e-hesabat proqramının (ehp) İstifadəçi Təlimati

Transkript

1 e-hesabat proqramının (ehp) İstifadəçi Təlimati Bakı 2011

2 Mündəricat 1. GİRİŞ Məqsəd Proqramın istifadəçiləri ehp-nın strukturu və iş prinsipi Proqrama giriş Elektron vergi hesab-fakturalar bölməsi Elektron vergi hesab-fakturaların hazırlanması Elektron vergi hesab-fakturaları üzrə hesabat sənədləri Elektron vergi hesab-fakturaların əvəzləşdirilməsi Elektron bəyannamələr bölməsi ƏDV bəyannaməsinin avtomatik hazırlanması İstifadəçilərin və obyektlərin (filialların) idarə olunması İstifadəçilərin idarə olunması Obyektlərin (filialların) idarə olunması Bildiriş (paket) nömrələrinə görə VHF-lərin istifadəçilər üzrə bölüşdürülməsi Şəkillər Şəkil 1. e-hesabat proqramına giriş... 3 Şəkil 2. E-Bəyannamə və ya E-Faktura bölməsinin seçimi... 4 Şəkil 3. E-Faktura bölməsi... 5 Şəkil 4. EVHF-lərin hazırlanması və emalı... 6 Şəkil 5. Nüsxə yarat pəncərəsi Şəkil 6. Nüsxələrin yaranması ilə bağlı mesaj Şəkil 7. Axtarış pəncərəsi Şəkil 8. Çap pəncərəsi Şəkil 9. saytına qoşulma Şəkil 10. Hesabat sənədinin alınması Şəkil 11. EVHF-lər üzrə qısa yekun sənədi Şəkil 12. EVHF-lər üzrə ətraflı yekun sənədi Şəkil 13. EVHF-lərin əvəzləşdirilməsi pəncərəsi Şəkil 14. Bəyannamələr ekranı Şəkil 15. Avtomatik ƏDV ekranı Şəkil 16. Xəbərdarlıq ekranı Şəkil 17. Sayta qoşul ekranı Şəkil 14. ehp-admin proqramının giriş interfeysi Şəkil 15. İdarıetmə və hüqüqlar ekranının Obyektlər(Filiallar) tabı Şəkil 16. İdarıetmə və hüqüqlar ekranının Bildiriş import tabı

3 1. GİRİŞ e-hesabat proqramı (ehp) elektron bəyannamələr və elektron vergi hesabfakturalar (EVHF) hazırlamaq, EVHF-ləri əvəzləşdirmək, hesabat-axtarış əməliyyatlarını yerinə yetirmək, EVHF-lərdən ibarət üzünmüddətli arxiv yaratmaq, müxtəlif meyarlara görə hesabatlar əldə etmək, məlumatları İnternet Vergi İdarəsinə göndərmək, təşkilatın filiallarının (obyektlərinin) istifadəçi adlarını idarə etmək, filialların (obyektlərin) icazə hüquqlarını təyin etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur Məqsəd Təlimatın məqsədi vergi ödəyicilərinə ehp proqramı vasitəsilə elektron bəyannamə və elektron vergi hesab-faktura hazırlanması qaydalarının öyrədilməsidir Proqramın istifadəçiləri AR Vergilər Nazirliyi tərəfindən qeydiyyata alınmış istifadəçi ada, şifrə və parola malik vergi ödəyicləri bu proqramdan istifadə edə bilərlər. 2. ehp-nın strukturu və iş prinsipi 2.1. Proqrama giriş ehp proqramını yerinə yetirmək üçün ehp.bat komandası icra edilir. Nəticədə aşağıdakı pəncərə ekrana çıxır: Şəkil 1. e-hesabat proqramına giriş 3

