AB ve Türkiye'nin Tarımsal Üretim Etkinlik Ve Verimliliği Üzerine Küresel Krizlerin Etkileri

Transkript

1 AB ve Türkiye'nin Tarımsal Üretim Etkinlik Ve Verimliliği Üzerine Küresel Krizlerin Etkileri Murat CANKURT 1 Bülent MĐRAN 2 Cihat GÜNDEN 3 Ahmet ŞAHĐN 4 Özet Bu çalışmanın amacı, AB ve Türkiye nin tarımsal üretiminin toplam faktör verimliliği, teknik değişim ve etkinlik değişimindeki küresel krizlerin etkilerini karşılaştırmalı olarak belirlemektir. Verilerin analizinde Veri Zarflama Analizi (VZA) ve Malmquist Verimlilik Đndeksi nden yararlanılacaktır. Çalışmanın kurgusunda, işlenen tarım arazisi, tarımda çalışan aktif nüfus, traktör varlığı, azot- potas-fosfatlı gübre kullanımı ve büyükbaş ve kanatlı olmak üzere canlı hayvan varlığı gibi girdilerin, toplam tarımsal üretim değeri çıktısını sağlayacağı varsayılmıştır. Analizler yılları arasındaki periyot için yapılmıştır. Đncelenen dönemlerde, Türkiye ve AB ülkelerinde yaşanan önemli ekonomik, sosyal veya siyasal olayın yıllarıyla, tarımsal üretimin etkinsizlik yılları arasında çakışma vardır. Ancak elde edilen sonuçlara göre kriz dönemlerinin, tarımsal üretim etkinliğini ve verimliliği üzerine etkili olduğunu ifade edebilmek güçtür. Anahtar Kelimeler: Ekonomik kriz, tarım, verimlilik, veri zarflama analizi, AB, Türkiye. The Impacts of Global Crises on Agricultural Productivity and Efficiency of Turkey and the EU Abstract The aim of this study is to measure total factor productivity, technical change, and efficiency change of agricultural production in Turkey and the EU with special reference to the impacts of global crisis. Data Envelopment Analysis (DEA) and Malmquist Productivity Index are used as an approach in this study. Total agricultural production value is considered as output; agricultural land, agricultural labour, tractors, nitrogenous, potash, phosphate fertilizers and live animal stocks are considered as inputs. Total factor productivity, technical change and efficiency change of agricultural production is analyzed in EU and Turkey for the period of period. In the period under review, it was shown a conflict between the years of Turkey and the EU countries experienced significant economic, social or political events and inefficiency of the agricultural production. However, according to the results, it is difficult to express that the crisis period influence on productivity and efficiency of the agricultural production. Key Words: Economic crisis, agriculture, productivity, data envelopment analysis, EU, Turkey. 1. GĐRĐŞ Son yıllarda küresel ekonomik kriz en çok konuşulan konulardan biridir. Terim olarak incelenecek olursa kriz, tehlikeli, istikrarsız ve güç bir durum anlamına gelmektedir. Uzun süren işsizlik, fiyatların düşmesi ve ticaret ve yatırımların azalması, ekonomik kriz olarak adlandırılabilir (Anonymous, 2010). Bu durum dünya geneline yayılmış ve etkisini hissettiriyorsa küresel ekonomik kriz söz konusudur. Küreselleşmenin, genel olarak ekonomik, teknolojik, sosyo-kültürel, politik ve biyolojik faktörlerin bir kombinasyonu olarak yönlendirildiği kabul edilmektedir (Croucher, 2004). Küreselleşme, diğer bir ifadeyle, bölgesel ekonomilerin, toplumların ve kültürlerin dünyadaki iletişim ve ticaret ağına entegre olmaları sürecidir. Ancak bu terim sıklıkla ekonomik anlamda kullanılmaktadır. Teknolojinin yaygınlaşması, göçler, sermaye akışları, doğrudan yabancı yatırımlar ve ticaret aracılığıyla ulusal ekonominin uluslararası ekonomiye entegre olması anlamına