Yay ma Haz rlayan: Strateji Gelifltirme Müdürlü ü

Transkript

1

2 Sayfa bofl

3 Yay ma Haz rlayan: Strateji Gelifltirme Müdürlü ü

4 Sayfa bofl

5

6 Sayfa bofl

7 B Bakan Sunuflu Kamu idarelerinde yeni bir yönetim anlayışının oluşturulması, kamu harcama yönetiminin iyileştirilmesi ve bütçe sürecinin etkinliğinin artırılmasına yönelik reform çalışmaları başlatıldığı bilinmektedir. Bu kapsamda; makro düzeyde bütçe hazırlama ve uygulama süreçlerinde mali disiplinin sağlanması, kaynakların stratejik önceliklere göre dağıtılması, bu kaynakların etkin kullanılıp kullanılmadığının izlenmesi ve bunun üzerine kurulu bir hesap verme sorumluluğunun geliştirilmesi temel öncelikler olarak belirlenmiştir. Kamunun içinde bulunduğu mali ve idari sorunlar dikkate alındığında planlı hizmet sunma, politika geliştirme, belirlenen politikaları somut iş programlarına ve bütçelere dayandırma ile uygulamayı etkili bir şekilde izleme, değerlendirme ve denetlenmesini sağlamaya yönelik olarak stratejik planlama temel bir araç olarak benimsenmiştir. Stratejik planlama; bir yandan kamu mali yönetimine etkinlik kazandırırken, diğer yandan kurumsal kültür ve kimliğin gelişimine ve güçlendirilmesine destek olacaktır sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu nda, kamu idarelerinin stratejik planlarını katılımcı yöntemlerle hazırlamaları ve gelecek dönemlerde idareler bütçelerini bu planda öngörülen geleceğe ilişkin misyon, vizyon, amaç ve hedefleri ile uyumlu olacak biçimde performans programlarına dayalı olarak oluşturması yükümlülüğü getirilmiştir. Bu sayede, kamu kaynaklarının kullanılmasının genel esasları belirlenmiş, kamu mali yönetim sistemine dinamizm kazandırılmıştır. Bakanlığıma bağlı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu bünyesinde yer alan Türk Tarih Kurumu dönemini kapsayan stratejik planın Kurumun bundan sonraki faaliyetlerine yön vereceği ve doğru kararların alınmasına ve zamanında uygulanmasına katkıda bulunacağı inancıyla Kamuoyumuzun ilgi ve bilgisine saygıyla sunarken Kurum çalışanlarına da teşekkür ederim. Bülent ARINÇ Başbakan Yardımcısı

8 Sayfa bofl

9 Ü Üst Yönetici Sunuflu Türk kamu yönetiminde son dönemde önemli değişim ve yeniliklerin yasal altyapısı oluşturulmuş, hızlı bir şekilde de uygulamalara başlanmıştır. Yeni yönetim anlayışının anahtar kavramı stratejik yönetim olarak belirlenmiştir. Her şeyin çok hızlı değiştiği bir dünyada rekabet üstünlüğünü koruyarak var olabilmek ancak stratejik yönetim sayesinde olacaktır. Cumhuriyetimizin kurucusu Aziz Atatürk ün himayelerinde kurulan ve onun vasiyeti ile tahsis edilen gelirlerle varlığını idame ettiren Kurumumuz, yeni yüzyılda, muasır medeniyet in gereklerine göre kendini yenileyerek faaliyetlerini sürdürme azmindedir. Türk Tarih Kurumu olarak bu dönemde Kurumumuz bünyesinde yapılacak çalışmaları önceden belirli bir plan çerçevesinde yürütmek ve bu bağlamda Kurumda planlı çalışma kültürünü yerleştirmek konusunda kararlılık içindeyiz. Kurumumuzun da bünyesinde bulunduğu Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ile diğer Kurumların dönemi stratejik planlama çalışmalarını bu kararlılıkla ve koordinasyon içinde Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğünün (eski adıyla Millî Prodüktivite Merkezi) değerli elemanları Ayşegül Pamukçu ve Ahmet Emre Çoban ın danışmanlığıyla yürüttük. Bu süreçte Kurumumuzun mevzuatı ve çalışmanın tabi olduğu üst belgeler dikkate alındığı gibi, Kurum çalışanlarının ve paydaşlarının görüşleri de alınarak mevcut durum analizi, güçlü ve zayıf yanlarımız, Kurumun önündeki tehditler ve fırsatlar da değerlendirilmiştir. Kurumun amacı, görevi, dönem içindeki hedefleri, stratejileri, performans göstergeleri, hedeflerin maliyetlendirilmesi, anayasa ve yasaların öngördüğü çerçevede, titiz ve yorucu bir çalışma süreci sonucunda ortaya konulmuştur. Türk Tarih Kurumu olarak Stratejik Planı nın muhtevasını, Kurumun temel değerleri doğrultusunda tüm ilgililerle paylaşacağız. Bu uzun ve yorucu süreçte, Kurumumuzun Stratejik Plan Belgesi nin hazırlanmasına katkı veren, Stratejik Planlama Üst Kurulu üyelerine, Kurum bünyesinde yapılan çalışmalara katkı veren Kurum stratejik plan ekibinde yer alan üyelere çok teşekkür ederim. Ayrıca Kurumumuzun bütün idareci ve mensuplarına süreç içerisindeki katkılarından dolayı müteşekkirim. Yukarıda da belirttiğim gibi bu çalışma, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğünün çok değerli iki elemanın danışmanlığı ve kolaylaştırıcılığı altında yürütüldü ve tamamlandı. Sabır, özveri ve büyük bir dikkat ile bu belgenin hazırlanmasındaki katkılarından dolayı kendilerine şükranlarımı sunarım. Prof. Dr. Mehmet Metin HÜLAGÜ Türk Tarih Kurumu Başkanı

