KÜRESEL ISINMA, MEDYA ve ENERJİ POLİTİKALARI. Özgür Gürbüz İklim Değişikliği İçin Sivil Toplum Kuruluşları Adana Buluşması 20 Aralık 2006

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KÜRESEL ISINMA, MEDYA ve ENERJİ POLİTİKALARI. Özgür Gürbüz İklim Değişikliği İçin Sivil Toplum Kuruluşları Adana Buluşması 20 Aralık 2006"

Iskender Zeybek
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 KÜRESEL ISINMA, MEDYA ve ENERJİ POLİTİKALARI Özgür Gürbüz İklim Değişikliği İçin Sivil Toplum Kuruluşları Adana 20 Aralık 2006

2 Küresel ısınma Hollywod için yazılmış,eğlenceli bir felaket senaryosu mu? 2

3 Dünyaya neler oluyor? Antarktika'da buz karaborsa! Güney Kutbu'nun uydu görüntülerini inceleyen bilim adamları, 244 buzulun yüzde 87'sinde erime tespit etti. Sibirya kıyamet alameti mi? Dünyanın dört bir yanından gelen küresel ısınma haberlerine bir yenisi eklendi. 11 bin yıllık buzulun erimesi endişe yarattı. Alaska halk plajı! Küresel ısınma, ABD'nin Kuzey Kutbu'na en yakın noktası Alaska'yı da etkiledi. Kar, buz görüntüleri yerini bikiniyle güneşlenen insanlara bıraktı. Bu gidişin dönüşü yok Dünyanın dört bir yanındaki bilim adamları farklı sahalardaki araştırmalarında hep aynı sonuca vardılar. Her geçen yıl biraz daha "sıcak"layacağız. Çöl sıcakları Türkiye'yi vuracak Uzmanlar, Avrupa'yı vurması beklenen 'çöl sıcakları' nedeniyle İstanbul ve Ankara'da yaz aylarında sıcaklığın 40 dereceyi aşabileceğini belirtiyor. Avrupa yakında 'Sahra' olacak Küresel ısınma ve neden olduğu iklim değişiklikleri Avrupa'yı tehdit ediyor. Hava sıcaklıklarının her geçen gün arttığına dikkat çeken bilim adamları 3

Küresel ısınma, ABD'nin Kuzey Kutbu'na en yakın noktası Alaska'yı da etkiledi. Kar, buz görüntüleri yerini bikiniyle güneşlenen insanlara bıraktı.

4 Küresel ısınma ve enerji ilişkisi medyaya ne kadar yansıdı? 4

5 Küresel ısınmada enerjinin rolü EK-I ülkeleri (Türkiye, Beyaz Rusya ve Kazakistan Hariç) 2000 Ulaşımla beraber yüzde 85 lere varan bir oran Ülkeler arası farklılıklar var ama enerji her ülkede birinci kaynak 1993 ile kıyaslandığında tarımın payı azalıyor Kömüre dayalı ekonomilerde enerjinin payının belirgin bir şekilde arttığı göze çarpıyor 5

var ama enerji her ülkede birinci kaynak 1993 ile kıyaslandığında tarımın payı

6 Nükleer enerji neyi durdurur Enerji Kaynağı Rüzgar Hidro Nükleer Doğalgaz Kömür CO2 eşdeğer /kws Storm van Leeuwen & Smith (2004) tarafından yapılan yeni ölçümlerde gaz santralleri ve nükleer arasındaki fark 3 kata indi. Temel nedeni uranyum madenciliği Makhijani (2002) tarafından yapılan hesapta fark edilir bir sera gazı indirimi için 1000 MW tan 2000 reaktör inşa etmek gerekecek. ABD Ulusal Enerji Komisyonu nun hesabına göre ABD de ciddi bir indirim için önümüzdeki yıl içinde reaktör sayısı 2 ya da 3 katına çıkarılmalı. Bu da kapanacak olanlar hesaba katıldığında yeni reaktör ediyor. 6

Temel nedeni uranyum madenciliği Makhijani (2002) tarafından yapılan hesapta fark edilir bir sera gazı indirimi için 1000 MW tan 2000 reaktör inşa etmek

7 Annex I Fact Sheets Emissions, Targets and Projections for Annex I Parties Malte Meinshausen Fransa 2000 İsveç 2000 ABD 2000 Polonya 2000 Yeni Zellanda 2000 Ukrayna 2000 (3 yeni 15) 7

