WEB OF SCIENCE KAPSAMINDAKİ DERGİLERDE YAYIN BAKIMINDAN TÜRKİYE DE BİR ÜNİVERSİTE ÖRNEĞİ: TRAKYA ÜNİVERSİTESİ

Transkript

1 TÜRK TIP DİZİNİ WEB OF SCIENCE KAPSAMINDAKİ DERGİLERDE YAYIN BAKIMINDAN TÜRKİYE DE BİR ÜNİVERSİTE ÖRNEĞİ: TRAKYA ÜNİVERSİTESİ Ahmet ASAN Giriş Thomson Reuters Institute for Scientific Information (Thomson-ISI ) tarafından Web of Science (WOS) kapsamında kullanılan Science Citation Index -Expanded (SCIE), Social Sciences Citation Index (SSCI ) ve Arts and Humanities Citation Index (AH&CI ), uzun süreden beri kullanılmasına rağmen, 2001 yılından itibaren, ülkemizde özellikle Fen Bilimleri ve Matematik, Sağlık ve Mühendislik Bilimleri gibi çeşitli alanlardaki akademik yükseltilmelerde, sözkonusu indeksler tarafından taranan dergilerde makale yayınlama zorunluluğu getirildikten sonra, akademisyenler arasında daha fazla konuşulur hale gelmiştir. Özellikle 2001 yılından sonra bu indeksler kapsamında olan dergilerdeki Türkiye adresli yayın sayılarında artış görülmüştür. Örneğin, her tip yayın dahil olmak üzere 2000 yılındaki Türkiye adresli yayın sayısı 6662 (4892 tam makale) iken, 2001 de 8189 (5971 tam makale), 2002 de (7859 tam makale), 2003 de (9933 tam makale), 2004 de (11175 tam makale), 2005 de (13994 tam makale), 2006 da (13675 tam makale), 2007 de (14906 tam makale), 2008 de (19430 tam makale), 2009 da (20723 tam makale), 2010 da ise ( ), (17584 tam makale) olmuştur. Görüldüğü gibi yayın sayılarında yıldan yıla bir artış görülmektedir. Bu durum üniversitelerimizi de etkilemiş ve yayın sayılarında artış görülmüştür. Buradan hareketle, 1982 yılında kurulan Trakya Üniversitesi nin, kuruluşundan bugüne, WOS kapsamındaki dergilerde yapılan yayınlarının ayrıntılı bir dökümü verilmiştir. Bu bilgiler, bir üniversiteye ait özel bilgiler olarak görünüyorsa da, ülkemizdeki bir üniversitenin bu indeksler kapsamında yaptığı yayınlar için örnek teşkil etmesi bakımından önemlidir. Metod Verilerin Elde Edilmesinde İzlenen Yol Bu verilerin elde edilmesinde yararlanılan ana kaynaklar, Thomson Reuters - ISI WOS, siteleri olmuştur. Diğer kaynaklar metnin sonunda verilmiştir. Yayın sayıları Thomson Reuters WOS de ortalama 7 gün aralıkla güncellenmektedir; bu yayınların yaklaşık her 7 günde bir baskıları alınmakta, yayınların analizi yapıldıktan sonra arşive kaldırılmaktadır. Trakya Üniversitesi ne bağlı olup, Tablo 1 de yer almayan birimler, WOS kapsamındaki dergilerde yayın yapmadıklarından yazılmamışlardır. Ayrıca, bir makalede Trakya Üniversitesi nin iki ayrı biriminden yazar varsa, birinci ismin yer aldığı birim dikkate alınmıştır. Eğer her iki birim de dikkate alınırsa, yayın sayısı gerçeği Prof. Dr. Ahmet ASAN Trakya Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü EDİRNE ahasan@trakya.edu.tr ahmetasan84@yahoo.com 80