10 Sayfa bofl

11 İÇİNDEKİLER GİRİŞ BİRİNCİ BÖLÜM: TÜRK TARİH KURUMUNDA STRATEJİK PLANLAMA SÜRECİ A. HAZIRLIK VE ALTYAPI ÇALIŞMALARI B. SÜRECİN TEMEL AŞAMALARI İKİNCİ BÖLÜM: DURUM ÇÖZÜMLEMESİ A. İÇYAPI ÇÖZÜMLEMESİ A.1. Tarihî Gelişim A.2. Mevzuat Çözümlemesi ve Yasal Yükümlülükler A.3. Yönetim ve Örgüt Yapısı A.4. Kaynaklar A.5. Faaliyet Alanları ile Ürün ve Hizmetler B. PAYDAŞ ÇÖZÜMLEMESİ B.1. İç Paydaş Çözümlemesi B.2. Dış Paydaş Çözümlemesi C. ÇEVRE ÇÖZÜMLEMESİ D. GÜÇLÜ, ZAYIF YÖNLER VE FIRSATLAR, TEHDİTLER (GZFT-SWOT) ÇÖZÜMLEMESİ ÜÇÜNCÜ BÖLÜM: KURUMSAL KİMLİĞİN TANIMLANMASI Misyon Bildirimi Vizyon Bildirimi Temel Değerler Stratejik Amaçlar DÖRDÜNCÜ BÖLÜM: HEDEFLER, STRATEJİLER VE PERFORMANS GÖSTERGELERİ BEŞİNCİ BÖLÜM: STRATEJİK PLANIN ÜST POLİTİKA BELGELERİYLE İLİŞKİSİ ALTINCI BÖLÜM: MALİYETLENDİRME YEDİNCİ BÖLÜM: İZLEME VE DEĞERLENDİRME ÇERÇEVESİ SONUÇ EKLER... 65

12 Sayfa bofl

13 GİRİŞ Ülkemizde kamu yönetiminin etkinlik düzeyinin yükseltilmesi amacıyla 2003 yılı sonunda yürürlüğe giren 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu uyarınca ülkedeki tüm kamu kurum ve kuruluşları, çalışmalarını stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme sistemi içinde planlamak ve gerçekleştirmekle yükümlü kılınmışlardır. Bu çerçevede, stratejik planlama; kuruluşların politika oluşturma kapasitelerinin artırılması, kamu mali yönetiminin iyileştirilmesi, kuruluş performansının izlenmesi ve hesap verme sorumluluğunun değerlendirilmesinde temel araçlardan biri olarak kabul edilmiştir sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Kalkınma Bakanlığı tarafından hazırlanan Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik gereği, kamu idarelerine verilen geçiş takvimi doğrultusunda, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu bünyesinde yer alan Kurumları (Atatürk Araştırma Merkezi, Atatürk Kültür Merkezi, Türk Dil Kurumu, Türk Tarih Kurumu) kapsayan yıllarına ait Stratejik Plan hazırlanarak ilgili mercilere teslim edilmiştir. Ancak, tarihinde yürürlüğe giren 5917 sayılı Kanun un 47 nci maddesinin 15 inci fıkrasının (a) bendinde 5018 sayılı Kanun un; a) Eki (II) sayılı Cetvelin B-Özel Bütçeli Diğer İdareler bölümüne 2) Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu sırasından sonra gelmek üzere 3) Atatürk Araştırma Merkezi, 4) Atatürk Kültür Merkezi, 5) Türk Dil Kurumu, 6) Türk Tarih Kurumu ibaresi eklenmiştir. Bu nedenle, tarihi itibariyle adı sayılan kurumlar bütçeleri bakımından ayrı birer idareye dönüştürüldüklerinden, yıllarını kapsayan Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ve Bağlı Kuruluşları Stratejik Planı nın yeni duruma göre gözden geçirilerek stratejik planlama çalışmaları başlatılmıştır. Hazırlık aşaması da dâhil olmak üzere, stratejik plan süreci Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Verimlilik Genel Müdürlüğü (eski adıyla Milli Prodüktivite Merkezi) uzmanlarının danışmanlığında sürdürülmüş, Türk Tarih Kurumu (TTK) Stratejik Plan Belgesi, ilgili mevzuat doğrultusunda hazırlanmıştır. Planlama sürecinin her aşamasında TTK çalışanlarının katılımı sağlanmaya çalışılmış, bunun yanı sıra Kurumun paydaşlarının görüş ve önerilerine de büyük önem verilmiştir stratejik planlama çalışmaları sonucunda hazırlanan stratejik plan taslağı incelenmek üzere Kalkınma Bakanlığına gönderilmiş ve inceleme sonucunda düzenlenen değerlendirme raporları Başkanlığımıza ulaşmıştır. Ancak, tarihli ve 2876 sayılı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanunu nun 97 nci, 101 inci, 103 üncü ve 104 üncü maddeleri dışındaki diğer hükümleri, tarihli ve mükerrer sayılı Resmî Gazete de yayımlanan 664 sayılı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile iptal edilerek teşkilat, görev, yetki ve sorumluluklarımızın yeniden düzenlenmesi nedeniyle, 2876 sayılı Kanun a göre hazırlanan yıllarını kapsayan stratejik plan taslağı, Kamu İdarelerinde Stratejik Planlamaya ilişkin Usul ve Esaslar Hak- 13

