TIPTA UZMANLIK EĞİTİMİ PROGRAMI UZMANLIK ÖĞRENCİSİ ÇALIŞMA KARNESİ

Transkript

1 T.C. CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI TIPTA ANLIK EĞİTİMİ PROGRAMI ve ANLIK ÖĞRENCİSİ ÇALIŞMA KARNESİ Tı pta Uzmanlık Öğrencisini n : Adı ve Soyadı: Tıpta Uzmanlık Eğitimine Başlama Tarihi: Tıpta Uzmanlık Eğitimini Bitirme Tarihi: 2

2 Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Anabilim Dalı Tıpta Uzmanlık Eğitimi Komisyonu: Komisyon Üyeleri Başkan Üye Üye Üye Üye Üye Prof. Dr. Fatma Taneli Prof. Dr. Ece Onur Prof. Dr. Ahmet Var Prof. Dr. Zeki Arı Prof. Dr. Cevval Ulman Yrd. Doç. Dr. Yeşim Güvenç Üye 3

3 ÖZGEÇMİŞ Fotoğraf ADI SOYADI BABA ADI DOĞUM YERİ VE YILI SİCİL NO MEDENİ HALİ ASKERLİK DURUMU MEZUN OLDUĞU LİSE VE YILI BİTİRDİĞİ TIP FAKÜLTESİ VE YILI TIP FAKÜLTESİ MEZUNİYET SONRASI ÇALIŞTIĞI KURUMLAR ALDIĞI TUS PUANI ALDIĞI ALES PUANI BİLDİĞİ YABANCI DİL (KPDS, UDS, TOEFL, YGS ve DERECESİ) ASİSTANLIĞA BAŞLAMA TARİHİ Telefon Adres 4

4 İÇİNDEKİLER Önsöz 6 Sayfa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Asistan Karnesi 7 1. Genel Özellikler Kurumsal Özellikler Eğiticilerin Özellikleri 15 4 Eğitim Programı Değerlendirme Tıpta Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliğince Belirlenen Koşullar EKLER 22 EK-1. Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Genişletilmiş Eğitim Müfredat Konuları 23 EK-2. Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Uzmanlık Eğitimi 4 Yıllık Ders Programı 28 EK-3. Uzmanlık Öğrencisinin Aldığı Ek Görevler 33 EK-4/A. Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Uzmanlık Öğrencisi Eğitim Karnesi-1 34 EK-4/B. Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Uzmanlık Öğrencisi Eğitim Karnesi-2 36 EK-4/C. Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Uzmanlık Öğrencisi Eğitim Karnesi-3 37 EK-4/D. Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Uzmanlık Öğrencisi Eğitim Karnesi-4 38 EK-5. Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Öğrenci Pratikleri Değerlendirme Formu 39 EK-6. Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Uzm. Öğrencisi Rotasyon Geri Bildirim Formu 40 EK-7. Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Uzm. Öğr. Rotasyon Değerlendirme Formu 41 EK-8. Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Uzm. Öğrencisi Yıllık Değerlendirme Formu43 EK-9. Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Uzmanlık Öğrencisi Yeterlik Formu 47 EK-10. Tıpta Uzmanlık Belgesi Tescil Kontrol Formu 48 Ek-11. Eğitim Değerlendirme Formu 49 5

5 ÖNSÖZ Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi nde (CBÜTF) gerçekleştirilen Tıbbi Biyokimya uzmanlık eğitiminde, Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği ve Avrupa Tıp Uzmanları Birliği (ATUB) tarafından önerilen kriterler çerçevesinde ayrıca toplumun gereksinimleri konusunda bilinçli, yeterli bilgi ve beceri ile donanmış, etik çalışma kurallarını benimsemiş ve ülke koşullarının ihtiyacına yanıt verecek nitelikte uzmanlar yetiştirilmesi amaçlanmıştır. Tıpta Uzmanlık Sınavı ile Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı nda uzmanlık eğitimi almaya hak kazanmış kişilere, bu Anabilim Dalında uygulanacak eğitim ve program içeriği karne ile birlikte verilir ve sözleşme niteliğindedir. Uzmanlık öğrencisi 4 yıl boyunca uygulanacak eğitim programına uymalıdır. CBÜTF Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı nda uygulanan "Tıbbi Biyokimya" uzmanlık eğitimi, sınavlar ile denetlenerek verilen ve özellikle deneyim kazanmaya yönelik bir programdır. Uzmanlık eğitimi alan uzmanlık öğrencilerine kişisel gelişimlerini sağlayacak yöntemler uygulanmaktadır. Uzmanlık eğitimi, Anabilim Dalı akademik kurulunca hazırlanan genişletilmiş eğitim müfredatı programına uygun olarak gerçekleştirilmekte ve içerisinde kuramsal bilgi temelinde pratik laboratuar ve klinik becerilerin yanı sıra, ekip çalışması, iletişim, yönetim, eğitim ve öğretim becerileri gibi konuları da kapsamaktadır. Not: Bu Uzmanlık Öğrencisi Eğitim Programı, 2009/15153 karar sayılı Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği esas alınarak Ocak 2012 de Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı akademik kurul kararları ve Haziran 2011 de yayınlanan değişiklikler çerçevesinde 1. revizyonu yapılmıştır. 6

6 CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI ASİSTAN KARNESİ Adı Soyadı Doğum yeri ve tarihi Mezun olduğu lise Mezun olduğu fakülte ve yılı Bildiği yabancı dil ve derecesi Asistanlığa baģlama tarihi Uzmanlık sınavı tarihi Üyesi olduğu uzmanlık dernekleri ANLIK TEZİ Tezin veriliş tarihi: Tez yöneticisi: Tez konusu: 7

7 TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI ANLIK EĞİTİMİ ROTASYON PROGRAMI Sıra No Tıbbi Biyokimya Laboratuarı Rotasyonları 1 Başlangıç Dönemi (Kan alma, laboratuarda iş akışı takibi, nöbetlere hazırlık) 2 İdrar Laboratuarı, İnternal Kalite Kontrol 5 3 Nükleer Tıp Rotasyonu 1 4 Rutin Biyokimya (Otoanalizör) Testleri, Eksternal Kalite Kont Hematoloji 1 6 İç Hastalıkları 2 7 Hormon ve Tümör Marker Testleri, Eksternal Kalite Kontrol 9 8 Tıbbi Mikrobiyoloji 1 9 Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 1 10 Hormon ve Tümör Marker Testleri, Eksternal Kalite Kontrol 9 Süre (Ay) 11 Elektroforez Laboratuarı, HPLC Laboratuarı, Atomik 3 Absorbsiyon Spektrofotometri Laboratuarı, Amino Asid Analiz Laboratuarı, ELİSA ve RIA Laboratuarı, Flow Sitometri Laboratuarı ve Moleküler Biyokimya Laboratuarı TOPLAM

8 Tıbbi Biyokimyadaki Rotasyonlar Ünite Süre Başlama Bitirme Eğitimci Değerlendirme (ay) Tarihi tarihi Adı 1 Başlangıç Dönemi (Kan alma, laboratuarda iş akışı takibi, nöbetlere hazırlık) 1 2 İdrar Laboratuarı, İnternal Kalite Kontrol 5 3 Nükleer Tıp Rotasyonu 1 4 Rutin Biyokimya (Otoanalizör) Testleri, Eksternal Kalite Kont Hematoloji 1 6 İç Hastalıkları 2 7 Hormon ve Tümör Marker Testleri, Eksternal Kalite Kontrol 9 8 Tıbbi Mikrobiyoloji 1 9 Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları 1 10 Hormon ve Tümör Marker Testleri, Eksternal Kalite Kontrol 11 Elektroforez Lab, 3 HPLC Laboratuarı, Atomik Absorbsiyon Spektrofotometri Laboratuarı, Amino Asid Analiz Laboratuarı, ELİSA ve RIA Laboratuarı, Flow Sitometri Laboratuarı ve Moleküler Biyokimya Laboratuarı TOPLAM

9 1 Hazırladığı Seminer, Dergi Saati, Olgu Sunumları Sunulan makale Tarih Yer Sorumlu Öğretim Üyesi İmza

10 Katkıda Bulunduğu Araştırma Projeleri ve Yayınlar Yayının Adı Yayın Tarihi Dergi Adı Sorumlu Araştırmacı BAP proje no ve tarihi Etik kurul başvuru tarihi 11