2 SAĞLIK BİLİMLERİNDE SÜRELİ YAYINCILIK yansıtmayacaktır. Yayın sayıları sadece fakülte bazında değil, bölümler bazında da verilmeğe çalışılmıştır arasındaki yıllara ait öğretim üyesi sayıları, Trakya Üniversitesi Personel Dairesi Başkanlığı ndan alınmıştır yılları arasındaki her bir yıla ait öğretim üyesi sayıları ise, Trakya Üniversitesi (Doğan ve Ark., 2004) adlı kitaptan alınmıştır. Ayrıca Tablo 2 de, yıllara göre makale başına alınan ortalama atıf sayısı, kişi başına yayın sayıları da verilmiştir. Mayıs 2008 de, konferans bildirileri de sistemde yer almaya başlayınca, bazı yayınların sistemde çift olarak yer aldığı görüldü. Şöyleki, örneğin bir yayın bir kongrede sunuluyor ve bu yayının özeti, WOS kapsamındaki bir dergide kongre yayın özeti (= meeting abstract) diye yayınlanıyor. Sonra yazarlar, bu yayını tam metin olarak ve aynı isimle başka bir dergide veya aynı dergide farklı bir zamanda yayınlıyorlar. Bu durumda aynı yayın farklı formatlarda sistem içinde 2 defa yer almış oluyor ve 1 yayın 2 defa sayılmış oluyor. Tespit edilen bu tür yayınların kongre özet formları dikkate alınmadı ve daha önce alınanlar ise silindi ve toplam sayıdan düşüldü. Bu durumu tespit etmek çok dikkatli çalışmayı gerektirmektedir. Konferans Bildirileri (= Conference Proceedings Citation Index-Science (CPCI-S) ve Conference Proceedings Citation Index-Social Science & Humanities (CPCI-SSH) içinde yer alan, ancak SCI-Exp, SSCI ve AHCI kapsamında olmayan ve adresinde Trakya Üniversitesi geçen 58 yayın daha tespit edilmiş (2009) ve bunlar da genel toplama eklenmiştir. Bilar (2005), Trakya Üniversitesi öğr. Üyelerinin bilimsel çalışmalarını, Web of Science üzerinden değerlendirilmiştir. Trakya Üniversitesi adresli ve WOS kapsamındaki dergilerde yapılan yayınlarla ilgili bazı bilgiler, Asan tarafından 2005 de yapılmış; arası bazı bilgiler ise Trakya Üniversitesi Türk Eğitim Hayatında çeyrek Yüzyıl kitabında sunulmuştur. Tablo 1 de Trakya Üniversitesi adresli yayınlar 1980 de başlatılmasına rağmen, Trakya Univ adresli ilk yayın 1983 de çıkmıştır (A MERON DETERMINANT CALCULATION. LETTERE AL NUOVO CIMENTO. 36 (12): , 1983). Ancak PREDICTION OF MAXIMAL OXYGEN- UPTAKE IN BOYS YEARS OF AGE. EUROPEAN JOURNAL OF APPLIED PHYSIOLOGY AND OCCUPATIONAL PHYSIOLOGY. 43 (3): , 1980 künyeli yayının adresinde Edirne geçmektedir. Bu yayın, kesin olmamakla birlikte, 1974 yılında kurulan Edirne Tıp Fakültesi ne ait bir akademisyene ait olabilir tarihli aşağıdaki yayında ise, adres olarak zaten Edirne Med Fac yazmaktadır. LITHIUM-INDUCED CHANGES IN THE BRAIN LEVELS OF FREE AMINO-ACIDS IN STRESS-EXPOSED RATS. PSYCHOPHARMACOLOGY. 70 (2): , Bu yayınların, Trakya Üniversitesi nin WOS kapsamındaki dergilerde ilk yayınları olması bakımından önemi vardır. Bulgular Tablo 1 ve 2 de, WOS kapsamındaki Trakya Üniversitesi adresli yayınların yılları arasındaki durumu ayrıntılı olarak verilmiştir. Web of Science (WOS) kapsamındaki dergilerde Trakya Üniversitesi adresli yayın sayıları, yılları arasında 0 ile 6 arasında seyretmiş, fakat 1994 yılından sonra bir artış eğilimine girmiştir de toplam 4 olan yayın sayısı, 1994 de 13 olmuş ve gittikçe artan bir seyir izlemiştir (Tablo 1). Yıllık yayın sayısı 1996 sonuna kadar en fazla 20 olmuştur. Ancak 1997 yılından sonra hızlı bir artış görülmüş, arası 200 lü rakamlara ulaşıp nispeten stabil bir hal almış, 2008 ve 2009 da ise, 300 lü sayılara ulaşmıştır a kadar olan yayın sayısı ise 176 sı tam makale olmak üzere 219 dur. Yayınların büyük bir kısmının (% nin) Tıp ve Fen Fakültelerinden çıktığını görüyoruz (Tablo 1). 81

3 TÜRK TIP DİZİNİ Tablo yılları arasında Web of Science Kapsamındaki Trakya Üniversitesi adresli yayınlarla ilgili bazı veriler (Parantez içinde verilenler hariç, tüm yayın tipleri dikkate alınmıştır; parantez içinde verilen sayılar sadece tam makaleleri göstermektedir) (Kaynaklar: www. ulakbim.gov.tr, Thomson-Reuters Web of Science Veritabanı , ulakbim.gov.tr/wos), Doğan ve Ark., (2004) (Trakya Üniversitesi ), Trakya Üniversitesi 25. Yıl Kitabı ( ), 82

4 SAĞLIK BİLİMLERİNDE SÜRELİ YAYINCILIK

5 TÜRK TIP DİZİNİ Açıklamalar: *A: = Yayın Sayısı, B: =O yılın son ayına ait öğretim üyesi sayısı, C: = Öğretim Üyesi başına düşen ortalama yayın sayısı **Parantez içinde verilen rakamlar, sadece tam makale (= Full text article) leri göstermektedir. Toplamda tam makale oranı: % dir. Bir yayında farklı birimlerden yazar olduğunda o yayın, yayında yer alan birinci yazarın bağlı olduğu birim adına kaydedilmiştir. Fakülte ve yüksek okullar, yayın sayılarına göre sıralanmışlardır. Not1: WOS kapsamındaki dergilerde, 30 yılda Trakya Üniversitesi adresli tam ve derleme makale, vaka takdimi, editöre mektup, araştırma notu v.s. gibi her türlü toplam yayın sayısı: 2541 (2002 si tam makale) ( ). 84