14 kında Yönetmeliğin 7 inci maddesinin üçüncü fıkrası doğrultusunda, Kalkınma Bakanlığınca gönderilen değerlendirme raporları da dikkate alınarak yıllarını kapsayacak şekilde gözden geçirilerek yenilenmiştir. Türk Tarih Kurumu Stratejik Plan Belgesi, Kurumda yürütülen stratejik plan çalışmalarında ortaya konan çıktıları içermektedir. Belgenin birinci bölümünde TTK de stratejik planlama sürecinin örgütlenme ve yürütülmesine ilişkin açıklamalar getirilmiş, ikinci bölümde durum çözümlemesi (Analizi) kapsamında gerçekleştirilen çalışmalar özetlenmiştir. Kurum kimliğinin tanımlanması başlığı altında misyon,vizyon, temel değerler bildirimlerinin ve stratejik amaçlarının yer aldığı üçüncü bölümün ardından, dördüncü bölümde hedefler ile hedeflere ilişkin stratejiler ve performans göstergeleri sunulmuştur. Beşinci bölümde Türk Tarih Kurumu Stratejik Planı nın üst politika belgeleriyle ilişkisi incelenmiştir. Altıncı bölüm ise amaçlar ve hedeflere ayrılması öngörülen kaynaklar ile yılları arasındaki bütçe tahminlerinin yer aldığı maliyetlendirmeye ayrılmıştır. Stratejik plan belgesi, uygulamanın izlenmesi ve değerlendirilmesine yönelik çerçevenin çizildiği yedinci bölümle tamamlanmıştır. Şeffaflık ve hesap verebilirlik ilkeleri doğrultusunda Kurumun internet sayfası aracılığıyla kamuoyuna da sunulacak olan bu belgeyle, ilgililerin Türk Tarih Kurumu Stratejik Planı na, bu bağlamda misyonuna, vizyonuna, çalışmalarında temel aldığı değerlere, amaçlarına, hedeflerine ve uygulayacağı stratejilerine ilişkin bilgilenmelerinin sağlanması amaçlanmaktadır. 14

