ONKOLOJİ HASTALARINDA SIK KULLANILAN VENÖZ GİRİŞ ARACI: İMPLANTE PORT KATETER. Öznur USTA YEŞİLBALKAN *
|
|
- Dilara Renda
- 8 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2005, 9 (2) ONKOLOJİ HASTALARINDA SIK KULLANILAN VENÖZ GİRİŞ ARACI: İMPLANTE PORT KATETER Öznur USTA YEŞİLBALKAN * ÖZET Onkoloji alanında tedavilerin çoğu parenteral olarak yapılmaktadır. Bu hastanın venöz sistemine girişin güvenli olmasının çok önemli olduğu anlamına gelmektedir. Kanser tedavisinde sık sık venöz giriş yapılması, tedavinin uzun süreli olması, sklerozan ajanların kullanılması ve fazla miktarda sıvı verilmesi nedeni ile son yıllarda kanser tedavilerinin uygulanmasında santral venöz giriş araçlarının rolü artmıştır. Port kateter uzun süreli intravenöz (IV) tedaviler için kullanılabilmekte bu yolla uygulamalar daha hijyenik olmakta ve kateter kozmetik olarak hastalar tarafından kolaylıkla kabul edilebilmektedir. Onkoloji hastalarında tedavinin erken döneminde uygun venöz giriş araçlarının kullanılması ekstravazasyon riskini azaltarak vesikant ve irritan ilaçların güvenli bir şekilde verilmesini, periferal girişin devamlılığının sağlanmasını ve sık sık damara giriş olmamasına bağlı olarak hastanın anksiyetesini azaltmaktadır. Onkoloji hemşireleri; onkoloji hastalarında sık olarak kullanılan implante port kateteri güvenli olarak kullanabilmeli, komplikasyonları bilmeli ve eğer komplikasyon meydana geldi ise gerekli girişimleri uygulayabilmelidir. Anahtar sözcükler: Onkoloji hastaları,implante port kateter, hemşirelik bakımı. ABSTRACT A Technologıc Devıce Whıch are Used Frequently in Oncology Patıents:Implanted Port Catheter In the field of oncology many treatment are administered parenterally. This means that reliable access to a patient s venous system is very important factor. In the cancer theraphy, the role of central venous access device has been increased because of factors; such as accessing to vein frequently, having long term therapy,giving much more fluid. Port catheter can be used for long term intravenous theraphy (IV), procedures can be done in hygienic manner and the catheter accepted cosmetically by the patients. In oncology patients, using proper venous access devices in early stages of therapy decreases risk of extravazation, provides safety in performing vesicant and irritan medicine and decreases patients anxiety. Oncology nurses must be able to use implanted port catheter which are used in oncology patients,and know complication, and if the complications occur, they must be able to implement nursing interventions. Key words: Oncology patients, implanted port catheter, nursing care,. İMPLANTE PORT KATETER NEDİR? AVANTAJ VE DEZAVANTAJLARI NELERDİR? Kanser hastalarının tedavisinde sık sık venöz giriş yapılması, tedavinin uzun süreli olması, sklerozan ajanların kullanılması ve fazla miktarda sıvı verilmesi nedeni ile son yıllarda kanser tedavilerinin uygulanmasında santral venöz giriş araçları ve özelikle port kateter kullanımı artmıştır (Carlo 2004, Gullo 1993, Oran ve Turgay 2000, Perry 1998). İmplante port kateter; cilt yatağından küçük bir cerrahi girişim uygulanarak büyük venler içine yerleştirilen bir kateterdir. Port kateterin diğer santral * kateterlerden farkı, tamamen cilt altına yerleştirilmesi ve kapalı bir sistemden oluşmasıdır. Cilt altına yerleştirilen bu kapalı sistem yardımıyla damar içine verilecek olan ilaç ve sıvılar doğrudan ve sürekli iğne girişi yapılmadan kan dolaşımına verilebilmektedir. Port kateterler intravenöz kullanımının yanı sıra intraarteriyel ve intraperitoneal yoldan ilaç ve sıvıların verilmesi amacı ile de kullanılmaktadır (Gullo 1993, n.org.erişim tarihi: ). Kapalı bir sistem olan port kateter sistemi rezervuar ve kateter olmak üzere iki kısımdan oluşmaktadır (Şekil 1). * Araş. Gör. Dr., Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu, İzmir 49
2 Yeşilbalkan Port kateterin dezavantajları ; kateteri takma ve çıkarmada minör cerrahi girişim uygulanması, infüzyon sırasında iğnenin yerinin değişmesi ve kontamine olma riskinin olması ve port iğnesinin değiştirilmesi esnasında hemşirenin iğne ile yaralanma riskinin olmasıdır. En önemli dezavantajlarından birisi de ise pahalı bir venöz giriş aracı olmasıdır (Goodman 1991,Gullo 1993, Oran ve Turgay 2000, Birol ve Akdemir 2004). Şekil 1. Rezervuar ve Kateter Kaynak:http// (Erişim tarihi: ) Rezervuar, port kateterin cilt üzerinde kabarık şekilde görülen ve elle hissedilen kısmıdır. Rezervuarın üst kısmında iğne girişinin yapıldığı silikon septum bulunmaktadır. Septumun genişliği mm, derinliği ise 5.1 ile 13.0 mm dir. Septuma iğne girişi yapılırken özel uçlu (huber uç) iğneler kullanılmalı, septuma hasar vermemek için kelebek iğnelerle giriş yapılmamalıdır. Uygun iğne kullanıldığında septuma kez girişim yapılabilmektedir (Gullo 1993, / tarihi: ). Port kateterin diğer bir kısmı olan kateter ise rezervuardan başlayıp kalbe kadar uzanan ve sıklıkla eksternal juguler ven, sefalik ven veya internal juguler ven içine yerleştirilen bir tüptür (Gullo 1993, tarihi: , tarihi: )). İmplante port kateterin diğer kateterlere göre birçok avantajı bulunmaktadır. İlk olarak; görünüş olarak estetik olduğu için hastalar kolaylıkla tercih edilebilmekte ve daha kolay uyum gösterebilmektedirler. İkinci olarak; diğer kateterlere göre daha az iğne girişi nedeniyle hasta daha az anksiyete yaşamaktadır. Yaşam biçiminde kolaylık sağlaması, vücut imajı, kozmetik görünüş gibi psiko-sosyal faktörler nedeni ile de hastalar tarafından tercih edilen bir venöz giriş aracıdır. Aynı zamanda damar içine ilaç vermenin dışında; kan ürünleri, total parenteral beslenme sıvılarının verilmesi ve gerektiğinde laboratuar testleri için kan örneği alınması amacıyla da kullanılabilmektedir. Ayrıca port kateterlerde eksternal kateterlere göre enfeksiyon riski daha azdır (Goodman 1991, Gullo 1993, Oran ve Turgay 2000 ). İMPLANTE PORT KATETER TAKILMASI VE HEMŞİRELİK BAKIMI Kısa veya uzun süreli kemoterapi, antibiyotik tedavisi, parenteral beslenme ve sık kan transfüzyonu yapılacak olan onkoloji hastaları port kateteri için aday olan kişilerdir. Bunun yanında; damar içi ilaç/sıvı uygulamaları için tek bir ekstremite kullanımının zorunlu olması (örneğin; meme kanseri), lenfödem, vasküler skleroza bağlı vasküler bütünlüğün bozulması, venöz enflamasyon ve tromboz gibi sorunu olan hastalara da takılabilmektedir (Goodman 1991,Gullo 1993). Onkoloji hemşiresi port kateter takılmadan önce hasta ve aile üyelerine implante port konusunda eğitim yapmalıdır. Eğitim sırasında; port kateter takılma nedenleri, port kateterin avantaj ve dezavantajları, kateterin nasıl takıldığı, kateter bakımının nasıl yapılacağı, katetere bağlı gelişen komplikasyonların belirti ve bulguları konusunda hasta ve yakınları bilgilendirilmeli gerekirse hastaya yazılı materyal vermelidir (Goodman 1991, Gullo 1993, Martin,Walker ve Goodman 1996 ). Port kateteri takılmadan önce onkoloji hemşiresi; hastanın kontrastlı (iyotlu) maddelere karşı alerji durumu, kan pıhtılaşma sorunu ve böbrek hastalığının olup olmadığı, kemoterapi ve radyoterapi tedavisi alıp almadığı konularında ayrıntılı öykü almalıdır. Hastaya kateter hakkında gerekli açıklama yapıldıktan ve öykü aldıktan sonra hastadan yazılı izin almalıdır(martin,walker ve Goodman 1996). Port kateter ameliyathane ortamında cerrah veya radyolog tarafından takılmaktadır. Kateter genellikle göğüs bölgesinin üst kısmına küçük bir cerrahi girişim ile yerleştirilmektedir. Hastalık göğüs duvarını kapsıyorsa karın, kasık ve kolda antekübital bölgeye de takılabilmektedir. Venöz giriş yolu olarak genellikle subklavien, internal ya da juguler ven seçilmektedir. Kateterin takılacağı bölge belirlendikten sonra uygun antiseptik solusyonla bölge temizliği yapılıp cilt üzerinde küçük insizyon ( kesi ) yapılarak rezervuar yerleştirilir. 50