6 SAĞLIK BİLİMLERİNDE SÜRELİ YAYINCILIK Not2: Trakya Üniversitesi WOS kapsamındaki dergilerde tam makale sayısı bakımından 2005 yılında 77 üniversite arasında 27., yine tam makale sayısı bakımından 2006 yılında 79 üniversite arasında 29., Öğretim üyesi başına düşen tam makale sayısı bakımından ise, 0.38 oranıyla 57. sırada yer almıştır sayıları ise şöyledir: WOS kapsamındaki tam makale sayısı bakımından 2007 yılında 93 üniversite arasında yine 29., Öğretim üyesi başına düşen tam makale sayısı bakımından ise, 0.53 oranıyla 40. sırada yer almıştır. 2008: WOS tam makale Yayın sayısı bakımından 114 üniversite arasında 30., öğretim üyesi başına düşen WOS tam makale yayın sayısı bakımından ise 115 üniversite arasında 0.60 oranıyla 44. sırada yer almıştır. 2009: WOS tam makale Yayın sayısı bakımından 125 üniversite arasında 37., öğretim üyesi başına düşen WOS tam makale yayın sayısı ise 0.53 olmuştur (Kaynak: ve 2003 yıllarında ziraat ile ilgili yayınlarda bir artış olmuştur. Ziraat Fakültesi, SCI- Expanded kapsamındaki dergilerde ilk yayınını 1997 de yapmıştır yılları arasında en fazla yayın Fen Edebiyat Fakültesi nden çıkmış, ancak bu dönemden sonra yerini Tıp Fakültesi ne bırakmıştır (Tablo 1, 2). Tıp Fakültesi adresli yayınların, tarihi itibariyle tam makale oranı % dur. Fizik, Kimya ve Biyoloji bölümleri arasında, dönemine göre yayın sayılarını arttırmışlardır itibariyle, WOS kapsamındaki dergilerde Trakya Üniversitesi adresli toplam yayınların 3 indekse dağılımı şöyledir: SCI-Exp: 2467 (1932 tam makale), SSCI: 73 (71), AHCI: 5 (5). Toplam Toplam sayı, gerçek sayıdan fazladır çünkü, bazı dergiler hem SCI-Exp., hem de SSCI tarafından taranabilmekte, dolayisiyle bir makale her iki indekste de göründüğünden, sayı fazla çıkabilmektedir, gerçek sayı, bu dönem itiabriyle 2541 dir. AHCI kapsamında Trakya Üniversitesi adresli yayınların az olması normal, çünkü bu durum Türkiye adresli yayınlar için de geçerlidir; örneğin, arası Türkiye adresli ve AHCI kapsamındaki dergilerde çıkan yayın sayısı, 1359 u tam makale olmak üzere 1897 dir yılında, SCI-Expanded kapsamındaki dergilerde ilk defa bir yüksek okul (Trakya Üniversitesi Kırklareli Sağlık Yüksek Okulu) ve meslek yüksek okulu (Lüleburgaz Kepirtepe MYO) adresli yayın çıkmıştır. Tespit edilebildiği kadarıyla, daha önce Trakya Üniversitesi Edirne Meslek Yüksek Okulu ve Kırkpınar Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu öğretim elemanlarının da yazar olduğu 2 yayın çıkmıştır ancak, bu yayınların birinci yazarları başka birimlerden olduklarından ve bir yayın iki ayrı birim adına sayılamayacağından, bu yayınlar söz konusu yüksek okullar adına yazılamamıştır. Buna benzer durumlar başka birimler içinde geçerli olabilir. Bilindiği gibi TÜBİTAK ULAKBİM, sitesinde Türkiye deki tüm üniversitelerin WOS kapsamındaki dergilerde yaptıkları yayın sayıları ve tiplerini düzenli aralıklarla yayınlamaktadır. Hatta bir üniversitedeki öğretim elemanlarının o yıl yayınladıkları çalışmanın hangi indeks(ler)de yer aldığını, birinci yazarın soyadını ve adının baş harfini, derginin cild, no ve sayfa numaralarını, dergi adını ve makalenin ilk 1-2 kelimesini de yayınlamaktadır. Trakya Üniversitesi yayın sayılarını yıl yıl hesaplarken, Ulakbim de verilen sayılarla benim bulduğum yayın sayıları arasında yıllara göre bazı çok ufak farklar olduğunu farkettim. Bunun sebebi şudur: TÜBİTAK ULAKBİM, örneğin sadece yayın yılı 2002 olan yayınları 2002 yılı içinde kabul ediyor ve o şekilde hesaplıyor. Halbuki WOS böyle yapmıyor, yayının kendisine ulaştığı tarihi esas alıyor; örneğin yayın 15 Aralık 2001 de çıkmış fakat Web of Science e 4 Ocak 2002 de ulaşmışsa, 85

7 TÜRK TIP DİZİNİ bu yayın 2002 yılı içinde gösterilmektedir, 2001 de değil. Bu nedenle örneğin bir üniversitenin 2003 yılı yayın listesi istendiğinde, 2002 yılına ait yayınlar da ekrana gelebilmektedir. Fakat yıllar itibariyle bakıldığında sonuç değişmez, bir yıl yayın sayısı az çıkarsa, bir sonraki yıl fazla çıkacaktır. Ancak yıl yıl bakıldığında bazı ufak farklar olabilir. Tablo 2 de Trakya Üniversitesi adresli yayınların aldığı atıf sayısı, yayın başına alınan ortalama atıf sayısı ve öğretim üyesi başına alınan atıf sayıları verilmektedir. 1986, 1987 ve 1990 yıllarında hiç atıf olmaması dikkat çekmektedir. Ancak daha sonra atıf sayıları düzenli olarak artmıştır. Tablo 2 ve Şekil 2 de bu konuyla ilgili bilgiler verilmiştir. Tablo 2. Trakya Üniversitesi adresli yayınların yıllara göre aldığı atıflarla ilgili veriler. (Kaynaklar: siralama/; Thomson-ISI Web of Science ; arası kişi başına düşen yayın sayıları için: < tuwebonscience.htm> erişim: ) arası öğretim üyesi sayıları, Doğan L, Altay S, Şengül E, Topçu H, Dinler İ. Trakya Üniversitesi S. Trakya Üniversitesi Rektörlüğü Yay. No 63, 2004 adlı kitaptan, 2005 yılından sonraki öğretim üyesi sayıları ise Trakya Üniversitesi Rektörlüğü Personel Dairesi Başkanlığı ndan alınmıştır. (Tüm yayın tipleri dikkate alınmıştır) Atıf Yayın Başına Öğr Üyesi Başına Yıl Sayısı Alınan Ort. Düşen Ort. Atıf Sayısı Yayın Sayısı *(E / F) (15/306) (35/320) (38/354) (61/388) (65/413) (111/434) (125/451) (149/465) (209/489) (249/514) (233/416) (271/448) 86

8 SAĞLIK BİLİMLERİNDE SÜRELİ YAYINCILIK (371/457) (331/489) ( ) *E: O yıla ait yayın sayısı F: O yıla ait öğretim üyesi sayısı Not: Tablo 2 deki bilgiler değerlendirirken dikkat edilmesi gereken nokta şudur: Bu atıflar, sadece Thomson-Reuters Web of Science (WOS) (SCI-Expanded+SSCI+AHCI) kapsamındaki dergilerde çıkmış Trakya Üniversitesi adresli yayınların, yine WOS kapsamındaki dergilerde kaynak gösterilmesiyle elde edilen değerlerdir. WOS kapsamında olmayan dergilerde çıkmış yayınların, WOS kapsamındaki dergilerde kaynak gösterilmesiyle elde edilen atıfları kapsamaz. Örneğin WOS kapsamında olmayan bir dergide çıkmış Trakya Üniversitesi adresli bir yayın, SCI-Expanded kapsamındaki bir dergide atıf alırsa, bu atıf Tablo 2 deki atıflar içinde görülmeyecektir. Dolayisiyle Trakya Üniversitesi adresli yayınların aldığı atıf sayıları, gerçekte Tablo 2 de gösterilenden daha fazladır. Thomson-ISI WOS de, bu konuyla ilgili şu uyarı yapılmaktadır (ekrandaki orijinal şekliyle buraya alınmıştır): This report reflects citations to source items indexed within Web of Science. Perform a Cited Reference Search to include citations to items not indexed within Web of Science Sadece Trakya kelimesinin geçtiği yayınlar dikkate alındığında: arası: - Her tip toplam yayın sayısı: 2563 (1959 Tam makale) (gerçek sayı: 2541) ( : da sayı 2168 idi, Kongre Bildirileri Proceedings Abstracs lara aboneligimiz iptal edilince bu yayinlari çıkardık, bu durumda sayı da 2113 e düştü. Ancak da abonelik başlayınca, sayı bu tarih itibariyle 2192 oldu). - Toplam atıf sayısı: 8910 ( : 8857, : 8822, : 8797, : 8782, : 8746, : 8718, : 8690, : : 8641, : 8593, : 8548, : 8502, : 8321, : 8298, : 8260, : 8220, : 8169, : 8141, : 8102, : 8068, : 7991, : 7961, : 7901, : 7844, : 7800, : 7750, : 7620, : 7594, : 7560, : 7534, : 7486, : 7463, : 7351, : 7327, : 7276, : 7252, : 7218, : 7184, : 7151, : 7118, : 7088, : 7051, : 7031, : 6987, : 6964, : 6926, : 6898, : 6854, : 6838, : 6819, : 6791, : 6764, : 6734, : 6708, , : 6620, : 6585, : 6457, : 6410, : 6401, : 6370, : 6331, : 6301, : 6284, : 6252, : 6230, : 6187, : 6160, : 6128, : 6087, : 6040, : 6001, : : : 5867, : 5839, : 5606, : 5779, : 5730, : 5474, : 5422, : 5398, : 5350, : 5332, : 5304, : 5268, : 5211, : 5105, : 5058, : 4960, : 4933, 87

9 TÜRK TIP DİZİNİ : 4883, : 4841, : 4807, : 4770, : 4639, : 4617, : 4588, : 4553) - Trakya Üniversitesi adresli yayınların aldığı yıllık ortalama atıf sayısı: ( : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : ; : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : 204, : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : , : ) - Yayın başına alınan ortalama atıf sayısı: 3.48 ( : 3.47, : 3.47, : 3.46, : 3.45, : 3.45, : 3.44, : 3.44, : 3.42, : 3.41, : 3.40, : 3.39, : 3.34, : 3.34, : 3.30, : 3.32, : 3.31, : 3.30, : 3.29, : 3.29, : 3.28, : 3.27, : 3.26, : 3.24, : 3.23, : 3.22, : 3.19, : 3.18, : 3.17, : 3.17, : 3.16, : 3.16, : 3.13, : 3.13, : 3.12, : 3.11, : 3.10, : 3.10, : 3.09, : 3.06, : 3.08, : 3.08, : 3.08, : 3.07, : 3.06, : 3.05, : 3.04, : 3.03, : 3.02, : 3.02, : 3.01, : 3.00, : 3.00, : 2.99, , : 2.97, : 2.96, : 2.94, : 3.01, : 3.01, : 3.01, : 2.99, : 2.98, : 2.90, : 2.89, : 2.89, : 2.88, : 2.87, : 2.97, : 2.97, : 2.96, : 2.95, : 2.95, : 2.93, : 2.91, : 2.91, : 2.90, : 2.89, : 2.88, : 2.81, : 2.80, : 2.80, : 2.79, : 2.79, : 2.78, : 2.76, : 2.75, : 2.70, : 2.69, : 2.68, : 2.68, : 2.70, : 2.73, : 2.73, : 2.72, : 2.68, : 2.68, : 2.67) - Trakya Üniversitesi adresli yayınları kaynak gösteren yayın sayısı: 7506 ( : 7457, : 7423, : 7399, : 7385, : 7357, : 7333, : 7307, : 7267, : 7229, : 7190, : 88