15 BİRİNCİ BÖLÜM TÜRK TARİH KURUMUNDA STRATEJİK PLANLAMA SÜRECİ A. HAZIRLIK VE ALTYAPI ÇALIŞMALARI 22 Şubat 2010 tarihinde yayımlanan genelgeyle başlayan stratejik planlama süreci, 1 Mart 2010 tarihinden itibaren Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Verimlilik Genel Müdürlüğü uzmanlarının danışmanlığında sürdürülmüştür. Bütün çalışmalar Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ve bünyesinde yer alan Kurumlarında eşzamanlı ve eşgüdüm içinde yürütülmüştür. Hazırlık ve altyapı çalışmaları kapsamında öncelikle Kurumda bir Stratejik Planlama Ekibi oluşturulmuştur. 17 Mart 2010 da Yüksek Kurum ve bünyesinde yer alan Kurumların başkanlarıyla yapılan toplantıda, çalışma yöntemi, takvimi ve planlama süreci belirlenmiştir. Bunun ardından, planlama sürecinden sorumlu organlar belirlenmiştir. Bu organlar ve üstlendikleri görevler aşağıdaki gibidir. 1) Stratejik Planlama Üst Kurulu (SPÜK): Yüksek Kurum ve bünyesinde yer alan Kurumların Başkan ve Başkan Yardımcıları, Yüksek Kurum Genel Sekreteri ile Kurum Sekreterlerinden oluşmuştur. Stratejik planlama sürecinin karar almakla yükümlü olan bu organı, her aşamaya ilişkin çıktılara son şekillerinin verilmesinden, çalışma sürecinin etkinlik düzeyinin yükseltilmesine yönelik düzenlemelerin yapılmasından ve kurumlar arası eşgüdümün sağlanmasından sorumlu olmuştur. 2) Stratejik Planlama Ekipleri (SPE): Yüksek Kurum ve bünyesinde yer alan Kurumlardan belirlenen birer ekip, danışmanların yönlendiriciliğinde, stratejik planlama çalışmalarının sekretaryasını yürütme görevini üstlenmiştir. Ekipler, Yüksek Kurum ve bünyesinde yer alan Kurumların kendi personelinden görevlendirilen ve yetkilendirilen üyelerden oluşmuştur. Gerekli durumlarda, SPÜK ile ekipler arasında koordinasyonu sağlamaları açısından, kurum sekreterlerinin ekiplerde yer alması tercih edilmiştir. Ekipler, kendilerine verilen görevleri, temsilcisi oldukları kurumun stratejik planlama çalışmaları kapsamında yerine getirmekten sorumlu tutulmuşlardır. 3) Stratejik Planlama Çalışma Grupları (SPÇG): Stratejik planlama çalışmalarının gereksinim duyulan aşamalarında bilgi üretmek, öneri geliştirmek ya da rapor oluşturmak amacıyla, belirlenen süre ve tarihte çalışmak üzere, yürütülecek çalışmaların gerektirdiği şekilde, Yüksek Kurum ve bünyesinde yer alan Kurumların personelinden ya da kurum dışından oluşturulan çalışma gruplarıdır. Kurum Başkanlarının, bu grupların başkanı olarak çalışmalara nezaret etmesi, çalışma çıktılarının son haline getirilmesi aşamasında da doğrudan grupla çalışması öngörülmüştür. 4) Danışmanlar: Yüksek Kurum ve bünyesinde yer alan Kurumların da yürütülen stratejik planlama çalışmalarında sürecin tamamında eğitim, yönlendirme, kılavuzluk, kolaylaştırıcılık ve raporlama hizmetleri sunan Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Verimlilik Genel Müdürlüğü (eski adıyla Milli Prodüktivite Merkezi) uzmanlarıdır. 15

16 Stratejik plan hazırlık çalışmaları kapsamında 23 Mart 2010 da düzenlenen Yüksek Kurum ve bünyesinde yer alan Kurumların yönetici ve çalışanlarının bir araya geldiği açılış toplantısında, çalışanlar bilgilendirilmiş ve danışmanlar tarafından hazırlanan Stratejik Plan Kılavuzu tüm katılımcılara dağıtılmıştır. Ekiplerin eğitimleri tamamlanmış, bunun yanı sıra danışmanlar tarafından hazırlanan Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Stratejik Plan Çalışmaları Yönergesi B.02.1.KDT /75 sayı ve tarihli kararla kabul edilmiş ve yürürlüğe girmiştir. B. SÜRECİN TEMEL AŞAMALARI Stratejik plan hazırlama süreci, Durum Çözümlemesi, Kurumsal Kimliğin Tanımlanması (misyon, vizyon, temel değerler bildirimleri ile amaçların belirlenmesi), Hedeflerin Belirlenmesi, Hedeflere İlişkin Proje ve Faaliyetlerin Belirlenmesi, Hedeflere İlişkin Performans Göstergelerinin Belirlenmesi, Maliyetlendirme, Stratejik Plan Belgesinin Hazırlanması ve Stratejik Plan Belgesinin Güncellenmesi aşamalarından oluşan bir proje olarak tasarlanmıştır. a) Durum Çözümlemesi (26 Mart-16 Haziran 2010): Bu süreçte alt çözümlemeler gerçekleştirilmiş, tamamı raporlanarak incelenmek üzere bütün personele ulaştırılmıştır. Hazırlanan raporlar şunlardır: a. İç Yapı Çözümlemesi Raporu b. İç Paydaş Anketi Raporu c. Dış Paydaş Anketi Raporu ç. Çevre Çözümlemesi Raporu d. GZFT Çözümlemesi Raporu b) Kurum Kimliğinin Tanımlanması (21 Haziran-6 Ekim 2010): Kurumsal kimliğin tanımlanması bağlamında ilk adım, Misyon, Vizyon ve Temel Değerler Bildirimlerinin oluşturulması olmuştur. Yapılan çalışmalar sonrasında TTK ve diğer dört kurum bünyesinde belirlenen bildirimler 13 Temmuz 2010 tarihinde gerçekleştirilen I. SPÜK toplantısında son biçimini alarak karara bağlanmıştır. Yaz aylarında yoğunlaşan yıllık izin kullanımları nedeniyle önceden planlandığı gibi çalışmalara ara verilmiştir. 13 Eylül 2010 da Stratejik Amaçların Belirlenmesi çalışmalarına geçilmiş, bu aşamada Çalışma Grubunca yürütülen çalışmalar her sürümde danışmanlar tarafından teknik açıdan değerlendirilmiş ve 3. sürümde TTK nin Stratejik Amaçları ortaya konmuştur. 5 Ekim 2010 tarihinde yapılan II. SPÜK toplantısında ise Yüksek Kurum ve bünyesinde yer alan Kurumların stratejik amaçları karara bağlanmıştır. 16 c) Hedeflerin Belirlenmesi (11 Ekim Kasım 2011): Hedeflerin belirlenmesine ilişkin çalışmalar, danışmanların hazırladıkları formlar temel alınarak yine Çalışma Grubunun katkılarıyla yü-