11 Katıldığı Kongre ve Sempozyumlar Toplantı Adı Tarih Yer Kredi puanı Bildiri Adı Dinleyici olarak 12

12 Katıldığı Kurs ve Mezuniyet Sonrası Eğitim Toplantıları Konu Tarih Yer Kredi Puanı Toplantı Sorumlusu 13

13 TIBBİ BİYOKİMYA ANLIK EĞİTİMİ PROGRAMI 1. Genel Özellikler Tıbbi Biyokimya uzmanlık eğitimi süresi, yürürlükte olan yasal düzenlemelere göre 4 (dört) yıldır. Uzmanlık öğrencisinin bu süre içinde Tıbbi Biyokimya alanındaki temel ve gerekli bilgi ve becerileri edinmesi öngörülmüştür. Amaç, 'Tıbbi Biyokimya" dalında bir laboratuarı tek başına idare edebilecek, ATUB norm ve kriterlerine uygun niteliklere sahip bir uzman yetiştirmektir. Bu nedenle kapsamlı bir uzmanlık eğitimi planlanmıştır. Bu program çerçevesinde, eğitim ve sağlık hizmeti alanındaki programların uyum içerisinde sürdürülebilirliğine özen gösterilmiştir. 2. Kurumsal Özellikler Tıbbi Biyokimya uzmanlık eğitimi verebilmek için yeterli sayıda ve çeşitlilikte biyolojik örnek olması gerekir. CBÜTF Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı'nda hastalara ait farklı biyolojik örneklerde yılda yaklaşık 2 milyon test gerçekleştirilmektedir. Eğitim planı uzmanlık öğrencisinin her düzeyde laboratuar hizmetinde görev almasını sağlayacak şekilde oluşturulmuştur. 2.1 Uzmanlık öğrencisinin günlük, haftalık, aylık, yıllık ve tüm eğitim dönemi süresine ait çalışma planı Anabilim Dalı Akademik Kurulu tarafından yapılır ve uzmanlık eğitimine başlamadan önce Anabilim Dalı Başkanı ve rehber eğitim sorumlusu tarafından kendisine bildirilir. Çalışma planı içeriği, Anabilim Dalı laboratuarlarında değişik çalışma birimlerinde çalışma süreleri, diğer dallarda rotasyonlar, seminer, dergi saati-olgu sunumları, dersler, öğrenci laboratuar uygulamaları ve nöbetleri de içeren tüm ayrıntıların açık olarak belirtildiği listeler halinde kendisine bildirilir. Uzmanlık öğrencisinin tüm bu çalışmalardaki performansı öğretim üyeleri tarafından değerlendirilir. 2.2 Uzmanlık öğrencisi, iç rotasyonları sırasında bulunduğu birimin rutin hizmeti ve araştırma çalışmalarına her düzeyde katılır. Laboratuara gelen örneğin yeterli ve uygun olma kararının verilmesi, hastalardan uygun materyalin alınması, uygun şekilde çalışılması ve sonuçların yorumlanması aşamalarında aktif olarak görev alır. 2.3 Uzmanlık öğrencisi, Tıbbi Biyokimya uzmanlık deneyimini kazanabilmek için Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı laboratuarlarında belli sürelerde çalışır. Uzmanlık öğrencisi iç rotasyonlara ek olarak dış rotasyonlar da yapmalıdır. Mevcut yasal prosedüre göre Tıbbi Biyokimya uzmanlık eğitiminin resmi rotasyonları birinci yılda 1 ay Nükleer Tıp, ikinci yılında 1 ay hematoloji, 2 ay iç hastalıkları, üçüncü yılında 1 ay Tıbbi Mikrobiyoloji ve 1 ay Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ve toplam 6 (altı) ay sürelidir. Buna ek olarak Fizyoloji asistanları 14

14 asistanlık sürelerinin 2. Yılında 2 ay, Histoloji ve Embriyoloji asistanları 1. yıllarında 1 ay, İş ve Meslek Hastalıkları asistanları 2. yıllarında 2 ay, Tıbbi Mikrobiyoloji asistanları 3. Yılında 1 ay, Tıbbi Biyokimya Anabilim dalında rotasyon yapacaklardır. 2.4 Her bir uzmanlık öğrencisi mesai saatleri dışında, hafta sonları ve resmi tatil günlerinde nöbet çizelgelerine uygun olarak nöbet tutmak zorunluluğundadır. Tıbbi Biyokimya uzmanlık eğitiminde, karar verme yeterliliğinin oluşturulabilmesi açısından nöbet, eğitimin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Uzmanlık öğrencisi, Anabilim Dalı tarafından belirlenecek takvime uygun olarak uzmanlık eğitimine başladıktan bir ay sonra Tıbbi Biyokimya laboratuarlarında nöbet tutmaya başlar. 2.5 Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı uzmanlık eğitiminde tüm değerlendirmeler için başarı notu 100 puan üzerinden 60 (altmış) tır. Uzmanlık öğrencisinin tüm eğitim sürecindeki başarı durumu, ekler bölümünde verilen formlar kullanılarak belirlenir. Uzmanlık öğrencisi, göreve başlama tarihine göre her yılın sonunda o yıl içindeki eğitimini kapsayan ve o yıl içinde kendisinden eğitim aldığı öğretim üyelerinin birlikte yapacakları yıl sonu yazılı sınavına alınır. Sınav sonucu 100 puan üzerinden değerlendirilir. Yıl sonu sınav notu, o yıl içinde alınan diğer değerlendirme notları ortalaması ile toplanarak 2 ye bölünür ve yıllık değerlendirme formunda yıl sonu ortalaması bölümüne yazılır. Uzmanlık öğrencisinin uzmanlık sınavına alınabilmesi için, 4 yıla ait yılsonu ortalaması notları ortalamasının 60 veya üzerinde olması gerekir. 2.6 Anabilim Dalı öğretim üyeleri, asistan eğitimi hakkında tüzük gereği oluşturulan komisyon kararlarına uygun olarak belirlenen çekirdek eğitim programı, uzmanlık eğitimi akreditasyonu, asistan karnesi, teorik ve pratik yapılandırılmış standart sınav sistemi, bölüm içi rotasyonlardaki yapılandırılmış sınav sistemi vb. kendi programlarının revizyonlarını yaparak bu sistemlere uygunluğunu sağlamakla yükümlüdürler. Bu konularda gerekli düzenlemeler Anabilim Dalı Akademik Kurul unda yapılır. 3. Eğiticilerin Özellikleri CBÜTF Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı öğretim üyeleri ve uzmanlar, uzmanlık öğrencisi eğitiminden değişik kademelerde sorumludurlar. 3.1 Eğiticilerin ortak özellikleri şunlardır: Tüm Anabilim Dalı öğretim üyeleri ve uzmanlar kuramsal ve beceri eğitiminde yer alırlar Araştırma ve eğitim deneyimine sahiptirler Bilimsel çalışmalar yapar, yayınlar ve bilimsel araştırmaları organize ederler Anabilim Dalı klinik ve araştırma laboratuarlarında hastalara verilen sağlık hizmetinde yöneticilik görevi üstlenirler. 15

15 3.2 Eğiticilerin iş bölümü aşağıdaki gibidir: Tıbbi Biyokimya AD Başkanı: Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı nın idari ve akademik başkanıdır. Uzmanlık öğrencilerinin denetiminden ve uzmanlık eğitiminin Anabilim Dalı Akademik Kurul kararları çerçevesinde yürütülmesinden sorumludur Uzmanlık eğitim sorumlusu öğretim üyeleri: Bu program çerçevesinde uzmanlık öğrencilerinin kişisel eğitim programının hazırlanması, yürütülmesi, sınavların hazırlanması ve uygulanması ve değerlendirilmesinden sorumludur. Anabilim Dalı Başkanı tarafından, her uzmanlık öğrencisine göreve başlamasını takiben bir rehber eğitim sorumlusu tayin edilir ve bu durum uzmanlık öğrencisine yazılı olarak bildirilir. Uzmanlık eğitim sorumlusu uzmanlık öğrencisine ilk ayı içinde eğitim programı ve Anabilim Dalının işleyişi hakkında (seminer programı, asistan görevlendirmeleri, öğrenci pratik asistanlığı iş bölümü programı vb.) yazılı bilgi teslim eder Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Laboratuarları sorumlu öğretim üyeleri ve uzmanlar: Bu laboratuarlarda yapılan hasta tetkiklerinden, yürütülen araştırmalardan ve kullanılan tüm donanımla ilgili olarak uzmanlık öğrencisinin eğitiminden sorumludurlar Tıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı Laboratuarlarında eğitimden sorumlu öğretim üyeleri ve uzmanlar, belirli bir iş düzeni içinde, uzmanlık öğrencisi eğitiminin tüm aşamalarında görev alırlar. 4. Eğitim Programı 4.1 Genel Bilgiler CBÜTF Tıbbi Biyokimya uzmanlık eğitim programı, uzman adaylarının Tıbbi Biyokimya ile ilgili konularda yeterli bilgi ve beceriye sahip olabilmeleri için gerekli olan tüm eğitim, teknik ve klinik olanakları sağlayacak şekilde planlanmıştır (EK-1). Bu amaçla 4 yıllık eğitim programı yapılmıştır (EK-2). 4.2 Uzmanlık eğitiminin hedefleri Uzmanlık öğrencisi uzmanlık eğitimini tamamladığında; İnsan organizmasında oluşan normal biyokimyasal olayları ve hastalıklardaki biyokimyasal bozuklukların etiyoloji ve patogenezini tartışabilmeli, Uygun laboratuar testlerinin seçiminde konsültan olabilmeli, Biyokimyasal verilerin yorumunu yapabilmeli ve bu verileri klinik uygulamalar ile bütünleştirebilmeli, Güncel ve uygulanmakta olan biyokimyasal analiz tekniklerinin temel prensiplerini tanımlayabilmeli, Laboratuar donanımının seçimindeki temel prensipleri biliyor olmalı, Bir kalite kontrol programını kurabilmeli, sürd ürerek kalite güvencesi sağlayabilmeli, 16

16 Bir klinik biyokimya laboratuarını kurabilmeli ve yönetebilmeli, Araştırma protokolleri geliştirebilmeli ve araştırma verilerini yorumlayabilmeli, Tıbbi biyokimya eğitimi verebilecek bilgi düzeyine ulaşmalı, Bir klinik laboratuarın cihaz ve malzeme ihtiyaçlarının teminindeki süreçleri ve teknik şartname hazırlama prensiplerini öğrenmiş olmalı, Meslek yaşamı boyunca kendini geliştirebilmek için sürekli tıp eğitiminin (Iiteratür izleme, bilimsel toplantılara katılma v.b.) önemini kavramış olmalıdır Program içeriği Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Laboratuarı çalışmaları; spektofotometrik yöntemler, otoanalizör ve immunoassay sistemleri, DNA-RNA izolasyonu, PCR ve elektroforez, ELİZA, RIA, AAS, Flow Sitometri çalışmaları, laboratuar istatistiği, laboratuarda kalite yönetimi, HPLC ve diğer cihazların çalışma prensipleri, örneklerin hazırlığı, işlem ve hesapların yapılması konularında uzmanlık öğrencilerinin beceri kazanmaları sağlanır. Bu amaçla uzmanlık öğrencilerine rotasyon programı uygulanır Tıp Fakültesi ve diğer okullarda uygulanan ders programlarındaki görevleri; uzmanlık öğrencileri eğitimleri boyunca CBÜTF Tıbbi Biyokimya AD öğrenci pratiklerinin uygulanmasında aktif rol almak zorundadırlar. Tüm laboratuar uygulama derslerinde, uygulamaların denetlenmesi ve uzmanlık öğrencisinin değerlendirilmesi salonlarda sorumlu öğretim üyeleri tarafından yapılır. Uygulamalarla ilgili program her dönem başında uzmanlık öğrencilerine iletilir Uzmanlık öğrencileri Tıp Fakültesi yönetmelik ve yönergeleri çerçevesinde Üniversitenin üstlendiği her türlü eğitim programında yöneticilerce verilecek görevleri yapmak zorundadırlar Tıbbi Biyokimya Anabilim Dalı Bilimsel Etkinlikleri: Bilimsel etkinlik programı her yıl 1 Ekim de başlar, 30 Mayıs ta son bulur. Aşağıdaki etkinlikler yapılır Seminerler: Haftada bir kez, Anabilim Dalı seminer salonunda tüm öğretim üyeleri, uzmanlar ve uzmanlık öğrencilerinin katılımı ile gerçekleştirilir. Her uzmanlık öğrencisi eğitimi boyunca akademik kurulca belirlenen seminer programı çerçevesinde yılda en az bir seminer hazırlar. Seminer föy halinde hazırlanır ve bir örneği uzmanlık öğrencisinin eğitim dosyasına konur. Seminer programının hazırlanması, duyurulması ve düzenli olarak yürütülmesinden Anabilim Dalı Başkanı nın görevlendirdiği bir öğretim üyesi sorumludur. Seminerler 45 dakika sunum, 15 dakika tartışma olacak şekilde hazırlanır. Uzmanlık öğrencileri seminerlerini rehber eğitim danışmanları ile işbirliği içinde hazırlar. Uzmanlık öğrencileri hazırladıkları seminerlerle ilgili olarak, seminere katılan tüm öğretim üyeleri tarafından değerlendirilir (EK-4) Makale (Dergi) Saatleri ve İnteraktif Uygulamalar: Haftada bir kez, Anabilim Dalı 17

17 seminer salonunda tüm öğretim üyesi, uzmanlar ve uzmanlık öğrencilerinin katılımı ile gerçekleşir. Her toplantı için seminer koordinasyonundan sorumlu öğretim üyesi, bir uzmanlık öğrencisi veya uzman ya da öğretim üyesi belirler. Her uzmanlık öğrencisi yılda en az iki kez makale sunumunda aktif görev almak zorundadır. Uzmanlık öğrencileri, makale saatlerinde kendilerinin belirleyeceği bir konuda güncel kaynakları tarayarak, makalenin yayınlandığı kaynak, makalenin amacı, yöntemi ve ulaşılan sonuçlar açısından seçtiği bir makaleyi sunar ve katılımcıların tartışmasına açarlar Uzmanlık Öğrencilerinin Rotasyonları Dış Rotasyonlar: Asistanlığın birinci yılında 1 ay Nükleer Tıp, ikinci yılında 1 ay Hematoloji, 2 ay İç Hastalıkları, üçüncü yılında 1 ay Tıbbi Mikrobiyoloji ve 1 ay Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları olmak üzere toplam 6 (altı) ay sürelidir Uzmanlık Tezi Uzmanlık Öğrencilerinin Uzmanlık Tezi (Yönetmelik Mad. 28). Mad. 28/1. Uzmanlık öğrencilerinin, uzmanlık sınavına girebilmeleri için uzmanlık eğitimi gördükleri dala ait bir konu üzerinde tez hazırlamaları zorunludur. Mad. 28/2. Tez konusu, kurumların akademik kurulları tarafından belirlenen tez konuları arasından uzmanlık öğrencisi talebi dikkate alınarak uzmanlık öğrencisinin eğitim sorumlusu tarafından seçilir ve ana dallar için uzmanlık eğitimi süresinin ilk yarısı içinde, yan dallar için ilk altı ayı içinde uzmanlık öğrencisine yazılı olarak bildirilir ve birim sorumlusu tarafından kendisine bir tez danışmanı tayin edilir. Tez çalışmasının takibi: Tez çalışması, tez danışmanı tarafından üç ayda bir değerlendirilir ve eğitim takip sistemindeki ilgili kısma işlenir (Yönetmelik Mad. 25/3d) Uzmanlık Tezinin Değerlendirilmesi (Yönetmelik Mad. 28): Mad. 28/3: Tez, uzmanlık eğitimi süresinin bitiminden üç ay önce, kurumun ilgili akademik kurulları tarafından belirlenen, uzmanlık öğrencisinin eğitim gördüğü dalın eğitim sorumlularından oluşan üç kişilik bir jüriye sunulur. Eğitim gördüğü birimde üç eğitim sorumlusu bulunmaması halinde rotasyon yaptığı dallar veya akademik kurulun uygun göreceği dallardaki eğitim sorumlularından jüri tamamlanır. Mad. 28/4: Tez, jüriye verildiği tarihten itibaren en geç bir ay içerisinde incelenir ve jüri huzurunda savunulur. Sonuç, yazılı ve gerekçeli olarak uzmanlık öğrencisi ve kurum amirine bildirilir. Mad. 28/5: Tezinde düzeltme istenilen uzmanlık öğrencileri, keyfiyetin kendilerine bildiriminden itibaren en geç bir ay içinde, jürinin gerekçesindeki esaslara göre tezde gerekli değişiklikleri yaparak aynı jüriye sunar. Mad. 28/6: Tezin yetiştirilemediği veya jüri tarafından kabul edilmediği durumlarda, tez danışmanının önerisi ile kurumların akademik kurullarında görüşülerek ekli çizelgelerde 18

