6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YASASININ BELEDİYELERDE UYGULANMASI

Transkript

1 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YASASININ BELEDİYELERDE UYGULANMASI Mahmut ÇOLAK SGK Müfettişi TBB Personel ve Yazı İşleri Müdürü

2 6331 Sayılı Kanun İş sağlığı ve güvenliği (İSG) -İşyerlerindeki çalışma koşullarının sağlık ve güvenlik içinde olmasını temin eden ve sonucunda iş kazaları ile meslek hastalıklarını azaltan bir bilimin adı. -İşyerlerinde daha iyi bir çalışma ortamı sağlamak için yapılan sistemli çalışmaların adı. -İşyerlerinde çalışanların işin yapılması ile ilgili olarak ortaya çıkan tehlikelerden, bedensel ve ruhsal olarak zarar görmemesi için alınması gerekli hukuki, teknik ve tıbbi önlemleri sağlamaya yönelik çalışmaların adı.

3 6331 Sayılı Kanun İşyeri sağlık ve güvenlik hizmeti İşyerini sağlıklı ve güvenli bir ortam haline getirerek çalışanların sağlığını korumak ve geliştirmek amacı ile işyeri içinde kurulmuş olan veya işyeri dışındaki bir kuruluş tarafından sağlanan tıbbi ve teknik hizmetler bütünüdür.

4 6331 Sayılı Kanun İş ve Sağlık Belirleyen Faktörler 1- Kişisel Faktörler: Bünye yapısı, beslenme durumu, sosyoekonomik düzey, cinsiyet, yaş vb. 2- Çevresel Faktörler: a) Fiziksel: Gürültü, titreşim gibi b) Kimyasal: Toz, duman gibi c) Biyolojik: Stres, mobing

5 tarihli 1475 sayılı İş Kanunu tarihli 4857 sayılı İş Kanunu tarihli 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu

6 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İLK KEZ MÜSTAKİL BİR KANUNDA ELE ALINDI sayılı 30/06/2012: 6331 sayılı ve İş Sağlığı ve Güvenliği tarihli Kanunu İş Sağlığı ve Güvenliği 30 Haziran 2012 Kanunu

7 İSG Tarihi 3008 sayılı İş Kanunu, yıl Yürürlükte kalmıştır 931 sayılı İş Kanunu, ay Yürürlükte kalmıştır 1475 sayılı İş Kanunu, yılı yürürlükte kalmıştır 4857 sayılı İş Kanunu, 2003

8 6331 Sayılı Kanun Ülkemizde günde - yaklaşık 176 iş kazası olmakta -iş kazası sonucu 3 işçi hayatını kaybetmekte -5 kişi iş göremez hale gelmektedir. GSYİH rakamlarına göre; iş kazası ve meslek hastalıklarının toplam maliyeti yılda yaklaşık 44 milyar TL olarak tahmin edilmektedir.

9 6331 Sayılı Kanun YIL İŞ KAZASI ÖLÜM İŞ GÖREMEZ

10 GÜVENSİZ HAREKETLER Görev verilmeden çalışmak Hızlı çalışmak - acelecilik Güvenlik donanımını kullanım dışı bırakmak Ekipmanı güvensiz bir biçimde yönetmek Güvensiz pozisyonlar Güvenliği önemsememek veya kişisel koruyucu kullanmamak Aşırı güven 10

11 GÜVENSİZ ŞARTLAR Ø Koruyucuların kalitesizliği Ø Koruyucu olmaması Ø Eski ve kusurlu aletler Ø Tertipsizlik, düzensizlik Ø Yetersiz aydınlatma Ø Gürültülü ortam Ø Yetersiz havalandırma aşırı sıcak/soğuk Ø Kirli hava kaynakları Ø İyi tasarlanmamış prosedürler Ø Yetersiz kişisel koruyucu ekipman 11

12 "100 kat dikkatli olmak 1 kez ölmekten daha iyidir." (Mark Twain) KAZALARIN OLUŞ FAKTÖRLERİ % 79 u; güvensiz hareketler (tehlikeli hareket) % 28 si; güvensiz şartlar (tehlikeli durum) % 2 si; nedeni bulunamayan faktörler 12

13 Kaza Nedenleri İle İlgili Yanlış Görüşler Dikkatsizlik, Şanssızlık, Allahtan geldi, Olacağı varmış, Kader, Kazaların gerçek nedenleri araştırılmalıdır, Kazaların % 97 si önlenebilir niteliktedir.

14 KAZA TEORİSİ T.D = TEHLİKELİ DURUM T.H = TEHLİKELİ HAREKET KAZA=T.D*T.H

15 KAZA TEORİSİ Bazı Tehlikeli Durumlar: 1. Yetersiz Koruyucu ve Korkuluk 2. Kusurlu Araç 3. Emniyetli Olmayan Yakıt 4. Yetersiz Havalandırma 5. Uygun Olmayan Işıklandırma

16 KAZA TEORİSİ Bazı Tehlikeli Hareketler: 1. Tecrübesiz çalışmak. 2. Başkasının işine karışmak. 3. Çalışma hızının uygun olmaması. 4. Emniyet ekipmanını kullanmamak. 5. Kaba şaka yapmak.

17 KAZA TEORİSİ KAZANIN ARDINDAN SÖYLENENLER Dikkatim dağıldı. Bana bir şey olmaz. Şimdiye kadar hep böyle yaptık. Böyle olacağı aklıma gelmedi bilmiyordum. Güvenli görünüyordu. Acelem vardı. Biz her zaman böyle çalışırız Bana bir şey olmaz! Yıllardır bu işi yapıyorum! Bugüne kadar bir şey olmadı! Kendime korkak dedirtmem!

