T. C. DEVLET TE KILATI REHBERt

Transkript

1 TORKlYE VE ORTA DOfiU AMME idaresl ENSTtTOSU YAYINI NO: 228 T. C. DEVLET TE KILATI REHBERt 1988 IKINCI KITAP Kamu Iktisadi Tejebbiisleri ve Fonlar Ankara, E ki m I988

2 Devlet Te$kllati Rehberl 1988, TODAIe Kamu Yonetitni Ara;tirma Projesi (KAYA) (erge ves I nde, Proje Yfinetlctsl P r o f.dr.turgay ERGUN'un koordinatorlugunde SUha OK, Mehmet 0ZGOVEN, QkrU SAY6I, Ihsan SULHUN ve Kazim ERENSOY'dan olu;an Rehber Dtizenleme Komltesince Rehber'de yer alan kurutu$larin k a t k ila r iy la h a z i r I a n in i $ 1 1 r. ISBN ISBN C o p y righ t:t U rk iy e ve O rta Do u Anine i dares i E n stltu su 1988 YORUM Matbaasi, Ankara 1988 kaya KAMU YdNETiMi ARA^TIRMA PROJESI

3 SUNU Enstitumuzce yillan arasinda gergeklegtirilecek olan Kamu Yonetimi Ara tirma Projesine (KAYA) ba lanirken Tiirk kamu yonetiminin bugunku orgiit yapisinin tarn olarak ortaya konmasi oncm kazanmi;tir. Aynca, son olarak 1986 yilmda basimi yapilan T.C. Devlet Te kilati Reliberinin kisa surede tukenmi oimasi, her kesimden gelen yogun istekler ve gcgen iki yil igindeki degi;iklikler, Rehberin Kamu Yonetimi Ara tirma Projesi kapsami iginde yeniden ele ahnarak diizenlenmesini ve pu.mci kez basilmasmi gerektirmi tir. Rehber, Proje suresince onumiizdeki yillar i<;inde belirli donemlerde giincelle - tirilerek yeniden basilacak; Proje tamamlandiktan sonra da, degi ikiikler siirekli olarak izlenmek suretiyle Rehberin yeni basimlari yapilacaktir. Rehberin bu basimi iki kitap halinde duzenlenmi tir. Birinci kitap yasama, yii- retme, yargi ve yonetimi; ikinci kitap Kamu Iktisadi Te ebbiisleri iie Yasama Organi Denetimindeki Fonlari igermektedlr. Rehberde verilen bilgilerin, kamu yonetimi ve yonetim yapisi hakkmda bilgi ver- me amacma yonelik oldugunu, bunun di^mda yasal bir beige niteligi ta imadigmi ozellikle belirtmek isterim. Rehberin, Tiirk kamu yonetimi ve tiim ilgilenenler igin yararli olmasmi dilerim. Prof. Dr. Nuri TORTOP Genel Mudiir

4

5 iqltndekller Say fa iq ln D E K ll E R...V G lr t... IX BOLOM I KAMU ik TlSA D l T E E B B 0 S L E R! Kamu Iktisadi TesebbUsleri (K lt) L istesi... 5 Turkiye Ihracat Kredi Bankasi A (TORK E X lm B A N K )...6 T C Ziraat B a n k a s i... 9 Guven Sigorta TA Turkiye Emlak Bankasi A (K O N U TBA N K ) Etibank Karadeniz Bakir l^letmeleri A (K B l)"...37 Qinko Kur un Metal Sanayii A (Q ln K U R )...39 TUrkiye Qimento ve Toprak Sanayii T A (Q lto SA N )...42 Ankara Qimento Sanayii T A Afyon Qimento Sanayii T A Balikesir Qimento Sanayii T A...51 Bartm Qimento Sanayii T A Elazig Altinova Qimento Sanayii T A...53 Qorum Qimento Sanayii T A Nigde Qimento Sanayii T A...55 Soke Qimento Sanayii T A Trakya Qimento Sanayii T A...57 Kutahya Manygzit l letmeleri A (K t)m A )...58 Adana Kagit ivirba Sanayii T A TUrkiye Demir ve Qelik l^letm eleri Gerede Qelik Konstriiksiyon ve Teknolojik Te^hizat Fabrikalari Sanayi ve Ticaret A Tiirkiye Gubre Sanayii A (T U G S A S )...68 Gemlik Giibre Sanayii A Kutahya Giibre Sanayii A...76 Samsun Gubre Sanayii A... 79

