E KONU ANLATIM BASILI BİR KAYNAK DEĞİLDİR-E MAİLLERE GÖNDERİLMEKTEDİR ADET KANUN, YÖNETMELİK, TEBLİĞ VE AKADEMİK BİLGİLERDEN HAZIRLANMIŞTIR

Transkript

1 E KONU ANLATIM BASILI BİR KAYNAK DEĞİLDİR-E MAİLLERE GÖNDERİLMEKTEDİR ADET KANUN, YÖNETMELİK, TEBLİĞ VE AKADEMİK BİLGİLERDEN HAZIRLANMIŞTIR. -TAMAMI RENKLİ 729 SAYFADAN İBARETTİR -RENKLİ TABLOLAR-EZBER KODLARI -MEVZUAT AÇIKLAMALI SORU BANKASI-1 VE 2. CİLT KİTAPLARIMIZI ALANLARIN MAİLLERİNE ÜCRETSİZ GÖNDERİLMEKTEDİR. -TEK SATIN ALINABİLİR. -AŞAĞIDAKİ KAYNAKLARIMIZA TAM ÇALIŞILDIĞINDA İGU-İH-DSP SINAVLARINA HAZIRLIK İÇİN YETERLİDİR. 1-MEVZUAT AÇIKLAMALI SORU BANKASI-1 2-MEVZUAT AÇIKLAMALI SORU BANKASI-2 3-E KONU ANLATIM 4-50 ADET DENEME SINAVI(EKİM AYININ İLK HAFTASI SATIŞTA OLACAK) 1

2 SIRA NO KANUN - YÖNETMELİK İSİMLERİ SAYFA NO 1 Dünyada İş Sağlığı ve Güvenliği kavram ve kurallarının gelişimi 1 2 İş Kazaları 8 3 İş Sağlığı ve Güvenliğine genel bakış ve güvenlik kültürü 11 4 Türkiye'de İş Sağlığı 17 5 Temel Hukuk Sayılı İş Kanunu Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 91 9 Ulusal ve Uluslararası Kuruluşlar ve Sözleşmeler İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulları Hakkında Yönetmelik İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatında Kurum ve Organizasyonlar İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği Hijyen Eğitimi Yönetmeliği Fiziksel Risk Etmenleri Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik Çalışanların titreşimle ilgili risklerden korunmalarına dair 19 Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri 183 Hakkında Yönetmelik 20 Kimyasalların Güvenli Depolanması Biyolojik Etkenlere Maruziyet Risklerinin Önlenmesi Hakkında 230 Yönetmelik 22 Psikososyal Risk Etmenleri Ergonomi Kaynak İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği Elektrik ile ilgili fen adamlarının yetki, görev ve sorumlulukları Elektrik kuvvetli akım tesisleri yönetmeliği Elektrik tesislerinde topraklamalar yönetmeliği Motorlu araçlarda iş sağlığı ve güvenliği El aletlerinde iş sağlığı ve güvenliği Bakım ve onarım işlerinde iş sağlığı ve güvenliği Yapı işlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliği İşyeri Bina ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemlerine 297 İlişkin Yönetmelik 34 Binaların yangından korunması İşyerlerinde acil durumlar Sağlık ve güvenlik işaretleri yönetmeliği Havalandırma ve iklimlendirme prensipleri Basit basınçlı kaplar yönetmeliği Basınçlı ekipmanlar yönetmeliği Kapalı alanlarda iş sağlığı ve güvenliği Ekranlı araçlarla çalışmalarda sağlık ve güvenlik önlemleri hakkında Elle taşıma işleri yönetmeliği Maden işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetmeliği

3 44 Kişisel koruyucu donanımların işyerlerinde kullanılması hakkında Kişisel koruyucu donanımlar yönetmeliği(2019) İş ekipmanlarının kullanımında sağlık ve güvenlik şartları yönetmeliği İş güvenliği uzmanlarının görev, yetki, sorumluluk ve eğitimleri Meslek hastalıkları Postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde çalışmalara ilişkin 432 özel usul ve esaslar 50 Asbestle çalışmalarda sağlık ve güvenlik önlemleri hakkında Asgari ücret yönetmeliği Atık yönetimi yönetmeliği Büyük endüstriyel kazaların önlenmesi ve etkilerinin azaltılması Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin usul ve esasları Çalışanların patlayıcı ortamların tehlikelerinden korunması hakkında Çalışma gücü ve meslekte kazanma gücü kaybı oranı tespit işlemleri 479 yönetmeliği 57 İş sağlığı ve güvenliği etiği Çocuk ve genç işçilerin çalıştırılma usul ve esasları hakkında Gebe veya emziren kadınların çalıştırılma şartlarıyla emzirme odaları 487 ve çocuk bakım yurtlarına dair 60 Hazırlama, tamamlama ve temizleme işleri yönetmeliği İşyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin görev, yetki,sorumluluk ve 494 eğitimleri 62 İşyerlerinde işin durdurulmasına dair Kadın çalışanların gece postalarında çalıştırılma koşulları hakkında Kanserojen veya mutajen maddelerle çalışmalarda sağlık ve güvenlik 508 önlemleri 65 Sağlık kuralları bakımından günde azami yedi buçuk saat veya daha az 512 çalışılması gereken işler 66 Tarımda iş aracılığı yönetmeliği Maddelerin ve karışımların sınıflandırılması, etiketlenmesi ve 516 ambalajlanması 68 Tıbbi atıkların kontrolü yönetmeliği Tozla mücadele yönetmeliği Yıllık ücretli izin yönetmeliği Ulusal iş sağlığı ve güvenliği konseyi yönetmeliği Kısa çalışma ve kısa çalışma ödeneği Korumalı iş yerleri Ücret,prim ve ikramiye ve bu nitelikteki her türlü istihkakın bankalar 551 aracılığıyla ödenmesine dair 75 Taşınabilir Basınçlı ekipmanlar yönetmeliği Yer altı maden işyerlerinde kurulacak sığınma odaları hakkında tebliğ Yetişkin eğitimi 557 3

4 78 Balıkçı gemilerinde yapılan çalışmalarda sağlık ve güvenlik önlemleri İş hijyeni ölçümü test ve analiz laboratuvarları Toplu iş sözleşmesinde arabulucuya ve hakeme başvurma yönetmeliği Asansör işletme ve Bakım yönetmeliği(6 Nisan 2019) Asansör periyodik kontrol yönetmeliği Kaldırma araçlarında iş sağlığı ve güvenliği Makine emniyet yönetmeliği Kömür ve linyit madenlerinin yer altı işlerinde meydana gelen iş kazası 606 sonucunda hayatını kaybeden sigortalıların yakınlarının kamuda sürekli işçi kadrolarına atanmalarına ilişkin usul ve esaslar 86 İşyerlerinde işveren veya işveren vekili tarafından yürütülecek iş 608 sağlığı ve güvenliği hizmetlerine ilişkin Nolu Dış Genelge Entegratör firmalar ve bildirimlerin yapılması Alt İşverenlik Yönetmeliği Askerî işyerleri ile yurt güvenliği için gerekli maddeler üretilen 613 işyerlerinin denetimi, teftişi ve bu işyerlerinde işin durdurulması 90 İş sağlığı ve güvenliği ilre ilgili Çalışan temsilcisinin nitelikleri ve 615 seçilme usul ve esasları na ilişkin tebliğ 91 Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği İyonlaştırıcı olmayan radyasyonun olumsuz etkilerinden çevre ve 631 halkın sağlığının korunmasına yönelik alınması gereken tedbirlere ilişkin 93 Kontrollü alanlarda çalışan harici görevlilerin iyonlaştırıcı 635 radyasyondan kaynaklanabilecek rsklere karşı korunmasına dair 94 Nükleer tesislerde radyasyondan korunma yönetmeliği Sağlık hizmetlerinde iyonlaştırıcı radyasyon kaynakları ile 646 çalışan personelin radyasyon doz limitleri ve çalışma esasları hakkında 96 Afet ve acil durum yönetim başkanlığı(4 nolu khk değişiklikleri) İsg problem çözümleri Mesleki yeterlilik kurumu(4 no'lu KHK değişiklikleri) iş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Desteklenmesi hakkında Tüp ve tüp demetlerinin dolum ve periyodik muayenelerinin 658 usul ve esaslarına ilişkin tebliğ 101 Taşınabilir gaz tüpleri dikişli - karbon çeliğinden gaz tüpleri için 661 periyodik muayene ve deney standardı(ts en 1803) 102 Lpg tüplerinin muayene, deney, bakım ve tamiri yeterlilik belgesi 676 verilmesine ilişkin tebliğ(8/7/2019 değişikliğini kapsamaktadır) 103 Karayolları Trafik Yönetmeliği KHK Değişikliği ile değişen bakanlık ve mevzuat isimleri Önemli Bazı tablolar İş sağlığı ve güvenliğinde araştırma yöntemleri(igu-ih-dsp) Kimyasal etkenlere bağlı meslek hastalıkları(ih-dsp) Fiziksel etkenlere bağlı meslek hastalıkları(ih-dsp) Mesleki Enfeksiyonlar(İH-DSP) İlkyardım Yönetmeliği(İGU-İH-DSP) 711 4

