Döküm Prensipleri. Doç.Dr. Derya Dışpınar İstanbul Üniversitesi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Döküm Prensipleri. Doç.Dr. Derya Dışpınar deryad@istanbul.edu.tr. İstanbul Üniversitesi"

Volkan Doğan
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Döküm Prensipleri Doç.Dr. Derya Dışpınar

2 John Campbell John Campbell John Campbell Kurz ve Fisher Porter ve Easterling Flemings

4 Şekilvermeyöntemleri Talaşlı Talaşsız Torna Freze Matkap Taşlama Dövme Çekme Ekstrüzyon Döküm Kaynak, lehim Toz metalurjisi Birleştirme 3D printing

5 Döküm 1. Metal veyaalaşımısıvıdurumagetirme 2. Oluşturulankalıpiçerisindekiboşluğadökme 3. Tamamenkatılaşmasını(soğumasını)beklemek 4. Kalıpiçerisindenparçayıçıkartmak

6 Avantajları Her türlükarmaşıkgeometrideparçaüretimineuygun, Tek bir seferde arzu edilen şekil verilebilir Parçalara son hali (net-shape) veya son haline yakın (near-net-shape) şekil verilebilir Ağırlık veya boyut kısıtlaması yok(mg dan ton lara kadar döküm yapılabilir) Seri ve hızlı üretime elverişli(ekonomik)

yakın (near-net-shape) şekil verilebilir Ağırlık veya boyut kısıtlaması

7 Dezavantajları Yüzey özellikleri seçilen döküm yöntemine göre değişken Çok ince kesitler döküm ile üretilemez Ergimiş durumdaki sıvı metal tipik olarak yüksek sıcaklıklardadır ve çalışanlar için tehlike arz edebilir Bazı döküm yöntemleri çevre dostu olmayabilir

sıvı metal tipik olarak yüksek sıcaklıklardadır ve çalışanlar

12 Sıvıfaz Atomlar arası mesafe, katınınkine yakın: yaklaşık%2-6 Katılaşmagizliısısı, buharlaşmagizliısısında1/25 ile1/40 seviyelerinde daha düşük Sıvıdaki difüzyon katsayısı, katıdan 10 hatta 100 kat seviyelerinde daha yüksek Birçok sıvı metal aynı özelliklerde iken, katıların hiçbiri aynı özellikte değildir

düşük Sıvıdaki difüzyon katsayısı, katıdan 10 hatta 100 kat seviyelerinde

13 KATILAŞMA: SIVIDAN KATIYA 1.Çekirdekleşme Homojen Heterojen 2.Büyüme

14 T?

20 SerbestEnerjiDeğişimi KATI SIVI

22 G H Τ

23 T veçukulata

24 KATI SIVI

26 Çekirdekleşme

27 Çekirdekleşme

31 = = =0 = = =.

32 =.

33 ÇekirdekleşmeHızı; I C n, birim hacimdeki r* kritik çapındaki çekirdek sayısı ve (dn/dt) birim saniyede çekirdeğe eklenen atom sayısı ise,

37 Sıcaklık Çekirdekleşmehızı

39 Heterojençekirdekleşme

44 2. Büyüme 1. Saf metallerde C o = 0 2. Alaşımlarda C o > 0

45 = /6 = =

46 =0.5

47 =1

48 =3

49 =5

50 =8

51 =10

52 Büyüme a. Metaller b. Ametaller <5 >5

55 SıcaklıkGradienti: G Birimmesafedekisıcaklıkdeğişimi

57 Negatif gradient Pozitif gradient

58 Pozitif gradient(c o =0) safmetal ARAYÜZEY KATI SIVI X

60 Pozitifgradient (C o =0) safmetal Yüzeypürüzlülüğü

61 Pozitifgradient (C o =0) safmetal

62 Negatifgradient (C o =0) safmetal

64 Negatifgradient (C o =0) safmetal Yüzeypürüzlülüğü

65 Negatifgradient (C o =0) safmetal

66 Negatifgradient (C o =0) safmetal Isı akışıetkisi

67 Negatifgradient (C o =0) safmetal

79 video

80 Katılaşmahızı: V Birimzamanda katı/sıvıarayüzeyinin ilerlediğimesafe

81 Soğumahızı

82 Aşırısoğuma: T = t: termal aşırı soğuma y: yapısal aşırı soğuma e: eğrisellikten kaynaklanan aşırı soğuma k: kinetik aşırı soğuma

83 ü

84 Alaşımlardabüyüme(C o >0) DengeDağılımKatsayısı = çö ü ü ü ö = <1

85 Alaşımın katılaşması =

86 Katı/Sıvıoranı

87 =( )

88 Alaşımınbüyümesi: 1. durum Katıdadifüzyonyok: D k = 0 Sıvıdatamamenkarışımvarvesıvı konsantrasyonuhomojen

90 ARAYÜZEY SIVI KATI

91 ARAYÜZEY SIVI KATI

92 = 1

93 = 1 = 1 = 1 (1 ) = (1 ) ln 1 = 1 1

94 DengesizKaldıraçKuralı: ScheilEşitliği = (1 ) = ( ) = (1 )

95 KatıdaDifüzyonYok, SıvıdaTam Karışım: SheilEşitliği

Benzer belgeler

Döküm Prensipleri. Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar. İstanbul Üniversitesi

Döküm Prensipleri. Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar. İstanbul Üniversitesi Döküm Prensipleri Yard.Doç.Dr. Derya Dışpınar Şekilvermeyöntemleri Talaşlı Talaşsız Torna Freze Matkap Taşlama Dövme Çekme Ekstrüzyon Döküm Kaynak, lehim Toz metalurjisi Birleştirme Döküm 1. Metal veya