6 Tlirkiye PetroUeri Anonim Ortakhgi (T P A O ) Bonr Hatlan ile Petrol Ta^ima A (B O T A ) Deniz liletm eciligi ve Tankerciligi A (D lt A )...' Turkiye Petrol Rarmerileri A (TO PRA )...91 Petro! Ofisi Anonim irketi (PO A ) Turkiye Seliiloz ve-kagit Fabrikalan (S E K A ) Tiirkiye Taskomiirii Kurumu ( T T K ) Turkiye Halk Bankasi A (H A L K -B A N K ) Devlet Malzeme Ofisi (D M 0) gay t letmeleri ( g A Y - K U R ) Tiitiin, Tiitiin Mamulleri, Tuz ve Alkol t letmeleri ( T E K E L ) Turkiye Denizcilik i letmeleri (T D l) D.B. Deniz Nakliyati T A? Denizcilik Bankasi T A (D E N lz B A N K ) Tiirkiye Genii Sanayii A T.C. Devlet Demiryollan l letmesi (T C D D ) Tiirkiye Vagon Sanayii A (T l)v A S A ) Tiirkiye Lokom otif ve Motor Sanayii A (T l)l O M S A ) Tiirkiye Demiryolu Makinalari Sanayii A (T t)d E M S A ) T.C. Posta, Telgraf ve Telefon l letmesi ( P T T ) Devlet Hava Meydanlan l letmesi (D H M l) Turk Hava Yollari AO ( T H Y ) Et ve Bahk Kyrumu (E B K ) Orman Otiinleri Sanayi Kurvimu (O R tjs ) Toprak Mahsulleri Ofisi (T M O ) Tiirkiye Slit EndiLstrisi Kurumu (SEK) Tiirkiye Zirai Donatim Kurumu (T Z D K ) Yem Sanayii T A S Tarim l Ietmeleri (T lg E M ) A ir Sanayi ve Otomotiv Kurumu (ASOK) Takim TezgShlan Sanayi ve Ticaret A (TAKSAN) Tiirkiye Elektronik Sanayi ve Ticaret A (T E S T A ) Tiirk Motor Sanayi ve Ticaret A? (TO M O SA N ) Asil gelik Sanayi ve Ticaret A Makina ve Kimya Enditstrisi Kurumu (M K E ) Turkiye eker Fabrikalan A (T u R K E K E R ) Tiirkiye Komllr l^letmeleri Kurumu ( T K l) Turkiye Elektrik Kurumu ( T E K ) Tiirkiye Elektromekanik Sanayii A (TEMSAN) T.C. Turizm Bankasi A (T U R B A N )

7 KAMD tkttsadi TE E BBO SLER in D EK i DANI MA, DENETiM VE YARDIMCI BiRlM LERiN G O R E V L E R l TOPLU KONUT V E KAMU ORTAKLICil IDARESINE O Z EL L E TlR il M EK AMACIYLA DEVREDILEN KIT LER Siimerbank Holding A Petkim Petrokimya A (P E T K lm )... ^ Yarimca Petrokimya Sanayi ve Ticaret A (Y A R P E T ) Aliaga PeU-okiraya Sanayi ve Ticaret A (A L P E T ) Lastik Sanayi ve Ticaret A (P E T L A S) Ugak Servisi Anonim ^irketi (U S A ) BOLOM II YASAMA ORGAN! DENEXiMlNE BAGLI FONLAR Fonlar, Bagli Oldugu Kurulu lar, Yasal D ayanaklari Toplu Konut F o n u Kamu Ortakligi F o n u Tanitma F o n u Sosyal Yardimla ma ve Dayani mayi Te vik Fonu Serbest Bolgeleri Tesis ve Geli tirme F o n u Sermaye Piyasasi Kurulu F o n u Tasam if Mevduati Sigorla Fonu Ihracati Geli tirme F o n u Qevre Kirliligini Onleme Fonu Vakiflar Ozel F o n u Savunma Sanayii Destekleme F o n u...285!l Ozel Idareieri F o n u Mahalli Idareler Fonu Trafik Hizmetlerini Geli tirme Fonu Akaryakit Tliketim F o n u Qjraklik, Mesleki ve Teknik Egitimi Geli tirme ve Yayginla tirma F o n u Turk Sporunu Te vik F o n u Afetler Fonu...i Deprem Fonu Gecekondu F o n u Belediyeler Fonu Devlet Lojmanlan Yapim F o n u Saglik Hizmetlerini Destekleme ve Geli tirme Fonu Gemi ln a, Gemi Satmalma ve Tersane Kurma ve Geii tirme F o n u...311

8 Orman KSylUlerini Kalkindirma F o n u Milli Parklar F o n u Tantnsal Kdy Kooperatiflerine ve t)st Kurulu$lanna Yapilacak Devlet Yardimi F o n u Tabii Afetlerden Zarar Goren Qift(;ilere Yardim F o n u Ozel Iskftn F o n u Tanm Reformu F o n u Agaglandirma F o n u Ucretlerinden Ceza Olarak Kesilen Paralar F o n u Sanayi Kredisi F o n u Organize Sanayi Bolgeleri ve Kii^iik Sanat Siteleri In^aati ve l letmesi Kredisi F o n u Kooperatifleri Tanitma ve Egitme F o n u Yurt Di;inda Hizmet Veren Kurulu$lar ile Mali Sikintiya Dii en! <;ileri Destekleme F o n u Madencilik Fonu Akaryakit Fiyat Istikrar F o n u Korunmasi Gerekli Ta inmaz Kiiltur Varliklannin Onanmina Katki F o n u Turizmi Geii tirme F o n u Ogrenci Seijme ve Yerle tirme Fonu BOLOM III EK LER EK 1: Kamu tktisadi Te^ebbiislehnin (K tt) ve Bagli Oitakbklanmn Ba Yonetici Adlan ile Telefon Namaralari L i s t e s i EK2: Kutum ve K unilu; Adlannin Kisaitmalari Listesi Dt'ZlN EMA Kamu Iktisadi Te ebbiisleri (K lt ) Tip Kurulu^ e m a s i... 3