18 belirlenen uzmanlık eğitimi süresine altı aylık bir süre eklenir ve bu durum fakültelerde Dekanlığa, diğer eğitim kurumlarında ise Bakanlığa bildirilir. Mad. 28/7: Tezin ikinci defa kabul edilmemesi halinde; dördüncü fıkraya göre kurum amirine yapılan bildirimini takiben en geç onbeş gün içerisinde üçüncü fıkrada belirtilen esaslara göre yeni bir jüri oluşturulur. Tez en geç bir ay içerisinde incelenir ve bu jüri huzurunda savunulur. Mad. 28/8: Tezi üçüncü defa reddedilen veya altıncı fıkrada verilen ek süre içerisinde tezini teslim etmeyen uzmanlık öğrencisinin, uzmanlık öğrenciliği ile ilişiği kesilir. Bunlar uzman adayı olarak tezini tamamlar. İki yıl içinde tezini tamamlayamayan uzman adayının uzmanlık eğitimi ile ilişiği kesilir. Bunlardan tekrar uzmanlık eğitimine giriş sınavına girip uzmanlık eğitimine başlayanlar hakkında 23 üncü madde hükümlerine göre işlem yapılır. 5. Değerlendirme 5.1. Uzmanlık öğrencisi karnesine, yaptığı teorik ve pratik tüm etkinlikleri kaydeder ve karne eğitim sorumlusu ile birim sorumlusu tarafından onanır (EK-5/A,B,C,D). Eğitim karnesi her altı ayda bir kurum amiri tarafından kontrol edilir, varsa eksiklikler süresi içerisinde tamamlattırılır. Uzmanlık eğitimini tamamlayanlara kurum tarafından eğitim karnesinin onaylı bir örneği verilir. Karneler takip sistemi içinde uzmanlık eğitimini tamamlayanlara ayrılan arşiv kısmında saklanmaya devam edilir. (Yönetmelik Mad. 25/3c ) 5.2. Birim sorumlusu kanaati: Birim sorumluları altı ayda bir uzmanlık öğrencilerinin göreve bağlılık, çalışma, araştırma ve yönetme yetenekleri ile meslek ahlâkı hakkındaki görüş ve kanaatlerini uzmanlık eğitimi takip sistemine kaydedip kurum amirlerine onaylatır (EK-10). Uzmanlık eğitiminin altı aylık değerlendirme devresinin birden fazla birim sorumlusu yanında geçmesi halinde, bu kaydı yanında en fazla süre geçirilen birimin sorumlusu yapar. Bu değerlendirme sonucunda olumsuz görüş ve kanaat notu alanlar kurum amiri tarafından yazılı olarak uyarılır. İki kez olumsuz kanaat notu alan uzmanlık öğrencisinin birimi, varsa aynı kurumdaki, yoksa mevzuatı çerçevesinde belirlenen başka bir kurumdaki eğitim birimi ile Kurul ca değiştirilir. Yeni eğitim biriminde de iki kez olumsuz kanaat notu alan uzmanlık öğrencisinin hizmet süresi ne olursa olsun uzmanlık öğrenciliğiyle ilişkisi kesilir. Tekrar uzmanlık eğitimine giriş sınavına girip uzmanlık eğitimine başlayanlar hakkında Madde 23. hükümlerine göre işlem yapılır. (Yönetmelik Mad. 25/3ç) Uzmanlık öğrencileri, Tıp Fakültesi pratiklerinde ders sorumlusu öğretim üyesi gözetiminde ve denetiminde görev alırlar ve bu görevlerindeki etkinliklerine göre değerlendirme formu (EK-6) kullanılarak ders sorumlusu öğretim görevlileri tarafından değerlendirilirler Uzmanlık öğrencileri, Tıbbi Biyokimya iç rotasyonları sürecinde verilen program çerçevesinde Anabilim Dalı laboratuarlarında çalışırlar ve rotasyon geri bildirim formunu doldurarak Anabilim Dalı Başkanı na iletirler (EK-7). Rotasyonların bitiminde doldurulan değerlendirme formu (EK-8) Anabilim Dalı Başkanı'na bölüm sorumlu öğretim üyesi 19

19 tarafından iletilir Uzmanlık öğrencileri Anabilim Dalında uygulanmakta olan interaktif uygulamalı eğitim programlarına, geçerli mazeretleri olmadıkça, katılmak zorundadırlar Yukarıda dökümü yapılan eğitim faaliyetlerinin tümü yıllık olarak değerlendirilir (EK-9) ve uzmanlık öğrencisinin eksiği varsa süresi içerisinde tamamlattırılır Uzmanlık öğrencisi kanaati: Uzmanlık öğrencileri verilen eğitimi ve eğitim sorumlularını yıllık olarak nitelik ve nicelik açısından değerlendirir ve uzmanlık eğitimi takip sistemine kaydeder. Bu değerlendirme, eğitimin niteliğini ve eğitim sorumlularının bilgi, beceri ve davranışlarını kapsar. Kurum amirleri, bu değerlendirmelerin akademik kurulda görüşülmesini sağlar. (Yönetmelik Mad. 25/3e) Bu konuda hazırlanan form (Ek 12. Uzmanlık Öğrencisi, Danışman/Öğretim üyesi Değerlendirme Formu ) ektedir Dört yılın sonunda karnesi tamamlanmış olan uzmanlık öğrencisi için uzmanlık sınavına alınır. Uzmanlık sınavında teorik bilgi ve uygulama becerisi ölçülür ve Tıpta Uzmanlık Belgesi Tescil Kontrol Formu (EK-11) doldurulur. 6. Tıpta Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliğince Belirlenen Koşullar: Uzmanlık öğrencilerinin Yönetmelikçe belirlenen tüm kurallara uygun hareket etmeleri yasal zorunluluktur Uzmanlık eğitimi ile bağdaşmayan işler (Yönetmelik Mad. 20) Mad. 20/1. Uzmanlık öğrencileri, uzmanlık eğitiminin gerektirdiği öğrenim, eğitim, araştırma ve uygulama çalışmaları dışında, kamu kurum ve kuruluşları veya özel kurum ve kuruluşlarda aylıklı veya aylıksız hiçbir işte çalışamazlar, muayenehane açamazlar. Mad. 20/2. Birinci fıkraya aykırı davrandığı tespit edilen uzmanlık öğrencileri önce yazılı olarak uyarılır, aykırılığın devamı veya tekrarı halinde ilgili eğitim kurumunca uzmanlık öğrenciliği ile ilişikleri kesilir. Mad. 20/3. Bu madde uyarınca uzmanlık öğrenciliği ile ilişiğin kesilmesine ilişkin karara karşı, kararın tebliğinden itibaren yedi gün içerisinde Kurula itiraz edilebilir. İtiraz kararın icrasını durdurmaz Uzmanlık eğitimi süresinden sayılmayacak haller (Yönetmelik Mad. 21). Mad. 21/1. Senelik izin ve bilimsel içerikli toplantılar için verilen izin süreleri hariç olmak üzere, uzmanlık eğitiminde fiilen geçmeyen süreler uzmanlık eğitimi ve rotasyon sürelerinden sayılmaz Eğitimin takip ve değerlendirilmesi (Yönetmelik Mad. 25). Mad. 25/e. Uzmanlık öğrencisi kanaati: Uzmanlık öğrencileri verilen eğitimi ve eğitim sorumlularını yıllık olarak nitelik ve nicelik açısından değerlendirir ve uzmanlık eğitimi takip sistemine kaydeder. Bu değerlendirme, eğitimin niteliğini ve eğitim sorumlularının bilgi, beceri ve davranışlarını kapsar. Kurum amirleri, bu değerlendirmelerin akademik kurulda görüşülmesini sağlar. Mad. 25/f. Uzmanlık eğitimi süresi: Alınan sağlık izinleri ve ücretsiz izinler nedeniyle fiilen uzmanlık eğitiminde geçmeyen süreler2in0 takip edilebilmesi amacıyla kurum amirleri

