2011/2.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI DIŞ TİCARET VE KAMBİYO MEVZUATI 24 Kasım 2011-Perşembe 18:00

Transkript

1 2011/2.DÖNEM YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI DIŞ TİCARET VE KAMBİYO MEVZUATI 24 Kasım 2011-Perşembe 18:00 SORULAR SORU 1: Aşağıdaki kavramları açıklayınız. 1- Kota / Tarife kontenjanı 2- A.TR dolaşım belgesi / INF 2 bilgi formu 3- Menşe ispat belgeleri 4- Elleçleme 5- Offset 6- İkame ürün / Eşdeğer eşya 7- Belgeli ihracat kredileri / Belgesiz ihracat kredileri 8- Kıymetli eşya / kıymetli madenler 9- Aracı kurum / yetkili müesseseler 10- Dahilde işleme faaliyeti / Hariçte işleme faaliyeti. SORU 2 : İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat uyarınca dampinge veya sübvansiyona konu ithalata ilişkin olarak; a) Önlem alınmasını gerektiren halleri, b) Şikayet ve inceleme usulünü, c) Alınabilecek geçici önlemleri, d) Alınabilecek kesin önlemleri, anlatınız. SORU 3: Doğal afetlerden zarar görenlere gümrük vergileri aranmaksızın gönderilecek eşyaları; a. İthal edebilecek olanları, b. İthal edilecek eşyaya ilişkin şartları, c. Gümrük İdaresince eşyaya ilişkin olarak yapılacak işlemleri, anlatınız. SORU 4: Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar ve ilgili mevzuat uyarınca Türkiye de yerleşik kişilerin; a) Yurt dışından menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını alıp satmalarına, b) Yurt dışına sermaye ihracına, c) Yurt dışından kredi sağlamalarına, İlişkin usul ve esasları anlatınız. SORU 5: Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar ve ilgili mevzuat uyarınca ithalat bedellerinin ödeme şekillerini sayarak, bu bedellerin ödenmesine ilişkin usul ve esasları anlatınız.

2 CEVAP 1: CEVAPLAR 1- Kota : İhracatta miktar ve/veya değer kısıtlaması uygulanması halinde, bir takvim yılı içinde veya muayyen bir dönem itibariyle yapılmasına izin verilen ihracatın miktar ve/veya değerini, Tarife kontenjanı : Bir üçüncü ülke tarafından Türkiye'den ithal edilen mal ya da mal grubunun gümrük vergisi oranlarında belirli bir miktar veya değer için indirim yapılması ya da muafiyet sağlanmasını veya Türkiye'nin bir mal veya mal grubunun ihracatında belli bir oranda vergi veya eş etkili tedbir uygulaması halinde bu oranlarda belirli bir miktar veya değer için indirim yapılması veya muafiyet sağlanmasını, 2- A.TR dolaşım belgesi: Türkiye veya Toplulukta serbest dolaşımda bulunan eşyanın Katma Protokolde öngörülen tercihli rejimden yararlanabilmesini sağlamak üzere, ihracatçı ülke yetkili kuruluşlarınca düzenlenip gümrük idaresince vize edilen belgeyi, INF 2 bilgi formu: Hariçte işleme rejimi kapsamında üçgen trafik kullanımına izin veren gümrük idaresi tarafından düzenlenen ve Gümrük Birliği Gümrük Bölgesinin bir parçasından geçici olarak ihraç edilerek üçüncü ülkede işlem görmüş ürünlerin, Gümrük Birliği Gümrük Bölgesinin diğer parçasında kısmi veya tam gümrük vergisi muafiyetiyle serbest dolaşıma girişine imkan veren belgeyi, 3- Menşe ispat belgeleri: Türkiye nin taraf olduğu anlaşmalar çerçevesinde tercihli rejimden yararlanmak üzere ihracatçı ülke yetkili kuruluşlarınca düzenlenip gümrük idaresince vize edilen ve malın menşeini belirleyen