Ulusal. Gözlemevi.

Transkript

1 TÜBİTAK İ Ulusal Gözlemevi TUG, TÜBİTAK bünyesinde yer alan bir AR-GE Merkezi dir.

2 Misyon Gözlemevi nin teleskop ve donanımını uluslararası düzeyde geliştirmek, yürütülecek Astronomi ve Uzay Bilimleri ile ilgili çağdaş araştırmaları teşvik edip yönlendirmek ve bu alanda etkinlik gösteren ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmaktır. Üniversitelerimizde yürütülen Astronomi ve Uzay Bilimleri ile ilgili çağdaş, güncel ve öncelikli araştırma projelerine uluslararası nitelikte ve düzeyde gözlemsel araştırma olanakları sağlamaktır. Vizyon Astronomi ve Uzay Bilimleri alanında öncelikle ülkemizin modern ve öncü kuruluşu haline gelmek, gelişen teknolojiyi, ülke kaynaklarını ve yetişmiş insan gücünü doğru yönde kullanarak bu alanda dünyada söz sahibi olmak, ulusal ve uluslararası toplantılar, eğitim-öğretim kurumlarına ve halka yönelik faaliyetler düzenlemek, araştırma projelerine tam destek vererek ülkemizde gökbilim alanında yapılacak bilimsel yayınlarda yüksek paya sahip kurum olmaktır.

3 TUG NEREDE? Yönetim Binası, Antalya Enlem: 36º 49' 27" Kuzey Boylam: 30º 20' 08" Doğu İrtibat Bürosu, Saklıkent Yükseklik: 2500 m. Bakırlıtepe Yerleşkesi, Saklıkent

4 TARİHÇE: İlk Düşünce *...Böylece 1911 den sonra astronomi ilmine ve öğretimine karşı duyulan ilgi sayesinde kısa zamanda rasathanelerin sayısı dörde çıkmıştır. Orta Doğu Teknik Üniversitesinde de bir rasathane kurulmasına doğruğ bir eğilim vardır. Ancak fikrimizce, i i bütün bu rasathaneleri öğrenci öğretim rasathaneleri sınırını biraz aşan küçük üniteler halinde geliştirmeye devam edecek yerde başka memleketlerde olduğu gibi Türk ve yabancı astronomların faydalanabileceğibirmerkezi Rasathane kurmak zamanı gelmiştir. Böyle bir rasathane, iklim şartları uygun olmayan bir çok memleketin de ilgisini çekeceğinden, o memleketlerden de bu rasathaneye alet getirilmesi imkanları sağlar. Prof. Dr. Nüzhet GÖKDOĞAN (*) Birinci Türk Astronomi Sempozyumu, Eylül 1968 Türklerde Rasathane başlıklı bildirisinin son paragrafı.

5 TARİHÇE: İlk Çalışmalar İlk Ulusall Gözlemevi yeri planlamaları l l Prof. Dr. Nüzhet GÖKDOĞAN (Marmara ve Ege Bölgesi) Prof. Dr. Abdullah KIZILIRMAK (Doğu ve İç Anadolu Bölgesi) 26 Mayıs 1978 İlk Resmi Toplantı, Ankara Prof. Dr. Hakkı Ögelman (Ç. Ü.) TÜBİTAK TBAG Üniversitelerdeki gökbilimcilerin temsilcileri * Uzay Bilimleri Araştırma Ünitesi Önerisi * Ulusal Gözlemevi kuruluşu ve yer seçimi * Finans (4. Beş Yıllık Plan) Eylül 1978, 1. Türk Astronomi Toplantısı, Silivri - İSTANBUL Tüm Türk gökbilimciler biraraya gelerek konuyu görüşürler. Haziran 1979 TÜBİTAK TBAG / UBAÜ kurulur. 14 Eylül 1979, UBAÜ de ilk toplantı: Yer seçimi çalışmaları başlatılır.

6 TARİHÇE: Yer Seçimi Çalışmaları

9 TARİHÇE: Yer Seçimi Çalışmaları Sonucu Yaklaşık 10yıllık bir döneme yayılan ve Türkiye nin çeşitli aday dağlarının zirvelerinde yapılan zorlu çalışmalar sonucu Antalya ya 50 km uzaklıkta, 2500 m. yükseklikteki Bakırlıtepe zirvesi Ulusal Gözlemevi kurulması için gerekli koşulları sağlıyordu (1989).

10 KURULUŞ: Proje, Yol, Elektrik Temmuz 1991: 5 yıllık Kuruluş Projesi TÜBİTAK DPT Ekim 1992: TBAG / DPT Ulusal Gözlemevi Kurulması Projesi Ekim 1994: Bakırlıtepe ye yol ve elektrik hattı yapımının tamamlanması. 17 Temmuz 1995: TUG Kuruluş ve İşletme Yönetmeliği Resmi Gazete

11 KURULUŞ: İnşaatlar

12 AÇILIŞ 5 Eylül 1997

13 YAPISAL OLANAKLAR: Bakırlıtepe Merkez Bina RTT150 Teleskop Binası Güvenlik ve Hizmet Binası YT40/T60 Teleskop Binası T100 Teleskop Binası ROTSE IIId Teleskop Kabini