17 rütülmüş, her sürüm danışmanlarca değerlendirildikten sonra çalışmalar sürdürülmüş, 5. sürümde TTK Hedefleri son hâlini almıştır. 25 Kasım 2010 da gerçekleştirilen III. SPÜK toplantısında Yüksek Kurum ve bünyesinde yer alan Kurumların hedefleri görüşülerek karara bağlanmıştır. ç) IV. SPÜK Toplantısı (10 Ocak 2011): SPÜK, daha önce karara bağlanan çıktıların tam bir bütünlük arz etmesi için kurumlardan gelen değişiklik önerilerinin görüşülmesi gündemiyle 10 Ocak 2010 da dördüncü kez toplanmıştır. Toplantıda kurumların Amaçlar ve Hedefler Setleri yeni öneriler bağlamında görüşülmüş, uygun bulunan öneriler doğrultusunda düzenlemeler yapılarak karara bağlanmıştır. d) Hedeflere İlişkin Proje ve Faaliyetler ile Performans Göstergelerinin Belirlenmesi (10 Ocak 16 Mart 2011): Hedeflere İlişkin Proje ve Faaliyetler ile Performans Göstergeleri ardışık çalışmalar olarak yürütülmüştür. Proje ve faaliyetler aşaması için hazırlanan formlar doğrultusunda Hedefler altında gerçekleştirilmesi öngörülen eylemler Çalışma Grupları tarafından ayrıntılı biçimde betimlenmiştir. TTK nin Proje ve Faaliyetler Seti, 5. sürümde tamamlanmıştır. Performans göstergeleri ise 5. sürümde son şekline kavuşturulmuştur. e) Hedeflere İlişkin Maliyetlerin Belirlenmesi (23 Mart-7 Nisan 2011): Son aşama olan maliyetlendirme çalışmaları kapsamında, bütün birimler hazırlanan tablolar doğrultusunda proje ve faaliyetler düzeyinde maliyet tahminleri yapmış, danışmanlar tarafından Hedefler düzeyinde toplulaştırılarak 7 Nisan 2011 de SPÜK e sunulmuştur. f) TTK Stratejik Plan Belgesi nin Tamamlanması (24 Mart-14 Nisan 2011): Bütün stratejik plan sürecinde ortaya konan çıktılar danışmanlar tarafından derlenmiş ve TTK Stratejik Plan Belgesi hâline getirilerek Yönetim Kuruluna sunulmuştur. Yönetim Kurulunun inceleme ve değerlendirmeleri doğrultusunda belgeye son şekli verilmiştir. g) Belge Kalkınma Bakanlığına tarihinde değerlendirilmek üzere gönderilmiştir. ğ) Kalkınma Bakanlığının değerlendirmesi sonucunda oluşturduğu rapor tarihli B.22.0.KYS /4323 sayılı yazıları ekinde Kurumumuza ulaşmıştır. h) Plan Belgesinin Güncellenmesi (Ocak-Haziran 2012): tarihli Resmî Gazete de yayımlanan 664 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Kurumun teşkilat, görev, yetki ve sorumluluklarının yeniden düzenlenmesi nedeniyle, stratejik plan belgesinin revize edilmesi ihtiyacı doğmuştur. Türk Tarih Kurumu Stratejik Planı yeni Kanun Hükmünde Kararname gerekleri doğrultusunda, Kalkınma Bakanlığının değerlendirme raporu da dikkate alınarak dönemini kapsayacak şekilde güncellenmiştir. 17