4 İstifadəçi adı və parol daxil edilir və Qəbul düyməsi basılır. İstifadəçi tərəfindən aşağıdakı bölmələrdən biri seçilir: E-Bəyannamə Proqramı (elektron bəyannamələr bölməsi); E-Faktura Proqramı (elektron vergi hesab-fakturalar bölməsi). Şəkil 2. E-Bəyannamə və ya E-Faktura bölməsinin seçimi Müvafiq bölmə, açılan düymədən seçildikfən sonra Giriş düyməsi basılır Elektron vergi hesab-fakturalar bölməsi Bu bölmə cari və dəqiqləşdirilən EVHF-lər tərtib etmək və göndərmək, EVHF-ləri əvəzləşdirmək, müxtəlif meyarlara görə hesabatlar əldə etmək üçün nəzərdə tutulur. e-faktura bölməsi Fayl, Kömək, Bəyannaməyə keçid adlı menyulardan ibarətdir. 4

5 Şəkil 3. E-Faktura bölməsi Menyuların təyinatı aşağıda şərh olunur: Fayl menyusu: Fakturalar - elektron vergi hesab-fakturaların hazırlanması, redaktə edilməsi və digər vergi ödəyicilərinə göndərilməsi; Əvəzləşdirmələr vergi hesab-fakturaların əvəzləşdirmə məlimatlarının hazırlanması, redaktə edilməsi və hesabat dövrünə uyğun elektron bəyannaməyə əlavə kimi vergi orqanına göndərilməsi; Paket İmport efp-də və ya digər xüsusi proqramlarda paketlənmiş EVHF-lərin import edilməsi. Çıxış - e- Faktura bölməsindən çıxış. Kömək menyusu: Proqramın versiyası proqramının versiyası barədə məlumatın əldə edilməsi. Bəyannamələrə keçid menyusunu basdıqda bəyannamələrin hazırlanması bölməsinə keçilir. 5

6 Elektron vergi hesab-fakturaların hazırlanması Elektron vergi hesab-fakturaları hazırlamaq üçün e-fakrura bölməsindən Fayl -> Fakturalar menyusu seçilir. Bu zaman ekrana aşağıdakı pəncərə açılır: Şəkil 4. EVHF-lərin hazırlanması və emalı Bu bölmədə aşağıdakı işçi qovluqlar vardır: Hazır Qaralama qovluğunda EVHF-lər tam hazır olunduqdan sonra bu qovluğa göndərilir. Sonra onları İnternet Vergi İdarəsinə göndərmək üçün Sayta qoşul düyməsi ilə bağlantı yaradılır. Göndərilən EVHF-lərə proqram tərəfindən seriya və nömrələr verilir. Həmin EVHF-lərin surətləri isə Göndərilənlər qovluğuna köçürülür. Bu qovluqda həmçinin, EVHF-lərə baxmaq, çap etmək və onları yenidən redaktə etmək üçün "Qaralama" qovluğuna göndərmək də mümkündür. Qaralama bu qovluqda EVHF-lərin ilkin hazırlanması, redaktə edilməsi, yeni nüsxələrinin yaradılması yerinə yetirilir. İstifadəçinin seçimindən asılı olaraq tam hazır olan EVHF-lər "Hazır" qovluğuna, natamam hazır olanları isə Qaralama qovluğuna göndərilir. Burada həmçinin, EVHF-lərə baxmaq, çap etmək, onların çöxaldılması məqsədilə yeni nüsxələrini yaratmaq da olar. 6

