Çek Cumhuriyeti. Kültürel içerikler

Transkript

1 Çek Cumhuriyeti Kültürel içerikler Çek Cumhu

2 Kültürel içerikler Özet Özet Ülkenin Tanıtımı 2 Popüler turistik Faaliyetler Seyahat için Hazırlık 5 Tchengen ve Avrupa Birliği sınırlarında seyahat etmek Örnek olarak hangi dokümanlar hazır olmalı ( Tüm ülkeler için genel bilgiler Gabriella tarafından hazırlanacaktır) Genel Sağlık Sigortası, Avrupa Sağlık Sigortası Kartı (ASSK) ile ilgili detaylar (Örneğin Çek Cumhuriyetinde bu kart otomatik olarak hazırlanır) Ek Seyahat Sigortası Polis, acil servis, itfaiye gibi önemli numaralar ( eğer sizin ülkenizde de geçerli ise Avrupa acil numarası 112 dir) Önemli Not Temel Kelimeleri Öğrenmek Ortalama günlük harcamalar Çalışma izinleri Ulaşım 6 Bir yerde ülkeye ulaşım Ülke içerisinde seyahat etmek Öğrencilere Özel Tarifeler Avrupa içerisine inerken veya toplanırken alınması gereken güvenlik önlemleri Temel Trafik Kuralları Trafik Kazaları Alışveriş 9 Başlıca Market ve Süpermarket Zinciri Açılış Saatleri Ana malzemelerin ortalama fiyatları Sigara ve Alkol alımlarında herhangi bir kısıtlama var mıdır? Genellikle Kullanılan Ödeme Şekilleri ( Nakit veya kredi kartı) Yerel eşyaların alınabileceği yerler İşyerinde 10 Genellikle iş hayatının başladığı saatler İşçilerin temel hakları Dakiklik Çalışma Kontratı Koşulları Maaşların ödeme şekli Bir iş arkadaşı ya da patrona hitap şekli (resmi gayri resmî) Farklı işyerlerinde giyim kuşam şekli Bazı eşyaları kullanabilmek için nasıl izin alınır Ülke çapın iş aramak için bazı ipuçları Sosyal Davranış 12 Kişisel davranış sorumluluğu Karşı cinse hitap şekli ve karşı cins bir ilişki yürütülmesi Cadde, sokak, sosyal alanlar ve restoranlarda sigara içmek Uyuşturucu Kullanmayın ve Sarhoş Olmayın Evsahipleri, komşular vb. ile nasıl iyi ilişkiler geliştirilebilir Taksiler nasıl kullanılır Turistler için hazırlanan kılavuzlarda bulunmayan kullanışlı bilgiler Yemek 13 Klasik Restoranlar/Geleneksel Çek Yemeklerinin Yenebileceği Mekanlar Gençlerin girişinin kısıtlandığı yerler Restoranların yemek servisi verdiği saatler Restoranların açılış saati Yemek yerken sergilenmesi gereken davranışlar Diğer ülkelerde görülmeyen özellikler Gençlerin buluştuğu ünlü mekânlar Acil Durumlar 14 Acil Durumlarda Nasıl Davranılmalı Bir şey kaybederseniz ne yapmalısınız? Hırsızlık/Soygun durumunda ne yapmalısınız? Hastalık/Sakatlık durumunda ne yapmalısınız İlk yardım, acil durumlar ve kurtarma servisleri Eczaneler Sigorta Sık görülen sağlık sorunları ya da hastalıklar 1 / 15

3 Kültürel içerikler Ülkenin Tanıtımı Ülkenin Tanıtımı Orta Avrupa da kara ile çevrili bir ülkedir. Ülke batıda Almanya, doğuda Slovakya, kuzeyde Polonya ve güneyde Avusturya ile komşudur. Başkent: 4 Büyük Şehir: Ülkenin Nüfusu: Ülkenin Resmi Dili: Etnik Yapı: Dini Yapı: Para Birimi: Özgün yiyecek ve içecekler: Prag Prag nüfusu kişi ( ) Brno nüfusu kişi ( ) Ostrava nüfusu kişi ( ) Pilzen nüfusu ( ) kişi ( ) Çekçe Tanınmış 12 azınlık vardır. Bulgar, Hırvat, Macar, Alman, Polonya, Roman, Rus, Yunan, Slovak, Sırp, Ukraynalı. Vietnam azınlığı (3. Büyük) henüz tanınmış değildir hala görüşülmektedir. İnancı ya da dini olmayanlar 34,2 % Kiliseye bağlı olanlar 13,9 % (Roman Katolik 10,26 %, Çek Protestan Kilisesi 0,49 %, Çekoslovak Hussite Kilisesi 0,37 %, Diğer 2,78 %) Kiliseye bağlı olmayanlar 6,7 % Bilinmeyen 45,2 % (data from 2011) Çek Korunası CZK/Koruna česká Kč 1 Euro: 25,680 Koruna ( ) ( Where-To-Get-Czech-Currency) Bozuk paralar 1, 2, 5, 10, 20 ve 50 CZK. Banknotlar 100, 200, 500, 1000, 2000 ve 5000 CZK. farklı sos ya da çeşitli köfte şeklinde etler. ( domuz, sığır, kümes hayvanları ya da av eti) Meyveli köfteler ( Dondurulmuş meyveler, katısı, şeftali vb.) Çorbalar Patatesli krep (dondurulmuş ya da normal) Tatlılar Biralar, likörler (Bechervoka olarak bilinir) Erik brendi (Slivovice) 2 / 15

