ÖZALMER GERİ KAZANIM TESİSİ TEKNİK DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ

Transkript

1 2012 ÖZALMER GERİ KAZANIM TESİSİ TEKNİK DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ Hazırlıyan : Prof. Dr. Timur KOÇ

2 İÇİNDEKİLER 1. TESİS YER SEÇİMİ, YERLEŞİM PLANI VE ZEMİN GEÇİRİMSİZLİK SİSTEMİ ÖNERİLERİ PROSESTE KULLANILMASI GEREKEN MAKİNA, TEÇHİZAT DEPOLAMA ALANLARININ TEKNİK ÖZELLİKLERİ Hammadde (ÖTL) Depolama Alanları; Ürün Depolama Alanları; ÇEVRESEL TEDBİRLER Prosesten kaynaklanan baca gazı ve iç ortam emisyonları ve alınacak önlemler Üretim sürecinde oluşacak gürültü titreşim kaynakları düzeyi ve alınacak önlemler Üretim sürecinde koku problemi oluşum kaynakları ve alınacak önlemler TESİS GÜVENLİK KONTROL PARAMETRELERİ Sızfırmazlık testleri (kaynak rötgen çekimi ve benzeri) Reaktör ve diğer ünitelerde malzeme seçim kriterleri Su kullanım parametreleri ve soğutma sisteminin özellikleri Proseste kesintisiz çalışmayı sağlıyan güç kaynakları Yakma, yakıcılar ve yanma gazı tahliye sistemleri Minumum otomasyon seviyesi (operatör ve alarm) Tesiste proses v.b. ünitelerde kullanılan elektrik sisteminin özellikleri AGIR FRAKSİYON MALZEMELERİNİN KULLANIM ALANLARININ BELİRLENMESİ ÜRÜNDE KİRLETİCİ PARAMETRELER VE LİMİTLER YANGIN KIVILCIMSIZLIK VE KAZA TEDBİRLERİ GAZ TAHLİYESİ TEDBİRLERİ MALZEME DOLDURMA BOŞALTMA TEDBİRLERİ PAKETLEME ÜNİTESİ VE AMBALAJ MALZEMESİ SEÇİMİ TESİSTE BULUNMASI GEREKEN ÖLÇÜM VE KAYIT ELEMANLARI(BACA GAZI ÖLÇÜM, PROSES KONTROL, Ph VS. ON-LİNE)... 38

3 ATIK LASTİK KAUÇUK VE BENZERİ ÜRÜNLERDEN PİROLİZ YÖNTEMİ İLE HAMMADDE GERİ KAZANIM TESİSİ TEKNİK DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ 1. TESİS YER SEÇİMİ, YERLEŞİM PLANI VE ZEMİN GEÇİRİMSİZLİK SİSTEMİ ÖNERİLERİ Kuruluş yeri: işletmenin üzerinde kurulacağı, yaşamı boyunca çalışmalarını ürdüreceği yerdir. İşletme stratejisi saptanırken, firma ne tür bir mal veya hizmet sunacağını ve hangi pazarın içinde rekabet edeceğini belirlemiştir. Ürün ve süreç tasarımı kararlarından sonra sıra kuruluş yerinin seçimine gelir. Kuruluş yeri seçimi uzun dönemli, stratejik kararlardandır. Uzun dönemli bir yatırım kararı olduğundan değiştirilmesi güç ve maliyetlidir. Ancak yine de dinamik bir karardır. Kuruluş yeri seçimini etkileyen faktörler: 1.Ekonomik Faktörler 2.Doğal Faktörler 3.Sosyal Faktörler 4.Psikolojik, Fizyolojik ve Politik Faktörler Olarak gruplandırılabilir. 1. Ekonomik Faktörler: Hammadde, enerji, işçilik v.b. gibi faktörler bu grupta ele alınmaktadırlar.ulaştırma olanakları, arazi ve inşaat maliyetleri, pazara yakınlık, işgören sağlama kolaylıkları, altyapı ve hizmetlerin varlığı 2.Doğal Faktörler: İklim ve arazinin durumu kuruluş yeri seçimini etkileyebilir. Arazi yapısı, yüksekliği, ısı farklılıkları, yerin deprem kuşağında olup olmaması, nemlilik derecesi, hatta rüzgar durumu, karar vermede etkindir.

4 3.Sosyal Faktörler: Gürültü, hava kirliliği veya suya zarar vereceği gerekçesi ile toplumun direnişi, işletmenin yerinin seçimini etkileyebilir. Toplumun sağlığını, şehirlerin kuruluşunu ve gelişmelerini göz önüne tutmak gerekir 4. Psikolojik, Fizyolojik ve Politik Faktörler: Girişimcinin, bir ülkenin belirli bir bölgesine duyduğu yakınlığın da kuruluş yerinin seçiminde rolü olabilir Devlet, iktisadi ve sosyal yararlar sağlayacağı düşüncesiyle, işletmelerin belirli yerlerde kurulmasını öngörebilir veya işletmecilik bakımından kurulmaması gereken yerlerde işletmelerde kurulabilir. Kuruluş Yeri Seçim Yöntemleri Faktör puanlaması Fabrika kuruluş yer seçimi kararlarının etkileyen bir cok faktör vardır. Bu faktörler, uygun bir yer seçimi tayinine yardımcı olacak sonuçları elde etmek için puanlanabilir. Örnek: İki potansiyel yeri değerlendirdiğimizi varsayalım. Aşağıda belirlenmiş faktörler dışında bütün şartların aynı olduğunu varsayalım. Sadece aşağıdaki faktörlerin söz konusu olduğunu varsayarak bu iki yerden en uygununu seçelim. PUANLAR (100 ÜZERİ) AĞIRLIKLI PUANLAR FAKTÖR AĞIRLIK YER 1 YER 2 YER 1 YER 2 HAMMADDEYE YAKINLIK İŞGÜCÜ MALİYETLERİ ELEKTRİK MALİYETLERİ ARAZİ MALİYETLERİ

5 Faktör puanlaması analizlerine dayanarak Yer 1 i seçeriz. Çünkü burası en yüksek ağırlıklı ortalamaya sahiptir. Yer Seçimi ile İlgili Başa Baş Noktası Analizi Bu teknik muhtemel yerlerin toplam maliyet eğrilerini kıyaslar. Minimum toplam maliyet eğrisi yardımıyla uygun yeri seçeriz. Muhtemel iki yer için toplam maliyet eğrilerinin çizildiğini varsayalım. Maliyet Yer A için toplam maliyet eğrisi Yer B için toplam maliyet eğrisi 5000 Üretilen miktar Şayet üretim miktarı 5,000 ise başa baş noktası da grafiğe göre 5,000 olduğundan iki alternatif arasında hiç fark yoktur. Fabrikanın üretim kapasitesi 5,000 den daha az olacaksa, 5,000 in altındaki miktarlar için A yerinin toplam maliyet eğrisi B yerinin toplam maliyet eğrisinin altında olacağından A yerini seçeriz. Eğer fabrika kapasitesi 5,000 den fazla ise B yeri seçilir çünkü bu noktadan itibaren B nin toplam maliyeti A'ninkinin altında olmaktadır.

6 Grid metodu veya talep merkezini bulma metodu Analiz edilecek bölgenin haritasının fotokopisi bir grafik kağıdı üzerine monte edilir ve da talep merkezlerinin uzaklık koordinatları ölçülür, bu uzaklıklar talep oranlarıyla ya da yüzdeleri ile çarpılır ve sonrada ağırlıklı uzaklıklar toplanır. Örnek: PAZAR TALEP ORANSAL TALEP YATAY UZAKLIK DİKEY UZAKLIK AĞIRLIKLI YATAY AĞIRLIKLI DİKEY (p) (x) (y) UZAKLIK (px) UZAKLIK (py) A 80 80/200= (0.40)=3.2 9(0.40)=3.6 B 40 40/200= (0.20)=1.2 6(0.20)=1.2 C 20 20/200= (0.10)=0.5 9(0.10)=0.9 D 20 20/200= (0.10)=0.3 8(0.10)=0.8 E 10 10/200= (0.05)=0.2 5(0.05)=0.25 F 30 30/200= (0.15)=1.2 6(0.15)= Orantılı talepler her bir Pazar talebinin toplam talebe bölünmesiyle hesaplanır. Örneğin A pazarı için orantılı talep 80/200 = 0.4 olarak verilmiştir. Ağırlıklı yatay uzaklıkların toplamı 6.6 ve ağırlıklı dikey uzaklıkların toplamı ise 7.65 yani yaklaşık olarak 7.7 tutar. Bu yüzden talep merkezi (6.6, 7.7) koordinatlarına sahiptir. Bu nokta fabrika yada deponun adı geçen pazarlara merkezi olarak hizmet edebilmesi için yerleştirilmesi gereken noktadır. Talep merkezlerinin koordinatları, seçilecek olan esas yeri göstermek için harita üzerine yansıtılabilir. Tamsayısal Doğrusal Programlama Bu teknikte tamsayısal doğrusal programlama modeli kullanılır. Bu model fabrika/ambar yerlestirme(kurma) veya sabit işletme maliyetleri ile ulaşım maliyetleri arasındaki ilişkileri dikkate alır ve fabrika veya ambarların nereye kurulması