7 Gələnlər - İstifadəçiyə digər vergi ödəyiciləri tərəfindən göndərilmiş EVHF-lər bu qovluqda toplanılır. Burada EVHF-lərə baxmaq və onları çap etmək olur. Bu qovluğa digər vergi ödəyiciləri tərəfindən ləğv edilmiş EVHF-lər də yığılır. Həmin EVHF-lər ləğv edildiyindən onların rəngləri qırmızı olur və vəziyyəti sütununa L hərfi yazılır. Göndərilənlər - İstifadəçi tərəfindən vergi orqanına və ya digər vergi ödəyicilərinə göndərilmiş EVHF-lər bu qovluqda yerləşirlər. Burada ixtiyari EVHF-yə baxmaq, düzəliş etmək, yeni nüsxələrini yaratmaq, ləğv etmək, çap etmək, "dəqiqləşdirilmə" əməliyyatlarını aparmaq mümkündür. Bunun üçün idarəedici paneldən müvafiq düymələrdən birini basmaq lazımdır. Silinmişlər - Silinmiş EVHF-lər bu qovluğa düşür. Bu qovluqda yalnız EVHF-ləri çap etmək və onların nüsxələrini yaratmaq mümkündür. Yaradılmış EVHF-nin nüsxəsi Qaralama qovluğuna göndərilir. Proqramın idarəedici paneli qovluğun növündən asılı olaraq aşağıdakı şəkildə dinamik dəyişir: Hazır qovluğu aktiv olanda Bu qovluq seçildikdə Baxış, Nüsxə(lər) yarat, Fakturanı sayta göndər və Geri qaytar düymələri aktivləşir. Fakturalar İntenet Vergi İdarəsinə bu qovluqdan göndərilir. Əvvəlcə Sayta qoşul düyməsilə internet bağlantısı yaradılır. Sonra Fakturanı sayta göndər düyməsi basılır. Fakturalar göndərildikdən sonra onlara proqram tərəfindən seriya və nömrə verilir. Göndərilən fakturaların sürətləri isə Göndərilənlər qovluğuna köçürülür. Əgər fakturalarda düzəlişlər etmək tələb olunarsa, Geri qaytar düyməsilə onları Qaralama qovluğuna göndərmək lazımdır. Geri qaytar düyməsi 2 funksiyanı yerinə yetirir. Yəni, faktura yeni yaradılıbsa, onun seriya və nömrəsi olmur. Bu zaman Geri qaytar komandası fakturanı Qaralama qovluğuna qaytarır. Göndərdiklərim qovluğunda ləgv edilən fakturalar da bu qovluğa düşür. Bu zaman fakturanın seriya və nömrəsi olduğuna görə Geri qaytar düyməsi onu Qaralama qovluğuna yox, Göndərilənlər qovluğuna qaytarır. Qaralama qovluğu aktiv olanda 7

8 Qaralama qovluğunda olan zaman Sil düyməsi aktivləşir. Bu zaman Silməyə əminsinizmi barədə sorğu ekrana çıxır. Hə düyməsini basdıqda həmin EVHF Silinmişlər qovluğuna düşür. Bu qovluqda həmçinin, yeni EVHF yaratmaq, onları redaktə etmək də olur. Gələnlər qovluğu aktiv olanda Bu qovluq seçildikdə Baxış düyməsi aktivləşir. Təsdiqlə və Rədd et düymələri yalnız o zaman aktiv olur ki, EVHF-nin rəngi yaşıl rəngdə olsun, yəni təsdiq və ya rədd əməliyyatlarına ehtiyac olsun. Bu yalnız qarşı tərəfdən dəqiqləşdirilən faktura göndərildikdə baş verir. Bu düymələr eyni zamanda Əməliyyatlar menyusunda da aktiv olur. Göndərilənlər qovluğu aktiv olanda Göndərilənlər qovluğunda Ləğv et düyməsini basdıqda həmin EVHF-nin ləğv olunma səbəbi istifadəçi tərəfindən daxil edilir. Bu düymə yalnız bu qovluqda aktivləşir. İstifadəçi ləğv etmənin səbəbini daxil edib Qəbul düyməsini basdıqda həmin faktura Hazır qovluğuna düşür. Onun rəngi qırmızıya çevrilir və N stünunda L simvolu yazılır. Göndərilənlər qovluğunda isə həmin fakturanın rəngi hələlik qırmızıya çevrilmir. Fakturanı sayta göndər düyməsindən sonra faktura Hazır qovluğundan silinir, Göndərilənlər qovluğunda isə onun rəngi qırmızıya çevrilir. Yəni, VHF artıq ləğv olunmuş hesab olunur. Fakturaların dəqiqləşdirilməsi yalnız Göndərilənlər qovluğunda həyata keçirilir. Çünki, Dəqiqləşmiş hazırla düyməsi bu qovluqda aktiv olur. Silinmişlər qovluğu aktiv olanda Bu qovluqda Nüsxə yaratmaq və Baxış düymələri aktiv olur. Bu o deməkdir ki, Silinmişlər qovluğunda fakturalara yalnız baxmaq və ya istifadə məqsədilə onların nüsxələrini yaratmaq mümükündür. 8