4 Kültürel içerikler Ülkenin Tanıtımı Popüler turistik Faaliyetler UNESCO Dünya Mirası Şehirleri İlgi çekici noktalar Web sayfası Prag Prag kalesi, Eski meydan, Charles Köprüsü, Yahudi Mahallesi, Vyšehrad, Ulusal tiyatro Çek Krumlov Tarihi merkez, Kale, Barok Tiyatrosu, Döner Tiyatro Litomyšl Karışık Kale, Besteci Bedřic Smetana nın doğum yeri Kutná Hora Tarihi merkez, St. Barbara Katedrali, Sedlec Ossuary Telč Kale, Meydan, Çek rönesansı, Balık Havuzları Lednice-Valtice Kültürel Peysaj Park, Lednice Kalesi, Valtice Kalesi, Minare Olomouc Üçlü Kutsal Sütun, Astronomik saat, Svatý Kopeček karmaşık hac Kroměříž Barok Bahçesi, kale, Başpiskopos sarayı Kaleler ve Mekanlar Karlštejn Kalesi Hluboká nad Vltavou Kalesi Konopiště Şatosu Mikulov Kalesi Web sayfası Třebíč Yahudi Mahallesi Zelená Hora St. John of Nepomuk Kilisesi / 15

5 Kültürel içerikler Ülkenin Tanıtımı Podyjí Ulusal parkı Bohemian İsviçre Milli Parkı Adršpach-Teplice Kayaları Egeria Jeoparkı Pálava Biyosfer rezervasyonu Znojmo kasabası, Vranov nad Dyjí Kalesi, üzüm bağları Kaya oluşumları, Kumlu taştan köprüler ve kapılar, Pravčice Hřensko Gorges Taş kapısı Soos korumnlaı alanlında volkanik köpürme, kaya oluşumları, turba bataklık Beyaz kayalar, çayırlar, üzüm bağları, Ortaçağ kale kalıntıları, Mikulov kasabası Biyosfer Rezervasyon İlgi çekici noktalar Web sayfası Krkonoše Ulusal Parkı En yüksek Çek Dağı Sněžka Šumava Ulusal Parkı Asırlık ilkel ormanlar, Buzul gölleri, turba bataklıkları Kaplıcalar Batı Bohemian kaplıca üçgeni Karlovy Vary, Mariánské Lázně, Františkovy Lázně. Web sayfası Etkinlikler Tarih ve Yer Web sayfası Karlovy Vary uluslararası film July; Karlovy Vary (Carlsbad) festivalı Prag baharı 12 Mayıs 4 Temmuz; Prag Smetana s Litomyšl Temmuz; Litomyšl Český Krumlov uluslararası müzik Temmuz Ağustos; Český Krumlov festivali Bohemian Jaz Festivali Temmuz; Prag, Pilzen, Domažlice, Tábor, Liberec, Olomouc, Brno, Zlin, Prachatice Ostrava Renkleri Temmuz; Ostrava Rock uzmanları Temmuz; Vizovice php?lng=en Uluslararası Çek Hava Festivali Eylül; Hradec Králové Beş yapraklı Gül kutlamaları Temmuz; Český Krumlov Slavnosti_ xml Kutna Hora kraliyet Yıldızı Temmuz; Kutná Hora Noel Pazarları Aralık; Prag, Pilzen Republic.html 4 / 15

