GENELGE NO: 12/83. İstanbul, : Yönetim Kurulu Başkanlığı, Genel Müdürlük, Mali İşler : Yeni Teşvik Sistemine İlişkin Açıklama

Transkript

1 İlgili Birim Konu Sayın Üyemiz, GENELGE NO: 12/83 : Yönetim Kurulu Başkanlığı, Genel Müdürlük, Mali İşler : Yeni Teşvik Sistemine İlişkin Açıklama İstanbul, Malumlarınız olduğu üzere, Yeni Teşvik Sistemine İlişkin Açıklama tarih 2012/49, tarih 2012/73 ve tarih 2012/80 sayılı sirkülerlerimizle siz değerli üyelerimize duyurulmuştu. Ancak, son dönemlerde Birliğimize ulaşan bilgiler ışığında Yeminli Mali Müşavirliğimiz Türkmen YMM tarafından yeniden hazırlanan rapor aşağıda bilgilerinize sunulmuştur Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik yapılmasına Dair Kanun tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yasal düzenleme sonrasında Ekonomi Bakanlığı nın talebi üzerine yeni teşvik sisteminin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları içeren Bakanlar Kurulu nun tarih ve 2012/3305 sayılı Ya tırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ı tarih ve Sayılı Resmi Gazete de ve Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına ilişkin 2012/1 sayılı Tebliğ yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Ayrıca, tarihli ve 6322 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik yapılmasına Dair Kanun a eklenen Geçici 80 inci ve 81 inci maddelerin uygulanmasına yönelik 283 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği yayımlanmıştır. Söz konusu kanun ve 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın yeni teşvik sistemine getirmiş olduğu yeni düzenlemeler genel hatlarıyla aşağıda yer almaktadır. Yeni teşvik sisteminde genel kural il bazlı bölgesel teşvik uygulamasına geçilmekte; belirlenen bölgelerde yer alan Organize Sanayi Bölgeleri nde yapılacak yatırımlar, sektörel işbirliğine dayalı yatırımlar ve TÜBİTAK tarafından desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ürünün üretimine yönelik yatırımlar ile büyük ölçekli yatırımlar için daha kapsamlı ve avantajlı teşvik unsuru sağlamaktadır. Yine yeni teşvik sistemi ile ilk defa stratejik ve öncelikli yatırımlar için farklı teşvik sistemi getirilmektedir. Bu bağlamda, genel hatlarıyla yeni teşvik sisteminde sağlanacak destek unsurları aşağıda yer almaktadır. I Genel Teşvik Uygulamaları : c) Gelir Vergisi Stopajı Desteği (6 ncı Bölge Yatırımları İçin) d) Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği ( Tersanelerin Gemi İnşası Yatırımları İçin) II Bölgesel Teşvik Uygulamaları : c) Vergi İndirimi d) Sigorta Primi İşveren Hisse Desteği e) Yatırım Yeri Tahsisi

2 f) Faiz Desteği ( 3 üncü, 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı Bölgelerdeki Yatırımlar İçin) g) Gelir Vergisi Stopajı Desteği ( 6 ncı Bölgede Gerçekleştirilecek Yatırımlar İçin) h) Sigorta Primi Desteği ( 6 ncı Bölgede Gerçekleştirilecek Yatırımlar İçin) III Büyük Ölçekli Yatırımlarda Teşvik Uygulamaları : c) Vergi İndirimi d) Sigorta Primi İşveren Hisse Desteği e) Yatırım Yeri Tahsisi f) Faiz Desteği g) Gelir Vergisi Stopajı Desteği ( 6 ncı Bölgede Gerçekleştirilecek Yatırımlar İçin) h) Sigorta Primi Desteği ( 6 ncı Bölgede Gerçekleştirilecek Yatırımlar İçin) IV Stratejik Yatırımların Teşvik Uygulamaları : c) Vergi İndirimi d) Sigorta Primi İşveren Hisse Desteği e) Yatırım Yeri Tahsisi f) Faiz Desteği g) Gelir Vergisi Stopajı Desteği ( 6 ncı Bölgede Gerçekleştirilecek Yatırımlar İçin) h) Sigorta Primi Desteği ( 6 ncı Bölgede Gerçekleştirilecek Yatırımlar İçin) ı) KDV iadesi (Bina İnşaat) Bölgesel Teşvik Uygulamasında il bazlı bölgesel teşvik sistemi getirilmekte ve Türkiye 6 bölgeye ayrılmakta olup illerin bölgelere göre dağılımı aşağıda yer almaktadır. 1 inci Bölge : Ankara, Antalya, Bursa, Eskişehir, İstanbul, İzmir, Kocaeli ve Muğla 2 nci Bölge : Adana, Aydın, Bolu, Çanakkale ( Bozcaada ve Gökçeada ilçeleri hariç), Denizli, Edirne, Isparta, Kayseri, Kırklareli, Konya, Sakarya, Tekirdağ ve Yalova 3 üncü Bölge : Balıkesir, Bilecik, Burdur, Gaziantep, Karabük, Karaman, Manisa, Mersin, Samsun, Trabzon, Uşak ve Zonguldak 4 üncü Bölge : Afyonkarahisar, Amasya, Artvin, Bartın, Çorum, Düzce, Elazığ, Erzincan, Hatay, Kastamonu, Kırıkkale, Kırşehir, Kütahya, Malatya, Nevşehir, Rize ve Sıvas 5 inci Bölge : Adıyaman, Aksaray, Bayburt, Çankırı, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Kahramanmaraş, Kilis, Niğde, Ordu, Osmaniye, Sinop, Tokat, Tunceli ve Yozgat 6 ncı Bölge : Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Hakkari, Iğdır, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Van, Bozcaada ve Gökçeada İlçeleri