18 KAZA GELİYORUM DER! HER CİDDİ KAZANIN ALTINDA BÜYÜK TEDBİRSİZLİKLER YATAR. KAZA TEORİSİ ÖNEMLİ OLAN BUNUN FARKINA VARMAK VE ÖNLEM ALMAKTIR. "Yanlızca bir deli, suyun derinliğini iki ayağıyla anlamaya kalkar. Afrika atasözü

19

20

21 KAZA TEORİSİ Direkt (Görünür) Maliyetler: İlk müdahale, ambulans ve tedavi masrafları, Geçici veya sürekli iş göremezlik ve ölüm ödemeleri, Çalışana veya yakınlarına ödenen maddi ve manevi tazminatlar, Sigortaya ödenen tazminatlar.

22 KAZA TEORİSİ Direkt (Görünür) Maliyetler: Proses, makine veya tezgahın kısmen yada tamamen zarar görmesi nedeniyle tamir yada yeni makine alımının getirdiği maliyet, Ürünün ya da hammaddelerin zarara uğraması, Çalışanların moral bozukluğu nedeniyle dolaylı ya da dolaysız iş yavaşlatmaları.

23 KAZA TEORİSİ İndirekt (Görünmez) Maliyetler: İşletmenin, makinelerin, prosesin yada fabrikanın bir bölümünün ya da tamamının kaybedilmesi, (İş Gücü-İş Günü Kayıpları) Çalışanın üretimde çalışmaması nedeniyle maliyet kaybı, Adli masraflar, Kazanın getirdiği fazla mesainin maliyeti, Kaza esnasında, işin durması nedeniyle zaman ve maliyet kaybı (Üretim Kayıpları)

24 KAZA TEORİSİ İndirekt (Görünmez) Maliyetler: Yeni personel alımı gerekiyorsa, personele verilen eğitim ve personelin işi öğrenmesi esnasında geçen sürenin getirdiği verimsizlik maliyeti, Bürokratik işlemlerle ilgili harcanan zaman ve maddi kayıp, Siparişin zamanında teslim edilememesi nedeniyle uğranılacak kayıplar, İşyerinde bir kaza olduğu zaman çalışanlar önemli bir süre (1saat-1ay gibi süreler kazanın etkisinden kurtulamayacaklar) kendi aralarında uzun süre kazayı konuşacaklar. Ayrıca, güvensiz çalışma ortamından dolayı çalışanlar tedirgin olacak ve işleri yavaşlatacaklardır. Bu da ciddi Verim Kayıpları demektir. 24

25 Yargıtay 10.HD. 17/04/ /2140 Çalışan kimsenin iş güvenliği kendi dikkatine ve inisiyatifine bırakılamaz Yargıtay 10.HD /3849 K Kişisel koruyucu malzemenin kullanılmasını temin etmeyen işveren kusurludur

26 ÖLÜMCÜL BİR KAZANIN ÖĞRETTİKLERİ Bahadır. 16 Şubat 2001 günü hayatını kaybetti. Yaptığı iş, bir kamyonete boruların yüklenmesiydi. NİÇİN HAYATINI KAYBETTİ? Ölümünden siz ne öğrendiniz?

27 ÖLÜMCÜL BİR KAZANIN ÖĞRETTİKLERİ Bir formen ve 2 işçi resimdeki kamyonete el ile 6m lik 6 lik plastik boruları yüklüyordu. Yer kazanmak amacıyla, her plastik boru içine 3 adet 2 galvaniz boru yerleştirildi. Bu durumda sizce ne gibi sorunlar ortaya çıkmış olabilir?

28 ÖLÜMCÜL BİR KAZANIN ÖĞRETTİKLERİ Sorulması gereken asıl soru: Basit gözüken her iş için, İş - öncesi değerlendirme yaparmısınız??? EVET Bravo! Bunu standart uygulamaya haline getirin! Başlamadan ÖNCE tehlikeleri belirleyin. HAYIR! Tekrar düşünün! Kendinizi ve takım üyelerini tehlikeye atmaktasınız! Bu kazada nelerin yanlış gittiğini dikkatle izleyin!

29 ÖLÜMCÜL BİR KAZANIN ÖĞRETTİKLERİ 1. Her bir parçanın ağırlığı yaklaşık 70 kg geliyordu. Bu iki insanın manuel (el) olarak kaldıracağı ağırlığın üzerindedir. 2. Kullanılan yöntem doğru değildi. İçteki boruların emniyete alınması, sabitlenmesi mümkün değildi.

30 ÖLÜMCÜL BİR KAZANIN ÖĞRETTİKLERİ 3. Söz konusu araç, bu iş için uygun değildi. Bu şekilde yüklerin emniyete alınması güç. Sarkan, taşan cisimler daima bir tehdit oluşturur.

31 ÖLÜMCÜL BİR KAZANIN ÖĞRETTİKLERİ Formen kamyonet üzerinde yüklemeyi yönetiyordu. 7 boru yüklenmişti ve 2 işçi ok istikametinden 8nci boruyu yüklemek üzereydi. Bu aşamada ne yanlış gitmiş olabilir??