gelmektedir (Jagdish, 2004). Küreselleşme son yirmi yıldır dünyada gündemdeki yerini korumuştur. Bu süreç boyunca birçok gelişmiş ülke, ekonomik anlamda daha bir önem kazanmış ve diğer ülkelerin ekonomik gelişmelerine etkide bulunmuşlardır (Akın ve Köse, 2008) Büyük 1 Dr., Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü, Aydın, TURKEYmcankurt@adu.edu.tr 2 Prof. Dr., Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü, Đzmir, TURKEY 3 Dr., Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü, Đzmir, TURKEY 4 Yrd. Doç., Sütçü Đmam Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Ekonomisi Bölümü, KMaraş, TURKEY 221

2 buhranla başlayan krizin küresel etkisi, 2007 yılındaki finansal kriz ve Asya krizi küreselleşmenin bir sonucu olarak tüm dünyayı etkilemişlerdir. Bunların dışında kalan ekonomik sosyal ve siyasal olaylar daha lokal kalmıştır. Önceleri krizler ülkelerin kendi sınırları içerisinde gelişir ve dinerken günümüzde küreselleşmeyle birlikte sınırların dışına da taşmaktadır. Bazı ülkelerdeki değişim, ülkeler arasındaki ilişkinin artmasıyla diğer ülkeleri de etkileyebilmektedir. Ülkeler arasındaki bu ilişkiler, iletişim imkânlarının artmasıyla doğru orantılı olarak daha da artmaktadır. Đletişim aynı zamanda etkileşimi de beraberinde getirmektedir Türkiye deki Krizler Bazen savaş, hükümet değişimleri, askeri müdahaleler, deprem, sel, yangın gibi doğal afetler gibi sosyal olaylar ekonomik durumu etkileyebilmektedir. Gelişmekte olan ülkeler bu tür sosyal olaylardan gelişmiş ülkelere göre daha da fazla etkilenmektedirler. Bundan dolayı Türkiye için önemli sosyal olayları da dikkate almak faydalı olacağı düşünülmektedir. Đnceleme, Türkiye Cumhuriyeti nin kuruluşundan itibaren günümüze kadar olan süreçte yapılmıştır. Ancak analizler 1960 yılı sonrası için yapılmıştır. Çizelge 1. Türkiye deki Kriz ve Önemli Sosyal Olaylar ( ) Tarih Durum Dışsal 1929 Amerika'da patlak veren "Büyük Buhran" yaşandı. Türk parasının değeri düştü ĐI Dünya Savaşı, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de ekonomik dengeleri sarstı. Türkiye ilk kez devalüasyonla tanıştı. 1958'de Türkiye'nin günü gelmiş 256 milyon dolar tutarında dış borcu ve "kambiyo krizi" yaşıyordu. Ağustos ayında Türkiye IMF ile bir istikrar programı uygulamayı kabul etti. Devalüasyona gidildi Mayıs 1960 askeri darbesi IMF programı yürürlüğe kondu. Türk parası devalüe edildi Mart 1971 askeri müdahale yapıldı. Petrol fiyatlarının patlayarak 4 katına çıkması, Türkiye ekonomisini olumsuz etkiledi. Aynı yıl Kıbrıs Barış Harekâtı ile birlikte batılı ülkelerin üstü örtülü 1974 ekonomik ambargosu başladı. Petrol fiyatlarındaki artış ithal edilen sanayi ürünlerinin fiyatlarını da yukarıya doğru tırmandırdı yılında kısa vadeli borçların toplam borç içindeki payı yüzde 52'ye ulaştı 1978 ve kriz patladı petrol krizi, halkı 1974 petrol krizinden daha fazla etkiledi Ocak Kararları'yla birlikte TL % 48.6 oranında devalüe edildi Eylül 1980 askeri darbesi Kamu harcamalarının artması nedeniyle ekonomik dengesizlik yaşandı ve 1986 devalüasyon yine yapıldı. Dış ticaret açığı nedeniyle Türkiye yeniden krize girdi. Ticari bankaların döviz 1990 açığı büyüdü. Stagflâsyon/enflasyon-ekonomik durgunluk sürecine girildi. Körfez kriziyle birlikte dış borç stoku, kısa süreli ama çok şiddetli ekonomik krize sebep oldu. Kriz 1993 sonlarında başlayıp 1994'te patladı Şubat 1997 muhtırası Asya-Rusya krizi Türkiye tarihine 'Kara Çarşamba' olarak geçen 22 Kasım 2000'de para krizi patladı. 