5 111 Toksikoloji(İH-DSP) Mesleki Genitoüriner Sistem hastalıkları(ih-dsp) Bina deprem yönetmeliği TIbbi laboratuvarlar yönetmeliği (patoloji laboratuvarı) Çok tehlikeli sınıfta yer alan ve ondan fazla çalışanı bulunan 717 işyerlerinde işsizlik sigortası primi işveren payı teşvikinden yararlanılmasına ilişkin usul ve esaslar hakkında tebliğ 116 Patlayıcı madde ateşleyici yeterlilik belgesinin verilmesi esas ve usullerinin belirlenmesi 718 DİKKAT! Değerli Arkadaşım! Bu Kaynak büyük emekler harcanarak hazırlanmış, ISBN NO alınmış yasal bir kaynaktır. İlgili Kanunlarla izinsiz çoğaltılması dağıtılması yasaklanmış, bu kurala uymayanlar hakkında yasal işlemler başlatılmaktadır. Elektronik ortamda çalışamayan arkadaşlarımızdan, bizim tarafımızdan kendilerine yoluyla gönderilenler, 1 adet fotokopi yolu ile çoğaltabilirler. Emeğe saygı duyacağınıza ve Kanunlar çerçevesinde hareket edeceğinize inanıyoruz. Başarılar Dileriz. 5

6 1-DÜNYADA İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KAVRAM VE KURALLARININ GELİŞİMİ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YAKLAŞIMI: -Tıbbi, teknik, ekonomik, sosyal ve hukuki yönleri olan bir kavram olarak iş sağlığı ve güvenliği, isg (occupational safety and health, osh), kısaca işçilerin iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı korunmalarının sağlanması şeklinde tanımlanır. -İş sağlığı ve güvenliği, işin yapılışı sırasında fiziki çevre şartları nedeniyle, işçilerin karşılaştıkları sağlık sorunları ve mesleki tehlikelerin ortadan kaldırılması ve azaltılması üzerine araştırmaları kapsar. -İşçilerin çalışma koşullarının olumsuz etkilerinden iş kazaları, meslek hastalıkları ve her türlü zararlardan korunma çalışmaları ile daha güvenli iş yerleri oluşturma, bu kapsamda değerlendirilecek konular arasında yer alır. -İş sağlığı ve güvenliği hakkında çeşitli kaynaklarda birçok tanıma rastlanır: iş sağlığı ve güvenliği iş yerlerindeki çalışma koşullarının sağlık ve güvenlik içinde olmasını isteyen, iş kazaları ile meslek hastalıklarını azaltan bir bilimdir. -İş sağlığı ve güvenliği iş yerlerinde işin yapılması ve yürütümü ile ilgili olarak oluşan tehlikelerden ve sağlığa zarar verebilecek koşullardan korunmak ve daha iyi bir çalışma ortamı sağlamak için yapılan sistemli çalışmalardır. -İş sağlığı ve güvenliği iş yerlerinde çalışanların işin yapılması ile ilgili olarak ortaya çıkan tehlikelerden, bedensel ve ruhsal olarak zarar görmemesi için alınması gerekli hukuki, teknik ve tıbbi önemleri sağlamaya yönelik çalışmalardır. -İş sağlığı ve güvenliği iş kazalarını, meslek hastalıklarını, yangınları ve insan bunalımlarını ortadan kaldırmak ya da en az düzeye indirmek amacıyla alınması gereken önlemlerin tümüdür. İş sağlığı ve güvenliği kaza olduktan sonra konuyu ele alan değil, kaza olasılıklarını ortadan kaldırmaya yönelik çalışmalar yapan teknik bir bilim dalıdır. -İş kazaları ve meslek hastalıkları kişinin çalıştığı iş dolayısıyla karşılaştığı tehlikelerle ilgili bir durumdur. Bu bağlamda iş kazası, çalışırken veya işin gereği diğer işlemleri yaparken ortaya çıkan ve çeşitli maddi ve manevi kayıplara neden olan bir olay şeklinde tanımlanır. -Meslek hastalığı ise, işin niteliğine göre tekrarlanan bir sebeple veya işin yürütüm şartları yüzünden uğranılan geçici veya sürekli hastalık, sakatlık veya psikolojilerinin bozulması olarak tanımlanır İş sağlığı ve güvenliğinin amacı: Çalışanları korumak: İş sağlığı ve güvenliği çalışmalarının en önemli amacı çalışanları iş yerlerinin olumsuz etkilerini ortadan kaldırarak çalışanların rahat ve güvenli ortamlarda çalışmalarını sağlamaktır. Üretim güvenliğini sağlamak: İş yerinde çalışanların korunması ile meslek hastalıkları ve iş kazaları sonucu ortaya çıkan iş gücü ve iş günü kayıpları azaltarak; üretim korunacak ve daha sağlıklı ve güvenli çalışma ortamının işçiye verdiği güvenle iş veriminde artma yaşanacaktır. 6

7 İş yeri güvenliğini sağlamak: İş yerinde alınacak tedbirler iş kazalarından veya güvensiz-sağlıksız çalışma ortamından doğabilecek makine arızaları ve makinelerin devre dışı kalmaları, patlama olayları, yangın gibi işletmeyi tehlikeye düşürebilecek durumlar ortadan kaldırılacağından işletme güvenliği sağlanmış olur. 10-İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ HİZMETLERİ YÖNETMELİĞİ Toplum Sağlığı Merkezi Birimi (TSMB): Sağlık Bakanlığına bağlı, işyerlerine iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini sunmak üzere kurulan gerekli donanım ve personele sahip olan ve Bakanlıkça yetkilendirilen birimi, ifade eder. İtiraz komisyonu: Bu Yönetmelik kapsamında hizmet veren kişi veya kurumların belgelerinin askıya alınma veya iptali ile ilgili itirazları değerlendirmek ve sonuçlandırmak üzere; İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün bağlı bulunduğu Müsteşar Yardımcısının başkanlığında, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü ve ilgili Genel Müdür Yardımcısı, ilgili Daire Başkanları ile iş sağlığı ve güvenliği uzmanlarından üç üyeden oluşan komisyonu ifade eder. İşverenin iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili yükümlülükleri (1) (Değişik:RG-18/12/ ) İşveren, işyerlerinde alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin belirlenmesi ve uygulanmasının izlenmesi, iş kazası ve meslek hastalıklarının önlenmesi, çalışanların ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık ve güvenlik hizmetlerinin yürütülmesi amacıyla; çalışanları arasından ilgili lerde belirtilen nitelikleri haiz bir veya birden fazla işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı görevlendirir. On ve daha fazla çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işverenleri ayrıca diğer sağlık personeli görevlendirir. Gerekli nitelikleri haiz olması halinde tehlike sınıfı ve çalışan sayısını dikkate alarak bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir. (2)İşveren, işyerinde gerekli niteliklere sahip personel bulunmaması halinde birinci fıkrada sayılan yükümlülüklerinin tamamını veya bir kısmını, OSGB lerden hizmet alarak yerine getirebilir. (3)İşveren, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanının tam süreli görevlendirilmesi gereken durumlarda İSGB kurar. Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir. (Ek cümle:rg-30/6/ ) Birden fazla iş güvenliği uzmanı görevlendirilen kamu, maden, inşaat, metal, tekstil, sağlık, ulaşım, taşımacılık, ticaret, imalat, bakım, onarım, kurulum, enerji, kimya, tarım, ziraat, hayvancılık, mobilya, ormancılık, gıda, matbaa, atık yönetimi, su temini, temizlik, ilaçlama sektörlerine ait işyerlerinde, tam süreli iş güvenliği uzmanlarından sadece birisinde uygun belge sınıfı aranır. (4)Üçüncü fıkrada belirtilen sürenin hesaplanmasında, çalışanların tabi olduğu kanun hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa göre belirlenen haftalık çalışma süresi dikkate alınır. (5)İşveren; a)iş sağlığı ve güvenliği hizmetleri ile ilgili görevlendirilen personelin etkin bir şekilde çalışması amacıyla gerekli kolaylığı sağlamak ve bu hususta planlama ve düzenleme yapmakla, b)görevlendirdiği kişi veya OSGB lerin görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılamakla, c)işyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürütenler arasında işbirliği ve koordinasyonu sağlamakla, ç)görevlendirdiği kişi veya hizmet aldığı OSGB ler tarafından iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olan ve yazılı olarak bildirilen tedbirleri yerine getirmekle, d)işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin görevlerini yerine getirebilmeleri için, Bakanlıkça belirlenen sürelerden az olmamak kaydı ile yeterli çalışma süresini sağlamakla, 7

8 e)(ek:rg-18/12/ ) Çalışanın ölümü veya maluliyetiyle sonuçlanacak şekilde vücut bütünlüğünün bozulmasına neden olan iş kazası veya meslek hastalığının meydana gelmesinde ihmali yargı kararı ile kesinleşen işyeri hekimi veya iş güvenliği uzmanını Genel Müdürlüğe bildirmekle, f)(ek:rg-18/12/ ) Bakanlıkça belirlenecek iş sağlığı ve güvenliğini ilgilendiren konularla ilgili bilgileri, İSG KATİP sistemi üzerinden Genel Müdürlüğe bilgi vermekle, yükümlüdür. (6)İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütmek üzere işyerinden personel görevlendirmek veya OSGB lerden hizmet almak suretiyle bu konudaki yetkilerini devreden işverenin bu hizmetlere ilişkin yükümlülükleri devam eder. (7)İşveren işyerinde görev yapan işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli ile hizmet alınan OSGB lerin İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa göre geçerli yetki belgesi ile görevlendirilmesinden sorumludur. (8)Belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olmayan ancak Elliden az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyeri işverenleri veya işveren vekili tarafından Bakanlıkça ilan edilen eğitimleri tamamlamak şartıyla işe giriş ve periyodik muayeneler ve tetkikler hariç iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yürütebilirler. Bu fıkraya ilişkin eğitim programları, eğitimin süresi ve eğiticilerin nitelikleri ile görevlendirmeye ilişkin hususlar Bakanlıkça belirlenir. (9) (Ek:RG-18/12/ ) İşyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin görevlendirilmesine ilişkin zorunlu çalışma sürelerinin hesabında; 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu ile 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu kapsamındaki öğrenci statüsünde olan çırak ve stajyerler, toplam çalışan sayısına dâhil edilmez. ORTAK SAĞLIK GÜVENLİK BİRİMİ(OSGB) İş güvenliği uzmanı odası En az 10 metrekare İş yeri hekimi odası(muayene En az 10 metrekare odası) İlk yardım acil müdahale odası En az 15 metrekare Bekleme yeri En az 12 metrekare Arşiv odası Yeterli büyüklükte Tuvalet En az bir tuvalet Tam süreli iş sözleşmeli:en az bir iş yeri hekimi-en az bir İş OSGB güvenliği uzmanı-diğer Sağlık personel (İgu sınıfı önemli değil) 8