9 ClRl$ T.C. Devlet Te kilati Rehberinin 1. Kitabinda yer alan kamu kurum ve kurulu - lari di5inda kalan ve hizmet yoniinden yennden ybnetim kurulu lari olarak orgutlendirilen Kamu Iktisadi Te;ebbuslerine (K tt) bu 2. Kitapta yer verilmi tir. Bu kitapta, Kamu Iktisadi Te ebbusleriyle, bunlarin statlileri, ama<;lari, gorevleri, merkez ve ta - ra kurulu;lan, organlari, personel durumlari ve siireli yayinlari ortak ba hklar altinda i^lenmekte; mitessese, i letme, bagli ortakhk ve i tiraklerine de belli bir olgiide yer verilmektedir. Ote yandan, kitabin bu boliimiinde, Rchberin bundan bnceki basimlarmda yer almayan Yasama Organi Denetimine Bagh Fonlar, bir liste halindc betirtilmekte ve bunlann ba;licalan hakkmda ozet bilgi verilmektedir. Rehberin amaci, kapsami, hazirlanma yontcmi, diizeni ve kullamlmasma iligkin a<;iklamalar igin 1. Kitabin Giri bblumiine ba vurulmahdir. 10 Ekim 1988

10

11 BO LO M I K A M U IK T ISA D I T E E B B O S L E R i Vlkemizde bazi kainu hizmetleri genel yonetimin dt inda hizm et yoniinden yerinden yonetim kurulu^lan olarak brgiitlendirilmi^tir. Kama Iktisadi Te^ebbUsteri (K!T) bunlar arastnda yer alir. Kainu Iktisadi Te^ebbiisleri Anayasamn 165. maddesinde. "sermayesinin yaridan fazlasi do^rudan do ruya veya dolayli olarak Deulete ait olan kamu kurulu ve ortakhklan " olarak belirlenmiftir tarih ve 233 sayili Kamu Iktisadi Teigebbiisleri Hakkmda Kanun Hiikmiinde Kararnameye gore. "Kamu Iktisadi Te ebbiisleri" deyimi, Iktisadi Devlet Te^ekkiilU He Kamu Iktisadi Kurulu^u'nun ortak adidir. Antlan kararnamede Iktisadi Devlet Te ekkiilii, "sermayesinin tamami Devtete ait. iktisadi atanda ticari esaslara gore faaliyet gosterm ek iiiere kanunla kurulan kuruluflar". Kamu Iktisadi Kurulugu ise "sermayesinin lamami deulete ait olan ue tekel niteli^indeki mallar He tem el mat ve hizmet iiretmek ve pazarlamak iizere kanunla kurulan kamu hizmeti niteligi a^ir basan kamu iktisadi te^ebbusii" olarak tanimlannii^tir. Kamu Iktisadi Te^ebbiisleri ifin de en dnemli yeri, Iktisadi Devlet Te^ekkiilleri altr. Her kamu iktisadi te^ebbiisii bir iktisadi devlet te^ekkiilu de^ildir. ancak her iktisadi devlet te^ekkiilii mutlaka bir kamu iktisadi te$ebbiisiidiir. Tiizelki^ili^i olan Iktisadi Devlet Te^ekkiilleri. 233 sayili KHK He Ana Statiileri hiikiimleri sakit kalm ak iizere. ozel hukuk hiikumlerine baglidir. Genel Muhasebe Kanunu He Devlet thale Kanununa ve Sayi^tay denetimine bagli degildir ve sorumluluklart sermaye'.eriyle sinirhdir Bu te^ekkiiller. bankachik alanmda sermayelerinin en az % 91'inin devlete ait olmasi ko^uluyla "anonim ortakhk" bigiminde de kurulabilirler. Iktisadi Devlet Te^ekkiillerinin yonetim organi. bir bafkan ve ddrt iiyeden olu an Yonetim Kuruludur. Vyelerinden ikisi iktisadi devlet te^ekkiiliinde fahfanlararasindan alinir, biri ilgili bakanligtn. otek i ise Maliye ve Giimriik Bakanli^mtn dnerisi He atanir Genel Miidiir. ilgili bakanin dnerisi He atanir., Iktisadi Devlet Te^ekkUlleri etkinliklerinde ozerktir. Etkinliklerine gore bakanliklarla Hgilendirilmi^lerdir. Te^ekkUl He Bakanlik arasindaki ili^ki bir "ast-iist" ili^kisi degildir. Ilgili Bakanlik. Te^ekkiiliin hiikiimet ve yasama organi He ilifkisini sa lar. I k tisadi Devlet TesekkUlleri ekon om ik alanda ticari esaslara gore etkinlikte bulunurlar, fali^malarmda "karhlik ve verimlilik" temeldir. Iktisadi Devlet Te ekkiillerinin denetimi. Ba^bakanlik Yiiksek Denetleme Kurulu ve Tiirkiye BUyiik Millet Meclisince yapi- Ur.

12 J

13 3 S a y t l i K H K e s a s l a n n a g O re d U z e n l e n m l $ t l r. n e l M iid u r Y a r d i m c i s i s a y i s i, K o o r a l n a s y o n K u r u l u n c ^ a p t a n i r. n l a r i n s a y i l a r i s a y ili K H K 'd c g O s t e r l l m l $ t l r. r K i T n iin A n a S t a t O s u n e d a y a n i l a r a k G e n e l M u d f l r t s a l t b ir ln n l e r, G e n e l M QdUrUn e r ls l U z e rin e Y d n e t i m K u r u l u n c a d a iis t b i r i m l e r o l u $ t u r u l u r.