10 SAĞLIK BİLİMLERİNDE SÜRELİ YAYINCILIK , : 6987, : 6964, : 6930, : 6897, : 6859, : 6831, : 6797, : 6766, : 6698, : 6670, : 6623, : 6575, : 6536, : 6479, : 6388, : 6366, : 6335, : 6311, : 6267, : 6245, : 6150, : 6128, : 6086, : 6068, : 6038, : 6012, : 5982, : 5950, : 5921, : 5886, : 5872, : 5838, : 5817, : 5783, : 5758, : 5731, : 5718, : 5701, : 5674, : 5648, : 5623, : 5604, , : 5538, : 5510, : 5395, : 5352, : 5344, : 5313, : 5274, : 5246, : 5229, : 5200, : 5185, : 5148, : 5127, : 5098, : 5065, : 5022, : 4984, : 4955, : 4905, : 4874, : 4846, : 4814, : 4788, : 4473, : 4517, : 4452, : 4413, : 4399, : 4375, : 4341, : 4290, : 4194, : 4153, : 4078, : 4053, : 4008, : 3972, : 3909, : 3781, : 3756) - Kendi kendine atıflar (= Self atıflar = bir yazarın önceki bir yayınını kendi yayınında kaynak olarak göstermesi veya bir dergide çıkan yayınların yine aynı dergide çıkan yayınlarda kaynak olarak gösterilmesi) (Self atıfın buradaki anlamı: Adresinde Trakya kelimesi geçmeyip Trakya Üniversitesi adresli yayınları kaynak gösteren yayınlar) çıkarıldıktan sonra, Trakya Üniversitesi adresli yayınları kaynak gösteren yayın sayısı: 6900 ( : 6855, : 6824, : 6800, : 6786, : 6759, : 6736, : 6710, : 6674, : 6640, : 6601, : 6561, : 6401, : 6378, : 6346, : 6317, : 9283, : 6256, : 6223, : 6195, : 6133, : 6106, : 6065, : 6018, : 5981, : 5945, : 5841, : 5821, : 5792, : 5769, : 5725, : 5705, : 5616, : 5594, : 5557, : 5539, : 5510, : 5486, : 5457, : 5425, : 5396, : 5362, : 5350, : 5317, : 5298, : 5264, : 5239, : 5213, : 5200, : 5185, : 5158, : 5133, : 5110, : 5091, , : 5029, : 5002, : 4892, : 4855, : 4773, : 4742, : 4703, : 4675, : 4728, : 4701, : 4688, : 4655, : 4635, : 4546, : 4520, : 4480, : 4456, : 4421, : 4373, : 4346, : 4319, : 4288, : 4263, : 3975, : 4018, : 3954, : 3920, : 3907, : 3885, : 3851, : 3904, : 3761, : 3722, : 3650, : 3627, : 3583, : 3550, : 3490, : 3367, : 3343) - h indeks: 26 ( : 25, : 24, : 23, : 22). (h indeks değerinin 26 olmasının anlamı: h indeks 26 demek, tarihi itibariyle, Trakya Üniversitesi adresli 26 yayının her biri, WOS kapsamındaki dergilerde en az 26 atıf almıştır anlamına gelmektedir). 89

11 TÜRK TIP DİZİNİ Şekil 1. Trakya kelimesinin adres olarak kullanılmasıyla elde edilen yayınların, ( ) yılları arasındaki durumu. Anılan yıllarda yıllık yayın sayısı. (Grafikler üzerinde oynama yapılamadığından, grafikler Thomson-Reuters Web of Science den orijinal şekliyle buraya alınmıştır). Kaynaklar: Bu veriler, Thomson Scientific tarafından geliştirilen Web of Science den Alınmıştır; de=citationreport&sid=n26pifp1dmgnifnp39b&page=1&cr_pqid=1 Thomson-ISI tarafından geliştirilmiş Web of Science Veritabanı Şekil 2. Trakya kelimesinin adres olarak kullanılmasıyla elde edilen yayınların, yılları ( ) arasındaki durumu. Anılan yıllarda yıllık atıf durumu. (Grafikler üzerinde oynama yapılamadığından, grafikler Thomson-Reuters Web of Science den orijinal şekliyle buraya alınmıştır). Kaynaklar: Bu veriler, Thomson Scientific tarafından geliştirilen Web of Science den Alınmıştır; de=citationreport&sid=n26pifp1dmgnifnp39b&page=1&cr_pqid=1 Thomson-ISI tarafından geliştirilmiş Web of Science Veritabanı

12 SAĞLIK BİLİMLERİNDE SÜRELİ YAYINCILIK Trakya Üniversitesi akademisyenleri adres verdiklerinde genel olarak Trakya University veya University of Trakya yazmaktadırlar. Trakya University çok daha fazla kullanılıyor, ki doğru olanı da budur itibariyle itibariyle, 2419 yayında Trakya Univ (% 95.20); 136 yayında Univ Trakya kullanılmış (% 5.35); 2555 yayında (% ) ikisi kullanılmış. Sadece Trakya diye taradığımızda, itibariyle 2563 yayın çıkıyor (Şekil 12). Ancak gerçek sayı aynı tarih itibariyle 2541 dir. Bunun nedeni şudur: Adreste Trakya geçen ancak Trakya Üniversitesi ne ait olmayan bazı yayınlar var. İkincisi ise, bazen bir yayın kongrede sunulup sonra kongre özetleri WOS kapsamındaki bir dergide çıkabilmektedir. Aynı yayın sonra tam makale olarak yine bir WOS kapsamındaki dergide çıkınca, aynı yayın sistemde 2 defa yer almış olmaktadır. Bu yayınlar elendiği için, sayılar farklı olabilmektedir. Tablo 3-9 da ise, Trakya Üniversitesi adresli yayınların adres hanelerinde gösterilen ülkeler, yayın dilleri ve Trakya Üniversitesi adresli yayınları kaynak gösteren yayınların çıktığı dergiler ve diğer bilgiler verilmiştir. Tablo 3. WOS kapsamındaki Trakya Üniversitesi adresli Kongre isimleri (ilk 25) ( ) Veritabanında yer alan toplam sayı:

13 TÜRK TIP DİZİNİ Tablo 4. WOS kapsamındaki Trakya Üniversitesi adresli yayınlarda adres olarak gösterilen ülkeler ( ) 92

14 SAĞLIK BİLİMLERİNDE SÜRELİ YAYINCILIK Tablo 5. WOS kapsamındaki Trakya Üniversitesi adresli yayın tipleri ( ) Tablo 6. WOS kapsamındaki Trakya Üniversitesi adresli yayınlarda, adres gösterilen diğer kurumlar (ilk 50) ( ) 93

15 TÜRK TIP DİZİNİ Tablo 7. WOS kapsamındaki Trakya Üniversitesi adresli yayınların yayın dilleri ( ) Tablo 8. WOS kapsamındaki Trakya Üniversitesi adresli yayınların en fazla çıktığı dergiler (ilk 50) 94 (WOS kapsamında, Trakya Üniversitesi adresli yayınların çıktığı toplam dergi çeşidi sayısı: 960)