7 gerektiğini ve bu fabrika veya ambarlardan talep merkezlerine ne miktarda ürün gönderilmesi gerekeceğini tayin eder. Bu konudaki örnek aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Örnekte 1000, 2000 ve 3000 talepli üç market ile 3000, 4000, ve 3000 arzlı üç ambar vardır. Küçük kareler içindeki sayılar, birim ulaştırma maliyetlerini göstermektedir. Örneğin bir birimi A1 den (Ambar 1), P1 e (Pazar1) taşıma maliyeti $5 dır. Burada temel soru şudur: ambar işletme maliyetleri ve bu ambarlardan pazarlara olan ulaştırma maliyetlerinin toplamını asgariye düşürmek için hangi ambarlar işletilmelidir ve bu ambarlardan talep merkezlerine ne miktarda ürün gönderilmelidir? P1 P2 P3 ARZ A x 11 x 12 x 13 A x 21 x 22 x 23 A x 31 x 32 x 33 TALEP x değişkenleri ulaştırma değişkenleridir. Örneğin x 12 = Ambar 1 den Pazar 2 ye taşınan ürün sayısıdır. y değişkenleri ise ikili değişkenlerdir(yani ya 1 yada 0 değerini alan değişkenlerdir) dir. Eğer y=1 ise söz konusu yere ambarı inşa et yada varolan ambarı işlet anlamına gelmektedir. Eğer y=0 ise buraya ambar inşa etmeyiniz yada burada ambar var ise varolan ambarı işletmeyiniz anlamına gelmektedir. Eğer x

8 değişkenlerini sıra boyunca toplarsak arz kısıtlarını elde ederiz ve eğer, x değişkenlerini kolon boyunca toplarsak ulaştırma modelinin doğrusal program formatındaki talep kısıtlarını elde ederiz. Bütün bu analizler yapılmış ayrıca şirket kuruluş ve çalışma bölgesi de dikkate alınarak kuruluş yerinin Ankara (Kazan) olmasına karar verilmiştir. Daha sonra yapılan hazırlıklar ve yer seçimi kararından sonra arsa aranmış ve uygun arsa bulunarak planlamaya başlanmıştır. Tesis, Ankara İli, Kazan İlçesi, Sarayköy 112 Ada 2 nolu parsel üzerinde m² alanda kurulması planlanmaktadır. Proje alanı, Saray Mahallesine kuş uçuşu yaklaşık 2,5 km mesafede, Ankara- İstanbul Anayoluna ise kuş uçuşu yaklaşık 500 m. mesafededir. Mevcut alan Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin tarih ve 525 sayılı kararı ile onaylanan 1/ ölçekli 2023 Başkent Ankara Nazım İmar Planında Sanayi Alanı olarak belirlenmiştir. Yine bu alan Kazan Belediyesi 1/1000 ölçekli Uygulama İmar planında da Sanayi Bölgesi olarak ilan edilmiştir. Bunun yanında ilgili alanın uygunluğu için Ankara Valiliği Mahalli Çevre Kurulu kararı da alınmıştır. Yatırım alanı olarak bu yerin seçilmesinde; 1. Sanayi Bölgesinde olması nedeniyle hammaddeye(ömrünü tamamlamış araç lastiklerine) yakınlık arz etmektedir. 2. Sanayi Bölgesi olması nedeniyle kalifiye eleman bulmak mümkündür ve ulaşım kolaydır. 3. Sanayi Bölgesi olması nedeniyle elektrik temini ve fiyatları uygundur.

9 2. PROSESTE KULLANILMASI GEREKEN MAKİNA, TEÇHİZAT Proses te kullanılacak makine ve teçhizat kapasiteye göre belirlenmektedir. Bursa da kuracağımız bu tesis için 15 ton lastik/ gün kapasitesi seçilmiştir. Bu kapasite de ÖTL işleyebilmek ve geri kazanımını sağlayabilmek için gerekli makine ve teçhizat aşağıda verilmektedir. I-MALZEME VE EKİPMAN Sıra No Malzemenin Cinsi Birim Miktar Özelliği 1 Piroliz reaktörü Adet 5 3 ton lastik 2 Vakum pompası Adet 1 22 kw 3 Kondenser Adet 5 80 m2 yüzey 4 Baglantı kolon Adet 5 5 m2 5 Dekantör Adet lt 6 Mekanik salmastra Adet 5 7 Fırın ünitesi Adet kcal/h 8 Baca Adet 1 20 m 9 Toplama tüpü Adet lt 10 Kompresör Adet bar vidalı 11 Gaz depolama tankı Adet 2 30 m3 12 Topraklama mikseri Adet lt/h 13 sıvı pompası Adet 1 10 bar 14 Niagara filtresi Adet kg/ h 15 Pirolitik ham yağ tankı Adet m3 16 Kasetli filtre Adet kg/h

10 17 Rafine ürün stok tankı Adet 6 80 m3 18 Magnetik seperatör Adet 1 19 Tel presi Adet 1 20 Karbonsiyahı konveyörü Adet 1 21 çelik tel konveyörü Adet 1 22 Karbon siyahı torbalama ünitesi Adet 1 4 ton/saat 23 Soğutma kulesi Adet Kcal/h 24 Su deposu Adet 1 50 m3 25 Thin fim evaporatör Adet t/h 26 Kalite control Laboratuarı Komple 1 3. DEPOLAMA ALANLARININ TEKNİK ÖZELLİKLERİ Depolama alanı olarak hammadde ve ürün olmak üzere iki tip depolama alnımız olacaktır. 3.1 Hammadde (ÖTL) Depolama Alanları; ÖTL depolama alanları bir Katı atık depolama alanıdır. Ve bu konuda çıkarılmış yönetmeliklerde belirtlen özelliklere sahip olacaktır. Bu depolama sahalarında çevre kirliliği açısından en önemli problem sızıntı suyudur. Katı atıkların muhtevasından kaynaklanan çok sayıda kirletici parametreyi ihtiva eden sızıntı suyu, katı atıkların içinden süzülerek birtakım fiziksel, kimyasal ve biyolojik olaylara maruz kalma sonucu oluşur. Önlem alınmadığı takdirde yer altı ve yer üstü su kaynaklarını kirletmekte olan sızıntı suyunun bu olumsuz etkisini önlemek için, depo sahasının taban ve tavanı depolama bitirildikten sonra geçirimsiz hale getirilir

11 Tam geçirimsiz olan bir malzeme mevcut değildir. Tüm sızdırmaz türleri belirli oranlarda sızdırma yaparlar. Katı atık düzenli depolama sahalarında sızıntı suyunun kontrollü bir şekilde toplanması için, yüksek oranda sızdırmazlığa sahip bir alt tabakanın oluşturulmasına ihtiyaç vardır. Bu amaçla genellikle permeabilitesi m/s veya daha küçük olan hidrolik iletkenliğe sahip sızdırmazlar kullanılmaktadır. Mühendislik uygulamaları, öncelikle ÖTL lerden oluşan atığın boşaltılacağı bütün alanlara yerleştirilecek bir taban örtüsü sisteminin kurulmasından oluşmaktadır. Taban geçirimsizliğinin temini amacıyla çeşitli uygulamalar yapılmaktadır. Bunlar genel olarak incelenirse; a) Doğal Kilden Taban Örtüleri.: Bu örtü tabakalarının kalınlığı genelde cm, geçirgenliği ise ile m/s arasında değişir. Killi toprakların geçirgenliğini etkileyen belli başlı faktörler nem içeriği, sıkıştırma yöntemi ve sıkıştırma enerjisi, kilin topak büyüklüğü ve toprak tabakaları arasındaki bağın derecesidir. Kile su eklendiğinde malzemenin yoğunluğu artar ve geçirgenliği genel olarak azalır. Bu işlem nem içeriği optimum düzeye erişene, yani toprak yoğunluğu maksimum düzeyde olana kadar devam eder. En düşük killi toprak geçirgenliği, toprağın nem içeriği optimum su içeriğinin % 0-5 fazlasına ulaştığında elde edilir. b) Jeomembranlar: Katı atık dolgu alanlarında zemin taban örtüsü olarak bazı Jeomembranlar da kullanılmaktadır. Son yıllarda özellikle belediyelerin topladığı katı atıkların ve tehlikeli atıkların depolandığı katı atık dolgu alanlarında yüksek yoğunlukla polietilen (HDPE) gittikçe daha yaygın olarak kullanılmaya başlamıştır. Bunun nedeni geomembranların bu tür tesislerde depolanan çok çeşitli kimyasal maddelere karşı dayanıklı olmasıdır. Genelde HDPE Jeomembranlar yaklaşık 2 -

12 10 metre genişliğinde rulolar halinde, m uzunluklarda üretilirler. Rulonun uzunluğu malzemenin kalınlığına bağlıdır. Belediyelerin topladığı katı atıkların ve tehlikeli atıkların depolandığı katı atık dolgu alanlarında kullanılan yüksek yoğunluklu polietilenlerin kalınlığı genelde 2 ile 8 mm arasında değişmekle birlikte daha ince veya daha kalın ürünler de kullanılmaktadır OTL için yapacağımız depolama alanımız jeolojik geçirimsizlik sağlıyan her biri 25 cm kalınlıkta ik kil tabakası zemin de en alt tabana sıkıştırılmış olarak uygulacaktır. Böylece 50 cm kalınlıkta geçirimsiz zemin oluşturulacaktır. Bu zemin üzerine jeomembranın yoğunluğu kg/m3, olan jeomebran serilecek sonra bu jeomebran üzerinede 10 cm CaCO3 içeriği % 20 den küçük olan drenaj tabakası örtülecektir. Bu drenaj tabakası üzeri yine 10 cm beton ile yüzey kaplaması yapılarak depolama alanı oluşturulacaktır. Böylece Bakanlığımca 26/03/2010 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan ve 01/04/2010 tarihinde yürürlüğe giren Atıkların Düzenli depolanmasına Dair Yönetmelik ile atıkların düzenli depolama yöntemi, kurallarına uygun depolama alanı oluşturulacaktır. Sonuç olarak Tesis, montaj ve gerekli düzenleme çalışmaları gerçekleştirilerek, TSE Standartları na ve tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan yönetmelik ile revize edilen Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği Madde 11 de belirtilen şartlara uygun hale getirilecektir. Depolama alanları c30 ve yüksek dozajda min 10 cm beton ile kaplanarak da sızdırmaz hale getirilebilir. Sadece beton kullanılması halinde taban zemininin sıkıştırılmış olması ve üzerinde çalışacak araç yüklerine karşı mukavemet için demir kullanılması gerekmektedir.

