DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMI EĞİTİMİ YAKLAŞIMI. M. Tolga AKBULUT 1 mtolga@yildiz.edu.tr

Transkript

1 DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMI EĞİTİMİ YAKLAŞIMI M. Tolga AKBULUT 1 mtolga@yildiz.edu.tr Öz: Bildiri kapsamında Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı konusunda, mimari tasarım kararlarının ve mimarın deprem güvenliği konusundaki sorumluluğu ve önemi vurgulanmaya çalışılmaktadır. Mimar adaylarının mevcut eğitimi sorgulanarak, depreme dayanıklı yapı tasarımı eğitimi konusunda daha bilgili ve donanımlı olmalarını sağlamaya yönelik nelerin yapılması gerektiği tartışılmakta mimarların eğitimine yönelik, gerek geleneksel ders verme temeline dayanan gerek ise tasarım stüdyolarını da kapsayacak bir eğitim yaklaşımı geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Anahtar Kelimeler: Deprem, Mimar, Mimarlık, Mimari Tasarım, Eğitim, Tasarım Stüdyosu Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı Depreme dayanıklılık kavramı, zihinde bir yapının yürürlükteki deprem yönetmeliklerine uygun olarak tasarlanmasını, hesaplanmasını ve uygulanmasını çağrıştırmaktadır ve genellikle de yönetmeliğe uygunluğun, depremlere karşı güvenliği garanti ettiği düşünülmektedir. Oysa bu ve buna benzer yorumlar gerçekle sınandığında, kısmen geçerlidir (Zacek, 2000a). Deprem yönetmeliklerinin amacı yapıların hasar görmesini engellemek değil, can kaybını önlemektir. Büyük bir depremde yapı büyük miktarda strüktürel ve strüktürel olmayan hasara uğrayabilir, fakat yapı yıkılmadığı müddetçe, yönetmelikler amaçlarına ulaşmış olarak kabul edilir (Arnold ve diğ., 1982). Bu nedenle, ABD, Japonya, İtalya gibi deprem yönetmeliklerinin sürekli geliştirildiği, yasaların ve yönetmeliklerin titizlikle uygulandığı, malzeme ve uygulama kalitesinin belirli bir düzeyin üzerinde olduğu ülkelerde dahi, depremlerde oluşan hasarların çoğunlukla tasarım hatalarına bağlı olduğu görülmektedir (Şekil 1 ve Şekil 2). Şekil Kobe Depreminde komşu katlar arası rijitlik düzensizliği olan bir yapının birinci ve üçüncü katlarının tamamen yıkılması. Kobe depreminde yumuşak kat etkisine bağlı olarak özellikle zemin katların tamamen yıkılması oldukça yaygın olarak görülmüştür. (Clark, W. Peter, Kobe Collection, Niseehttp://nisee.berkeley.edu/images/servlet/EqiisDetail?slide=K0068) 1 Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi, Mimarlık Bölümü, İstanbul 586

2 Şekil Northridge, California Depreminde, bir apartmanın zemin katının yumuşak kat etkisine bağlı olarak yıkılması (Nisee- Cezayir, ABD ve Japonya da deprem hasarları konusunda çalışmalar yürüten Wang, Kaliforniya da hasar gören yapılar üzerinde yaptığı incelemelerde, mimari tasarım kararlarının, bazı yapıların hasar görmesinde, diğer tasarım kararlarına göre açık bir şekilde belirleyici olduğu sonucuna varmıştır (Charleson, 1995). Depreme dayanıklı mimari tasarımın en az yönetmeliklerin uygulanması kadar önemli bir rol oynadığı görülmektedir. Depreme dayanıklı mimari tasarım, tasarımda ve uygulamada yer ve zemin etkilerinin (topografya, zemin v.b.), uygun yapı biçimlenmesinin, taşıyıcı sistem seçiminin, yapısal ayrıntıların biçimlendirilmesinin, tasarım süreci içinde ele alınmasını içermektedir. Yıkıcı depremlerden çıkarılan dersler, depreme