32 ÖLÜMCÜL BİR KAZANIN ÖĞRETTİKLERİ Son yüklenenin baskısı ile en soldaki boru formenin üzerine kaydı. Formen geriye doğru yere düştü,boru da üstüne düştü. Stoper çok kısaydı.!!! Kimse bu tehlikeyi düşünmedi.

33 ÖLÜMCÜL BİR KAZANIN ÖĞRETTİKLERİ Sırt üstü düştü. Düşme sırasında baret başından çıktı. Kafa yere sertçe çarptı ve Formen olay yerinde hayatını kaybetti.

34 ÖLÜMCÜL BİR KAZANIN ÖĞRETTİKLERİ Kişisel Koruyucu Donanımlar (KKD) Kazanın OLUŞUMUNU ÖNLEYEMESELER DE, Kaza SONUCUNUN DEĞİŞTİRİLMESİNDE ÖNEMLİ ROL OYNARLAR. KKD kullanımında şu üç temel unsur son derece önemlidir. 1. Her iş için, uygun KKD kullanılmalıdır. 2. Kullanılan KKD, standartlara uygun olmalıdır. 3. KKD, doğru şekilde / usulüne uygun kullanılmalıdır. Örneğin bu olayda çene bağı kullanılmadığından, baret formenin başından düşmüş ve başın sert zemin ile olan teması ve dolayısıyla başın ağır darbe alması önlenememiştir.

35 ÖLÜMCÜL BİR KAZANIN ÖĞRETTİKLERİ O halde aşağıdakileri aramızda konuşalım: Şimdi ne olduğunu, kazanın nedenlerini ve söz konusu ekibin yapmış olduğu hataları biliyoruz. Basit gözükse de, bizler ve ekiplerimiz her iş öncesinde yapılacak iş ile ilgili RİSKLERİ ( TEHLİKELERİ ) ve bunlarla ilgili ÇALIŞMA TALİMATLARINI OKUYUP, ARAMIZDA KONUŞUYORMUYUZ. Her gün yapmakta olduğunuz ve bizlere basit / rutin gibi gözüken işlerin bir listesini yapalım ve buradaki tehlikeleri konuşalım. İlk fırsatta her biri için neler yapmamız gerektiğine, Tehlikeleri ( riskleri ) nasıl kontrol alacağımızla ilgili karar verelim???

36 İş kazalarının meydana gelmesine karşı alınmayan tedbirler nedeniyle ortaya çıkan sorunlar çok yönlü ve ağır olmakla birlikte, kazaları önlemekten daha fazla masraf çıkarmaktadır.

37

38 BUNU DA YAPTIK! BİZ HEP BÖYLE ÇALIŞIRIZ!

39

40

41

42

43 İNŞAAT İŞLERİ lutfialpsoy

44 İNŞAATTA TEHLİKELİ GEÇİT VE ÇALIŞMA lutfialpsoy

45

46

47 Kullanılan makinalar uygun olacaktır. Boğaz yüksekliği ve çapı uygun olmayan kıyma makinasında kaza Boğaz yüksekliği ve çapı uygun olan kıyma makinası lutfia

48 PERSONEL VE SİSTEM BELGELENDİRME MERKEZ BAŞKANLIĞI 48

49 PERSONEL VE SİSTEM BELGELENDİRME MERKEZ BAŞKANLIĞI 49

50 PERSONEL VE SİSTEM BELGELENDİRME MERKEZ BAŞKANLIĞI 50

51 PERSONEL VE SİSTEM BELGELENDİRME MERKEZ BAŞKANLIĞI 51

52 PERSONEL VE SİSTEM BELGELENDİRME MERKEZ BAŞKANLIĞI 52

53

54

55

56

57

58

59 UCUZ ATLATMA (Ramak Kala) Yaralanmaya, hastalığa veya hasara yol açmayan ama yol açabilecek olaylara, Ucuz Atlatma denir. Ucuz atlatma ve kaza arasındaki fark genellikle ya bir kaç saniye veya bir kaç santim dir. Ucuz atlatmalar, kazaların habercisidir. Ucuz atlatmaları araştırarak ve sebeplerini ortadan kaldırarak kazaları engelleyebiliriz. İşyerinde yaşanan tüm ucuz atlatmaları, çalışan temsilcisine veya iş güvenliği uzmanına haber verin

60 UCUZ ATLATMA (Ramak Kala)

61 UCUZ ATLATMALAR Koltuğunuzun tekerleği kırıksa ve güvensiz halde oturuyorsanız, Yerde duran bir seyyar kabloya veya bir malzemeye takılıp tökezlerseniz, Kaygan zeminde kayıp yere düşmezseniz, Başınızı bir yere çarparsanız HEMEN ÖNLEM ALDIRIN!!!

62 İşinizi güvenli olarak yapmak için: Birbirinize GEREKSİZ ŞAKA yapmayınız Göreviniz dışında bilmediğiniz bir işi yapmayınız. İki eliniz cebinizde olacak şekilde yürümeyiniz.

63 Merdivenleri kullanırken görüşünüzü kısıtlayacak davranışlarda bulunmayınız. Mümkünse trabzanlara tutununuz. Gerekmedikçe merdivenlerden iniş ve çıkışlarda ve kaygan zeminlerde koşmayınız.

64

65 Ergonomik oturma Kalçalar dizden yukarı seviyede Ayaklardan destek Bel hizasından destek Bel dik veya hafifçe eğik Kollar gevşek ve destekli

66

67 YAPTIRIMLAR İşverenin haklı nedenle derhal fesih hakkı 4857 sayılı İş Kanunu Madde 25: Sağlık ve güvenlik kurallarına ısrarla uymayan işçinin iş akdi, 4857 sayılı İş Kanununun 25. maddesi gereğince ihbarsız ve tazminatsız feshedilebilir. b) İşverenin iş güvenliği önlemleri aldığı işyerlerinde kendi kusuruna binaen meydana gelen zararları, kusuru oranında işverene ödemekle yükümlüdür.