14

15 KAMU iktisa D i T E E B B i)s L E R i (K it ) L istesi Tlirkiye Ihracat Krcdi Bankasi A (EXfMBANK) TUrkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankasi TUrkiye Emlak Bankasi A (KONUTBANK) Etibank TUrkiye Qimento ve Toprak Sanayii T A (QtTOSAN) TUrkiye Demir Qelik l^letmeleri TUrkiye Glibre Sanayii A (T u G SA ) TUrkiye Petrollerl AO (TPAO) TUrkiye SelUloz ve K agit Fabrikalari (SEKA) TUrkiye TagkomUrii Kurumu (TTK ) TUrkiye Halk Bankasi A (HALK - BANK) Devlet Malzeme Ofisi (D M 0) Qay l^letmeleri (Qay Kur) TutUn, TUtUn Mamulleri, Tuz ve Alkol l^letmeleri (TEK EL) TUrkiye Denizcilik tgletmeleri (TD l) Denizcilik Bankasi T A (DENtZBANK) TUrkiye Gemi Sanayii A TUrkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryoliari l^letmesi (TCDD) TUrkiye Cumhuriyeti Posta, Telgraf ve Telefon l^letmesi (PTT) Devlet Hava Meydanlari t;letm esi (DHMt) TUrk Hava Yollan AO (THY) Et ve Balik Kurumu (EBK) Orman OrUnleri Sanayi Kurumu (OROS) Toprak Mahsullerl Ofisi (TMO) TUrkiye SUt EndUstrlsi Kurumu (SEK) TUrkiye Zirai Donatim Kurumu (TZDK) Yem Sanayii T A Tarim l lotmelerl (TlGEM ) Agir Sanayi ve Otomotiv Kurumu (ASOK) Makina ve Kimya EndUstrlsi Kurumu (MKE) TUrkiye eker Fabrikalari A (T U R K E K E R ) TUrkiye Komur l letmeleri Kurumu (TKt) TUrkiye Elektrik Kurumu (TEK) TUrkiye Cumhuriyeti Turizm Bankasi A (TURBAN) O Z ELLE TiR M E KARARI V ERILEN LER SUmerbank Petkim Petrokimya A U?ak Sek-visi A (U SA )

16 T U R K iy E thracat K RED l BANKASI A (TO RK EXiM BANK) Kurulus Tarihi : Kurulufuna Ilifkin Kanun Ana Statiisii (Ticaret Sic. Gaz.) Adres: MUdafaa Caddesi No: 20 OSlOOKizilay/ ANKARA Tel : (Santral) Telexler: D Y BTR EXMB TR Teletex: EXIMBA TR. Tarih : No : Tarih ; No ; 1847 STATOSO Banka, ozel hukuk hiikumlerine tabi bir Anonim ^irkettir, llgili oldugu bakanlik, Hazine ve Di Ticaret Muste arligmin bagli oldugu ba- kanhkhr. K U RU LU AMACI Kurulu; amaci; ihracalin geli^tirilmesi, ihrag edilen mat ve hiztnetlerin (;e;itlen> dirumesi, ihrai; tnallanna yeni pazarlar kazandinlmasi, ihiacat<;ilann uluslararasi ticarette paylannin artirilmasi,;. glrisimlerinde gerekli destegln saglanmasi, Ihracatgilar, yurt di^inda faaliyet gosteren miiteahhitler ve yatinmcuar lie Ihracat veya doviz kazandirma amacina yonelik yatinm tnauan iiretim ve sati;inin desteklenerek te vik e- dilmesidir. G 5R E V L E R I Gorevleri; mal ve hizmet Ihracatini, sevk oncesi ve sonrasi a amalannda kisa, orta ve uzun vadeli alici ve/veya satici kredoeri ve diger krediler lie finanse etm ek; ihracatin finansmam amaciyla, ihtacat<;ilann yurt igi, yurt di i banka ve finans kurumlann-

17 dan saglayacaklan kredder iqin garantiler vermek; yurt di i miiteahhitlik hizmetleri ile di yatinmlann geu tirilmesi i?in kredl agmak, finansmanma katilmak, sigorta ve garanti saglamak; mal ve hizmet ihracatinda, ihracat?ilann ticari ya da siyasi riskier nedeniyle ortaya gikaboecek zararlanni teminat altina almajk, ihracatgilara bu konu< da giivenceler saglamak suietiyle ihracati te vik etmek iizere ihracat kredi sigortasi yapmak, garanti vermek; yurt i<;i, yurt di i bankalara ve finans kurumlanna ihracata yonelik krediler agmak, garantiler vermek; yurt di;m a yapilacak finansal kiralama i;- lemlerini kredilendirmek ve bu konuda garanti vermek; ihracat veya doviz kazandirma amacma yonelik olarak yurt igi yatmm mali imalatmi ve sati^mi kredilendirmek; yuri igi, yurt di i finansman kurulu lan ile para ve sermaye piyasalanndan kaynak saglamak; tarihli Ana Statii ile DYB'na verilen gorevleri Ana Sozle^mesl'nin gegici 1. maddesine gore yerine getirmek; sigorta aceittaligi yapmak; resmi, ozel kurum, kurulu? ya da bankalar ile kredi agtigi, fin ansmamna katildigi, garanti verdi- gi, sigorta ettigi gergek ve tiizel ki i, kurum ve kurulu lardan faaliyetleri ile ilgili her tlirlu beige ya da bilgiyi istemek, kredi, garanti ya da sigorta ili;kisi olan mii;terilerinin uygulamalanni takip ve kontrol etmek; kendi ihtiyaci igin ta^mmazlar saglamak, alacaklannm tasfiyesi amaciyla da ta^inmazlara sahip olmak, aynca, agilan kredi ve verilen garantiler kar i!igmda ta mmaz ipotegi de dahil olmak iizere her tiirlu temnatlan almak; doviz pozisyonu tutmak, doviz fonlari bulundurmak, her tiirlu kambiyo i^lemleri yapmak; T.C. Merkez Bankasindan avans ve reeskont kredileri almak, Tl.ve/veya doviz iizerinden menkul kiymet ihrag etmek; Bankanin kurulu? amacina doniik faaliyette bulunmak amaciyla kurulacak irketlere i^tirak etm ek, menkul kiy> metier satm almak, satmak ve sati ina aracihk etmek; Bankanm gorevlerini daha iyi yapabilmesi igin, ara tirma, geli tirme ve teknik egitim gah malari yapmak veya yaptirmak, teknik yardimda bulunmak; amaglannm gergekle tirilmesine ya ^imci olacak her tiirlii i ve i lemleri yapmaktir. M ERKEZ KU RU LU U BANKANIN ORGANLARl Banka'nin Organlan; Genel Kurul, Yonetim Kurulu, Genel Miidurluk, Kredi Komitesi ve Denetim Kurulu ndan olu ur. GENEL MODORLOK Banka Genel MudiirliigU; Genel Miidiir, Genel MUdlir Yardimcilan ve bagu alt birimlerden olu ur. ANA HtZMET B Ir IM LERI Orta Vadeli Krediler Bafkanbgi Sigorta Ba;kanltgi Enforniasyon-Ara^tirma Ba.;kanhgi - Kisa Vadeli Krediler Ba;kanhgi