dayanıklı yapı tasarımı için aynı önemde ve aynı anda üç temel koşulun bir araya getirilmesi gerekliliğini ortaya koymaktadır. a. Depreme dayanıklı mimari tasarım b. Yasa ve Yönetmeliklere uygunluk c. Nitelikli malzeme, uygulama ve denetim Mimari tasarım açısından hatalı ve eksik tasarım kararları, özellikle rezonans, burulma, farklı salınımlara bağlı gerilme yığılmaları, deprem yükleri altında bazı yapı bölümlerinin zayıflaması (yumuşak kat etkisi), deprem yüklerinin bazı elemanlar üzerinde yoğunlaşması (kısa kolon etkisi vb.) gibi etkenlere bağlı olarak yıkıcı hasarlara neden olabilmektedir (Zacek,1996). Şekil 3. Mimari tasarım açısından hatalı ve eksik tasarım kararlarına bağlı olası hasar ve yıkım nedenleri (Zacek, 2000b) Mimar, mesleği gereği, her türlü emniyet ve konfor şartlarını sağlayan binalar gerçekleştirmekle sorumludur. Bir binanın depremlere karşı dayanımı sadece yönetmeliklere uygun hesaplamalar ile sağlanamayacağı için, tasarım, aynı zamanda yönetmeliklerin olumsuz özelliklerini gidermeye yönelik olmalıdır. Taşıyıcı sistemi çok iyi hesaplanmış, ancak düzensiz taşıyıcı sisteme sahip bir yapının deprem davranışı, taşıyıcı sistemi kabaca hesaplanmış, ancak taşıyıcı sistemi oldukça düzenli olan bir yapının davranışından daha olumsuzdur. Taşıyıcı sistemi iyi düzenlenmemiş bir yapının depremde davranışını hesapla artırmak olanaklı değildir (Çelik ve diğ., 2000). 587

3 Bu nedenle, depreme dayanıklı yapı tasarımı sürecinde, mimari tasarım kararları en az yasa ve yönetmeliklerin uygulanması kadar yapının deprem sırasındaki davranışını olumlu ya da olumsuz yönde etkileyebilecek, hayati bir öneme sahiptir. Bu önem öncelikle, yapının deprem sırasındaki performansını büyük oranda etkileyecek ve mimar tarafından mimari tasarım süreci eskiz aşamasında karar verilecek olan yapı geometrisi, taşıyıcı sistem seçimi ve taşıyıcı sistemin deprem yükleri altındaki davranışı gibi kritik ve temel kararlara bağlıdır. Özellikle tasarım atölyeleri ölçeğinde, bu bilincin mimar adayı öğrencilere verilmesi gerekli görülmektedir. Güncel yönetmeliklerin karmaşıklığı ve bunların tasarım ve uygulamada birçok soruna neden olabileceği olasılığı, bu karmaşıklığın önlenmesine yönelik olarak depreme dayanıklı mimari tasarımın, tasarım atölyelerinde özel bir eğitim süreci ile verilmesini zorunlu kılmaktadır. 6 Mayıs 2002 tarihli Ulusal Deprem Konseyi Raporunda, Depreme dayanıklı yapı tasarımı ve uygulamalarının başarısının, bu alanda faaliyet gösteren meslek adamlarının ve teknik elemanların üniversite eğitimlerinin iyileştirilmesine bağlı olduğu vurgulanmaktadır. Çalışma Yöntemi Mimari tasarımın deprem güvenliğine etkisi ve mimarların konuya verdiği önem ülkemizde ve dünyadaki örnekler üzerinde incelenmiş, çalışma kapsamında ülkemizdeki önemli mimarlık fakültelerinin eğitim programları irdelenmiş, farklı ülkelerdeki hem konu ile ilgili hem de tasarım stüdyoları ile ilgili eğitim yaklaşımları araştırılmıştır. Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı Eğitimi yaklaşımı bu araştırmalara dayanılarak, ülkemizin mevcut eğitim ve pedagojik gerçeklerine uygun olarak ortaya konmaya çalışılmıştır. Mevcut Durum Günümüzde yurtiçi ve yurtdışındaki mimarlık okullarında eğitim iki paralel eksen üzerinde yürümektedir. İlk eksen zorunlu ve seçimlik teorik derslerden oluşmakta olup öğrencilere konu ile ilgili bileşen ve kavramların verilmesi esasına dayanmaktadır. Bu derslerde her türlü bilgi teknik-rasyonel düzeyde ele alınmaktadır. Mimari tasarım ise bu teknik düzeyden pratik bilişe geçişe, yani pasif bilgiden, aktif bilişe geçişe ihtiyaç duymaktadır. Bu nedenle ikinci eksenin yani tasarım stüdyolarının rolü kritiktir. Tasarım stüdyoları öğrencilere gerçek uygulamaya yönelik, bir geçiş ortamı sunmaktadır (Heylighen ve diğ., 1999). Türkiye de mimarlık fakültelerinde depreme dayanıklı mimari tasarım eğitimi lisans eğitimi düzeyinde özellikle birinci ve ikinci sınıflarda, genellikle mesleki zorunlu ve mesleki seçme dersler kapsamında verilen geleneksel ders verme temeline dayanan teorik eğitime bağlı olarak yürütülmektedir. Mimarlık fakültelerinin ders programları incelenmiş ve depreme dayanıklı yapı/bina tasarımı konusu ile ilgili dersler aşağıda mesleki zorunlu dersler ve mesleki seçimlik dersler altında gruplandırılmıştır. Mesleki zorunlu dersler kapsamında - yapı elemanları - yapı malzemeleri - statik-mukavemet - yapı statiği - çelik yapılar - betonarme yapılar - yapım sistemleri - taşıyıcı sistem tasarımı - yapı üretimi ve teknolojisi Mesleki seçimlik dersler kapsamında - depreme dayanıklı yapı/bina tasarımı - taşıyıcı sistem tasarımı - yapı zemin ilişkisi - deprem mühendisliği ilkeleri 588

4 Yukarıdaki sınıflandırmada seçimlik dersler kapsamında yer alan depreme dayanıklı yapı/bina tasarımı isimli dersin hiçbir mimarlık fakültesinin ders programında mesleki zorunlu dersler kapsamında yer almaması dikkat çekici ve düşündürücüdür. Bu dersin zorunlu dersler kapsamında yer almaması, ülkemiz gibi yüksek depremsellik düzeyine sahip bir ülkede önemli bir eksiklik olarak kabul edilebilir. Mimarlık fakültelerinde depreme dayanıklı yapı tasarımı konusunun çoğunlukla yukarıda sıralanan mesleki zorunlu dersler kapsamında ele alındığı görülmektedir. Bu dersler kapsamında konunun hangi düzeyde ve hangi yoğunlukta ele alındığı, mimarlık fakültelerindeki ders saatleri, dersi veren öğretim üyesinin yaklaşımı ve öğrencilerin ilgisi ile orantılıdır. Konunun geleneksel ders verme temeline dayanan bir yaklaşım ile farklı teorik dersler kapsamında veriliyor olması, öğrenciler tarafından farklı dersler kapsamında edinilen bilgilerin bir araya getirilmesine yönelik zorluklar doğurmaktadır. Tasarım stüdyolarında, teorik dersler kapsamında edinilen bu bilgilerin mimari tasarım sürecinde değerlendirilemediği, bu sürece entegre edilemediği ve yapıların deprem güvenliği konusunda gerçek uygulamaya yönelik geçiş ortamları sunulamadığı, öğrenci projelerinin depremsellik bağlamında irdelenmesi sonucunda görülmektedir. Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı Eğitimi Yaklaşımı Depreme dayanıklı mimari tasarım eğitimi mimarlık fakültelerinde öncelikli ve özellikle daha yoğun olarak mevcut eğitim stratejisinden farklı bir eğitim stratejisine bağlı olarak verilmelidir. Depreme dayanıklı yapı tasarımı eğitiminde önerilen yaklaşım aşağıda adımlar halinde açıklanmaktadır. A. Mevcut Mesleki Zorunlu ve Seçme Teorik Derslerin İçeriklerinin Gözden Geçirilmesi ve Güncellenmesi Mimari tasarım endüstriyel tasarım, iç mimari ve şehircilik gibi- açıkça, zengin bilgi (knowledge-rich) etkinliğidir. Mimarı