6 Kültürel içerikler Seyahat için Hazırlık Seyahat için Hazırlık Schengen ve Avrupa Birliği sınırlarında seyahat etmek Örnek olarak hangi dokümanlar hazır olmalı ( Tüm ülkeler için genel bilgiler Gabriella tarafından hazırlanacaktır) Schengen sınırları aşağıdaki ülkeler için geçerlidir: Avusturya, Belçika,, Danimarka, Estonya, Finlandiya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, İtalya, Litvanya, Lihtenştayn, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Norveç, Polonya, Portekiz, Slovakya, Slovenya, İspanya, İsveç ve İsviçre. Schengen sınırları Schengen anlaşması ile garanti altına alınmış, vatandaşların serbest dolaşım yapabilecekleri alandır. Schengen alanı tüm Avrupa birliği alanına eşit değildir. Bazı Avrupa birliği üye ülkeleri Schengen alanına dâhil değildir. Aynı zamandan tüm Schengen alanına dâhil ülkeler Avrupa Birliği üye ülkesi değildir. Bu şu anlama gelmektedir, Schengen alanında olmayan bir ülkeye giriş yapmak istediğinizde o ülkenin kendi vizesini almanız ve pasaport kontrolünden geçmeniz gerekmektedir. Schengen e dâhil olmayan ülkelere örnek; Birleşik Krallık, Bulgaristan, Romanya ve Hırvatistan dır. Genel Sağlık Sigortası, Avrupa Sağlık Sigortası Kartı (ASSK) ile ilgili detaylar (Örneğin nde bu kart otomatik olarak hazırlanır) Ek Seyahat Sigortası Bir ASSK sahibi, vatandaşları ile aynı koşullarda hizmet alır. Sağlık sistemi kendi ülkeniz ya da bölgenizinkinden farklı olabilir. ASSK seyahat sigortası, özel sigorta ya da kendi ülkenizdeki herhangi bir güvenceyi kapsamaz. Temel Kelimeleri Öğrenmek Ülkeye giriş yapmadan önce selamlaşma ve teşekkür etme gibi temel kelimeleri öğrenmek iyi olur. Ortalama günlük harcamalar Avrupa Birliğinin eski üye ülkelerine göre nde harcamalar daha düşüktür. Temel yeme içme, ulaşım ve konaklama ücretleri bir öğrenci için aylık yaklaşık Euro günlük 8 10 Euro dur. Ancak öğrencinin kendi kişisel harcamaları ve bulunduğu bölgeye göre bu rakamlar değişebilir. Örneğin Prag diğer şehirlere göre biraz daha pahalı olabilir. Yaklaşık fiyatlar alışverişlerden sonra tam olarak bulunabilir. Çalışma izinleri Avrupa Birliği vatandaşları, İsviçre vatandaşları ve Avrupa Ekonomik Topluluğu vatandaşları ve onların aileleri, Çek cumhuriyeti vatandaşları ile aynı statüdelerdir. Bu kişilerin herhangi bir yerde iş yapmaları için çalışma izni almalarına gerek yoktur. Avrupa Birliği vatandaşı olmayan kişilerin çalışmaları için bazı koşullar vardır: a) Çalışma izni ve çalışma üzerinde alınmış geçerli vize ya da uzun dönem iş için oturma izni b) Yeşil ya da mavi kart sahibi olmak ( Uzun dönem oturma izni çalışma izni için düzenlenmiş olmalıdır) Polis, acil servis, itfaiye gibi önemli numaralar ( eğer sizin ülkenizde de geçerli ise Avrupa acil numarası 112 dir) Polis: 158 Büyükşehir Polisi: 156 Acil Sağlık Servisi: 155 İtfaiye: 150 Avrupa Acil numarası: 112 Önemli Not Ülkenizden ayrılmadan önce gideceğiniz ülkedeki Büyükelçilik veya Konsoloslukların iletişim bilgilerini bildiğinizden emin olun. (örneğin telefonunuza kaydedebilirsiniz) Adres, telefon numarası, Büyükelçinin ismi. 5 / 15

7 Kültürel içerikler Ulaşım Ulaşım Bir yerde ülkeye ulaşım Çek cumhuriyetine, uzaklığa bağlı olarak uçakla, trenle, otobüsle veya araba ile ulaşım sağlanabilir. Ülke içerisinde seyahat etmek içerisindeki ulaşım ağı çok geniştir. Birçok ulaşım çeşitidini bulabilirsiniz otobüs, tren, özel araçlar, tramvay, uçak, bisiklet ve hatta bot. En çok kullanılan ve tercih edilen ulaşım şekli karayolu ulaşımıdır. Karayolu ile birçok şehire ulaşım sağlayabilir ve aynı zamanda diğer Avrupa şehirlerine de rahatlıkla ulaşabilirsiniz. Öğrencilere Özel Tarifeler Birçok büyük şehirde öğrenciler geçerli ISIC ya da IYTC kartlarını göstererek indirimlerden faydalanabilir. Araba Kiralamak Aşağıda bazı kiralama şirketlerinin linkleri mevcut. Öncelikle koşulları okumanız önemlidir. country/cz/, carrental.czechocar.com/, autopujcovna-praha.cz/ Minimum yaş aralığı şirketten şirkete değişmekte olup yaş arasındadır. Gerekli Belgeler Sürücü Belgesi (Avrupa ya da uluslararası) Kimlik Kartı (Avrupa) ya da Pasaport. Otobüs İşletmeleri Öğrenci Ajansı Ülke genelindeki büyük şehirler arasında konforlu tren ve otobüs yolculuğu sağlar. Biletler internetten ya da büyük şehirlerdeki istasyonlardan alınır. ( studentagency.cz/?wicket:interface=:0:1:::). Bu şirket aynı zamanda Prag ile Pardubice, Olomuc, Ostrava ve diğer küçük şehirler arasında demiryolu ulaşımı sağlar. Yerel ya da bölgesel alanlarda fazlaca yerel otobüs imkânı bulabilirsiniz. Tren İşletmeleri ndeki tren ağı yaklaşık istasyon ve durak ile Avrupa nın en geniş tren ağlarından birisidir. En büyük tren işletmesi Czech Railways dır. Biletler internet üzerinden, istasyonlarda ya da trende alınabilir. ( default.htm) Diğer tren firması LEO Express sadece Prag ile Pardubice, Olomouc ve Ostrava arasında hizmet verir. ( website only in Czech) Hava Yolu İşletmeleri nin en büyük uluslararası havaalanları Prag, Brno, Ostrava, Karlovy, Vary ve Produbice şehirlerindedir. Prag havaalanı ülkenin en önemli havaalanıdır, Brno, Ostrava, Karlovy, Vary ve Produbice havaalanları bölgesel nitelikte önemli havaalanlarıdır. Tüm hepsi yerel ve uluslararası uçuşlara açıktır. Yerel Transferler Tüm büyükşehirlerde otobüsler tramvaylar sayesinde geniş çapta yerel transfer ağı mevcuttur. Prag da birbirine bağlı 3 yeraltı ulaşım ağı mevcuttur. Kolaylıkla ister günlük ister haftalık ister aylı ya da kişisel biletler alıp bu ulaşım ağından yararlanabilirsiniz. Bazı şehirlerde biletleri internetten, mesajla, bilet makinelerinden ya da direkt olarak otobüs şoföründen alabilirsiniz. Aynı zamanda yerel ulaşım istasyonlarından tütün ürünleri, gazete vb. gereçleri temin edebilirsiniz. Ülke içerindeki tüm ulaşım bilgilerinin cz/vlakyautobusymhdvse/spojeni/ sitesinden öğrenebilirsiniz. (Ulusal zaman çizelgesi bilgi sistemi) List of main transport operators: 6 / 15