18 Muhasebe-Mali i;le r Ba;kanligi Finansman Da;kanti i DANI MA V E DENETlM B lr lm L E R t T e fti; Kurulu Ba;kanbgi Hukuk Mii^virligi YARDIMCI BtRtM LER Genel Sekreterlik Tetkik Kurulu ve K JT ili^kileri Ba;kanli i Persoiel Ba^kanligi idari i$ler Ba^kanligi Tanitma ve Halkla ili^kiler Miidurliigii PERSONEL DURUMU Sozle^meli 265

19 T C Z ir A A T BANKASI Kurulu Tarihi ; 1863 Kurulug Kanunu Ana Statu (KG) Adres: TC Ziraat Bankasi Gcnel MUdiirlUgU, Ulus/ANKARA Tel : (Santral) Tarih ; No : KH K/ 233 Tarih : No : STATOSU TC Ziraat Bankasi, tuzelkiyiligi olan, faaliyetlerinde ozerk ve sorumlulugu sermayesiyle sinirli bir tktisadi Devlet Tegekkuludiir. t Igili oldugu bakanhk, Ba^bakanhktir. K U RU LU $ AMACI Kurulu aniaci; esas olarak tanm kesimine finansal destek saglamak ve her tiirlu bankacilik i^letnlerini yaptnakbr. G O R EV LERi Gorevleri; tanmsal iiriinlerin (bitkisel, ormancihk ve av Uriinleri dahil) iiretumesine, bayvansal iiretim yapilmasina, i lentnesine degerlendirilmesine, pazarlanmasma, tanm a dayah sanayi ile tarima girdi saglayan tanmsal sanayiye doniik her turlii giri imlerin kaikinma plani Ukelerine gore uretimde bulunmasi, olu masi ve geli - mesi ile ilgili fanansman destegi saglamak, kaynak yaratmak ve gerekli kredileri diizenlemek, iziemek ve bu ama^lann elde edilmesini saglayacak ortakliklan kurmak ve korumak, kurulmu ve kurulacak ortakliklara ve yapilmi? ve yapilacak te ebbtislere geregi halinde katilmak; ekonomik gereklere uygun olarak verimlilik ve karhhk ilkele* ri dogrultusunda, ulusal ekenomi ile uyum i<;indc sermaye birikimine yardim etmek