68 SOSYAL DENGE TAZMİNATI SÖZLEŞMESİ İşverenin iş güvenliği önlemleri aldığı işyerlerinde kendi kusuruna binaen meydana gelen zararları, kusuru oranında işverene ödemekle yükümlüdür.

69 ÖNLEMEK, ÖDEMEKTEN DAHA UCUZ VE INSANIDIR.

70 Kanuni Dayanak Madde İçeriği Yürürlük Tarihi (6331 S.K) Erteleme Tarihi (6495 S.K.) 6331/6. md. İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri /7. md. İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Desteklenmesi

71 6331 ÖNCESİ 6331 SONRASI - Tespit bazlı - Sonuç odaklı (reaktif) - Risk bazlı -Önleyici yaklaşım (proaktif) Sınırlı çalışan katılımı Geniş çaplı çalışan katılımı İşçilerle sınırlı kapsam (çalışma yaşamının sadece %2 si ile sınırlı) Tüm çalışanlar kapsamda

72 Yeni mevzuat yapısı Risk bazlı, Önleyici yaklaşım (proaktif) Her konuda geniş çaplı çalışan katılımı Nitelikli uzman desteği ve sertifikasyon Haberdar etme ve diğer kişileri kapsama Programlı, nitelikli eğitim ve belgeleme Kısaca: Önleyici ve koruyucu anlayışa dayalı kültürün benimsenmesi

73 Kuralcı bir yaklaşım yerine önleyici yaklaşım esas alındı. Kanun, iş kazası veya meslek hastalığı yaşanmadan önce önlem almaya yöneliktir. TESTI KıRıLMADAN ÖNCE

74 6331 Sayılı Kanun Amaç İşyerlerinde; - iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması -mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir. Bir başka açıdan; iş kazalarının azaltılması, çalışanların bedensel, ruhsal, sosyal iyilik durumlarının en üst düzeye çıkartılması hedeflenmektedir. Sağlık: Yalnız hastalık ve sakatlığın olmaması değil, fiziksel, ruhsal ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir (DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ).

75 6331 SAYıLı KANUN Kapsam: Sayı sınırı olmaksızın, 1. Memur, işçi, sözleşmeli personel, işveren, çırak, stajyer öğrenciler, 2. Kamu ve özel sektöre ait bütün işler ve işyerleri, 3. Tüm işkolları İstisna: TSK, emniyet, afet müdahale ekipleri, ev hizmetleri, kendi nam ve hesabına tek başına çalışanlar

76 Kanuni Dayanak İş Güvenliği Uzmanı 6331/3- (f) 6331/3-(s) 6495/101. md. Mühendis Mimar Teknik eleman Teknik Eleman - Teknik öğretmen Fizikçi Kimyager Üniversitelerin iş sağlığı ve güvenliği programı mezunları İşyeri Hemşiresi - ÇSGB ve ilgili kuruluşlarında çalışma hayatını denetleyen müfettişler Mühendislik veya mimarlık eğitimi veren fakültelerin mezunları Teknik eleman Teknik öğretmen Fizikçi Kimyager Biyolog Üniversitelerin iş sağlığı ve güvenliği programı mezunları 25/2/1954 tarihli ve 6283 sayılı Hemşirelik Kanunu na göre hemşirelik mesleğini icra etmeye yetkili, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere ÇSGB tarafından yetkilendirilmiş işyeri hemşireliği belgesine sahip hemşire/sağlık memuru.

77 6331 Sayılı Kanun Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali tespit edilen İŞ GÜVENLİĞİ UZMANININ yetki belgesinin geçerliliği 6 ay süreyle askıya alınır.

78 6331 Sayılı Kanun Sınıfı Sayısı A Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 947 B Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı 552 C Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı TOPLAM İşyeri Hekimliği Belgesi İŞYERİ (SGK-2009 VERİSİ)

79 6331 Sayılı Kanun İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi Çalıştırma Yükümlülüğü 4857 sayılı İş Kanunu 6331 sayılı İSG Kanunu En az 50 işçinin çalışması İşçilerin devamlı işçiler olması İşin sanayiden olması 1 çalışanın varlığı yükümlülük için yeterli Çalışanların devamlı çalışıyor olma koşulu yok Sanayiden sayılan iş koşulu yok

80 İŞYERLERI, YAPıLAN IŞIN NITELIĞINE GÖRE TEHLIKE SıNıFLARıNA AYRıLıYOR. Tehlike sınıfı tespitinde; işyerinin yaptığı asıl iş esas alınır. A Sınıfı Uzman Çok tehlikeli B Sınıfı Uzman C Sınıfı Uzman Tehlikeli Az tehlikeli İşyeri hekimi, her tehlike sınıfında çalışabilir.

81 6331 Sayılı Kanun Tehlike sınıfı: İş sağlığı ve güvenliği açısından, yapılan işin özelliği, işin her safhasında kullanılan veya ortaya çıkan maddeler, iş ekipmanı, üretim yöntem ve şekilleri, çalışma ortam ve şartları ile ilgili diğer hususlar dikkate alınarak işyeri için belirlenen tehlike grubu. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE İLİŞKİN İŞYERİ TEHLİKE SINIFLARI TEBLİĞİ (26/12/ RG) İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde, o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır. İşyerinde birden fazla asıl iş tanımına uygun faaliyetin yürütülmesi halinde, bu işlerden tehlike sınıfı yüksek olan iş esas alınır.