8 Kültürel içerikler Ulaşım Avrupa içerisine inerken veya toplanırken alınması gereken güvenlik önlemleri Sıvılar: Içecekler, diş macunu, kozmetik kremler ya da jeller hareketli bir plastic çantada taşınmalıdır maksimum 1 litre kapasitesi olmalıdır- ve 100ml den fazla depolayıcı olmamalıdır. Sıvı koruyucaları 100ml in üstündeyseler check-in den geçmiş bavullarda muhafaza edilmelidirler. İlaçlar bu kapsama girmezler.. Keskin nesneler: Silah olarak kullanılabilecek herhangi keskin bir nesne uçağa alınmaz. Günlük kullanımda olan keskin nesneler küçük makas gibi, bavulunuzda durmalıdır.. Patlayıcı ve yanar maddeler: Havai fişekler, aerosollu boya maddeleri, toksik maddeler vb. Hiç bir şekilde ne uçağa ne de bagaja alınmaktadır. Hiçbir silah ve türevi uçak kabininde bulunamaz. Kabin Bagajı Ağırlığı ve Boyutu Götüreceğiniz araçgereçlerin sayısı ve bavulunuzun boyutunu uçağa binmeden evvel havalimanı şirketlerinden kontrol ediniz. Her zaman yasaklı eşyalarla alakalı yönergeleri okuyun. Elinizdeki makaleleri okuyun ve tuttuğunuz bavulunuzu her zaman gözleyin Havalimanı şirketinizin mail adresinden yasaklı malzemelerin listesini inceleyin ya da yurtdışına çıkmadan evvel sorun. Genel güvenlik için, götürülen her şey kontrolden geçecektir. Kokpit kapıları, herhangi yetkisiz girişi önlemek amacıyla, yolculuk boyunca kilitli tutulacaktır. *Kaynak: air-security/index_en.htm Daha detaylı bilgi için, The International Air Transport Association sitesini ziyaret edin:: hoparlör aracılığı ile konuşmak serbesttir. Kandaki alkol seviyesi 0 olması gerekmektedir. Eylül ile Mart ayları arasında kış lastikleri kullanılması zorunludur. Kış bazen sert geçmekte olduğu için yollarda buzlanma olduğundan arabada ayrıca kış set ( zincir, halat vb.) bulunması gerekmektedir. Trafik Kazaları ndeki kural gereğince bir trafik kazasında nakliye masrafları dâhil tahmini toplam hasar masrafı CZK tutarını geçemez ise polis çağırmanıza gerek yoktur. Ancak özel tutanak formunu doldurmanız gerekmektedir. Daha sonrasında sigorta şirketleri için kaza raporu tutulması zorunludur. Eğer trafik kazası sonucu bir kimse yaralanmış ya da ölmüş veya kamusal alanlarda zarar meydana gelmiş ise polis çağırmanız gerekmektedir. Bu durumda yaralı varsa ilk yardımı yapmak ve kaza yerini güvenli bir şekilde işaret altına almak gereklidir. Temel Trafik Kuralları Arabalar mutlaka sağdan sürülmelidir. Emniyet kemerleri mutlaka takılmalıdır. Işıklar her yıl değiştirilmelidir. Çocukları (boyu 150 cm den küçük) mutlaka araba koltuğuna oturmalıdır. Hız limiti otoyollarda 130 km/saat şehir dışında 90 km/saat şehir içinde 50 km/saattir. Yayalar yaya geçitlerinde her zaman geçiş hakkına sahiptir. Araba kullanırken telefonla konuşmak yasaktır, sadece 7 / 15