13 3.2 Ürün Depolama Alanları; i) Pirolitik Yağ Depolama : Elde edilecek pirolitik yağ ham yağ olarak 2 adet 100 m3 lük tanklarda depolanacaktır. Ham yağdan elde edilecek rafine pirolitik yağlar ise 3 ayrı katagoride (Hafif, orta ve ağır ) depolanacaktır. Bu depoların her biri 80 m3 olmak üzere 6 adet olacaktır. Tanklar API standardlarına göre yapılacaktır ii) Çelik Tel Depolama : Piroliz reaktöründen çıkan karbon siyahın içindeki çelik tel magnetik seperator yardımıyla ayrılacak ve tel presleme ünitesinde preslenerek üstü kapalı sundurma biçiminde l yaklaşık olarak 40 m 2 lik bir alanda depolanacak ve satışa hazır hale getirilecektir. Günlük çelik tel çıktısının yaklaşık 1,5 ton olması planlanmaktadır. iii) Karbon Siyahı Depolama : Piroliz reaktöründen elde edilecek karbon siyahı 25 kg lık torbalarda sızdırmaz olarak paketlenecek ve ı yaklaşık 30 m 2 'lik bir alanda satışa hazır bir şekilde depolanacaktır. Günlük paketlenmiş karbon siyahının yaklaşık 6 ton civarında olması beklenmektedir iv) Gaz ürünler : Piroliz reaksiyonunda ÖTL leri reaktördeki ısıl parçalanması sonucu en küçük moleküllü metan gazı başta olmak üzere etan, propan ve bütan gazları kondansörlerde yoğunlaşarak sıvı haline gelmeyeceklerdir. Bu gazlara kısaca yoğunlaşmayan gazlar diyoruz. Reaktörde reaksiyon başladığı anda oluşmaya başlayacak ve iki yakıtlı Bek sistemine gönderilerek reaksiyon sonuna kadar oluştuğu anda yakılacaktır. Bu gazlardan reaktörün ilk ısınmaya başladığı zamanda da faydalanmak istenirse 30 m3 lük bir geçici depolama tankında geçici olarak depolanacaktır. Geçici olarak denmesinin sebebi reaksiyon bağlangıcında hemen tüketilecektir.

14 4. ÇEVRESEL TEDBİRLER 4.1 Prosesten kaynaklanan baca gazı ve iç ortam emisyonları ve alınacak önlemler Piroliz reaksiyonunda yanma için metan etan propan ve bütan gazi kullanılacaktır. Bu gazlar piroliz reaktöründe kağuçuğun parçalanması ile oluşan buharın yağunlaşması sonunda yoğunlaşamayan gazlardır. Bu gazlar bir gaz yıkayıcıdan geçirilerek temizlenecek ve bir ara depoda toplanacaktır. Bu ara depodan direkt olarak reaktörün yanma bölümüne gönderilerek hava ile yakılacaktır. Bu gazlar doymuş hidrokarbonlardır. Molekül ağırlıkları en küçük olan bileşiklerdir. Metan (CH4), etan (C2H6) ve propan (C3H8) gazlarında H/C oranı enyüksek olan yanıcı gazlardır. Bu gazların yanması sonucu CO2 ve H2O oluşur. Bu gazların kirletici özelliği de yoktur. Bu gazlar atmosferde doğal olarak sirküle eden gazlardır. Böylece baca gazımız hiçbir hava kalitesi kontrol yönetmeliği sınır değerlerini aşmayacaktır. Proseste sistem tamamen kapalıdevre ve tamamen sızdırmaz özelliğe sahip olduğundan iç ortama herhangi bir emisyon vermez 4.2 Üretim sürecinde oluşacak gürültü titreşim kaynakları düzeyi ve alınacak önlemler 23 Aralık 2003 Tarihli ve sayılı Resmi Gazete yayınlanan Gürültü Yönetmeliği ve Bu Yönetmeliğin uygulanması bakımından, günlük gürültü maruziyet düzeyleri ve en yüksek ses basıncı yönünden maruziyet sınır değerleri ve maruziyet etkin değerleri, aşağıda verilmiştir; 1) Maruziyet sınır değerleri : LEX, 8h = 87 db (A) ve ppeak = 200 µ Pai 2) En yüksek maruziyet etkin değerleri : LEX, 8h = 85 db (A) ve ppeak = 140 µ Paii 3) En düşük maruziyet etkin değerleri : LEX, 8h = 80 db (A) ve ppeak = 112 µ Paiii 4) İşçiyi etkileyen maruziyetin belirlenmesinde, işçinin kullandığı kişisel kulak koruyucularının koruyucu etkisi de dikkate alınarak maruziyet sınır değer

15 uygulanacaktır. Maruziyet etkin değerlerinde kulak koruyucularının etkisi dikkate alınmayacaktır. 5) Günlük gürültü maruziyetinin günden güne belirgin şekilde farklılık gösterdiğinin kesin olarak tespit edildiği işlerde ve aşağıdaki şartlara uyulmak kaydı ile maruziyet sınır değerleri ve maruziyet etkin değerlerinin uygulanmasında günlük maruziyet değerleri yerine haftalık maruziyet değerleri kullanılabilir: 6) Yeterli ölçümle tespit edilen haftalık gürültü maruziyet düzeyi 87 db (A) maruziyet sınır değerini aşmayacaktır. 7) Bu işlerdeki riskleri en aza indirmek için yeterli önlemler alınmış olacaktır. Denilmektedir. Sanayi tesislerinde kullanılan alet, ekipman ve makinelerde 3/3/2009 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Makina Emniyeti Yönetmeliğinde (2006/42/AT) belirtilen esaslar sağlanır. Sanayi tesislerinde kullanılan alet, ekipman ve makinelerin ses gücü seviyeleri ile ilgili düzenlemeleri Sanayi ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun hükümleri uyarınca Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yapar. Sanayi tesislerinde çalışanların kulak sağlık ve konforu açısından maruz kaldıkları gürültü ve titreşim seviyeleri için; 23/12/2003 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Gürültü Yönetmeliği ile 23/12/2003 tarihli ve SAYILI Resmî Gazete de yayımlanan Titreşim Yönetmeliğinde belirtilen esaslar sağlanır. Sistem dikkatli bir şekilde irdelendiğinde işçi sağlığı ve iş güvenliği yönünden yönetmeliklerle belirlenmiş sınır değerleri aşan bir gürültü kirliliği oluşmayacaktır. 4.3 Üretim sürecinde koku problemi oluşum kaynakları ve alınacak önlemler Temel bilgiler koku havada çözülmüş haldeki Koku, verici moleküllerin verdiği histir. Kokuların çoğu organikbileşikler tarafından oluşsa da hidrojen sülfit ve amonyak gibi inorganik maddeler de kokabilir. kokunun etkisi iki basamaklı bir süreçte ele alınabilir. Birincisi Fizyolojik faz burundaki stim ulus bölgesinin reseptörler ile hissetmesi. Ardından Psikolojik faz başlar. timuluslar insan beyninin koku almadan sorumlu bölgesi tarafından uyarılır ve çalışması sağlanır. Bu nedenle kokunun, objektif ve analitik olarak ölçülmesi imkansızdır.

