale erişim

7 7 Tüzel kişiliği olmayan adi ortaklık adına kesilen cezaya karşı, mecburi dava arkadaşı durumunda bulunan tüm ortaklar tarafından veya ortaklarca vekalet yetkisi verilen bir avukat tarafından imzalanmış dilekçe ile dava açılması yerine, ortaklardan biri tarafından vekalet yetkisi verilen avukat tarafından imzalanan dilekçeyle açılan davanın bu nedenle ehliyet yönünden reddi gerekirken davanın esasının incelenmesi suretiyle verilen vergi mahkemesi kararına karşı yapılan itirazı ve karar düzeltme istemini yine işin esasına girmek suretiyle reddeden Bölge İdare Mahkemesi Kararının bozulması gerekmiştir.( Danıştay Üçüncü Daire Başkanlığından: EsasNo : 2012/3285 KararNo : 2012/3591) Yukarıdaki Danıştayın kararında da görüldüğü gibi, adi ortaklıklarda mülkiyet iştirak halinde olduğu için, ortaklıkla ilgili dava ve işlemlerde birlikte hareket edilmesi gerekir. Sadeci ortaklardan birisi ile yapılan işlemler Danıştayca da hükümsüz sayılmıştır. b-usulsüzlük cezasının muhatabı: Adi ortaklığın faaliyetinden doğan karı, ortaklar şahsi gelir olarak beyan ederler. Yani adi ortaklık adına gelir vergisi mükellefiyeti tesis edilmez. Ortaklar kendilerine düşen geliri, ticari (veya serbest meslek) kazancı olarak beyan ederler. Bu beyanlarla ilgili tebligatlar, her bir ortağın kendisine yapılır. KDV Kanununun 44.ncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre, ortaklardan herhangi birisi adına tarhıyat yapılabilir. Ancak tarh edilen verginin ödenmesinden ortaklar müteselsilen sorumludurlar. Usulsüzlük cezaları ve muhtasar beyanname konusu vergilerde tebligatın kime yapılacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. Sorumlu sıfatı ile ödenecek vergiler ile şirketin faaliyeti ile ilgili usulsüzlük cezalarına ilişkin tebligatın ortaklardan birisine yapılması yeterli görülmektedir. Usulsüzlük cezasını gerektiren fiilin ortaklık tarafından işlemesi halinde, ceza ortaklık adına kesilir, tebligatın ise ortaklardan birisine yapılması yeterlidir. Konu ile ilgili Danıştay 4. Dairenin aşağıdaki karar özeti, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezasının adi ortaklık adına kesilip, ortaklara tebliğ edilmesinin hukuka uygun olduğu şeklindedir. Dairesi Karar Yılı Karar No Esas Yılı Esas No Karar Tarihi Dördüncü Daire /09/1992 Karar Özeti: Tüzel Kişiliği Bulunmayan ve Ortakların Sorumluluğu Müteselsil Olmaktan Başka Birinci Derecede Ve Sınırsız Olan Adi Ortaklık Adına Kesilecek Vergi Cezalarının Ortaklar Adına Tebliğ Edilebileceği Ve Ortakların da Kendi Adlarına Dava Konusu Edebilecekleri Hk. Yine Bursa Vergi Dairesi Başkanlığının tarih ve B.07.1.GİB VUK-09-58/2075 sayılı özelgesinde, adi ortaklığın işlemlerinde vergi kanunlarına aykırı hareketinden dolayı kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezasının adi ortaklık adına kesilmesi gerektiği belirtilmiştir. Örnek: (A), (B), (C), (D) adi ortaklığı işletme hesabıesasınagöre defter tutmakta olup, 2014 yılında Ekim ayına ait muhtasar beyannamesini ve Ekim ayına ait katma değer vergisi beyannamesini vermemiştir. Adi ortaklığın ortaklarından, (A)nın ortaklık işinden ayrı olarak birte bilanço esasına göre defter tuttuğu başka bir ticari faaliyeti mevcuttur. Bu işine ait 2013 yılınaait gelir vergisi beyannamesini de vermemiştir. (A), (B), (C), (D) adi ortaklığının, süresinde vermediği muhtasar beyanname ve katma değer vergisi ile ilgili olarak, ortaklık adına ikinci derece usulsüzlük cezası kesilmesi gerekir. Ortak (A) nın kendi işi nedeniyle vermediği gelir vergisi beyannamesi için (A) ya birinci derece usulsüzlük cezası kesilmesi gerekir.