8 Danimarka İspanya Almanya Sorgulamadan yazma! Japonya 8

9 Küresel ısınma ve politikalar 9

10 Politikalar ve enerji Ülkelerin yerel kaynakları Sanayileri, ülkedeki endüstri kaynaklarının türleri Tüketim alışkanlıkları Politik birlikler ve stratejik konumu (AB enerji politikaları gibi) Ekonomik koşullar ve teknolojik kapasite (istihdam gibi) Avrupa Birliği Kyoto ya taraf 2010 yılında elektriğin %21 ini YE den sağlayacak 2010 yılında tüm petrol ve dizel tüketiminin %5,75 i biyoyakıt AB YE pazarı, 13 milyar Avro luk, 300 bin kişiye istihdam sağlayan ve 50 kömür santraline bedel rüzgar kurulu gücüne sahip bir pazar Hidrojen, karbon gömme ve verimlilk üzerine de çalışmalar var 10

elektriğin %21 ini YE den sağlayacak 2010 yılında tüm petrol ve dizel tüketiminin %5,75 i biyoyakıt AB YE pazarı, 13 milyar Avro luk, 300 bin

11 Küresel ısınmayı durdurmak için politikalar Ulusal ve uluslararası hedefler Sabit fiyat sistemleri Sabit prim sistemleri Kyoto yaptırımları Karbon borsası (Emisyon ticareti) Ortak Uygulama (Ek-I) Temiz Kalkınma (Ek-II Ek-I) İkinci yükümlülükte yüzde 30 artış 11

sistemleri Kyoto yaptırımları Karbon borsası (Emisyon ticareti)

12 Başarılı politikalara bir örnek! Afşin-Elbistan A ve B den sonra C ve D santralleri de yolda. A Ünitesi 1355 MW B Ünitesi 1440 MW C + D en az 2400 MW Toplam = 5200 MW 30 milyar kws üretim yapacak =~ milyon ton CO 2 İsveç in tüm CO 2 salınımı ise 19,3 milyon ton civarında Yılda 2 milyar kws üretim yapan Afşin A nın, rehabilitasyon sonrası 4 milyar kws ek üretim yapacağı söyleniyor. EÜAŞ ın tüm termik santrallerinde yapılacak rehabilitasyon çalışmaları sonucu 12 milyar kws artış söz konusu. 2 bin MW lık kurulu güçe eşdeğer. 12

in tüm CO 2 salınımı ise 19,3 milyon ton civarında Yılda 2 milyar kws üretim yapan Afşin A nın, rehabilitasyon sonrası 4 milyar kws

13 Türkiye nin enerji politikası ne kadar karbonsuz? Yenilenebilir Doğalgaz Hidro Nükleer Petrol Kömür Güneş ve diğer kaynaklar için yasa yetersiz Enerji verimliliği için bir hedef yok, yasa bekliyor Tasarruf için bir plan yok yüksek 2007 düşük 2013 yüksek 2013 düşük 13

Petrol Kömür Güneş ve diğer kaynaklar için yasa yetersiz Enerji verimliliği

14 Enerji yoğunluğu Portekiz Çek Cum. Bulgaristan Fransa Finlandiya ABD Danimarka Almanya Türkiye ,56 185,48 272,07 313,83 120,32 158,8 452,45 229,2 209,05 312,73 153,71 381,52 183,36 452,5 851, , , ,

1993 239,56 185,48 272,07 313,83 120,32 158,8 452,45 229,2

15 Sera gazı artışı ve Türkiye nin rekoru Zehirli gaz artışında birinciyiz BM raporuna göre sera etkisi yaratan gazların atmosfere salımında en hızlı artış gösteren ülke Türkiye. En çok zehirli gaz bırakan ülkeyse ABD 01/11/2006 (Radikal) ANKARA - BM İklim Değişikliği Sekreterliği'nin yıllarında sera etkisi yaratan gaz salımı oranlarıyla ilgili 40 ülkeyi değerlendirdiği raporunda, Türkiye yüzde 72.6 artışla ilk sıraya yerleşti. Atmosfere en çok zehirli gaz bırakan ülkeyse ABD olarak belirlendi. 15

En çok zehirli gaz bırakan ülkeyse ABD 01/11/2006 (Radikal) ANKARA - BM İklim Değişikliği Sekreterliği'nin 1990-2004 yıllarında

16 Türkiye de sera gazları ve enerji Toplam seragazları içinde enerji sektörünün payı %63,6; endüstrinin payı %24,4 ve atıkların yol açtığı pay ise % 7,7. 16