16 Koku hissi tamamen kişisel özellikler gösterir bunun yanında ise kokuya verilen tepki cinsiyet, yaş, Sağlık durumu gibi nedenlere başlı olarak değişir. insanların kendi vücüt kokuları, gibi alışık oldukları kokular dışardan gelen ve alışık olmadıkları diğer kokulara göre daha az algılanırlar. Çoğu kimseye göre koku alma süreci bir maddenin içeriği hakkında ufak da olsa bilgi verir.buna rağmen flavorist ve perfumer ler sadece koklayarak kompleks karışımların içindeki çok ufak miktarda kimyasalları bile ayırdedebilirler. Koku analizi Almanyada koku veren maddelerin konsantrasyonu 1870 lerden itibaren Olfaktometre adlı cihazla belirlenmektedir. Ölçüm Kokunun ölçümü için tam anlamıyla objektif bir metod olmasa da kokunun değişik şekillerde ölçümü bir takım kantitatif biçimlerde yapılabilir.örneğin Kokan madde konsantrasyonu Bu koku emisyonunu hesaplamak için kullanılan en eski ve ve en önemli metoddur. Bu metodda hesaplama kokunun başlangıç noktasındaki koku substratının konsantrasyonu ile yapılır. Kokunun yoğunluğu Bu durumda havadaki yoğunluğa bağlı olan bir ölçek ön plandadır.bu ölçek şu şekillerde sınıflandırılır Hedonik değerlendirme Hedonik değerlendirme kokuları çok pisten başlayıp his uyandırmayana doğru inip çok hoşa kadar çıkan bir derecelendirme prosesidir. Bu metodla kokunun yoğunluğunu ölçme metodu arasında fark yoktur. Kokunun tipleri Bu teste tabi tutulan kişinin söz ile kokuyu iğrenç, hoş, pis, kötü vb. şekillerde tanımlamasıdır. Bu metodda bir denek dışında hiçbir şeye ihtiyaç yoktur. Örnekleme tekniği Spesifik hava örneğinin ortamdaki diğer kokulardan etkilenmemesi için denek hava örneğini hemen hemen başka içeriği olmayan bir hava ortamında yapmalıdır.değerlendirme sadece uygun çevresel şartlar altında yapılabileceğinden dolayı hava örnekleri genellikle bir örnek torbasında tutulur. Örneklerin tutulduğu tüm materyaller koku bakımından nötr olan materyallerden üretilmelidir. Koku aslında bir kimyasal maddedir.ancak bu maddelerin genel özellikleri buhar basınçlarının çok düşük olması yani diğer adıyla uçucu olmalarıdır. Bu tip maddeler insan burnuna kadar gelerek burada koku olarak hissedilmektedir. Piroliz reaksiyonlarını esas alan proseste de sentetik kouçuğun ısı ile parçalanması oluşan hidrokarbon karışımları içinede çok az da olsa kötü kokulu merkaptan ve benzeri kimyasal maddeler oluşabilmektedir. Reaktörde oluşan bu

17 buhar fazının soğutulması sırasında büyük moleküllü hidrokarbonlar yoğunlaşmakta ve ucucu olan kötü kokulu maddeler ile yoğunlaşmayan düşük molekül ağırlıklı hidrokarbonlar yoğunlaşmamaktadırlar. Bu gazlar ara depolama ile bağlantılı olarak reaktörlerde yakılmaktadır. Bu koku veren meddeler ara depolama ünitesine gelirken bir yıkama işleminden geçirilmekte ve eser haldeki bu maddeler tutulmaktadır. Yıkama çözeltisi Ca(OH)2 ve NaOH karışımı olacak ve ph = 12 olarak ayarlanacaktır. 5. TESİS GÜVENLİK KONTROL PARAMETRELERİ Bilim ve teknolojide yaşanan baş döndürücü gelişmeler, gerek üretim süreçlerinde gerekse de bireysel yaşantımızda kontrol altında tutulması gereken parametrelerin sayısını arttırmıştır. Bu durum kaza, dolayısıyla acil durum riskini daha kolay gerçekleşir kılmıştır. Öte yandan bir deprem kuşağında yer alan ülkemiz açısından, deprem, sel, çığ, fırtına, heyelan gibi doğal olaylar da, afet ve acil durumlarla sürekli karşı karşıya kalmamıza sebep olmaktadır. Başta üretim sektörü olmak üzere iş dünyası için acil durumlara hazırlıklı olmak son derece önem taşımaktadır. Avrupa Birliği ile entegrasyon sürecinde, artan rekabetin de getirdiği olumlu gelişmeler sonucu artık üretim süreçlerinin, çalışanların ve çevrede yaşayanların da güvenliğinin sağlanmasına yönelik standart ve uygulamalar daha fazla hayata geçirilecektir. Bu uygulamaları belirli bir disiplin altında daha verimli gerçekleştirmek içinse, büyüklüğü ne olursa olsun her işletmenin bir Acil Durum Yönetim Sistemi (ADYS) kurmasında büyük yararlar vardır. Acil durumlarda yapılmış olan planlar, tatbikatlar yardımıyla günlük faaliyetler gibiuygulanabilir seviyede gerçekleştirilmeye başlandığında, planın aksayan yönleri, bölgenin veya tesisin dinamikleri ile örtüşmeyen kısımları ortaya çıkmaktadır. Plan ve bölgenin çeşitli analiz yöntemleri ile değerlendirilmesi suretiyle gerekli görülen kısımlar yenilenerek bölgenin gerçek bir acil durum ile karşılaştığında bireyler, tatbikatlar sonucu edindikleri doğru müdahale yöntemleri uygulanması sonucu can, mal, zaman kaybını en alt seviyede tutulmasını sağlanmaktadır. Uzun vadede yapılan bu çalışmalar neticesinde binalardaki acil duruma maruz

18 kalan ticari faaliyetlerin sahip oldukları can, mal, pazar payı, yatırım, şirketin güçlülük, güvenilirlik başlıklarında oluşacak kayıplarının önüne geçilmesine katkıda bulunmaktadır. Kuruluşumuzda güvenlik parametrelerinin tam uygulanabilmesi için öncelikli olarak yapılmış eylem planları ve eğltim ile uygulama bireylere mal edilecektir. Zaman zaman çeşitli eylem planları üzerine hazırlık ve çalışmalar yapılacaktır. Bunlar; - Yangın, - Deprem, - Terörist saldırı, - Kar ve Don, - Fırtına ve şiddetli rüzgar, - Sel, ani su basması, - Yaralanmalar, - Toplumsal olaylar, - Adi suçlar, - Sığınak, - Genel tahliye, - Teknik arızadır. Bu eylem planlarını kontrol ve koordine etmek üzere bir Olay Komuta Sistemi kurulmaktadır. Olay Komuta Sistemi, ABD Los Angeles İtfaiyesi tarafından, acil durumlara müdahale de kullanılmak üzere geliştirilmiş bir yönetim modelidir. işletmelerde meydana gelebilecek acil durumlara bu yapı ile müdahale etmek, acil durumların yaratacağı etki ve zararların azaltılmasında faydalı olacaktır. Bir çok kurum tarafından sayısız olaylarda denenmiş bu sistem, işletme mizin mevcut durumuna adapte edilerek kullanılacaktır. 6. Sızfırmazlık testleri (kaynak rötgen çekimi ve benzeri) Piroliz yöntemin de en önemli ünite reaktörlerdir. Reaktörlerin alev bölgesindeki yüzey sıcaklığı zaman zaman 700 C yi bulması beklenmektedir. Bu şartlar kaynak için zor şartlardır. Bu nedenle başlangıç ta kaynakların hatasız yaplması gerekmektedir. Kaynak testleri günümüz de Tahribatsız muayene yöntemleri (Non-

19 destructive testing, kısaca: NDT), ile yapılmaktadır. İnceleme yapılacak olan malzeme ya da parçanın bütünlüğüne zarar vermeden yapılan muayene türüdür. Tahribatsız muayene yöntemleri malzemelerin içerisinde görünmeyen süreksizliklerin veya malzeme yüzeyine açık süreksizliklerin tespitinde kullanılır. Hata ve kusur tespiti dışında kapalı bir malzemenin içinde bulunan bir diğer malzemenin miktarını ölçmede, metal yüzeylerdeki boya kalınlığı ölçmede,monteli parçaların durum tespitlerinde, radar sistemlerinde kullanılmaktadır. Ultrasonik Muayenede ve Endüstriyel Radyografide genel olarak incelenecek olan bölgeye ultrasonik ses dalgaları, X veya gamma ışınları gibi çok küçük dalga boyuna sahip yüksek enerjili ışınlar gönderilerek testler yapılır. Tahribatsız Muayene Yöntemleri Yüzey Muayenesi Yöntemleri Gözle Muayene... Penetrant Muayenesi... Manyetik Parçacıkla Muayene... Girdap Akımları Muayenesi... Hacim Muayenesi Yöntemleri Radyografik Muayene... Ultrasonik Muayene... Bugünkü teknoloji en ileri teknolojiyi göstermektedir. Bu sedenle NDT yöntemlerini de seçerken hem en ileri ve son teknolojiyi hem de en etkin uygulama yöntemini seçmemiz gerekmektedir. Bu bazda yapılan değerlendirme de Ultrasonik muayene yöntemi seçilmiştir. Ultrasonik Muayene BilimselTemeli Malzeme içine gönderilen yüksek frekanslı ses dalgaları ses yolu üzerinde bir engele çarparlarsa yansırlar. Çarpma açısına bağlı olarak yansıyan sinyal alıcı proba gelebilir veya gelmeyebilir. Alıcı proba ulaşan yansıyan sinyal ultrasonik muayene cihazının ekranında bir yankı belirtisi oluşturur. Yankının konumuna göre yansıtıcının