14 YAPISAL OLANAKLAR: Antalya İrtibat Bürosu, Saklıkent ASTROLAB İstasyonu Akdeniz Üniv.Yerleşkesi, Antalya Yönetim Binası Akdeniz Üniv.Yerleşkesi, Antalya

15 TELESKOPLAR: RTT150 PROTOKOL: TÜBİTAK, Kazan Devlet Üniversitesi it i ve Moskova Uzay Araştırmaları Enstitüsü ZAMAN PAYLAŞIMI: %40, %45, %15 Optik sınıfı : RC Ayna çapı : 150 cm Kubbe çapı: 10.5 m CCD Kameralar SDSU (2k x 2k) Andor (2k x 2k) Tayfölçerler TFOSC Coudé DEFPOS

16 TELESKOPLAR: YT40 Optik sınıfı : SCT Ayna çapı : 40 cm Kubbe çapı: 4.2 m CCD Kamera Apogee Alta U47 (1k x 1k) Not: Bu teleskobun yerini 2008 sonbaharında T60 teleskobu alacaktır.

17 TELESKOPLAR: ROTSEIIId (Robotik) Robotic Optical Transient Search Experiment PROTOKOL: TUG ve Michigan Üniversitesi (ABD) ZAMAN PAYLAŞIMI: %30 TUG, %70 ROTSE grubu Optik sınıfı : Cassegrain Ayna çapı : 45 cm CCD Kamera Marconi (2k x 2k)

18 YENİ TELESKOPLAR: T60 ve T ve 2009 yılında TUG, zamanının tamamı Türk araştırıcılara ait olacak tam otomatik 2 yeni teleskoba daha kavuşacak. - Ayna çapları 60 ve 100 cm olacak bu modern teleskoplarla araştırıcılar internet üzerinden uzaktan gözlem imkanına da kavuşacaklar. - Teleskopların kurulacağı ğ binalar ve altyapıları hazır. T , T100 ise 2009 sonbaharında gözlemlere hazır hale gelecek. T100 Teleskobu ve binası T60 Teleskobu

19 İNTERNET VE BİLGİSAYAR AĞI Radyolink İstasyonları Bakırlıtepe Yerleşkesi RTT150 T60 ROTSEIIId Merkez Bina T100 Bakacak İstasyonu Antalya Yerleşkesi Yönetim Binası Astrolab İNTERNE T

20 ULAŞIM: Yaz Antalya - Saklıkent: 50 km, viraj, tırmanış Saklıkent - TUG: 7 km, toprak dağ ğ yolu Saklıkent - TUG

21 ULAŞIM: Kış Saklıkent TUG: 1400 m. telesiyej hattı TUG

22 Yaz TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi TUG YAZ - KIŞ Kışş Kış Rekorları: -28 C o soğuk, 5 m. kar seviyesi, 257 km/s rüzgar hızı...

23 TUG DA YÜRÜTÜLEN BİLİMSEL PROJELER Uluslararası Ortak Projeler Kütleçekimsel mercek sistemlerinin optik gözlemleri (TUG+KSU) Hipparcos çerçevesi ile ICRF ( Uluslararası Gökyüzü Başvuru Çerçevesi) arasındaki sapmanın incelenmesi (KSU+TUG) X-ışınlarının ve mikrokuazarların hızlı optik gözlemleri (KSU+TUG+IKI) Gama Işını patlamaları ve Yumuşak Gama Işını Tekrarlayıcıları nın optik karşılıklarının gözlemleri (TUG+IKI+KSU+Michigan) Dünya ya yaklaşma potansiyeli olan küçük gezegenler (KSU+TUG) Ulusal Projeler Yıldızlarda ve yaygın kaynaklarda (gökada, bulutsu vb) tayfsal çalışmalar Kataklismik değişenlerde disk presesyonu ve yarı-dönemsel salınımlar Nova kabuklarının görüntülenmesi Yakın Sarmal Gökadalarda süpernova kalıntılarının görüntünmesi Seçilmiş yıldız kümelerinde değişen yıldız gözlemleri Seçilmiş yarı-düzenli değişen yıldızların kısa ve uzun dönemli ışıkölçümü Kırmızı değişen yıldızların kırmızıötesi ışıkölçümü Astrolab ile Güneş yarıçapı gözlemleri

24 TUG ve ÜNİVERSİTE GÖZLEMEVLERİ Kandilli: 20, 35 cm Güneş gözlemleri İstanbul Üniv.: 20, 30 cm Güneş gözlemleri Ege Üniv.: 48, 35, 30 cm Değişen yıldız gözlemleri Yüksek ayırma güçlü görüntüleme Tayf olanakları Kaliteli bir atmosfer... Ankara Üniv.: 40, 35, 30 cm Değişen yıldız gözlemleri ÇOMÜ: 40, 30, 30 cm Değişen yıldız gözlemleri TUG: 1.5 m, 1.0 m, 60 cm, 45 cm, 40 cm

25 EĞİTİM VE TANITIM ÇALIŞMALARI

26 İLERİYE DÖNÜK PROJELER Türkiye de Radyo Astronomi Çalışmaları m çaplı Radyo Teleskop m Sınıfı Optik Teleskop Projesi

27 TUG TELESKOPLARINDAN GÖRÜNTÜLER

28 TUG TELESKOPLARINDAN GÖRÜNTÜLER

29 Teşekkürler...