17 Nasıl bir politika? Enerji üretimi çevreyi kirletiyorsa o üretim biçimi değiştirlmeli ya da rehabilite edilmelidir. Özellikle tam liberal ekonomilerde sosyal maliyetler hesaplamalara mutlaka katılmalıdır Nükleer ve fosil yakıtlar gibi kirletici enerji üretim biçimlerine verilen sübvansiyonlar kaldırılmalıdır Tartışmalı bir seçenek kirleten öder ilkesi devreye sokulabilir Yerel, kendi kendine yeter teknolojiler desteklenmeli Temiz enerji ve verimlilik için hedefler belirlenmeli Enerji yatırımlarına kredi veren kuruluşlar için yeni düzenlemeler yapılmalı Enerji yoğunluğu düşürülmeli Talebi değil arzı yöneten politikalar benimsenmeli 17

verilen sübvansiyonlar kaldırılmalıdır Tartışmalı bir seçenek kirleten öder ilkesi devreye sokulabilir Yerel, kendi kendine yeter teknolojiler desteklenmeli

18 Aşağıda da görüleceği üzere dünyanın yükünü hafifletirsek gezegenimiz (su üzerine çıkar) kurtulur. TEŞEKKÜRLER 18

19 Küresel ısınma potansiyelleri 19

20 Avrupa da rüzgâr gücü 20

21 Sera gazları ve kaynakları Kyoto Protokolü tarafından belirtilen 6 sera gazı: Karbon dioksit (CO 2 ) Metan (CH 4 ) Diazot Monoksit (N 2 O) Hidroflorokarbonlar (HFC) Perflorakarbonlar (PFC) Kükürt heksafloroid (SF 6 ) İlk üç gazın insan etkileriyle ortaya çıkan küresel ısınma etkisi içindeki payları sırasıyla: CO 2 %50, CH 4 %18, N 2 O %6 Sera gazlarının kaynakları Enerji Sanayi Ulaştırma Atık Tarım Arazi / Ormancılık 21

22 Enerji ve enerji kaynakları Yenilenebilir enerji kaynakları Güneş enerjisi Biyokütle Su enerjisi Dalga Rüzgar Jeotermal Gel-git Sınırlı (Tükenir) enerji kaynakları Fosil Yakıtlar Petrol Kömür Doğalgaz Çekirdeksel (Uranyum, Lityum, Toryum) 22

23 Hangisi daha kötü? Kaynak: Dünya Enerji Konseyi Kaynak: Extern-E projesi Bugün başta rüzgar olmak üzere YEK, gelişen teknolojiler sayesinde neredeyse fosil yakıt ve nükleer enerjiyle başabaş durumdadır hatta bazı bölgelerde daha düşük maliyetlere ulaşılmıştır. Dışsal maliyetlerin de hesaba katılmasıyla YE nin rekabet şansı daha da artacaktır. 23

24 Rüzgar enerjisi 2050 yılında dünya elektrik talebinin üçte birini üretebilir Küresel Rüzgar Enerjisi Konseyi ve Greenpeace tarafından açıklanan "Küresel Rüzgar Enerjisi Görünümü 2006" raporuna göre, rüzgar enerjisi 2050 yılına kadar dünya elektrik ihtiyacının yüzde 34'ünü karşılayabilecek potansiyele sahip. Bu hedefe ulaşıldığı takdirde yine 2050 yılına kadar toplam 113 milyar ton karbondioksitin (CO2) atmosfere salınması da engellenmiş olacak. 1995'te 4 bin 500 megavat (MW) olan dünyadaki toplam kurulu güç bugün 59 bin MW. Rüzgar enerjisi sektörünün yıllık cirosu ise 13 miyar euro ve dünya çapında 150 bin kişiye iş sağlamış durumda Referans senaryoya göre, 2020'de 11 bin MW'ın üstünde yeni rüzgar gücü ilave edilirken, orta dereceli senaryoda bu rakam 73 bin, yüksek senaryoda ise 186 bini buluyor 24

Benzer belgeler

KÜRESEL ISINMA ve ENERJİ POLİTİKALARI. Özgür Gürbüz Yeşiller Enerji Çalışma Grubu 8 Ekim 2006 - İstanbul

KÜRESEL ISINMA ve ENERJİ POLİTİKALARI Özgür Gürbüz Yeşiller Enerji Çalışma Grubu 8 Ekim 2006 - İstanbul Sera gazları ve kaynakları Kyoto Protokolü tarafından belirtilen 6 sera gazı: Karbon dioksit (CO