20 uzmanlık öğrencilerinin bu sürelerinin uzmanlık eğitimi takip sistemindeki ilgili alana işlenmesini sağlar Uzmanlık öğrencilerinin hak ve sorumlulukları (Yönetmelik Mad. 26). Mad. 26/1. Uzmanlık öğrencisinin, kurum ve birimlerde eğitimin çağdaş standartlarda verilmesinin sağlanmasını isteme hakkı vardır ve bunu sağlamak kurum amirlerinin görevidir. Nöbet, çalışma ve eğitim odaları gibi uzmanlık eğitimi alan kişinin eğitsel ve sosyal gereksinimlerini karşılayan altyapı kurumca sağlanır. Mad. 26/2. Uzmanlık öğrencileri uzmanlık eğitimi uygulamasından sayılmayan işlerde görevlendirilemez. Mad. 26/3. Uzmanlık öğrencisi, eğitim sorumlusunun gözetim ve denetiminde araştırma ve eğitim çalışmalarında ve sağlık hizmeti sunumunda görev alır, deontolojik ve etik kurallara uyar. 21

21 7. E K L E R 22

22 EK-1. TIBBİ BİYOKİMYA AD GENİŞLETİLMİŞ EĞİTİM MÜFREDAT KONULARI Uzmanlık eğitimi tamamlandığında Tıbbi Biyokimya temel eğitimi kapsamında yer alan ve aşağıda belirtilen konular uzmanlık öğrencisi tarafından bilinmelidir. TEMEL BİYOKİMYA BİLGİLERİ Atomik yapı ve kimyasal bağlar Kimyasal denge ve kinetik Asidler ve bazlar Çözeltiler ve konsantrasyon birimleri Tampon çözeltiler ve hazırlanışı Biyokimyasal ayırma teknikleri Biyokimyasal hesaplamalar Organik moleküllerde fonksiyonel gruplar ve işlevleri Biyokimyasal açıdan önemli organik bileşikler Biyokimyasal açıdan hücre, hücre organelleri ve membran yapısı Su ve elektrolit metabolizması Karbonhidratlar ve karbonhidrat metabolizması Lipidler, lipoproteinler ve lipid metabolizması Proteinler ve protein metabolizması Enzimler ve enzim kinetiği Hormonlar Vitaminler ve mineraller Nükleik asidler, nükleotid metabolizması ve protein sentezi Ksenobiyotik metabolizması Yaşlanma biyokimyası TEMEL LABORATUAR BİLGİLERİ Laboratuarda kullanılan suların özellikleri Laboratuarda kullanılan kimyasalların saflıkları il ilgili tanımlar Genel Laboratuar gereçleri Volümetrik malzeme ve kalibrasyonu Santrifüjler ve santrifüjleme prensipleri Analitik teraziler ve tartım prensipleri SI birimleri sistemi ve kullandığımız birimlere çevrilmesi Laboratuar güvenliği Güvenlik planı, ekipmanı ve güvenliğin denetlenmesi Laboratuardaki tehlikelerin tanımlanması (kimyasallar, elektirik, biyolojik ve yangın tehlikesi) ANALİTİK YÖNTEMLER VE CİHAZLAR Fotometrik Teknikler (Temel Kavram ve Tanımlar, ışığın yapısı, Lambert Beer Yasası) Spektrofotometre komponentleri ve çalışma prensipleri Spektrofotometrik performans parametreleri Absorbans ölçümleri, konsantrasyon hesaplanması, absorbans ölçümleri ile ilgili faktörler(reaktif ve örnek körü kullanımı, alt ve üst saptama sınırları) Diğer fotometrik teknikler Reflektans fotometri Atomik Absorbsiyon spektrofotometresi(cihazın çalışma prensipleri ve komponentleri, interferanslar) Fluorometri, nefelometri, turbidimetri Fluorometri (Temel kavramlar ve tanımlar, cihazın çalışma prensipleri ve komponentleri) 23

23 Nefelometri, turbidimetri (Temel kavramlar ve tanımlar, cihazın çalışma prensipleri ve komponentleri) Flow sitometri (Temel kavramlar ve tanımlar, cihazın çalışma prensipleri ve klinik uygulamaları) Amino asid analizörü (Temel kavramlar ve tanımlar, cihazın çalışma prensipleri ve klinik uygulamaları) Elektrokimya (İSE, biyosensör ve diğer ölçüm teknikleri) ph(kavramı, phmetre çalışma prensipleri ve bakımı) Elektroforez Temel kavramlar ve tanımlar Çalışma prensipleri ve teknik açıdan dikkat edilmesi gereken faktörler Elektroforez tipleri (SPE, IFE, HRE, Hb Elektroforezi, İzoenzim elektroforezi, PAGE v.b.) Blotting Teknikler Kromatografi Kromatografi tipleri Kromatografi prensipleri Ayırma mekanizmaları Gaz kromatografisi,gc-ms HPLC Cihaz konfigürasyonunun tanımlanması ve bu komponentlerle ilgili teknik bilgiler Metod aplikasyonu ve analitik performansının değerlendirilmesi İmmunokimyasal teknikler Temel kavramlar ve tanımlar Antijen-Antikor etkileşmesinde temel prensipler Kalitatif teknikler (Pasif Jel difüzyon, immunelektroforez, immunfiksasyon, western blot) Kantitatif teknikler (RIA, EIA, kemilüminesans IA, FPIA) Diğer immunokimyasal teknikler Moleküler biyokimya teknikleri Elektroforetik Ayırım Hibridizayon testleri Amplifikasyon metodları RFLP DNA dizilim analizi Moleküler biyokimya tekniklerinin uygulama alanları Moleküler testler PCR teknikleri ve reel time PCR uygulamaları POCT Temel kavramlar ve tanımlar POCT analizörleri Otomatik analizörler Ölçüm prensipleri ve özellikleri Substrat ölçümleri Enzim aktivitesi ölçümleri(kinetik metodlar, fixed time-continous monitoring) Laboratuarda Otomasyon Temel kavramlar ve tanımlar Kavramların uygulamaları(analizör tipleri) Analitik işlemlerin otomasyonu Örneğin idantifikasyonu Örneğin hazırlanması ve iletilmesi 24

24 Örneğin işlemlenmesi Reaktiflerin hazırlanması ve saklanması Kimyasal reaksiyon fazı ANALİTİK YÖNTEMLERİN KLİNİK TANIDAKİ YARARLILIĞI Referans değerlerin belirlenmesi, bu değerleri etkileyen analitik faktörler Testin tanısal yaralılığının değerlendirilmesi (pozitf ve negatif prediktivite, range, detection limit kavramları) Laboratuar sonuçlarının tekrarlanabilirliği ve doğruluğu Yöntemlerin tanısal değerliliklerinin karşılaştırılması, analitik metodların sensitivite ve spesifitesi ve ROC analizi Laboratuar verilerinin analiz ve karşılaştırılmasında kullanılan başlıca istatistiksel yöntemler KALİTE YÖNETİMİ Toplam kalite yönetimini temelleri Laboratuarda toplam kalite yönetimi Bir kalite güvence programında yer alan elemanlar Preanalitik ve analitik değişkenlerin kontrolü Analitik kalitenin kontrolü(kalite kontrol materyalleri ve hasta verilerini kullanarak) Eksternal kalite kontrolu ve bununla ilgili programlar Laboratuar akreditasyonu Analitik hata kaynaklarının tanımlanması Uluslar arası standardizasyon kuruluşları LABORATUAR YÖNETİMİ Laboratuar çalışanlarının görev dağılımı ve iş tanımlarının yapılması Laboratuarın organizasyonu Çalışma mekânlarının düzenlenmesi İstek formlarının hazırlanması Örneklerin işaretlenmesi ve ayrılması Laboratuar içi birimlere iş akışının düzenlenmesi Sonuçların değerlendirilmesi ve rapor edilmesi Personel eğitimi ve idaresi İletişim ve problem çözümü Finans Yönetimi Satın alma prosedürleri Talep edilecek malzeme türü ve miktarının belirlenmesi Şartname hazırlama Proforma isteme Maliyet hesabı Gelir gider hesapları Hizmet içi eğitim programlarının yapılması ve uygulanması Kliniklerle işbirliği ve konsültasyon Yasal düzenlemeler LABORATUAR incelemelerinde PREANALiTiK EVRE Kan, idrar, feçes, BOS ve diğer vücut sıvıları ile doku örneklerinin toplanması, depolanması ve transportu Vücut sıvılarının bileşimini etkileyen faktörler 25