20 muayene parçası içindeki koordinatları hesaplanabilir. Ayrıca yankının yüksekliği de yansıtıcının büyüklüğü hakkında fikir verir. Yankı sinyalinin şekline bakılarak yansıtıcının türü hakkında da bir yorum yapmak mümkün olabilir. UygulamaAlanları Metalik veya metalik olmayan malzemelerde beklenen hacimsel hatalar ile çatlak türü yüzey hatalarının tespiti için kullanılabilir. Sınırlamalar Muayene parçasında ses hızı ve ses zayıflatması özelliklerinin bölgesel olarak güçlü değişimler göstermesi durumunda doğru değerlendirme yapmak güçleşir. İri tane yapısı veya soğurma nedeniyle ses zayıflamasının çok fazla olduğu malzemelerde muayene bazen imkansız olabilir. Sıcak muayene yüzeyleri için özel olarak tasarlanmış problar kullanılmalıdır. Muayene için ulaşılabilir durumda yeterince geniş bir yüzey hazırlanmalıdır. Yüzey durumu muayene parametrelerini doğrudan etkiler. İnce parçaların muayenesi nispeten güçtür. Ses demeti eksenine paralel konumlanmış düzlemsel süreksizliklerin tespiti mümkün olmaz. Genellikle referans standard bloklara ihtiyaç vardır. Uygulama Yüksek frekanslı ses dalgaları prob adı verilen bir parça içindeki piezoelektrik özellikteki kristal tarafından üretilir. Metalik malzemelerin ultrasonik muayenesinde kullanılan frekans aralığı 500 khz ile 10 MHz arasında olabilir. Muayene parçasının mikroyapı özelliklerine göre uygun frekans belirlenir. Prob muayene yüzeyine temas ettirildiğinde ses dalgalarının malzeme içine nüfuz edebilmesi için uygun bir temas sıvısı (yağ, gres, su, vb.) kullanılmalıdır. Prob muayene yüzeyinde gezdirilerek (tarama) parça geometrisinden kaynaklanan yankılar dışında yankılar olup olmadığı gözlenir, varsa bu yankıların konumları ve yükseklikleri değerlendirilerek hata çözümlemesi yapılır.

21 Ultrasonik muayene için en yaygın kullanılan dalga türleri boyuna (basınç) ve enine (kesme) dalgalardır. Normal prob denilen sıfır derece giriş açısına sahip problarla çalışılırken malzeme içinde ilerleyen dalgalar boyuna dalgalardır. Açılı problar ise malzeme içine genellikle 45, 60 ve 70 giriş açısı ile (bu değerler çelik malzeme içindir) enine dalgalar gönderir. Yukarıda detaylarını açıkladığımız yöntem kullanılarak reaktördeki KAYNAKLARIN TAMAMI EKSİKSİZ OLARAK BU TEST İLE KONTROL EDİLECEKTİR. Hatalı bulunanlar ile kaynak içinde tolere edilecek bile olsa hatalar kesin olarak prosedürüne uygun olarak temizlenip onarımı yapıldıktan sonra kullanılabilir hale getirilecektir. Kullanılan EN ve ISO Standardları EN Tahribatsız muayene-ultrasonik muayene: Genel kurallar EN Tahribatsız muayene-ultrasonik muayene: Hassasiyet ve aralık ayarı EN Tahribatsız muayene-ultrasonik muayene: Geçirim tekniği EN Tahribatsız muayene-ultrasonik muayene: Yüzeye dik kusurlar için muayene EN Tahribatsız muayene-ultrasonik muayene: Kusurların karakterizasyonu ve boyutlandırılması EN Tahribatsız muayene-ultrasonik muayene: Kusurların tespiti ve boyutlandırılması için için uçuş-zamanı kırınım tekniği (TOFD) EN Tahribatsız muayene - Ultrasonik muayene teçhizatının karakterizasyonu ve doğrulanması - Bölüm 1: Cihazlar EN Tahribatsız muayene - Ultrasonik muayene teçhizatının karakterizasyonu ve doğrulanması - Bölüm 2: Problar EN Tahribatsız muayene - Ultrasonik muayene teçhizatının karakterizasyonu ve doğrulanması - Bölüm 3: Birleşik teçhizat EN Tahribatsız muayene - Ultrasonik muayene-kalibrasyon bloğu No.1 için şartname EN Çelik kaynakları-kaynakların ultrasonik muayenesi için kalibrasyon bloğu No.2

22 Kaynaklar: EN Kaynakların tahribatsız muayenesi-kaynaklı birleştirmelerin ultrasonik muayenesi-kabul seviyeleri EN Kaynakların tahribatsız muayenesi-ultrasonik muayene-kaynaklardaki belirtilerin karakterizasyonu EN Kaynakların tahribatsız muayenesi-kaynaklı birleştirmelerin ultrasonik muayenesi 7. Reaktör ve diğer ünitelerde malzeme seçim kriterleri Piroliz reaktörleri diğer ünitelerden ayrı bir yere sahiptir. Bunun sebebi reaktör dışı ortamın yüksek sıcaklık ortamı olması ve içinin de yine 600 C ye kadar çıkan sıcaklık bulunmasıdır. Yüksek sıcaklık çeliği denildiği zaman bilimsel olarak Cr, Mo çelikleri gelmektedir. Bu reaktörleri birbirine bağlıyan diğer basınçlı kap ve boruların ise dikişsiz çekme boru olması ve mümkün olduğunca reaktör ile aynı alaşıma sahip olması tercih edilmelidir. Yüksek sıcaklık çeliklerinde oluşan katı çözelti biçimindeki alaşım içinde molibden yüksek sıcaklıklarda çeliğin akma hızını azaltmakta oldukça etkilidir. Molibden yüksek sıcaklıkta alaşım içindeki karbürler ile koagülasyon oluşturarak akma hızını yavaşlatır. Mo, Cr Mo ve CrMoV çeliklerin ailesi dünya çapındaki enerji santralleri, petrol rafinerileri ve petrokimya tesisleri için tercih edilen malzeme olmaya devam etmektedir.

23 Bu alaşımlardan bazıları aşağıda verilmektedir. DIN - EN ASTM / ASME % Alaşım içeriği Mo ve CrMo Çelik C Cr Mo V 15Mo CrMo CrMo MoV Çelik 14MoV CrMoV Su kullanım parametreleri ve soğutma sisteminin özellikleri Proseste reaksiyon için herhangi bir su veya su buharı kullanılmamaktadır. Proses bir ısı ile parçalanma ve soğutularak yoğunlaştırma aşamalarından oluştuğu için ciddi bir soğutma gerekmektedir. Soğutma makinaları bir bölgeyi çevre sıcaklığının altında tutmak için kullanılan sistemlerdir. Bu tür sistemlerde tek fazlı akışkan kullanılabileceği gibi iki fazlı akışkanlar da kullanılabilir. Genelde soğutma uygulamaları, yiyeceklerin saklanması, binaların soğutulması gibi uygulamalar için düşünülür, fakat bir çok farklı uygulaması da mevcuttur Soğutma makinaları temel olarak güç üretme makinalarının tersi prensiple çalışır. Dışardan iş girerek soğu enerjisi elde edilir. Hepimiz elimize dökülen kolonyanın serinlik verdiğini biliriz. Bunun temel nedeni kolonyanın içindeki alkolün buharlaşması sonucu çevresinden (elimizden) ısı enerjisi çekmesidir. Soğutma makinalarının çoğu genel olarak bir çalışma akışkanının (soğutkanın) düşük basınçta buharlaştırılması ve yüksek basınçta tekrar sıvılaştırılması prensibine dayanır.

24 Bundan başka bir gazın yüksek basınca sıkıştırıldıktan sonra soğutulması sonrada düşük basınca genleştirilmesi prensibine dayanan soğutma sistemleri de vardır. Bu tür sistemler gazların sıvılaştırılmasında sıkça kullanılırlar. Soğutma akışkanlarının sıkıştırılması genelde kompresör dediğimiz aygıtlarla gerçekleşir. Kompresörler genel olarak piston silindir tipi, turbo kompresörler, vida tipi kompresörler, gibi değişik tiplerde olabilir. Kompresörler Tek kademeliden 4 kademeliye kadar ara soğutmalı olarak kombine çalışma özelliğine sahiptirler. Bu sistem bir evaparatör tüpüne bağlanarak gazın genleşmesi ve soğutmanın yapılması sağlanır. Bu evaparatör bizim soğutma ünitemiz ve yerimiz olacaktir. Sanayide Chiller cihazı diye adlandırılan bu soğutma grupları kurulacak ünite ısı kapasitesine göre dizayn edilir. Bilindiği üzere chiller cihazları; kondenser ünitelerinin yapısına göre hava soğutmalı ve su soğutmalı olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Hava soğutmalı chiller cihazları; bakır boru alüminyum kanattan imal edilmiş kondenser ünitelerinde, yüksek sıcaklığa sahip soğutucu gazın ısısını, ortam havası vasıtasıyla düşürürken, su soğutmalı chiller cihazlarında bu görev shell&tube yapıda ki eşanjörler vasıtası ile yerine getirilmektedir. Her iki chiller tipi de oldukça sık kullanım alanına sahip olmakla birlikte, kullanılacak bölgenin ve yapılacak işin özelliklerine göre tercih edilme durumları değişmektedir. Genel özellikleri itibariyle baktığımızda, hava soğutmalı chiller cihazları, su soğutmalı chiller cihazlarına kıyasla daha düşük performansa sahiptirler. Ancak buna rağmen bazı durumlarda hava soğutmalı chiller cihazlarının kullanımı tercih edilmektedir. Bunlar; Elektriğin bol ve ucuz olarak temin edilebilmesi, Su bulma imkanının kısıtlı olması veya suyun pahalı olması, Bölgenin çok soğuk olması, gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkının don oluşturacak şekilde yüksek olması, Küçük kapasiteli cihazların kullanılması,