9 Kültürel içerikler Ulaşım Trafik Kazaları Prag Brno Ostrava Pilzen Liberec České Budějovice Prag Brno Ostrava Pilzen Liberec České Budějovice Prague 8 / 15

10 Kültürel içerikler Alışveriş Alışveriş Başlıca Market ve Süpermarket Zinciri Başlıca süpermarket zincirleri arasında Albert, Lidl, Billa, Tesco Express, Penny Market ve COOP vardır. Aynı zamanda Tesco, Albert hipermarket ve Kaufland büyük hipermarketler arasındadır. Genellikle sabah 7 ile akşam 10 arası açık olurlar bazıları gere 12 ye kadar açıktır. Genellikle Kullanılan Ödeme Şekilleri ( Nakit veya kredi kartı) Kredi kartı ya da nakit olarak ödeme yapabilirsiniz. Günümüzde kredi kartları neredeyse tüm mağazalarda geçerlidir. Mağazalara bağlı olarak genellikle kullanılan kredi kartları, visa, mastercard, visa electron, maestro ve american expressdir. Açılış Saatleri Genellikle marketler Pazartesi sabahtan açılırlar. Büyük şehirlerde genellikle biraz geç açılırlar. Küçük marketler saat 12 1 arasında genellikle öğle arası molası verir ve kapalı olurlar. Ana malzemelerin ortalama fiyatları Süt, 1 litre Taze beyaz somun ekmek (500g) Pirinç (1kg) Yumurta (12) Yerli peynir (1kg) Tavukgöğsü (Derisiz, Kemiksiz),(1kg) Elma (1kg) Portakal (1kg) Domates (1kg) Patates (1kg) Marul (1 baş) Su(1.5 litrelik şişe) Şişe Şarap (Orta sınıf) Yerli Bira (0.5 litrelik şişe) İthal Bira (0.33 Litrelik Şişe) Şampuan (250 ml) Duş Jeli (250 ml) Kč Kč Kč Kč Kč Kč Kč Kč Kč Kč Kč Kč Kč Kč Kč Kč Kč Sigara ve Alkol alımlarında herhangi bir kısıtlama var mıdır? 18 yaş altı kişilere doğrudan sigara ve alkol satışı yapılmamaktadır Yerel eşyaların alınabileceği yerler ne ait hediyelik eşyaları almak için en uygun şehir Prag dır. Prag şehri geleneksel ne ait, ağaç işlemeli hediyelik eşyalar, kuyumcular ve değerli taşların satıldığı birçok mağazaya sahiptir. link üzerinden Prag şehrindeki ne özgü hediyelik eşyaların alınabileceği adresler mevcuttur. 9 / 15

11 Kültürel içerikler İşyerinde İşyerinde Genellikle iş hayatının başladığı saatler Her şirket işe kaçta başlanacağına kendisi karar verir. Genellikle sabah 8-9 saatleri arasında başlar. Bazı şirketler çalışanlarını sabah 7-8 arası işe çağırır ancak bunlar eve erken dönerler. Genellikle çalışma zamanı akşam 4-5 saatlerinde biter fakat 6 da bitmesi de olasıdır. Resmi dairelerde çalışanlar sabah 7-8 saatlerinde başlar akşam 3-6 saatlerinde ayrılırlar bu haftanın çeşitli günlerinde değişir. Fabrika işçileri 8 ya da 12 saatlik programa göre çalışırlar. İşçilerin temel hakları Haftalık temel çalışma saatleri 40 saattir ve bu süreyi geçemez. Tüm işçilerin her 6 saatte bir yarım saatlik yemek veya dinlenme molası verme hakkı vardır, bununla beraber 18 yaş altı çalışanlar her 4,5 saate bir mola verme hakkına sahiptir. İşçiler fabrikalarda günlük 8 ila 12 saat arası çalışırlar.18 yaşından küçükler için günlük çalışma saati 8 saati geçemez. İşverenler genç işçileri gece ya da fazla mesai olarak çalıştıramaz. Temel olarak haftalık 40 saatlik çalışma ücreti aylık CZK ya da saatlik CZK 48,10 dur. Temel olarak işçiler 4 haftada 20 gün çalışır ve geri kalan günlerde tatil yaparlar. nde 12 resmi tatil günü vardır be insanlar bu günlerde işe gitmek zorunda değildir. Dakiklik Dakiklik, işe zamanında gelme profesyonellik olarak adlandırılır. Ancak 15 dakikalık gecikmeler kabul edilebilir. Çalışma Kontratı Koşulları İşveren ile işçi arasındaki ilişki iş sözleşmesine dayanmaktadır. İş sözleşmeleri yazılı ve bir kopyasının işçide bulunması gereken belgelerdir. İş sözleşmesi kesinlikle işçinin iş tanımını ve işçi için uygunluğunu içermektedir, iş ile ilgili açık bilgilerin olduğu ve işe başlama tarihinin bulunduğu bilgileri içermelidir. Eğer iş sözleşmesi bu bilgileri içermiyorsa iki taraf içinde geçersiz sayılır. Maaşların ödeme şekli Maaşlar genellikle aylık olarak banka üzerinden ödenir. İşçiye direk nakit olarak maaş ödemeleri de yaygındır ancak büyük şirketler için bu durum büyük karışıklıklar yaratmaktadır. Bir iş arkadaşı ya da patrona hitap şekli (resmi gayri resmî) Her zaman patronlarımız ile resmi şekilde iletişim kurarız. Eğer patronlar sizden gayri resmi konuşmanızı isterse siz onu reddedebilir ve resmi konuşmaya devam edebilirsiniz. İş arkadaşları ile eğer yaş seviyeleri aynı ise gayri resmi konuşulmaktadır. Farklı işyerlerinde giyim kuşam şekli Bazı işyerlerinde üniforma giyilmesi gerekmektedir. Eğer müşteri ile birebir irtibat içerisinde olacaksanız düzgün giyinmek zorundasınızdır. Eğer iş özel giysiler giymeyi gerektirmiyorsa normal günlük kıyafetler ile işe gidebilirsiniz. Bazı eşyaları kullanabilmek için nasıl izin alınır Başkasının eşyalarını kullanabilmek için öncelikle kibar bir şekilde izin isteyip teşekkür etmeniz gerekir. 10 / 15