9 İdarəedici paneldə yerləşən düymələrin təyinatı aşağıda göstərilir: - Yeni düyməsi, yeni faktura yaratmaq üçündür. Yalnız Qaralama ekranında aktivləşir. Bu o deməkdir ki, yeni faktura həmişə Qaralama qovluğunda hazırlanır. - Düzəliş düyməsi Qaralama qovluğunda aktivləşir. Fakturada düzəliş etmək üçün bu düymədən istifadə olunur. Düzəlişdən sonra qeyd etmək üçün Qeyd et düyməsini basmaq lazımdır. - Fayldan aç düyməsi XML formatında olan faylı açmaq üçündür. - Qeyd et düyməsi hazırlanmış fakturanın qeyd edilməsi üçün nəzərdə tutulmuşdur ( Hazır və ya Qaralama qovluqlarına). olunmur. - Bağla düyməsilə açıq faktura ekranı bağlanılır, lakin məlumatlar qeyd baxmaq olar. - Baxış düyməsi bütün qovluqlarda aktiv olur. Bu düymə ilə istənilən fakturaya - Geri qaytar düyməsi Hazır qovluğunda aktivləşir. Bu o deməkdir ki, ixtiyari fakturada düzəliş etmək üçün onu Qaralama qovluğuna geri qaytarmaq lazımdır. - Nüsxələr yarat düyməsi Gələnlər qovluğundan başqa, digər qovluqlarda aktiv olur. Əgər bir neçə ödəyiciyə eyni məzmunda faktura göndərilərsə, hər dəfə eyni fakturanı yenidən yığmağa ehtiyac yoxdur. Bu düymə vasitəsilə ixtiyarı sayda nüsxə yaradaraq VÖEN-i və digər məlumatları dəyişməklə yeni faktura yaratmaq mümkündür. Nüsxələrin sayını daxil etməklə Qəbul düyməsini basmaqla yeni nüsxələr yaradılır. Nüsxələr Qaralama qovluğuna göndərilir. Sonradan həmin qovluqda onların üzərində müvafiq dəyişikliklər edərək Hazır qovluğuna, oradan isə İnternet Vergi İdarəsinə göndərmək mümkündür. 9

10 Şəkil 5. Nüsxə yarat pəncərəsi Qəbul düyməsini basdıqda aşağıdakı pəncərə ekrana çıxır: Şəkil 6. Nüsxələrin yaranması ilə bağlı mesaj - Dəqiqləşmiş hazırla düyməsi Göndərilənlər qovluğunda aktivləşir. Bu əməliyyatı fakturanın üzərində 2 dəfə tıklayıb Dəqiqləşmiş hazırla düyməsini basmaqla və sağ düyməni basmaqla da etmək olar. - Fakturaları sayta göndər düyməsi Hazır qovluğunda aktivləşir. Bu o deməkdir ki, tam hazır olan fakturalar yalnız bu qovluqdan göndərilə bilər. - Təsdiqlə düyməsi Gələnlər qovluğunda o zaman aktiv olur ki, qarşı tərəf dəqiqləşdirilmiş faktura göndərmiş olsun. Həmin fakturanı təstiqləmək üçün bu düymə basılır. - Rədd et düyməsi Gələnlər qovluğunda o zaman aktiv olur ki, qarşı tərəf dəqiqləşdirilmiş faktura göndərmiş olsun. Həmin düyməni basdıqda dəqiqləşdirilmiş faktura ləğv edilir və Gələnlər qovluğunda həmin faktura qırmızı rəngə çevrilir. Qarşı tərəfin Göndərilənlər qovluğunda da həmin EVHF qırmızı rəngə dəyişir. - Ləğv et düyməsi Göndərilənlər qovluğunda olan fakturanı ləğv etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Bu zaman həmin faktura Hazır qovluğuna göndərilir və onun 10