3 C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2005, 9 (2) Daha sonra özel iğne ve klavuz tel aracılığı ile kateterin santral ucu superior vena kava ve sağ atrium girişine kadar ilerletilir. Rezervuar ve kateter birleştirilip cilt altında sabitlenerek insizyon bölgesi cilt üzerinde sutüre edilerek kapatılır. Kateter takıldıktan sonra en erken ikinci tercihen de beşinci günde kullanılmalıdır (Gullo 1993, www. cancerbacup. org. uk.erişim tarihi: , Martin, Walker ve Goodman 1996, Lunde ve Miller 2003). Port kateter takıldıktan sonra onkoloji hemşiresi, kateterin takıldığı bölgeyi kanama, akıntı, hematom ve seroma yönünden izlemelidir. Kateterin takıldığı bölgede ağrı ve ödemi azaltmak için bölge üzerine soğuk uygulama yapılabilir. Kateter kolda antekübital bölgeye takıldı ise kol enflamasyon ve tromboflebit bakımından gözlenmelidir. Kaza ile kateter delinmesini önlemek için portun takılı olduğu koldan vasküler giriş yapılmamalıdır. Kateter tıkanıklığını önlemek veya katetere zarar vermemek için port kateterin takılı olduğu koldan kan basıncı ölçümü yapılmamalıdır. Hasta; enfeksiyon belirtileri, lokal enflamasyon, ağrı, şişlik, implant alanında akıntı, veya kateterin yerinden hareket etmesi gibi durumları sağlık ekibine bildirmesi gerektiği konusunda bilgilendirilmelidir (Gullo 1993). Onkoloji hemşiresi port katetere iğne girişi yaparken rezervuar deri altında hareket ediyor, septuma giriş zor oluyor veya kateter de tıkanıklık belirtileri varsa hekime haber vermelidir. Aynı zamanda infüzyon yaparken, infüzyon süresince port bölgesini değerlendirmeli, rutin olarak pansumanını iğne değişimini yapmalıdır. Port kateter bakımı kurumun belirlediği politikalar doğrultusunda yapılmalıdır. Literatürde, port kateterine takılan iğne değişiminin haftada bir ya da iğnenin kontamine ve iğne giriş bölgesinde irritasyon belirtisi olduğu durumlarda değiştirilmesi ve kateterin her bir kullanımdan sonra veya kullanılmadığı zamanlarda ise kateterin sadece ayda bir kez heparin ( 6cc / 100 U/ml) ve salin solusyon (20ml) karışımı ile yıkanması gerektiği belirtilmektedir (Goodman 1991, Gullo 1993, htpp://www. cancer. duke. edu.erişim tarihi: ,martin,walker ve Goodman 1996, Tucker, Canobbio,Paquette ve ark.1996, Oran veturgay 2000). İmplante Port Katetere İğne Takılması Port kateter kullanımına yönelik her kurumda özel protokoller geliştirilmeli ve kateter bakımı, katetere iğne girişi ve kateterden iğne çıkarılması belirlenen protokoller doğrultusunda yapılmalıdır. Port katetere iğne takılırken septuma hasar vermemek için künt uçlu iğneler kullanılmalıdır (Karamanoğlu, Yumuk, Gumus ve ark. 2004). Şekil 2. Künt Uçlu Port İğnesi Kaynak: Karamanoglu A, Yumuk PF, Gumus M, Ekenel M, Aliustaoglu M, Selimen D, Sengoz M, Turhal NS, (2003) Port needles: Do They Need To Be Removed As Frequently In Infusional Chemotherapy? J Infus Nurs., Jul-Aug;26(4): Kullanılan iğnenin kalınlığı; damar içine verilecek sıvının viskositesine, subkütan doku altında portun derinliğine, ve port kateter tipine göre değişir (Goodman 1991, Gullo 1993, Martin,Walker vegoodman 1996, org. uk.erişim tarihi: ,www. nhhn. org.erişim tarihi: , Tucker ve ark.1996). Port katetere iğne girişi steril teknik kullanılarak yapılmalı ve işlem iki hemşire tarafından uygulanmalıdır. Onkoloji hemşiresi aşağıda belirtilen adımlar doğrultusunda port katetere iğne girişi yapmalıdır. - İşlem öncesinde el yıkama tekniğine uygun olarak eller yıkanır - İşlem sırasında kullanılacak malzemeler hazırlanır ve hasta yatağının başına getirilir - İşlem hakkında hastaya bilgi verilir - Hastaya işlem sırasında yüzünü kateter bölgesinden uzaklaşacak şekilde ters yöne çevirmesi söylenir veya maske giymesi sağlanır. - Temiz bir çalışma alanı sağlanır - Kateter bölgesindeki pansuman açılır. Steril teknik kullanılarak pansuman seti açılır ve gerekli olan malzemeler steril örtü üzerine konur. - Yüz maskesi ve steril eldiven giyilir - İğne ucunda kateter yok ise uygun kateter iğne ucuna takılır,salin solusyon ile kateter yıkanarak havası çıkartılır 51
4 Yeşilbalkan - Port kateterin takılı olduğu bölgede uygun antiseptik solusyon ile içten dışa doğru dairesel olarak cilt temizliği yapılır - Derinin kuruması beklenir - Delikli steril örtü kateterin olduğu alan üzerine yerleştirilir - Port kateterin rezervuar kısmı cilt üzerinde palpe edilerek iki parmak arasında sabitlenir - Port iğnesi deri ve septumdan geçecek şekilde 90 açı ile takılır. İğne port rezervuarının tabanına dokununcaya kadar ilerletilir (Şekil 3) - İğnenin ucundaki katetere 10cc lik enjektör takılır. Kanın gelmesi için aspirasyon işlemi uygulanır. Aspire edilen kan atılır - Kateter salin ve heparinli sıvı ile flaşlanır (yıkanır). Positif basıncı korumak için enjektör çıkarılmadan önce iğne ucundaki kateter klemplenir - İğnenin takıldığı bölgeden steril örtü kaldırılır - Deri üzerindeki iğne giriş yeri steril gazlı bez ile kapatılır - İşlem hemşire gözlem formuna kayıt edilir (Accessing and deaccessing an implanted subcutaneous infusion port,www. wahoo.utmb.edu.erişimtarihi: , Goodman 1991, Gullo 1993, Martin,Walker ve Goodman 1996, Patient/family education; port (implanted): care at home, www. 2childrenshc.org.erişim tarihi: , Tucker, Canobbio,Paquette ve ark.1996 ). Şekil 3. Porta İğne Takılması Kaynak:Patient/Family Education; Port (Implanted): Care at home, www. 2childrenshc.org (Erişim tarihi: ) Port katetere iğne takıldıktan sonra hem aspirasyon sırasında kan gelmiyor hem de yıkama işlemi yapılamıyorsa iğnenin septumda yanlış yerde olabileceği düşünülmelidir. Aspirasyonla kan gelmemesinin diğer bir sebebi kateter ucunun ven duvarına yapışması olabilir. Trendelenburg poziyonu ya da valsalva manevraları ven içi basıncı arttırarak kateter ucunun serbest kalmasını sağlayabilir. Bunun dışında kateter ucunda fibrin birikimi de aspirasyon sırasında kan