82 6331 Sayılı Kanun İşyeri SGK sicil numarasının iki, üç, dört ve beşinci rakamları işyeri faaliyet kodunu göstermektedir. İşyeri Tehlike Sınıfları Listesi NACE Rev. 2_Altılı Kod O, NACE Rev. 2_Altılı Tanım KAMU YÖNETİMİ VE SAVUNMA; ZORUNLU SOSYAL GÜVENLİK altında, üniversiteler eğitime ilişkin kamu yönetimi hizmetleri tanımı altında Az Tehlikeli, altılı kod ve tehlike sınıfındadır.

83 6331 Sayılı Kanun İŞVERENİN GENEL YÜKÜMLÜLÜĞÜ Genel Kural: İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. a) Mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapar. b) İşyerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerine uyulup uyulmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar. c) Risk değerlendirmesi yapar veya yaptırır.

84 6331 Sayılı Kanun ç) Çalışana görev verirken, çalışanın sağlık ve güvenlik yönünden işe uygunluğunu göz önüne alır. d) Yeterli bilgi ve talimat verilenler dışındaki çalışanların hayati ve özel tehlike bulunan yerlere girmemesi için gerekli tedbirleri alır. İşyeri dışındaki uzman kişi ve kuruluşlardan hizmet alınması, işverenin sorumluluklarını ortadan kaldırmaz. İşveren, iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin maliyetini çalışanlara yansıtamaz.

85 6331 Sayılı Kanun ÇALIŞANIN GENEL YÜKÜMLÜLÜĞÜ Çalışanlar, Kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle, Araçları kurallara uygun şekilde kullanmakla, Güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemekle KKD doğru kullanmak ve korumakla. Ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermekle, Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan temsilcisi ile işbirliği yapmakla, yükümlüdürler.

86 İŞ KAZALARıNı VE MESLEK HASTALıKLARıNı ÖNLEME ADıNA ÖNCEDEN RISK DEĞERLENDIRMESI YAPıLACAK. Bütün işyerlerine risk değerlendirmesi zorunluluğu getirilmektedir. İşveren, işyerinde çalışanların sağlık ve güvenliğini etkileyecek tehlikelerin belirlenerek gerekli tedbirlerin alınmasını sağlayacaktır.

87 6331 Sayılı Kanun İşveren, çalışanları ile birlikte işin her aşamasında işten kaynaklı tehlikeleri sürekli olarak tespit ederek, muhtemel risklere karşı tedbir alacak. İşveren, işyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi ve bertaraf edilmesi için Risk Değerlendirmesi yapacak.

88 6331 Sayılı Kanun Risk değerlendirmesi sistematik bir incelemedir. Yaralanmaya ya da zarar görmeye neler neden olur? Kim nasıl etkilenir? Riskler ortadan kaldırılabilir mi, kaldırılamıyorsa azaltılabilir mi? Riskleri kontrol etmek için ne tür önleyici ve koruyucu önlemler alınmalıdır?

89 6331 Sayılı Kanun Risk: Tehlikeden kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme ihtimali Risk değerlendirmesi: İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmalar.

90 Asıl metin stillerini düzenlemek için tıklatın Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği 90

91

92

93 Balyozla kalas çakarken işçinin kafasına vurma

94 Olay - Olay, günü saat:13:00 sıralarında. Aş.nin taşaronu.san.ltd.şti. nin Arapsuyu Mah.Konyaaltı-Antalya adresinde dere suyu ıslahı işinde diğer işçilerle çalışan kazalı., dere yatağında 5x10 cm ebadında kalası çakılması için dik tutarken, işçi.. da elindeki balyoz ile kalasa vurmak için kendi boyundan yukarı kaldırıp vurmak için indirirken, ın durduğu yerde su seviyesi dizlerine kadar yükselmiş bir vaziyette kafası balyozun altına gelecek şekilde dengesini kaybetmesi ile balyoz kafa tasına çarpması biçiminde meydana gelmiştir. Olay sonrası M. Ş. künt kafa travmasına bağlı beyin kanaması ve harabiyeti sonucu vefat etmiştir.

95 Olay - Kazalı işçiye tarihsiz bir tutanakla baret ve çizme imza karlığı verilmiş, olay öncesinde her iki işçide de baret bulunmamakta - İşverenin öncelikle dere yatağı suyu ıslahı işlerine yönelik sağlık ve güvelik planı hazırlatmış olması ve bu plana göre kalıp tahtalarının çakılması işinin teknolojik olarak daha güvenli bir usulde yapılma yolunu araştırıp, ona göre daha güvenli bir yolla ve usulde yaptırması halinde böyle bir olayın önüne geçilmiş olurdu. - Dere içine kalıp tahtalarının çakım işinin; bir işçi eliyle tahtayı tutarken, diğer işçinin de balyozu kaldırıp tahtanın üstüne vurma şeklinde yapılması sırasında,tahtayı tutan kazalı bakımından çok fazla risk taşımaktadır.işin bu şekilde yapılmasının tehlikesi, risk analizi ve değerlendirilmesi ile belirlendikten sonra, bu tehlikeden ortaya çıkacak böyle kaza risklerinin önüne geçecek tedbirlerin de önceden belirlenmiş ve ona göre güvenli bir yolla iş yaptırılmalıdır.