12 Kültürel içerikler Sosyal Davranış Ülke çapın iş aramak için bazı ipuçları İş bulmak için en çok tercih edilen ve en etkin yollardan birisi internet üzerinden iş aramaktır İş aramak için şirket ismi, pozisyon, bölge ya da sektör bilgileri doğrultusunda yukarıdaki linklerden yararlanabilirsiniz. (Bazı yönergeler İngilizcedir ancak çoğu iş tanımı Çek dilindedir) Bir diğer iş bulma imkânı ajanslar tarafından sağlanır. Ajans çalışanlarının çoğu İngilizce ile beraber diğer yabancı dillerini de bilmektedir. Yabancılar için ajanslardan iş araştırmak daha avantajlıdır / 15

13 Kültürel içerikler Sosyal Davranış Sosyal Davranış Kişisel davranış sorumluluğu Dışarı çıkarken kendimiz kontrol etmek zorundayız. Dışarıda iken bağırmamalıyız ve insanlara kibar davranmalıyız. Karşı cinse hitap şekli ve karşı cins bir ilişki yürütülmesi Yeni bir kişi ile tanışırken el sıkışılır ve bazen küçük bir sarılma ya da yanaktan öpücük şeklinde olabilir. Cadde, sokak, sosyal alanlar ve restoranlarda sigara içmek nde, sigara içilebilen, sigara içilmesi yasaklanmış ya da sigara içilebilmesi için ayrı bölüm açılmış restoranlar bulabilirsiniz. Sosyal alanlarda ise belirli bir kısıtlama yoktur ancak tren istasyonları, otobüs durakları, metrolar ve yol üzerlerinde sigara içmek yasaktır. Tütün ürünleri 18 yaşın altındaki kişilere satılmamaktadır. Uyuşturucu Kullanmayın ve Sarhoş Olmayın nde 18 yaşından sonra alkol alabilirsiniz. Barlarda, kafelerde, restoranlarda alkol alabilirsiniz ancak cadde ve sokaklarda alkol almak yasaktır. Uyuşturucu kullanmak ya da dağıtmak nde yasaktır. Marihuana nde yasak bir uyuşturucudur ancak gençler arasında popülerdir. Bu yüzden 15 gramdan fazla taşımak suçtur. Evsahipleri, komşular vb. ile nasıl iyi ilişkiler geliştirilebilir Evsahibinize ve komşularınıza karşı iyi niyetli olmalı ve onlara kibar davranmalısınız. Herhangi bir kimseyle karşılaştığınızda selamlaşmalı ve birkaç kelime konuşmanız sizin yararınıza olacaktır. Özellikle gece saatlerinde gürültü yapmamalısınız. Kiranızı zamanında ödemeyi unutmayın! Bu kurduğunuz iyi ilişkileri ve özellikle evinizi korumanızda çok önemli olacaktır. Eğer bir taksi durduracaksanız durduracağınız taksinin gerçek legal bir taksi olduğundan emin olun. Taksinin üzerinde taksi lambası, yanlarında ve kaputunda siyah TAXI yazısına ve aracın her iki tarafında bulunan sürücü ile ilgili resmi bilgilerin olmasına dikkat edin. Taksinin içindeyken, taksimetrenin kilometre geçiş ücretinin taksi içinde bulunan fiyat listesi ile uyumlu olup olmadığını kontrol edin. Eğer fiyatlar uyumlu değilse, taksiciyi uyarın ya da taksiden inin. Taksi sürücüsünün size fatura sunması gerekmektedir. Eğer sürücü size fatura sunmazsa, fatura isteme hakkınız vardır. Sürücü size fatura sunmayı kabul etmezse, ücret ödemeyi reddedebilirsiniz. Be smart and order a taxi by phone from one of these reliable and courteous taxi companies: Taksi kullanacağınızda telefonla güvenilir taksi şirketlerini aramanız yararınıza olacaktır. ndeki bazı güvenilir taksi firmalarının numarası şu şekildedir: AAA Radiotaxi - tel or , City Taxi - tel , Profi Taxi - tel , Halotaxi - tel , Sedop - tel , Turistler için hazırlanan kılavuzlarda bulunmayan kullanışlı bilgiler Eğer nde bir ev ziyaretinde bulunursanız, ev sahibi sizden ayakkabılarınızı çıkarmanızı isteyebilir. Bu alışkanlık halkta güçlü bir şekilde kökleşmiştir ancak bugünlerde yavaş yavaş terkedilmeye de başlanmıştır. Ev ziyaretine giderseniz, ev sahibine küçük bir hediye almanız şık olacaktır. Şekerleme, bir şişe şarap ya da bir buket çiçek gibi hediyeler uygun olacaktır. Taksiler nasıl kullanılır Prag şehrinde gezerken taksi kullanmanız zorunlu olmadıkça gerekli değildir. Yanınızda valizler varsa, hava soğuksa veya gideceğiniz yer uzakta ise taksi kullanabilirsiniz. Sizin için bazı ipuçları: Bir tren istasyonu ya da turist merkezinin önünden taksiye binmeyin. Çünkü turistleri bekleyen taksiler normalde daha pahalı olur. 12 / 15