20 ve bu suretle daha fazla yatinm kaynagi yaratmak uzere tanm sektoriinun kalkintna bankaciligi goreveni de listlenmek; banka kaynaklannin kalkinma plam ve yillik programlann hedeflerine uygun olarak kullanilmasini ve selektif kredi politikasinin etkin bir ekude uygulanmasini saglamak amaciyla sektor bankasi olarak <;ab mak; halkin gegici ihtiyaqlanni kar ilamak atnaci ile, ahnan ta;inir mal rehni kar^iligmda saptanacak kredi hadleri ile, borylunun ahsen sorumlu olmayip sorumlulugun tnerhunla sinirh olacagi, Bankalar Kanununda belirtilen "Hesap Durumu Belgesi aranmayacak krediler aqmak; her tiirlli kredi, bankacilik, sigorta acenteligi ve borsa i lemleri yapmaktir. M ERKEZ KU RU LU U Bankanin merkez kurulu u, Ybnetim Kurulu ve Genel MudurlUkten olu ur. GEN ELM CD O RLU K ' Banka Genel Miidiirlugii; Genel Mlidiir, Genel Mudiir Yardimcilan ( 6) ve bagli alt birimlerden olu ur. ANA HlZM ET BlR lm LERt Zirai Krediler Miidiirliigii; Miktan ne olursa olsun tar.msal uretim (verimlile tirme ve iyile tirme kredileri hari<;) ve pazarlama konulannda krediler agar ve bu kredilere alt i^lemleri yuriitur; tanmsal Uretim ve sanayi konulanni birlikte iijeren entegro projelere ait kredilerde, tanmsal uretim konulannm agirhk ta imasi halinde tiim kredi talebinl inceler ve sonuglandinr; zirai kredi plasmam ve programini Yonetim Kurulunun onaymdan sonra Bankanin genel zirai kredi politikasmi ve kredilerin kuuanilma esaslanni te^kilata bildirir; zirai kredilerde iiriin deger baremlerini saptar ve $ahis hadleri Uzerindeki kredi isteklerini inceleyerek Yonetim Kuruluna sunar. Zirai kredi alacaklannm tahsil i lemlerini izler ve denetler. Zirai Kalkinma Kredileri Miidiirliigii: Kontrollii zirai krediler ve topraksu kredileriyle verimlendirme ve iyile tirme krediierine ili kin i leri yiiriitur, kontrollii zirai kredi sistemlnin tiim yurtta etkin ve yaygm bigimde uygulanmasmi saglar, bu konuda tiim kurulu;larla i birligi yapar; Bankanin bu konu ile ilgili kredi plasmanlannin ve programinm belirlenmesi ile ilgili genel esaslan belirler, kredi limitlerini ve ^ubelerin dogrudan agabilecekleri kredilerin sinirlanni saptar; agilan kredilerin amacina uygun olarak kullanilmasini ve tahsil durumlanni izler; Yonetim Kurulunca belirlenecek sinirlar iginde siire verme, erteleme, taksitlendirme ve yiikseltme i^lerini ve uluslararasi anla malardan dogan ve MUdurliigii ilgilendiren fonlarla ilgili tiim i^leri yiiriitur. Tohumluk i;ieri Miidiirliigii; 5254 sayih Kanunun 3. maddesi uyannca Tanm, Orman ve Kbyi leri Bakanhgi adina Bankaca agilan kredi limiti ve yillik dagitim miktan iginde adi gegen Bakanlik tarafindan tahsis ediien tohumluklann, muhtag giftgi-

21 lere dagitilmasi, bii bakanhgin emri ile giftgilere pe;in bedelli <;e ith cins tohumluk sati i yapilmasi, goqtnenlere, miiltecilere ve nakledilenlere verilmek iizere tahsis edilen tohumluk ve yemeklik hububatin satin ahnmasi, dagitilmasi, tahsil ve tasfiyesine ait i lemleri yapar. Toprak ve Tanm Refom iu Krediler MudQrlu ii: Toprak ve tanm reformu mevzuatinin Bankaya verdigi yukiimlulukleriii yerine getirilmesi, kurulmu? ve kurulacak toprak ve tanm reformu kooperatlflerinin ve list orgiitleriiiin ktedilendirilmesi ve bu konudaki isteklerinin incelervmesi, toprak ve tanm reformu konusunda bzel amagla a?ilacak kredilerin yillik plasman ve programlannin hazirlanmasi, plasmaniann dagitim essaslannin saptanmasi ve kredilerin tahsili igln gerekli i^lemler ile bu konudaki diger i lemlerin yiiriitulmesiyle gorevlidir. Te vik ve Geli^tirme Kredileri Miidiirliigii; Dunya Bankasi ve diger di finansman kurulu lanndan saglanan ve Bankanin kredi kaynaklanndan olu turulan fonlardan, gerektiginde Proje Degerlendirme MudiirlUgiiniin goru^unii de alarak, tanmsal iiretim ve tanma dayah sanayi kredileri a?ar ve kredilerle ilgili projelerin uygulanmasini saglar, Dunya Bankasi ve diger d i; finansman kurulu;lanyla yapilan anla^malarda yer a- Ian ve Banka tarafindan yerine getirilmesi gereken i leri yiiriitur, Su Oriiiileri ve Kredileri Miidiirliigu; Su urunleri ureticilerinin ve avcilannin, bun- lann kurduklan kooperatiflerle list kurulu^lannin veya Bankaca kreduendirilmesi uygun gbriilen ger?ek ve tuzel ki^ilerin, su uriinlerinin avlanmasi, Uretimi, i lenmesi, sanayii ve pazarlanmasi ile ilgili konularda gereksinme duyduklari her ge it kredilerin diizenlenmesi ve dagitimi gorevini yapar. Kooperatifler Miidurliigii; Bankaca, kooperatifler araciligi ile a?ilacak tanmsal kredilerin plasman programlanni hazirlar ve gerekli i lerini yiiriitur, Banka plasman ve 9ali ma programi geregince kooperatifler igin kabul edilen plasmaniann dagitimini yapar, T.K. Kooperatiflerinin finansmani igin kaynak imkanlari saglar, kooperatif or- taklannin kisa ve orta vadeii kredi gereksinimlerinin kar^ilanmasi i<;in kooperatiflere kredi agar, T.K. Kooperatifleri lizerindeki Banka alacaklannin guven ve seyyaliyetini saglayacak onlemleri aiir, tanm kredi kooperatiflerine agilan kredilerin erteleme istek* lerinl inceler ve sonuglandinr, tanm sati kooperatifleri ve birliklerine gerekli kredileri agar ve takip eder, bu kooperatiflerin ve birliklerin tefti ve denetim i lemlerini iz- ler. Ticari Krediler Miidiirlugii: Bankanin her tiirlii ig ve ticari kredi i lemlerini yuriitlir ve sonuglandmr, Ticari kredilerin yilhk plasman ve programini saptar. ubelerin yilhk kredi limitlerinin belirtilmeslni ve bunlann esaslannin dlizenlenmesine ait i^lemlerin hazirlanip onaylanmasini saglar, yil igerisinde plasmaniann kullanilmayanlarini geri ahr veya gegici limit tespit eder. Bankalara, miiesseselere, KlT'lere ve Hazineye ya da Hazlne kefaletiyle resmi dairelere, belediyelere, ozel idarelerce agilacak kredilerle ilgui esaslarla, ticari kredi agih;ina ait Istihbarat esaslanni saptar ve bu konuda tstih-