16 SAĞLIK BİLİMLERİNDE SÜRELİ YAYINCILIK Tablo 9. WOS kapsamındaki Trakya Üniversitesi adresli yayınların en fazla çıktığı konu kategorileri (ilk 50) ( ) (WOS kapsamında, Trakya Üniversitesi adresli yayınların çıktığı toplam konu kategorisi sayısı: 180) Tartışma Tablo 4 de görüldüğü gibi, adreslerde farklı ülkelerin de yer alması, bazı çalışmaların o ülkelerdeki araştırmacılarla ortak yapıldığını göstermektedir. Yapılan taramalar sonucunda, Trakya Üniversitesi ne ait olan ancak adreslerinde yanlışlıkların olduğu yayınlar da tespit edilmiştir. Fakat yayınlardaki adres hatalarının, şirketle iletişime geçilerek zaman içinde düzeltilmesi sağlanmıştır. Örneğin, Trakya U (1) (parantez içindeki bu 95

17 TÜRK TIP DİZİNİ sayılar, adresi o şekilde yazılan yayın sayısını göstermektedir), Univ Thrakien (5, birisi Trakya Univ ne ait degil), Trakaya Univ (4), Trayka Univ (1), Univ Traka (1), TU (4, TU ve Edirne nin birlikte geçtiği sayı), Trakia Univ (fazla var, çoğu bize ait değil), Thrace Univ (2, Thrace Univ ve Edirne nin birlikte geçtiği sayı), Univ Thrace (8), Trankya Univ (1), Takya Univ (1), Tarkya Univ (1), Univ Thrazien (7, ancak 1 tanesi bize ait), Democritus Univ of Thrace (2), Turku Univ (çok sayıda var, ancak Finlandiya da aynı isimle üniversite olduğundan sayı fazla çıkıyor; Edirne ile beraber tarandığında 1 adet çıkıyor), Univ Trukya (1), Unit Trakya (2), Univ Edirne (16 var, ancak Trakya Univ, Edirne dendiğinden sayı fazla çıkıyor), Tekirdag Univ (3), Univ Tekirdag (6), Fac Tekirdag (15), Fak Tekirda (1), Edrine (8), Edirn, Edirme (1), Edime (11), Erdine (3), Edirue (1), Ediren (1), Edirine (3), Edine (2), Tekirdog (1) v.s. gibi kelime yanlışları da olmaktadır. Ancak bu adres hataları bu metnin yazarı tarafından Thomson-ISI ye bildirilmiş ve bu hatalar, sırasıyla 24 Şubat 2007, 7 Nisan 2007, 16 Haziran 2007 ve 3 Nisan 2008 tarihlerinde şirketle yapılan yazışmaları sonucunda düzeltilmiştir. 3 Nisan 2008 den sonra da yeni adres hatalarına rastlanmıştır. 3 Nisan 2008 den sonra tespit edilen bazı adres hataları, 12 Mayıs 2008 tarihinde Thomson Reuters a yolu ile bildirilmiş ve de düzeltilmiştir. Bu tarihten sonra bir yayında adresde hem Trakya hem de Trakaya, birinde ise Tarakya yazmıştır. Bu adres hataları da daha sonra Thomson Reuters şirketine bildirilmiş ve de düzelmiştir de bir yayının adresinde TU yer almış ve aynı gün adres hatasının düzeltilmesi için şirkete online olarak başvurulmuştur yılında da bazı hatalı adres yazılmalarına rastlanmıştır (örnek: Trokya Univ). Bu yanlış yazılma aynı gün ( ) düzeltilmesi için durum şirkete bildirilmiştir. Şirketten gelen de düzeltme konusunda şu yolun izlendiği bildirilmiştir: Gelen düzeltme istekleri kronolojik olarak sıraya konmakta ve düzeltmeler sırayla yapılmaktadır. Örneğin 2006 yılına ait bir düzeltme 1997 yılına ait düzeltmeden önce yapılmaktadır. Düzeltme süresi 8-10 haftayı almakta, ancak kaynaklarla ilgili düzeltmeler daha fazla zaman almaktadır denilmektedir. (Kaynak: Richard Kaethner, Customer Technical Support Administrator Global Customer Support, Thomson Reuters, ile yapılan haberleşme). Sıklıkla sorulan sorular için: < scientific.thomson.com/support/faq/>. Trakya Üniversitesi adresli yayınlar için, doğru olanı Trakya University veya Türkçe yazıyorsak Trakya Üniversitesi dir. Aksi halde Trakya Üniversitesi adresli yayın sayısı eksik çıkmaktadır. Çünkü trakia, traka, trakaya v.s. diye tarama yapılmaz. Benzer durumlar, diğer üniversiteler için de geçerli olabilir. TÜBİTAK ULAKBİM, Türkiye deki tüm üniversiteler için hangi isimleri kullandığını kendi internet sayfasında < uhtml> belirtmiştir. Örnek olarak kullandığı iki üniversite ismini internet sayfasında yazıldığı şekliyle verebiliriz: Örnekler: TÜBİTAK ULAKBİM, Abant İzzet Baysal ve İstanbul üniversitesi ile ilgili yayın sayılarını tararken, aşağıdaki isimleri kullandığını ve bunların dışında başka isimlerin de olabileceğini belirtmektedir: Abant Izzet baysal univ or AIB univ or (ibu sent turkey) or izzet baysal univ or univ abant izzet baysal or baysal univ; (univ istanbul) not (istanbul sent (tech* or teknik or marmara or bogazici or Bosphorus or beykent or kultur or bilgi or fatih or yeditepe or isik or yildiz tech* or yildiz tekn* or galatasaray or koc or sabanci or kadir has or Bahcesehir or halic or maltepe or mimar sinan)) or Istanbul univ or (IU sent Istanbul) (Ulakbim. gov.tr, TÜBİTAK veya başka bir kurum, Trakya Üniversitesi adresli yayınlara ulaşmak için haklı olarak 96