25 Yer kısıtlılığından dolayı bir makine dairesinin oluşturulamadığı ve soğutma grubunun dışarıda konumlandırılmasının mecburi olduğu yerler Kış aylarında soğutma grubunun çalışma zorunluluğunun olması, gibi durumlarda, hava soğutmalı chiller cihazları tercih edilebilmektedir. Ancak, chiller cihazı seçimi yapılırken, aşağıda ki hususların karşılaştırılması ve seçimin buna göre yapılmasında fayda vardır. Hava soğutmalı gruplarda, rakım seviyesi arttıkça kapasite düşmektedir. Örneğin Ankara ili için bu oran %1 civarındadır. Hava soğutmalı chiller cihazlarında, hava sıcaklığının her 1 ºC artışında chiller kapasitesi ortalama %1 düşmektedir. Aynı zamanda kompresörün çektiği enerji %1 oranında artmaktadır. Su soğutmalı chiller ünitelerinin kompresörleri, hava soğutmalı chillerlere göre yaklaşık %17-37 arasında daha az enerji tüketmektedir. Su soğutmalı chiller cihazları, tüm pompalar ve kule fanlarının çektiği güçler dahil edilse dahi, hava soğutmalı chiller cihazlarına oranla %17-30 arasında daha az elektrik enerjisi tüketmektedir. Su soğutmalı chiller cihazlarında, kondenzasyon basıncı %25 oranında daha azdır. Su soğutmalı chiller cihazlarının, COP ( performans katsayısı ) değeri hava soğutmalı gruplar ile kıyaslandığında %30-%65 oranında daha iyidir. Su soğutmalı grupların ağırlıkları, hava soğutmalı gruplara kıyasla %20-%40 oranında daha hafiftir. Su soğutmalı chiller cihazlarının oturum alanı, aynı kapasitede ki hava soğutmalı chiller cihazlarına göre yaklaşık olarak %70 civarında daha küçüktür. Ancak su soğutmalı olduklarından dolayı kule ihtiyaçları vardır. ( kule alanı dahil edilmemiştir.)

26 Su soğutmalı grupların ilk yatırım maliyeti, hava soğutmalı olan gruplara kıyasla %25 civarında daha ucuz olmaktadır. Ancak, kule, sirkülasyon pompaları, ilave montaj malzemeleri de hesaba dahil edildiğinde bu oran %15 mertebesine düşmektedir. Chiller kapasitesi büyüdükçe, su soğutmalı grupları, fiyat ve işletme maliyeti açısından bakıldığında daha avantajlı hale gelmektedir. Bu değerlendirmeler dikkate alınarak Piroliz reaktörlerindeki lastiğin termal parçalanması ile oluşan buhar uygun yüzeydeki ısı değiştircileri kullanılarak yoğunlaştırılmaktadırlar. Boylece kullanılan soğutma suyu da ısınmaktadır. İşte bu suyun tekrar hızlı bir şekilde soğutularak yeniden kullanılması chiller soğutma grupları ile sağlanacaktır. Dolayısiyle sistem olarak su soğutmalı chiller cihazları kullanılacaktır. 9. Proseste kesintisiz çalışmayı sağlıyan güç kaynakları Proseste özellikle elektrik kesilmelerine karşı tedbir olarak bir dizel motor jeneratör sistemi bulunmalıdır. Çok büyük bir elektriksel güce ihtiyaç yoktur. Ancak uygulamalarda 250 KW lık jeneratör elektrik kesilmelerinde prosesin kesintiye uğramasını engelleyici bir güç kaynağı olarak bulunacaktır. 10. Yakma, yakıcılar ve yanma gazı tahliye sistemleri Bu proseste yanma amacıyla kullanılan gaz metan, etan, propan ve bütan gazlarının bir karışımı olacaktır. Bu gazlar piroliz işlemi sırasında 300 C sıcaklıktan başlayarak piroliz reaksiyonu sonuna kadar devam eden sıcaklıkta oluşacaktır. Piroliz reaksiyonu süresince oluşan buharın yoğunlaşması sırasında normal sıcaklıkta yoğunlaşmayan

27 bu gazın içinde miktarı çok az da olsa kötü koku veren maddelerde bulunabilir. Bu maddelerden kurtulmak ve atmosfere verilmesini engellemek için en az konsantrasyonu % 20 lik NaOH ve Ca(OH)2 karışımı bir yıkama çözeltisi kullanılacaktır. Bu çözelti içinden geçen gaz bu olumsuzluklardan yıkanarak arınmış olacaktır. Gazın yakılma işlemi reaktörün yanma bölgesinde gerçekleşecektir. 11. Minumum otomasyon seviyesi (operatör ve alarm) Teknoloji seçerken kısıtlı olanakları çok dikkatli kullanmak, olanaklar çerçevesinde ileri teknolojiye doğru gitmek ve bunu hem ülke hem de firmalar ve işletmeler açısından yapmak gibi bir durumla, ileri teknolojiyi seçmenin kaçınılmazlığı ile karşı karşıyayız. İşletme açısından en önemli konu ekonomiklik olmakla birlikte, ileri teknolojilere yönelmenin birçok olanaklar açan bir yön olarak firmalar bakımından çekiciliği bulunmaktadır. Otomatik üretim modern sanayinin temeli ve teknik ilerlemenin genel eğilimi olmaktadır. Otomasyon, Henry Ford un 20. Yüzyılın başında ilk kez kitle üretim tesisini gerçekleştirdiği zamanki kadar önemli bir teknolojik değişmedir. Tam otomasyona örnekler verirsek, modern bir petrol rafinerisi ya da tek bir denetim sisteminden elektronik impulse larla yönlendirilen petrolün içinden aktığı boru hattı sistemi bugünkü ilk uygulamalardandır. Ancak, otomasyonun gerçek tanımı makinaları çalıştırmak için makinaların kullanımıdır. Sanayileşmede teknoloji seçiminde önemli olan, istihdamı başlangıçta düşük düzeyde tutma pahasına da olsa, ekonominin hızlı ve sağlıklı büyümesini sağlayacak olan teknolojilerin ve üretim yöntemlerinin seçilmesidir. Eldeki sınırlı olanakların akılcı bir yönlendirme ile ekonominin gelişme potansiyelini en yüksek düzeye çıkaracak alanlara yatırılması ve bu alanlara uygun teknolojilerin seçilmesi gerekir. Bu değerlendirmeler Piroliz prosesine ve seçilen reaktör sistemi modeline uyarlanırsa Geniş tabanlı bir otomasyona ihtiyaçda yok gerekli de değildir.

28 Bu uygulamamızda kısmi bir otomasyon sadece reaktörde uygulanacaktır. Bunun asıl nedeni de emniyettir. Tam kapalı reaktörlerde yanma bölgesi ve reaktör içi sıcaklıkları buralara konulan algılayıcılar (transducers) vasıtasıyla okunacak ve izlenecektir. Ayrıca reaktörde bir aşırı basınca karşı emniyet subapı bulunacaktır. Ham pirolitik yag, karbon siyahı ve çelik telin ürün olarak çıktığı proseste ayrıca bir otomasyona gerek yoktur. 12. Tesiste proses v.b. ünitelerde kullanılan elektrik sisteminin özellikleri Proseste elektrik enerjisi olarak çok büyük bir güç kullanılmamaktadır. Tüm elektrik motorlarının toplam gücü yaklaşık olarak 100 kw civarındadır. Ayrıca bu elektrik motorları hiçbir zaman hepsi birden çalışmayacaktır. En fazla dört te birinin bir arada çalıştığı kabul edilirse 25 kw lık sürekli bir güç kullanımı vardır. Piroliz reaksiyonu direkt ısıtma ile yapıldığından sistemin ex-proof olma özelliği kendiliğinden ortadan kalkmaktadır. Buhar sistemi tamamen kapalı ve sızdırmaz bir sistem olduğundan elektrik sistemi normal trifaze elektrik olmak üzere her sanayi tesisinde kullanılan türden bir tesisat olmaktadır. 13. AGIR FRAKSİYON MALZEMELERİNİN KULLANIM ALANLARININ BELİRLENMESİ Piroliz reaksiyonu esas alınarak kurulan tesiste ilk etapta reaktörde kağuçuğun ısı ile parçalanması sonucu oluşan buhar fazının yoğunlaştırılması ile elde edilen pirolitik yağ ham yağdır. Bu yağ istenildiği takdirde fraksiyonlu destilasyon ile çeşitli bileşimlerine ayrılabilir. Ve bu fraksiyonlardan molekül ağırlığı en yüksek olan fraksiyona ağır yag diyoruz. Bu rapor konusu tesiste ham yağ olarak elde edilen pirolitik yağ rafine edilmediğinden tesiste herhangi bir ağır yag veya ağır fraksiyon malzemesi oluşmamaktadır.