18 ı) dönemini kapsayacak şekilde güncellenen belge Kalkınma Bakanlığına tarihinde değerlendirilmek üzere tekrar gönderilmiştir. i) Kalkınma Bakanlığının değerlendirmesi sonucunda oluşturduğu rapor, tarihli ve B.22.0.KSY /5881 sayılı yazıları ekinde Kurumumuza ulaşmıştır. j) Hedeflere İlişkin Stratejilerin Belirlenmesi (Kasım Ocak 2013): dönemini kapsayacak şekilde güncellenen stratejik plan belgesinde, Kalkınma Bakanlığı tarafından gönderilen yazı doğrultusunda, faaliyet ve projeler çıkartılarak hedeflere ilişkin stratejiler belirlenmiş ve belgeye son şekli verilmiştir. 18

19 İKİNCİ BÖLÜM DURUM ÇÖZÜMLEMESİ Stratejik plan çalışmalarının ilk teknik aşaması olan Durum Çözümlemesi, dört başlık altında yürütülen farklı çözümlemelerden oluşmaktadır. İçyapı Çözümlemesi (Kuruluş İçi Çözümleme), Kurumun gelişim sürecini, tabi olduğu mevzuatı ve bundan kaynaklanan sıkıntıları, üstlendiği görevleri, sunduğu hizmetleri, mevcut kaynaklarını ortaya koymaktadır. Paydaş Çözümlemesi, iki alt başlık altında hazırlanmıştır. İç Paydaş Çözümlemesi, Kurumun iç paydaşları olan her düzeydeki çalışanının Kuruma ve faaliyetlerine ilişkin görüş ve değerlendirmelerini içermektedir. Dış Paydaş Çözümlemesi ise, TTK nin çalışmalarından etkilenen, çalışmalarını etkileyen ya da ortak çalışmalar yürütülen üç ayrı kesimin Kuruma ilişkin değerlendirme, öneri ve beklentilerine ışık tutmaktadır. Çevre Çözümlemesiyle Dünya da ve Türkiye de TTK nin faaliyet alanlarındaki gelişmeler değerlendirilmektedir. GZFT (SWOT) Çözümlemesi, Kurumun karşı karşıya bulunduğu tehditlerle fırsatları, mevcut koşullardaki güçlü ve zayıf yanlarını irdelemektedir. Bu çalışma kapsamında da her düzeyde personelin katkıları sağlanarak sonuçlar rapor haline getirilmiştir. Bu aşamada hazırlanan raporların özetleri aşağıda sunulmaktadır. A. İÇYAPI ÇÖZÜMLEMESİ A.1. Tarihi Gelişim Kuruluş Süreci Türk Tarih Kurumu Atatürk ün eseridir. 23 Nisan 1930 da Ankara da Türk Ocaklarının yeni binasında toplanan VI. Türk Ocakları Kurultayı Türk Tarih Kurumunun kuruluşuna ilk temel taşını koyması bakımından önem taşımıştır. 28 Nisan 1930 tarihinde, Atatürk ün de bulunduğu Kurultay toplantısında Prof. Dr. Afet İnan tarafından 40 imzalı bir önergeyle Türk tarih ve medeniyetini ilmi surette tetkik etmek için hususi ve daimi bir heyetin teşkiline karar verilmesi teklif edilmiştir. Prof. Dr. Afet İnan ın önergesi Kurultayda görüşülmüş ve Türk Ocakları Kanunu na eklenen bir madde ile önergede belirlenen araştırmaları yapmak üzere Türk Tarih Heyeti teşkil etmiştir. Türk Tarih Kurumunun çekirdeği olan Türk Ocağı Türk Tarihi Tetkik Heyeti Türk Ocakları Kanunu nun bu maddesi gereğince kurulmuş ve bu heyet 16 üyeden oluşmuştur. Heyet, ilk toplantısını 4 Haziran 1930 tarihinde yapmıştır Nisan aylarının başlarında Türk Ocaklarının kapanması üzerine Türk Ocağı Türk Tarihi Tetkik Heyeti nin hükmü kalmamış olduğundan, aynı kurul, o zamanki Dernekler Kanunu na göre 15 Nisan 1931 de Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti kurulmuştur. Dil devriminden sonra cemiyetin adı Atatürk tarafından 3 Ekim 1935 tarihinde Türk Tarih Kurumuna çevrilmiştir. 19