gelmemesine neden olabilir. İğnenin doğru yerde olduğuna eminken aspirasyon yada irrigasyon yapılmadığı durumda kateterin pıhtı ile tıkandığı akla gelmelidir. İnfüzyon tedavisi süresince kateter bölgesinde şişlik veya ağrı oluşursa, port katetere radyoopak madde enjekte edilerek floroskopi altında değerlendirilmelidir (Accessing and deaccessing an implanted subcutaneous infusion port, www. wahoo.utmb. edu , Goodman 1991, Gullo 1993, Martin,Walker ve Goodman 1996, Oran veturgay 2000). İmplante Port Kateterden İğne Çıkarılması Port katetere takılan iğne tedavi bittiğinde, iğne kontamine olduğunda veya tedavi devam ediyorsa yedi günde bir değiştirilmesi gerekmektedir. Onkoloji hemşiresi aşağıdaki adımları izleyerek port kateterden iğneyi çıkartmalıdır. - İşlem öncesi el yıkama tekniğine uygun olarak eller yıkanır - İşlem sırasında kullanılacak malzeme hazırlanır ve hasta yatağının başına getirilir - İşlem hakkında hastaya bilgi verilir - Temiz bir çalışma alanı sağlanır - Temiz eldiven giyilir - Uygun antiseptik ile (kurum politikasına göre değişebilmekle birlikte tercihen alkol veya betadinli pamuk) iğneye bağlı kateterin ucu silinir - Salin içeren enjektör ile kanın geri gelmesini sağlamak için kan aspire edilir - Portu temizlemek için salin solusyonla hat yıkanır. Pozitif basıncı devam ettirmek için enjektörü çıkartmadan önce kateter klemplenir - Kateter heparinli solusyon ile yıkanır. Positif basıncı devam ettirmek için enjektörü çıkartmadan önce kateter klemplenir. - İğne çıkartılmadan önce pansuman dikkatlice açılır - Portun rezervuar kısmı palpe edilir ve iki parmak arasında sabitlenir - İğnenin dış kısmı sıkıca tutulup iyice kavranır. Düzgün ve sabit bir şekilde iğne port septumundan 90 açı ile çekilir - Kanama duruncaya kadar iğne giriş bölgesine basınç uygulanır - Kateter bölgesi uygun antiseptik solusyon ile temizlenir ve kurulanır 52
5 C.Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2005, 9 (2) - Bölge gazlı bez ile kapatılır - İşlem hemşire gözlem formuna kayıt edilir (Accessing and deaccessing an implanted subcutaneous infusion port. www. wahoo.utmb edu.11, , Goodman 1991, Gullo 1993,www. cancer. duke. edu , Martin,Walker ve Goodman 1996 ). İMPLANTE PORT KATETERE BAĞLI KOMPLİKASYONLAR Port katetere bağlı komplikasyonlar kateter takıldıktan sonraki her hangi bir zamanda meydana gelebilir. Komplikasyon riski çok büyük veya venöz kateterlerden daha az olmasına karşın, onkoloji hemşiresi her hasta ve her kateter için potansiyel komplikasyon riski olduğunun farkında olmalıdır. Port kateter kullanımına bağlı olarak en sık görülen komplikasyonlar; kateter tıkanıklığı, enfeksiyon, venöz tromboz ve ekstravazasyondur (Gullo 1993, Oran ve Turgay 2000, Birol ve Akdemir 2004, tarihi: ). Kateter Enfeksiyonu Kateter enfeksiyonu port kateter kullanan hastalarda % 3-60 oranında görülmektedir. Onkoloji hastalarında tedavilere bağlı kemik iliği baskılanması, bağışıklık sisteminin zayıflığı ve kateter bakımının yetersizliğine bağlı olarak enfeksiyon gelişebilir. Kateter enfeksiyonun belirtileri; eritem, endürasyon, lokal hassasiyet, port bölgesinde pürülan sıvı aspire edilmesi, selülit, ateş, titremedir. Kateter bölgesinde enfeksiyon meydana geldi ise durumunda sistem çıkarılmalı, kateter bölgesindeki purülan sıvı drene edilmeli, bölgeye pansuman uygulanmalı ve hekim istemi doğrultusunda gerekli antibiyotik tedavisi yapılmalıdır (Gullo 1993,Birol ve Akdemir 2004). Kateter Tıkanıklığı Kateter tıkanması % oranında görülmektedir. Kateterden sıvı verilemiyor, kan alınamıyor ve infüzyon sırasında ağrı hissediliyorsa kateterde tıkanıklık olabileceği düşünülmelidir. Bu tür tıkanıklık belirtileri olduğunda; öncelikle sistemin açık olup olmadığı, iğnenin yerinde olup olmadığı kontrol edilmelidir. Gerekiyorsa akciğer grafisi ile rezervuar ve kateterin yerinde ve uygun pozisyonda olup olmadığı değerlendirilmelidir. Akciğer grafisi sonrasında kateterin uygun pozisyonda olmadığı belirlendi ise cerrahi girişim ile düzeltilmesi gereklidir. Kateterde tıkanıklık olduğunda uygulanabilecek girişimler tablo 1 de yer almaktadır (Gullo 1993, Martin, Walker ve Goodman 1996, Oran, Turgay 2000, Birol ve Akdemir 2004). Tablo 1. Pıhtılaşma Olan Kateterlerin Tedavisi 1. Kateteri temizlemek için ürokinaz temin edilir 2. Her bir mililitrede 5000 IU ürokinaz hazırlanır 3. Tüberkülin enjektörüne 1 ml ürokinaz çekilir 4. Steril teknik kullanılır ve infüzyon seti klemplenerek port ve kateter ile olan bağlantı kesilir 5. 1 ml ürokinaz çekilen enjektör port iğnesinin ucundaki katetere takılıp yavaş olarak enjekte edilir 6. Ürokinaz çekilen enjektör çıkarılır 7. 5ml enjektör takılır ve 5-10 dakika beklenir 8. Pıhtıyı hareket ettirmek için aspirasyon yapılır 9. Eğer işlem başarılı ise, ml salin solusyonla kateter yavaşça yıkanır, ve daha sonra her uygulamada heparin solusyonu ile yıkama yapılır 10. Eğer kan geri gelmiyorsa aspirasyon işleminden önce dakika beklenir 11. Kateter temizlenmedi ise 1. ve 10. adımdaki işlemler tekrar edilir. Kaynak: Goodman M (1991) Delivery Of Cancer Chemotheraphy, Cancer Nursing A Comprehensive Textbook, WB Saunders Company, s: Venöz Tromboz Venöz tromboz pulmoner emboli riski nedeniyle çok önemli bir komplikasyondur. Venöz tromboz port kateter kullanılan hastalarda % 5-40 oranında meydana gelmektedir. Tromboz kateter yerleştirildikten sonra 2 hafta yada 2 yıl içinde gelişebilmekle birlikte hastaların % inde ilk gün içinde gelişebilmektedir. Venöz tromboz gelişen hastalarda kolda şişme, ağrı, enfeksiyon (ateş, kızarıklık) belirti ve bulguları görülmektedir (Goodman 1991, Gullo 1993, Martin,Walker ve Goodman 1996, Birol ve Akdemir 2004,www. //ons.org.erişim tarihi: ). Ekstravazasyon Ekstravazasyon intravenöz olarak verilen sıvı veya ilacın damar dışına çıkarak doku içine sızmasıdır. Port kateterlerde ekstravazasyon genellikle iğne takılma işleminin uygun yapılmaması, iğnenin uygun şekilde sabitlenmemesi ve uygun uzunlukta iğne kullanılmamasına bağlı olarak gelişmektedir. Hasta infüzyon sırasında ağrı, yanma, acı hissediyor, kateter bölgesinde infüzyon sırasında aniden şişlik meydana geliyor, aspirasyon işlemi sırasında yeterince kan gelmiyor ve subkutan dokuda sıvı palpe ediliyorsa ekstravazasyon olabileceği düşünülmelidir. Onkoloji 53