25 Biyolojik değişkenlik Diğer faktörler KLİNİK AÇIDAN PROTEİNLER Plazma proteinleri ve fraksiyonları Ölçüm yöntemleri Serum protein elektroforezi Spesifik plazma proteinleri Akut faz proteinleri Kompleman sistemi proteinleri Paraproteinemiler Diğer vücut sıvılarındaki proteinler Amiloid, ısı ve şok proteinleri KLİNİK ENZİMOLOJİ Tanısal enzimolojide prensipler Karaciğer, kalp ve iskelet kası enzimleri Safra yolları ile ilişkili enzimler Sindirim sistemi, pankreas ile ilişkili enzimler Diğer enzimler(kolin esteraz, asid fosfataz vb) DİSLİPOPROTEİNEMİLER (Lipoproteinler, apolipoproteinler) KARDİYOVASKÜLER SİSTEM HASTALIKLARI, MİYOKARD İNFARKTÜSÜNDE LABORATUVARIN YERİ RUTİN İDRAR BAKISI VE BÖBREK FONKSİYON TESTLERİ Rutin idrar bakısında incelenen parametreler, normal ve patolojik durumlardaki bulgular Gebelikte idrar bulgularında değişiklikler Böbrek fonksiyon testleri Glomerular fonksiyon ile ilgili testler Glomeruler, tübüler veya glomeruler + tübüler hasarı gösteren testler Tübüler fonksiyon ile ilgili testler Prerenal azotemi, akut böbrek yetmezliği ve kronik böbrek yetmezliği, nefrotik sendromun laboratuar bulguları ASİD-BAZ DENGESİNDEKİ BOZUKLUKLAR (SIVI, ELEKTROLİT, KAN GAZLARI) KARACİĞER VE GİS HASTALIKLARI İLE İLGİLİ TESTLER Karaciğer fonksiyon testleri Sarılık tipleri ve etiyolojisi GİS hormonları ve pankreasın ekzokrin fonksiyonları GİS enzimleri İntestinal absorbsiyon testleri VÜCUT SIVILARININ İNCELENMESİ BOS incelenmesi ve sinir sistemi hastalıklarındaki biyokimyasal sapmalar Plevra sıvısı Sinovial sıvı Diğer vücut sıvıları 26

26 KARBONHİDRAT METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI-DİABET, HİPOGLİSEMİ ve İLGİLİ TESTLER TEMEL ENDOKRİNOLOJİ ve HORMON ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ Tiroid fonksiyonları ile ilgili testler Adrenal fonksiyonları ve ilgili testler Hipotalamus, Hipofiz, Fertilite ve Gonadal Fonksiyonlar ile ilgili testler VİTAMİNLER, İZ ELEMENTLER, ELEKTROLİTLERLE İLGİLİ PATOLOJİLER ve İLGİLİ TESTLER KEMİK HASTALIKLARI ve İLGİLİ TESTLER Kalsiyum metabolizmasının düzenlenmesi, D vitamini Kalsiyum, fosfat ve magnezyum metabolizması bozuklukları Metabolik kemik hastalıkları Osteoporozun laboratuar göstergeleri (PTH, Osteokalsin v.b.) KAS HASTALIKLARI, KOLLAGEN-VASKÜLER HASTALIKLAR ve ilgili TESTLER TÜMÖR BELİRTEÇLERİ KALITSAL METABOLİK BOZUKLUKLAR Amino asid metabolizması ve metabolitleri ile ilgili bozukluklarda başvurulacak testler Porfirin metabolizması ile ilgili bozukluklar ve ilgili testler Lizozomal hastalıklar, mukopolisakkaridozlar, lipidozlar ve ilgili testler Fetal akciğer maturite testleri PEDİATRİK BİYOKİMYA İLAÇ TEDAVİSİNİN İZLENMESİ (TDM), İLAÇ KÖTÜYE KULLANIMI ve TOKSİKOLOJİ TDM tanımı ve endikasyonları, TDM için örnek toplanması, analizi, terapötik ve toksik düzeyleri TDM ile izlenen başlıca ilaç grupları (Kardiak ilaçlar, antikonvülzanlar, bronkodilatatörler, antibiyotikler, psikotrop ve antipsikotikler) Drug Abuse (ilaç kötü kullanımı, alışkanlık yapan ilaçlar) ve analizleri Toksikoloji ve ilgili analizler 27

27 EK-2: TIBBİ BİYOKİMYA AD ANLIK EĞİTİMİ 4 YILLIK DERS PROGRAMI CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ TIBBİ BİYOKİMYA AD ANLIK EĞİTİMİ DERS PROGRAMI Ders kodu Ders Adı Konular 100 Kimyanın Temel Prensipleri ve Organik Kimya 100 Biyokimyasal Hesaplamalar Atomun yapısı, Kimyasal bağlar, Kimyasal denge, Kimyasal kinetik Asitler ve Bazlar, ph, pk ve Tampon Çözeltiler Fonksiyonel gruplar ve yapılarının belirlenmesi Biyokimyasal açıdan önemli bazı organik bileşikler Heterosiklik bileşikler, alkaloidler ve steroidler İzomer yapılar, geometrik ve optik izomerlik Biyokimyasal hesaplamalara giriş İnternasyonal ve metrik sistemözellikleri Analiz ve ölçüm metodları Asitler ve Bazlarla ilgili hesaplamalar Tampon Çözeltiler ilgilihesaplamalar Spektrofotometrik hesaplamalar Konsantrasyonun tanımı ve hesapları Yüzde çözeltiler, Molar ve Molal Çözeltiler, Formal çözeltiler, Normal Çözeltiler,Ekivalen Çözeltiler Dilüsyon hesaplanması İzotonik ve ozmolar çözeltiler ve hesaplamaları Standart grafik çizimi Hücre biyolojisi ve biyokimya arasındaki ilişki Su ve Elektrolit Metabolizması Hücre ve subselüler organeller Moleküllerin plazma zarları üzerinden taşınmaları Ökaryotik Hücre organelleri Hücre organellerinin izolasyonu ve araştırma amaçlı kullanımı Membran Yapısı, fonksiyonu, reseptörleri Transport mekanizmaları Hücre kültürü tekniği Homojenizasyon, Dna ekstraksiyonu Su, özellikleri ve ph Vücut sıvı bölükleri Elektrolitler Osmolalite ve suyun hareketi İnsan vücüdundaki Asitler, Bazlar ve Tampon sistemleri Genel Laboratuar teknikleri ve Lab. güvenliği Araştırma Becerisi 1 Genel Laboratuar teknikleri, prosedürleri ve Laboratuar malzemeleri genel tanıtımı Cam malzeme ve küvet temizliği Laboratuarda kullanılan suyun özellikleri ve arıtma sistemleri Volumetrik kapların kalibrasyonu Tartım tekniği ve teraziler ph metre ve kullanımı Santrifüjler ve santrfüjleme prensipleri Ozmometri Kaynak kullanımı, kaynağa ulaşım Seminer hazırlama Makale okuma ve sunma becerisi Araştırma projesi yazımı Meta-analiz 28

28 Laboratuvar Güvenliği İstatistik 1 İdrar POCT Hematoloji Metod İstatistik Yıl Sonu Sınavı Analiz1 Kalite kontrol1 SONUÇ: Laboratuar güvenliği (güvenlik planı, ekipmanı ve güvenliğin denetlenmesi) Laboratuvardaki tehlikelerin tanımlanması( Kimyasal,elektrik, biyolojik ve Yangın) Temel laboratuar İstatistiği Bir analitik yöntemin kurulması (doğrusallık ve tekrarlanabilirlik testleri, geri elde uygulamaları) Tanısal yeterlilik testleri İdrar analizlerinin yapılması ve yorumlanması POCT cihazları Temel hematolojik testler(sedimentasyon, hemogram,periferik yayma, pıhtılaşma lab testleri, fibrinolitik testler) Fotometrik teknikler(temel kavram ve tanımla,ışığın yapısı, Lambert Beer yasası) Spektrofotometrik teknikler(komponentleri ve çalışma prensipleri) Otoanalizörler Atomik absorbsiyon spektrofotometresi Stok programı hazırlığı ve takibi LİS Laboratuvar enformasyon sistemi uygulamaları Klinik laboratuarlarda otomasyon Kan alma tekniği, kan, idrar ve numune tüpleri, antikoagulanlar, koruyucular Örnek toplama ve analiz öncesi, analiz içi ve analiz sonrası değişkenler ve hata kaynakları Westgard kuralları Analitik hata tipleri İnternal ve eksternal kalite kontrol SONUÇ: Yazı ile: 29

29 2001 Analitik teknikler ve cihazlar Tümör belirteçleri Radyoaktivitenin temel ilkeleri ve Ölçümü (Atom yapısı, radyasyon, radyoaktivite, madde ile radyasyon etkileşimi, Radyasyon güvenliği) RIA testleri ELİSA testleri Elektrokimya (İSE,Potansiyometri, voltametri, amperometri, kulometri, konduktometri, biosensörler) Proteomik Spesifik plazma proteinleri Amino asit ve protein metabolizma bozuklukları Protein olmayan azot metabolitleri Enzimlerin tanı ve prognozda kullanımı Alerji mekanizması ve tanı testleri Yı l Sonu Sınavı Laboratuar uygulamaları ve biyoistatistik Metabolizma ve Biyoenerjetik Amino Asitler Peptitler Yaşlanma Biyokimyası Hematoloji 2 Enzimler Karbonhidratlar SONUÇ: Yöntemlerin değerlendirilmesi, Referans değerlerin belirlenmesi ve kullanılması Klinik Laboratuarlarda bilişim Bilgisayarın laboratuara uygulanması, veri tabanları ve istatistik paket programlarının kullanımı Laboratuar yönetimi Laboratuvar organizasyonu ve politikaları Personel yönetimi Personel hizmet içi eğitimi, motivasyonu Laboratuvar istek formlarının düzenlenmesi Laboratuar hata kaynakları ve giderilmesi Kalite yönetimi Metabolizmaya Giriş Biyoenerjetik Biyolojik Yükseltgenme-indirgenme tepkimeleri, elektron taşıyıcıları ve redoks enzimleri Elektron transport zinciri ve oksidatif fosforilasyon (ATP Sentezi) Amino asitler (Temel/Klinik) Peptitler (Temel/Klinik) Proteinler Geriatrik biyokimya Radikal Kavramı ve Oksijen Radikalleri Hemoglobin metabolizması (demir ve bilirubin, hemoglobin,) Myoglobin, sitokromlar) Extraselüler matriks proteinleri ve bozuklukları Enzimler (enzim kınetiği) Enzimlerin adlandırılması Karbonhidratlara genel bakış Karbonhidratların sınıflandırılması Monosakkaritler Disakkaritler, oligosakkaritler ve polisak. Türev karbonhidratlar Karbonhidrat metabolizması Karbonhidrat metabolizmasının düzenlenmesi Alkol ve metabolizması SONUÇ : Y. İle: 30

30 3001 Lipitler Yağ asitleri ve türevleri Bileşik lipitler İzopren Lipitler Lipitlerin taşınması ve depolanması Keton cisimleri Nükleik Nükleotidler 3001 asitler ve Deoksiribonükleik asitler (DNA) protein Ribonükleik asitler (RNA) sentezi Moleküler genetik Protein Sentezi Proteinlerin yönlendirilmesi Ksenobiyotik metabolizması Hormonlar Vitamin ve mineraller Hücre büyümesi, farklılaģması ve kanser Ksenobiyotiklerin kaynakları ve vücuda giriş yolları Ksenobiyotik metabolizması Faz I tepkimeleri Faz II tepkimeleri Hormonların genel özellikleri Hormonların etki mekanizması Tiroid hormonları Kalsiyum ve fosfor metabolizmasını düzenleyen hormonlar Pankreas hormonları Adrenal hormonlar Gonadlar ve steroid hormonlar Hipotalamus ve hipofiz hormonları Gastrointestinal hormonlar Vitaminler Vitamin benzeri bileşikler Minareller Eser elementler Apopitoz Hücre döngüsü, büyümesi ve proliferasyonu, onkogenler Kanser biyokimyası Kanser tedavisinin biyokimyasal prensipleri Klinik Laboratuvar Flow sitometri Moleküler tanı testleri(elektroforetik ayırım,hibridizasyon testleri, amplifikasyon metodları, RFLP,DNA dizilim analizi, blotting teknikleri) Elektroforez (protein lipid immunfiksasyon, izoenzimler) Amino asid analizörü Yı l Sonu Sınavı Obezite SONUÇ: Karbonhidrat metabolizma testleri( OGTT ve diabet tanı testleri) Lipitler, lipoproteinler ve apolipoproteinler (Analit) Kromatografi/Kütle spektrometri tekniği İmmünokimyasal teknikler HPLC testleri Vücut savunma sistemlerine ilişkin laboratuar testleri (kompleman,hla sistemleri ve benzeri, CRP ) Obezite ve beslenme biyokimyası Elektrolitler ve kan gazları SONUÇ: Y.İle: 31

31 4001 Doku özel metabolizmaları Kas biyokimyası Epitel doku ve endotel biyokimyası Kemik hastalıkları ve ilgili testler Kanama diatezlerinde ve trombogenezde laboratuvar 4001 Klinik Biyokimya 2 Kardiyak Fonksiyon testleri ve bozuklukların değerlendirilmesi Karaciğer fonksiyonu testleri ve hastalıklarının değerlendirilmesi Böbrek Fonksiyon testleri ve böbrek ve üriner sistem bozuklukların değerlendirilmesi Pediatrik biyokimya Anemi, hemoglobin ve porfirin metabolizma bozukluklarının değerlendirilmesi Üremenin endokrin işlevi Prenatal testler Gebelik biyokimyası İnfertilite İdrar dışı vücut sıvılarının incelenmesi Mide, pankreas ve bağırsak fonksiyonu Endokrin sistem bozuklukları ve değerlendirilmesi Dislipoproteinemiler, Koroner arter hastalıkları ile lipit metabolizması bozukluklarının ilişkisi Kalıtsal metabolik hastalıklarda laboratuar ve tarama testleri 4001 Klinik Laboratuar Yönetimi Teknik şartname (finansal kontrol, maliyet,ücretlendirme,satın alma) Laboratuvar denetlenmesi ve akreditasyonu Sağlık ve güvenlik, verilerin saklanması, yasal gereklilikler Yıl Sonu Sınavı Toksikoloji SONUÇ: Terapotik ilaç izleme, toksikoloji SONUÇ: Yazı ile: 32

32 EK-3 ANLIK ÖĞRENCİSİNİN ALDIĞI EK GÖREVLER (Temsilcilik, komisyon üyeliği, başkanlık vs.) Aldığı Görev Süresi 33

33 EK-4/A. TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI ANLIK ÖĞRENCİSİ EĞİTİM KARNESİ-1 YAPILAN ETKİNLİKLER 1.TEMEL LABORATUAR BECERİLERİ 1.1. Tartım tekniği ve hassas terazilerin kullanımı 1.2. Santrifuj tekniği ve santrifüjlerin Kullanımı 1.3. ph-metre kullanımı ve Kalibrasyonu 1.4. Pipetleme ve Kalibrasyonu Otomatik pipetler Uygulama Sayısı Ulaşılan Düzey* Cam pipetler 1.5. Laboratuar malzemesi temizliği(uygulama) Cam malzeme temizliği Spektrofotometre küvet Temizliği 1.6. Laboratuarda kullanılan suyun kalite kontrolü 1.7. Distilasyon ve deiyonizasyon 2. ANALİTİK YÖNTEMLER 2.1.Preanalitik evre Çözelti Hazırlanması Tampon Çözelti Hazırlanması Homojenizasyon DNA ekstraksiyonu 2.2 Analitik Evre Spektrofotometrede kinetik Ölçüm Spektrofotometrede endpoint ölçüm Standart grafik çizimi Spektrofotometrik ölçümde konsantrasyon hesaplama Bir analitik yöntemin kurulması (doğrusallık, tekrarlanabilirlik, geri elde uygulamaları ile birlikte) Onay Tarihi Sorumlu Öğr. Üyesi ve İmzası 34

34 2.3. Post-analitik evre Verilerin görsel Değerlendirilmesi (histogram, lineer regresyon v.b.) Temel laboratuar İstatistiklerinin Uygulanması 3. LABORATUAR İDARESİ 3.1. Satın alma hazırlığı (şartname yazılması, proformalar) 4. BİLİMSEL ARAŞTIRMA BECERİLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ 4.1. Bir araştırma projesinin yazılması veya yazılıma katılım 4.2. Bir poster hazırlama veya hazırlamaya katılım 4.3. Tez Yazımı 5. EĞİTİM İLE İLGİLİ BECERİLER 5.1. Tıp öğrencilerinin laboratuar uygulamalarının hazırlığı 5.2. Tıp öğrencilerinin laboratuar uygulamalarında grup yönlendiriciliği ALDIĞI NOT(100 puan üzerinden) : Yazı ile: ONAY: Adı, Soyadı Tarih İmza Eğitim Sorumlusu : Anabilim Dalı Başkanı : *(1) Uygulamaya ilişkin temel düzeyde teorik bilgisi uygulamayı tek başına yapabilecek düzeyde değil. (2) Teorik bilgi yeterli ancak uygulama sayısı yetersiz. (3) Teorik bilgi ve uygulama sayısı yeterli. 35