20 Kurumun tüzüğü 25 Mayıs 1940 ta Cemiyetler Kanunu na göre yeniden düzenlenmiş, Bakanlar Kurulunun 21 Ekim 1940 tarih ve 2/14556 sayılı Kararnamesiyle de TTK Kamu Yararına Çalışan Dernekler arasına alınmıştır. Türk Tarih Kurumu, Osmanlı Öncesi ve Osmanlı Araştırmaları Uluslararası Komitesi (CIEPO), Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Birliği (AIESEE), Uluslararası Tarih Bilimleri Komitesi (CISH), Uluslararası Askerî Tarih Komisyonu (CIHMC) ve Uluslararası Akademiler Birliği (UAI) gibi çeşitli uluslararası bilim kurullarının da üyesidir. Bunlardan Uluslararası Akademiler Birliği nin Türkiye deki tek üyesidir Anayasası nın 134 üncü maddesinde; Atatürkçü düşünceyi, Atatürk ilke ve inkılâplarını, Türk kültürünü, Türk tarihini ve Türk dilini bilimsel yoldan araştırmak, tanıtmak ve yaymak amacıyla; Atatürk ün manevi himayelerinde, Cumhurbaşkanının gözetim ve desteğinde, Başbakanlığa bağlı; Atatürk Araştırma Merkezi, Türk Dil Kurumu, Türk Tarih Kurumu ve Atatürk Kültür Merkezinden oluşan, kamu tüzel kişiliğine sahip Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu kurulur ifadesi yer almaktadır. Anayasa nın bu maddesine dayanılarak 11/08/1983 tarihli ve 2876 sayılı Kanun la (Resmî Gazete: 17/08/ ), Atatürk ün emir ve isteği üzerine, yüksek koruyuculuğu altında kurulmuş olan Türk Tarih Kurumu, tüzelkişiliğe sahip, bilimsel hizmet ve faaliyette bulunacak bir Kurum olarak Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumunun kuruluşuna dâhil edilmiş ve yeniden düzenlenmiştir. Yapısal Değişiklikler tarih ve 3911 sayılı Kanun un verdiği yetkiye dayanılarak tarihinde karara bağlanan 519 sayılı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine ve Bu Kanuna Bazı Maddeler Eklenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararname ile 2876 sayılı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanunu nun 4, 5, 8, 9, 10, 12, 13, 15, 16, 25, 43, 61, 80, 90, 91, 97 nci maddelerinde değişiklik yapılmış ve ek madde eklenmiştir. 519 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin dayandığı 3911 sayılı Kanun, Anayasa Mahkemesinin Esas 1993/26, Karar 1993/28 sayılı ve tarihli kararı ile iptal edildiğinden, bu yetki kanununa dayanılarak çıkarılmış bulunan söz konusu Kanun Hükmünde Kararname tarihinde Esas 1993/51, Karar 1993/53 sayılı kararı ile Yüksek Mahkemece iptal edilmiştir. 519 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Anayasa Mahkemesi ile iptal edilmiş olması nedeni ile bu Kanun Hükmünde Kararname ile 2876 sayılı Kanun da yapılan değişiklikler hükümsüz kalarak hukuki boşluk oluşmuştur. 20 Bu hukuki boşluğu gidermek üzere 2009 yılında başlanarak 2011 yılında çalışmaları tamamlanan Kanun Tasarısı, Başbakanlıkta son şekli verilerek, tarihli ve 6223 sayılı Kanun un verdiği yetkiyle karara bağlanan, tarihli ve mükerrer sayılı Resmî Gazete de yayımlanan tarihli ve 664 sayılı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ile yasalaşmıştır.

21 A.2. Mevzuat Çözümlemesi ve Yasal Yükümlülükler Tabi Olunan Mevzuat Türk Tarih Kurumunun, teşkilat, görev, yetki ve sorumluluklarını düzenleyen tarihli ve 2876 sayılı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kanunu nun 97 nci, 101 inci ve 103 üncü maddeleri ile tarihli ve mükerrer sayılı Resmî Gazete de yayımlanan 664 sayılı Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname doğrultusunda faaliyetlerini sürdürmektedir. Bunların dışında faaliyetler, aşağıda sıralanan mevzuat çerçevesinde yürütülmektedir. Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnameler 3056 sayılı Başbakanlık Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun 2302 sayılı Atatürk ün Doğumunun 100 üncü Yılının Kutlanması ve Atatürk Kültür Merkezi Kurulması Hakkında Kanun 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu 6245 sayılı Harcırah Kanunu 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 6085 sayılı Sayıştay Kanunu 237 sayılı Taşıt Kanunu 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkında Kanun Yönetmelikler ile Esas ve Usuller Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yönetim Kurulunun Çalışma Usul ve Esasları Yönetmeliği Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Asli, Şeref ve Haberleşme Üyeleri Yönetmeliği Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ile Bağlı Kuruluşları Telif Hakkı, Yayın ve Satış Yönetmeliği 21

