İŞ MAKİNALARI SEMPOZYUMU ve SERGİSİ-2003

Transkript

1 tmmob makina mühendisleri odası İŞ MAKİNALARI SEMPOZYUMU ve SERGİSİ-2003 BİLDİRİLER KİTABI 6-7 EYLÜL 2003 İSTANBUL Yayın No: E/2003/329

2 tmmob makina mühendisleri odası Sümer Sok. No: 36/1 -A Kızılay / ANKARA Tel: (0312) Fax: (0312) ISBN : Bu kitabın yayın hakkı MMO'ya aittir. Kitabın hiçbir bölümü değiştirilemez, MMO'nun izni olmadan kitabın hiçbir bölümü elektronik, mekanik fotokopi vs. yollarla kopya edilip kullanılamaz. Kaynak göstermek şartıyla kitaptan alıntı yapılabilir. Baskı: Yapım Tanıtım Yayıncılık Ltd. Şti. Tel. : (0212)

3 tmmob makina mühendisleri odası DÜZENLEME KURULU Ali Ekber ÇAKAR Tahsin AKBABA Mustafa YAZICI Üzeyir ULUDAĞ Münür AYDIN Zeki ARSLAN İlter ÇELİK Osman SERTER Mustafa GÜNALP Ahmet Hayri GÖKŞİN Tevfik PEKER Metin ŞEN Yaşar ÇEVİK Şükrü BOSTANBAŞ Hasan ANLAŞ Hasan KILINÇ Hakan HAVANCILAR Behiç AKKAN Erol KILIÇKAP Ali AKIN Eyüp SAYDAM Kerim DEMİR Yaşar BAYRAKTAR Sabri SAMANGÜL Zafer KALAFAT O. Gökhan BALİ Arif ÖLMEZ MMO MERKEZ MMO MERKEZ MMO MERKEZ MMO Ankara Şube MMO İzmir Şube MMO Bursa Şube MMO Eskişehir Şube MMO Edirne Şube MMO Denizli Şube MMO Diyarbakır Şube MMO Kocaeli Şube MMO Antalya Şube MMO Konya Şube MMO Kayseri Şube MMO Samsun Şube MMO Zonguldak Şube MMO Trabzon Şube MMO Mersin Şube YÜRÜTME KURULU Mustafa YAZICI Osman SERTER Metin ŞEN Remzi ERİŞLER Muzaffer CAN Ahmet İLBAŞI Faruk AKSOY SEMPOZYUM SEKRETERLERİ Ayhan AYDIN Ömer AYYTLDIZ

4 tmmob makina mühendisleri odası DANIŞMANLAR KURULU (20 Mayıs 2003 tarihi itibariyle) (A'dan Z'ye sıralanmıştır) Prof. Dr. Ahmet AVCI Selçuk Univ. Prof. Dr. Cahit KURBANOGLU Süleyman Demirel Üniv. Prof. Dr. Eres SÖYLEMEZ Prof. Dr. Hikmet RENDE Prof. Dr. Mustafa DEMİRSOY Prof. Dr. Nuri Ali AKÇIN Prof. Dr. Tülay HARZADIN Doç. Dr. Ahmet AKDEMİR Doç. Dr. C.Erdem İMRAK Doç. Dr. ismail YÜKSEK Doç. Dr. M.Cüneyt FETVACI Doç. Dr. Mine DEMİRSOY YDoç. Dr. Ertuğrul Durak YDoç. Dr. Fevzi BEDİR YDoç. Dr.Kamil DELİKANLI YDoç. Dr. Mehmet GAVGALI ODTÜ Akdeniz Üniv. Dokuz Eylül Üniv. Zonguldak Karaelmas Üniv. Dokuz Eylül Üniv. Selçuk Üniv. istanbul Teknik Üniv. Yıldız Teknik Üniv. istanbul Teknik Üniv. Dokuz Eylül Üniv. Süleyman Demirel Üniv. Süleyman Demirel Üniv. SüleymanDemirel Üniv. Atatürk Üniv. YDoç. Dr. Muharrem BOĞOÇLU Yıldız Teknik Üniv. YDoç. Dr. Sedat KOLUKISA Dicle Üniv. AliHaydar YILMAZ Atilay YEŞİL Aykut ERDİNÇLER DSİ 14. Bölge Müdürlüğü Dokuz Eylül Üniv. DSİ 11. Bölge Müdürlüğü Erden BEYGİRET Gürsel ÖZKAN Haluk KEJANLI Hasan Basri BOZKURT Hasan Hüseyin CİHAN ilkay FİDAN Mehmet DİKİCİ Mehmet Şükrü ELTUTAR Muharrem ÖNDER Murat ÖZKAYA Muzaffer KÖYLÜ N. Asil ÖZDER Remzi KANKILIÇ Rıza YILDIZ Rızanur MERAL Sait GÖNEN Süleyman MUTLU Köy. Hizm. 18.Blg.Müdürlüğü Karayolları LBölgeMüdürlüğü Dicle Üniv. Hidromek Ltd. Şti. DenizliOrmanBlg.Müd. Volvo Otomotiv Köy.Hizm.18.Blg.Müd. Enka Paz. İth. İhrc. A.Ş. Mastaş A.Ş. Volvo Otomotiv Bayındır inşaat A.Ş. Borusan Makina Adana B.ŞehirBelediyesi Behaşe Sanko Otomotiv Tic.A.Ş. TMB Katmerciler A.Ş. Timuçin ÖZSÖYLEV İstanbul Tuncer SEREN Uğur Güllü Yunus Renda METİNOĞLU Edirne Belediyesi Borusan Makina Trabzon

5 İÇİNDEKİLER Sempozyum Düzenleme Kurulu ve Yürütme Kurulu 3 Sempozyum Danışmanlar Kurulu 4 Sunuş 7 İş Makinaları Sınıflaması ve Sorunlar TMMOB Makina Mühendisleri Odası Bursa Şube İş Makinaları Komisyonu 9 İş Makinalarının Verimli Kullanımı Asil Özder 25 İş Makinalarının Verimli İşletilmesi Muzaffer Köylü 43 Çevrenin İş Makinalarının Yürüyüş Takımları Üzerindeki Korozyon Etkisine Genel Bir Bakış Yrd. Doç. Dr. Mehmet Gavgalı, Arş. Gör. Burak Dikici, Yılmaz Akgül 47 İş Makinaları Yerli Üretimi ve Üreticilerin Üretim Yetenekleri M. Merih Özgen 57 İş Makinaları Sanayii M. Merih Özgen 83 İş Makinası Bakım Yönetimi Asil Özder 97 Kaymalı Yataklardaki Hasarlar ve Yağlama Yrd. Doç. Dr. Ertuğrul Durak, Mak. Müh. Fazlı Duran, Yrd. Doç. Dr. Fevzi Bedir, Yrd. Doç. Dr. Kamil Delikanlı 107 İş Makinalarında Yağ Analizi ve Önemi Dr. İbrahim H. Çağlayan 127 İş Makinesi Lastikleri Ahmet Yurtbakan 139 Toprak-Alet İlişkisinde Ortaya Çıkan Gerilmelerin Abaqus Programı ile Modellenmesi Prof. Dr. Tülay Harzadın, Yük. Mak. Müh. Dursun Aydın 147 Elektro-Hidrolik Bir Delme Makinasının Çalışma Operasyonlarının İrdelenmesi Y. Müh. M. Zafer Kalafat, Çetin Özçet 157 İş Makinalarında Suyun Hidrolik Akışkan Olarak Kullanımı Dr. Hayrettin Düzcükoğlu, Yrd. Doç. Dr. Ali Kahraman, Öğr. Gör. Recai Kuş 177 İş Makinaları Konstruksiyonlarının Tasarımında Bilgisayar Ortamında Sonlu Eleman Analizi Metoduyla Mukavemet Analizlerinin Yapılması ve Önemi Prof. Dr. Eres Söylemez, Mehmet Yener, Ferhan Fıçıcı, Timur Arıkoğlu 185 5

6 Dozerlere Bakış ve İsparta İçin Yorumlanması Prof. Dr. Cahit Kurbanoğlu, Dr. Müh. H. İbrahim Koruca 195 Beton Üretim Makinalarındaki Gelişmeler Prof.Dr. Cahit Kurbanoğlu, Yrd.Doç.Dr. Fuat Demir, Arş.Gör. R. Fatih Tunay, Arş.Gör. Kenan Tüfekçi.205 Yeraltı Kömür Madenciliğinde Kazı Makinaları Prof. Dr. Nuri A. Akçın, Yrd. Doç. Dr. Olgay Yaralı 219 CE Markası ve İş Makinalarında CE Uygulamaları Prof. Dr. Ahmet Avcı, Doç. Dr. Ahmet Akdemir, Öğr. Gör. Recai Kuş 237 Ekskavatör ve Bekoloader'de CE Uygulaması Üzerine Muharrem Yazıcı 245 Yapı İşlerinde Kullanılan İş Makinalarının İş Güvenliği Açısından Önemi Dr. Turgay Coşgun 283 İş Sağlığı ve Güvenliğinin Hukuki Boyutu ve İş Kazası-Meslek Hastalığı Tanımları, Sınıflandırması, Kayıplar, Çözüm Önerileri ve İş Makinaları ile İlgili Yaşanmış Kaza Örnekleri Lütfi Alpsoy 293 İş Makinalarında Kullanılan Hidrolik Yağlarda Kirlilik Dr. Hayrettin Düzcükoğlu, Öğr. Gör. Recai Kuş, Murat Cinivis 315 İş Makinaları Kabinlerine Uygulanan Rops-Fops Testleri ve Bir Uygulama Arş. Gör. Serkan Ünal, Yrd. Doç. Dr. Onur Güven, Mak. Müh. Mustafa Yapıcı 323 İş Makinaları Konstrüksiyonlarinda Sonlu Eleman Analizi Sonuçları Doğrultusunda Deneysel Mukavemet Analizlerinin Gerçekleştirilmesi Ferhan Fıçıcı, Mehmet Yener, Timur Arıkoğlu, Prof. Dr. Eres Söylemez 335 Kule Krenlerin Kafes Kiriş ve Ana Burnunun Farklı Yük Konumlanndaki Yer Değiştirmelerinin Sonlu Elemanlar Yöntemiyle İncelenmesi Mine Demirsoy, Erol Zeren 345 Modern Yol Makinaları Timuçin Özsöylev 353 Finansal Kiralama ve İş Makinalarındaki Sektöründeki Kullanımı Yük. Müh. Zafer Kızılsu 359 Hidromık-Hmk 220 LC Ekskavatör Bomunun Gerçek Çalışma Şartlarında Dinamik Gerilme Analizi Prof. Dr. Tuncel Toprak, Arş. Gör. Dr. Ergün Bozdağ, Arş. Gör. Emin Sünbüloğlu 373

7 SUNUŞ İŞ MAKİNALARI SEMPOZYUMU VE SERGİSİ-2003 Ülkelerin ekonomik ve sosyal alanda kalkınmasını sağlamak için yapılması zorunlu olan yol, su, elektrik, baraj, köprü, iletişim ağları, sınai ve evsel atıklar için alt yapı ve bütün bu alt yapı üzerine kurulacak yerleşim alanları ve bu alanlar içinde bulunan sosyal hizmet ve sanayi yapıları, ekonomik girdi sağlayacak yer altı ve yer üstü madenlerinin işlenmesi, taşınması vb. daha birçok işlerin hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesi ancak iş makinaları ile mümkün olmaktadır. Dolayısıyla, bir ülkenin ekonomik ve sosyal yönden kalkınmışlığı, sahip olduğu iş makinalarının sayı ve niteliğine bakılarak görülebilir. Bu bağlamda; ülkemizde ekonomik ve sosyal refahın bir türlü çağdaş düzeye erişemediğinin bir nedeni de sahip olduğumuz iş makinalarının türü, sayısı ve kalitesindeki yetersizliktir denilebilir. Sahip olduğumuz iş makinalarının; sayı olarak gelişmiş ülkelerin % 10'u kadar ve nitelik olarak %70' inden fazlasının ömürlerini tamamlamış olması bu alandaki geri kalmışlığımızın bir göstergesidir. Üyelerinden aldığı güç ve ana yönetmeliğinde yazılı amaçlar çerçevesinde, mesleki bilgi ve deneyimini ülke ve toplum yararı doğrultusunda her alana sürekli aktaran Odamız; iş makinaları ile ilgili olarak gördüğü önemli eksiklikleri gidermek için İş Makinaları Sempozyumu ve Sergisi-2003'ü düzenlemeye karar vermiştir. Bu sempozyumun ilgili sektörlere bilim ve teknoloji temelinde önemli katkılar sağlayacağını umuyoruz.bu konuda ilgili bakanları, sektörle ilgili dernekleri, yayıcı kuruluşları, imalatçı, ithalatçı, satıcı ve finans kuruluşları ile üniversiteleri ve akademisyenleri katkı sunmaları için bir araya getirmeye çalıştık. Bu sempozyumla iş makinaları sektörünün büyüteç altına alınması, sektöre yönelik devlet ve hükümet politikalarının sorgulanması, iş makinalarının verimli kullanımı, teknolojik boyutu, yerli üretimi, ihracat ve ithalatı, makinaların bakım ve onarımı, sektördeki istihdam ve sektörün sorunlarının tartışılması amaçlanmıştır. Bu etkinlik; Makina Mühendisleri Odası Kongre-Kurultay ve Sempozyum düzenleme yönetmeliği çerçevesinde MMO- İstanbul Şubesi sekreteryalığında düzenlenen "İş Makinaları Sempozyumu ve Sergisi- 2003" bildiri konularına bağlı olarak konuyla ilgili kamu kurumları, imalatçı, ithalatçı, kullanıcı, servis sağlayıcı kurum ve kişiler ile bilim noktasında yaklaşım sağlayacak akademisyenleri kapsamaktadır. Makina Mühendisleri Odası adına İstanbul Şubemiz yürütücülüğünde düzenlenen İş Makinaları Sempozyumu ve Sergisi-2003'ün gerçekleşmesini sağlayan Düzenleme, Yürütme ve Danışmanlar Kurulu Üyeleri'ne, Yönetim Kurulu Üyeleri ve MMO Kartal Temsilciliği Yürütme Kurulu Üyelerine, Etkinlik Sekretaryasına, ve Kartal Temsilcilik çalışanlarına, Sempozyum ve Sergimizi destekleyen kurumlara, bildiri sunan ve panelist olarak katılan bilim insanları ve sektör temsilcilerine, sergiye katılan firmalara, DSİ 14.Bölge Müdürü Sayın Ünal ÇALIŞKAN'a ve tüm emeği geçenlere teşekkür ediyoruz. TMMOB Makina Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Eylül 2003

8 I** Geleceği inşa etmek onun işi... Gnnel MUdUrlUk İstanbul Bölge Müdürlüğü Ankara Bölge Müdürlüğü Ankara Bölge Müdürlüğü Tel: Tel: Tel: Yedek Parça-Servlj Faks: Faks: Fala: Tel: Faks: izmir Bölge Müdürlüğü Adana Bölge Müdürlüğü Tel: Tel: Faks: Faks: ' ] BORUSAN HOLDİNG KURULUŞUDUR

9 MAKINALAFKI Uç kere kazandırır... 1.Alırken 2.Çalışırken 3.Satarken Uygun fiyat ve ödeme koşullan, Yüksek performans ve üretkenlik, Sanko takas sistemi, yüksek leasing ve finans desteği düşük yakıt tüketimi, ucuz ve bol yedek parça, ikinci el değeri yaygın servis deseteği SANKO SANKO OTOMOTİV SANAYİ VE TİCARET A.Ş. Yakacık, Hürriyet Mah. E5 Yan Yol Üzeri No: 61 Kartal istanbul Tel: pbx Faks: e-posta: İSTANBUL MERKEZ SERVİS Yakacık, Hürriyet Matı. E5 Yan Yol Üzeri No: 61 Kartal Tel: pbx Faks: ADANA Turhan Cemal Beriker Bulvarı 429/A Şakirpaşa Tel: Faks: ANKARA Köroğlu Cad. No: 14/1 Gaziosmanpaşa Tel: Faks: GAZİANTEP/DAYKO Sani Konukoğlu Bulvarı Üzeri Tel: Faks: İZMİR Ankara Cad. No: 75 Bornova Tel: Faks:

10 GOODfYEAR Biz keşfedelim. Siz yaşayın. * Yeryüzünün altında farklı bir dünya var. Yalnızca maceranın olduğu bir yer. Burada doğa ile birlikte çalışılır! "' ' V r7 Ona karşı durulmaz. Eski bir taşı yerinden kaldırmak zordur. Koşulları lehinize çevirmeye ne dersiniz? Güvenebileceğiniz bir lastik seçin. Uyum içinde çalışın. Ve yer yerinden oynasın. Goodyear Lastikleri T.A.Ş. Büyükdere Cad. Maslak Meydanı No: Levent / İstanbul Tel:

11 Zorlu Koşulların t