96 Olay - Kazalı işçi yaptığı işin tehlike ve kaza durumları ve çalışırken nelere dikkat edeceği gibi iş güvenliği konularından yazılı belgelerle (eğitime katılım belgesine imzası alınarak) eğitim verilmiş olması, verilen eğitimlerle güvenli davranma ve dikkatli çalışma bilinci oluşturulmuş olmalıydı. Dosya içinde olan iş güvenliği talimatı, yukarıda yer alan ve bu olayı önlemeye yönelik hususları içermemektedir. - Kazalı işçiye baret vermek yeterli değil, kullanılması da sağlanmış olsaydı, balyoz kafasına geldiğinde, baret vurma darbesinin etkisini azaltır, olay bu derece vahim sonuçlanmayabilirdi.

97

98 98

99 99

100 100

101 101

102 6331 Sayılı Kanun Risk değerlendirmesi ekibi İşveren veya vekili, İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları, İşyeri hekimleri,* İşyerindeki çalışan temsilcileri,** İşyerindeki destek elemanları,*** İşyerindeki riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar. *İşyeri hekimi; iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere ÇSGB tarafından yetkilendirilmiş, işyeri hekimliği belgesine sahip hekim. ** Çalışan temsilcisi; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalara katılma, çalışmaları izleme, tedbir alınmasını isteme, tekliflerde bulunma ve benzeri konularda çalışanları temsil etmeye yetkili çalışan (işyerinde yetkili sendika bulunması hâlinde, işyeri sendika temsilcileri çalışan temsilcisi olarak da görev yapar.) *** Destek elemanı:; asli görevinin yanında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda özel olarak görevlendirilmiş uygun donanım ve yeterli eğitime sahip kişi.

103 6331 Sayılı Kanun Çalışan temsilcisi İşveren; işyerinin değişik bölümlerindeki riskler ve çalışan sayılarını göz önünde bulundurarak dengeli dağılıma özen göstermek kaydıyla, çalışanlar arasında yapılacak seçim veya seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla, aşağıda belirtilen sayılarda çalışan temsilcisini görevlendirir: Çalışan sayısı; a) 2-50 arasında ise 1 kişi b) arasında ise 2 kişi c) arasında ise 3 kişi ç) arasında ise 4 kişi d) arasında ise 5 kişi e) 2001 ve üzeri ise 6 kişi

104 6331 Sayılı Kanun Yapılmış olan risk değerlendirmesi; çok tehlikeli işyerlerinde tehlikeli işyerlerinde az tehlikeli işyerlerinde en geç 2 yılda en geç 4 yılda en geç 6 yılda bir yenilenir.

105 6331 Sayılı Kanun ASIL İŞVEREN VE ALT İŞVEREN İLİŞKİSİNİN BULUNDUĞU İŞYERLERİNDE RİSK DEĞERLENDİRMESİ Her alt işveren yürüttükleri işlerle ilgili olarak, gerekli risk değerlendirmesi çalışmalarını yapar veya yaptırır. Alt işverenlerin risk değerlendirmesi çalışmaları konusunda asıl işverenin sorumluluk alanları ile ilgili ihtiyaç duydukları bilgi ve belgeler asıl işverence sağlanır. Asıl işveren, alt işverenlerce yürütülen risk değerlendirmesi çalışmalarını denetler ve bu konudaki çalışmaları koordine eder. Alt işverenler hazırladıkları risk değerlendirmesinin bir nüshasını asıl işverene verir. Asıl işveren; bu risk değerlendirmesi çalışmalarını kendi çalışmasıyla bütünleştirerek, risk kontrol tedbirlerinin uygulanıp uygulanmadığını izler, denetler ve uygunsuzlukların giderilmesini sağlar.

106 İŞYERLERINDE ACIL DURUM PLANLARı HAZıRLANACAK. Acil Durum Planlarının hazırlanması, Acil durumlarla ilgili eğitimli yeterli sayıda kişinin görevlendirilmesi.

107 İŞYERLERİ ACİL DURUMLARA KARŞI HAZIR OLACAK Tüm işverenler; ilkyardım, yangınla mücadele, kişilerin tahliyesi, ciddi ve yakın tehlikeyle karşılaşılması gibi durumlar için önceden acil durum planı hazırlayacak. Acil durumlara hazırlık amacıyla tüm çalışanların katılacağı eğitim ve tatbikatlar yapılacak. İşverenler; ilkyardım, acil tıbbi müdahale, kurtarma ve yangınla mücadele konularında işyeri dışındaki kuruluşlarla da irtibatı sağlayacak. Ciddi ve yakın tehlike bulunan yerlere, sadece gerekli donanıma sahip ve özel olarak görevlendirilenler girebilecek. Bunların dışındaki çalışanlardan işlerine devam etmeleri istenemeyecek. Ciddi ve yakın tehlikenin önlemez hale gelmesi durumunda, çalışanlar işlerini derhal bırakarak tahliye edilecek.

108 6331 Sayılı Kanun İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri İş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirme yöntemleri 1- İşveren çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirir. 2- Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması hâlinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir. Ancak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması hâlinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir. 3- Kamu kurum ve kuruluşlardan görevlendirme yolu ile üstlenme. 4/1/2002 tarihli ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki kamu kurum ve kuruluşları; iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini, Sağlık Bakanlığına ait döner sermayeli kuruluşlardan doğrudan alabileceği gibi 4734 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde de alabilir.