6 Yeşilbalkan hemşiresi kemoterapik ajanların uygulanması için gerekli önlemleri almalıdır. Ekstravazasyon geliştiğinde infüzyon durdurularak hekime haber verilmeli ve kurumun ekstravazyon tedavi protokolüne göre yapılması gereken işlemler uygulanmalıdır (Goodman 1991, Gullo 1993, Martin, Walker ve Goodman 1996, Birol, Akdemir 2004, www. //ons.org ). SONUÇ İmplante port kateter kanserli hastalara sık sık venöz giriş ve uzun süreli kemoterapi tedavisi yapılması nedeniyle sık kullanılan bir santral venöz giriş aracıdır. Kateter genellikle göğüs bölgesine küçük bir cerrahi girişim yolu ile takılmaktadır. Port kateter kullanımı kurum tarafından belirlenen protokoller doğrultusunda yapılmalıdır. İmplante port kateter kullanan hastalarda kateter tıkanıklığı,enfeksiyon,venöz tromboz ve ekstravazasyon gibi komplikasyonlar meydana gelebilir. Hemşirelik bakımı katetere bağlı komplikasyon gelişimini önlemeye ve komplikasyonları gidermeye yönelik girişimlere odaklanmalıdır. Hekim ve hemşirelerin port kateter kullanan hastalara optimal bakımı sağlamaları için hasta ve ailelerine sürekli eğitim yapmaları gereklidir. KAYNAKLAR Birol L, Akdemir N (2004) İç Hastalıkları Ve Hemşirelik Bakımı, 2. Baskı, Ankara, s: Carlo JT (2004) A Prospective Randomized Trial Demonstrating Valved Implantable Ports Have Fewer Complications And Lower Overall Cost Than Nonvalved Implantable Ports, The American Journal Of Surgery, Goodman M (1991) Delivery Of Cancer Chemotherapy, Cancer Nursing A Comprehensive Textbook, WB Saunders Company, s: Gullo SM (1993) Implanted Ports, Technologic Advances And Nursing Care Issues, Nursing Clinics Of North America, 28(4) : Karamanoglu A, Yumuk PF, Gumus M, Ekenel M, Aliustaoglu M, Selimen D, Sengoz M, Turhal NS (2003) Port needles: Do They Need To Be Removed As Frequently In Infusional Chemotherapy? J Infus Nurs., Jul-Aug;26(4): Lunde JR, Miller DT (2003) Labaratory Specimen Collection, Sheehy s Emergency Nursing Principles and Practice, Fifth Edition, Mosby, s: Martin VR, Walker FE, Goodman M (1996) Delivery Of Cancer Chemotherapy, Cancer Nursing A Comprehensive Textbook, WB Saunders Company, Second Edition, s: Oran N, Turgay A (2000) Santral Venöz Kateterlerde Hemşirelik Bakımı, Hemşirelik Forumu, Mayıs Haziran, 3(3): Patient/Family Education; Port (Implanted): Care at home, www. 2childrenshc.org (Erişim tarihi: ) Perry MC (1998) Angiology, The Journal Of Vascular Disease, December, Rauthe G, Altmann C (1998) Complications In Connection With Venous Port Systems: Prevention and Therapy., Eur J Surg Oncol., Jun;24(3): Tucker SM, Canobbio MM, Paquette EV, Wells MF (1996) Patient Care Standarts, Colloborative Practice Planning Guides, Sixth Edition, Mosby,s: Accessing And Deaccessing an Implanted Subcutaneous Infusion Port, http// www. wahoo.utmb. edu./ policy / nursing / search / pdf.(erişim tarihi: ) htpp: // (Erişim tarihi: ) htpp:// antableportinsertıoncare.pdf.(erişim tarihi: ) htpp:// anaginganimplantableport (Erişim tarihi: ). htpp:// ted.port.pdf. (Erişim tarihi: ). htpp:// tarihi: ) htpp:// (Erişim tarihi: ) 54
KALÇA VE ALT EKSTREMİTE KIRIK ÇIKIK VE BURKULMALARI Hazırlayan NESLİHAN GÖÇMEN
KALÇA VE ALT EKSTREMİTE KIRIK ÇIKIK VE BURKULMALARI Hazırlayan NESLİHAN GÖÇMEN Kalça ve alt taraf kemiklerinin kırık, çıkık ve burkulmaları, üst taraf kemiklerinde olduğu gibi düşme, çarpma ya da trafik
DetaylıCerrahi Alan Enfeksiyonu Önleme Talimatı
1. AMAÇ Cerrahi alan enfeksiyonlarının (CAE) önlenmesidir. 2. KAPSAM Ameliyat sürecinde hastaya sağlık hizmeti sunan tüm birimleri ve bireyleri kapsar. 3. GENEL ESASLAR Cerrahi alan enfeksiyonları; cerrahi
DetaylıKemoterapötik İlaçları Hazırlama ve Uygulama
Kemoterapötik İlaçları Hazırlama ve Uygulama AMAÇ Hastaların ve sağlık çalışanlarının kemoterapötik ilaçların olumsuz etkilerinden korunması, kemoterapötik ilaçları hazırlayan ve uygulayanların güvenli
DetaylıD- BU AMELİYATIN RİSKLERİ Bu ameliyatın taşıdığı bazı riskler/ komplikasyonlar vardır. Ameliyattaki riskler:
Mikro TESE Sayın Hasta, Sayın Veli/Vasi, Mikroskopik TESE ameliyatı genel, veya bolgesel anestezi altında yapılabilir. Skrotum (torba) orta hattan 4 cm lik bir kesi yapılırak testislere ulaşılır ve testisler
Detaylı1. AMAÇ : Hastanenin tüm bölümlerini kapsayan enfeksiyonların önlenmesini sağlamak ve enfeksiyon kontrol programını sağlamak.
Ü VE 1. AMAÇ : Hastanenin tüm bölümlerini kapsayan enfeksiyonların önlenmesini sağlamak ve enfeksiyon kontrol programını sağlamak. 2. KAPSAM : Özel Yalova Hastanesi tüm bölümlerini ve tüm çalışanlarını
DetaylıLENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.
LENFOMA LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir. LENF SİSTEMİ NEDİR? Lenf sistemi vücuttaki akkan dolaşım sistemidir. Lenf yolu damarlarındaki bağışıklık hücreleri,
DetaylıSantral Venöz Kateter (SVK) Bakımı
Santral Venöz Kateter (SVK) Bakımı AMAÇ Santral kateterin tıkanması ve enfeksiyon oluşmasının önlenmesidir. TEMEL İLKELER Sık veya sürekli damar erişimine gereksinim gösteren hastalarda tercih edilir.
DetaylıİNTRA MÜSKÜLER ENJEKSİYON ( IM)
10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği 14.Hafta ( 15-19 / 12 / 2014 ) İNTRAMÜSKÜLER ( Kas İçi IM ) ENJEKSİYON TEKNİĞİ Slayt No : 24 4 İNTRA MÜSKÜLER ENJEKSİYON ( IM) IM. Enjeksiyon Uygulanan Başlıca Kas Grupları
DetaylıAMAÇ: Hastalarımızın ve hasta yakınlarının tedavi öncesi, tedavi sırasında ve tedavi sonrasında bilgilendirilmesini ve eğitilmesini sağlamak.
AMAÇ: Hastalarımızın ve hasta yakınlarının tedavi öncesi, tedavi sırasında ve tedavi sonrasında bilgilendirilmesini ve eğitilmesini sağlamak. KAPSAM: Tüm ayaktan ve yatarak tedavi gören hasta ve hasta
DetaylıEmilebilir, Mikro gözenekli Doğal Epitelyum Eşdeğeri Sentetik Yanık ve Yara Tedavi Ürünü GEÇİCİ DERİ EŞDEĞERİ
Emilebilir, Mikro gözenekli Doğal Epitelyum Eşdeğeri Sentetik Yanık ve Yara Tedavi Ürünü UYGULAMA VİDEOSU LİTERATÜR GEÇİCİ DERİ EŞDEĞERİ SUPRATHEL Geçici Deri Eşdeğeri İle Yenilikçi Yanık ve Yara Tedavisi
DetaylıVeri Toplama Yöntemleri. Prof.Dr.Besti Üstün
Veri Toplama Yöntemleri Prof.Dr.Besti Üstün 1 VERİ (DATA) Belirli amaçlar için toplanan bilgilere veri denir. Araştırmacının belirlediği probleme en uygun çözümü bulabilmesi uygun veri toplama yöntemi
DetaylıÖZEL YALOVA HASTANESİ KİŞİSEL KORUYUCU EKİPMAN KULLANIM TALİMATI
1.AMAÇ: Hastalara sağlık hizmeti ve bakım veren sağlık çalışanlarının, başta Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, HIV, Kuş Gribi, Domuz Gribi ve Mevsimsel İnfluenza olmak üzere kan, vücut çıkartıları, temas ve
DetaylıYoğun Bakım Ünitesi Enfeksiyon Kontrol Talimatı
1. AMAÇ (YBÜ) nde hastane enfeksiyonlarının oluşmasının ve önlenmesinin kontrolü. 2. KAPSAM İlgili birimde görev yapan, üniteye giren ve hastayla ilgilenen herkesi kapsar. 3. TEMEL İLKELER 1. YBÜ hastane
DetaylıHASTA VE ÇALIŞAN GÜVENLĐĞĐ RĐSK DEĞERLENDĐRME PROSEDÜRÜ
Sayfa No: / 5. AMAÇ: Bu Prosedürün amacı Sakarya Yenikent Devlet Hastanesinde yapılan faaliyetlerde "Hasta ve Çalışan Güvenliği" açısından oluşabilecek tehlikeleri tanımlayarak, bu tanımlamalar neticesinde
DetaylıBALIK YAĞI MI BALIK MI?
BALIK YAĞI MI BALIK MI? Son yıllarda balık yağı ile ilgili kalp damar hastalıklarından tutun da romatizma, şizofreni, AIDS gibi hastalıklarda balık yağının kullanılmasının yararları üzerine çok sayıda
DetaylıYOĞUN BAKIM EKĐBĐNDE HEMŞĐRE ve REHABĐLĐTASYON. Yrd. Doç. Dr. Nilay Şahin Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD.