ilgilendiren birçok sorun, çok sayıda alanda uzmanlaşmış bilgiye ihtiyaç duyar. Mimari tasarımın çok boyutluluğu Vitruvius zamanında bile belirgindir. Vitruvius mimarlık etkinliğini, üç temel dayanağa oturtmuştur: Sağlamlık, Kullanışlılık ve Güzellik. Günümüzde mimar çok daha fazla sayıda alanda bilgi birikimine sahip olmak zorundadır. Akustik, renk bilgisi, maliyet kontrolü, ekoloji, ergonomi, malzeme bilgisi, zemin mekaniği, yapım yönetimi, fizik, psikoloji ve sosyoloji, mimari tasarım ile ilgili bazı alanlardır. Günümüzde, son dönemdeki mesleki gelişmeler mimarları, her konuda uzman olmasalar bile, en azından yeni bilgilerin farkında olmaya zorlamaktadır (Heylighen ve diğ., 1999). Mimarın hesaba katması ve anlamlı bir bütünlük sağlaması gereken çok sayıda birbirine aykırı bilgi vardır. Alacağı her kararın, çok sayıda alanı etkileyecek sonuçları vardır. Örneğin bir pencerenin boyutunu büyütmek bir yandan daha çok ışık ve daha iyi bir görüşe yol açarken, öte yandan daha çok ısı kaybı ve mahremiyet ile ilgili problemlere neden olacaktır (Heylighen ve diğ., 1999). Bu nedenle öncelikle mesleki zorunlu ve mesleki seçme teorik dersler kapsamında verilen, yapı elemanları, yapı malzemesi, statik, mukavemet, yapı statiği, taşıyıcı sistem tasarımı vb. derslerinde, ders kapsamında ele alınan konuların, yapıların deprem güvenliği açısından etkilerini ortaya konacak şekilde işlenmesi amacıyla yeniden gözden geçirilmesi ve güncellenmesi, derslerin birbirleri ile ilişkilerinin kurulması ve bu dersleri alan öğrencilerin depreme dayanıklı yapı tasarımı konusunda belirli bir bilgi düzeyine ve farkındalığa ulaşmaları hedeflenmelidir. B. Analiz Etme Yetisinin Kazandırılması (Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı Konusunda Yeni Ders Ve Eğitim Yaklaşımlarının Ders Programlarına Katılması) Özellikle üçüncü sınıftan itibaren, mevcut mesleki teorik derslerde (statik, yapı elemanları vb.) edinilen bilgilere ek olarak, depreme dayanıklı yapı tasarımı konusunda daha detaylı ve daha kapsamlı bilgilerin verilmesi, öğrencilerin mevcut örnekleri bu bilgiler ışığında değerlendirebilecek bilgi ve analiz etme yetisine ulaşmalarının sağlanması amaçlanmalıdır. Birinci ve ikinci yıllarda verilen derslerde edinilen teorik bilgilerin pasif bilgiden, aktif bilişe dönüşerek mimari tasarım konsept ve bileşenleri içine katılması amacıyla Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı ve Proje Analizi isimli ek bir dersin ders programlarına alınması önerilmektedir. 589

5 Bu dersin amacı mesleki teorik dersler ile tasarım stüdyolarının entegrasyonuna yönelik bir ara geçişi sağlamaktır. Ders kapsamında ele alınması gereken konular aşağıda temel başlıklar altında özetlenmektedir. a. Deprem olgusu depremin tanımı ve tektoniği, Türkiye nin depremselliği depremin sınıflaması ve özellikleri deprem parametreleri deprem dalgaları depremin ölçülmesi (depremin büyüklüğü, depremin şiddeti) b. Yapıların depreme dayanım mekanizması dinamik denge yapıların enerji biriktirme kapasitelerini arttırmak yapıların enerji sönümleme kapasitelerini arttırmak c. Zemin ve Temeller zemin-yapı etkileşimi, temeller, yalıtım araçları d. Mimari biçimlenme, mimari tasarım açısından hatalı ve eksik tasarım kararları ve sonuçları yatayda yapı biçimlenmesi