13 banka ve çok sayıda aracı kurum battı Şubat'ta Çankaya Köşkü'nde yaşanan Anayasa kitapçığı tartışması krizi Küresel finansal kriz. ABD deki Mortgage krizi. 1 Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşundan itibaren günümüze değin ( ), askeri yönetimler hariç, altmış hükümet göreve gelmiştir arasında, otuz yedi hükümet göreve gelmiştir. Hükümetlerin ortalama hizmet süreleri 16 ay civarındadır. Tabiatıyla, böylesi politik istikrarsızlık içerisinde olan bir ülkede ekonomik istikrar beklemek mümkün değildir (Kibritçioğlu, 2003). Türkiye'de, derin ekonomik sonuçlar doğuran ve önemli siyasi değişimlere sebep olan 7 kriz yaşanmıştır ( , , , , 1994, ,

3 2009). Bunlara oranla daha az etkili olan ve daha sınırlı kalan 4 krize tanık olunmuştur (1947, 1969, 1982, 1991) (Kazgan, 2002) sonrası dönemde 5 tanesi dışsal olmak üzere, toplam 18 defa ekonomik, sosyal ve siyasal istikrarsızlık yaşanmıştır AB deki Krizler Maddi-manevi büyük kayıplarla sonuçlanan II. Dünya Savaşının ardından, hem barışın sağlanması hem de kalkınmanın gerçekleştirilebilmesi için kömür ve çeliğin ortak, uluslarüstü bir otorite tarafından idaresi gerekmekteydi. Bu bağlamda Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu, 18 Nisan 1951'de Belçika, Almanya, Fransa, Hollanda, Lüksemburg ve Đtalya arasında imzalanan Paris Antlaşması ile kurulmuştur (Cankurt ve ark., 2007 ). Bu girişim ekonomik birlikteliği de getirecekti. Böylece, üye ülkeler arasında, özellikle de yılları arasında bir çok kez birbirleriyle savaşmış olan avrupanın iki büyük ülkesi Almanya ve Fransa arasındaki savaş olasılığını düşürmüş olacaktı. Çizelge 2. Avrupa daki Kriz ve Önemli Sosyal Olaylar ( ) Tarih Durum Dışsal 1929 ABD de başlayan ancak tüm dünyayı etkileyen Büyük Buhran Đkinci Dünya Savaşı Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu, 18 Nisan 1951'de imzalanan Paris Antlaşması ile kurulmuştur. 25 Mart 1957 tarihli Roma Antlaşması ile Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (Euratom) eklenerek, Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) kurulmuş oldu. 30 Haziran 1965 da Avrupa Topluluğunda, ortak tarım politikası (CAP) ve finansmanı üzerinde anlaşmazlık yaşandı. 29 Ocak 1966 tarihine kadar devam eden kriz boş koltuk krizi olarak bilinmektedir Đngiltere, Đrlanda, Danimarka nın katılımı Yunanistan nın katılımı Falkland savaşı Đspanya, Portekiz in katılımı Sovyetler Birliğinin dağılması 1991 Körfez savaşı II. Dünya savaşının ardından Avrupada yaşanan en kanlı şavaş olan Bosna Savaşı ve Yugoslavyanın 7 ülkeye ayrılması Đsveç, Avusturya, Finlandiya nın katılımı Asya-Rusya krizi Estonya, Litvanya, Letonya, Çek Cumh, Polonya, GKRY, Slovakya, Slovenya, Malta ve Macaristan nın katılımı Küresel finansal kriz. ABD deki Mortgage krizi dan bugüne değin, Avrupa Ülkelerinde,3 ü dışsal olmak üzere 12 defa ekonomik, sosyal ve politik çalkantı yaşanmıştır. Ancak bunların bir çoğu lokal kalmıştır. Avrupa nın tamamına yayılan krizler sadece Büyük Buhran-1929, Asya-Rusya Krizi ve Finansal Kriz-2007 gibi küresel krizlerdir. Asya daki ülkelerin aksine mamül ve hammadde çelik üretimi azalmıştır. Japonya başta olmak üzere Asya Kaplanları olarak bilinen Güney Kore, Tayvan, Hong Kong ve Singapur gibi Asya ülkeleri daha ucuz işgücü gibi karşılaştırmalı üstünlüklerinden yararlanarak yeni sanayi ülkeleri olmuşlardır. Önceleri daha düşük teknoloji ve maliyet gerektiren tekstil gibi sektörlerin gelişimiyle başlayan sanayileşme hareketi, dayanıklı tüketim malları veya otomotiv gibi ileri teknoloji gerektiren sektörlerle devam etmiştir. Sanayi ürünleri üretiminin Avrupa nın dışına kayması küreselleşmenin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Ekonomistlere göre Büyük Buhran dan günümüze kadar yaşanmış olan en büyük kriz olarak adlandırılan 2008 yılındaki Küresel Finans Kriz ( ) ekonomik aktivitelerin önemli ölçüde azalmasına sebep olmuştur (Yuan ve ark., 2010). 223

