$40,00 $30,00 $20,00 $10,00 $

Transkript

1 Milyonlar Sinop Ekonomi Verileri - Değerlendirmesi Bu kısa analiz ile Sinop ilinin son 3 yıldaki dış ticaret performansı, açılan firma sayısı ve şirketlerin kurulu sermayesi, yatırım teşvik belge sayısı ve bu belgelerde belirtilen yatırım tutarı ve istihdam rakamları incelenmiştir. - yılları arasında Sinop ilinin ihracat verilerinde azaldığı, yılı sonunda ildeki ihracatın 20 milyon $ bandının altında kaldığı görülmüştür. İthalatta ise Sinop taki firmaların her geçen yıl yurtdışıdan makine ve ekipman talebinin arttığı ortaya çıkmıştır; te 6 milyon $ olan ithalat, yılında 10 milyon $ seviyesinin üzerine çıkmıştır. $40,00 $30,00 $20,00 $10,00 $- İhracat İthalat Sinop ilinin son üç yıldaki ihracat ve ithalat partnerlerinde ilk 5 sıra değerlendirilmiş ve bazı yeni partnerlerin dış ticarette sıralamaya girmesi dikkat çekmektedir. Ukrayna da yaşanan siyasi ve ekonomik gerilim Sinop ilinin bu ülkeye olan ihracatını etkilemiş, Japonya ya olan ihracat yıllar itibariyle azalmış ancak Almanya, İngiltere ve Azerbaycan pazarlarında canlanmalar yaşanmıştır. İthalatta ise Çin ilk defa en önemli ithalat pazarı olma özelliğini kaybetmiş, Gürcistan dan özellikle ithal edilen gıda ürünleri (su ürünleri) bu ülkenin te en büyük ithalat partneri olmasını sağlamıştır. Kazakistan, Yeni Zelanda, Singapur gibi farklı coğrafyalardan ithalatın gerçekleştirilmesi Sinop ta faaliyet göstere firmaların yatırım çalışmalarında uluslararası ve kıtalararası alımlar yapması açısından önemli olmuştur. Ukrayna Çin Güney Kore Azerbaycan Japonya Rusya Federasyonu Gürcistan Güney Kore İngiltere Yeni Zelanda Almanya Çin İngiltere Kazakistan Güney Kore Rusya Federasyonu Japonya Azerbaycan Gürcistan Singapur Güney Kore Gürcistan Rusya Federasyonu Çin Almanya Azerbaycan Ukrayna Kazakistan Azerbaycan Güney Kore

2 Sektörel dış ticaret verilerinde Sinop ilinin su ürünleri sektöründe düzenli olarak yoğun ihracat gerçekleştirdiği görülmüştür. Yaş meyve ve sebze üretimi Sinop ilinde gerçekleştirilmese de üretici firmanın ihracat için kayıtlı merkezi Sinop ilinde gösterilmesinden ötürü bu rakamlar Sinop iline yansımıştır. Yine Sinop ta üretilen ürünlerin bir kısmının da üretici firmaların İstanbul da merkezlerinin bulunmasından ötürü bu üretimin Sinop iline aktarılamamasına neden olmuştur. Son 3 yılda önemli bir ihracat kalemi olarak ortaya çıkan örme giyim sektöründe ihracatın daha çok Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yönelik olması kaliteli üretim anlamına önem teşkil etmiştir. Yılı İhracat ($) Yenilen meyvalar ve yenilen sert kabuklu meyvalar Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve suda yaşayan diğer omurgasız hayvanlar Örme giyim eşyası ve aksesuarı Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.) Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri, hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler Adi metallerden aletler, adi metallerden bunların aksam ve parçaları Elektrikli makina ve cihazlar, aksam-parça-aksesuarı Yılı İhracat ($) Örme giyim eşyası ve aksesuarı Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve suda yaşayan diğer omurgasız hayvanlar Yenilen meyvalar ve yenilen sert kabuklu meyvalar Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.) Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları Çinko ve çinkodan eşya Kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunların aksam, parça ve aksesuarı Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri, hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler Yılı İhracat ($) Balıklar, kabuklu hayvanlar, yumuşakçalar ve suda yaşayan diğer omurgasız hayvanlar Yenilen meyveler ve sert kabuklu meyveler Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları Adi metallerden çeşitli eşya (kilit, kasa, mobilya tertibatı, vb.) Mobilyalar, yatak takımları, aydınlatma cihazları vb, prefabrik yapılar Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları Gıda sanayiinin kalıntı ve döküntüleri, hayvanlar için hazırlanmış kaba yemler Alüminyum ve alüminyumdan eşya Çinko ve çinkodan eşya Hayvansal ve bitkisel katı ve sıvı yağlar, yemeklik katı yağlar, hayvansal ve bitkisel mumlar