14 Kültürel içerikler Yemek Yemek Klasik Restoranlar/Geleneksel Çek Yemeklerinin Yenebileceği Mekanlar nde her türden lokanta bulmanız mümkündür: En lüksünden klasik Çek publarına kadar birçok çeşit restoran tarzı nde bulunmaktadır. Geleneksel Çek yemeklerini tatmak isterseniz, eski tarz pub ve restoranlara gitmenizi tavsiye ederiz. Publar bazen duman altı olsa da, iyi fiyata güzel yemek bulabilirsiniz. Menünün fazlasıyla yemek içermesi, dondurulup sunulması nedeniyle yemeklerin tazeliği konusunda şüphe uyandırmalıdır. Bu sebeple menüsü günlük olan ya da az çeşit içeren lokantalar tercih edilmelidir. Böylece kaliteli ve taze öğünler yenebilir. Gençlerin girişinin kısıtlandığı yerler 16 veya 18 yaş altındaki gençlere bazı diskolara ve gece kulüplerine girişi kısıtlanmıştır. Kumar oynanan yerler için ise 18 yaş sınırı vardır. Restoranların yemek servisi verdiği saatler nde restoranlar genellikle gündüz 11:00 dan akşam 22:00 ya da 23:00 e kadar yemek servisi verirler. Restoranların açılış saati Restoranlar gündüz 10:00-12:00 arasında restoranlar açılmaktadır. Kapanış saatleri ise hafta içi 23:00 iken, hafta sonları 01:00 ı bulmaktadır. Yemek yerken sergilenmesi gereken davranışlar Bir restoran ya da kafeye girerken garsonları selamlamak ve çıkarken vedalaşmak kibar bir davranış olacaktır. Hesabı isterken, elimizle ya da kafamızla yumuşakça işaret ederek garsonun dikkatini çekmeliyiz. Ayrıca restorandan ayrılırken yemekler için teşekkür etmeyi ihmal etmemeliyiz. Servisten duyduğunuz memnuniyetin bir göstergesi olarak, bahşiş vermeniz uygun olacaktır. Genellikle bir restoran çalışanı size hesabı getirecek ve yanınızdan ayrılacaktır. Çalışan döndüğünde ne kadar ödemek isteyeceğinizi(bahşiş dahil) kendiniz belirleyeceksinizdir. Bir başka seçenek, hesabın tam karşılığını ödemek ve bahşişi masaya bırakmaktır. Diğer ülkelerde görülmeyen özellikler Bira, sudan daha ucuzdur. Gençlerin buluştuğu ünlü mekânlar Letna Park, özellikle yaz günlerinde gençlerin uğrak yeri olmakta ve paten, kaykay gibi faaliyetlerin gerçekleştirilebildiği bir parktır. Letna Park, tıpkı New York City deki Central Park gibi bir işlev görmektedir. Gençlerin buluştuğu barların başında Atmosphere Café-Pub, Krásný ztráty, PeachPit, El Mágico Restaurace gibi mekanlar gelmektedir. 13 / 15