29 14. ÜRÜNDE KİRLETİCİ PARAMETRELER VE LİMİTLER Reaktörden çıkacak pirolitik yağın özelliklerinin belirlenmesi için analizleri yapılmış olup, TÜBİTAK tarafından gerçekleştirilen analiz sonuçları Tablo da verilmiştir. Pirolitik yağların tesis içinde depolanması, tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan yönetmelik ile revize edilen Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilecektir. Tablo Pirolitik Yağ Analiz Sonuçları Analiz Birimi Analiz sonucu Analiz metodu Kükürt % (m/m) 0,93 TS EN ISO 8754 Su ve sediment tayini % (v/v) 0,05 ASTM D 1796 Karbon kalıntısı % (m/m) 0,67 EN ISO Alt ısıl değer Mj/kg (cal/g) 41,18 (9836) ASTM D 240 Üst ısıl değer Mj/kg (cal/g 43,30 (10343) ASTM D 240 Parlama noktası C 44,5 ASTM D 93 Akma noktası C -3 TS 1233 ISO 3016 Yoğunluk, 15 C kg/m³ 925,6 EN ISO Kül % (m/m) 0,002 TS EN ISO 6245 Kinematik vis.(40 C) mm²/s 4,678 TS 1451 EN ISO 3104

30 Pirolitik yağ bu teknik özellikleriyle görülmektedirki son derece iyi bir enerji kaynağıdır. Isıl değeri ortalama cal/gr (Kcal/kg) olan bir yakıttır. Bu özelliği öne çıkarılarak kullanılamaktadır veya kullanılması gerekmektedir. Molekül yapısı olarak da kerosin ile dizel arası bir yapı göstermektedir. İyi temizlenmiş bir prolitik yağ dizel motorlarda yana bilir ama bir araç yakıtı olarak kullanılması uygun değildir. Ancak özel amaçlı makinalarda yakıt olarak kullanılabilir. Örneğin jeneratörlerde ve gemi makinalarında. Bu ürün ayrıca bir çok kimyasal madde sentezi içinde uygun olmakla beraber en uygun kullanım yeri dizel veya benzeri yakıtı özel ayarlanmış jeneratörlerde yakılarak elektrik enerjisi üretmektir. KARBON SİYAHI Gaz veya sıvı haldeki karbonlu hidrojenlerden kısmi yanma veya termik parçalanma veya her iki türlü elde edilen ince dağılmış yapısal olarak grafite benzeyen karbon tanelerine KARBON SİYAHI adı verilir. Halk dilinde İS KARASI da denilmektedir. Türkiye de PETKİM Petrokimya Holding A.Ş. ye bağlı Petkim Yarımca Kompleksi (KÖRFEZ/KOCAELİ) tarafından Phillips Petroleum (ABD) lisansı ile üretilmekte olup ticari ismi PETKARA dır. Gümrük tarife istatistik pozisyon numarası dur. PETKİM PETKARA KARBON SİYAHI ÜRETİM TESİSİ 2006 yılında kapatılmıştır. Ve o tarihten itibaren karbon siyahı sadece ithalat yoluylam karşılanmaktadır. Karbon siyahı, reaktörden ham olarak çıkacaktır. Karbon siyahının ticari karbon siyahı vasfı kazanabilmesi için mutlaka çelikten ayrılmış olarak mikronize edilmesi ve içeriğinde bulunan %15-16 kül (inorganik maddelerin) miktarının %0,5-1 değerlere düşmesi için yıkanması ve tekrar kurutularak paketlenmesi ve pazara sunulması gerekmektedir.reaktörden çıkacak karbon siyahının, N Standartları nda (N 330 v e N 339 ) belirtilen kül miktarı, iyot adsorpsiyon sayısı, kükürt, ph (%1 lik çöz), ph (%5 lik çöz), ısı kaybı gibi değerlere göre uygun olduğu belirlenmiş olup, test sonuçları Tablo. da verilmiştir

31 Tablo Karbon Siyahı Analiz Sonuçları Analiz Birimi Analiz sonucu Analiz metodu İyot Adsorpsiyon Sayısı g/kg 108,5 ASTM D1510 Isıtma Kaybı % (m/m) 1,3 ASTM D 1509 Toplam Kükürt % (m/m) 1,2 ASTM D 4239 Kül miktarı %(m/m) 7 ASTM D 1506 ph Değeri (%1 lik çöz) 7,75 ASTM D 1512 ph Değeri (%5 lik çöz) 7,25 ASTM D 1512 Bu ürün yukarıda tabloda verilen özelliklerde elde edilmektedir. Ve sadece değirmenlerde 50 mikrona kadar boyut küçültülmektedir. Buradan elde edilen ürün torbalı ambalajlanarak kullanıcılara sunulmaktadır. Çok geniş bir pazarı olan CBP (Pirolitik karbon siyahı) bu şekilde kullanılmaktadır. Ürünün Genel Özellikleri Ürün yapısına ve tanecik büyüklüğüne göre iki türe ayrılır. a) Sert türler (Hard Black) HAF (High Abrasion Furnace) ISAF (Intermediate Super Abrasion Furnace) b) Yumuşak Türler (Soft Black) FEF (Fast Extrusion Furnace) GPF (General Purpose Furnace) Türlere Göre Genel Özellikler Petkara HAF: - Aşınmaya dayanıklı bir fırın siyahı türüdür. - Tane yapısı normal ve küçüktür.

32 - Bükülme ve deformasyona karşı çok iyi mukavemet vermekle kauçuğun gerilimi ve kopma direncini arttırır. - Lastik içersinde ısı birikmemesine yardımcı olur. Petkara ISAF: - Aşınmaya karşı çok dayanıklıdır. - Normal yapılı ve tanecikleri çok küçük. - Kauçuğun gerilim ve kopma direncini arttırır. Petkara FEF: - Aşınmaya dayanıklı olup süratli ekstrüzyon sağlar. - Yapı bakımından normal ve taneleri orta büyüklüktedir. Petkara GPF: - Genel maksatlar için kullanılan bir türdür. - Normal tane büyüklüğüne sahiptir. - İşlenmesi kolaydır. Karbon siyahının kullanıldığı değişik sanayi kollarından bazıları: Kablo Konveyör bant Taşıyıcı bantlar Hortum Paspas Siyah poşet Kauçuk hamurla karışım Araba yedek parçaları Isı yalıtım Kauçuk, plastik malzemelerde Yangın söndürme vb. Karbon Siyahı kauçuk eşya, tekerlek lastiği (iç ve dış), kablo, konveyör bandı, hortum imalatında kullanılmaktadır. Ayrıca kauçuk ve diğer endüstri dallarında boya maddesi olarak da kullanılmaktadır.

33 Kauçuk endüstrisinde katkı maddesi olarak kullanılan Karbon Siyahı otomobil lastiği, makine parçaları, kablo, taşıyıcı bantlar, hortum, topuk ve taban lastiği yapımında; Boya maddesi olarak kullanılan Karbon Siyahı ise renk verici olarak siyahlığı sağlamak amacıyla vernik, plastikler, matbaa mürekkebi, boya, siyah kağıt, kaplamalar, litografik ve klişe mürekkepleri, daktilo şeridi ve karbon kağıdı yapımında kullanılmaktadır. Aşağıda türlere göre kullanım alanları özetlenmiştir. Sert Türler HAF - Kablo, konveyör bandı ve kaliteli kauçuk eşya yapımında, tekerlek lastiğinin sırt kısmının yapımında kullanılır. ISAF - Kauçuk eşya, ağır yol şartlarında kullanılan lastikler ve lastiğin yolla temas eden sırt kısmının yapımında kullanılır. Yumuşak Türler FEF - Ekstrüzyonla elde edilen kauçuk eşya, iç lastik, kablo döşeme ve tekerlek lastiği gövdesi yapımında kullanılır. GPF - Kauçuk eşya,bisiklet iç ve dış lastiği ve özellikle otomobil lastiği gövdesinin yapımında kullanılır. Yukarıda kullanım alanları görüldüğü gibi Karbon Siyahı üretiminin% 85 i otomotiv sanayiinde tüketilmektedir. Lastik sanayiinde tüketilen hammaddenin yaklaşık % 22 sini karbon siyahı meydana getirmektedir.

34 Karbon Siyahı ürün özellikleri aşağıda verilmiştir. Ürün Standartları ÜRÜN TÜRÜ ÖZELLİK Birim HAF ISAF FEF GPF TEST METODU İyod Ads Mg/g ASTM D 1510 DBP Abs. Ml/100g ASTM D 1514 Toz % Ağ. Max. 9 Max. 9 Max. 12 Max. 12 ASTM D 1508 Nem % Ağ Max. 1.5 Max. 1.5 Max. 1 Max. 1. ASTM D 1509 Optik Geç. % Min. 85 Min. 80 Min. 85 Min. 80 ASTM D 1618 %300 Mo Kg/cm2. (-5)- (+25) (+4)- (+30) (+4)- (+30) (-13)- (+11) ASTM D 3192 AT ile 1996 yılında gerçekleştirilen Gümrük Birliğine kadar azalarak gelen Karbon Siyahı ürünlerine uygulanan Gümrük Vergisi oranları 1995 yılında AB ve EFTA ülkeleri için % 0,3, Diğer ülkeler için % 0,5 olarak uygulanmış, Gümrük Birliği ile beraber 1996 yılı başında tüm ülkelere uygulanan Gümrük Vergisi oranları sıfırlanmıştır dönemi ortalama ithal fiyatları: ,45 USD/Ton ,49 USD/Ton ,35 USD/Ton ,83 USD/Ton