3 Yeni teşvik sistemi kapsamında sağlanan yeni destek unsurlarına ilişkin 6322 sayılı kanun ile getirilen yasal düzenlemelere ilişkin ayrıntılar aşağıda yer almaktadır. A Gelir Vergisi Stopajı Desteği : Yeni teşvik sisteminde yatırımların ekonomik ve sosyal açıdan göreceli olarak daha az gelişmiş bölgelerimize yönlendirilmesini sağlayarak, bu bölgelerde istihdamın artırılması ve bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılması amacıyla bazı illerde yapılacak yatırımlar için istihdam edilen işçi ücretlerine Gelir Vergisi Stopajı Desteği öngörülmüştür. Bu çerçevede 6322 sayılı Kanun un 12 nci maddesiyle Gelir Vergisi Kanunu na Geçici 80 inci madde eklenmiş ve tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Kanun maddesi aşağıda yer almaktadır. Gelir Vergisi Stopaj Teşviki : GEÇİCİ MADDE 80 - Bakanlar Kurulunca istatistiki bölge birimleri sınıflandırması, kişi başına düşen milli gelir veya sosyoekonomik gelişmişlik düzeyleri dikkate alınmak suretiyle belirlenen illerde yapılacak yatırımlar için Ekonomi Bakanlığı tarafından düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 31/12/2023 tarihine kadar gerçekleşen yatırımlarda teşvik belgelerinde öngörülen ve fiilen istihdam edilen işçilerin ücretlerinin sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin brüt tutarına tekabül eden kısmı üzerinden hesaplanan gelir vergisi, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan tarihten itibaren 10 yıl süreyle verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilir. Birinci fıkraya istinaden terkin edilecek verginin hesabında, öncelikle 32 nci maddede yer alan asgari geçim indirimi dikkate alınır. Yatırımın tamamlanamaması veya teşvik belgesinin iptal edilmesi halinde, gelir vergisi stopajı teşviki uygulaması nedeniyle terkin edilen vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte tahsil olunur. Yatırımın faaliyete geçmesinden önce devri halinde devralan, aynı koşulları yerine getirmek kaydıyla gelir vergisi stopajı teşviki uygulamasından yararlanır. Yatırımın kısmen veya tamamen faaliyete geçmesinden sonra devri halinde, gelir vergisi stopajı teşviki uygulamasından devir tarihine kadar devreden, devir tarihinden sonra ise kalan süre kadar devralan yararlanır. Bu madde kapsamındaki gelir vergisi stopajı teşvikinden yararlananlar, diğer kanunlarda yer alan aynı mahiyetteki hükümlerden ayrıca yararlanamazlar. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir. Yapılan yasal düzenleme ile Bakanlar Kurulunca istatistiki bölge birimleri sınıflandırılası, kişi başına düşen milli gelir veya sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyleri dikkate alınmak suretiyle belirlenecek illerde yapılacak yatırımlar için, Ekonomi Bakanlığı tarafından düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten tarihine kadar gerçekleşen yatırımlarda, teşvik belgelerinde öngörülen ve fiilen istihdam edilen işçilerin ücretlerinin sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin brüt tutarına tekabül eden kısmı üzerinden hesaplanan gelir vergisinin, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmeye başlanacağı tarihten itibaren 10 yıl süreyle bu ücretlerle ilgili olarak verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilebilecektir. Bu bağlamda, yatırımcıların istihdam nedeniyle katlandıkları mali yükler acısından önemli bir destek sağlanmış olmaktadır. Bu teşvik unsurunun esas amacı işverenlerin istihdam maliyetlerini azaltmaktır. Dolayısıyla yapılan düzenleme ile çalışanların ücretleri üzerinden kesilen ancak vergi dairelerine ödenmeyen gelir vergisi stopajı nedeniyle çalışanlar bakımında bir