4 2. MATERYAL VE YÖNTEM Çalışmada kapsamında Türkiye'nin yanısıra toplam 17 AB ülkesinin yılları arasındaki 47 yıllık verileri değerlendirmeye alınmıştır. AB ülkelerinden Avusturya, Bulgaristan, Danimarka, Finlandiya, Almanya, Yunanistan, Macaristan, Đrlanda, Đtalya, Hollanda, Polonya, Portekiz, Romanya, Đspanya, Đsveç ve Đngiltere çalışma kapsamına alınırken, dikkate alınan dönem içinde verilerine eksiksiz ulaşılamayan ülkeler kapsam dışında bırakılmıştır. Ülkelere ait tarımsal veriler için FAO (Food and Agricultural Organization of the United Nations) istatistik veri tabanından faydalanılmıştır (FAO, 2010). Modelde bir girdi ve 8 çıktı değişkeni olmak üzere toplam 9 değişken kullanılmıştır. Çıktı değişkeni Tarımsal Üretim Değeri (1000 $); girdi değişkenleri ise işlenen alan (1000 Ha), kullanımdaki traktör sayısı (adet), kullanılan azot-fosfat-potas gübre miktarları (ton), tarımda çalışan ekonomik aktif nüfus (1000), büyükbaş hayvan sayısı (adet) ve kanatlı sayısıdır (adet). Verilerin analizinde etkinlik analizlerinde en çok kullanılan yöntemlerden olan Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Endeksi ve Veri Zarflama Analizi (VZA) yaklaşımından yararlanılacaktır (Charnes ve ark., 1978; Banker ve ark., 1984; Farrell, 1957). VZA, Malmquist Endeksinin hesaplanmasında gerekli olan uzaklık fonksiyonlarını tahmin etmek için kullanılan, doğrusal programlama tekniklerini kullanan, en popüler non-parametrik metottur (Coelli ve ark., 1998; Lovel, 1993). BULGULAR Veri Zarflama Analizi-Malmquist toplam faktör verimliliği endeksi metotları kullanılarak dönemi için 18 ülkenin yıllık teknik etkinlik endeksleri, teknik etkinlikteki değişme, teknolojik değişme ve toplam faktör verimliğindeki değişme endeksleri hesaplanmıştır. Bu endekslerin hesaplanmasında Coelli (1996) tarafından yazılan DEAP 2.1 bilgisayar paket programı kullanılmıştır. Teknik Etkinlik Analiz kapsamına alınan ülkelere ait yıllarına ait teknik etkinlik değerleri Çizelge 1 de verilmiştir. Teknik Etkinlik (TE) değeri 1 olduğunda, ilgili ülke için tam etkin olarak üretim yaptığı anlaşılmaktadır. Bu bağlamda TE değerlerine ait geometrik ortalamalar incelendiğinde, ile referans değeri olan1 e en yakın ülke Đngiltere dir. Ardından sırasıyla Đspanya (0.994), Đsveç (0.990), Romanya (0.990) ve Almanya (0.988) gelmektedir. Türkiye (0.983) 18 ülke içerisinde 13. Sırada yer almaktadır. En son üç sırada ise Finlandiya (0.980), Macaristan (0.977) ve Đrlanda (0.974) gelmektedir (Çizelge 3). 224

5 TR A BG DK FIN F A GR H IRL I NL PL TÜRKĐYE 1961* IX. 1 TARIM 1 EKONOMĐSĐ 1 1 KONGRESĐ ŞANLIURFA, * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Geo Ort Çizelge 3. Yıllara Göre Ülkelere Ait Teknik Etkinlik Değerleri * Ekonomik, sosyal ve siyasal istikrarsızlık yılları. Tabloda, Almanya: D, Avusturya: A, Bulgaristan: BG, Danimarka: DK, Finlandiya: FIN, Fransa: F, Hollanda: NL, Đngiltere: GB, Đrlanda: IRL, Đspanya: E, Đsveç: S, Đsviçre: CH, Đtalya: I, Macaristan: H, Polonya: PL, Portekiz: P, Romanya: RO, Türkiye: TR, Yunanistan: GR olarak kısaltılmıştır. 225