18 SAĞLIK BİLİMLERİNDE SÜRELİ YAYINCILIK sadece Trakya Univ veya Univ Trakya kelimelerini kullanarak tarama yapmakta ve dolayisiyle adresi farklı yazılan yayınlara ulaşmak zorlaşmaktadır tarihi itibariyle, adres hanesinde Trakya kelimesinin geçtiği 63 yayında aynı zamanda sitesi, 61 yayında Cad. 12 yayında konutlari, 69 yayında blok kelimeleri geçmektedir; bunlar, adreslerde üniversite ismine ilave olarak veya değil, ev adreslerinin de yazıldığını göstermektedir. Hem ev hem de Trakya Univ adresi yazilirsa sorun yok, ancak sadece ev adresi yazıldığında, bu yayını Trakya Üniversitesi adına kaydetmek sorun çıkarmaktadır. Başka bir kurum tarafından yapılan taramalarda bu tip yayınlar dikkate alınmamakta, çünkü adreste Trakya Üniversitesi ismi geçmemektedir. Adresleri hatalı yazılan yayınlara ulaşmak çok zor olmaktadır. Ancak çapraz taramalarla ve yoğun çaba ve zaman harcanarak bu tür makalelere ulaşılabilmektedir. Bu nedenle çok az da olsa tüm yayınlara % 100 ulaşmak zordur. Bu durum diğer üniversiteler, kurumlar, şehirler ve hatta ülkeler için de geçerlidir. Örneğin Türkiye adresli yayınlarda büyük çoğunlukla Turkey yazılmasına rağmen, çok az da olsa, Turkiye yazanlar da vardır. (örneğin 2009 yılında, Türkiye adresli yayının tanesinin adresinde Turkey, 102 tanesinin adresinde ise Turkiye yazmıştır). Yada İngiltere adresli yayınlara ulaşılmak istendiğinde tarama hangi isim/isimlerle yapılacaktır? UK? United Kingdom? England? Great Britain? Örnekleri çoğaltmak mümkündür. Ama tüm ülke ve kurumlarda, ülke ismini doğru yazmak şartıyla bu tür sorunlar yoktur. Örneğin Fransa adresli yayınlar için France yazmak yeterlidir; Brezilya adresli yayınlar için Brazil yazmak yeterlidir, gibi. Ayrıca şehir adını yazıp tarama yaptığımızda ekrana gelen yayınlar, o şehrin adres gösterilmesiyle çıkan tüm yayınları gösterir, sadece bir kuruma ait olanları değil; üstelik şehir isimleri çeşitli nedenlerle bazen doğru yazılmayabiliyor. Bu tür yayınlara ulaşıldığında elenmesi gerekir. Bazı yazarlar acaba neden makaleye çalıştığı kurumun adresini değil de, evlerinin veya başka kurumların adresini yazıyorlar? Bunun cevabını vermek ve yorum yapmak çok zordur. Ancak bir kuruma veya bir ülkeye ait yayınlara ulaşmak istenirken, temel alınan en önemli nokta, makalede yazarın adresi olarak o kurumun veya ülkenin adresinin gösterilmesidir. Aksi taktirde yayının o kuruma veya ülkeye ait olduğu nasıl iddia edilecektir? Bazen aşağıdaki durumla da karşılaşılıyor: Örneğin bir üniversitedeki öğretim üyesi 1 yıllığına, kendi çalıştığı konuda araştırma yapmak üzere yabancı bir ülkeye gidiyor ve orada yaptığı çalışmayı yayınlanmak üzere bir dergiye gönderiyor. Araştırıcı adres olarak yabancı ülkeyi gösteriyor. Bu durumda bu yayının, araştırıcının ülkesinin hanesine yazılması mümkün değildir. Çünkü o yabancı ülkenin ismiyle tarama yapıldığında belirtilen yayın o ülke adına ekrana gelecektir. TÜBİTAK da A, B, C olarak grupladığı dergilerde yayın yapanlara ödül vermek için, yayının adres bölümünde Türkiye nin yer almasını şart koşmaktadır. Thomson Reuters Web of Science de kullanılan tüm kısaltmalar belirli bir kurala bağlanmıştır. Adres bölümünde kısaltmaların kullanımı kısmı tıklandığında, adres kısaltmalarıyla ilgili bölüm ekrana gelecektir. Kullanılan tüm kısaltmalar A dan Z ye sıralanmıştır. Örneğin Üniversite kelimesi Univ, Laboratuvar kelimesi Lab, Technical kelimesi Tech v.s. şeklinde kısaltılmıştır. Adres kullanılarak tarama yapılırken bu duruma çok dikkat edilmelidir. Örneğin adres bölümünden Trakya Üniversitesi adresli yayınlara ulaşılmak istendiğinde, Trakya Üniversitesi yazılırsa hiçbir kayıt bulunamaz, çünkü üniversite kelimesi Univ diye kısalmıştır. Aynı durum İstanbul Teknik Üniversitesi adresli yayınlara ulaşmak için de geçerlidir. Çünkü Teknik kelimesi yukarıda belirtilidiği gibi Tech diye kısaltılmıştır. Örnekleri çoğaltmak mümkündür. Bir üniversiteye ait yayınların listesi çıkarılmak istendiğinde başka durumlarla 97