22 barat MudurlUkleri ile i;birligi yapar, tlini ticari kredilerin tahsil ve kovu^turulmalan ile ilgili i lemleri yiiriitur. i tiraklcr Miidiirliigii; Bankanin kurulmu; ya da kurulacak bir ortakhga katilmasi, katilm i; oldugu ortakhklardaki katilma payinin artinlmasi ya da azaltilmasi, hisse senetlerinin devri, sah i, ortakhgm tasfiyesi hallerinde gerekli tiim i lemlcrinin yiirli- tiilerek sonu<;landinlmasi, yonetim kurullannda.tasfiye memurlukjannda vedeneticiliklerde giirev alacaklarm belirlenmesi gorevlerinl yapar. Para ve Tahvil Miidiirliigii: ubelerin olagan ve olaganiistu donemlerde kasalannda bulundurmalan gereken para miktarlannm tespiti, para gereksinimi bulunan ubelere birikme merkezi ubeleri araciligiyla para gonderilmesi ve para fazlasi olan ube- lerden fazlahklann aldinlmasi, Bankaca tahvil Qikartilmasi ile ilgili turn i lemlerin diizenlenmesi, Bankanin tiim ankes durumunun izlenmesi, reeskont ve Merkez Bankasi avanslan ile ilgili i lemlerin yiiriitiilmesi goievlerini yapar. Di? Muameleler Miidiirliigii: Di ticaret finansmani ile ilgili her turlii kredi i lemleri i<,m Ticari Krediler Miidiirliigunce saptanan kredilerin yiiriirliikteki mevzuata uygun olardk kullandirilmasini saglar, muhabir bankalarin Genel MudiirlUk onayi ile kredi limitlerini belirler, di i^lemler yapmaya yetkili ubeler emrine kurye kredisi agilmasini saglar, di iilkelerle yapilan her liirlii banka hizmetlerini diizenler, di? i?lem yapilniasi gereken ubeleri saptar, di? Ulkelerde sjube, biiro a<;ma ya da tenisilcilik kurma gorevlerini yapar, di iilkelerdeki bu gibi birimlerin tiim i^lemlerini yiiriitur ve sonuplandinr. Tevdiat ve Banka Hiznietleri Miidiirliigii: Bankanm her ge;it mevduat ve bankaci* hk i^lemlerini yiiriitiir, bu konularda gikanlmi mevzuali izleyerek Bankaca uygulanmasi igin gerekli bnlemleri alir, (je^itli kurumlann veznedarlik i lerinin Bankaca yapilmasi igin gerekli i lemleri diizenler. DANI MA VEDENE^rtM BlR tm LER l T e fti; Kurulu Ba^kanligi Hukuk Mii^virligi Organizasyon ve Metot Mudiirliigii Kontrol Miidiirliigii: Genel MiidiirlUkge, ;ubelere gonderilen plasmanlann kullamliminm mevzuata, kararlara ve emirlere uygunlugunu denetler. Risk ve kontrol cetvellerini, kontrolorliik raporlanni, ubelerin diizenledikleri faaliyet raportarmi inceler ve degerlendirir. Kontrolorliiklerin, te kilatini, kadrolarini, gorevlendirilmelerini, gcirev, yetki ve <;ah ma eki!lerini duzenler. iktisadi Ara$tirmalar Miidiirliigii: Banka adma genel ekonomik konjonktiir ile u> lusal gelir ve gider, Devlet maliyesi, di ticaret odemeler dengesi, para, kredi, i giicii, istihdam, Tiyat, yatinm, tanmsal ve endiistriyel iiretim, tiiketim hareketlerini izler, ali-

23 nan sonu(;lan bir rapor halinde Genel Miidurllige sunar, Bankanin kalitatif prodiikti* vitesinin ve kantitatif prodiiktivite ve rantabilitesinin artinlmasi konusunda her tiirlii ara tirmalan ve degerlendirmeleri yaparak Genel Mudurluge bir rapor halinde sunar. istilibarat Mudiirliigii; Genel miidiirlukqe, yonetim kurulunun onayi ahnmak sure- tiyle, belirlenecek limit tizerinde kredisi olan ya da bu limit uzerinde kredi talep eden firmalarlh ilgili istihbarati yapar, firmalann yil sonu bilan<;olanni ve hesap vaziyetlerini alarak gerekli mali tahliller yapar, Bankaca kredilendirilmemi; olmakla birlikte kredilendirdmesi Banka ve yurt ekonomisi iqin yararh olacak firmalar hakkinda istih- barat yapar. YARDIMCI BlR lm LER Muliasebe Miidiirliigii Personal Mudiirliigii Savunma Sekreterligi ' Plan Program ve B iitfe Miidiirliigii: H eryil Ocak ayi ba mdan itibaren bir takvim yili i<;in yiiriirliige girecek olan (jali^ma ve plasman programmi hazirlar, onaylanan bu programin ongoriilen ekilde yiiriiyiip yiiriimedigini Izler, sonugtan Genel Miidiirliik makanuna bilgi vorir, biitge ve program konulanndaki yenilikleri izler, biitge hesaplan konusunda yeni sistemleri ara^tinr ve uygulamalan i«;in Muhasebe MQdiirlUgiine oneride bulunur, her i^letme butqesini ve yil kanni hcsaplar, son iki yila ait rakamlarla kar ila tirmah olarak diizenleyecegi bir raporla Yonetim Kurulu onaymdan gecjirir, kesinle en i letme biit<;esine dayanarak ubelere yillik krediye bagli i^letme masraflan igin gerekli tahsisleri yapar, aidat gibi kanuni odemelerin zamaninda yerine getiril- mesini saglar. Malzeme ve Satinalma Miidiirliigii: Bankanin Genel Miidiirliik ve ubeleri ile birlikte tum te kilati igin gerekli demirba e ya, i letme, kirtasiye ve biiromalzemesi, gi- ;e ve muhaset>e makineleri, hizmet arabalan Ile her turlli e^yanm ah mi igin piyasa ara?t»rniasi yaparak en ucuz fiyata alinmasini saglar. Otomasyan Miitfiirliigii: Genel Miidiirliik ve ubelerce yiiriitulen hizmetlerin gabuk, kolay, etkin ve duzenli yapilabilmesi igin bir program ve plan dahilinde otomasyonunu saglar, otomasyonla ilgili makinalarm segimini ve en uygun olanmin satin alinmasini, bunlan kullanacak personelin egitlmini saglar, otomasyon konusundaki yeni gelismeleri izler. in ^ a t ve Emiak Miidiirliigii; Banka igin gerekli ta^mmaz tnallann ahm ve satim l^lerini, Banka alacagmin kar^iligi olup tefewiiz edilmi? ta^inmaz mallann sati ini, hizmet binalan, depo ve lojman gibi binalann kiralanmasi i lerini yiiriitiir, piyasadaki firmalara bina in$a ettirir, yaptinlacak binalar igin plan, proje vb. hazirlar ve devam eden in;aatlan her bakimdan denetler.

24 Planlama Miidurliigu: Yilhk yatinm programlannm esaslanm saptamak Igin llgili birimlerle e gudum toplantilan yapar ve toplanti sonuglanna gore Bankanin yatirim progranuni hazirlar, program uygulamalannin sonucundan diizenli olarak DPT na bilgi verir, yilhk yatinm programinda yapilacak degi iklikler igin gerekli izni alir, tcra Planinin uygulanmasi ile ilgili olarak DPT'na bflgi verir. Sosyal Hizmetler Miidurliigii: Toplu i s6zle meleri, sosyal sigortalar, grev ve lokavt, sendikalar kanunlan lie diger Qali^ma mevzuatini izier, yapilan toplu i; sozle;* melerinin uygulanmasim saglar, hakeme ba vuruldugunda Bankayi temsil eder, lojman, kamp, misafirhane, kte, yuva, lokal ve burslu ogrencilerle ilgili i leri yiiriitur, Egitim Miidiirliigii Halkla ili;kiler Miidiirliigii: 19 Hizmetler Miidiirliigu: Genel MiidiirlUk hizmet binalan, lojman vb. binalarm kiigiik gaptaki onanmi ve bakimi ile tesisacin <;ali;tirilmasi i^lerini yiiriitiir, bu gibi i;- lerde <;ah5an teknik elemanlar, oforler ve diger hizmetlilerle ilgili i^leri yapar, anilan binalardaki her tiirlu tesisatin diizgun i;lemesini saglar. Saglik Yardim Sandigi Miidiirliigii: Banka personeli ve emeklileri ile bunlann bakmakla yuktimlu olduklan aile fertelrinin muayene ve tedavileri iqin gerekli i lem- leri yonetmelik esaslanna gore yiiriitur, bu amagla ge^itli uzmanhk dallanndan uzman hekiinlerle hizmet anla;malan yapar. Proje Degerlendirme Miidiirliigii: Banka tarafmdan tarimsal ve tanmsal amaqli sanayi kollanna agilacak kredilerin daha rasyonel ve teknige uygun olarak kullanilmasi i<;in Genel MiidiirlUk kredi brimlerine yardimci olur, agilmasi dii iinulen kredilerin e- konomik ve mali yonden uygun olup olmayacagi hakkmda gorii? verir, projelerin uy«gulanmasmi yerinde izler, denetler, Genel MiidiirlUk birimleri ve ;ubeler tarafmdan is- tendiginde teknik konularda goru bildirir, tarim tekniklerindeki geli^meleri inceler ve izler. Haberlejme Mudurlugu: Birimlerin gelen ve giden evrakini a?ar, kaydeder, genelge ve gelen yazilann dagitimmi yapar, telefon ve teleks ile haberle meyi saglar, abonelik l lerini yuriitur. Matbaa Miidurliigii; Genel MudurlU'' birimleri ile turn ubeler tarafmdan kuuanilan formlann, genelge ve benzeri metinlerin baski ve ciltleme i lerini yurutur. Bdlge Miidiirlukleri Buro Miidurliigii; Bolge MUdiirlUkleri ile Genel MUdUrluk ara* smda ileti;im i saglar. T A R A KURU LU $U BOLGE MODORLOKLERl: t<; Anadolu (Ankara), Istanbul ve Trakya (Istanbul), Marmara (Bursa), Ege (Izmir), Akdeniz (Adana), GUneydogu Anadolu (Diyarbakir), Van (Van), Dogu Anadolu (Erzurum),Karadeniz (Samsun), Konya (Konya).