6 Şekil 1. Yıllara göre TE değerleri Araştırma amacına uygun olarak yıllar itibariyle yapılan ortalama TE değerlendirme sonucunda ise, 1965, 1982, 1996, 2004, 2002, 1999, 1994, 1964, 1977 ve 1972 yılları TE değeri en düşük olan yıllardır (Ortalama TE değeri 0.985). AB nin ülkelerinin değişimi ortalamaya çok yakındır. Türkiye için 1999, 2002, 1970, 1983, 2004, 1079, 1967 ve 1973 yılları TE değerinin göreceli olarak en düşük olduğu yıllar olmuştur (Çizelge 3, Şekil 1) sonrası dönem yıllar itibariyle incelendiğinde, Türkiye ve AB ülkelerinde toplam 23 önemli ekonomik, sosyal veya siyasal olay yaşanmıştır. Bunlardan 8 yıl için TE değerinin ortalamadan (0.985) düşük olduğu belirlenmiştir. Tarımın özellileri dikkate alındığında bir yıl gecikmeli etkisine bakılırsa bu rakam 13 e çıkmaktadır Toplam Faktör Verimliliğindeki Değişme Toplam faktör verimliliğindeki değişimin (TFVD) iki sebebi vardır. Biri teknik etkinlikteki değişim (TED), diğeri ise teknolojik değişimdir (TD). TED i de saf etkinlik değişimi (PED) ve ölçek etkinliği değişiminin (SED) çarpımıyla hesaplanır. Hesaplanan değerler Çizelge 4 ve Çizelge 5 te görülmektedir. Çizelge 4. Yıllara göre TFVD Yıl TED TD PED SED TFVD Yıl TED TD PED SED TFVD * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * Ortalama * Ekonomik, sosyal ve siyasal istikrarsızlık yılları. 226

7 yılları arasında teknik etkinlik değişimi 1 olarak hesaplanmıştır. Yıllar bazında teknik etkinlikte değişimin olmadığı anlaşılmaktadır. Teknolojideki değişimin 1 den büyük çıkması yıllara bağlı olarak traktör sayısı, gübreleme miktarları gibi teknoloji değişkenlerinde ortalama olarak artış meydana gelmiştir. TFVD değerinin ortalamasının 1 den büyük olması TED değil de TD den kaynaklanmaktadır. Dikkat edilecek olursa, TFVD nin düşük olduğu yıllarda genellikle TD değerinin düşük olmasından kaynaklanmaktadır. Ekonomik kriz, savaş, doğal felaketler teknoloji değişkenlerinin daha az kullanılmasına sebep olmaktadırlar (Çizelge 4). Analiz sonuçlarına göre TFVD değerinin en düşük olduğu yıllar 1969, 1972, 1964, 1993, 1962, 1996, 1998, 1982, 1977 ve 2003 yıllarıdır (Çizelge 4) yılında hem Türkiye hem de AB ülkelerinin Đngiltere, Đsveç ve Đspanya haricindeki tüm AB ülkeleri için TFVD değeri 1 in altında bulunmuştur sonrası dönem yıllar itibariyle incelendiğinde, Türkiye ve AB ülkelerinde yaşanan 23 önemli ekonomik, sosyal veya siyasal olayın aynı yıllarda aldıkları TFVD değeri karşılaştırılmıştır. Bunlardan 7 yıl için TFVD değerinin 1 in altında olduğu belirlenmiştir. Bir yıl gecikmeli etkisine bakılırsa bu rakam 8 e çıkmaktadır. Ekonomik, sosyal ve siyasi istikrarsızlıkların olduğu yıllarda tarımsal etkinliğin düştüğü hipotezini test etmek için T testi yapılmıştır. Yani kriz yıllarıyla diğer yıllar arasında istatistiki bakımdan anlamlı bir farklılık olup olmadığı incelenmiştir. Çizelge 4 te gösterilen istikrarsızlık yıllarıyla diğer yıllar arasında, TFVD değeri açısından, istatistikî olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır (t:-0.36, p:0.72). TED ve TD değerleri açısından yapılan incelemelerde de istatistiki anlamlı bir fark bulunamamıştır. Çizelge 5. Ülkelere göre TFVD Ülkeler TED TD PED SED TFVD Ülkeler TED TD PED SED TFVD TR IRL A I BG NL DK PL FIN P F RO A E GR S H GB Ortalama Ülkeler bazında sonuçlar incelenecek olursa, Türkiye TFVD değeri diğer ülkelere göre en düşük değerdir. Ancak bunun sebebi TED değil, TD olduğu belirlenmiştir. Yani teknolojik değişkenlerde diğer ülkelere göre nispi azalma meydana gelmiştir (Çizelge 5). 3. SONUÇ Türkiye ve 17 AB ülkesinin incelendiği çalışmada, tarımsal üretim etkinliğinin ulusal, bölgesel veya küresel krizlerden etkilenip etkilenmediğini belirlemek amaçlanmıştır. Bu amaca yönelik yapılan analizlerde Veri Zarflama Analiz yöntemi kullanılmış, Teknik Etkinlik ve Malmquist Toplam Faktör Verimlilik Endeksi yaklaşımlarından yararlanılmıştır. Yıllar itibariyle tarımsal üretim etkinliğini temsil eden TE ve TFVD değerleriyle, kriz yıllarıyla karşılaştırılmıştır sonrası dönemde yıllar itibariyle TE değeri incelendiğinde, Türkiye ve AB ülkelerinde yaşanan toplam 23 önemli ekonomik, sosyal veya siyasal olayın 8 inde TE değeri ortalamadan (0.985) daha düşük olduğu belirlenmiştir. Tarımın özellileri dikkate alındığında bir yıl gecikmeli etkisine bakılırsa bu rakam 13 e çıkmaktadır. TFVD açısından ise yaşanan 23 önemli olayın 7 sinin TFVD değerinin 1 in altında olduğu belirlenmiştir. Bir yıl gecikmeli etkisine bakılırsa bu rakam 8 e çıkmaktadır. 227

8 Tarımsal üretimin kendine has özellikleri kriz dönemlerinin etkilerini gecikmeli olarak üretime yansıtabilir. Gecikmeli etkiler de değerlendirildiğinde, kriz yıllarıyla etkinsizlik arasında azımsanmayacak kadar çakışma vardır. Diğer yandan, ekonomik kriz, sosyal ve politik çalkantılar, doğal felaketler gibi bazı durumlarda üretim girdilerin daha az kullanılması, kısıtlanması olasıdır. Bu da etkinliği arttırabilmektedir. Ancak elde edilen sonuçlara göre kriz dönemlerinin, tarımsal üretim etkinliğini ve verimliliği üzerine etkisi olduğunu ifade edebilmek güçtür. KAYNAKLAR Anonimous, 2010 ( ) Banker, R.D., Charnes, A., Cooper, W.W. (1984) Some models for estimating technical and scale inefficiencies in data envelopment analysis, Manage. Sci. 30, Cankurt, M., Günden, C., ve Miran B., 2007, Türkiye nin AB Sürecinde Üyelik Potansiyelinin Bazı Tarımsal Kriterler Açısından Analizi. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, Sayı:513, s:35-45, Đstanbul. Charnes, A., Cooper, W.W., Rhodes, E. (1978) Measuring the efficiency of decision making units, Eur. J. Operational Res. 2, Coelli, T., Rao, D.S.P., Battese, G.E. (1998) An Introduction to Efficiency and Productivity Analysis Kluwer Academic Publishers, Boston, 275pp. Coelli, T., Rao., 1996, A Guide to DEAP Version 2.1: A Data Envelopment Analysis Program, CEPA WorkingPapers, 8/96,Department of Econometrics, University of New England, Australia,1-49. Croucher Sheila L.. Globalization and Belonging: The Politics of Identity in a Changing World. Rowman & Littlefield. (2004). p.10 FAO, Official Statistical Databases of Food and Agricultural Organization of the UN. ( Farrell, M.J., (1957) The measurement of productive efficiency, J R. Statistical Soc. Ser. 'A' 120, Jagdish, Bhagwati (2004). In Defense of Globalization. Oxford, New York: Oxford University Press. Kazgan, G., (2002). Türkiye de Ekonomik Krizler: ( ) Nedenleri ve Sonuçları Üzerine Karşılaştırmalı Bir Đrdeleme, Đstanbul Bilgi Üniversitesi, 2002 Kibritçioğlu, A., (2003). Türkiye'de ekonomik krizler ve hükümetler Yeni Türkiye Dergisi Ekonomik Kriz özel sayısı. Lovel, C.A.K. (1993) Production frontiers and productive efficiency. In: Fried, H.O., Lovell, C.A.K., Schmidt, S.S. (Eds.), The Measurement of Productive Efficiency Techniques and Applications, pp.3-67, Oxford University Press, Oxford. Yuan, C., Liua, S. and Xie, N., The impact on chinese economic growth and energy consumption of the Global Financial Crisis: An input output analysis. Energy, 2010, 1-8 (in press). 228