EUR.1 dolaşım sertifikası, EUR-MED dolaşım sertifikası, EUR-MED fatura beyanı veya fatura beyanını, 4- Elleçleme: gümrük gözetimi altındaki eşyanın asli niteliklerini değiştirmeden istiflenmesi, yerinin değiştirilmesi, büyük kaplardan küçük kaplara aktarılması, kapların yenilenmesi veya tamiri, havalandırılması, kalburlanması, karıştırılması ve benzeri işlemleri, 5- Offset: Kamu kurum ve kuruluşları, kamu ortaklıkları ve kamu iştirakleri tarafından açılan uluslararası ihaleler neticesinde, ihalelerin açıldığı ülkeden çıkacak dövizi telafi etmek ve bu ülkelerin ihracat potansiyelini arttırmak amacıyla, ihaleyi kazanan yabancı firma tarafından ana ihale anlaşmasına ek olarak verilen taahhütleri, 6- İkame ürün: Tamirata konu olan geçici ihracat eşyasının yerine kullanılmak üzere getirilen ve geçici ihracat eşyası ile aynı tarife pozisyonunda, aynı ticari nitelikte ve teknik özellikte olan ithal eşyasını, Eşdeğer eşya: İşlem görmüş ürünün elde edilmesinde ithal eşyasının yerine kullanılan ve ithal eşyası ile asgari 8 (sekiz) li bazda gümrük tarife istatistik pozisyonu, ticari kalite ve teknik özellikleri itibarıyla aynı kalite ve nitelikleri taşıyan serbest dolaşımda bulunan eşyayı, 7- Belgeli ihracat kredileri: Dahilde işleme izin belgesi ve/veya vergi resim harç istisnası belgesi kapsamında; ithalat, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetlerin finansmanı amacıyla kullanılan kredileri, Belgesiz ihracat kredileri: Herhangi bir belge ile bağlantılı olmaksızın ihracatın finansmanı amacıyla kullanılan kredileri, 8- Kıymetli eşya: Kıymetli madenler veya kıymetli taşlardan yapılmış ya da bunları içeren eşyaları, Kıymetli madenler: Her tür ve şekilde altın, gümüş, platin ve paladyumu, 9- Aracı kurum: Sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde aracılık faaliyetinde bulunmak üzere Sermaye Piyasası Kurulu ndan yetki belgesi almış kurumları,

3 Yetkili müesseseler: Bakanlıkça tesbit edilen usul ve esaslar çerçevesinde dövize ilişkin işlemler yapmasına izin verilen ve kıymetli maden, taş ve eşyalara ilişkin işlemler de yapabilen anonim şirketleri, 10- Dahilde işleme faaliyeti: Eşyanın montajı, kurulması ve diğer eşya ile birleştirilmesi dahil olmak üzere işçiliğe tabi tutulması, işlenmesi, yenilenmesi, düzenli hale getirilmesi, tamir edilmesi ile işleme sırasında tamamen veya kısmen tüketilse dahi işlem görmüş ürünün bünyesinde bulunmayan ancak, bu ürünün üretilmesini sağlayan veya kolaylaştıran önceden belirlenmiş bazı eşyanın kullanılmasını, Hariçte işleme faaliyeti; serbest dolaşımda bulunan eşyanın daha ileri safhada işlenmek, tamir edilmek veya yenilenmek üzere geçici olarak Türkiye Gümrük Bölgesi dışına veya serbest bölgelere ihraç edilmesi ve bu faaliyetler sonucunda elde edilen ürünlerin, gümrük vergilerinden tam veya kısmi muafiyet uygulanmak suretiyle ve ikili veya çok taraflı ticaret anlaşmaları çerçevesinde bazı işlem görmüş ürünler için konulmuş veya konulacak olan gümrük vergisi muafiyeti içeren hükümler saklı kalmak kaydıyla, yeniden serbest dolaşıma girmesi ve standart değişim sistemi kapsamında ithali ile ilgili faaliyetleri, ifade eder. CEVAP 2: a) Önlem alınmasını gerektiren haller Önlem alınmasını gerektiren haller, dampinge veya sübvansiyona konu olan ithalatın Türkiye'de bir üretim dalında maddî zarara yol açması veya maddî zarar tehdidi oluşturması veya bir üretim dalının kurulmasını fizikî olarak geciktirmesidir. Ancak, sübvansiyona konu ithalata karşı önlem alınabilmesi için sübvansiyonun Sübvansiyonlar ve Telafi Edici Tedbirler Anlaşması nın 2 nci Maddesi çerçevesinde bir firma/firma grubu veya bir üretim dalı/üretim dalı grubuna yönelik olduğunun da tespit edilmiş olması gerekir. b) Şikayet ve inceleme Damping veya sübvansiyona konu olan ithalattan maddi zarar gördüğünü veya maddi zarar tehdidi altında bulunduğunu veya bu tür ithalatın bir üretim dalının kurulmasını fiziki olarak geciktirdiğini iddia eden üreticiler veya üretim dalı adına hareket eden gerçek veya tüzel kişi veya kuruluşlar İthalat Genel Müdürlüğüne yazılı olarak başvuruda bulunabilirler. Şikayet, damping veya sübvansiyon, zarar ve damping veya sübvansiyona konu olan ithalatla iddia edilen zarar arasındaki nedensel ilişkiyi gösteren delilleri içermelidir. Yeterli delillerle desteklenmeyen iddialar şikayet olarak değerlendirilmez. Başvuruda, başvuru sahibinin makul olarak temin edebileceği aşağıdaki bilgiler yer almalıdır: a) Şikayette bulunanın kimliği ve ürettiği benzer ürün miktarı ve değeri ile ilgili bir açıklama; başvuru üretim dalı adına yapıldığında, başvuruda benzer ürünün bilinen bütün yerli üreticilerinin veya üretici birliklerinin bir listesi, eğer mümkünse, bu üreticilerin faaliyet alanına giren benzer ürünün yerli üretim hacmi ve değeri ile ilgili bir açıklama ve adına başvuru yapılan üretim dalı, b) Dampinge veya sübvansiyona konu olduğu iddia edilen ürünün eksiksiz bir tanımı, söz konusu menşe veya ihracatçı ülkenin veya ülkelerin adları, bilinen her ihracatçının veya yabancı üreticinin kimliği ve söz konusu ürünün bilinen ithalatçılarının bir listesi, c) Dampinge ilişkin başvurularda, menşe veya ihracatçı ülke veya ülkelerin iç piyasalarında tüketilmek amacıyla satılan söz konusu ürünün fiyatları ile ilgili bilgi (veya uygun ise, ürünün menşe veya ihracatçı ülke veya ülkelerden üçüncü ülke veya ülkelere satış fiyatı veya üretim maliyetine makul bir kârın eklenmesiyle

4 tespit edilen fiyat ile ilgili bilgi) ve ihraç fiyatları ile ilgili veya uygun ise, ürünün Türkiye de bağımsız bir alıcıya ilk kez yeniden satış fiyatları ile ilgili bilgi, d) Sübvansiyona ilişkin başvurularda, söz konusu sübvansiyonun varlığı, miktarı ve özelliği konusunda deliller, e) İddia dilen zararın, damping veya sübvansiyona konu ithalattan kaynaklandığına ilişkin deliller, Şikayetin, üretim dalı tarafından veya üretim dalı adına yapıldığının ve yeterli delilleri içerdiğinin anlaşılması halinde, Genel Müdürlükçe inceleme başlatılır. Bu tarih, incelemenin başlangıç tarihi sayılır. Şikayetin eksik olması halinde bu husus şikayette bulunan tarafa bildirilir. Genel Müdürlük, bir soruşturmanın başlatılabilmesi için yeterli delil olup olmadığını belirlemek üzere, başvuru beraberinde sunulan delillerin doğruluğunu ve yeterliliğini inceler. İnceleme süresi içerisinde şikayetin geri çekilmesi halinde, şikayet yapılmamış sayılır. c) Geçici önlemler Şikâyet konusu ithalata ilişkin soruşturma sırasında, dampingli veya sübvansiyonlu ithalatın varlığı ve bu ithalatın zarara neden olduğu konusunda ön belirlemeler yapılması halinde, soruşturma süresince zararın önlenmesi amacıyla, İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulunca belirlenen damping marjı veya sübvansiyon miktarı kadar veya zararı ortadan kaldırmaya yetecek daha az bir oran veya miktarda teminat şeklinde geçici önlem uygulanması Bakanlık makamının onayı ile kararlaştırılabilir. Bu durum Resmî Gazete'de yayımlanmak suretiyle ilgililere duyurulur. Soruşturmanın açılması tarihinden itibaren 60 gün içerisinde geçici önlem uygulanmaz. Geçici önlemlerin geçerlilik süresi 4 aydır. Ancak, damping soruşturmasına konu malın Türkiye ye ihracatının önemli bir kısmını gerçekleştiren ihracatçıların talebi halinde, bu süre, Kurulun kararı üzerine Bakanlık onayı ile 6 aya kadar çıkarılabilir. Damping soruşturması sırasında, zararın önlenmesi için damping marjından daha düşük oranda bir kesin önlemin yeterli olup olmadığının incelenmesi amacıyla, bu süreler sırasıyla 6 ve 9 ay olarak belirlenebilir. Geçici önlemlerin uygulama esasları Bakanlar Kurulu Kararı ile tespit edilir. d) Kesin önlemler Soruşturma sonucunda dampingli veya sübvansiyonlu ithalatın varlığı ve bu ithalatın zarara neden olduğu belirlendiğinde, bu zararın önlenmesi amacıyla, Kurulca belirlenen ve Bakanlıkça onaylanarak kesinleşen damping marjı veya sübvansiyon miktarı kadar veya zararı ortadan kaldıracak daha az bir oran veya miktarda dampinge karşı vergi veya telafi edici vergi alınır. Daha önce teminat alınmış olması halinde; kesinleşen dampinge karşı vergi veya telafi edici vergi, daha önce alınan teminattan yüksek ise fark tahsil edilmez. Kesinleşen vergi, daha önce alınan teminattan düşük ise fark geri ödenir. Soruşturmanın kapatılmasına karar verilmesi halinde geçici önlemler kaldırılır ve alınan teminatlar iade edilir. Satış akdi hükümlerine aykırı olmasından dolayı iade veya imha edilmek istenen malın evvelce alınmış olan dampinge karşı vergisi veya telafi edici vergisi, gümrük mevzuatının bu konuda gümrük vergisinin geri verilmesine ilişkin hükümleri dahilinde iade edilir. Ancak, kesin önlem kararının maddi zarar tehdidi veya bir üretim dalının kurulmasının fizikî olarak gecikmesine ilişkin olarak alınması durumunda, soruşturma sırasında alınan teminatın tahsil edilebilmesi için Kurulun, geçici önlem alınması sebebiyle maddi zarar oluşmadığı hususunda bir belirleme yapması gerekir. Böyle bir belirleme yapılmadığı takdirde, soruşturma sırasında geçici önlem olarak alınan teminat iade edilir. Yürürlüğe konulan dampinge karşı verginin veya telafi edici verginin geçerlilik süresi, uygulanması, askıya alınması, gözden geçirilmesi ve iadesi ile yürürlükte bulunan önlemlerin etkisiz kılınması halinde yapılacak işlemlere ilişkin usul ve esaslar Bakanlar Kurulu Kararı ile tespit edilir. Soruşturmaya konu

5 olan mal için hem damping yapılmış olması hem de sübvansiyon verilmiş olması halinde, aynı durumun telafisi için dampinge karşı vergi ve telafi edici vergi birlikte uygulanamaz. Dampinge karşı vergi veya telafi edici vergi konulmuş olması, ilgili malın fiilî ithalatını engellemez. CEVAP 3: Doğal afetlerden zarar görenlere gümrük vergileri aranmaksızın gönderilecek eşyaya ilişkin şartlar ve işlemler aşağıda belirtilmiştir. a) Eşya İthal Edebilecekler Doğal afetlerden zarar görenlere gönderilecek eşyayı ancak, -kamu kurum ve kuruluşları, - Bakanlar Kurulu nca vergi muafiyeti tanınan vakıflar, - kamu yararına çalışan dernekler, ithal edilebilir. b) İthal Edilecek Eşyaya İlişkin Şartlar Bu kapsamda; a) Yukarıda belirtilen tüzel kişiler tarafından doğal afette zarar görenlere ücretsiz olarak dağıtılmak amacıyla gönderilen eşya, b) Söz konusu tüzel kişilerin mülkiyetinde kalmak kaydıyla felakete uğrayanların ücretsiz olarak kullanımına sunulacak eşya, c) Doğal afetlerden zarar görenlere yardım eden, yardım kuruluşlarının faaliyet süreleri boyunca kendi ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla getirilen eşya, İthal edilebilir. Bu kapsamdaki eşya, yukarıda belirtilen tüzel kişiler tarafından ithal edilebileceği gibi, yurt dışında bulunan gerçek ve tüzel kişiler ile resmi kuruluşlar tarafından hibe olarak da gönderilebilir. c) İthal Edilecek Eşyaya İlişkin Gümrük İşlemleri Doğal afet nedeniyle yurt dışından gelen eşyaya ilişkin gümrük işlemleri aşağıdaki şekilde yapılır. a) Afet bölgesine yurt dışından insani amaçla gönderilen temel ihtiyaç maddeleri için gümrük mevzuatının öngördüğü şekilde konişmento veya taşıma belgesi ibrazı aranır, temel ihtiyaç maddesini kabul eden kuruluş tarafından düzenlenecek olan taahhütname ile eşya listesi alınır. Gümrük Müdürlüğü tarafından eşya listesi ve taahhütnameye göre gümrük işlemleri tamamlanır. b) Temel ihtiyaç maddeleri haricindeki eşyanın gümrük işlemleri hibeye ilişkin belgelerin tamamının ibraz edilmiş olması halinde eşyanın geldiği gümrük idaresince öncelikle yapılır. Ancak eksik belge bulunması veya eşyanın hemen tesliminde zorunluluk bulunması halinde eşya taahhütname alınmak suretiyle teslim edilir. Gümrük işlemlerinin tekemmülü için, hibe konusu eşyayı alan kuruluş tarafından en geç 2 (iki) ay içinde aşağıdaki belgeler ile ilgili gümrük idaresine müracaat edilmesi gerekir. 1) Konsoloslukça tasdik edilmiş fatura veya satış sözleşmesinin aslı ile bunların noter tasdikli Türkçe tercümesi,

6 2) Yurt dışında konsolosluklara veya noterlere, Türkiye de ise noterlere düzenlettirilen bağış belgesinin aslı ya da uluslararası antlaşmalar, projeler uyarınca düzenlenen belgeler, 3) Eşyayı teslim alan kurumların, eşyayı ithal amacından başka amaçlar için kullanmayacaklarına, devretmeyeceklerine ve satmayacaklarına muafiyetten faydalanmak için öngörülen şartları kaybetmeleri veya muafen ithal edilen eşyayı muafiyetten yararlanmayan amaçlar doğrultusunda kullanmayı talep etmeleri halinde bunu gümrük idaresine bildireceklerine dair noter tasdikli taahhütname, 4) Eşyanın gümrük denetimine alındığını gösterir ambar makbuzu. CEVAP 4: a) Yurt dışından menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarının alım satımı Döviz transferlerinin bankalardan yapılması kaydıyla yurt dışındaki mali piyasalarda işlem gören menkul kıymetlerin, diğer sermaye piyasası araçlarının, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri dahil her türlü türev araçlarının alım satımı Sermaye Piyasası Kurulu tarafından yetkilendirilmiş yurt içinde veya yurt dışında bulunan aracı kuruluşlar aracılığıyla yapılır. b)yurt dışına sermaye ihracı Türkiye'de yerleşik kişilerin, yurt dışında yatırım yapmak veya ticari faaliyette bulunmak amacıyla şirket kurmaları, ortaklığa katılmaları ve şube açmaları için, nakdi sermayeyi bankalar aracılığıyla, ayni sermayeyi ise gümrük mevzuatı hükümleri çerçevesinde ihraç etmeleri serbesttir. Türkiye'de yerleşik kişilerin yurt dışında irtibat bürosu, temsilcilik ve benzerlerini kurmaları ve bunların kuruluş masrafları ile faaliyet giderlerinin bankalarca transferi serbesttir. Bankalar ve gümrük idareleri yurt dışında yatırım veya ticari faaliyette bulunmak üzere sermaye ihraç eden Türkiye'de yerleşik kişileri, her bir işlem tarihinden itibaren 30 gün içinde Müsteşarlığa bildirirler. Türkiye de yerleşik kişiler, yurt dışında şirket kurmak, mevcut şirketlere ortak olmak veya şube açmak için yaptıkları ilk nakdi ve/veya ayni sermaye ihracını müteakip üç ay içerisinde, yurt dışına sermaye ihracına ilişkin bilgi formunu doldurarak Hazine Müsteşarlığına gönderirler. Sermaye ihracı gerçekleştiren Türkiye de yerleşik kişiler, her takvim yılını müteakip üç ay içerisinde Müsteşarlığın internet adresinde yer alan bilgi formunu, formda istenilen bilgileri ve yapılan transferleri güncelleyerek Müsteşarlığa gönderirler. Türkiye de yerleşik kişiler, tasfiye edilen veya devredilen yurt dışındaki şirket, ortaklık ve şubelerinin durumu hakkında, tasfiye sürecinin sona ermesini veya devredilmesini müteakip en geç üç ay içerisinde, Müsteşarlığa bilgi verirler. c) Krediler (1) Türkiye'de yerleşik kişiler, yurt dışından sağladıkları kredileri bankalar aracılığı ile kullanırlar. Ancak; a) Türkiye de yerleşik kişilerin yurt dışındaki işleriyle ilgili olarak yurt dışından sağladıkları krediler, b) Türkiye de yerleşik kişilerce ihracat kredi kurumlarından veya ihracat kredisi garanti kuruluşlarının garantisi kapsamında yurt dışından sağlanan ve doğrudan yurt dışındaki ihracatçı firmaya ödenen krediler, c) İhracat kredi veya garanti kuruluşu olmamakla birlikte, nakit kredi yerine malın peşin alımı ve vadeli finansman desteği sağlayan yurt dışındaki kalkınma bankalarından sadece mal ithaline yönelik sağlanan krediler,

7 ç) Türkiye de yerleşik kişilerce yurt dışından gemi satın alınması amacıyla yapılacak ithalat kapsamında sağlanan krediler, için bu şart aranmaz. (2) Türkiye de yerleşik kişilerce yurt dışından temin edilen kredilerin kullanımı için borçlunun, kredinin vadesi, faiz oranı ve benzeri bilgileri içeren kredi sözleşmesi ile birlikte kullanıma aracılık eden bankaya başvurması gereklidir. (3) Türkiye Cumhuriyeti adına Hazine Müsteşarlığınca borçlu veya garantör sıfatıyla yurt dışından sağlanan kredilerin yurt içi veya yurt dışında kullanımına ilişkin esas ve usuller Müsteşarlıkça belirlenir. (4) Döviz kredilerinin alınma ve verilmesinde lehte ve aleyhte doğacak kur farkları ilgililere aittir. (5) Bankalar birbirlerine, bankacılık teamülleri çerçevesinde doğrudan veya uluslararası sendikasyona katılım yoluyla, vade sınırı bulunmaksızın döviz kredisi açabilirler. (6) Bankalar, Türkiye'de yerleşik kişilere yatırım mallarının ithalatının finansmanı için açtıkları döviz kredilerinin üçte birine kadar işletme ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla döviz kredisi açabilirler. (7) Bankalar, Türkiye'de yerleşik kişilere, kredi kartlarını yurt dışındaki harcamaları için Dolarlık limit içerisinde rotatif kullandırabilirler. Ancak hesap bakiyelerinde Dolarlık limit üzerinde oluşacak depasmanın 30 gün içerisinde kapatılması gerekir. (8)Bankalar ve faktoring şirketleri tarafından ihracatçıların doğmuş veya doğacak alacaklarının devralınması suretiyle ihracatçılara döviz üzerinden fon kullandırılabilir. (9)Türkiye de yerleşik kişilerce yurt dışında pay sahibi olduğu ortaklıklara, yurt dışındaki ana şirkete ve grup şirketlerine döviz veya Türk Lirası kredi açılabilir. (10)Bankalarca yurt dışında yerleşik kişilere açılacak döviz ve Türk Lirası krediler Türkiye deki mevduat hesaplarına yatırılmak suretiyle de kullanılabilir. (11)Özelleştirme ihalelerine katılan Türkiye de yerleşik kişiler veya yurtdışında yerleşik kişiler ile Türk ve yabancı firmaların katılımı ile oluşturulan ortak girişim gruplarına, ihale bedelinin finansmanı amacıyla bankalarca döviz kredisi açılabilir. (12) Finansman şirketlerince tüzel kişiler ile ticari ve mesleki amaçlı olmak üzere gerçek kişilere dövize endeksli kredi kullandırılabilir. CEVAP 5: İthalat bedelleri, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar ve bu Karar a ilişkin düzenlemeler çerçevesinde ithalatçı ile ihracatçı arasındaki sözleşmeye ve uluslararası kurallar ile bankacılık teamüllerine göre bankalar aracılığıyla döviz veya TL olarak ödenir. İthalat işlemleri uluslararası kurallar ve bankacılık teamülleri çerçevesinde; -Akreditifli Ödeme, -Vadeli Akreditifli Ödeme, -Vesaik Mukabili Ödeme, -Mal Mukabili Ödeme, -Kabul Kredili Akreditifli Ödeme,

8 -Kabul Kredili Vesaik Mukabili Ödeme, -Kabul Kredili Mal Mukabili Ödeme, -Peşin Ödeme, şekillerine göre gerçekleştirilir. İthalat bedelleri; -Banka kaynaklarından, -İthalatçıya ait DTH den, -Kredi kartından, -İthalatçı tarafından ihracat bedeli olduğu beyan edilen alışı yapılmamış ihracat -Sermaye hareketlerine ilişkin hükümler çerçevesinde sağlanan kredilerden karşılanmak suretiyle ödenebilir. bedelinden, Bankalarca ithalat bedelinin ödenmesini teminen çek düzenlenemez. Bedeli kredi kartı ile ödenen ithalat işlemleri Sermaye Hareketleri Genelgesi çerçevesinde sonuçlandırılır. İthalat bedeli, ihracatçının veya bankasının talimatına istinaden Türkiye de bu ihracatçı adına açılan DTH ye veya TL mevduat hesabına yatırılmak suretiyle ödenebilir. Mal mukabili ithalatta firmaların mal bedelinin transferine ilişkin talepleri firmanın yazılı olarak beyan edeceği gümrük beyannamesi tarih ve numarasına istinaden bankalarca yerine getirilir. Bankalarca aracılık edilen ithalat ödemeleri kapsamında firmalarca talep edilmesi halinde bu ödemelere ilişkin bilgileri içeren yazı verilebilir. Vadeli akreditif, kabul kredili ve mal mukabili ödeme şekline göre yapılan ithalatta, firmaların beyanına istinaden görünmeyen işlemlere ilişkin hükümler çerçevesinde faiz transferi yapılabilir.