11 rəngi qırmızıya çevrilir. Göndərilənlər qovluğunda faktura o zaman ləğv edilmiş hesab olunur ki, Hazır qovluğunda həmin faktura İVİ-yə göndərilmiş olsun. - Sil düyməsi fakturanı silmək üçündür. Silinmə əməliyyatı Qaralama qovluğunda yerinə yetirilir. Nəticədə silinən EVHF-lər Silinmişlər qovluğuna düşür. - Axtarış düyməsilə axtarış əməliyyatları yerinə yetirilir. Şəkil 7. Axtarış pəncərəsi - Çap düyməsi fakturanı aşağıda göstərilən formatlarda çap etmək üçündür: Şəkil 8. Çap pəncərəsi 11

12 - Yenilə düyməsi ekranın yenilənməsi üçün nəzərdə tutulmuşdur. - Bu düymə vasitəsilə istifadəçi adı, parol və şifrəni daxil etməklə İnternet Vergi İdarəsilə bağlantı yaradılır. Sonra əməliyyatdan asılı olaraq Eyniləşdir və ya Fakturaları göndər düymələrdən biri basılır. Şəkil 9. saytına qoşulma - Eyniləşdir düyməsi vasitəsilə VN-nin mərkəzi serverində olan EVHF-lər istifadçinin kompüterinə köçürülür. İstifadəçinin kompüterindən EVHF-lərin göndərilməsi isə Fakturaları göndər düyməsilə yerinə yetirilir. Gələnlər və Göndərilənlər qovluqlarında olan vergi hesab-fakturaların tipi və vəziyyəti aşağıdakı kimi xarakterizə olunur: T sütunu N sütunu Rəng İzahı D Adi Dəqiqləşdirilmiş faktura N Adi Normal (cari) faktura N L Qırmızı rəng Ləğv edilmiş Normal (cari) faktura D L Qırmızı rəng Ləğv edilmiş Dəqiqləşdirilmiş faktura D TG Yaşıl rəng, İtalic Təsdiq gözləyən Dəqiqləşdirilmiş faktura D TO Yaşıl rəng, Bold Təsdiq olunmuş Dəqiqləşdirilmiş faktura 12

13 Qeyd: 1. Göndərilən EVHF-lər hazırlayarkən hər bir istifadəçi öz obyektlərinə uyğun fakturaları görə bilir. Adminstrator (adətən bas mühasib) isə bütün obyektlərə uyğun fakturaları görür. Bu ehp-admin proqramı ilə idarə olunur. 2.Gələnlər (daxil olan) fakturalara isə bütün istifadəşilər baxa bilir Elektron vergi hesab-fakturaları üzrə hesabat sənədləri Hesabatlar menyusu vasitəsilə ixtiyari tarix intervalına görə müxtəlif faktura tiplərinə uyğun (bütün fakturalar, ləğv olunmuşlar, ləğv olunmamışlar) obyektlərin Göndərilənlər və Gələnlər qovluqları üzrə aşağıdakı hesabat sənədləri alınır: Tarix aralığında yekun qısa yekun sənədi; Tarix aralığında ətraflı yekun - ətraflı yekun sənədi. Aşağıdakı pəncərədə müvafiq məlumatlar açılan menyu düymələrindən seçilir, tarix intervalı daxil edilir və Qəbul düyməsi basılır. Şəkil 10. Hesabat sənədinin alınması Nəticədə PDF formatında aşağıdakı formada vergi-hesab fakturaları üzrə qısa və ərtraflı hesabat sənədlərı hazırlanır: 13

14 Şəkil 11. EVHF-lər üzrə qısa yekun sənədi Şəkil 12. EVHF-lər üzrə ətraflı yekun sənədi 14