YOĞUN BAKIM EKĐBĐNDE HEMŞĐRE ve REHABĐLĐTASYON Yrd. Doç. Dr. Nilay Şahin Selçuk Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon AD. Rehabilitasyonun Tanımı Fizyolojik veya anatomik yetersizliği
DetaylıŞeker Hastaları için Genel Sağlık Önerileri
ÖNEMLİ! İlaçlarınızı düzenli kullanmanız çok önemlidir. Kilonuza dikkat ediniz. Ani bir kan şekeri düşmesi (hipoglisemi) durumuna karşı yanınızda her zaman birkaç adet şeker bulundurunuz. Mutlaka egzersiz
DetaylıANKARA NUMUNE EĞİTİM ve ARAŞTIRMA HASTANESİ NEFROLOJİ KLİNİĞİ HEMODİYALİZ KURSU HEMŞİRE SINAV SORULARI 16.08.2011
ANKARA NUMUNE EĞİTİM ve ARAŞTIRMA HASTANESİ NEFROLOJİ KLİNİĞİ HEMODİYALİZ KURSU HEMŞİRE SINAV SORULARI 16.08.2011 1. Hemodiyaliz sırasında kan akımının yetersizliğinin nedenleri nelerdir? (en az 4 adet)
Detaylı5. ÜNİTE KUMANDA DEVRE ŞEMALARI ÇİZİMİ
5. ÜNİTE KUMANDA DEVRE ŞEMALARI ÇİZİMİ KONULAR 1. Kumanda Devreleri 2. Doğru Akım Motorları Kumanda Devreleri 3. Alternatif Akım Motorları Kumanda Devreleri GİRİŞ Otomatik kumanda devrelerinde motorun
Detaylıfırça, rulo, cırcır vasıtasıyla elyafa yedirilir. Maliyeti en düşük
Bu yazımızda daha önce sözünü ettiğimiz kompozit materyallerin uygulamasına değineceğiz. Laminasyon denilen işlem, elyaf ve reçinenin bir araya getirilerek kompozit materyale dönüşmesine verilen isimdir.
DetaylıSantral Venöz Kateter. Hem. Güliz Karataş Hacettepe Ped KİT Ünitesi
Santral Venöz Kateter Hem. Güliz Karataş Hacettepe Ped KİT Ünitesi 8 yaşında ALL VAKA sürecinde SVK TANI : 8/2010 RELAPS 1/2011 KİT 6/2011 7/2011 3/2013 +55.gün +13.ay hafif kgvhh Santral venöz Port kateter
DetaylıDoç. Dr. Orhan YILMAZ
Yazar Ad 151 Doç. Dr. Orhan YILMAZ İnsanda iletişimin en önemli araçlarından biri olan ses, kişinin duygusal yapısını yansıtan bir olaydır. Yaş ilerledikçe tüm organlarda görülebilen yaşlanma konuşma
Detaylı2. Kapsam: Bu prosedür erişkin ve çocuk hastanın yoğun bakım ünitesine kabul edilmesinden taburcu edilmesine kadar yürütülen işlemleri kapsar.
1 / 5 1. Amaç: Bu prosedür, UÜ-SK da yaşam desteğine gerek duyan ve komadaki erişkin ve çocuk hastalara sunulacak yoğun bakım hizmetlerinin eşit, standart ve etkin bir şekilde yürütülmesini sağlamayı amaçlamaktadır.
DetaylıHASTA TRANSFER PROSEDÜRÜ
REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No 08.11.2012 Acil Servis Hemşire İzlem Formu ifadesi kaldırıldı. 01 Yerine Acil Servis hasta Değerlendirme ve Gözlem Formu ndaki hemşire izlem notları
DetaylıTİROGLOSSAL DUKTUS KİSTİ EKSTİRPASYONU AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU
TİROGLOSSAL DUKTUS KİSTİ EKSTİRPASYONU AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU Hastanın Adı, Soyadı: TC Kimlik No: Baba adı: Ana adı: Doğum tarihi: Sayın Hasta, Sayın Veli/Vasi, Bu yazılı form,
DetaylıYATAKLI TEDAVİ KURUMLARI ENFEKSİYON KONTROL YÖNETMELİĞİ
YATAKLI TEDAVİ KURUMLARI ENFEKSİYON KONTROL YÖNETMELİĞİ Yataklı Tedavi Kurumları Enfeksiyon Kontrol Yönetmeliği Resmi Gazete: 11 Ağustos 2005-25903 BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç
DetaylıÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi
KİHG/İŞL-005 19.08.2009 07.08.2012 2 1/8 GÜNCELLEME BİLGİLERİ Güncelleme Tarihi Güncelleme No Açıklama 11.11.2009 1 Belge içeriğinde ve belge numarasında değişiklik yapılması 07.08.2012 2 Komite, başlık,
DetaylıEn İyi Uygulamalar ve Kullanım Kılavuzu
En İyi Uygulamalar ve Kullanım Kılavuzu Bu kılavuz, GBT En İyi Uygulamaları ve Kullanım Kılavuzu na bir tamamlayıcı kılavuz oluşturmak için tasarlanmıştır. Green Break Patlamasız Güvenlik Güç Kartuşlarının
DetaylıKEMOTERAPİ HEMŞİRESİ BİRİM ORYANTASYON DEĞERLENDİRME FORMU
KEMOTERAPİ HEMŞİRESİ BİRİM ORYANTASYON DEĞERLENDİRME FORMU Adı-Soyadı: Kadrosu: İşe Başlama i: Bölümü: Kemoterapi Hemşiresi Oryantasyon Bitiş i: Formun İnsan Kaynaklarına Geliş i: Uygulama Puanları ve
DetaylıİNTRAVEZİKAL (MESANE İÇİNE) BACİLLUS CALMETTE GUERİN (BCG) İMMÜNOTERAPİSİ. Soyadı:... Doğum tarihi: Protokol No:... Baba adı: Ana adı:..
İNTRAVEZİKAL (MESANE İÇİNE) BACİLLUS CALMETTE GUERİN (BCG) İMMÜNOTERAPİSİ Hastanın Adı, Soyadı:.... Doğum tarihi: Protokol No:..... Baba adı: Ana adı:.. Sayın Hasta, Sayın Veli/Vasi Hastanıza yapılan endoskopik
DetaylıÖZEL KARAMAN MÜMİNE HATUN HASTANESİ
HASTANEMİZ KOMİTE VE EKİPLERİN İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ 1.0 AMAÇ: Hastanedeki ekip, yönetim ekibi, komisyon ve komitelerin; hizmet kalite standartları ve kalite yönetim sistemine uygunluğunun ve devamlılığının
DetaylıREVİZYON DURUMU. Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No
REVİZYON DURUMU Revizyon Tarihi Açıklama Revizyon No Hazırlayan: Onaylayan: Onaylayan: Hemşirelik Protokolleri Hazırlama Komitesi Şerife Selcen Adem Aköl Kalite Konseyi Başkanı Sinan Özyavaş Kalite Koordinatörü
DetaylıHEMŞİRELİKTE DEĞİŞİM VE ÖRGÜTLENME
HEMŞİRELİKTE DEĞİŞİM VE ÖRGÜTLENME Prof. Dr. Aytolan Yıldırım İstanbul Üniversitesi Hastaneleri Hemşirelik Direktörü İstanbul Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi THD İstanbul Şubesi Başkanı HEMŞİRELİK &
DetaylıANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER
ANALOG LABORATUARI İÇİN BAZI GEREKLİ BİLGİLER Şekil-1: BREADBOARD Yukarıda, deneylerde kullandığımız breadboard un şekli görünmektedir. Bu board üzerinde harflerle isimlendirilen satırlar ve numaralarla
DetaylıHH TA 187 Yayın Tarihi: 15.02.2012 HASTA GÜVENLİĞİ TALİMATI
Sayfa No: 1 / 5 1. AMAÇ: Sağlık hizmetlerimizin sunumu sırasında hastalarımıza zarar verilmesini önlemek amacıyla hastanemiz ve çalışanlarımız tarafından alınması gereken önlemlerin belirlenmesidir. 2.
DetaylıHipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu;
PROLAKTİNOMA Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu; Prolaktinoma beyinde yer alan hipofiz bezinin prolaktin salgılayan tümörüdür. Kanserleşmez ancak hormonal dengeyi bozar. Prolaktin hormonu
DetaylıMak-204. Üretim Yöntemleri II. Vida ve Genel Özellikleri Kılavuz Çekme Pafta Çekme Rayba Çekme
Mak-204 Üretim Yöntemleri II Vida ve Genel Özellikleri Kılavuz Çekme Pafta Çekme Rayba Çekme Kubilay ASLANTAŞ Afyon Kocatepe Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Makine Eğt. Bölümü Üretim Yöntemleri 1
DetaylıYÖNETMELİK. c) Merkez (Hastane): Selçuk Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezini (Selçuklu Tıp Fakültesi Hastanesini),
31 Mart 2012 CUMARTESİ Resmî Gazete Sayı : 28250 Selçuk Üniversitesinden: YÖNETMELİK SELÇUK ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
DetaylıPERSONEL H JYEN HASTALIK
PERSONEL HİJYENİ Gıda işletmesinde mikroorganizma bulaşmasının en önemli kaynaklarından birisi çalışan personeldir. Bu yüzden personel hijyeni hem sağlık hem ekonomik hem de yasal yükümlülükler nedeniyle
DetaylıHEPATİT C SIK SORULAN SORULAR
HEPATİT C SIK SORULAN SORULAR Hepatit C nedir? Hepatit C virüsünün neden olduğu karaciğer hastalığıdır. Hepatit C hastalığı olarak bilinir ve %70 kronikleşir, siroz, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri
DetaylıKAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI
KAPLAMA TEKNİKLERİ DERS NOTLARI PVD Kaplama Kaplama yöntemleri kaplama malzemesinin bulunduğu fiziksel durum göz önüne alındığında; katı halden yapılan kaplamalar, çözeltiden yapılan kaplamalar, sıvı ya
DetaylıYÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ SU ÜRÜNLERİ FAKÜLTESİ LABORATUAR, ÜNİTE VE ODA (SÜFLAB) KULLANIM YÖNERGESİ
YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ SU ÜRÜNLERİ FAKÜLTESİ LABORATUAR, ÜNİTE VE ODA (SÜFLAB) KULLANIM YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1- Bu Yönergenin amacı; Yüzüncü Yıl Üniversitesi,
DetaylıAĞIZ İÇİNDEN KİTLE ÇIKARILMASI AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU
AĞIZ İÇİNDEN KİTLE ÇIKARILMASI AMELİYATI HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU Hastanın Adı, Soyadı: TC Kimlik No: Baba adı: Ana adı: Doğum tarihi: Sayın Hasta, Sayın Veli/Vasi, Bu yazılı form, size
DetaylıEvrak Ekle. Kurum İçi Giden Evrak Ekleme. Kırmızı renker; doldurulması zorunlu alanları ifade etmektedir. İleri Geri tarihli işlem yapılamamaktadır.
Evrak Ekle Kurum İçi Giden Evrak Ekleme Kırmızı renker; doldurulması zorunlu alanları ifade etmektedir. İleri Geri tarihli işlem yapılamamaktadır. İçyazı No sistem tarafından otomatik verilmekte, müdahale
DetaylıHaz rlayan: Halime Ayd n Kartal E itim ve Ara rma Hastanesi Stoma ve Yara Bak m Hem iresi
Haz rlayan: Halime Ayd n Kartal E itim ve Ara rma Hastanesi Stoma ve Yara Bak m Hem iresi *Ac badem Üniversitesi 2. Geleneksel Bilgi Güncelleme Sempozyumunda Sunulmu tur 1-BASINÇ YARASI Tan m Evreleri
DetaylıTransfer fiyatlandırma:maliyet dağıtım anlaşmalarıve grup içi hizmet giderleri paylaşımı
Transfer fiyatlandırma:maliyet dağıtım anlaşmalarıve grup içi hizmet giderleri paylaşımı Grupiçi hizmet: Bağımlışirketler arasında gerçekleşen, genellikle ana şirketin yavru şirketlerine veya aynı gruba
DetaylıTarifname. MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR FORMÜLASYON
1 Tarifname MADDE BAĞIMLILIĞININ TEDAVĠSĠNE YÖNELĠK OLUġTURULMUġ BĠR Teknik Alan FORMÜLASYON Buluş, madde bağımlılığının tedavisine yönelik oluşturulmuş bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen
DetaylıAMPUL ve FLAKON BİÇİMİNDEKİ İLAÇLARIN HAZIRLANMASI
10.Sınıf Meslek Esasları ve Tekniği 11.Hafta ( 24-28 / 11 / 2014 ) AMPUL VE FLAKON BİÇİMİNDEKİ İLAÇLARIN HAZIRLANMASI 1.) Enjektörler ve İğneler Slayt No : 21 AMPUL ve FLAKON BİÇİMİNDEKİ İLAÇLARIN HAZIRLANMASI
DetaylıİLKYARDIM TEMEL EĞİTİMİ TEORİ SINAV SORULARI-4
İLKYARDIM TEMEL EĞİTİMİ TEORİ SINAV SORULARI-4 1) İlkyardımla ilgili yazılanlardan doğru olan hangisidir? a) İlkyardım esnasında ilaç kullanılır. b) İlkyardım eldeki mevcut araç gereçlerle yapılır. c)
DetaylıTDS 220 İŞÇİ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİ
TDS 220 İŞÇİ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞİ Yrd.Doç.Dr. Soner METE Ders Hakkında Çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehdit eden etmenleri, bu etmenlerin önlenmesine ilişkin yürütülen politikalar, işverenlerin
DetaylıSaplama ark kaynağı (Stud welding) yöntemi 1920'li yıllardan beri bilinmesine rağmen, özellikle son yıllarda yaygın olarak kullanılmaktadır.
SAPLAMA KAYNAĞI Saplama ark kaynağı (Stud welding) yöntemi 1920'li yıllardan beri bilinmesine rağmen, özellikle son yıllarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Arkın metalleri ergitme özelliğinden yararlanarak
DetaylıT.C AĞRI İBRAHİM ÇEÇEN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ DÖNEM İÇİ UYGULAMA YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
T.C AĞRI İBRAHİM ÇEÇEN ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK YÜKSEKOKULU HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ DÖNEM İÇİ UYGULAMA YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç MADDE 1- (1)Yönergenin Amacı, Ağrı İbrahim Çeçen
DetaylıMAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının
MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının bağlantıları kontrol edilir. Güz ve Bahar dönemindeki
Detaylıİş Sağlığı İş Sağlığı nedir? Çağdaş İş Sağlığı anlayışı nedir?
İş Sağlığı İş sağlığı denilince, üretimi ve işyerini içine alan bir kavram düşünülmelidir. İşyerinde sağlıklı bir çalışma ortamı yoksa işçilerin sağlığından söz edilemez. İş Sağlığı nedir? Bütün çalışanların
DetaylıKullanım Kılavuzu. İçindekiler 1 o Cihaz Tanımı ve Aksesuarlar 2 o Cihaz Tanımı 3 o Güvenlik notları 3. Kireçlenme hakkında önemli hatırlatmalar 8
Kullanım Kılavuzu İçindekiler İçindekiler 1 o Cihaz Tanımı ve Aksesuarlar 2 o Cihaz Tanımı 3 o Güvenlik notları 3 MONTAJ o Koşullar 4 o Musluğa su bağlantısının yapılması 4 Kullanım o Kuru buhar ile temizleme
DetaylıDOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ HASTANESİ PEDİATRİK RESÜSİTASYON HİZMETLERİ YÖNERGESİ
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ HASTANESİ PEDİATRİK RESÜSİTASYON HİZMETLERİ YÖNERGESİ (Sağlık Bakanlığının 29.04.2009 tarihli Sağlık Kurum ve Kuruluşlarında Hasta ve Çalışan Güvenliğinin Sağlanması ve Korunmasına
DetaylıParenteral Beslenme AMAÇ TEMEL İLKELER. Tanımlar
Parenteral Beslenme AMAÇ Oral ya da enteral yolla yeterli beslenemeyen hastaya, tüm besin gereksinimlerini karşılayan yüksek konsantrasyonda hipertonik solüsyonların santral kateter ya da periferal venöz
DetaylıÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 1. KARE VİDA AÇMA
ÖĞRENME FAALİYETİ 1 ÖĞRENME FAALİYETİ 1 AMAÇ Kare vida çekme işlemlerini yapabileceksiniz. ARAŞTIRMA Kare vidaların kullanım alanları hakkında bilgi toplayınız. 1. KARE VİDA AÇMA Diş dolusu ve diş boşluğu
Detaylıwww.e-dewlet.com BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURULU KARARI
www.e-dewlet.com BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURULU KARARI Karar i : 11.11.2013 Karar No : 2013/DK-THD/605 Gündem Konusu : Tüketici Şikâyetlerinin İşletmeciler Tarafından Çözülmesine İlişkin Usul ve
DetaylıLK 001 / 002 SERİSİ DÖNER YIKAMA KOLLARI KULLANIM VE MONTAJ BİLGİLERİ
LK 001 / 002 SERİSİ DÖNER YIKAMA KOLLARI KULLANIM VE MONTAJ BİLGİLERİ LK 001 DÖNER YIKAMA KOLU - TEKLİ TEKNİK ÖZELLİKLER BASINÇ : 200 Bar SICAKLIK : 0-70 o C GİRİŞ : ¼ NPT ÇIKIŞ : ½ NPT ph : 7-10 SİPARİŞ
DetaylıAnaliz aşaması sıralayıcı olurusa proje yapımında daha kolay ilerlemek mümkün olacaktır.