109 6331 Sayılı Kanun Alım Yöntemi 4734 sayılı KİK Madde 22/d Çalışanların eğitimi Risk değerlendirmesi Acil durum planlarının hazırlanması Bütçe Tertibi Etüt, Proje, Bilirkişi, Ekspertiz Giderleri

110 6331 Sayılı Kanun OSGB (Ortak sağlık ve güvenlik birimi) 1) Kamu kurum ve kuruluşları, 2) Organize sanayi bölgeleri, 3) Türk Ticaret Kanununa göre faaliyet gösteren şirketler, tarafından işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere kurulan gerekli donanım ve personele sahip olan ve ÇSGB tarafından yetkilendirilen birim.

111 6331 Sayılı Kanun OSGB ler kuruldukları il ve sınır komşusu illerde hizmet sunmaya yetkilidir. Sınır illerin dışında hizmet verilebilmesi için, o illerde şube açılması zorunludur. ÇSGB tarafından yetkilendirilen toplum sağlığı merkezleri işyeri hekimliği ve diğer sağlık personeli hizmetlerini gerekli şartları sağlamaları halinde sunabilirler. Toplum sağlığı merkezlerinin yetkilendirilme ve denetimine ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığı ve ÇSGB ile birlikte hazırlayacakları genelge ile belirlenir.

112 6331 Sayılı Kanun Kamuda iş sağlığı ile ilgili hizmet sunumunun kolaylaştırılması amacıyla ÇSGB ile Sağlık Bakanlığı tarafından İş Sağlığı ve Güvenliği İşbirliği Protokolü ve Sağlık Bakanlığı tarafından TSM Genelgesi yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 112

113 6331 Sayılı Kanun KURUMLARDAN GÖREVLENDİRME Kamu kurum ve kuruluşlarında ilgili mevzuata göre çalıştırılan işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanı olma niteliğini haiz personel, gerekli belgeye sahip olmaları şartıyla asli görevlerinin yanında, belirlenen çalışma süresine riayet ederek çalışmakta oldukları kurumda veya ilgili personelin muvafakati ve üst yöneticinin onayı ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görevlendirilebilir. Kamuya ait işyerlerinde 657 sayılı Kanuna tabi çalışanlar arasından görevlendirme yapılması durumunda, görevlendirme yapılan kurum tarafından işyeri hekimi ile Ek- 5a, iş güvenliği uzmanı ile Ek-5b, diğer sağlık personeli ile Ek- 5c deki örneğine uygun görevlendirme belgesi düzenlenir ve bu belgenin bir nüshası kurum tarafından, biri sözleşme yapılan kişiler tarafından saklanır. Son nüsha kurum tarafından beş işgünü içinde (İSGGM) Genel Müdürlüğe bildirilir.

114 6331 Sayılı Kanun Bu şekilde görevlendirilecek personele, görev yaptığı her saat için (200) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı tutarında ilave ödeme, hizmet alan kurum tarafından yapılır. Bu ödemeden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılmaz devresi için 200 x 0,076998=15,39 TL Bu durumdaki görevlendirmeye ilişkin ilave ödemelerde, günlük mesai saatlerine bağlı kalmak kaydıyla, aylık toplam 80 (seksen) saatten fazla olan görevlendirmeler dikkate alınmaz.

115 6331 Sayılı Kanun Anayasa Mahkemesi Başkanlığından: Esas Sayısı : 2012/97 Karar Sayısı : 2013/51 Karar Günü : Angarya, kişinin emeğinin karşılığını almadan zorla çalıştırılmasıdır. Buna göre, angaryanın varlığından söz edebilmek için, öncelikle kişinin emeğinin karşılığı ödenmeden çalıştırılması ve bu çalıştırılmanın zorla gerçekleşmesi gerekmektedir. Dava konusu kuralda ise aylık karşılığında istihdam olunan kamu görevlileri, gerekli şartları taşımaları hâlinde işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı olarak günlük mesai saatlerine bağlı şekilde çalıştırılabilmektedirler. Bu açıdan anılan kişilere yapılan ödeme, mesai saatleri içerisinde icra edilen bir faaliyet karşılığı yapılan bir ödeme olup aylık veya ücret olarak değil ancak ilave ödeme olarak adlandırılmıştır. Angarya yasağının oluşabilmesi için emeğin karşılığının ödenmemesi gerekmektedir. Dava konusu kural iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde çalışacak olan işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı personele ödeme yapılmaması bir yana ilave ödeme öngörmektedir. İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarına ödenmekte olan aylık ve ücretin çalışmanın karşılığı olduğu düşünüldüğünde, seksen saati aşan kısım da dâhil olmak üzere, yapılan hizmetin mesai saatleri içerisinde gerçekleştirilmesi karşısında bedeli ödenmeyen bir hizmetin bulunmadığı görülmektedir. Açıklanan nedenlerle, dava konusu kural Anayasa nın 18. maddesine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.

116 6331 Sayılı Kanun İş güvenliği uzmanlarının görev alabilmeleri için; çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde (A) sınıfı, tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde en az (B) sınıfı, az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde ise en az (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olmaları şartı aranır. İşyeri hekimi ise, her tehlike sınıfında çalışabilir.

117 6331 Sayılı Kanun İş güvenliği uzmanları/işyeri hekimlerinin temel görevi; işyerindeki tehlikeleri ve bu tehlikelerden doğabilecek riskleri ortaya çıkartarak, alınması gereken tedbirleri belirlemektir.