15 Elektron vergi hesab-fakturaların əvəzləşdirilməsi Şəkil 13. EVHF-lərin əvəzləşdirilməsi pəncərəsi Proqramın Hazır, Qaralama, Göndərilənlər, Silinmişlər adlı işçi qovluqları vardır. Onların təyinatı aşağıda izah olunur: Hazır - İnternet Vergi İdarəsinə göndərilməyə tam hazır olan EVHF-lər bu qovluqda yerləşirlər. Burada ixtiyari EVHF-yə baxmaq və dəyişiklik etmək üçün "Qaralama" qovluğuna göndərmək mümkündür Silinmişlər - Silinmiş EVHF-lər bu qovluğa düşür. Bu qovluqda yalnız EVHF-ləri çap etmək və onların nüsxələrini yaratmaq mümkündür. Yaradılmış EVHF-nin nüsxəsi Qaralama qovluğuna göndərilir. İdarəedici paneldə yerləşən düymələrin təyinatı: - Yeni düyməsi, fakturaya yeni əvəzləşdirmə məlumatının yaradılması üçündür. Bu düymə yalnız Qaralama ekranında aktivləşir. Düyməni basıb əvəzləşdirmə dövrü daxil edilir və üç nöqtə düyməsi basılır. Bu zaman həmin dövrə daxil olan bütün VHF-lər (ləğv olunmuş və təsdiq gözləyənlərdən başqa) əvəzləşəcək siyahıya sistem tərəfindən çıxarılır. 15

16 - Düzəliş düyməsi Qaralama qovluğunda aktivləşir. Fakturada düzəliş etmək üçün bu düymədən istifadə olunur. Düzəlişdən sonra qeyd etmək üçün Qeyd et düyməsi basılır. - Fayldan aç düyməsi XML formatında olan faylı açmaq üçündür. tutulmuşdur. - Qeyd et düyməsi hazırlanmış fakturanın qeyd edilməsi üçün nəzərdə - Bağla düyməsilə açıq faktura ekranı bağlanılır, lakin məlumatlar qeyd olunmur. - Baxış düyməsi bütün qovluqlarda aktiv olur. Bu düymə ilə istənilən fakturaya baxmaq olar. - Fakturaları sayta göndər düyməsi Hazır qovluğunda aktivləşir. Bu o deməkdir ki, tam hazır olan fakturalar yalnız bu qovluqdan göndərilir. - Sil düyməsilə faktura silinir. Silinmə əməliyyatı Qaralama qovluğunda yerinə yetirilir. Nəticədə silinən EVHF-lər Silinmişlər qovluğuna düşür. - Axtarış düyməsilə axtarış əməliyyatları yerinə yetirilir. - Çap düyməsi fakturanı çap etmək üçündür. - Yenilə düyməsi ekranın yenilənməsi üçün nəzərdə tutulmuşdur. 16

17 2.3. Elektron bəyannamələr bölməsi ƏDV bəyannaməsinin avtomatik hazırlanması Bu ekranın menyuları Bəyannamə Tərtibatı proqramında (BTP) olan menyuların eynisidir. Burada yalnız Fayl menyusuna Avtomatik ƏDV adlı yeni bir alt menyu əlavə edilmişdir. Şəkil 14. Bəyannamələr ekranı ƏDV bəyannaməsini avtomatik hazırlamaq üçün Fayl / Avtomatik ƏDV menyusunu icra etmək lazımdır. 17

18 Şəkil 15. Avtomatik ƏDV ekranı Yuxarıdakı ekranda bəyannaməyə aid məlumatlar daxil edilir və Qəbul düyməsi basılır. Bu zaman göstərilən dövrə aid ƏDV bəyannaməsi avtomatik hazırlanır. Sayta qoşulmadan Avtomatik ƏDV menyusu icra olunduqda, aşağıdakı mesaj ekrana çıxır: Şəkil 16. Xəbərdarlıq ekranı Sayta qoşulmaq üçün Sayıta qoşul düyməsi basılır və aşağıdakı ekranda göstərilən məlumatlar daxil edilir və Qəbul düyməsi sıxılır. Şəkil 17. Sayta qoşul ekranı 18

19 Avtomatik ƏDV bəyannaməsi hazırlanarkən bəyannamə dövrü üzrə təqdim olunan bütün Yük gömrük bəyannamələri (YGB) əlavə 1-də tam öz əksini tapır. Əlavə olaraq dövr ərzində təqdim olunan bütün fakturaların məbləğlər cəmi və daxil olan VHF-lərin məbləğləri cəmi də hesablanır. 19

20 3. İstifadəçilərin və obyektlərin (filialların) idarə olunması Admin (adətən baş mühasib) ehp-admin proqramı vasitəsilə tabeçiliyində olan obyektlərin istifadəçi məlumatlarını idarə edir və onlara müəyyən icazə hüquqları verir. O, istənilən vaxt digər istifadəçi adı ilə sistemə daxil ola bilir. Hər bir istifadəçiyə Admin tərəfindən aşağıdakı icazə hüquqları verilə bilər: obyekt(lər)in fakturalarına baxmaq; obyekt(lər)ə aid faktura əməliyyatları aparmaq İstifadəçilərin idarə olunması İstifadəçilər ilə onların təhkim olunduqları (işlədikləri) obyektlər arasında əlaqəni yaratmaq üçün ilk öncə İstifadəçilər bölməsinə istifadəçilərin siyahısı əlavə edilir. Bunun üçün Yeni düyməsi basılır, ekrana çıxan forma doldurulur və yadda saxlamaq üçün Qeyd et düyməsi basılır. Qeydlər bölməsinin Ümumi tabında konkret istifadəçi ilə obyektlər əlaqələndirilir. Bu zaman istifadəçi seçilir, İstifadəçi obyektləri siyahısından lazımı obyekt işarələnir və Qeyd et düyməsi basılır. Şəkil 18. ehp-admin proqramının giriş interfeysi 20

21 - düyməsi ilə şəkildə göstərilən rekvizitlərin xanaları təmizlənilir. - düyməsi ilə yeni istifadəçi daxil edilir. Həmin istifadəçinin adı İstifadəçilər bölməsinə əlavə edilir. - düyməsi ilə İstifadəçilər bölməsinə əlavə edilmiş istifadəçi adı ləğv edilir. Lakin ləğv edilmədən əvvəl ekrana xəbərdaredici sorgu məlumatı çıxır. İstifadəçi sorguya uyğun müvafiq düymələrdən birini basmalıdır Obyektlərin (filialların) idarə olunması Yeni obyekt (filial) adı yaratmaq üçün tabını basmaq lazımdır. 21

22 Şəkil 19. İdarıetmə və hüqüqlar ekranının Obyektlər(Filiallar) tabı - düyməsi ilə yeni obyekt adı və kodu daxil edilir. Sonda Qəbul düyməsini basdıqda yeni obyekt siyahıya əlavə edilir. üçündür. - düyməsi siyahıda göstərilən ixtiyari obyektin adını və kodunu dəyişmək 22

23 - düyməsi ilə siyahıda göstərilən obyekt adı ləğv edilir. Ləğv etmədən əvvəl bu barədə xəbərdaredici mesaj ekranda görünür: 3.3. Bildiriş (paket) nömrələrinə görə VHF-lərin istifadəçilər üzrə bölüşdürülməsi Adminstrator (baş mühasib) ilk öncə aşağıdakı parametrlərdən ibarət EXEL tipli fayl yaradır: Bildiriş (paket) nömrəsi; Obyekt kodu. Sonra həmin faylı ehp proqramına import etmək üçün aşağıdakı əməliyyatlar yerinə yetirilir: - Bildiriş import tabı seçilir; - İmport (Bildirişlər) düyməsi basılır; - İcra et düyməsi basılır. 23

24 Nəticədə VHF-lər obyektlər üzrə bölüşdürülür. Şəkil 20. İdarıetmə və hüqüqlar ekranının Bildiriş import tabı Qeyd: Bu əməliyyat ehp proqramı vasitəsilə ödəyicilərin tarixdən göndərilən EVHF-lərə şamil olunur. 24