15 Kültürel içerikler Acil Durumlar Acil Durumlar Acil Durumlarda Nasıl Davranılmalı Acil durumda ihtiyacınız olacak önemli kurumların numaraları çoğunlukla üç hanelidir. Bu numaralara herhangi bir yerde ve herhangi bir zamanda ücretsiz olarak ulaşabilirsiniz. Acil durum aramaları 112 (Bu numara tüm Avrupa da kullanılmaktadır; tıbbi yardım, polis ve itfaiye gibi hizmetlere ulaşabilirsiniz. Ancak SIM kartı olmayan eski telefon modellerinde bu numaraya ulaşamayabilirsiniz. Tıbbi ilk yardım 155 Polis 158 Zabıta 156 (Daha az otoriteleri vardır ve küçük, yerel olaylarla ilgilenirler) İtfaiye 150 Acil durum araması yapmadan önce, güvenli bir yerde olduğunuzdan emin olun (Yangın veya kaza yerinden yeterli uzaklıkta olun)! Olay yerinin çevresinde bekleyin (Konuşacağınız operatör kazanın tam olarak nerede gerçekleştiğini bilmek isteyecektir). Telefon konuşmanız süresince sakin, tane tane ve açık konuşmaya çalışın. Operatöre belirtmeniz gerekenler: NE OLDU - Kazanın boyutunu anlatın, kayıpların ya da tehlike altındaki insanların sayısını belirtin vb. NEREDE OLDU - mümkünse bulunduğunuz yerin tam adresini veya bulunduğunuz yerin tarifini yapın. KİM ARIYOR - Telefonu kapamayın, çünkü operatörün size soracağı sorular olabilir. Telefon konuşması bittikten sonra, mobil(cep) telefonunuzu kapatmayın. Operatör sizi detayları açıklığa kavuşturmak için arayabilir. Bir şey kaybederseniz ne yapmalısınız? Bir şey kaybederseniz, Belediye Kayıp Mal Bürosu ile iletişim kurabilirsiniz (Ztráty a nálezy). Ancak bu büronun her kentte şubesi yoktur, bu sebepten en iyisi yanınızda taşıdığınız eşyalara dikkat edin. Hırsızlık/Soygun durumunda ne yapmalısınız? Hırsızlık durumunda ya 158 i arayın, ya da en yakın polis karakoluna gidin. Buradaki memurlar olayla ilgili rapor hazırlayarak çalınan eşyalarınız hakkında sizden bilgi alarak onayınızı alacaklardır. Kişisel dokümanların kaybı/çalınması söz konusu olduğunda aynı zamanda büyükelçiliğinizle de iletişim kurmalısınız. Yurtdışına çıkmadan önceden büyükelçilikle iletişim yolunu kontrol etmenizi öneririz. Hastalık/Sakatlık durumunda ne yapmalısınız İlk yardım, acil durumlar ve kurtarma servisleri Sağlık hizmeti ani hastalık veya sakatlık durumlarında çalışma saatlerinin dışında hastanelerin acil servis bölümlerinde verilmektedir. Hastanın hastaneye veya doktora ulaşamadığı ve acil bakım gerektiren ani ve ciddi hastalık durumunda 112 telefon numarasından hızır acile ulaşılması gerekmektedir. Eczaneler Grip ya da soğuk algınlığı gibi veya benzer durumlar için eczanelerden gerekli ilaçlar reçetesiz olarak alınabilmektedir. Diğer ilaçlar ise doktordan alınan reçete ile satın alınabilmektedir. Acil servislerin yazdığı reçeteler yazıldığı günün ertesine kadar geçerlidir. Antibiyotikler için hazırlanan reçeteler ise üç gün için geçerlidir. Diğer tüm reçeteler bir hafta boyunca geçerlidir. Sigorta Avrupa Birliği nden, İsviçre den, Norveç ten, İzlanda dan ve Liechtenstein dan gelen yabancılar için sigorta: nde sağlık hizmetinden yararlanabilmek için, Avrupa Sağlık Sigortası Kartı na(ehic) sahip olmanız gerekmektedir. ndeki tıbbi kurumlarda alacağınız tedavi bu kart sayesinde hizmet aldığınız sigorta şirketi tarafından karşılanacaktır. Ancak, Avrupa Birliği üyesi ülkenin sigortalı tarafının sadece hastalığın doğası ve fiyatının beklenen uzunluğuna göre bir başka üye ülke sınırları içinde temel tıbbi bakım hakkı vardır. Kart temelinde sigorta şirketi gerekli bakım çerçevesinin ötesinde bir ödeme yapmayacaktır. Hatta yerel yasalar tarafından öngörülen destekleri kabul etmeyebilir. nde bu destekler şu düzeyde ödenebilir: Doktor Muayenesi CZK 30 Reçetedeki bir öğe CZK 30 Acil Tedavi CZK 90 Hastanede bir gün CZK 60 Diş Hekimi Muayenesi Spesifik olarak hesaplanır Tavsiye: Bu tarz ücretleri karşılayabilecek ticari bir sigorta ayarlayın. 14 / 15