118 6331 Sayılı Kanun GEÇİCİ UYGULAMA Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 4 YIL süreyle (A) sınıfı yerine (B) sınıfı belgeye sahip iş güvenliği uzmanı görevlendirilebilecektir. tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde 3YIL süreyle (B) sınıfı yerine (C) sınıfı iş güvenliği uzmanı görevlendirilebilecektir.

119 6331 Sayılı Kanun 3 yıllık mesleki tecrübe ve (C) veya (B) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip iş güvenliği uzmanları; sektörel düzenleme kapsamında kendi meslek dallarına uygun işlerin yapıldığı işyeriyle sınırlı olmak üzere, bütün tehlike sınıflarındaki işyerlerinde görevlendirilebilirler. Bu düzenleme tarihinden itibaren 7 yıl geçerlidir. 14 Haziran 2013 tarihli Tebliğ ile; 3 yıllık mesleki tecrübe ve (C) sınıfı iş güvenliği uzmanlığı belgesine sahip olanlar Tebliğ eki Ek-1 de yer alan tabloda belirtilen işlerde görevlendirilebileceklerdir. 3 yıl içinde kişi adına asgari 750 günlük prim ödenmiş olması gerekmektedir.

120 6331 Sayılı Kanun İş güvenliği uzmanlarının çalışma süreleri 10 dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışan başına yılda en az 60 dakika. Diğer işyerlerinden: 1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 6 dakika. 2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 8 dakika. 3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 12 dakika.

121 6331 Sayılı Kanun Az tehlikeli sınıfta yer alan 2000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 2000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir Tehlikeli sınıfta yer alan 1500 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1500 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir Çok tehlikeli sınıfta yer alan 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı görevlendirilir

122 6331 Sayılı Kanun 10 dan az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışan başına yılda en az 60 dakika İSG Uzmanı yılda en az 25 dakika İşyeri Hekimi Diğer işyerlerinden; 1) Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 6 dakika İSG Uzmanı, en az 4 dakika İşyeri Hekimi, 2) Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 8 dakika İSG Uzmanı, en az 6 dakika İşyeri Hekimi, 3) Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına ayda en az 12 dakika İSG Uzmanı, en az 8 dakika İşyeri Hekimi,

123 6331 Sayılı Kanun Az tehlikeli sınıfta yer alan 2000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 2000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirilir. Tehlikeli sınıfta yer alan 1500 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1500 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirilir. Çok tehlikeli sınıfta yer alan 1000 ve daha fazla çalışanı olan işyerlerinde her 1000 çalışan için tam gün çalışacak en az bir iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirilir.

124 6331 Sayılı Kanun İşyeri hekimliği grubuna sorulacak konular NO KONU ADI YÜZDE (%) ORANI 1 Hukuk 5 2 Genel İSG Konuları 15 3 Mevzuat 30 4 Sağlık 35 5 Teknik 15

125 6331 Sayılı Kanun A, B ve C sınıfı iş güvenliği uzmanlığı grubuna sorulacak konular NO KONU ADI YÜZDE (%) ORANI 1 Hukuk 5 2 Genel İSG Konuları 15 3 Mevzuat 30 4 Sağlık 10 5 Teknik 40

126 6331 Sayılı Kanun Sınav yerleri: ANKARA-İSTANBUL-İZMİR-BURSA-ADANA Sınav süresi, soru sayısı ve diğer bilgiler 110 dakika 100 soru Tek oturum 4 seçenekli Her soru eşit puanlı.

127 6331 Sayılı Kanun Prim ödeme gün sayısına göre İş Güvenliği Uzmanlığı Sınıf Yükseltme Sınavı 23 Şubat 2014-Pazar Günü-Saat:10 Mayıs dönemi sınavı 24 Mayıs 2014 tarihinde (eğitimi tamamlama tarihi 13 Mart 2014) Aralık dönemi sınavı 27 Aralık 2014 tarihinde.

128 6331 Sayılı Kanun İş güvenliği uzmanı/işyeri hekiminin tam süreli görevlendirilmesi gereken işyerlerinde, işveren işyeri sağlık ve güvenlik birimi * kurulacak. * İşyeri sağlık ve güvenlik birimi: İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere kurulan, gerekli donanım ve personele sahip olan birim. Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir.

129 6331 Sayılı Kanun İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu 50 ve daha fazla çalışanın bulunduğu işyerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu oluşturur. İşveren, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını uygular.

130 6331 Sayılı Kanun 50 + çalışanın bulunduğu, Altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde İSG kurulu oluşturulur. İşveren, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını uygular. Asıl İşveren 50, Alt İşveren 50 = Koordinasyonu asıl işveren sağlar Asıl İşveren 50, Alt İşveren 49 = Alt işveren temsilci atar Asıl İşveren 49, Alt İşveren 50 =Asıl işveren temsilci atar Asıl İşveren 49, Alt İşveren 49 =Koordinasyonu asıl işveren sağlar

131 İŞ KAZALARı VE MESLEK HASTALıKLARıNıN KAYıTLARı DAHA ETKIN VE GÜNCEL HALE GETIRILECEK. SGK İşveren Yetkili sağlık hizmeti sunucusu (Hastane) Diğer sağlık personeli İşyeri hekimi Sağlık hizmeti sunucusu (Aile hekimi, Poliklinik, Tıp merkezi, Özel hastane)