35 15. YANGIN KIVILCIMSIZLIK VE KAZA TEDBİRLERİ TESİSİMİZDE SEÇ ( Sağlık Emniyet Çevre ) KURALLARI: Emniyet önlemleri, yangın, patlama, kaza, sağlık ve çevreyi korumak için alınmış önlemlerdir. Tesisimiz in emniyet konusunda benimsediği çalışma prensiplerini Emniyet Kurallar başlığı altında toplayan doküman ve SEÇ kuralları kitapçığını okumayan hiç bir personel kuruluşumuz kimliği altında çalışma yapamaz. Kuruluşumuzda işe başlamadan önce mutlaka risk değerlendirmesi yapılacaktır KORUYUCU GİYİM EŞYASI: Çalışma alanında personelin baret, emniyet ayakkabısı, ve kuruluşun özel kıyafetini giyecek ve özel Yeleği ve kimlik kartları ile çalışma zorunluluğu bulunacaktır. ÇEVRE EMNİYETİ: SEÇ prosedüründe belirtilen yönetmelik gereği çalışma sahası emniyet şeridi içerisine alınacak. En az 2 adet yangın tüpü bulundurulacak. İş bitiminde çevre temizliği mutlaka yapılacaktır. TEHLİKELİ BÖLGELER: Parlayıcı ve patlayıcı buharların olduğu yerler tehlikeli bölgelerdir. Tehlikeli bölge, iş yeri alanı içinde çalışmaları sınırlandırıldığı ve özel emniyet tedbirlerinin alındığı özel üç boyutlu bölgedir. ZONE 0: Parlayıcı ve patlayıcı hava gaz karışımının, devamlı veya uzun süreler mevcut bulunduğu alanlardır. ZONE 1: Normal çalışmalarda dahi, parlayıcı ve patlayıcı hava gaz karışımının mevcut olma ihtimalinin yüksek olduğu alanlardır.

36 Bu bölgeler özel kodlama renklerine göre bantlarla belirlendikten sonra personel her bölgedeki davranışları bakımından eğitilecektir. 16. GAZ TAHLİYESİ TEDBİRLERİ Bu proseste lastik ısı etkisiyle parçalanmakta ve yaklaşık 450 C de gaz ürünler elde edilmektedir. Bu sıcaklıkta gazlaşmayan ürünler ise reaktörün içinde kalmaktadır. Reaktörde gazlaşma işlemi bitinceye kadar proses devap etmektedir. Yapılan uygulamalardan elde edilen bilgilere göre reaktör içinde parçalanmamış organik bileşik yani kağuçuk kalmamaktadır. Reaktör içinde sadece karbon siyahı ve çelik tel kalmaktadır. Sabir reaktörlerde ki prosesimizde sabit tip reaktör kullanılacaktır. Bir reaktör tüpü ve tamamen sızdırmazlık sağlanmış kapaktan oluşmaktadır. Kapakta 2 adet flanşlı çıkış vardır. Biri emniyet valfi diğeride buharlaşan prolitik yağ içindir. Buhar halindeki prolitik yağ reaktörden dik kolon denilen ve çapı 20 cm olan bir boru ile ısı değiştircisine aktarılmakta ve burada soğuk su ile soğutularak yoğunlaşabilen bileşikler sıvı hale gelip sıvı taşıma sistemi ile depolama tanklarına gönderilmektedir. Yoğunlaşamayan gazlar ise yine bir ara toplama tupüne bir sıvı yıkayıcıdan geçirilerek aktarılacak ve burada en fazla 2 m3 hacim dolduğu anda reaktöre yakma için gönderilecektir. Dolayısiyle gaz gelmesi için reaktörün ısıtılması gerekmektedir. Bu esnada oluşan gaz direkt boru ile reaktöre gönderilerek yakılmaktadır. Yani bir birikim veya tahliye yoktur. Her hangi bir sebeple yanma işlemi sonlanırsa o zaman ısıtma da sonlanmış olacqğından gaz üretimi de duracaktır. Her şeye rağmen 10 m3 lük bir gaz deposu da yedek te bekletilecektir. Proses serbest gaz çıkışına uygun bir proses değildir. Bu nedenle ayrıca bir gaz tahlie sistemine ihtiyaç yoktur.

37 17. MALZEME DOLDURMA BOŞALTMA TEDBİRLERİ Bu proseste elde edilen 4 temel ürün vardır Gaz ürünler Pirolitik yağ Karbon siyahı Çelik tel Gaz ürünler direkt reaktörde yakıldığı için herhangi bir doldurma boşaltma işlemi yoktur. Pirolitik yağ Bir hidrokarbon karışımıdır. Yanma özelliğinden ve kimyasal bileşiminin Gaz yağı ile dizel yakıt arasında olması nedeniyle TS "Akaryakıt istasyonları- Emniyet kuralları" standardında belirtilen Pazartesi, Tarih ve Sayı: resmi gazete de yayınlanan tebliğde belirtilen YER ÜSTÜ DEPOLAMA TANKLARI kuralları na göre depolanacaktır Bu tebliğde. Yer üstü tanklarında depolama Yer üstünde depolama yapmak için, bu amaçla tasarımlanmış ve imal edilmiş tanklar kullanılmalı, yer altında depolama yapmak için tasarımlanmış ve imal edilmiş tanklar yer üstünde depolama yapmak için kullanılmamalıdır. Yer üstü tankları zemin seviyesinin altında veya kısmen altında olduğunda, yan kısımları çukur bırakmayacak şekilde dolgu malzemesi ile doldurulmalıdır. Bir tankın kapasitesi en fazla , toplam kapasite ise en fazla litre olmalıdır. İçerisinde pirolitik ham yağ veya rafine pirolitik yağ ların depolandığı tankların her birinin kapasitesi en fazla litre ve toplam kapasite en fazla litre olmalıdır. Denilmektedir. Bu koşullara uyacak özellikte tank ve depolama sistemi olüşturulacaktır. Karbon siyahı ve çelik tel inert madde sınıfına girdiğinden özel bir depolama kuralı yoktur. İşçi sağlığı ve iş güvenliği kuralları esas alınarak depolama yapılmalıdır. Ve kurulacak tesiste bu kurallara uyulacaktır.

38 18. PAKETLEME ÜNİTESİ VE AMBALAJ MALZEMESİ SEÇİMİ Paketleme olarak sadece karbon siyahı paketlenecektir. Paketleme 25 kg lık torbalarla yapılacaktır. Kullanılacak torbalar toz sızdırmaz özelliğine sahip olacaktır. Piroliz ürünü olarak tanımlanan çelik tel, yoğunlaşmayan gaz ve pirolitik yağ ambalajlanmamaktadır. Bu sıvı, katı ve gaz ürünler kendi sistematik özellikleri dikkate alınara uygun depolarda kullanıma kadar geçecek bir zaman diliminde depolanmaktadırlar. 19. TESİSTE BULUNMASI GEREKEN ÖLÇÜM VE KAYIT ELEMANLARI(BACA GAZI ÖLÇÜM, PROSES KONTROL, Ph VS. ON-LİNE) Baca gazı ve yanma verimliliği ölçüm cihazı Basınç ölçüm cihazları Sıcaklık ölçüm cihazları Hava hız ve debi ölçüm cihazları Nem ölçüm cihazları (karbon siyahı depo alanı için) Bu ölçümlerin hepsi tesis faaliyete geçirildikten sonra yapılabilecektir. Tesisin faaliyeti esnasında çevre atmosferine, reaktör de ısıtma amaçlı kullanılacak yakıtın yanması ile oluşacak yanma ürünleri BACA GAZINI OLUŞTURACAKTIR. Baca gazı Reaktörde enerji kaynağı olarak metan, etan, propan ve bütan gazlarının % 95 ini oluşturduğu yanma gazlarının hava ile yanması sonucu oluşan gazdır. Bu gazlar reaktörden piroliz sonucu çıkan buharın soğutucularda yoğunlaşmayan gaz ürünlerdir. Bu gazların yapısı ise yaklaşık % 50 Doğal gaz % 59 mütfaklarda kullanılan LPG karışımıdır. Bu gazlarda H/C oranı en yüksek yakıtlardır. Dolayısiyle de bu yakıtların yanması sonucu

39 C + O CO 2 C n H m + (n+m/2) O nco2 +( m/2) H2O +Enerji Bu reaksiyonlardanda görülmektedir ki bu yanma reaksiyonlarında baca gazına oksijen mol sayısının yaklaşık 4 katı kadar da azot gazı girmiş olmaktadır. Tesis proses itibari ile tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanunu nca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanunu nca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelikte değisiklik Yapılmasında Dair Yönetmelik kapsamında madde 8.1 Atık ara depolama, geri kazanım ve bertaraf tesisleri kapsamında olup emisyon konulu çevre iznine tabidir. Bu kapsamda tesis isletmeye baslandıktan sonra baca emisyonları ölçülerek Çevre ve Orman Bakanlığından emisyon konulu çevre izni alınacaktır tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanunu nca Alınması Gereken izin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik ve tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanunu nca Alınması Gereken izin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelikte değisiklikyapılmasında Dair Yönetmelik tüm hükümlerine uyulacaktır. Bu yönetmeliklerde tanımlanan ölçümler için gerekli cihazlar alınacak ve gerekli ölçümler mutlaka yapılacaktır. Prof. Dr. Timur KOÇ Kimya Yük. Müh.

40 Not: Tesis yerleşim planı ve projeler CED raporundan sonra hazırlanacaktır. Bir fikir vermek üzere ekte de bir plan verilmektedir.

41