düşeyde yapı biçimlenmesi yapı yüksekliği mimari elemanlar (merdiven, cepheler, mimari elemanların biçimleri ) kısa kolon etkileri yumuşak kat etkileri yapısal elemanların biçimleri ve oranları taşıyıcı olmayan elemanların biçimlenmesi e. Taşıyıcı sistem seçimi ve tasarımı, yapım sistemleri, ana başlıkları altında gerekli bilgilerin verilmesi öngörülmektedir. taşıyıcı sistem seçimi ve tasarımı betonarme yapılar çelik yapılar ahşap yapılar Bu eğitim depreme dayanıklı yapı tasarımı konusunda uzman bir eğitmen tarafından verilmelidir. Dersin sonunda öğrenci depreme dayanıklı yapı tasarımı konusundaki edindiği bilgilere dayanarak, uygulanmış bir projenin mimari analizini yapabilecek düzeye ulaşmalıdır. Bu süreç geleneksel ders verme temelinde kazanılan bilgilerin, öğrenciler tarafından tasarım stüdyolarında değerlendirilmesine yönelik bir ön süreci oluşturmaktadır. Bu süreçte öğrencilerin, tasarım stüdyolarında yaratma sürecine geçmeden önce, mevcut bir örnek üzerinde sahip oldukları teorik bilgilerin değerlendirilmesini gerçekleştirme becerisini kazanmaları hedeflenmektedir. C. Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı Bilincinin Mimari Tasarımda Yaratma Olgusuna Entegrasyonu Mimarlık eğitimi, geleneksel ders verme temeline dayanan, konuların öğretimi ile tasarım odaklı, stüdyo ağırlıklı yöntemin özgün bir birleşimini ortaya koymalıdır. Değişik disiplin ve sanatların yaratıcılığa katkıda bulunan yöntemlerini birleştirerek, kendine özgü yaklaşımları kullanmalıdır. Mimarlık okullarında tasarım alternatiflerinin denendiği, tasarlama yöntemlerinin ve öğretilerinin en çok konuşulduğu ve tartışıldığı ortamlar, mimarlık eğitiminin odak noktasını oluşturan tasarım stüdyolarıdır (Gökmen ve diğ., 2003). Bu nedenle depreme dayanıklı mimari tasarım eğitiminin, geleneksel ders verme temeli yanında, üçüncü sınıftan itibaren tasarım stüdyoları kapsamında da tasarım stüdyolarına entegrasyonunun sağlanması gerekmektedir. 590

6 Öğrencilerin projelerine, yaratıcılık olgusunu göz ardı etmeden, depreme dayanıklı yapı tasarımı ilkelerini ne düzeyde entegre edebildikleri aranmalıdır. Bu yaklaşım, her okulun kendi objektiflerine ve ders yürütme biçimleri doğrultusunda şekillenmelidir. Bu amaçla özellikle üçüncü ve dördüncü sınıf projelerinde, depreme dayanıklı yapı tasarımı konusunda deneyimli öğretim üyelerinin danışman olarak proje sürecinde ve jürilerinde aktif katılımlarının sağlanması gerekmektedir. Özellikle proje sürecinde tasarım stüdyoları kapsamında verilecek seminerler konu ile ilgili eksikliklerin giderilmesinde oldukça yararlı olacaktır. Bitirme projelerinde (diploma projelerinde), coğrafi olarak %98 i deprem tehlikesi ile karşı karşıya olan ülkemizde, diplomalarını aldıktan sonra mesleğini icra edecek olan mimar adaylarının, depreme dayanıklı yapı tasarımı konusunda ne kadar donanımlı oldukları ve projelerinin bu konuda ne kadar yeterli olduğu titizlikle irdelenmelidir. Tablo 1. Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı Eğitimi Yaklaşımı Mesleki Zorunlu Teorik Dersler Mesleki Seçimlik Teorik Dersler Projeler DEPREME DAYANIKLI YAPI TASARIMI EĞİTİMİ YAKLAŞIMI 1. yarıyıl 2. yarıyıl 3. yarıyıl 4. yarıyıl 5. yarıyıl 6. yarıyıl 7. yarıyıl 8. yarıyıl -yapı malzemesi -statik -mukavemet -yapı elemanları I -yapı elemanları II -yapı statiği -taşıyıcı sist. tas. I -taşıyıcı sist. tas. II -betonarme -çelik yapılar -yapı statiği -yapım sistemleri -depreme dayanıklı yapı tasarımı -taşıyıcı sistem tasarımı -yapı zemin ilişkisi -deprem mühendisliği ilkeleri Proje 1 Proje 2 Proje 3 Proje 4 Proje 5 Proje 6 Proje 7 Diploma Projesi mevcut mesleki zorunlu ve seçme teorik derslerin içeriklerinin gözden geçirilmesi ve güncellenmesi depreme dayanıklı yapı tasarımı ve proje analizi dersi depreme dayanıklı yapı tasarımı dersinin proje sürecine entegrasyonu KAYNAKLAR 1. AKBULUT, M., T., Etude De Dommages Sismiques Dus A Une Conception Architecturale Inadequate En Turquie, Memoires Du DPEA, Ecole D Architecture De Marseille-Luminy, Marseille, France. 2. AKBULUT, M., T., Mevcut Betonarme Yapıların Gözleme Dayalı Deprem Hasar Görebilirlik Riskini Belirlemeye Yönelik Değerlendirme Yöntemi, YTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul. 3. ZACEK, M., Construire Parasismique, Editions Parenthèses, Marseille, France. 4. ZACEK, M., 2002a. Depreme Dayanıklı Yapı Tasarımı Ön Proje Aşaması (Conception Parasismique Des Batiments, Niveau Avant-Projet), Depreme Dayanıklılık Semineri 1999 Fransa, Yıldız Teknik Üniversitesi ICUS Uluslar arası Kentsel Çalışmalar Araştırma Merkezi, Üniversite Yayın No:YTÜ.ICUS.YK , İstanbul. 5. ZACEK, M., 2002b. Depreme Dayanıklı Bina Tasarımı Form ve Strüktür, Yıldız Teknik Üniversitesi, Üniversite yayın no : Y.T.Ü., ICUS.SM Y.T.Ü. Matbaası, İstanbul,

7 MEVCUT DURUM Teorik Dersler 6. ÖNEL, H., AKBULUT, M. T., Deprem Bölgelerinde Güvenli Yapı Tasarımına İlişkin Temel Yaklaşımlar, Deprem Bölgelerinde Yapı Üretimi Sempozyumu Şubat 2002, TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, Şubat ARNOLD, C., REITHERMAN, R., Building Configuration & Seismic Design, John Wiley&Sons Inc., USA. 8. ÇELİK, O., C., ÇİLİ, F., ÖZGEN, K., Ağustos 1999 Kocaeli (İzmit) Depremi nden Gözlemler, Yapı Dergisi 218, Ocak, İstanbul. 9. CHARLESON, A., TAYLOR, M., Earthquake Architecture Explorations, Paper No. 596, 13 th World Conference on Earthquake Engineering Vancouver, B.C., August 1-6, Canada CHARLESON, A., W., Seismic Design Within Architectural Education, Proceedings of Pacific Conference on Earthquake Engineering, Melbourne, Nov. 1995, pp and reprinted in Bulletin of the New Zealand National Society for Earthquake Engineering, Vol. 30. No. 1, 1997, HEYLİGHEN, A., BOUWEN, J., E., NEUCKERMANS, H Walking On a Thin Line-Between Passive Knowledge and a Active Knowing of Components in Architectural Design, Between Passive Knowledge and Active Knowing of Components and Concepts in Architectural Design, Design Studies 20, İngiltere. 12. ARNOLD. C., REITHERMAN, R., Building Configuration and Seismic Design, John Wiley & Sons, New York. 13. STATE SEISMIC SAFETY COMMISSION, Architectural Practice and Earthquake Hazards, Report of the Committee on the Architect s Role in Earthquake Hazard Mitigation, Sacramento. 14. ULUSAL DEPREM KONSEYİ RAPORU, Deprem Zararlarını Azaltma Ulusal Stratejisi, Ankara. 15. GÖKMEN, H., SÜER, D., Mimarlık Eğitiminde Tasarım Stüdyolarına Farklı Yaklaşımlar, Ege Mimarlık Sayı 47, İzmir, s: EQIIS Image Database-Earthquake Engineering University of California, Berkeley - Peter W. Clark Kobe Collection: Slide Number K