3 Konut satışlarında ise Sinop ilinde artan trendi yılında da devam ettiği görülmüştür. Her ne kadar yılında seçimler sonrası belir bir süre kararsızlık dönemi oluşsa da bu durum Sinop ilinde konut satışlarına olumsuz etki etmemiştir. TR82 Bölgesi olarak nitelendirilen ve Kastamonu, Çankırı ve Sinop illerini kapsayan bölgede genel olarak konut satışlarında yıllar itibariyle artış görülmüştür Sinop Kastamonu Çankırı Sinop ilinde - yılları arasında hazırlanan kapasite raporlarına göre en fazla tuğla imalatı sektöründe faaliyet gösteren firmaların, ki bu firmalar Sinop ilinin Boyabat ilçesinde yoğunlaşmaktadır, kapasite raporuna sahip olduğu görülmüştür. Son yıllarda konut sektörünün hızla gelişmesi Sinop ilinde de bu alanlarda üretim yapan firma sayısının artmasına sebep olmuştur. Dikmen de faaliyet gösteren su ürünleri imalatı (balık unu, balık yemi ve su ürünleri işleme) firmalarının ve Ayancık ve Türkeli ilçelerinde kümelenen ağaç ürünleri işleme firmalarının yılında öne çıktığı görülmüştür. Fırınlanmış kilden tuğla, karo ve inşaat malzemeleri imalatı 26 İç giyim eşyası imalatı 11 Çakıl ve kum ocaklarının faaliyetleri; kil ve kaolin çıkarımı 11 Hazır beton imalatı 11 Balık, kabuklu deniz hayvanları ve yumuşakçaların işlenmesi ve saklanması 10 Fırınlanmış kilden tuğla, karo ve inşaat malzemeleri imalatı 20 Hazır beton imalatı 12 Öğütülmüş hububat ve sebze ürünleri imalatı 11 İç giyim eşyası imalatı 11 Çakıl ve kum ocaklarının faaliyetleri; kil ve kaolin çıkarımı 10 Fırınlanmış kilden tuğla, karo ve inşaat malzemeleri imalatı 24 Çakıl ve kum ocaklarının faaliyetleri; kil ve kaolin çıkarımı 16 Balık, kabuklu deniz hayvanları ve yumuşakçaların işlenmesi ve saklanması 12 Hazır beton imalatı 12 Ağaçların biçilmesi ve planyalanması 11 Kapasite raporlarındaki istihdam gelişimi incelendiğinde ise Sinop ilinde nitelikli istihdam ile birlikte toplam istihdamda yılı sonu itibariyle azalma görülmüş olup, bölgede yer alan diğer illere göre ters bir grafik çizmiştir. Sinop ilinde açılan firma sayısının, özellikle Sinop Organize Sanayi Bölgesi nde,

4 Milyonlar artış göstermesine rağmen firmaların istihdamda küçülmeye yönelmesi bu sonucun ortaya çıkmasındaki en önemli etkilerden biri olmuştur. Yıl İl Adı Kapasite Raporu Mühendis Teknisyen Usta İşçi İdari Toplam Sinop Çankırı Kastamonu İl Adı Kapasite Raporu Mühendis Teknisyen Usta İşçi İdari Toplam Sinop Çankırı Kastamonu İl Adı Kapasite Raporu Mühendis Teknisyen Usta İşçi İdari Toplam Sinop Çankırı Kastamonu Sinop ilinde yılında 30 şirket ve 58 gerçek kişi faaliyete geçmiş olup, sermayelerine göre şirket başına düşen sermaye TL olarak hesaplanmıştır. Sinop ilinde yine hesaplamalara göre her kişi için 1 firmanın kurulduğu görülmüştür. Kurulan şirket sayısına göre Sinop tüm iller arasında 77., toplam şirket sermayesine göre 79., kurulan gerçek kişi işletme sayısına göre 69., şirket başına ortalama sermayeye göre 65. ve son olarak nüfusun kurulan firma sayısına göre kıyaslanmasında ise 8. sırada yer almıştır. İl Şirket Şirket Sermayesi (TL) Gerçek Kişi Nüfus Sermaye/Şirket Nüfus/Firma Sinop Kastamonu Çankırı Türkiye yılında yayınlanan teşvik sistemi sonrasında yılında Sinop ilinde hazırlanan teşvik belge sayısı 18 ile 2009 yılından itibaren en yüksek sayısına ulaşmış ancak izleyen yıllarda hızlı düşüş yaşanmıştır. Bu düşüş ile birlikte istihdam ve yatırım sermayesinde de önemli azalmalar gerçekleşmiştir Yıl YTB İstihdam Sermaye (TL) ,00 TL 1500 ( yılında 85 milyon TL doğalgaz yatırımı 100,00 TL dışında geriye 18 milyon TL toplam yatırım 80,00 TL 1000 kalmaktadır). yılında hazırlanan 7 teşvik 60,00 TL belgesinde 4 belgenin kamu kaynaklı olması özel 40,00 TL ,00 TL sektörün Sinop ilinde yeni yatırım planlanmasında - TL 0 isteksiz olduğu algısı yaratmıştır. Sermaye İstihdam 2016 yılı içerisinde seçim stresinden uzaklaşılması ve $/TL ve /TL kurlarının daha stabil bir trend izlemesi ile Sinop ilinde dış ticaret pozitif gelişmelerin

5 yaşanması beklenmektedir. Bu noktada özellikle AB ülkelerine yönelik ihracatın geliştirilmesi nitelikli üretimin arttırılması ile mümkün olabileceğinden, firmaların Ar-Ge çalışmalarına ağırlık vermesi önerilmektedir. Yine Avrupa, Orta Doğu ve Uzak Doğu ülkeleri ile birlikte yeni pazarların, Güney Amerika gibi, belirlenmesi Sinoplu firmaların yeni talep alanları oluşturabilmesi adına önemli olacaktır. Emlak sektöründe canlılığın devam etmesi 2016 yılında Sinop ilindeki konut satışlarında artışın devam etmesini sağlayabilir, bu sektörde birçok yeni firmanın piyasaya girmesi beklenebilir. Ar-Ge ve patent çalışmalarının Sinop ilinde yok denecek kadar az olması nitelikli istihdamın Sinop ta oluşturulmasını negatif etkilemektedir, bu alandaki yeni çalışmalar ile mühendis ve teknik personelin özellikle Sinop Organize Sanayi Bölgesi nde konumlandırılması sağlanabilir. Sermaye erişiminde yaşanan sorunlar kurulan işletmelerin düşük sermayeler ile faaliyete geçmesine neden olmaktadır. Yeni destek mekanizmaları ile birlikte yeni bir teşvik sistemi 2016 da beklenebilir, bu çalışmalar Sinop ilinde yeni yatırımların oluşturulması ve daha fazla şirket ve gerçek kişi firmalarının faaliyete başlamasında itici güç olacaktır.