35 EK-4/B. TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI ANLIK ÖĞRENCİSİ EĞİTİM KARNESİ-2 UYGULAMA ALANI: Biyolojik Örneklerin Toplanması ve Saklanması Konular Uygulama sayısı *Ulaşılan Düzey Venöz kan alma OGTT takibi 24 saatlik idrar örneklerinin analize uygunluğunun belirlenmesi ve izlenmesi İdrar dışındaki örneklerin analize uygunluğunun belirlenmesi ve izlenmesi Kan ayırma, santrifüj ve örneklerin saklanması Kalite Kontrol Uygulamaları İnternal Kalite Kontrolu (Kalite Kontrolü ile ilgili yöntemlerin seçimi, uygulanması ve yorumu) Eksternal Kalite Kontrolu (Kalite Kontrolü ile ilgili yöntemlerin seçimi, uygulanması ve yorumu) Yöntem seçimi ve değerlendirilmesi (Kesinlik, doğruluk, duyarlılık, özgünlük, ölçüm aralığı, saptama limiti) Laboratuarda güvenlik uygulamaları ALDIĞI NOT(100 puan üzerinden) : Yazı ile: Onay Tarihi Sorumlu Öğretim Üyesi ve İmzası ONAY: Adı, Soyadı Tarih İmza Eğitim Sorumlusu : Anabilim Dalı Başkanı : *(1) Uygulamaya ilişkin temel düzeyde teorik bilgi, uygulamayı tek başına yapabilecek düzeyde değil. (2) Teorik bilgi yeterli ancak uygulama sayısı yetersiz. (3) Teorik bilgi ve uygulama sayısı yeterli. 36

36 EK-4/C. TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI ANLIK ÖĞRENCİSİ EĞİTİM KARNESİ-3 UYGULAMA ALANI: Analitik Teknikler ve Cihazlar. Konular Kan gazı analizleri ve yorumu Uygulama sayısı *Ulaşılan Düzey Spektrofotometrik analizler ISE ile yapılan analizler İmmunoturbidimetrik ve/veya nefelometrik testler İmmünoassay analizör testleri (tümör belirteçleri, hormonlar, vitaminler v.b.) Otoanalizör testleri Elektroforez uygulamaları (Protein, lipid, izoenzim EF) İmmunfiksasyon (IF) EF ELİZA testleri RIA testleri Rutin idrar analizi Diğer idrar analizleri(bence Jones prot., osmolalite v.b. Moleküler biyokimya uyg. (PCR uyg., Strip testler Flow sitometri analizleri Aminoasid Analizleri Onay Tarihi Sorumlu Öğretim Üyesi ve İmzası İdrarda 17-OH Progesteron HPLC testleri (Hb varyant analizi, VMA, 5-HIAA, HVA, D vitamini ) AAS analizleri (bakır, çinko v.b.) ALDIĞI NOT(100 puan üzerinden) : Yazı ile: ONAY: Adı, Soyadı Tarih İmza Eğitim Sorumlusu : Anabilim Dalı Başkanı : *(1) Uygulamaya ilişkin temel düzeyde teorik bilgi, uygulamayı tek başına yapabilecek düzeyde değil. (2) Teorik bilgi yeterli ancak uygulama sayısı yetersiz. (3) Teorik bilgi ve uygulama sayısı yeterli. 37

37 EK-4/D. TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI ANLIK ÖĞRENCİSİ EĞİTİM KARNESİ-4 UYGULAMA ALANI: Laboratuarda Temel Uygulamalar Konular Laboratuvar verilerinin istatistik yorumu, birimler, referans aralıkları ve biyoistatistik uygulamaları Bilgisayarın laboratuara uygulanması, veri tabanları ve istatistik paket programlarının kullanımı Temel enformasyon teknolojisi,medikal informatik ve laboratuar enformasyon sistemini bilmek (HIS, LIS) Uygulama sayısı *Ulaşılan Düzey Onay Tarihi Sorumlu Öğretim Üyesi İmzası UYGULAMA ALANI: Laboratuvar Sonuçlarının Klinik Yorumu ve Klinikler İle İlişkiler Laboratuvar sonuçlarının rapor edilmesine katılım Panik değer bildirimi Nöbet hizmeti(adet/ay) Kliniklerden bildirilen anormal bulguların takibi ve sonuçlandırılması UYGULAMA ALANI: Laboratuar Yönetimi Laboratuar organizasyonuna katılım ve görev alma Personel yönetimine katılım (iş akış şemaları) Personelin hizmet içi eğitimine katılım Laboratuar istek formlarının düzenlenmesine katılım Test maliyet, ücretlendirme, satın alma (teknik şartname) süreçlerine katılım Lab. akreditasyonunda görev alma Malzeme stok düzenlemesi, takibi ve temininde görev alma ALDIĞI NOT(100 puan üzerinden) : Yazı ile: ONAY: Adı, Soyadı Tarih İmza Eğitim Sorumlusu : Anabilim Dalı Başkanı : *(1) Uygulamaya ilişkin temel düzeyde teorik bilgi, uygulamayı tek başına yapabilecek düzeyde değil. (2) Teorik bilgi yeterli ancak uygulama sayısı yetersiz. (3) Teorik bilgi ve uygulama sayısı yeterli. 38

38 EK-5. TIBBİ BİYOKİMYA AD ÖGRENCİ PRATİKLERİ DEĞERLENDİRME FORMU Uz. Öğr. Adı, Soyadı : Pratik Konusu : Pratik Süresi (saat olarak): Tarihi : Zayıf Orta İyi Pekiyi Pratik konusunda bilgi düzeyi Pratiğin hazırlık sürecine katılım Öğrenciye gösterilen ilgi Devam durumu Sorumlu öğretim üyesi ile işbirliği Sorumlu teknisyen ile işbirliği ALDIĞI NOT (100 puan üzerinden) Yazı ile: SONUÇ Başarılı Başarısız Pratik Dersten Sorumlu Öğretim Üyesi ve İmzası: 39

39 EK-6. TIBBİ BİYOKİMYA ANABİLİM DALI ANLIK ÖĞRENCİSİ ROTASYON GERİ BİLDİRİM FORMU (Her rotasyon sonunda, rotasyoner öğrenci tarafından doldurularak Anabilim Dalı Başkanı na iletilir) Rotasyona gidilen Birim veya Anabilim Dalı: Rotasyonun: BaĢ. Tarihi: Bitiş Tarihi: Süresi (ay) : Değerlendiren uzmanlık öğrencisinin Adı, Soyadı ve Anabilim Dalı: Tarih ve İ mza: ÇAL I ŞM A ORTAMI Öğretim üyeleri, uzm. öğrencileri ve diğer sağlık çalışanları arasındaki işbirliği ve uyum yetersizdi. Görev tanımları net değildi. EĞ İ Tİ M Eğitim programı yapılmamıştı veya yapılan programa uyulmadı. Beceri eğitimi yetersizdi. Bu süreç eğitimim açısından verimsiz geçti. SÜRE Rotasyon süresi tamamen yetersizdi. GENEL İ ZLENİM Bu birimdeki süreç bilgime ve beceri eğitimime katkıda bulunmadı. *Değer - lendirme ÇALI ŞM A ORTAM I Tüm işlevler görev tanımlarına uygun yürümekteydi. Herkes işinin bilincinde ve profesyonel olarak görevini yapmaktaydı. EĞ İ Tİ M Eğitim programı iyi hazırlanmıştı ve programa genel olarak uyuldu. Beceri eğitimi tamdı. Hizmet ve eğitim birlikte uyum içerisinde sürdürüldü. SÜRE Rotasyonun süresi gerekli eğitimleri almam için yeterliydi. GENEL İ ZLENİ M Bu birimde geçirdiğim süreç bilgime ve beceri eğitimime katkıda bulundu. SONUÇ Yukarıdaki alanların genel ortalamasını içeren son bir değerlendirme yapınız. *En zayıf (1)- En güçlü (5) 4 5 Kişisel Düşünceleriniz: 40