İÇİNDEKİLER. Makaleler. ATEŞ VE OCAK KÜLTÜNÜN ANADOLU DA YAYGINLAŞMASINDA MOĞOLLARIN ETKİSİ Mustafa AKKUŞ...15

Transkript

1 İÇİNDEKİLER Editörden Makaleler ATEŞ VE OCAK KÜLTÜNÜN ANADOLU DA YAYGINLAŞMASINDA MOĞOLLARIN ETKİSİ Mustafa AKKUŞ...15 TAHTACILAR VE TAHTACI OCAKLARINA BAĞLI OYMAKLARIN YERLEŞİM ALANLARI Nilgün ÇIBLAK COŞKUN...33 ŞİÎ NİZARİ MEZHEBİ İMAMI III. AĞA HAN IN I. DÜNYA SAVAŞI YILLARI FAALİYETLERİ Ü. Gülsüm POLAT YÜZYILIN İLK YARISINDAKİ BEKTAŞİLİĞE ROMAN PENCERESİNDEN BAKMAK: ÇERAĞLAR UYANIRKEN Hasan YÜREK...75 EVLİYA ÇELEBİ NİN SEYAHATNÂMESİNDE BEKTAŞİ TEKKE VE TÜRBELERİ Fahri MADEN...89 ADANA ÂŞIKLIK GELENEĞİNDE BİR ALEVİ ÂŞIK: HACI ALİ ŞEN İN ŞİİRLERİNDE NASİHAT Bülent ARI VARDAR YENİCELİ HAYÂLÎ BEY İN DİVANINDA KALENDERÎLİK İZLERİ Serpil AKGÜL NESÎMÎ NİN MAHLASLARI PROBLEMİ Özer ŞENÖDEYİCİ NEZİHE ARAZ IN KUTLU MELEK ADLI OYUNUNDA HACI BEKTAŞ VELİ KARAKTERİNİN, OYUN KİŞİSİ OLARAK ELE ALINIŞI VE İNCELENMESİ Birgül YEŞİLOĞLU GÜLER İNANÇ VE ÜRETİM BAĞLAMINDA HACIBEKTAŞ TAŞ İŞÇİLİĞİ Dilek AKBULUT YAZIM VE YAYIN İLKELERİ

2 CONTENTS EDITORIAL ArtIcles THE MONGOLIAN EFFECT IN THE DISPERSION OF THE FIRE AND HEARTH CULT IN ANATOLIA Mustafa AKKUŞ...15 TAHTACIS AND RESIDENTIAL AREAS OF TRIBES WHICH BELONGS TO TAHTACI ASSOCIATION Nilgün ÇIBLAK COŞKUN...33 ACTIVITIES OF SHIA NİZARİ IMAM AGA KHAN THE THIRTH DURING THE WORLD WAR I. Ü. Gülsüm POLAT...55 A VIEW ON BEKTASHISM IN THE FIRST HALF OF THE 19 TH CENTURY THROUGH A NOVEL: ÇERAĞLAR UYANIRKEN Hasan YÜREK...75 BEKTASHI DERVİSH LODGES AND SHRINES IN THE TRAVELOGUE OF EVLİYA CELEBİ Fahri MADEN...89 AN ALAWI TROUBADOUR FROM ADANA: ADMONITION FROM HACI ALİ ŞEN S POEMS Bülent ARI THE IMPRESSİONS OF KALENDERILİK IN THE DIWAN OF VARDAR YENİCELİ HAYALİ BEY Serpil AKGÜL THE PROBLEM OF NESÎMÎ S PENNAMES Özer ŞENÖDEYİCİ APPROACHING AND REVIEWING HACI BEKTAS VELÎ AS A CHARACTER OF THE STAGE PLAY NAMED KUTLU MELEK WHICH IS WRITTEN BY NEZIHE ARAZ Birgül YEŞİLOĞLU GÜLER HACIBEKTAŞ STONEWORK WITHIN THE CONTEXT OF FAITH AND PRODUCTION Dilek AKBULUT WRITING AND PUBLICATION GUIDELINES

3 Editörden Hicri takvimin ilk ayı olan Muharrem, Peygamber Efendimiz in hürmete şayan bir ay diye nitelediği, sayısız lütuf ve hikmetlerle dolu kutlu bir aydır. Muharrem, aynı zamanda hüzün ve ibret ayıdır; bizlere, yüreklerimizi sızlatan Kerbelâ yı hatırlatır. Hicri 10 Muharrem 61 (Miladi 10 Ekim 680) tarihinde Kufe yakınlarındaki Kerbelâ mevkiinde İslam tarihinin en hazin olayı yaşandı. Kerbelâ; Efendimizin, cennet gençlerinin efendileri sözüyle yücelttiği güzide torunları, Allah ım, ben onları seviyorum, sen de onları sev! diye dua ettiği, adını bizzat kendisinin koyduğu, Hz. Ali ve Hz. Fatıma nın iki ciğerparesinden biri, müminlerin gözbebeği Hz. Hüseyin Efendimizin ve Ehl-i Beyt ten yetmişten fazla müminin şehit edildiği yerdir. Bugün bile o acıyı yaşayan ve paylaşmak isteyen milyonlar vardır. Yürekleri dağlayan bu acı, Resul-i Ekrem Efendimize, onun âline, ashabına ve Ehl-i Beyt i Mustafâ ya muhabbet besleyen her müminin öteden beri ortak hüznüdür. Bununla birlikte Kerbela ve Muharrem ayı birlik günüdür. Hz. Hüseyin in yası Alevisi, Sünnisi bütün Müslümanları bir araya getirir. 10 Muharrem den sonra evlerde aşureler pişirilir ve hep birlikte paylaşarak yenir. 10 Muharrem gününe yüklenen anlamların hepsinde bir yeniden doğuş vardır. İnanışa göre, Melekler, yeryüzü-gökyüzü ve cennet, aşure günü yaratılmıştır. Hz. Adem ve Havva bu gün yaratılmıştır. Hz. Adem in tövbesi bu gün kabul edilmiştir. Hz. Nuh un gemisi tufandan bugün kurtulmuştur. Hz. Yunus, balığın karnından yine bu gün kurtulmuştur. Hz. İsa bu gün doğdu ve bu gün semaya çıkarılmıştır. Bugün bize düşen, böylesi müessif bir hâdiseyi kin, nefret, ayrılık-gayrılığa değil; birlik-beraberlik, sevgi, saygı, muhabbet ve hoşgörüye dönüştürmektir.

4 Bu vesile ile dergimizin 68. Sayısının temasını Muharrem ayı ve aşure olarak belirlemiş bulunuyoruz. Bu sayımızda da çok önemli araştırma ve inceleme çalışmalarını istifadelerinize sunuyoruz. Emeği geçen tüm hakemlerimize, destek veren tüm araştırmacılarımıza ve bilim adamlarına 68. sayımıza yapmış olduğu katkılardan dolayı teşekkürlerimizi sunarız. Bir dahaki sayımızda buluşmak üzere.. Dr. Hüseyin Gümüş Editör

5 Makaleler Articles