22 Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yurt İçi ve Yurt Dışı Eğitim ve Araştırma Bursları Yönetmeliği Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Destekleme Yönetmeliği Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Bağlı Kuruluşları Ödül Yönetmeliği Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ile Bağlı Kuruluşlarında Sözleşmeli Uzman Çalıştırılması Hakkında Yönetmelik Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Kadrolu Uzmanlık Yönetmeliği Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Bilim ve Uygulama Kolları, Diğer Kol, Komisyon ve Çalışma Grupları Çalışma Esasları Yönetmeliği Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Planlama Yönetmeliği Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 3 üncü Maddesinin (f) Bendi Kapsamında Yapılacak İhalelere İlişkin Esaslar Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu ve Bünyesindeki Kurum Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Bilim Kurulu Çalışma Usul ve Esaslarına İlişkin Yönetmelik Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yüksek Kurum Uzmanlığı Yönetmeliği Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Bilimsel Araştırma ve Çeviri Projeleri Yönergesi A.3. Yönetim ve Örgüt Yapısı Türk Tarih Kurumunun Görevleri Merkezin görevleri, 664 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 11 inci maddesinin 2 inci fıkrasında şöyle sıralanmıştır: a) Türk tarihi ve Türkiye tarihini tüm yönleriyle hakikatlere uygun biçimde ortaya koyacak çalışmalar yapmak, tarihimizle ilgili karalama ve çarpıtmalara karşı ulusal ve uluslararası kamuoyunu aydınlatmak. b) Türk tarihi ve Türkiye tarihinin kaynak eserlerini tespit etmek, incelemek ve yayına hazırlamak, bu alanda yurt içi ve yurt dışındaki araştırmaları takip etmek. c) Bütünleşik Bilgi Sistemi dâhilinde, arşiv ve dokümantasyon merkezi, bilgi bankaları ve veri tabanları oluşturmak; görev alanıyla ilgili özgün bilimsel araştırmalar yapmak, yaptırmak ve elde edilen sonuçları yayımlamak; basılan eserleri kütüphanelere göndermek. 22 ç) Türk tarihi ve Türkiye tarihine ilişkin kaynakları toplamak, incelemek, gerekli görülenleri Türkçe ye çevirmek, yaymak ve yayımlamak.

23 d) Türk tarihi ve Türkiye tarihini aydınlatmaya yarayacak belge ve malzemeyi toplamak, arşiv ve dokümantasyon merkezleri kurmak, niteliği belirlenen belge ve malzemeyi elde etmek için gerekli araştırmaları, incelemeleri, kazıları yapmak ve yaptırmak. e) Türk tarihi ve Türkiye tarihiyle ilgili yeni buluşları ve bilimsel konuları yaymak ve tanıtmak üzere bilimsel toplantılar yapmak, kongreler, sergiler ve geziler düzenlemek. f) Yönetim Kurulunca belirlenecek esaslara göre, tarih sevgisini ve bilincini kökleştirecek, geliştirecek ve yaygın hâle getirecek, tarih araştırmalarını ve çalışmalarını özendirecek, destekleyecek her türlü tedbiri almak, gerekli çalışma plan ve programlarını yapmak. g) Görevleriyle ilgili olarak, yurtiçinde ve yurtdışında Türk tarihi veya Türkiye tarihi üzerinde çalışan, araştırma ve yayın yapan kurum, kuruluş ve araştırma merkezleriyle, arşivlerle Yönetim Kurulunca belirlenecek esaslara göre işbirliğinde bulunmak, kitap, yayın ve orijinallerinden çoğaltılmış belge mübadele etmek. ğ) Yönetim Kurulunca belirlenecek esaslara göre Türk tarihi, Türkiye tarihi ve Türk kültürüyle ilgili yerli ve yabancı temel eserler ile bu konulardaki tarihî, ilmî ve edebî değeri bulunan eserlerle ilgili çeviri, sadeleştirme ve tıpkıbasım çalışmaları ile içerik incelemelerini yürütmek, desteklemek ve bu çalışmaların sonuçlarını yayımlamak. h) Yönetim Kurulunca belirlenecek esaslara göre Türk tarihi ve Türkiye tarihi ile ilgili olarak üniversiteler, eğitim ve araştırma kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce yürütülen eğitim ve araştırma faaliyetlerini desteklemek. ı) Yönetim Kurulunca belirlenecek esaslara göre, görev alanına giren konularda akademisyenlerin ve araştırmacıların yetiştirilmeleri ve geliştirilmeleri için imkânlar sağlamak; bu amaçla ödüller ve burslar vermek, yurt içinde ve yurt dışında lisansüstü eğitim ve araştırma faaliyetlerini desteklemek. i) Türk tarihi ve Türkiye tarihini sevdirmek amacıyla tarih müzeleri ve benzeri halka açık her türlü bilgilendirme platformlarını kurmak, kurdurmak, Yönetim Kurulunca belirlenecek esaslara göre, kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından oluşturulan benzeri tesisleri desteklemek. j) Bütünleşik Bilgi Sistemi dâhilinde, kendi çalışma alanlarıyla ilgili ve öncelikli konularda projeler hazırlamak ya da hazırlatmak; Yönetim Kurulunca belirlenecek esaslara göre, tez konularını bu projeler çerçevesinde belirleyen ve böylece bu çalışmalara katılan yüksek lisans ve doktora öğrencilerine yurt içi ve yurt dışı burslar vermek, üstün başarı gösterenleri ödüllendirmek. k) Başbakan veya ilgili Bakan ve Yönetim Kurulunca verilen diğer görevleri yerine getirmek. 23