Analiz Raporu Kısa Özet Her geçen gün eczanecilik sektörü kendi içerisinde daha da yarışır hale geliyor. Teknolojinin getirdiği kolaylık ile eczane otomasyonu artık elinizin altında. Çoğu eczacılar hastalarına
DetaylıKılavuz Çekmek. Üretim Yöntemleri 15
Kılavuz Çekmek Kılavuz çekme işlemlerinde kullanılan takımlar genellikle Yüksek Hız Çeliklerinden (HSS) yapılırlar. Bununla birlikte son zamanlarda kaplamalı(tin) kılavuz takımları da üretilmeye başlanmıştır.
DetaylıYAPILARDA DERZLER VE SIZDIRMAZLIK MALZEMELERİ
YAPILARDA DERZLER VE SIZDIRMAZLIK MALZEMELERİ Genel: Derz sözcüğü bir sistemi oluşturan parçaların birleştirildiği, yapıştırıldığı çizgi şeklindeki bölümleri tanımlar. Derzler dar ya da geniş, yatay ya
Detaylı09.02.2015. Yanık Ünitelerinde Dezenfeksiyon. 10.Sınıf Enfeksiyondan Korunma. Yanık Ünitelerinde Dezenfeksiyon. Yanık Ünitelerinde Dezenfeksiyon
10.Sınıf Enfeksiyondan Korunma 32.Hafta ( 04 08 / 05 / 2015 ) YANIK ÜNİTELERİNDE DEZENFEKSİYON Slayt No: 56 Hasta yatakları ve örtülerinin temizliğine dikkat edilmeli, Her hastadan sonra hidroterapi cihazında
DetaylıMikro PERKUTAN NEFROLİTOTOMİ Hastanın Adı,Soyadı:... Dog um tarihi:... Protokol No:... Baba adı:... Ana adı:...
Mikro PERKUTAN NEFROLİTOTOMİ Hastanın Adı,Soyadı:......... Dog um tarihi:... Protokol No:... Baba adı:... Ana adı:... Sayın Hasta, Sayın Veli/Vasi, Hasta yüzüstü pozisyonda yerleştirildikten sonra belden
DetaylıÇANKAYA BELEDİYESİ EVDE BAKIM HİZMETLERİ YÖNERGESİ
ÇANKAYA BELEDİYESİ EVDE BAKIM HİZMETLERİ YÖNERGESİ BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar Amaç ve Kapsam MADDE 1 (1) Bu yönergenin amacı; Çankaya Belediye sınırları içinde yaşayan, yaş sınırı
DetaylıİLKYARDIM TEMEL EĞİTİMİ TEORİ SINAV SORULARI-3
İLKYARDIM TEMEL EĞİTİMİ TEORİ SINAV SORULARI-3 1) Dış kalp masajı hangi bölgeye uygulanır? a) Göğüs kemiğinin 1/3 üst kısmına b) Göğüs kemiğinin 1/3 alt kısmına c) Göğüs kemiğinin 2 parmak üst kısmına
DetaylıKULLANMA TALİMATI. 35, 50 ve 100 gramlık alüminyum tüplerde, uygulayıcısı ve kullanma talimatı ile birlikte karton kutuda kullanıma sunulmaktadır.
ESTRIOL Vajinal Krem, 1 mg Vajinal yolla veya haricen uygulanır. KULLANMA TALİMATI Etkin madde: 1 gramında 1 mg östriol bulunur. Yardımcı maddeler: Dekalinyum klorür, Parfüm yağı, Dokusat sodyum, Propilen
DetaylıMalign Hastalarda İntravenöz Port Kullanımı: 5 Yıllık Klinik Deneyim
Araştırma Yazısı Selçuk Tıp Derg 2012;28(1):17-21 SELÇUK TIP DERGİSİ Malign Hastalarda İntravenöz Port Kullanımı: 5 Yıllık Klinik Deneyim The Use of Intravenous Port in Maling Disease: 5-Year Experience
DetaylıBQ360 Modbus Dijital Giriş 24 Kanal. Kullanım Kılavuzu. Doküman Versiyon: 1.2 01.02.2016 BQTEK
Modbus Dijital Giriş 24 Kanal Kullanım Kılavuzu Doküman Versiyon: 1.2 01.02.2016 BQTEK İçindekiler İçindekiler... 2 1. Cihaz Özellikleri... 3 2. Genel Bilgi... 4 2.1. Genel Görünüm... 4 2.3 Cihaz Boyutları...
DetaylıÜç-fazlı 480 volt AC güç, normalde-açık "L1", "L2" ve "L3" olarak etiketlenmiş vida bağlantı uçları yoluyla kontaktörün tepesinde kontak hale gelir
Kontaktörler Röle kontakları üzerinden büyük bir miktar elektrik gücü anahtarlamak için kullanıldığında kontaktör terimi ile adlandırılır.. Kontaktörler tipik olarak çoklu kontaklara sahiptir ve kontakları
DetaylıEKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Şubat 2014, No: 85
EKONOMİ POLİTİKALARI GENEL BAŞKAN YARDIMCILIĞI Şubat 2014, No: 85 i Bu sayıda; 2013 Cari Açık Verileri; 2013 Aralık Sanayi Üretimi; 2014 Ocak İşsizlik Ödemesi; S&P Görünüm Değişikliği kararı değerlendirilmiştir.
DetaylıATAÇ Bilgilendirme Politikası
ATAÇ Bilgilendirme Politikası Amaç Bilgilendirme politikasının temel amacı, grubun genel stratejileri çerçevesinde, ATAÇ İnş. ve San. A.Ş. nin, hak ve yararlarını da gözeterek, ticari sır niteliğindeki
DetaylıALÇI DEKORASYON VE KARTONPİYER
ALÇI DEKORASYON VE KARTONPİYER Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz. 1. Aşağıdakilerden hangisi alçı dekorasyon ve kartonpiyer yapma araçlarından biri değildir? A) Mala
DetaylıTarifname ANKSİYETE TÜREVLERİNİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR FORMÜLASYON. Buluş, anksiyete türevlerinin tedavisine yönelik bir formülasyon ile ilgilidir.
1 Tarifname ANKSİYETE TÜREVLERİNİN TEDAVİSİNE YÖNELİK BİR FORMÜLASYON Teknik Alan Buluş, anksiyete türevlerinin tedavisine yönelik bir formülasyon ile ilgilidir. Tekniğin Bilinen Durumu 1 Günümüzde anksiyete
DetaylıHASTANESİ KARDİYOLOJİ KLİNİĞİ KORONER YOĞUN BAKIM BİRİMİNDE UYGULANMASI OLASI TEDAVİ VE GİRİŞİMLER İÇİN HASTANIN BİLGİLENDİRİLMİŞ ONAM (RIZA) BELGESİ
HASTANESİ KARDİYOLOJİ KLİNİĞİ KORONER YOĞUN BAKIM BİRİMİNDE UYGULANMASI OLASI TEDAVİ VE GİRİŞİMLER İÇİN HASTANIN BİLGİLENDİRİLMİŞ ONAM (RIZA) BELGESİ HASTANIN Adı Soyadı:..... Protokol Numarası:..... Doğum
DetaylıKent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi!