19 TÜRK TIP DİZİNİ da karşılaşılıyor. Bir araştırıcı veya araştırıcı grubu, bir kongrede bildiri sunuyor ve bunun özeti, WOS kapsamındaki bir dergide Kongre Özeti = Meeting Abstract olarak yayınlanıyor. Aynı çalışma bu defa tam metin olarak yine aynı indeksler kapsamındaki herhangi bir dergide yayınlanıyor. Bu durumda, aynı çalışma o üniversite adına 2 defa yazılmış oluyor. Böyle bir durum fark edildiğinde, sadece tam makale dikkate alınmalıdır. Adresleri hatalı verilen bazı makalelerin tam metinlerine ulastığımızda, bazı adres hatalarının olmadığı da görülmüştür. Bu durumda şu soru akla geliyor? Bu hatalar nasıl yapılıyor? Bu sorunun cevabı için muhtemel olasılıklar aşağıda belirtilmiştir. Bu hataların olmaması için: 1. Makale ilk olarak herhangi bir dergiye yayınlanmak üzere sunulduğunda çok dikkatli inceleme yapılmalı, iyi kontrol yapılmadan alelacele dergiye gönderilmemelidir. 2. Eğer Editör düzeltme isterse, düzeltmeler yapılırken tekrar tekrar kontrol yapılmalıdır. 3. Matbaa provası, makaleyi incelemek için son fırsattır. Bu aşamada gözden kaçan bir hata, aynı şekilde yayınlanacaktır. Bu nedenle matbaa provası baştan savma incelenmemeli, çok dikkatli kontrol edilmelidir. Matbaa provası üzerinde yapılacak düzeltmeler, kırmızı kalemle ve dergi editörü veya yardımcısının dikkatini çekecek şekilde yapılmalıdır. Eğer düzeltmeler bilgisayarda yapılıyorsa, yazı tipine girerek düzeltmelerin kırmızı renkte ve büyük puntolarla yapılmasına dikkat edilmelidir. Yani editör veya dergide makale düzeltmelerinden sorumlu kişi, metne baktığı zaman nelerin değiştirildiğini görmelidir. 4. Tüm bunlar doğru şekilde yapılsa bile, makale basıma gitmeden önce, dergi yönetimi tarafından yapılan son kontrollerde veya basım esnasında da hatalar yapılabilir. 5. Makale basıldıktan sonra, makale içeriği o dergiyi tarayan indekslere gönderilmektedir. Özellikle adresle ilgili hatalar bu aşamada yapılabilmektedir. Dünyada ismi biribirine benzeyen üniversiteler olabilmektedir. Thomson Reuters ISI WOS, bu tür hatalar kendilerine bildirildiğinde, bunları sıraya koymakta ve sırası geldiğinde bu hataları düzeltmektedir. Düzeltme talepleri online olarak şirkete bildirilmelidir (Link: com/techsupport/datachange/). Trakya Üniversitesi adresli ve WOS kapsamında olan yayınların aldığı yıllık atıf sayısı düzenli olarak artmaktadır (Tablo 2 ve şekil 2). Örneğin, Mayıs 2008 de yıllık alınan atıf sayısı, Ekim 2010 da e çıkmıştır. Bu durum Trakya Üniversitesi adresli yayınların okunup değerlendirildiğini göstermektedir. Trakya Üniv adresli yayınları kaynak gösteren yayın sayısı da sürekli artış göstermektedir. Örneğin, Mayıs 2008 de 3756 olan yayın sayısı, Ekim 2010 da 7506 ya çıkmıştır. Trakya Üniv adresli ve WOS kapsamında olan yayınların birçoğunun adresin Türkiye ye ilave olarak başka ülkeler ve kurumlar da yer almaktadır (Tablo 4 ve 6). Bu çok önemlidir, çünkü bu tablo bize, Trakya Üniversitesi akademisyenlerinin, başka ülkelerdeki ve başka kurumlardaki akademisyenlerle ortak çalışmalar yaptığını göstermektedir. Tabloda, en çok görülen yabancı ülkenin ABD olduğu görülmekte (117 yayın), yani adresinde Türkiye ye ilave olarak 117 yayında ABD ismi geçmekte, daha sonra Almanya ve İngiltere gelmektedir. Kurumlar içinde ise, Trakya Univ den sonra ikinci sırada 134 yayınla İstanbul Üniv gelmektedir (Tablo 6). Trakya Univ adresli yayınların % ü İngilizce, % 4.60 ı ise Türkçe olarak yapılmıştır; üçüncü sırada ise % 0.47 oranıyla Almanca gelmektedir (Tablo 7). Trakya Univ adresli en fazla yayın, Trakya Univ Tıp Fak Derg de çıkmıştır: 109 yayın ( ). İkinci olan dergide ise 31 yayın 98

20 SAĞLIK BİLİMLERİNDE SÜRELİ YAYINCILIK vardır (Tablo 8). Trakya Universitesi Tip Fakültesi Dergisi, 24 (3): , 2007 sayısından itibaren SCI-Expanded veritabanında yer almaya başlamıştır. Bu sayıdan, a kadar söz konusu dergide 218 yayın çıkmış, bunun 109 tanesi (% 50) Trakya Üniversitesi adreslidir. Derginin veritabanına kabul edilmesiyle beraber, Trakya Üniversitesi adresli yayınlarda bir artış gözlenmiş, bu da normal bir durumdur. Tablo 9 daki konu kategorilerine baktığımızda, en fazla yayının tıp alanında çıktığını görüyoruz (ilk 9 kategori tıp alanındadır); yayınların % nın Tıp Fak. kaynaklı olduğu dikkate alındığında, bu durum normal görülmektedir. Kaynaklar - Asan A. SCI-Expanded, SSCI, AHCI ve Etki Faktörü (= Impact Factor). içinde Sağlık Bilimlerinde Süreli Yayıncılık Ed: Yılmaz O. Ankara S , - Bilar E. Trakya Üniversitesi öğretim Üyelerinin bilimsel çalışmalarının, Web of Science üzerinden değerlendirilmesi. Oluşum. 2005, 13 (49): Thomson-Reuters Web of Science Veritabanı Doğan L, Altay S, Şengül E, Topçu H, Dinler İ (Yayına Hazırlayanlar). Trakya Üniversitesi Trakya Üniversitesi Rektörlüğü Yay. No 63, ISBN: s Mesut R, Dane C, Cenker ME, Gürkan R, Bilar E, Şengül E, Altay S, Gökçe N (Hazırlama Grubu); Redaksiyon Grubu: Gürgendereli R, Önder L, Biçer S. Trakya Üniversitesi Türk Eğitim Hayatında çeyrek Yüzyıl Trakya Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, No: ISBN: