KÜRESEL KRİZ SONRASI GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ VE TÜRKİYE İÇİN ÖNGÖRÜLER 2015 DR. CAN FUAT GÜRLESEL EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KÜRESEL KRİZ SONRASI GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ VE TÜRKİYE İÇİN ÖNGÖRÜLER 2015 DR. CAN FUAT GÜRLESEL EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ"

Savas Derici
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 KÜRESEL KRİZ SONRASI GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ VE TÜRKİYE İÇİN ÖNGÖRÜLER 2015 DR. CAN FUAT GÜRLESEL EKONOMİ VE STRATEJİ DANIŞMANLIK HİZMETLERİ

2 KÜRESEL GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ TİCARİ GAYRİMENKUL KREDİLERİNE DAYALI MENKUL KIYMET İHRACI YILLAR MENKUL KIYMET İHRACI MİLYAR DOLAR ABD AVRUPA DİĞER TOPLAM KAYNAK: COMMERCIAL MORTGAGE SECURITIES ASSOCIATION

18 11 81 2003 78 13 8 99 2004 93 22 13 128 2005 169 56 14 239 2006 203 78 17 298 2007 230

3 KÜRESEL GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ TİCARİ GAYRİMENKUL TOPLAM GETİRİLERİ YILLIK YÜZDE YILLAR GLOBAL ALIŞVERİŞ MERKEZİ ENDEKSİ GLOBAL ENDÜSTRİ ENDEKSİ GLOBAL OFİS ENDEKSİ KAYNAK: INVESTMENT PROPERTY DATABANK

0-1.0 2002 8.0 5.4-1.3 2003 11.9 5.9 0.2 2004 14.7 8.9 11.9 2005 17.4 12.3 25.0 2006 15.

4 KÜRESEL GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ TİCARİ GAYRİMENKUL DOĞRUDAN YATIRIMLARI BÖLGELER 2004 MİLYAR $ 2005 MİLYAR $ 2006 MİLYAR $ 2007 MİLYAR $ 2008 MİLYAR $ 2009 MİLYAR $ TOPLAM AMERİKA ABD AVRUPA İNGİLTERE ASYA-PASİFİK JAPONYA GELİŞEN ÜLKELER SINIR ÖTESİ SINIR İÇİ KAYNAK: JONES LANG LASALLE, GLOBAL REAL ESTATE CAPITAL REPORT

206 108 206 115 338 96 359 101 158 40 100 33 ASYA-PASİFİK JAPONYA 48 18 67 23 95 52 121 60 85 39 63 31 GELİŞEN ÜLKELER 11 23 40 51 59

5 KÜRESEL GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ AVRUPA TİCARİ GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ ÖNGÖRÜLER ALIŞVERİŞ MERKEZLERİ BATI AVRUPA-İSKANDİNAV KİRALAR GENEL PİYASA ORTA-DOĞU AVRUPA KİRALAR GENEL PİYASA DÜŞÜŞ KÜÇÜLME SABİT KÜÇÜLME SABİT KÜÇÜLME SABİT DURAĞAN SABİT DURAĞAN BÜYÜME BÜYÜME BÜYÜME BÜYÜME BÜYÜME OFİS BATI AVRUPA- İSKANDİNAV KİRALAR GENEL PİYASA DÜŞÜŞ KÜÇÜLME DÜŞÜŞ KÜÇÜLME TOPARLANMA TOPARLANMA BÜYÜME ORTA-DOĞU AVRUPA KİRALAR GENEL PİYASA DÜŞÜŞ KÜÇÜLME DÜŞÜŞ KÜÇÜLME SABİT TOPARLANMA TOPARLANMA BÜYÜME LOJİSTİK BATI AVRUPA- İSKANDİNAV KİRALAR GENEL PİYASA ORTA-DOĞU AVRUPA KİRALAR GENEL PİYASA DÜŞÜŞ KÜÇÜLME DÜŞÜŞ KÜÇÜLME DÜŞÜŞ KÜÇÜLME SABİT TOPARLANMA SABİT TOPARLANMA TOPARLANMA TOPARLANMA TOPARLANMA BÜYÜME BÜYÜME KAYNAK: RREEF RESEARCH, EUROPEAN PROPERTY CYCLE MONITOR, 2010

KÜÇÜLME TOPARLANMA TOPARLANMA BÜYÜME ORTA-DOĞU AVRUPA KİRALAR GENEL PİYASA DÜŞÜŞ KÜÇÜLME DÜŞÜŞ KÜÇÜLME SABİT TOPARLANMA TOPARLANMA BÜYÜME LOJİSTİK 2010 2011 2012 2013 2014 BATI AVRUPA- İSKANDİNAV

6 TÜRKİYE KONUT SEKTÖRÜ ÖNGÖRÜLERİ 2015 TÜRKİYE DE KONUT İHTİYACI YILLAR HANE HALKI I KAYNAKLI (000) YENİLEME KAYNAKLI (000) KENTSEL DÖNÜŞÜM KAYNAKLI (000) TOPLAM (000) TOPLAM

TOPLAM (000) 2010 318 80 156 554 2011 326 81 156 563 2012 328 82 156 566 2013

7 TÜRKİYE KONUT SEKTÖRÜ ÖNGÖRÜLERİ 2015 KONUT KREDİLERİ İÇİN ÖNGÖRÜLER KONUT KREDİLERİ / GSMH % KONUT KREDİLERİ MİLYAR TL YILLAR GSMH MİLYAR TL SENARYO A SENARYO B SENARYO C SENARYO A SENARYO B SENARYO C

082 4.70 4.80 5.00 50.9 52.0 54.0 2011 1.198 5.00 5.25 6.00 60.0 63.0 71.9 2012 1.309 5.25 5.75 7.00 68.7 75.3 91.6 2013 1.

8 TÜRKİYE KONUT SEKTÖRÜ ÖNGÖRÜLERİ 2015 YIL İÇİNDE KULLANDIRILACAK KONUT KREDİLERİ DEĞER VE ADET YILLAR SENARYO A MİLYAR TL SENARYO B MİLYAR TL SENARYO C MİLYAR TL B SENARYOSU TL TL TL YILLAR ADET ADET ADET

6 2015 24.4 36.9 44.8 B SENARYOSU 50.000 TL 75.000 TL 100.000 TL YILLAR ADET ADET ADET 2010 348.000 232.000 174.000 2011 420.

9 TÜRKİYE KONUT SEKTÖRÜ ÖNGÖRÜLERİ 2015 HANEHALKLARININ KONUT KREDİSİ KULLANMA KAPASİTESİ HANEHALKLARININ AYLIK ORTALAMA TASARRUFU TÜRK LİRASI YILLAR EN DÜŞÜK GELİR % 20 DÜŞÜK GELİR % 20 ORTA GELİR % 20 YÜKSEK GELİR % 20 EN YÜKSEK GELİR %

ORTA GELİR % 20 YÜKSEK GELİR % 20 EN YÜKSEK GELİR % 20 2010-275 -45 240 795 4.

10 TÜRKİYE ALIŞVERİŞ MERKEZİ ÖNGÖRÜLERİ 2015 AVRUPA GÖSTERGELERİ İLE KARŞILAŞTIRMA 2008 GÖSTERGELER AB-27 TÜRKİYE KİŞİ BAŞI GELİR EURO KİŞİ BAŞI PERAKENDE HARCAMA EURO AVM DE YAPILAN HARCAMA MİLYAR EURO AVM KİRALANABİLİR M2 BAŞINA HARCAMA EURO TOPLAM PERAKENDE HARCAMA İÇİNDE AVM HARCAMA PAYI % BİN KİŞİ BAŞINA KİRALANABİLİR ALAN M

337 AVM DE YAPILAN HARCAMA MİLYAR EURO 483.6 8.

11 TÜRKİYE ALIŞVERİŞ MERKEZİ ÖNGÖRÜLERİ 2015 PERAKENDE HARCAMALAR VE ORGANİZE PERAKENDE PAZAR ÖNGÖRÜLERİ ORGANİZE PERAKENDE PAZAR YILLAR MİLLİ GELİR MİLYAR DOLAR TOPLAM PERAKENDE HARCAMA MİLYAR DOLAR % PAY SENARYO 1 SENARYO 2 MİLYAR DOLAR % PAY MİLYAR DOLAR

1 SENARYO 2 MİLYAR DOLAR % PAY MİLYAR DOLAR 2010 698 233 40 93.2 40 93.2 2011 740 247 42 103.

12 TÜRKİYE ALIŞVERİŞ MERKEZİ ÖNGÖRÜLERİ 2015 ALIŞVERİŞ MERKEZİ YATIRIMLARI ÖNGÖRÜLER YILLAR SENARYO 1 SENARYO 2 BİN KİŞİ BAŞINA M 2 TOPLAM M 2 BİN KİŞİ BAŞINA M 2 TOPLAM M

0 6.603.660 2011 108.1 8.022.500 108.1 8.022.500 2012 113.0 8.471.384 120.0 8.996.160 2013 117.

13 TÜRKİYE ALIŞVERİŞ MERKEZİ ÖNGÖRÜLERİ 2015 ALIŞVERİŞ MERKEZİ YATIRIMLARI ÖNGÖRÜLER YILLAR SENARYO 1 KİRALANABİLİR M 2 BAŞINA ORGANİZE PERAKENDE HARCAMA DOLAR SENARYO 2 KİRALANABİLİR M 2 BAŞINA ORGANİZE PERAKENDE HARCAMA DOLAR

KİRALANABİLİR M 2 BAŞINA ORGANİZE PERAKENDE HARCAMA DOLAR 2009 15.210 15.210 2010 14.

14 İSTANBUL OFİS PİYASASI ÖNGÖRÜLERİ 2015 BÖLGE ŞEHİRLERİ OFİS PİYASASI GÖSTERGELERİ ŞEHİRLER OFİS STOKU OFİS İNŞAATI M 2 M 2 BOŞLUK ORANI 2009 % KİRA 2009 M 2 /AY/ DOLAR VARŞOVA BUDAPEŞTE BÜKREŞ MOSKOVA BRATISLAVA PRAG BELGRAD KİEV İSTANBUL TELAVİV DUBAİ KAYNAK: COLLIERS, GLOBAL OFFICE REAL ESTATE REVIEW, 2009

042.800 16.5 58.3 BRATISLAVA 1.320.000 123.000 12.5 24.1 PRAG 2.730.000 83.000 11.8 29.8 BELGRAD 620.000 251.000 17.0 22.0 KİEV 1.090.000 150.000 20.0 33.

15 İSTANBUL OFİS PİYASASI ÖNGÖRÜLERİ 2015 İSTANBUL DA OFİS STOKU ÖNGÖRÜLERİ YILLAR İLAVE STOK M2 TOPLAM STOK M

TOPLAM STOK M2 2010 183.000 3.060.000 2011 140.

16 İSTANBUL OFİS PİYASASI ÖNGÖRÜLERİ 2015 AVRUPA DA EN İYİ İŞ ŞEHİRLERİ SIRA ŞEHİR SKOR 2009 SKOR 2008 SIRA 2008 SIRA LONDRA PARİS FRANKFURT BARSELONA BRÜKSEL MADRİD MÜNİH AMSTERDAM BERLİN MİLANO CENEVRE HAMBURG ZÜRİH BİRMİNGHAM DÜSELDORF MANCHESTER LİZBON DUBLİN LYON STOKHOLM PRAG ROMA VARŞOVA LEEDS KOPENHAG BUDAPEŞTE İSTANBUL KAYNAK: CUSHMAN WAKEFIELD, EUROPEAN CITIES MONITOR, 2010

12 11 8 12 HAMBURG 0.11 0.10 17 14 13 ZÜRİH 0.11 0.13 10 7 14 BİRMİNGHAM 0.10 0.08 21-15 DÜSELDORF 0.10 0.12 12 6 16 MANCHESTER 0.10 0.11 14 13 17 LİZBON 0.09 0.10 16 16 18 DUBLİN 0.09 0.10 15-19 LYON 0.

17 İSTANBUL LOJİSTİK PİYASASI ÖNGÖRÜLERİ 2015 BÖLGE ŞEHİRLERİ LOJİSTİK PİYASASI GÖSTERGELERİ 2008 DOLAR/AY/M DOLAR/AY/M 2 ŞEHİRLER STANDARD <5.000 GENİŞ >5.000 STANDARD <5.000 GENİŞ >5.000 PRAG BUDAPEŞTE VARŞOVA BRATISLAVA ZAGREP BÜKREŞ MOSKOVA BELGRAD İSTANBUL KAYNAK: KING STURGE, EUROPEAN INDUSTRIAL PROPERTY MARKETS, 2010

00 VARŞOVA 8.40 5.15 8.25 5.00 BRATISLAVA 6.40 5.35 6.25 5.75 ZAGREP 7.25 8.75 8.50 8.75 BÜKREŞ 7.70 6.30 5.90 5.90 MOSKOVA 14.

18 İSTANBUL LOJİSTİK PİYASASI ÖNGÖRÜLERİ 2015 SEÇİLMİŞ AVRUPA VE BÖLGE ÜLKELERİNDE EKONOMİK BÜYÜME ÜLKELER ALMANYA FRANSA İTALYA DANİMARKA HOLLANDA AVUSTURYA POLONYA ÇEK CUMHURİYETİ MACARİSTAN SLOVAKYA ROMANYA HIRVATİSTAN RUSYA TÜRKİYE (1) KAYNAK: IMF WORLD ECONOMIC OUTLOOK, NİSAN 2010 (1) TÜRKİYE İÇİN ÇALIŞMANIN ÖNGÖRÜLERİ

7 3.2 4.0 ÇEK CUMHURİYETİ -4.1 2.3 3.5 MACARİSTAN -0.2 3.2 3.0 SLOVAKYA 4.1 4.5 4.2 ROMANYA 0.8 5.1 4.1 HIRVATİSTAN 0.2 2.5 3.

19 İSTANBUL LOJİSTİK PİYASASI ÖNGÖRÜLERİ 2015 TÜRKİYE LOJİSTİK PERFORMANSI ÜLKELER SKOR 2010 SIRALAMA 2007 SIRALAMA ALMANYA İSVEÇ HOLLANDA ÇEK CUMHURİYETİ POLONYA SLOVAKYA TÜRKİYE MACARİSTAN YUNANİSTAN ROMANYA BULGARİSTAN HIRVATİSTAN SIRBİSTAN RUSYA KAYNAK: DÜNYA BANKASI, 2010

44 30 40 SLOVAKYA 3.24 38 50 TÜRKİYE 3.22 39 34 MACARİSTAN 2.99 52 35 YUNANİSTAN 2.96 54 29 ROMANYA 2.

20 İSTANBUL OTEL PİYASASI ÖNGÖRÜLERİ 2015 BÖLGE VE RAKİP ÜLKELER İLE KARŞILAŞTIRMALAR ŞEHİRLER ODA FİYATI DOLAR 2009 ODA GELİRİ DOLAR 2009 ODA DOLULUK ORANI % 2009 RİYAD DUBAİ PARİS MOSKOVA ZÜRİH MİLANO ROMA LONDRA AMSTERDAM İSTANBUL KOPENHAG OSLO HELSİNKİ STOKHOLM VİYANA MADRID KAHİRE PRAG BUDAPEŞTE KAYNAK:STR GLOBAL, 2010

0 ROMA 193 121 62.6 LONDRA 182 147 80.5 AMSTERDAM 168 116 69.0 İSTANBUL 160 121 64.4 KOPENHAG 159 101 63.4 OSLO 153 96 62.

21 İSTANBUL OTEL PİYASASI ÖNGÖRÜLERİ 2015 İSTANBUL KONAKLAMA GÖSTERGELERİ 2008 GÖSTERGELER 2008 KONAKLAYAN YABANCI SAYISI KONAKLAYAN YERLİ SAYISI TOPLAM KONAKLAYAN SAYISI YABANCILARIN GECELEME SAYISI YERLİLERİN GECELEME SAYISI TOPLAM GECELEME SAYISI YABANCILARIN KALIŞ SÜRESİ GECE 2.3 YERLİLERİN KALIŞ SÜRESİ GECE 1.7 TOPLAM KALIŞ SÜRESİ GECE 2.1 YABANCI DOLULUK ORANI YERLİLER DOLULUK ORANI TOPLAM DOLULUK ORANI KAYNAK: T.C KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI

22 İSTANBUL OTEL PİYASASI ÖNGÖRÜLERİ 2015 İSTANBUL OTELLERİNİN PEFRORMANSI 2008 TESİSE GELİŞ SAYISI KİŞİ (000) GECELEME SAYISI GECE (000) DOLULUK ORANI % YILLAR YABANCI YERLİ TOPLAM YABANCI YERLİ TOPLAM YABANCI YERLİ TOPLAM 5 YILDIZ YILDIZ YILDIZ YILDIZ YILDIZ ÖZEL B KAYNAK: T.C KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI

23 İSTANBUL OTEL PİYASASI ÖNGÖRÜLERİ 2015 OTEL YATIRIMLARI CAZİBESİNİ KORUYOR İLLER OFİS ALIŞVERİŞ MERKEZLERİ SANAYİ LOJİSTİK REZİDANS OTEL ÖNCELİKLİ SEKTÖR LONDRA OFİS PARİS OFİS BERLİN REZİDANS İSTANBUL OTEL BARSELONA OTEL MADRİD OTEL MOSKOVA OTEL ATİNA OTEL VARŞOVA SANAYİ/LOJ ROMA OTEL PRAG SANAYİ/LOJ HELSİNKİ SANAYİ/LOJ AMSTERDAM REZİDANS STOKHOLM REZİDANS BUDAPEŞTE SANAYİ/LOJ VİYANA OTEL LİZBON ALIŞVERİŞ MR ZÜRİH OFİS KAYNAK: URBAN LAND INSTITUTE PRICEWATERHOUSE COOPERS, EMERGING TRENDS IN REAL ESTATE EUROPE, 2010

24 ŞEHİRLER İSTANBUL GAYRİMENKUL PİYASASI ÖNGÖRÜLERİ 2015 RAKİP ŞEHİRLER İLE YATIRIM GETİRİLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI ALIŞVERİŞ MERKEZİ 2009 % OFİS 2009 % LOJSİTİK >5000 M % VARŞOVA BUDAPEŞTE PRAG BRATİSLAVA KİEV BÜKREŞ ZAGREB MOSKOVA İSTANBUL TELAVİV DUBAİ KAYNAK: KING STURGE, EUROPEAN RETAIL PROPERTY, 2010 COLLIERS INTERNATIONAL, GLOBAL OFFICE REAL ESTATE REVIEW 2009 KING STURGE, EUROPEAN INDUSTRIAL PROPERTY MARKETS, 2010

Benzer belgeler

TÜRKİYE GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ TEMEL GÖSTERGELERİ 2012 16 NİSAN 2013

TÜRKİYE GAYRİMENKUL SEKTÖRÜ TEMEL GÖSTERGELERİ 2012 16 NİSAN 2013 ALINAN KONUT YAPI RUHSATLARI ARTIŞ GÖSTERİYOR 1,000,000 900,000 ALINAN KONUT YAPI RUHSATLARI (DAİRE ADET) 901,705 800,000 700,000 600,000