Kent Hastanesi, Hepimizden Önce Çocuklarımızın Hastanesi! www.kenthospital.com Kent Hastanesi, hepimizden önce çocuklarımızın hastanesi! Çünkü, çocuklarımız, hepimizin geleceği! Kuruluşumuzdan bu yana
DetaylıUÜ-SK ORGAN VE DOKU NAKLİ PROSEDÜRÜ
Rev. No : 01 Rev.Tarihi : 13 Haziran 2012 1/ 1. Amaç: UÜ-SK da organ ve doku nakli hizmetlerinden yararlanacak hastaların ve/veya canlı vericilerinin başvuru kriterlerinin ve organ bekleme listelerine
DetaylıPORT KATATER BAKIMI HAZIRLAYAN : KIYMET YILMAZ ACIBADEM SAĞLIK GRUBU EĞİTİM VE GELİŞİM HEMŞİRESİ EKİM 2010
PORT KATATER BAKIMI HAZIRLAYAN : KIYMET YILMAZ ACIBADEM SAĞLIK GRUBU EĞİTİM VE GELİŞİM HEMŞİRESİ EKİM 2010 PORT KATATER Tekrarlanan ilaç uygulamalarında Güvenli ve kolay damar girişi sağlayan, Tamamı
DetaylıİSTANBUL KEMERBURGAZ ÜNİVERSİTESİ. ÇİFT ANADAL ve YANDAL PROGRAMI YÖNERGESİ
İSTANBUL KEMERBURGAZ ÜNİVERSİTESİ ÇİFT ANADAL ve YANDAL PROGRAMI YÖNERGESİ Amaç MADDE 1 - (1) Bu Yönergenin amacı, anadal lisans programlarını üstün başarıyla yürüten öğrencilerin, aynı zamanda ikinci
DetaylıKaradeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi. Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü PROJE HAZIRLAMA ESASLARI
Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Endüstri Mühendisliği Bölümü PROJE HAZIRLAMA ESASLARI Yrd.Doç.Dr. Kemal ÜÇÜNCÜ Orman Endüstri Makinaları ve İşletme Anabilim Dalı 1. Proje Konusunun
DetaylıELEKTRİK ÜRETİM SANTRALLERİNDE KAPASİTE ARTIRIMI VE LİSANS TADİLİ
Hukuk ve Danışmanlık ELEKTRİK ÜRETİM SANTRALLERİNDE KAPASİTE ARTIRIMI VE LİSANS TADİLİ Türkiye de serbest piyasa ekonomisine geçişle birlikte rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösteren,
DetaylıTRAKEOSTOMİ KANÜLLERİ
TRAKEOSTOMİ KANÜLLERİ Doç Dr Zühal Karakurt, Süreyyapaşa Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Trakeostomi kanülünün yapısı Trakeostomi kanülü distal ve proksimal bölüm ile beraber
DetaylıKULLANMA TALİMATI. ONDAREN 8 mg/4 ml I.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul Damar içine uygulanır.
KULLANMA TALİMATI ONDAREN 8 mg/4 ml I.V. enjeksiyonluk çözelti içeren ampul Damar içine uygulanır. Etkin madde: Her bir ml çözelti 2 mg ondansetron baza eşdeğer miktarda ondansetron hidroklorür dihidrat
DetaylıEGZERSİZ REÇETESİNİN GENEL PRENSİPLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ
EGZERSİZ REÇETESİNİN GENEL PRENSİPLERİ DOÇ.DR.MİTAT KOZ EGZERSİZ REÇETESİ? Egzersiz reçetesi bireylere sistematik ve bireyselleştirilmiş fiziksel aktivite önerileri yapılmasıdır. EGZERSİZ REÇETESİNİN GENEL
DetaylıII. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI
II. Bölüm HİDROLİK SİSTEMLERİN TANITIMI 1 Güç Kaynağı AC Motor DC Motor Diesel Motor Otto Motor GÜÇ AKIŞI M i, ω i Güç transmisyon sistemi M 0, ω 0 F 0, v 0 Makina (doğrusal veya dairesel hareket) Mekanik
DetaylıKÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ
KÜRESEL GELİŞMELER IŞIĞI ALTINDA TÜRKİYE VE KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ EKONOMİSİ VE SERMAYE PİYASALARI PANELİ 12 NİSAN 2013-KKTC DR. VAHDETTIN ERTAŞ SERMAYE PIYASASI KURULU BAŞKANI KONUŞMA METNİ Sayın
DetaylıDöküm. Prof. Dr. Akgün ALSARAN
Döküm Prof. Dr. Akgün ALSARAN Döküm Döküm, sıvı haldeki akıcı olan malzemelerin, üretilmek istenen parçanın biçiminde bir boşluğa sahip olan kalıplara dökülerek katılaştırıldığı bir üretim yöntemidir.
DetaylıDiyabet te Sağlık Önerileri. Diyabet
Diyabet te Sağlık Önerileri Diyabet BR.HLİ.041 Diyabette Sağlık Önerileri Her sağlıklı birey gibi diyabetli birey de bireysel bakımını sağlamalı; diyabete bağlı gelişen özellikli durumlarda gereken uygulamaları
Detaylı- Gözyaşı kanal tıkanıklığı her yaşta görülür mü?
- Gözyaşı kanal tıkanıklığı her yaşta görülür mü? Gözyaşı, göz kapaklarının iç kısmından başlayan ve burun yan duvarına komşu yerleşimli gözyaşı kesesinde sonlanan kanalcıklar ile gözyaşı kesesine taşınır.
DetaylıBÖLÜM 3 FREKANS DAĞILIMLARI VE FREKANS TABLOLARININ HAZIRLANMASI
1 BÖLÜM 3 FREKANS DAĞILIMLARI VE FREKANS TABLOLARININ HAZIRLANMASI Ölçme sonuçları üzerinde yani amaçlanan özelliğe yönelik gözlemlerden elde edilen veriler üzerinde yapılacak istatistiksel işlemler genel
DetaylıKULLANMA TALİMATI FERICOSE
KULLANMA TALİMATI FERICOSE 100mg/5ml İ.V. Enjeksiyonluk Çözelti İçeren Ampul Damar içine uygulanır. Etkin madde: 5 ml lik her bir ampul, 100 mg (20 mg/ml) elementer demire eşdeğer 2700 mg demir hidroksit
Detaylı1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ
1 OCAK 31 ARALIK 2009 ARASI ODAMIZ FUAR TEŞVİKLERİNİN ANALİZİ 1. GİRİŞ Odamızca, 2009 yılında 63 fuara katılan 435 üyemize 423 bin TL yurtiçi fuar teşviki ödenmiştir. Ödenen teşvik rakamı, 2008 yılına
DetaylıBİYOEŞDEĞERLİK ÇALIŞMALARINDA KLİNİK PROBLEMLERİN BİR KAÇ ÖZEL OLGUYLA KISA DEĞERLENDİRİLMESİ Prof.Dr.Aydin Erenmemişoğlu
BİYOEŞDEĞERLİK ÇALIŞMALARINDA KLİNİK PROBLEMLERİN BİR KAÇ ÖZEL OLGUYLA KISA DEĞERLENDİRİLMESİ Prof.Dr.Aydin Erenmemişoğlu 3.Klinik Farmakoloji Sempozyumu-TRABZON 24.10.2007 Klinik ilaç araştırmalarına
DetaylıT8400C, T8401C Standart Elektronik Termostat
T8400C, T8401C Standart Elektronik Termostat ÖZELLİKLER ÜRÜN SPEFİKASYONU UYGULAMA T8400C, T8401C standart termostatları ile 24V AC ısıtma-soğutma sistemlerinin tek-kademe kontrolu sağlanır. Isıtma-soğutma
DetaylıLABORATUVARIN DÖNER SERMAYE EK ÖDEME SİSTEMİNE ETKİSİ. Prof. Dr. Mehmet Tarakçıoğlu Gaziantep Üniversitesi
LABORATUVARIN DÖNER SERMAYE EK ÖDEME SİSTEMİNE ETKİSİ Prof. Dr. Mehmet Tarakçıoğlu Gaziantep Üniversitesi Bir etkinliğin sonucunda elde edilen çıktıyı nicel ve/veya nitel olarak belirleyen bir kavramdır.
DetaylıTasarım Raporu. Grup İsmi. Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK. Kısa Özet
Tasarım Raporu Grup İsmi Yasemin ÇALIK, Fatih KAÇAK Kısa Özet Tasarım raporumuzda öncelikle amacımızı belirledik. Otomasyonumuzun ana taslağını nasıl oluşturduğumuzu ve bu süreçte neler yaptığımıza karar
DetaylıHİCKMAN KATETER HAZIRLAYAN : KIYMET YILMAZ ACIBADEM SAĞLIK GRUBU EĞİTİM VE GELİŞİM HEMŞİRESİ EKİM 2010
HİCKMAN KATETER BAKIMI HAZIRLAYAN : KIYMET YILMAZ ACIBADEM SAĞLIK GRUBU EĞİTİM VE GELİŞİM HEMŞİRESİ EKİM 2010 HİCKMAN KATETER Hematoloji ve Onkolojide IV Kemoterapilerde, AIDS hastalarının günlük antiviral
DetaylıENDOSKOPİK DSR (KAMERA YARDIMIYLA BURUN İÇİNDEN GÖZYAŞI KESESİ AMELİYATI) HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU
ENDOSKOPİK DSR (KAMERA YARDIMIYLA BURUN İÇİNDEN GÖZYAŞI KESESİ AMELİYATI) HASTA BİLGİLENDİRME VE ONAM (RIZA) FORMU Hastanın Adı, Soyadı: TC Kimlik No: Baba adı: Ana adı: Doğum tarihi: Sayın Hasta, Sayın
Detaylı4- Solunum Sisteminin Çalışması : Solunum sistemi soluk (nefes) alıp verme olayları sayesinde çalışır.
SOLUNUM SİSTEMİ Canlılar yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmek için enerjiye ihtiyaç duyarlar. İhtiyaç duyulan bu enerji besinlerden karşılanır. Hücre içerisinde besinlerden enerjinin üretilebilmesi için,
Detaylı