4 talep söz konusu olmayacaktır. Desteğin uygulamaya geçmesi ile göreceli olarak daha az gelişmiş bölgelerdeki yatırım ve istihdamın arttırılması amaçlanmaktadır. Yapılan düzenlemeye göre Gelir Vergisi Stopajı desteği; a) Teşvik Belgesi kapsamında yapılan yatırımlar için uygulanacak, b) 2023 yılı sonuna kadar gerçekleşen yatırımlarda istihdam edilen çalışan için uygulanacak, c) Yatırımın işletilmeye başlanacağı tarihten itibaren 10 yıl olarak uygulanacak, d) 16 yaşından büyükler için belirlenen asgari ücret tutarı üzerinden hesaplanan vergi ile sınırlı olacak, e) Çalışanlara verilecek asgari geçim indiriminden sonra kalan vergiler üzerinden uygulanacak, f) Muhtasar beyanname üzerinden terkin yöntemiyle istihdamı sağlayana verilecektir. Gelir vergisi stopajı desteğinin üst sınırı 16 yaşından büyükler için belirlenen asgari ücret tutarı üzerinden hesaplanan vergi ile sınırlı olacak ve çalışanlara verilecek asgari geçim indiriminden sonra kalan vergiler üzerinden uygulanacaktır. Çalışan işçilerin ücretleri üzerinden, asgari ücret üzerinden hesaplanan vergi ile sınırlı olmak üzere, hesaplanan gelir vergisi stopajı ilgili dönem muhtasar beyannamesi ile beyan edilecek, asgari ücret üzerinden hesaplanan vergi tutarı kadar kısım muhtasar beyanname üzerinde terkin edilecektir. Yani istihdamı sağlayan yatırımcı asgari ücret üzerinden hesaplanacak gelir vergisi stopajı tutarı kadar gelir vergisi stopajını devlete ödemeyerek, bu tutar kadar yatırım için devletten destek almış olacaktır. Gelir vergisi stopajı desteği, geçici 80 inci maddenin yürürlük tarihi olan tarihinden itibaren tarihine kadar alınacak olan teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlar için uygulanacaktır. Kanun maddesine göre gelir vergisi stopajı desteği yatırımın kısmen ya da tamamen işletilmesine geçildiği tarihten itibaren azami 10 yıl süre ile uygulanabilecektir. Yatırımın tamamlanamaması veya teşvik belgesinin iptal edilmesi halinde, gelir vergisi stopajı teşviki uygulaması nedeniyle terkin edilen vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte geri alınacaktır. 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar a göre gelir vergisi stopajı desteğinden 6 ncı bölgede yer alan illerde yapılacak olan yatırımlar yararlanacaktır. B Sigorta Primi İşveren ve İşçi Hissesi Desteği : Yeni teşvik sistemi kapsamında diğer bir teşvik unsuru olarak belirtilen ve yapılacak olan yatırımlarda istihdam edilecek işçilerin ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işçi ve işveren hissesinin belli bir kısmı ya da tamamının Devlet tarafından karşılanmasına yönelik olarak 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu nun Ek 2 nci maddesinde değişiklik yapılmıştır. Yapılan değişiklik ile yatırımlarda Devlet yardımları çerçevesinde Bakanlar Kurulunca belirlenen illerde yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılacak yatırımlarda yatırımcılar üzerindeki istihdama ilişkin yükün azaltılması amaçlanmaktadır. Buna göre, iş gücü üzerindeki işveren hissesi ile sigortalı işçi hissesi tutarlarının bir bölümünün Devletçe karşılanması suretiyle yatırımcının teşviki öngörülmekte olup, işverenin bu bölgelerde yatırımlarının teşviki ve istihdamının arttırılması hedeflenmektedir. Bu teşvikin esas amacı işverenlerin istihdam maliyetini azaltmaktır. Dolayısıyla yapılan düzenleme ile çalışanların ücretleri üzerinden kesilen ancak ödenmeyen sigortalı hissesi nedeniyle çalışanlar bakımından bir talep söz konusu olmayacaktır.

5 Yapılan yasal düzenleme ile Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararlar çerçevesinde düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlarda istihdam edilen sigortalılar için, prime esas kazanç alt sınırı üzerinde hesaplanan sigorta primlerinin; - İşveren hisselerinin tamamı ve, - Bakanlar Kurulunca istatistiki bölge birimleri sınıflandırılması, kişi başına düşen milli gelir veya sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyleri dikkate alınmak suretiyle belirlenen illerde işveren hisseleri ile birlikte sigortalı işçi hisselerinin tamamına kadar olan kısmı, Ekonomi Bakanlığı bütçesinden karşılanacaktır. Ekonomi Bakanlığınca karşılanacak tutarın uygulama süresini, karşılama oranını ve kapsamını; yatırımın sektörü, büyüklüğü ve bulunduğu illere göre farklılaştırmaya yetkisi Bakanlar Kurulu na verilmiştir. 1 Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği : 2012/3305 Sayılı Karar ın 12 nci ve 13 üncü maddelerinde sigorta primi işveren ve işçi hisselerinin ne şekilde destekleneceği açıklanmış olup, büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlarda söz konusu destek aşağıda belirtilen sürelerde uygulanacaktır. Bölgeler tarihine kadar (bu tarih dahil) başlanılan yatırımlar tarihinden itibaren Başlanılan Yatırımlar 1 2 yıl yıl yıl 3 yıl 4 6 yıl 5 yıl 5 7 yıl 6 yıl 6 10 yıl 7 yıl Stratejik yatırımlar için sigorta primi işveren hissesi desteği 6 ncı bölgede on yıl, diğer bölgelerde yedi yıl süreyle uygulanacaktır. Yararlanılan sigorta primi işveren hissesi desteğinin tutarı, bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlar ile büyük ölçekli yatırımlarda sabit yatırım tutarının aşağıda belirtilen oranlarını geçemeyecektir. Bölgeler Bölgesel Teşvik Uygulamaları Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteğinin Sabit Yatırım Tutarına Oranı (%) Büyük Ölçekli Yatırımlar Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteğinin Sabit Yatırım Tutarına Oranı (%)

6 /3305 Sayılı Karar ın 12 nci maddesine göre, stratejik yatırımlarda sigorta primi işveren hissesi desteğinin miktarı, bölge ayırımı yapılmaksızın sabit yatırım tutarının yüzde onbeşini geçemeyecektir. 2 Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği : 2012/3305 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ın 13 üncü maddesine göre sigorta primi işçi hissesi desteğinden 6 ncı bölgede yer alan illerde (Gökçeada ve Bozcaada ilçeleri dahil) yapılacak büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında teşvik belgesine istinaden gerçekleştirilecek yatırımlar yararlanacaktır. Teşvik belgesi kapsamında yatırım yapacak olanların istihdam ettikleri işçilere ilişkin primlerin Ekonomi Bakanlığınca karşılanabilmesi için işverenlerce, çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak 5510 Sayılı Kanun uyarınca aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içerisinde SGK ya verilmesi ve Ekonomi Bakanlığınca karşılanmayan tutarın yasal süresi içinde ödenmiş olması gerekmektedir. Ekonomi Bakanlığınca karşılanan prim tutarları işverenler bakımından gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamayacaktır. Teşvikten yararlanma esnasında söz konusu hususa dikkat edilmesinde fayda bulunmaktadır. Destek unsurundan yararlanan işverenlerin yapılan kontrol ve denetimlerde, çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalıların fiilen çalışmadığının tespit edilmesi halinde işverenlerin bir yıl süreyle söz konusu destek unsurlarından yararlanmaları mümkün değildir. Destek unsurlarından yersiz olarak faydalanıldığının tespiti halinde işverenden yararlanılan teşvik tutarı gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte SGK tarafından tahsil edilecektir. Ayrıca, işyerinde sigortalının fiilen çalışmadığı halde çalıştığının bildirilmesi tespit edilmesi durumunda işveren hakkında Cumhuriyet Savcılığı na suç duyurusunda bulunulacaktır. Konunun önemine binaen bilgilerinizi rica ederiz. Saygılarımızla, TİMUR BAYINDIR Yönetim Kurulu Başkanı EKLER : EK-A : 19 Haziran 2012 tarih sayılı Resmi Gazete EK-B : 283 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği